Τα ξημερώματα της 17ης Σεπτεμβρίου του 1941 δύο γερμανικοί λόχοι αποτελούμενοι από 250 άνδρες της Βέρμαχτ, περικύκλωσαν τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια που βρίσκονταν στην περιοχή της Νιγρίτας Σερρών, κοντά στις ακτές του Στρυμονικού κόλπου και την Αμφίπολη. Τα χωριά ήταν χτισμένα σε υψηλό σημείο, στην νότια πλευρά του Κερδυλίου όρους και η θέση τους θεωρείτο στρατηγική. Οι Γερμανοί άφησαν τα αυτοκίνητα τους στην αρχή της πλαγιάς και ανέβηκαν πεζοί από τα σημεία Στρόβολο και Λειβάδια, αιφνιδιάζοντας έτσι τους κατοίκους...

Γύρω στις 8.30 το πρωί, τους συγκέντρωσαν με την βία και ξεχώρισαν τους άντρες ηλικίας 15 έως 60 ετών. Διέταξαν τις γυναίκες να μαζέψουν όσα πράγματά προλάβαιναν από τα σπίτια τους και ενημέρωσαν ότι θα κάψουν τα Κερδύλια!

Λίγα λεπτά αργότερα, μια φωτοβολίδα έδωσε το σύνθημα της μεγάλης σφαγής. Οι Γερμανοί στρατιώτες εκτέλεσαν με τα πολυβόλα όλους τους άοπλους άντρες! Επικεφαλής ήταν οι λοχαγοί Βέντλερ και Σράινερ. Ο απολογισμός ήταν τραγικός!

Στις μεταπολεμικές λίστες εκτελεσθέντων αναφέρονται 214 νεκροί! Οι τότε αστυνομικές αρχές ανέφεραν 212 άτομα. Οι γερμανικές αρχές κατέγραψαν 207 εκτελεσθέντες. Ο φιλόλογος Γιάννης Παπασυμεών στο βιβλίο του, «Η θύμηση των επιζώντων», αναφέρει 230 ονόματα, καθώς συμπεριλαμβάνει και κάποιους ετεροδημότες, οι οποίοι για κακή τους τύχη, βρέθηκαν στα Κερδύλια εκείνη την ημέρα. Όποιος κι αν είναι ο ακριβής αριθμός των θυμάτων, ήταν ένα από τα πρώτα εγκλήματα των Γερμανών στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς όχι το μοναδικό!

Στο βιβλίο περιλαμβάνεται η μαρτυρία του γιατρού Φυλάκτου:

«Το αίμα, το χώμα και τα πρόσωπα έγιναν ένα. Δύσκολη η αναγνώριση. Ο καθένας ψάχνει για τους δικούς του. Τα μοιρολόγια από τα γυναικόπαιδα σπάζουν την θανατική σιωπή. Και δίπλα στην σύγχυση, η συνειδητή φροντίδα, η κηδεία των σκοτωμένων».

Από την ομαδική εκτέλεση εξαιρέθηκαν ορισμένοι υπερήλικες, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο παπάς, ο δάσκαλος και ο δασοφύλακας. Ανέλαβαν, εξαναγκασμένοι από τους Ναζί, να θάψουν τους νεκρούς. 

Αμέσως μετά οι στρατιώτες πυρπόλησαν όλα τα σπίτια, με αποτέλεσμα τα Άνω και Κάτω Κερδύλια να σβηστούν από τον χάρτη. Κυριολεκτικά…

Η δράση των ανταρτών και οι προειδοποιήσεις των Γερμανών

Στο τέλος του καλοκαιριού του 1941 εμφανίστηκαν στην περιοχή οι πρώτες ομάδες ανταρτών. Αρχικά δημιουργήθηκε ο «Οδυσσέας Ανδρούτσος» και λίγο αργότερα ο «Αθανάσιος Διάκος». Οι δύο ομάδες, υπό τις οδηγίες των αρχηγών τους, στα τέλη του Σεπτεμβρόυ κατάφεραν να αφοπλίσουν δυο σταθμούς της γερμανικής χωροφυλακής στις περιοχές Ευκαρπία και Δάφνη. Οι Γερμανοί αντέδρασαν άμεσα με σκληρές ανακρίσεις, αλλά κανείς από τους κατοίκους των γύρω χωριών, ανάμεσά τους και τα Κερδύλια, δεν αποκάλυψε τίποτα για τους αντάρτες.

Ο προδότης που τους έδωσε την αφορμή για την σφαγή

Στις 10 Οκτωβρίου του 1941 ένας κάτοικος από τα Κάτω Κερδύλια, ο Δημήτρης Κίκηρας προσπάθησε να ληστέψει τον καλόγερο Γρηγόριο Καρακαλινό, που βρισκόταν στο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου. Η ληστεία απέτυχε, ο Κίκηρας σκότωσε τον βοηθό του καλόγερου και τραυματίστηκε ο ίδιος.

Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο καλόγερος ήταν αυτός που τραυμάτισε τον ληστή με ένα τσεκούρι, την ώρα που ο τελευταίος έσκυβε να του αρπάξει χρήματα. Ο καλόγερος κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία και λίγο αργότερα ο δράστης συνελήφθη στο σπίτι ενός γιατρού, όπου είχε καταφύγει για να περιποιηθεί το τραύμα του.

Ο Κίκηρας είχε πραγματοποιήσει την ληστεία προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα, τα οποία χρωστούσε σε κάποιους αντάρτες. Του τα είχαν δώσει οι ίδιοι για να τους αγοράσει τρόφιμα και προμήθειες, αλλά εκείνος τα καταχράστηκε και τα ξόδεψε. Όταν τον απείλησαν για να τα επιστρέψει, απελπίστηκε και προσπάθησε να τα κλέψει από τον καλόγερο.

Έτσι, κατά την ανάκριση του, ο Κίκηρας, για να εκδικηθεί τους αντάρτες, πρόδωσε τα ονόματά τους στους Γερμανούς. Οι Γερμανοί έκαναν έφοδο στα Κερδύλια και διεξήγαν έρευνα για να εντοπίσουν όσους είχαν κατονομαστεί από τον προδότη, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Φεύγοντας απείλησαν τους κατοίκους με αντίποινα σε περίπτωση που βοηθούσαν τους αντάρτες. Ο φόβος που σκόρπισαν τα λόγια των Γερμανών ήταν τέτοιος, που οι κάτοικοι των δύο χωριών μετά από σύσκεψη, συνέστησαν μια επιτροπή. Με επίσκεψή τους στην γερμανική διοίκηση στην Θεσσαλονίκη, τα μέλη της, θα προσπαθούσαν να διαφυλάξουν τα δύο χωριά από επικείμενα αντίποινα.

Ήταν όμως αργά. Οι Γερμανοί είχαν πάρει την απόφασή τους. Προτού προλάβουν να επιστρέψουν τα μέλη της επιτροπής, είχαν πραγματοποιήσει το έγκλημα...

Πηγή: Περί Πάτρης

Έπειτα από 70 χρόνια, 573 Έλληνες στρατιώτες που έπεσαν μαχόμενοι στα βουνά της Αλβανίας κατά τον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο δικαιώνονται και θα βρουν την αιώνια γαλήνη.

Με αυτό τον τρόπο λαμβάνει τέλος το διαχρονικό και πάγιο αίτημα της Ελλάδας προς την Αλβανία για την εκταφή, αναγνώριση και ταφή των πεσόντων μας, μετά από τους δύο εξαντλητικούς διαπραγματευτικούς γύρους που διεξήγαγε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς με την αλβανική πλευρά στο πλαίσιο της επίλυσης των χρονιζόντων προβλημάτων των δύο χωρών οι οποίοι διεξήχθηκαν ο μεν πρώτος στην Κρήτη τον Νοέμβριο του 2017 ο δε δεύτερος τον Ιανουάριο του 2018 στην Κορυτσά.

Η θρησκευτική τελετή ενταφιασμού των οστών τους θα πραγματοποιηθεί στις 12 Οκτωβρίου 2018, 12:00 το μεσημέρι στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο της Κλεισούρας στην Αλβανία.

Έτσι κατ' εφαρμογή της συμφωνίας που επήλθε ολοκληρώθηκαν οι εργασίες που είχαν αρχίσει τον Ιανουάριο στην περιοχή του Dragot της Αλβανίας, για την αναζήτηση και εκταφή των Ελλήνων πεσόντων κατά τον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο (1940-1941) και ένα ζήτημα που ταλάνιζε τις Ελληνο-αλβανικές σχέσεις για πολλές δεκαετίες κλείνει οριστικά αποδίδοντας την ύστατη τιμή που αρμόζει σε αυτούς που έδωσαν την ζωή τους στην πατρίδα.

Οι 573 Έλληνες πεσόντες έρχονται να προστεθούν στους επιπλέον εκατό ακόμη ήρωες του Έπους του 1940 που έχουν ήδη ταφεί, με θρησκευτική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο στρατιωτικό κοιμητήριο των Βουλιαρατών της Αλβανίας, στις 13 Ιουλίου 2018.

Οι εργασίες αναζήτησης και εκταφής ωστόσο, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών, θα συνεχισθούν στις περιοχές της Κοσσίνας, της Κλεισούρας και της Πρεμετής, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις της Μεικτής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων (ΜΕΕ). Επιτροπή η οποία είναι αρμόδια για την εφαρμογή της σχετικής Διακρατικής Συμφωνίας Ελλάδος-Αλβανίας που προβλέπει την αναζήτηση, εκταφή, προσδιορισμό της ταυτότητας και ενταφιασμό των Ελλήνων πεσόντων στρατιωτικών σε πολεμικές επιχειρήσεις στην Αλβανία κατά τη διάρκεια του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου του 1940-1941, καθώς και την κατασκευή κοιμητηρίων στο έδαφος της Αλβανίας για τον ενταφιασμό τους.

Πηγή: newsnowgr.com

Οι Γερμανοί σκοτώνουν εν ψυχρώ 82 γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους και καίουν 43 σπίτια και 57 καλύβες!

Η «Εταιρεία» (SOE-Special Operations Executive) πραγματοποιούσε περιστασιακά επιχειρήσεις με άμεσους στρατιωτικούς στόχους, όπως η Επιχείρηση Harling στον Γοργοπόταμο,

O “Kατσώνης”, στις 21.00 της 12ης Σεπτεμβρίου αποβίβασε στις νοτιοανατολικές ακτές της Εύβοιας το Συνταγματάρχη Φραδέλο για μυστική αποστολή, στα πλαίσια της επιχείρησης SELLING.

Το ίδιο βράδυ, στις 01.30 της 13ης Σεπτεμβρίου, κατά νηοψία σε δύο ιστιοφόρα, ο Λάσκος πληροφορήθηκε για κινήσεις του εχθρού.

Έτσι σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές στη Σκιάθο ελλιμενιζόταν σχεδόν κάθε βράδυ ένα Γερμανικό Ναρκαλιευτικό το οποίο την ημέρα εκτελούσε περιπολία στο στενό του Τρίκερι,ενώ από την Θεσσαλονίκη επρόκειτο να αποπλεύσει το υπό γερμανική κατοχή Γαλλικό μεταγωγικό “Simfra” μεταφέροντας στο Πειραιά αδειούχους Γερμανούς στρατιώτες.

Στις 18.30′ της 13ης Σεπτεμβρίου υποχρέωσε ένα νέο ιστιοφόρο με πέντε βολές πυροβόλου να σταματήσει, το οποίο ήταν κενό φορτίου και πήγαινε στη Σκύρο.

Τη νύκτα της 13ης προς 14ην Σεπτεμβρίου το Κατσώνης, υπό σεληνόφως και πλέοντας εν επιφανεία πέρασε το στενό Αλλονήσου – Σκοπέλου και εγκατέστησε περιπολία βόρεια της Σκιάθου και ανατολικά του Πηλίου, αναμένοντας να περάσει το μεταγωγικό “Simfra”.

Στις 04.00 της 14ης Σεπτεμβρίου έλαβε σήμα να μετακινηθεί προς την Ικαρία, επειδή όμως ξημέρωνε, ο Λάσκος αποφάσισε να παραμείνει στην περιοχή και το βράδυ να κινηθεί προς την Ικαρία. Όταν άρχισε να νυκτώνει,το υποβρύχιο πήρε πορεία να βγει από το στενό και να κινηθεί προς την Ικαρία.

Τότε εντόπισε ιστιοφόρο και όταν αναδύθηκε δίπλα του για έρευνα φάνηκε στον ορίζοντα καπνός. Αμέσως ο Λάσκος διέταξε το ιστιοφόρο να απομακρυνθεί και εκτιμώντας ότι πρόκειται για το αναμενόμενο μεταγωγικό,καταδύθηκε και πήρε πορεία προσεγγίσεως, διατάχθηκε πολεμική έγερση και προετοιμασία των πρωραίων και πρυμναίων τορπιλοσωλήνων.

Μόλις βράδιασε το υποβρύχιο αναδύθηκε,επειδή από το περισκόπιο η παρατήρηση ήταν αδύνατη και συνέχισε να πλησιάζει τον στόχο. Η ομοχειρία του πυροβόλου κατέλαβε τις θέσεις της και στην γέφυρα ευρίσκοντο πλην του Κυβερνήτου Αντιπλοιάρχου Βασίλη Λάσκου, ο Υποπλοίαρχος Στέφανος Τρουπάκης, ο Ανθυποπλοίαρχος Σοφοκλής Μυκόνιος και ο Έφεδρος Σημαιοφόρος Παύλος Λαμπρινούδης, εγγονός του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη. Ο Ύπαρχος του υποβρυχίου,Υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς ευρίσκετο στο Κεντρικό Διαμέρισμα για να συντονίζει την εκτέλεση των διαταγών του Κυβερνήτου.

Ο “Κατσώνης” έπλεε εν επιφανεία προς το ερχόμενο προς αυτόν πλοίο, το οποίο αιφνιδίως όταν τούτο ευρίσκετο σε απόσταση 2.000 μέτρων, εξέπεμψε σήμα αναγνωρίσεως. Ήταν πλέον προφανές ότι ο στόχος δεν ήταν το Simfra αλλά πολεμικό πλοίο και ο Λάσκος διέταξε ταχεία κατάδυση και όλοι οι ευρισκόμενοι επί της γέφυρας πήδησαν από τον πυργίσκο στο εσωτερικό του υποβρυχίου.

Ο εχθρός ήταν μια γερμανική ανθυποβρυχιακή κορβέτα 1.000 τόνων που άρχισε να εκπέμπει με τη συσκευή εντοπισμού υποβρυχίων (A.S.D.I.G.), ενώ ήδη είχε βάλει την πρώτη δέσμη βομβών βάθους. Η δόνηση ήταν ισχυρή. Ακολούθησε βολή και δεύτερης και τρίτης δέσμης βομβών βάθους. Ο κύριος φωτισμός του υποβρυχίου έσβησε. Διαρροές άρχισαν να παρουσιάζονται. Ο σφυροκοπανισμός του Κατσώνη από την εχθρική κορβέτα συνεχίστηκε.

Η κάθοδος του πυργίσκου και η πρυμναία κάθοδος δεν άντεξαν, υποχώρησαν και τόνοι νερού μπήκαν μέσα στο υποβρύχιο, τα πηδάλια βάθους αχρηστεύθηκαν,έγινε σωρεία βραχυκυκλωμάτων, το χλώριο εκλύετο από την συστοιχία και οι πυξίδες ανετράπησαν. Το σκάφος πλέον διέρρεε και ήταν ακυβέρνητο.

Τότε ο Λάσκος διέταξε, την μοναδική λύση που είχε απομείνει,ανάδυση με την γενική εκδίωξη των θαλασσερμάτων και “εξόρμηση δια του πυροβόλου”. Το Κατσώνης αναδύθηκε και χωρίς δυνατότητα προώσεως αποφάσισε να αντιτάξει ότι του απέμεινε μέχρις εσχάτων μια και ούτε ο Λάσκος ήταν απ’ αυτούς που παραδίδονται ούτε το πλήρωμά του θέλησε ποτέ να μάθει πως υποστέλλεται η Ελληνική Σημαία του “Γέρο-ΚΑΤΣΩΝΗ” τους μπροστά στον εχθρό.

Το πυροβόλο επανδρώθηκε και άρχισαν επιτυχή βολή κατά της γερμανικής κορβέτας. Ταυτόχρονα ο Σημαιοφόρος Παύλος Λαμπρινούδης και ο Υποκελευστής Α’ Σημ. Σ. Χαρίδης βάλλουν εναντίον της κορβέτας με το πρυμναίο πολυβόλο. Το υποβρύχιο δέχεται τότε καταιγιστικά πυρά από την γερμανική κορβέτα και κυριολεκτικά φλέγεται από τις εκρήξεις.

Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε. Η ομοχειρία του πυροβόλου προσπαθεί να κάνει τα αδύνατα δυνατά αλλά ένας-ένας όλοι οι άνδρες της σκοτώνονται και αντικαθίστανται απ’ αυτούς που άρχισαν να ανεβαίνουν από το εσωτερικό του υποβρυχίου. Ακόμα και ο ίδιος ο Λάσκος πήδηξε κοντά στο πυροβόλο και άρχισε να βοηθά την επεναγέμισή του.

Σε λίγο όμως θα τον βρει ένα εχθρικό βλήμα και θα πέσει νεκρός πάνω στο αγαπημένο του πλοίο, που και αυτό περνούσε τις τελευταίες του στιγμές, περνώντας στην αιωνιότητα μέσα από την Ελληνική Ιστορία.
Η εικόνα της καταστροφής ήταν πλήρης.

Μερικοί από το πλήρωμα είχαν πέσει στη θάλασσα, ο Ύπαρχος του υποβρυχίου, Υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς ευρισκόμενος στο εσωτερικό του προσπάθησε να θέση σε κίνηση τις μηχανές και πράγματι η δεξιά μηχανή λειτούργησε και το υποβρύχιο κινήθηκε προς τα εμπρός με συνέπεια η κορβέτα να αποτύχει στον πρώτο εμβολισμό που προσπάθησε, απομακρύνθηκε και επέστρεψε εμβολίζοντας το υποβρύχιο στο πρυμναίο μέρος της αριστεράς πλευράς, μεταξύ της αριστερής πετρελαιοδεξαμενής και του θαλασσέρματος Νο 5, σε στίγμα 39ο 20΄,5 Β και 23ο 23΄Α.

Κατά τον εμβολισμό το πλήρωμα της γερμανικής κορβέτας έβαλε ταυτόχρονα με φορητά όπλα και χειροβομβίδες εναντίον του υποβρυχίου. Από τις 12 βολές του υποβρυχίου 4 ή και 5 πέτυχαν το στόχο.
Οι εικόνες που ακολούθησαν ήταν γεμάτες χαλασμό, φρίκη, πόνο,θάνατο αλλά και αυτοθυσία, ηρωισμό και δόξα. Η επιφάνεια της θάλασσας γέμισε πετρέλαιο.

Το υποβρύχιο έπαιρνε θετικό εκκρεμές και έκλινε προς τα αριστερά, ο Ύπαρχος εξετέλεσε ο ίδιος τους απαιτούμενους χειρισμούς ώστε το υποβρύχιο να επανεύρει για λίγο την πλευστότητά του και διέταξε την εγκατάλειψη του σκάφους. Οι λίγοι που είχαν απομείνει εντός του υποβρυχίου έσπευσαν να εξέλθουν. Τέσσερις εξ αυτών, φονευθέντες από τα εχθρικά πυρά, σφηνώθηκαν στην κάτω κάθοδο του πυργίσκου και παρά τις προσπάθειες δεν κατέστη δυνατόν να απελευθερωθούν.

Εντός του υποβρυχίου η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική και αφόρητη από τις αναθυμιάσεις της συστοιχίας και τους καπνούς των πυρκαγιών. Και όταν ο Ύπαρχος απελπίσθηκε για την διάσωση των σφηνωμένων, άνοιξε τα εξαεριστικά των θαλασσερμάτων για να επιταχυνθεί η βύθιση του σκάφους. Στο επικρατούν σκότος και στην αποπνικτική ατμόσφαιρα έσπευσε προς την πρωραία κάθοδο και με τους Υποκελευστές Αριστείδη Αναστόπουλο, Κυριάκο Σελάκη και τον Άγγλο σύνδεσμο κατόρθωσαν να την ανοίξουν και ενώ το υποβρύχιο βυθιζόταν, εξήλθε τελευταίος και μαζί με τους άλλους έπεσαν στη θάλασσα.

Έπειτα από λίγα δευτερόλεπτα o “Κατσώνης” με το ιερό του φορτίο, το νεκρό του Λάσκου κ’ εκείνων που πέσανε στη γέφυρα, στο κανόνι, στον πυργίσκο, καταδύθηκε τελευταία του φορά, ανήμερα του Σταυρού ! Κατέβηκε ολόρθος,με την πρύμη, και δεν σταμάτησε, όπως συνήθως, στο βάθος το περισκοπικό!

Τράβηξε, συνέχεια, στις 10, τις 20, τις 30 οργιές…και κατέβαινε, κατέβαινε ασταμάτητα!.. Πέρασε το βάθος ασφαλείας, ξεπέρασε το όριο αντοχής, κ’ έφτασε στις 150…, στις 250…, στις 350 οργιές!…Τι φοβερό βάθος! Ποτέ Υ/Β δεν πήγε τόσο!

Μα σα βρήκε βυθό, ακούμπησε και σταμάτησε. Χώθηκε μες στην άμμο σα φέρετρο, με τους νεκρούς του, κ’ έπειτα έγειρε στο ένα του πλευρό. Μες στο πηχτό σκοτάδι της αβύσσου το βαθύχρωμο κουφάρι δε διακρινόταν πια !

Μόνο κάποιο μπακίρι, που το κάρφωσαν στη μπάντα του πυργίσκου τη μέρα που πρωτοβαφτίστηκε, φωσφόριζε τώρα μες στη θάλασσα και θα φωσφορίζει πάντα ως ψηλά στα περήφανα ελληνικά ακρογιάλια το διακριτικό αριθμό «Υ1».

Στη τελευταία του αυτή κατάδυση παρέσυρε μαζί του τριάντα δύο (32) ήρωες με πρώτο τον Λάσκο, ενώ άλλοι δέκα εννέα (19), οι περισσότεροι λαβωμένοι, πιάστηκαν αιχμάλωτοι από την γερμανική κορβέτα.

(Απόσπασμα από άρθρο του Θωμά Π. Κατωπόδη, Αντιναυάρχου Π.Ν. (ε.α.) Επιτίμου Αρχηγού Στόλου, που δημοσιεύθηκε στο 60ο τεύχος του περιοδικού «Περίπλους Ναυτικής Ιστορίας»,στα πλαίσια του αφιερώματος για την δράση των Ελληνικών Υποβρυχίων,σελ.16-40).

Πηγή: Αβέρωφ

29 Αυγούστου 1944, το Λιδορίκι καμένο απ’ το » Σύνταγμα 18 των Ορεινών Κυνηγών της Αστυνομίας

Στην προκυμαία της Τήνου όλα έδειχναν να κυλούν φυσιολογικά. Το νησί ήταν για μια ακόμη χρονιά έτοιμο, να υποδεχτεί τους χιλιάδες πιστούς. Σε λίγη ώρα ο ήλιος θα ανέβαινε ψηλά στον ουρανό και θα άπλωνε τις ζεστές ακτίνες του στην εκκλησιά της Μεγαλόχαρης…

Από το Μάιο του 1945 η Γερμανία είχε παραδοθεί.Οι Ιάπωνες επηρεασμένοι από τον κώδικα "Μπουσίντο" ήταν αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων...