Ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα χαρίσματα τῶν Χριστιανῶν (Κληρικῶν, Μοναχῶν καί λαϊκῶν) πού εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅτι ἀποτελοῦν τήν ἐγρηγοροῦσαν συνείδησιν, ἡ δέ μεγαλύτερη προσφορά τῶν Ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως γράφει ὁ μακαριστός Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἀρχιμανδρίτης Γεώργιος (Καψάνης), εἶναι νά ἐνεργοποιῆ τήν ἐγρήγορση τῆς συνειδήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό ἔχει μεγάλη σημασία, ὅταν μάλιστα ὁ λαός τοῦ Θεοῦ σήμερα ἀφήνη ἐν πολλοῖς «ἀδρανές καί ἀνενέργητον τό χάρισμα τοῦτο». Ἡ ἐγρήγορση τῆς Ὀρθοδόξου συνειδήσεως ἀποτελεῖ τήν μεγαλύτερη ἀπόδειξη ὅτι τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ζωντανά.

Ἐμεῖς δέ οἱ Κληρικοί, παντός βαθμοῦ, καί οἱ λαϊκοί θεολόγοι ἔχουμε μεγάλη εὐθύνη ὅταν δέν καλλιεργοῦμε στό ποίμνιό μας τήν «ἐγρήγορσιν τῆς συνειδήσεώς» του, ἀλλά ἀρκούμαστε σέ μιά κοινωνική διακονία καί σέ μιά πολιτιστική προσφορά, καί δέν προσφέρουμε τόν ὀρθόδοξο λόγο, πού εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς σωτηρίας. Ἡ θεολογία, ὅπως ἐκφράσθηκε ἀπό τούς ζωντανούς ὀργανισμούς, ἤτοι τούς Προφήτας, τούς Ἀποστόλους καί τούς Πατέρας, εἶναι μεγάλο χάρισμα, καί ἡ χάρη τῆς θεολογίας σώζει τόν ἄνθρωπο.

Αὐτή εἶναι μιά μικρή εἰσαγωγή γιά νά προχωρήσω στό θέμα μου, πού εἶναι: «θεολογία καί πολιτική» καί ὁπωσδήποτε ἔχει ἀναφορά στήν «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο», ἡ ὁποία πρόκειται νά συνέλθη, ὅπως ἔχει προγραμματισθῆ, κατά τήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς τοῦ ἔτους πού διανύουμε. Πρόκειται ὄντως γιά μεγάλο ἐκκλησιαστικό γεγονός, τό ὁποῖο πρέπει νά κινηθῆ στήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας, νά εἶναι προϊόν «τῆς ἐγρηγορούσης συνειδήσεως» τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας καί φυσικά θά πρέπει νά ἀποδεσμεύεται ἀπό τήν κοσμική πολιτική.

Θά διαιρέσω τό θέμα μου σέ τρεῖς ἑνότητες: πρῶτον ἡ θεολογία τῆς Πεντηκοστῆς, δεύτερον τά σύγχρονα θεολογικά ρεύματα, καί τρίτον ἡ εἴσδυση τῆς πολιτικῆς στίς ἐνδοορθόδοξες σχέσεις. Θά προσπαθήσω νά ἐπεξεργασθῶ τό θέμα μου μέ ψυχραιμία καί νηφαλιότητα.

1. Ἡ θεολογία τῆς Πεντηκοστῆς

Ἡ μέλλουσα νά συγκληθῆ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος θά πραγματοποιηθῆ τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, καί ἀσφαλῶς ἔχει ἐπιλεγεῖ συμβολικά γιά νά ἐκφράση τήν ἑνότητα τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου.

Ὅμως, ἡ Πεντηκοστή εἶναι μιά ἡμέρα πού δείχνει ποιά εἶναι ἡ ἀληθινή θεολογία τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ λειτουργική ἑνότητά της. Πρόκειται γιά τήν θεολογία τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μέσα στό Φῶς. Οἱ Ἀπόστολοι διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἑνώθηκαν μέ τόν Χριστό καί ἔγιναν μέλη τοῦ Σώματός Του.

Ὁ Χριστός στήν ἀρχιερατική Του προσευχή εὐχήθηκε στόν Πατέρα Του, ὥστε οἱ Μαθητές Του νά ἔχουν ἑνότητα μεταξύ τους: «τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς» (Ἰω. ιζ΄, 11). Αὐτό τό ἐπανάλαβε, «ἵνα πάντες ἓν ὦσι», «ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν» (Ἰω. ιζ΄, 21).

Αὐτή ἡ ἑνότητα τῶν Μαθητῶν ἐν Χριστῷ πραγματοποιήθηκε τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Δέν πρόκειται γιά μιά ἐξωτερική ἑνότητα οὔτε γιά μιά διανοητική ἑνότητα, ἀκόμη καί μέ τήν ἴδια πίστη, ἀλλά ἑνότητα μέσα στήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Αὐτό φαίνεται ἀπό τούς ἴδιους λόγους τοῦ Χριστοῦ στήν Ἀρχιερατική προσευχή, ὅταν λέγη: «καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν, ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ σὺ ἐν ἐμοί, ἵνα ὦσι τετελειωμένοι εἰς ἕν» (Ἰω. ιζ΄,  22-23), «θέλω ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ κἀκεῖνοι ὦσι μετ᾿ ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσι τὴν δόξαν τὴν ἐμὴν ἣν δέδωκάς μοι» (Ἰω. ιζ΄, 24).

Εἶναι φανερόν ὅτι τό «ἵνα ὦσιν ἕν» συνδέεται μέ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ, μέ τό «τετελειωμένοι εἰς ἕν», μέ τό «θεωρῶσιν τήν δόξαν» τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιά τήν ἑνότητα τῶν Μαθητῶν στήν δόξα τοῦ Θεοῦ, τήν ἀνάβαση στό ὕψος τῆς Πεντηκοστῆς, στήν θέωση.

Ἡ ἐμπειρία τῆς Πεντηκοστῆς προξένησε τόση χαρά στούς Ἀποστόλους, ὥστε φάνηκαν ὡς μεθυσμένοι. Πρόκειται γιά τήν μέθη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Μιά καταπληκτική ἑρμηνεία τί εἶναι αὐτή ἡ μέθη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δίνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν προτρέπη τούς Χριστιανούς τῆς Ἐφέσου: «καί μή μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλά πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καί ὕμνοις καί ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καί ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ,» (Ἐφ. ε΄, 18-19). Οἱ ψαλμοί καί οἱ ὕμνοι καί οἱ ὠδές οἱ πνευματικές πού ἄδονται καί ψάλλονται στήν καρδιά εἶναι ἡ ἐσωτερική λειτουργία, εἶναι ἡ νοερά καρδιακή προσευχή, πού εἶναι ὁ πρῶτος βαθμός τῆς θεωρίας. Δέν μπορεῖ νά δοθῆ καμμιά ἄλλη ἐξήγηση αὐτοῦ τοῦ θεοπνεύστου χωρίου καί δείχνει ποιά ἦταν ἡ κατάσταση τῶν Χριστιανῶν μετά τό ἅγιο Βάπτισμα, καί ποιά εἶναι ἡ κατάλληλη πορεία πρός τήν αὐθεντική θεολογία, ὡς θεοπτία.

Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος πού βρέθηκε στήν Πεντηκοστή, καί προηγουμένως στό Ὄρος Θαβώρ, εἶναι ἀποκαλυπτικός ὅταν γράφη: «οὐ γάρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τήν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καί παρουσίαν, ἀλλ᾿ ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος» (Β΄  Πέτρ. α΄, 16). Οἱ «σεσοφισμένοι μύθοι» εἶναι ἡ φιλοσοφία τῆς κλασσικῆς μεταφυσικῆς, τοῦ Πλάτωνος, τοῦ Ἀριστοτέλη, τῶν Νεοπλατωνικῶν, οἱ ὁποῖοι ἔκαναν φιλοσοφία τήν εἰδωλολατρική θρησκεία, ὅταν ὁμιλοῦσαν γιά τόν κόσμο τῶν ἰδεῶν, τόν λεγόμενον ἐξεμπλαρισμό τοῦ Πλάτωνα καί τό πρῶτον ἀκίνητον κινοῦν, τόν λεγόμενον ὑλικομορφισμό τοῦ Ἀριστοτέλη. Ὅλοι αὐτοί «οἱ σεσοφισμένοι μύθοι» ἐξαφανίσθηκαν ἐπάνω στό Ὄρος Θαβώρ, ὅταν οἱ Ἀπόστολοι ἔγιναν «ἐπόπται τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος», εἶδαν τό ἄκτιστο Φῶς τοῦ Θεοῦ, καί μετεῖχαν αὐτοῦ, καί ὅταν στήν συνέχεια κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἔγιναν μέλη τοῦ σώματος τοῦ σεσαρκωμένου Λόγου.

Πρό τῆς Πεντηκοστῆς ἡ ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ μετεχόταν «ἀμερίστως ἐν μεριστοῖς», ὅπως γινόταν στούς Προφήτας, ἀλλά μετά τήν Πεντηκοστή καί τό τεθεωμένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ «μετέχεται ἀμερίστως ἐν μεριστοῖς» καί οἱ Ἀπόστολοι βλέπουν τόν Χριστόν ἐν τῷ Φωτί καί μετέχουν τοῦ Φωτός ὡς μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Στήν συνέχεια, ὁ Ἀπόστολος Πέτρος συνιστᾶ στούς Χριστιανούς νά προσέχουν τόν προφητικό λόγο, ὁ ὁποῖος ὁμοιάζει μέ λύχνο πού φέγγει στό σκοτάδι, ὥστε νά φθάσουν στήν θεωρία τοῦ Φωτός πού θά ἀνατείλη στίς καρδιές τους. Γράφει: «Καί ἔχομεν βεβαιότερον τόν προφητικόν λόγον, ᾧ καλῶς ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ, ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καί φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν» (Β΄  Πέτρ. α΄, 19).

Αὐτή εἶναι ἡ πραγματική θεολογία τῶν ἁγίων, ὅπως καί πάλιν διδάσκει ὁ Πρωτοκορυφαῖος Ἀπόστολος Πέτρος: «οὐ γάρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτέ προφητεία, ἀλλ᾿ ὑπό Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι» (Β΄  Πέτρ. α΄,  21).

Ἡ ἀναφορά αὐτή τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου δείχνει τήν ἰσχυρότατη σχέση μεταξύ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Ἁγίων, διά μέσου τῶν αἰώνων, οἱ ὁποῖοι ἐμπνέονται ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα, μετέχουν τοῦ θείου Φωτός τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, καί εἶναι πράγματι οἱ θεόπνευστοι καί οἱ πραγματικοί ἡγέτες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Δέν ὁμιλοῦν μέ «σεσοφισμένους μύθους», πράγμα πού κάνουν οἱ αἱρετικοί, ἀλλά εἶναι «ἐπόπται τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος», ἀκοῦν τήν φωνή τοῦ Πατρός «ὑπό τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης», καί γίνονται πραγματικοί θεολόγοι στήν Ἐκκλησία καί φορεῖς τῆς Πεντηκοστῆς.

Ὅλη αὐτή ἡ θεολογία τῶν θεοπτῶν ἁγίων πέρασε μέσα στίς ἀποφάσεις τῶν Τοπικῶν καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων, στήν γλώσσα τῆς λατρείας καί στίς εὐχές τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι αὐτό πού ὁ μακαριστός π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ εἶχε πῆ ὅτι ὑπάρχει σταθερή σχέση μεταξύ τοῦ lex credendi καί τοῦ lex orandi. Αὐτή εἶναι ἡ κοινή θεολογική γλώσσα τῶν Ἁγίων. Κάθε φορά πού μιά θεολογία ἀποδεσμεύεται ἀπό τήν θεολογία τῶν ἀποφάσεων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τήν θεολογία τῆς λατρείας καί τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐκκοσμικευμένη θεολογία καί δέν ἐκφράζει τό μυστήριο τῆς Πεντηκοστῆς, ἀλλά τούς «σεσοφισμένους μύθους».

Βέβαια, οἱ ἅγιοι Πατέρες διά μέσου τῶν αἰώνων, κυρίως οἱ Πατέρες τοῦ 4ου αἰῶνος, χρησιμοποίησαν μιά ἄλλη ὁρολογία γιά νά ἀπαντήσουν στούς αἱρετικούς θεολόγους τῆς ἐποχῆς τους, ἀλλά ὅμως ἡ ἐμπειρική θεωρία ἦταν ἑνιαία. Δέν ὑφίσταται καμμιά διαφορά μεταξύ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων ὡς πρός τό «ἄκτιστον ρῆμα», ἀλλά ἡ διαφορά ἦταν ὡς πρός τό «κτιστόν ρῆμα καί νόημα». Ἄν κάποιος δέν μπορεῖ νά καταλάβη αὐτήν τήν οὐσιαστική διαφορά, δέν μπορεῖ νά καταλάβη τί εἶναι ὀρθόδοξη θεολογία.

Αὐτή εἶναι ἡ Πεντηκοστή μέσα στήν ἱστορία καί αὐτοί οἱ θεολόγοι εἶναι οἱ ἄνθρωποι τῆς Πεντηκοστῆς. Κι ἄν δέν διαθέτουμε ἀποκαλυπτική ἐμπειρία, ὅμως τό λιγότερο πού μποροῦμε νά κάνουμε εἶναι νά ἀκολουθοῦμε πιστά τήν ἐμπειρία καί τήν διδασκαλία τῶν θεοπτῶν ἁγίων καί νά πορευόμαστε «κατά τάς τῶν ἁγίων θεοπνεύστους θεολογίας καί τό τῆς Ἐκκκλησίας εὐσεβές φρόνημα».

Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος θά πραγματοποιηθῆ σύμφωνα μέ τόν προγραμματισμό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, καί ἐμεῖς εὐχόμαστε στήν Σύνοδο αὐτή νά παρευρίσκωνται Ἐπίσκοποι, οἱ ὁποῖοι τουλάχιστον νά ἀκολουθοῦν τήν διδασκαλία τῶν θεουμένων ἁγίων.

2. Τά σύγχρονα θεολογικά ρεύματα

Δυστυχῶς, ἐκτός ἀπό τό ὀρθόδοξο θεολογικό ρεῦμα τῶν θεοπτῶν ἁγίων, οἱ ὁποῖοι εἶναι συνέχεια τῆς Πεντηκοστῆς, διά μέσου τῶν αἰώνων, ἐμφανίσθηκαν καί ἄλλα θεολογικά ρεύματα, καί ἄς ἐλπίσουμε νά μή ἐπικρατήσουν στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, πού θά γίνη τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

Στήν εἰσήγησή μου στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τίτλο «Ἡ θεολογική κρίση καί οἱ ἐπιπτώσεις της στήν καθημερινότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς», ἀφοῦ ἐξέθεσα ποιά εἶναι ἡ θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στήν αὐθεντική ἔκφρασή της, στήν συνέχεια παρουσίασα τό πῶς ἀλλοιώθηκε ἡ θεολογία, μέ τήν σχολαστική θεολογία, τήν βιβλική κριτική θεολογία καί τήν παλαιότερη ρωσική θεολογία, καί ἔδωσα συγκεκριμένα παραδείγματα τῆς θεολογικῆς ἐκτροπῆς.

Ἐπίσης, στό Συνέδριο πού ἔγινε στόν χῶρο αὐτό ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Πειραιῶς τό 2012 εἰσηγήθηκα ἕνα θέμα μέ τίτλο: «Ἡ μεταπατερική θεολογία ἀπό ἐκκλησιαστικῆς προοπτικῆς», καί παρουσίασα τόν πυρῆνα τῆς μεταπατερικῆς θεολογίας καί πῶς ἐφαρμόζεται στήν σύγχρονη ἐκκλησιαστική σκέψη.

Δέν ἐπιθυμῶ νά ἐπαναλάβω τά ἴδια θέματα, ἀλλά παραπέμπω κάθε ἐνδιαφερόμενο στίς εἰσηγήσεις αὐτές. Ἐδῶ θέλω νά ἐπισημάνω ὅτι ἡ στοχαστική θεολογία τῶν ἀρχαίων αἱρετικῶν τοῦ 3ου καί 4ου αἰῶνος πέρασε στόν δυτικό χῶρο τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας καί μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου διαμόρφωσε μιά ἰδιαίτερη θεολογία, πού ἀποκλήθηκε φραγκολατινική ἤ σχολαστική θεολογία. Αὐτή ἡ θεολογία στηρίχθηκε κυρίως στίς ἀπόψεις τοῦ Πλάτωνος καί τοῦ Ἀριστοτέλους, ὅπως φαίνεται στό ἔργο τοῦ Θωμᾶ τοῦ Ἀκινάτη Summa Theologica. Ἔπειτα, οἱ Μεταρρυθμιστές ἀπέβαλαν τήν σχολαστική θεολογία καί ἑρμήνευσαν καί ἑρμηνεύουν τά βιβλικά κείμενα μέ μιά ἰδιαίτερη μέθοδο, δηλαδή οὐσιαστικά ἀπέρριψαν τήν Θεοπτική ἑρμηνευτική μέθοδο τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί ἐφαρμόζουν μεθόδους πού χρησιμοποιοῦνται στό πεδίο τῆς ἱστορίας, τῆς συγκρητικῆς θρησκειολογίας καί τῆς φιλοσοφίας. Κατά βάση ἐξετάζουν τό περιβάλλον στό ὁποῖο ἔζησε κάθε Προφήτης, χωρίς νά διακρίνουν μεταξύ ἀκτίστων ρημάτων καί κτιστῶν ρημάτων, νοημάτων καί εἰκονισμάτων. Στήν συνέχεια τά ρεύματα αὐτά, μαζί μέ τόν γερμανικό ἰδεαλισμό εἰσέρρευσαν στήν Ρωσία καί ἐκεῖ τόν 19ο αἰώνα διαμορφώθηκε μιά ἰδιαίτερη θεολογία πού ὀνομάσθηκε Ρωσική, ἡ ὁποία προσέλαβε ἐν πολλοῖς τά ὑπαρξιακά στοιχεῖα καί τῆς ὁποίας κέντρο σήμερα εἶναι τό Ρωσικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου στό Παρίσι.

Πρατηρώντας τά θεολογικά ρεύματα καί τήν σκέψη πού ἐπικρατεῖ σήμερα στόν θεολογικό κόσμο συμπεραίνουμε ὅτι εἶναι ἐπηρεασμένα ἀπό τόν νεοσχολαστικισμό, τόν προτεσταντικό βιβλισμό, τόν γερμανικό ἰδεαλισμό, τήν σλαβοφιλία καί τόν ὑπαρξισμό, τά ὁποῖα ἔχουν διαφοροποιηθῆ ἐν πολλοῖς ἀπό τήν ὀρθόδοξη βιβλικοπατερική παράδοση.

Εἶναι σημαντικό νά τονισθῆ ὅτι ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ ἀγωνίσθηκε ἐναντίον αὐτῆς τῆς παραχαράξεως τῆς πατερικῆς παραδόσεως. Ὁ π. Γεώργιος Δράγας, μαθητής του, ἔχει ἐπισημάνει ὅτι ὁ μεγάλος αὐτός θεολόγος σέ ὅλες τίς διαλέξεις του τόνιζε δύο σημεῖα: Πρῶτον ὅτι ἡ ἐμπειρική πατερική θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς διαφοροποιεῖται ἀπό τήν σχολαστική ἤ ὀρθολογική θεολογία τῆς Δύσεως. Δεύτερον ὅτι εἶναι λανθασμένη ἡ ἀντιπαράθεση τῆς βιβλικῆς θεολογίας πρός τήν δογματική ἤ πατερική θεολογία, ἡ ὁποία ἀντιπαράθεση, δυστυχῶς, ἑδραιώθηκε στήν Δύση. Αὐτήν τήν θεολογία μέ τά δύο αὐτά σημεῖα πού διαμορφώθηκε στούς ἀκαδημαϊκούς κύκλους τήν χαρακτήριζε ὡς «ψευδομόρφωση», ἐπέμενε δέ ὅτι στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπάρχει μιά ἀρραγής συνέχεια ἀπό τούς Προφήτας στούς Ἀποστόλους καί τούς Πατέρας τοῦ 4ου αἰῶνος, καί στούς Πατέρας τῶν ἑπομένων αἰώνων μέχρι τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ καί τούς Φιλοκαλικούς Πατέρας. Σέ ὅλη αὐτήν τήν ὀρθόδοξη περίοδο ὑπάρχει ταυτότητα στήν θεολογία καί τήν μεθοδολογία.

Αὐτήν τήν θεολογική γραμμή συνέχισε καί ὁ καλύτερος μαθητής τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὁ ὁποῖος τόνιζε ὅτι ἡ θεοπτική ἐμπειρία εἶναι ἡ βάση τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας καί ὅτι ὅταν ἡ ἀκαδημαϊκή θεολογία ἀποκόπτεται ἀπό τήν κάθαρση, τόν φωτισμό καί τήν θέωση εἶναι ἀντιεκκλησιαστική καί αἱρετικίζουσα. Ἐπίσης, στό θέμα τῆς ψευτοδιάκρισης τῆς βιβλικῆς ἑρμηνείας ἀπό τήν ἁγιοπατερική ἐμπειρία καί τήν δογματική, τόνιζε τήν ἑνότητα καί συμφωνία μεταξύ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων.

Εἶναι χαρακτηριστική ἡ περίπτωση τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη καί γι’ αὐτό θά ἀναφερθῶ λίγο σέ αὐτόν. Μεγάλωσε καί σπούδασε στά μεγάλα κέντρα γνώσης τῆς Δύσης. Ἔμαθε ἀπό μαθητής στό Γυμνάσιο, καί στήν συνέχεια ὡς φοιτητής, τήν σχολαστική θεολογία τοῦ Θωμᾶ τοῦ Ἀκινάτη. Ἔπειτα, σπούδασε σέ μεγάλους βιβλικούς θεολόγους τήν βιβλική κριτική μέθοδο ἐρεύνης τῶν βιβλικῶν κειμένων. Ἀκόμη, γνώριζε ἐκ τοῦ σύνεγγυς τήν Ρωσική θεολογία στό Ρωσικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου. Ὅμως, ὅταν κατέληξε στήν μελέτη καί γνώση τῆς διδασκαλίας τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί γνώρισε τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, κυρίως τῶν Φιλοκαλικῶν Πατέρων καί τήν νηπτική παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τότε ἄσκησε βαθύτατη κριτική στήν δυτική θεολογία. Γνώριζε καλύτερα ἀπό κάθε ἄλλον τήν δυτική θεολογική σκέψη, ἀλλά καί τήν οὐσία τοῦ ὀρθοδόξου ἡσυχασμοῦ, γι’ αὐτό καί καταλάβαινε πολύ καλά τίς ἐπιρροές πού δέχθηκε ἡ ὀρθόδοξη θεολογία ἀπό τά δυτικά θεολογικά ρεύματα.

Ὁ ἴδιος δέν ἦταν κλεισμένος σέ ἕνα γραφεῖο καί σέ κάποιο δωμάτιο, ἀλλά συμμετεῖχε σχεδόν σέ ὅλους τούς σύγχρονους θεολογικούς διαλόγους ὡς ἐκπρόσωπος τῆς Ἐκκλησίας, προσφέροντας εὔστοχο θεολογικό λόγο, ὅπως φαίνεται στίς ἐκθέσεις καί τά κείμενά του, καθώς ἐπίσης ὑπῆρξε μέλος τῆς ἀντιπροσωπείας τῶν παρατηρητῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στήν Β΄ Βατικανή Σύνοδο. Γνώριζε, λοιπόν, ἀσφαλέστατα τήν σκέψη τῆς δυτικῆς θεολογίας καί τίς ἐπιρροές πού ἄσκησε αὐτή ἡ θεολογία, κυρίως ἡ Ρωσική θεολογία στούς σύγχρονους ὀρθοδόξους ἀκαδημαϊκούς θεολόγους. Γι’ αὐτό καί ἦταν δεινός ἐπικριτής ὅλων αὐτῶν τῶν θεολογικῶν ρευμάτων. Ἔχω ὑπ’ ὄψη μου τέτοια ἀνέκδοτα ἀκόμη κριτικά κείμενα, τά ὁποῖα θά δημοσιεύσω ἀργότερα καί θά προξενήσουν μεγάλη ἐντύπωση.

Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖον ὅσοι διακρίνονται ἀπό ξένες θεολογικές παραδόσεις τόν εἰρωνεύονται, τόν ὑποσκάπτουν, τόν πολεμοῦν, ὅπως κάνουν καί μέ καθένα πού ἀκολουθεῖ τήν πατερική παράδοση. Ἀλλά ὅ,τι καί νά κάνουν, ἡ θεολογία τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, πού εἶναι θεολογία τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, θά μείνη στήν Ἐκκλησία, γιατί ἐκφράζει τήν ζωή της.

Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης εἶχε τήν εὐκαιρία νά σπουδάση στά μεγαλύτερα θεολογικά κέντρα τῆς ἐποχῆς του καί κατά συνέπεια εἶχε τήν εὐκαιρία νά γίνη μέγας κατά κόσμον, ἀλλά αὐτός ὡς ἄλλος Μωϋσῆς –ὁ ὁποῖος «μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱός θυγατρός Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τόν ὀνειδισμόν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γάρ εἰς τήν μισθαποδοσίαν» (Ἑβρ. ια΄, 24-26)– ἀρνήθηκε καί αὐτός τούς ἰσχυρούς κατά τήν δύναμη τήν κοσμική καί ὑποστήριζε τούς ταπεινούς ἡσυχαστές μοναχούς καί τήν θεολογία τους.

Καππαδόκης αὐτός συγγένευε πνευματικά μέ τόν Καππαδόκη Μέγα Βασίλειο, ὁ ὁποῖος, κατά δική του ὁμολογία, δαπάνησε πολύ χρόνο στήν ματαιότητα, ἡ ὁποία ἀφάνησε τήν νεότητά του στήν ματαιοπονία, καί ὅταν σηκώθηκε «ὥσπερ ἐξ ὕπνου βαθέος» ἀπέβλεψε «πρός τό θαυμαστόν φῶς τῆς ἀληθείας τοῦ Εὐαγγελίου». Καί ἀφοῦ εἶδε τό ἄχρηστον τῆς σοφίας τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος αὐτοῦ πού θά καταργηθῆ, θρήνησε τήν ἐλεεινή του ζωή καί εὐχήθηκε νά τοῦ προσφερθῆ χειραγωγία γιά νά εἰσαχθῆ στά δόγματα τῆς εὐσεβείας. Ἔτσι, πορεύθηκε στούς μοναχούς πού ζοῦσαν στήν Ἀλεξάνδρεια, τήν ὑπόλοιπη Αἴγυπτο, τήν Παλαιστίνη, τήν Κοίλη Συρία καί τήν Μεσοποταμία, γιά νά μάθη στήν ἀσκητική ἡσυχαστική παράδοση.

Γιατί ἔκανα αὐτήν τήν ἀναφορά στόν Μέγα Βασίλειο καί τόν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη; Διότι πολλοί σύγχρονοι σπουδαῖοι καί τρανοί θεολόγοι καί Κληρικοί χαίρονται νά μελετοῦν τά ἔργα μεγάλων κατά κόσμον θεολόγων, ἱκανοποιοῦνται νά τούς ἐπαινοῦν οἱ δυτικοί θεολόγοι καί παρουσιάζονται ὡς μεγάλοι θεολόγοι καί στήν Ἐκκλησία, ἐνῶ ταυτόχρονα ὑπονομεύουν τήν ἀσφαλῆ μέθοδο τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας, πού εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση καί κατά συνέπεια περιφρονοῦν τούς συγχρόνους ἐμπειρικούς θεολόγους πού εἶναι συνεχιστές τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων.

Καί αὐτό εἶναι ἀξιοσημείωτο, γιατί τά κείμενα πού κατεργάζονται σύγχρονοι θεολόγοι γιά νά ἐγκριθοῦν ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο ἔχουν δεχθῆ ἐπιρροές ἀπό τήν δυτική σκέψη. Αὐτό φαίνεται καί στήν θεολογία καί στήν ὁρολογία. Ἐμένα μέ ἐνδιαφέρει καί ἡ ὁρολογία, ὅταν ἀποστασιοποιῆται ἀπό τήν γλώσσα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τήν γλώσσα τῆς λατρείας τῆς Ἐκκλησίας.

Γιά παράδειγμα, ἡ φράση πού ἔχει εἰσχωρήσει σέ θεολογικά καί ἐκκλησιαστικά κείμενα «ἀξιοπρέπεια καί ἱερότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου», εἶναι ἀρκετά προβληματική καί ἐπικίνδυνη ἀπό πλευρᾶς θεολογικῆς. Αὐτή ἡ ἐπικινδυνότητα φαίνεται ἀπό τό ὅτι, ἐκτός τοῦ ὅτι δέν κάνουν τήν διάκριση μεταξύ ἀκτίστου καί κτιστοῦ, καί συνδέουν τήν φύση μέ τήν ἀνάγκη, ὅπως καί τήν θέληση-βούληση μέ τό πρόσωπο, συγχρόνως ὑποσκελίζουν τόν ἁγιογραφικό ὅρο γιά τόν ἄνθρωπο ὡς κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωση Θεοῦ, μέ ἀποτέλεσμα νά περιορίζουν τόν λόγο στά ἀνθρώπινα δικαιώματα, τά ὁποῖα ἑρμηνεύονται πάντοτε κατά τό δοκοῦν.

Δέν εἶμαι ἐναντίον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἐάν αὐτή συντονίζεται στήν θεολογία καί τήν μεθοδολογία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἄν μιά Σύνοδος ἔχει τήν δυνατότητα νά ἀρθῆ στό ὕψος τῶν Συνόδων ἀπό τίς ὁποῖες ἀπετελέσθη τό «Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας», πού διαβάζεται κατά τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, τότε αὐτή ἡ Σύνοδος εἶναι ὄντως Ἁγία καί Μεγάλη.

3. Ἡ εἴσδυση τῆς πολιτικῆς στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις

Ἡ λέξη πολιτική ἔχει πολλές ἔννοιες καί σημασίες. Σημαίνει «τό σύνολο τῶν θεμάτων πού ἔχουν σχέση μέ τά κοινά καί τήν ἄσκηση τῆς ἐξουσίας»· «τόν τρόπο ἄσκησης τῆς κρατικῆς ἐξουσίας»· «τόν τρόπο δράσεως (προσώπου, ὀργανισμοῦ κλπ.) σύμφωνα μέ συγκεκριμένο σχέδιο» (Γεώργιος Μπαμπινιώτης).

Στήν προκειμένη περίπτωση ἰσχύουν ὅλα αὐτά μέ μιά εἰδικότερη σημασία. Δυστυχῶς, ἡ γεωπολιτική καί οἱ διάφορες ἐθνικές πολιτικές σκοπιμότητες εἰσέρχονται καί στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις καί πολλές φορές καθορίζουν τούς διαλόγους καί τίς ἀποφάσεις τῶν Συνελεύσεων. Εἶναι γνωστόν σέ ὅλους μας ὅτι οἱ ἐθνικισμοί, παρ’ ὅτι ὁ ἐθνοφυλετισμός καταδικάστηκε ὡς αἵρεση στήν Σύνοδο τοῦ 1872, στήν Κωνσταντινούπολη, ἐν τούτοις ἐπηρεάζει τίς σχέσεις μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Αὐτό τό βλέπουμε σέ ὅσα ἔρχονται στό φῶς τῆς δημοσιότητος. Καί τό ὅτι ἀπό τά δέκα θέματα πού κατέληξαν νά συζητηθοῦν στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, τελικά θά συζητηθοῦν τά ἕξι ἀπό αὐτά, καί μάλιστα τά κείμενα πού καταρτίζονται καί οἱ ἀποφάσεις θά εἶναι προϊόντα συμβιβασμῶν γιά νά ψηφισθοῦν, δείχνει τό μεγάλο πρόβλημα πού ὑφίσταται.

Θά ἤθελα νά ἀναφέρω ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα γιά νά γίνη κατανοητό αὐτό πού ὑποστηρίζω. Πρόκειται γιά τήν συζήτηση πού ἔγινε στήν Διορθόδοξη Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή πού συνῆλθε στό Chambesy ἀπό 9 ἕως 16 Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 2009, στήν ὁποία μεταξύ ἄλλων συζητήθηκε τό θέμα τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Τόμου τοῦ Αὐτοκεφάλου. Βεβαίως, τελικά αὐτό τό θέμα δέν πρόκειται νά συζητηθῆ στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, ἀφοῦ δέν βρέθηκε συμφωνία, ἀλλά εἶναι χαρακτηριστικά τά ὅσα διαδραματίσθηκαν στήν Ἐπιτροπή αὐτή, πού δείχνει τήν ὅλη νοοτροπία πού ἐπικρατεῖ στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις, οἱ ὁποῖες ἐπηρεάζονται ἀπό τήν σύγχρονη πολιτική τῶν Κρατῶν, πιθανόν καί τήν γεωπολιτική στρατηγική τῶν Μεγάλων Δυνάμεων.

Κατά τήν Συνεδρίαση ἐκείνη ὁ Πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς, Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης, ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τόνισε ὀρθῶς «ὅτι τό θέμα τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Τόμου τοῦ Αὐτοκεφάλου ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἶναι βασικόν ἐκκλησιολογικόν θέμα ἐπί τοῦ ὁποίου δέν δύναται νά γίνη καμμιά ὑποχώρησις ἐκ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».

Μέ τήν θέση αὐτή, πού εἶναι κατά τήν ἄποψή μου ὀρθή, συνετάγησαν ἕξι (6) Ἐκκλησίες, ἤτοι τά Πατριαρχεῖα Κωνσταντινουπόλεως, Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων καί οἱ Ἐκκλησίες Ἑλλάδος καί Ἀλβανίας.

Μέ τήν θέση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας νά ὑπογράφεται ὁ Τόμος ἀπό ὅλους τούς Προκαθημένους τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν  ἤ τουλάχιστον νά τό ὑπογράφη «καί» ἡ Ἐκκλησία-Μήτηρ συνετάγησαν ἑπτά (7) Ἐκκλησίες, ἤτοι Ρωσίας, Σερβίας, Ρουμανίας (γιά δικούς τους λόγους), Βουλγαρίας, Γεωργίας, Πολωνίας, καί Τσεχίας καί Σλοβακίας.

Καί ὑπέρ τοῦ νά ὑπογραφῆ ὁ Τόμος ἀπό ὅλες τίς Ἐκκλησίες ἐτάχθη ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου.

Δηλαδή ἡ ψηφοφορία ἀνέδειξε ἕξι (6) ψήφους ὑπέρ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί ὀκτώ (8) ψήφους ἐναντίον τῆς θέσεως του. Τελικά τό θέμα αὐτό δέν τέθηκε στήν θεματολογία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου.

Ἐκεῖνο πού ἔχει ἰδιαίτερη σημασία ἀπό αὐτήν τήν Διορθόδοξη Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή εἶναι οἱ παρατηρήσεις καί τά Συμπεράσματα τοῦ τότε Γραμματέως τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Διορθοδόξων καί Διαχριστιανικῶν Σχέσεων τῆς Ἐκκλησίας μας ἀειμνήστου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Στεφάνου Ἀβραμίδη, πού παρευρισκόταν στίς Συνεδριάσεις, σέ ἔκθεσή του πρός τήν Ἱερά Σύνοδο.

Θά σᾶς ἀναγνώσω μερικά τμήματα τῆς ἐκθέσεως αὐτῆς, πολύ χαρακτηριστικά, γιά νά ἀντιληφθῆτε τό κλῖμα πού ἐπικρατεῖ σέ τέτοιες Ἐπιτροπές, ὄχι βέβαια σέ ὅλες.

Γράφει ὁ ἀείμνηστος π. Στέφανος Ἀβραμίδης:
«Ἄν κανείς θελήσει νά ἐκτιμήσει καί ἀξιολογήσει τά ἐν Γενεύῃ εἰς τήν Προπαρασκευαστικήν Διάσκεψιν ἀπό 9-17 Δεκεμβρίου 2009 διά τήν προετοιμασίαν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, θά πρέπει νά ὁμολογήςῃ ὅτι ξεκίνησε, συνεχίσθηκε καί ἔκλεισε μέσα σέ ἕνα πνεῦμα ὄχι ἁπλῶς ψυχρότητος, ἀλλά κατά κυριολεξία παγερότητος καί παγωνιᾶς. Τό 1993, δηλαδή πρό 16 ἐτῶν εἶχε διακοπῆ ὑπό θλιβεράς συνθήκας ἡ τότε Συνδιάσκεψις χωρίς ἐλπίδα. Κατά ἄκρα μακροθυμία ἡ Α.Θ.Π. ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἐδέχθη νά συνεχισθοῦν κατά τό ἤδη παρελθόν ἔτος 2009».

Ἀλλοῦ γράφει:
«Τίποτε στήν Συνδιάσκεψη αὐτή δέν ἐνθύμιζε πνεῦμα Χριστοῦ, ἀγάπη, Ἐκκλησία, Πεντηκοστή. Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Ἐκκλησιῶν σεβάσμιοι ἱεράρχες ἀγωνίζονταν, ἤ παραταξιακά χωρισμένοι σέ δύο μπλόκ (τῶν ὑπερμάχων τῶν προνομίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῶν πολεμίων του) ἤ μέ ἀγωνία νά ξεπερασθῇ αὐτό τό ψυχοφθόρον καί καταλυτικόν τῆς ἔννοιας τῆς Ἐκκλησίας πνεῦμα, πού ἔχει εἰσέλθει εἰς τά ἀνώτερα κλιμάκιά της καί σιγά-σιγά μεταβάλλεται σέ ἰδεολογική ταυτότητα τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Μάτην ἠκούσθησαν κραυγαί ἀγωνίας».

Καί καταλήγει:
«Ὅπως ἀναφέραμε ἀνωτέρω, διεφάνη ὁλοκάθαρα ὅτι ὑπάρχουν δύο "μπλόκ" μέσα στίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες: Τό "μπλόκ" ὑπέρ τῶν δικαίων καί προνομιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τό "μπλόκ", τό ὁποῖον θέλει νά μειώση, καί εἰ δυνατόν, νά καταργήςῃ τά προνόμια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, παρά τό γεγονός, ὅτι ἰσχυρίζεται τό ἀντίθετον».

«Ἡ πώλωσις αὐτή δυσκολεύει καί θά δυσκολεύςῃ ὄχι μόνον τήν πορείαν πρός τήν σύγκλησιν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἀλλά καί κάθε ἄλλην πανορθόδοξον συνεργασίαν καί προσπάθειαν».

«Τό γεγονός, ὅτι μεταξύ τῶν ἐκπροσώπων τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν ὑπῆρξαν ἀρκετοί πρώην ὑπότροφοι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,  ...   εἰς οὐδέν ὠφέλησε τάς διεκδικήσεις τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου. Οὗτοι οὐδεμίαν φιλελληνικήν στάσιν ἐτήρησαν. Τό μόνον πού κατάφεραν, ἦτο νά ὁμιλήσουν ἐναντίον τῶν θέσεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς ἄπτεστα ἑλληνικά».

Τό συμπέρασμα εἶναι ὅτι κάθε Ὀρθόδοξη Σύνοδος γιά νά εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη πρέπει νά ἀσχολῆται μέ θέματα δογματικά καί νά συμμετέχουν στήν Σύνοδο αὐτή θεούμενοι Πατέρες,  τοὐλάχιστον πρέπει νά συμμετέχουν ὅσοι ἀποδέχονται τήν θεολογία καί τήν μεθοδολογία τῶν δογμάτων καί τῶν εὐσεβῶν παραδόσεων καί ἀκολουθοῦν τούς ἁγίους Πατέρας, χωρίς νά τούς παρερμηνεύουν. Διαφορετικά δέν εἶναι Ὀρθόδοξη Σύνοδος.

Μάρτιος 2016

Πηγή: Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση

Η Εκκλησία μας εορτάζει σήμερα, Α  Κυριακὴ των Νηστειών, τη νίκη και τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας εναντίον της πλάνης και των ποικίλων αιρέσεων. 

Τρία, κυρίως, θέματα απασχολούν αυτόν τον καιρό, και κυριαρχούν στην ορθόδοξη Ελλαδική Εκκλησία : 

Το πρώτο ζήτημα είναι ο τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών.  Στα Σχολεία και κυρίως στα Λύκεια, ο Υπουργός Παιδείας και φυσικά με την σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού, επιμένει ανενδότως την αντικατάσταση του μαθήματος των Θρησκευτικών με το μάθημα της Θρησκειολογίας, δηλ. να μαθαίνουν τα παιδιά για όλες τις Θρησκείες. Κι αυτό όταν καλά - καλά δεν γνωρίζουν την πατροπαράδοτη Ορθόδοξη Πίστη. Η Ιερά Σύνοδος και όλη η Ιεραρχία της Εκκλησίας αντικρούει τα σχέδια αυτά του Υπουργείου με ισχυρά επιχειρήματα. Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ) καθώς και το Άγιον Όρος και άλλοι παράγοντες, όπως υποστηρίζουν καθώς γνωρίζουν καλώς τα πράγματα, η επιμονή του Υπουργείου φανερώνει την κυβερνητική γραμμή , προσέξτε το αυτό, σταδιακά να καταργηθεί το μάθημα των Θρησκευτικών από τα Σχολεία. 

Το δεύτερο: Είναι η Εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας, τώρα τελευταία εξεδόθη, η οποία απαγορεύει σε κληρικούς, κυρίως σε κληρικούς, να εισέρχονται στα Σχολεία (Γυμνάσια –Λύκεια) και να κάνουν ομιλίες προς τους μαθητές. Έτσι απηγορεύθη στον Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ, να επισκεφθεί Σχολεία της Μητροπολιτικής του περιφερείας. Αλλά η πιο κραυγαλέα περίπτωση είναι εκείνη του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου, ο οποίος είχε προσκληθεί να μιλήσει σε ένα Λύκειο της Θεσσαλονίκης. Και κοιτάξτε. Αυτήν την ομιλία την είχε ζητήσει σύσσωμο το 15μελες του Λυκείου, όλοι οι Καθηγητές του Λυκείου και η Λυκειάρχης. Και ενώ ήταν όλα έτοιμα για να εκφωνηθεί η ομιλία, την τελευταία στιγμή το Υπουργείο Παιδείας είπε «ΟΧΙ». Ελέχθη στον Υπουργό ότι ο Άγιος Μεσογαίας θα επισκεφθεί το Λύκειο όχι απλώς σαν Θεολόγος, αλλά σαν πανεπιστήμων με μεγάλη φήμη. Και πάλι αντιτάχθηκε άρνηση. Όταν ρωτήθηκε «γιατί;». Η απάντηση ήταν : «Διότι φοράει ράσο». Έτσι είπε. Ξέχασε, όμως, ο ανεκδιήγητος αυτός Υπουργός, ότι αυτό το ράσο σκέπαζε και προστάτευε το Έθνος στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Πάντως, το γεγονός αυτό είναι λίαν ανησυχητικό. Είναι ανησυχητικό ως προς τις προθέσεις της Πολιτείας έναντι της Εκκλησίας. Και σκεφθείτε : Συμπεριφέρεται έτσι στην Εκκλησία τώρα, που την έχει ανάγκη. Διότι τρέφει ένα μεγάλο μέρος του πεινώντος ελληνικού λαού. Σκεφθείτε εάν βελτιωθούν τα οικονομικά του Κράτους, τι θα πράξει η Πολιτεία έναντι της Εκκλησίας. Αυτό ο καθένας μπορεί να το σκεφθεί και να το καταλάβει. 

Το τρίτο είναι η λεγομένη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, η οποία έχει προγραμματισθεί να συγκληθεί την Κυριακή της Πεντηκοστής εφέτος, στην Κρήτη. Η Σύνοδος αυτή έχει σχετικά μια μακρά προϊστορία. Για πρώτη φορά συνήλθε το 1961 στη Ρόδο, η πρώτη προσυνεδριακή σύναξη, και ακολούθησαν και άλλες διασκέψεις μέχρι σήμερα. Φαίνεται ότι τώρα έχουν αποκρυσταλωθεί τα θέματα τα οποία θα συζητηθούν στη Σύνοδο. Εκείνο πάντως που επιδιώκεται από αυτούς που θα λάβουν μέρος στη Σύνοδο, είναι να διατηρηθεί η ενότητα της Ορθοδοξίας και ότι είναι η μία Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Την Εκκλησία την οποία ίδρυσε ο Ιησούς Χριστός, και η οποία θεμελιώνεται στην διδασκαλία των Αποστόλων, των Αγίων Πατέρων, των Οικουμενικών Συνόδων, κρατώντας αναλείωτα την Πίστη και τις Παραδόσεις. 

Αν και στην θεματολογία της Συνόδου δεν υπάρχει το θέμα της Ουνίας, θα ήθελα πανορθοδόξως να καταδικασθεί αυτό το σύστημα. Ουνία και άλλοτε το έχουμε πει, σας το υπενθυμίζω με δυό λόγια, είναι η μέθοδος του Παπισμού να παραπλανά τους Ορθοδόξους. Δηλ. βλέπεις έναν Επίσκοπο να φοράει μίτρα, να κρατάει πατερίτσα, να φοράει τον σάκο, δεν είναι Ορθόδοξος όμως, είναι Παπικός. Ή βλέπεις έναν παπά με το καλυμμαύχι, με το ράσο, δεν είναι όμως, Ορθόδοξος. Η Ουνία είναι σύστημα δόλου και απάτης του Παπισμού. Διότι έχει κάνει μεγάλη ζημιά και στην Ουκρανία αλλά ιδίως στο χώρο της  Μέσης Ανατολής. 

Θα ήθελα ακόμη να χαρακτηρισθούν ως αιρέσεις, όπως και πράγματι είναι, οι υπόλοιπες χριστιανικές ομολογίες, ο Παπισμός, ο Προτεσταντισμός, ο Αγγλικανισμός, ο Μονοφυσιτισμός και ο Οικουμενισμός, ο οποίος κατά το σύγχρονο Σέρβο Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς είναι Παναίρεση. Δηλ. μια συγκέντρωση όλων των αιρέσεων. Τώρα να σας εξηγήσω κάτι. Στη Σύνοδο αυτή που θα συνέλθει όπως είπαμε την Κυριακή της Πεντηκοστής στη Κρήτη, κάθε Ορθόδοξη Εκκλησία θα έχει μόνον μία ψήφο. Δηλ. οι Προκαθήμενοι βεβαίως θα συνοδεύονται από έναν αριθμό Μητροπολιτών, κάποιων λαϊκών και καθηγητών. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών για παράδειγμα θα έχει 24 Μητροπολίτες. Όμως ο κάθε Προκαθήμενος, επαναλαμβάνω, θα έχει μόνον μία ψήφο.

Όλα αυτά σας τα είπα για να έχετε μία έγκυρη ενημέρωση, επειδή πολλά θα λέγονται και θα γράφονται και θα ακούγονται και κατά την διάρκεια των εργασιών της Συνόδου αλλά και προ και μετά. Πολλοί με την φαντασία τους θα πλάθουν διάφορα σενάρια και θα τα πλασάρουν στο κοινό. Εκείνο που χρειάζεται, όμως, αγαπητοί αδελφοί, είναι να προσευχόμαστε θερμά όλοι μας να φωτίσει τους συνέδρους το Πνεύμα το Άγιον, ώστε να διακηρυχθεί επίσημα το Συνοδικόν της Ορθοδοξίας για μια ακόμη φορά : «Αύτη η πίστις των Αποστόλων, αύτη η πίστις των Πατέρων, αύτη η πίστις των Ορθοδόξων, αύτη η πίστις την οικουμένην εστήριξεν. Της των της Ορθοδοξίας προμάχων, ευσεβών βασιλέων,  Αγιωτάτων Πατριαρχών, Αρχιερέων, Διδασκάλων, μαρτύρων, ομολογητών, αιωνία να είναι η μνήμη». Αυτό ν’ ακούσουμε και φθάνει  για να ευχαριστήσουμε τον Θεόν.

Αμήν.

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Ἀ­πό τήν ἀρ­χή τῆς προ­πα­ρα­σκευ­ῆς της, ἡ Σύ­νο­δος αὐ­τή εἶ­χε ὡς ἀ­φε­τη­ρί­α της κοι­νω­νι­κά καί ὄ­χι δογ­μα­τι­κά ζη­τή­μα­τα, ὑ­πη­ρέ­τη­σε ποικίλες σκο­πι­μό­τη­τες καί συν­δέ­θη­κε ἄρ­ρη­κτα μέ τόν Οἰ­κου­με­νι­σμό.

Ἡ πρώ­τη ἀ­πό­φα­ση γιά τήν σύγ­κλη­ση τῆς Ἁ­γί­ας καί Με­γά­λης Συ­νό­δου λή­φθη­κε τό 1923 στό «Πα­νορ­θό­δο­ξο Συ­νέ­δριο» τῆς Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως, ἐ­πί πα­τρι­αρ­χί­ας Με­λε­τί­ου Με­τα­ξά­κη καί ἐ­νῶ ἀ­που­σί­α­ζε ἡ πλει­ο­ψη­φί­α τῶν Το­πι­κῶν Ὀρ­θο­δό­ξων Ἐκ­κλη­σι­ῶν. Τό­τε ξε­κί­νη­σε καί ἡ κα­τάρ­τι­ση τοῦ κα­τα­λό­γου μέ τά θέ­μα­τα τῆς Συ­νό­δου. Συ­ζη­τή­θη­κε, σέ δεύ­τε­ρη φά­ση, στά πλαί­σια τῆς «Προ­κα­ταρ­κτι­κῆς Δι­ορ­θο­δό­ξου Ἐ­πι­τρο­πῆς», τό 1930, στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος. Ἐ­πα­νῆλ­θε στό προ­σκή­νιο ἀ­πό τόν Πα­τριά­ρχη Ἀ­θη­να­γό­ρα τό 1964, στά πλαί­σια τῶν οἰ­κου­με­νι­στι­κῶν ἀ­νοιγ­μά­των του πρός τούς πα­πι­κούς καί τούς προ­τε­στάν­τες.

Τίς τε­λευ­ταῖ­ες δε­κα­ε­τί­ες, ὑ­πῆρ­ξε μί­α ἔν­το­νη κι­νη­τι­κό­τη­τα καί ἀ­σκή­θη­κε ἰ­σχυ­ρή πί­ε­ση ἀ­πό τό Οἰ­κου­με­νι­κό Πα­τρι­αρ­χεῖ­ο γιά τήν πραγ­μα­το­ποίηση αὐ­τῆς τῆς Συ­νό­δου, τό πνεῦ­μα καί ἡ θε­μα­το­λο­γί­α τῆς ὁ­ποί­ας ταυ­τί­στη­καν ἄ­με­σα μέ αὐ­τό τῶν Δι­με­ρῶν Δι­α­λό­γων μέ τούς ἑ­τε­ρο­δό­ξους καί τίς φι­λε­νω­τι­κές προ­σπά­θει­ες τῶν οἰ­κου­με­νι­στῶν.

Τό γε­γο­νός αὐ­τό στιγ­μα­τί­ζει καί ὁ με­γά­λος Ἅ­γιος καί δογ­μα­το­λό­γος Ἰ­ου­στῖ­νος Πό­πο­βιτς σέ σχε­τι­κό Ὑ­πό­μνη­μά του πρός τήν Σερ­βι­κή Ἐκ­κλη­σί­α:

«Πρέ­πει νά εἴ­με­θα εἰ­λι­κρι­νεῖς: εἰς τήν συμ­πε­ρι­φο­ράν ὡ­ρι­σμέ­νων ἐκ τῶν ἀν­τι­προ­σώ­πων τοῦ Πα­τρι­αρ­χεί­ου Κων­σταν­τι­νου­πό­λε­ως γί­νε­ται αἰ­σθη­τή κα­τά τάς τε­λευ­ταί­ας δε­κα­ε­τί­ας ἡ ἴ­δια ἐ­κεί­νη μή ὑ­γι­ής καί νο­ση­ρά σπου­δή, ἡ ὁ­ποί­α κα­τά τόν Ι­Ε΄ αἰ­ῶ­να ὡ­δή­γη­σε τήν Ἐκ­κλη­σί­αν εἰς τήν Φλω­ρεν­τια­νήν προ­δο­σί­αν, ἐ­ξου­θέ­νω­σιν καί αἰ­σχύ­νην».

Τό πε­ρι­ε­χό­με­νο καί ἡ θε­μα­το­λο­γί­α τῆς Ἁ­γί­ας καί Με­γά­λης Συ­νό­δου δέν ἐ­ξέ­φρα­σαν πο­τέ τό Ὀρ­θό­δο­ξο πλή­ρω­μα (κλη­ρι­κούς, μο­να­χούς καί λα­ϊ­κούς), τό ὁ­ποῖ­ο, ἄλ­λω­στε, οὐ­δέ­πο­τε πλη­ρο­φο­ρή­θη­κε κά­τι σχε­τι­κό μέ τήν Σύ­νο­δο αὐ­τή, οὐ­δέ­πο­τε συμ­με­τεῖ­χε στήν δι­α­δι­κα­σί­α προ­πα­ρα­σκευ­ῆς της καί οὐ­δέ­πο­τε ἐ­νέ­κρι­νε τά πρός συ­ζή­τη­ση θέ­μα­τά της.

Ἐ­κτός, ὅ­μως, ἀ­πό τόν ἀ­πο­κλει­σμό τοῦ πι­στοῦ λα­οῦ, τῶν μο­να­χῶν καί τῶν κλη­ρι­κῶν, ἔ­χου­με καί τόν ἀ­πο­κλει­σμό καί τήν φί­μω­ση τῶν ἰ­δί­ων τῶν Ἐ­πι­σκό­πων, οἱ ὁ­ποῖ­οι οὐ­δέ­πο­τε ἐ­νη­με­ρώ­θη­καν γιά τά πε­πραγ­μέ­να τῶν Προ­συ­νο­δι­κῶν Ἐ­πι­τρο­πῶν καί γιά τά θέ­μα­τα πού συ­ζη­τή­θη­καν.

Ὅ­πως ση­μει­ώ­νει ὁ Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου κ. Ἱ­ε­ρό­θε­ος σέ Ἐ­πι­στο­λή του πρός τήν Ἱ­ε­ρά Σύ­νο­δο τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος:

«Τά κεί­με­να τῶν θε­μά­των αὐ­τῶν ὁ­λο­κλη­ρώ­θη­καν ἀ­πό τήν Εἰ­δι­κή Δι­ορ­θό­δο­ξη Ἐ­πι­τρο­πή καί πα­ρα­πέμ­φθη­καν ἤ­δη στήν Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δο, χω­ρίς νά τά γνω­ρί­ζη ἡ Ἱ­ε­ραρ­χί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας.­.. Για­τί δέν ἐ­τέ­θη­σαν πρός ἔγ­κρι­ση ἀ­πό τήν Ἱ­ε­ραρ­χί­α τά κεί­με­να αὐ­τά καί πα­ρα­πέμ­φθη­καν στήν Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δο ἐν ἀ­γνοί­ᾳ τῶν Ἱ­ε­ραρ­χῶν;».

Καί ὁ Καθηγητής κ. Τσελεγγίδης παρατηρεῖ ὅτι, «­.­..ἡ Ἐκ­κλη­σί­α τῆς Ἑλ­λά­δος -ἀ­πό τό 1961, πού ἄρ­χι­σαν οἱ Πα­νορ­θό­δο­ξες Προ­συ­νο­δι­κές Δι­α­σκέ­ψεις γιά τήν πα­ρα­πά­νω Με­γά­λη Σύ­νο­δο- δέν ἀ­σχο­λή­θη­κε μέ τίς ἀ­πο­φά­σεις τῶν Δι­α­σκέ­ψε­ων αὐ­τῶν σέ ἐ­πί­πε­δο Συ­νό­δου τῆς Ἱ­ε­ραρ­χί­ας».

Κα­νο­νι­σμός Ὀργανώσεως καί Λει­τουρ­γί­ας τῆς Ἁγίας καί Με­γά­λης Συ­νό­δου

Ὁ ἀ­πο­κλει­σμός τῶν Ἐ­πι­σκό­πων συν­τε­λεῖ­ται, ἐ­πί­σης, καί ἀ­πό τό γε­γο­νός ὅ­τι μό­νον 24 Ἀρ­χι­ε­ρεῖς ἀ­πό κά­θε Το­πι­κή Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α θά συμ­με­τέ­χουν στήν Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δο καί αὐ­τοί χω­ρίς νά ἔ­χουν δι­καί­ω­μα ψή­φου ὁ κα­θέ­νας ξε­χω­ρι­στά, ἀλ­λά μό­νον ὁ Προ­κα­θή­με­νος τῆς κά­θε Ἐκ­κλη­σί­ας, ὁ ὁποῖος θά ψηφίζει μέ βάση τήν πλειοψηφία τῶν ἐκεῖ εἰκοσιτεσσάρων συμμετεχόντων.

Μέ τόν τρό­πο αὐ­τό, ὅ­πως το­νί­ζει καί ὁ Πα­νι­ε­ρώ­τα­τος Μη­τρο­πο­λί­της Λε­με­σοῦ κ. Ἀ­θα­νά­σιος, «κα­ταρ­γεῖ­ται ἡ πρα­κτι­κή ὅ­λων τῶν μέ­χρι τοῦ­δε Ἱ­ε­ρῶν Συ­νό­δων.­.. ὅ­που κά­θε ἐ­πί­σκο­πος ἔ­χει καί τή δι­κή του ψῆ­φο.­.. (καί) κα­θι­στᾶ τά μέ­λη τῆς Ἁ­γί­ας καί Με­γά­λης Συ­νό­δου, πλήν τῶν Προ­κα­θη­μέ­νων, δι­α­κο­σμη­τι­κά στοι­χεῖ­α, ἀ­φαι­ρε­θέν­τος ἀ­π’ αὐ­τῶν τοῦ δι­και­ώ­μα­τος τῆς ψή­φου».

Ὁ ἀ­πο­κλει­σμός αὐ­τός τῶν Ἐ­πι­σκό­πων, τῶν κλη­ρι­κῶν, τῶν μο­να­χῶν καί τοῦ πι­στοῦ λα­οῦ ἀ­πό τήν δι­α­δι­κα­σί­α προ­πα­ρα­σκευ­ῆς τῆς Με­γά­λης Συ­νό­δου ἀ­πο­σκο­πεῖ στό νά πε­ρι­στεί­λει κά­θε Ὀρ­θό­δο­ξη ἀν­τί­δρα­ση· ἀ­πο­σκο­πεῖ στό νά ἐ­πι­βά­λει οἰ­κου­με­νι­στι­κές ἀν­τι­λή­ψεις καί πρα­κτι­κές καί νά τίς ἐ­νι­σχύ­σει μέ τό κῦ­ρος τῆς ἀ­πο­φά­σε­ως μί­ας Πα­νορ­θο­δό­ξου Συ­νό­δου.

ΠΡΟ­ΒΛΗ­ΜΑ­ΤΙ­ΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΘΕ­ΜΑ­ΤΟ­ΛΟ­ΓΙΑ

Μέ τό κεί­με­νο: «Σχέ­σεις τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας πρός τόν λοι­πόν χρι­στι­α­νι­κόν κό­σμον» καί εἰ­δι­κό­τε­ρα μέ τό ἄρ­θρο 6, ὅ­που ση­μει­ώ­νε­ται χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά ὅ­τι: «ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­να­γνω­ρί­ζει τήν ἱ­στο­ρι­κήν ὕ­παρ­ξιν ἄλ­λων χρι­στι­α­νι­κῶν Ἐκ­κλη­σι­ῶν καί Ὁ­μο­λο­γι­ῶν, μή εὑ­ρι­σκο­μέ­νων ἐν κοι­νω­νί­ᾳ με­τ’ αὐ­τῆς», ἐ­πι­χει­ρεῖ­ται:

• Ἡ ἀ­ναί­ρε­ση τῆς πί­στε­ώς μας στήν «Μί­αν, Ἁ­γί­αν, Κα­θο­λι­κήν καί Ἀ­πο­στο­λι­κήν Ἐκ­κλη­σί­αν»

Ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος θε­ω­ρεῖ ὅ­τι «θε­ο­λο­γι­κά καί δογ­μα­τι­κά καί νο­μο­κα­νο­νι­κά ἡ ἀ­πό­δο­ση τοῦ τί­τλου «Ἐκ­κλη­σί­α» σέ αἱ­ρε­τι­κές ἤ σχι­σμα­τι­κές κοι­νό­τη­τες εἶ­ναι παν­τε­λῶς λαν­θα­σμέ­νη για­τί μί­α εἶ­ναι ἡ Ἐκ­κλη­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ.­.. Ἐ­άν εἶ­ναι ἐκ­κλη­σί­ες οἱ αἱ­ρέ­σεις, τό­τε ποῦ εἶ­ναι ἡ μο­να­δι­κή καί Μί­α Ἐκ­κλη­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ καί τῶν ἁ­γί­ων Ἀ­πο­στό­λων;»

Καί ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος ἀναφέρει γιά τό ἴδιο κείμενο ὅτι «ὑ­πάρ­χουν με­ρι­κές ἀ­σά­φει­ες, ὡ­σάν νά «ἀ­να­γνω­ρί­ζων­ται» καί ἄλ­λες Ἐκ­κλη­σί­ες, ἐ­κτός τῆς Μί­ας, Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας».

• Ἡ νο­μι­μο­ποί­η­ση τῶν αἱ­ρέ­σε­ων – ἡ ἀ­να­γνώ­ρι­ση τῶν αἱ­ρε­τι­κῶν ὡς Ἐκ­κλη­σιῶν

Κατά τόν Μητροπολίτη Ναυπάκτου: «Αὐ­τό ση­μαί­νει ὅ­τι ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­να­γνω­ρί­ζει τίς ἄλ­λες Χρι­στι­α­νι­κές Ἐκ­κλη­σί­ες καί Ὁ­μο­λο­γί­ες.­.­.­.­.Ὑ­πάρ­χουν Χρι­στι­α­νι­κές Ἐκ­κλη­σί­ες ἐ­κτός τῆς Μιᾶς, Ἁ­γί­ας Κα­θο­λι­κῆς καί Ἀ­πο­στο­λι­κῆς Ἐκ­κλη­σί­ας»;

Καί ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ δι­ε­ρω­τᾶται: «για­τί στό κεί­με­νο γί­νε­ται πολ­λα­πλή ἀ­να­φο­ρά σέ «Ἐκ­κλη­σί­ες» καί «Ὁ­μο­λο­γί­ες»; .­.. Ποι­ά εἶ­ναι Ἐκ­κλη­σί­α καί ποι­ά ἡ αἱ­ρε­τι­κή καί ποι­ά ἡ σχι­σμα­τι­κή ὁ­μά­δα ἤ ὁ­μο­λο­γί­α;  Ἐ­μεῖς ὁ­μο­λο­γοῦ­με μί­α Ἐκ­κλη­σί­α καί ὅ­λα τά ἄλ­λα αἱ­ρέ­σεις καί σχί­σμα­τα».

Ὁ δέ Καθηγητής κ. Τσελεγγίδης σημειώνει πώς «­.­..ἕ­να κεί­με­νο πού προ­ω­θεῖ­ται πρός ἔγ­κρι­ση, .­..εἰ­ση­γεῖ­ται οὐ­σι­α­στι­κά τήν Προ­τε­σταν­τι­κή θε­ω­ρί­α τῶν «κλά­δων» -νο­μι­μο­ποι­ών­τας μέ τήν ἀ­πο­δο­χή του τήν ὕ­παρ­ξη πολ­λῶν Ἐκ­κλη­σι­ῶν μέ πο­λύ δι­α­φο­ρε­τι­κά δόγ­μα­τα».

• Ἀμ­φι­σβη­τεῖ­ται ἡ ἑ­νό­τη­τα τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας, κα­θώς γί­νε­ται λό­γος γιά «τήν ἀ­πο­λε­σθεῖ­σαν ἑ­νό­τη­τα τῶν Χρι­στια­νῶν»

Στό τέ­λος τοῦ  ἄρ­θρου 6 τοῦ ἴδιου Κειμένου γρά­φε­ται ὅ­τι ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α μέ τήν συμ­με­το­χή της στήν Οἰ­κου­με­νι­κή Κί­νη­ση ἔ­χει ὡς «ἀν­τι­κει­με­νι­κόν σκο­πόν τήν προ­λεί­αν­σιν τῆς ὁ­δοῦ τῆς ὁ­δη­γού­σης πρός τήν ἑ­νό­τη­τα»­. Ἐπ’ αὐτοῦ, ὁ Κα­θη­γη­τής κ. Δη­μή­τριος Τσε­λεγ­γί­δης σημειώνει ὅτι:

«Ἐ­φό­σον ἡ ἑ­νό­τη­τα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας εἶ­ναι δε­δο­μέ­νη, τό­τε τί εἴ­δους ἑ­νό­τη­τα Ἐκ­κλη­σι­ῶν ἀ­να­ζη­τεῖ­ται στό πλαί­σιο τῆς Οἰ­κου­με­νι­κῆς Κι­νή­σε­ως; .­.. δί­νε­ται ἡ ἐν­τύ­πω­ση, ὅ­τι ὑ­πάρ­χει δε­δο­μέ­νη δι­αί­ρε­ση στήν Ἐκ­κλη­σί­α καί οἱ προ­ο­πτι­κές τῶν δι­α­λε­γο­μέ­νων ἀ­πο­βλέ­πουν στήν δι­α­σπα­σθεῖ­σα ἑ­νό­τη­τα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας».

Ὁ δέ Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου κ. Ἱ­ε­ρό­θε­ος δι­ε­ρω­τᾶ­ται:

«Ἐ­πί­σης, μέ τήν ὑ­πεν­θύ­μι­ση τῶν συγ­κε­κρι­μέ­νων Κα­νό­νων τῶν Οἰ­κου­με­νι­κῶν Συ­νό­δων (ἄρθ. 20) ὑ­πο­νο­εῖ­ται ἡ «βα­πτι­σμα­τι­κή θε­ο­λο­γί­α» ὡς βά­ση τῆς ἑ­νό­τη­τας τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας καί τῶν ἄλ­λων «Ἐκ­κλη­σι­ῶν καί Ὁ­μο­λο­γι­ῶν»; .­..Μή­πως ἐμ­μέ­σως ἀ­να­κα­λεῖ­ται ἡ ἀ­πό­φα­ση τῶν Πα­τρια­ρχῶν τοῦ ἔ­τους 1756, μέ τήν ὁ­ποί­α ἀ­πο­δε­χό­μα­στε τούς ἑ­τε­ρο­δό­ξους στήν Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α μέ βά­πτι­σμα; Καί ὅ­ποι­ος θά ἐ­ξα­κο­λου­θεῖ νά πι­στεύ­η κα­τά τήν δι­δα­σκα­λί­α τῶν Ἁ­γί­ων Πα­τέ­ρων θά δια­σπᾶ τήν ἑ­νό­τη­τα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καί θά εἶ­ναι «κα­τα­δι­κα­στέ­ος»; (ἄρθ. 22).

• Ἡ ἀ­να­γνώ­ρι­ση τῶν ἀν­τορ­θό­δο­ξων καί αἱ­ρε­τι­κῶν Κει­μέ­νων τοῦ ΠΣΕ καί ἡ κα­το­χύ­ρω­σή τους ἀ­πό Πα­νορ­θό­δο­ξη Σύ­νο­δο

Στό ἄρ­θρο 21 ση­μει­ώ­νε­ται, ὅ­τι «ἡ Ὀρ­θό­δο­ξος Ἐκ­κλη­σί­α.­.. ἐ­κτι­μᾶ θε­τι­κῶς τά ὑ­π’ αὐ­τῆς (ἐνν. τῆς Ἐ­πι­τρο­πῆς «Πί­στις καί Τά­ξις») ἐκ­δο­θέν­τα θε­ο­λο­γι­κά κεί­με­να.­.. διά τήν προ­σέγ­γι­σιν τῶν Ἐκ­κλη­σι­ῶν». Ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ σχολιάζει ἐπ’ αὐτοῦ:

«Ἡ ἀ­να­φο­ρά τοῦ κει­μέ­νου στό «Παγ­κό­σμιο Συμ­βού­λιο Ἐκ­κλη­σι­ῶν» μοῦ δί­νει τήν εὐ­και­ρί­α νά δι­α­τυ­πώ­σω τήν ἔν­στα­σή μου ἀ­πέ­ναν­τι σέ κα­τά και­ρούς δι­ά­φο­ρα συγ­κρη­τι­στι­κά ἀν­τι­κα­νο­νι­κά γε­γο­νό­τα πού ἔ­γι­ναν σ᾽ αὐ­τό, ἀλ­λά καί σ᾽ αὐ­τήν ταύ­την τήν ὀ­νο­μα­σί­αν του, ἀ­φοῦ σ᾽ αὐ­τό ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α θε­ω­ρεῖ­ται ὡς «μί­α ἐκ τῶν Ἐκ­κλη­σι­ῶν» ἤ κλά­δος τῆς μί­ας Ἐκ­κλη­σί­ας, πού ψά­χνει καί ἀ­γω­νί­ζε­ται γιά τήν πραγ­μά­τω­σή της στό Παγ­κό­σμιο Συμ­βού­λιο Ἐκ­κλη­σι­ῶν».

ΣΥ­ΝΟ­ΔΙ­ΚΟ ΣΥ­ΣΤΗ­ΜΑ

Στό ἄρ­θρο δέ 22 τοῦ ἰ­δί­ου Κει­μέ­νου ἀ­να­φέ­ρε­ται συγ­κε­κρι­μέ­να ὅ­τι: «Ἡ Ὀρ­θό­δο­ξος Ἐκ­κλη­σί­α θε­ω­ρεῖ κα­τα­δι­κα­στέ­αν πᾶ­σαν δι­ά­σπα­σιν τῆς ἑ­νό­τη­τος τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, ὑ­πό ἀ­τό­μων ἤ ὁ­μά­δων, ἐ­πί προ­φά­σει τη­ρή­σε­ως ἤ δῆ­θεν προ­α­σπί­σε­ως τῆς γνη­σί­ας Ὀρ­θο­δο­ξί­ας. Ὡς μαρ­τυ­ρεῖ ἡ ὅ­λη ζω­ή τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας, ἡ δι­α­τή­ρη­σις τῆς γνη­σί­ας ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως δι­α­σφα­λί­ζε­ται μό­νον διά τοῦ συ­νο­δι­κοῦ συ­στή­μα­τος, τό ὁ­ποῖ­ον ἀ­νέ­κα­θεν ἐν τῇ Ἐκ­κλη­σί­ᾳ ἀ­πε­τέ­λει τόν ἁρ­μό­διον καί ἔ­σχα­τον κρι­τήν πε­ρί τῶν θε­μά­των πί­στε­ως».

Μέ τόν τρόπο αὐτό:

• ἐπιχειρεῖται ἡ προ­λη­πτι­κή λο­γο­κρι­σί­α καί ἡ φί­μω­ση κά­θε ὀρ­θο­δό­ξου ἀν­τιρ­ρή­σε­ως σέ ἀν­τορ­θό­δο­ξες ἀ­πο­φά­σεις τῆς Συ­νό­δου
• ἀ­πει­λοῦν­ται οἱ Ὀρ­θό­δο­ξοι πού θά ἀν­τι­δρά­σουν μέ ποι­νές
• κιν­δυ­νεύ­ουν νά χα­ρα­κτη­ρι­σθοῦν ὡς αἱ­ρε­τι­κοί ὅ­σοι ὀρ­θο­δο­ξοῦν καί πα­ρα­μέ­νουν «ἑ­πό­με­νοι τοῖς ἁ­γί­οις Πα­τρά­σι»

Πα­ρα­τη­ρεῖ σχε­τι­κά ὁ Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου κ. Ἱ­ε­ρό­θε­ος:

«Δη­λα­δή, ἄν τε­λι­κῶς λη­φθοῦν ἀ­πό τήν Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δο τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας ἀ­πο­φά­σεις, τίς ὁ­ποῖ­ες οἱ Ἀρ­χι­ε­ρεῖς, οἱ μο­να­χοί καί θε­ο­λό­γοι τίς ἀ­γνο­οῦν, καί οἱ ὁ­ποῖ­ες ἀν­τι­βαί­νουν σέ πα­τε­ρι­κές θέ­σεις, θά ἔ­χουν εὐ­θύ­νη καί θά ὑ­πό­κειν­ται σέ κρί­σεις καί κα­τα­κρί­σεις, ἄν ἀρ­νη­θοῦν νά τίς ἐ­φαρ­μό­σουν;».

Προ­βάλ­λε­ται, ἐ­πί­σης, στό ἴ­διο ἄρ­θρο, ὡς ἀ­πό­λυ­τος ἐκ­φρα­στής καί ἐγ­γυ­η­τής τῆς δογ­μα­τι­κῆς ἀ­λη­θεί­ας τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ώς μας μό­νον τό Συ­νο­δι­κό Σύ­στη­μα. Πα­ρα­γνω­ρί­ζε­ται, ἔ­τσι, καί ὑ­πο­τι­μᾶ­ται ὁ κλῆ­ρος, οἱ μο­να­χοί καί ὁ εὐ­σε­βής λα­ός, πού ὑ­πῆρ­ξαν πάν­το­τε οἱ ὑ­πε­ρα­σπι­στές καί οἱ φύ­λα­κες τῆς ἀ­κε­ραι­ό­τη­τας τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ώς μας, ἔ­ναν­τι κα­κο­δό­ξων ἀ­πο­φά­σε­ων λη­στρι­κῶν Συ­νό­δων.

Ὅ­πως πα­ρα­τη­ρεῖ γιά τό ἴ­διο θέ­μα ὁ Κα­θη­γη­τής κ. Δη­μή­τριος Τσε­λεγ­γί­δης σέ σχε­τι­κή Ἐ­πι­στο­λή του πρός ὅ­λους τούς Ἱ­ε­ράρ­χες:

«Στό ἄρ­θρο 22 δί­δε­ται ἡ ἐν­τύ­πω­ση, ὅ­τι ἡ Μέλ­λου­σα νά συ­νέλ­θει Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δος προ­δι­κά­ζει τό ἀ­λά­θη­το τῶν ἀ­πο­φά­σε­ών της.­.. Στό ἄρ­θρο αὐ­τό πα­ρα­γνω­ρί­ζε­ται τό ἱ­στο­ρι­κό γε­γο­νός, ὅ­τι στήν Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α ἔ­σχα­το κρι­τή­ριο εἶ­ναι ἡ γρη­γο­ροῦ­σα δογ­μα­τι­κή συ­νεί­δη­ση τοῦ πλη­ρώ­μα­τος τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, ἡ ὁ­ποί­α στό πα­ρελ­θόν ἐ­πι­κύ­ρω­σε ἤ θε­ώ­ρη­σε λη­στρι­κές ἀ­κό­μη καί Οἰ­κου­με­νι­κές Συ­νό­δους. Τό Συ­νο­δι­κό Σύ­στη­μα ἀ­πό μό­νο του δέν δι­α­σφα­λί­ζει μη­χα­νι­στι­κά τήν ὀρ­θό­τη­τα τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως. Αὐ­τό γί­νε­ται μό­νο, ὅ­ταν οἱ συ­νο­δι­κοί Ἐ­πί­σκο­ποι ἔ­χουν μέ­σα τους ἐ­νερ­γο­ποι­η­μέ­νο τό Ἅ­γιο Πνεῦ­μα καί τήν Ὑ­πο­στα­τι­κή Ὁ­δό, τό Χρι­στό δη­λα­δή, ὁ­πό­τε ὡς συν-ο­δι­κοί εἶ­ναι στήν πρά­ξη καί «ἑ­πό­με­νοι τοῖς ἁ­γί­οις Πα­τρά­σι».

Ἀ­νά­λο­γη κρι­τι­κή ἀ­σκεῖ καί ὁ Μη­τρο­πο­λί­της Λε­με­σοῦ κ. Ἀ­θα­νά­σιος:

«Ἡ ἄ­πο­ψη ὅ­τι ἡ δι­α­τή­ρη­ση τῆς γνη­σί­ας ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως δι­α­σφα­λί­ζε­ται μό­νο διά τοῦ συ­νο­δι­κοῦ συ­στή­μα­τος, ὡς τοῦ μό­νου «ἁρ­μο­δί­ου καί ἐ­σχά­του κρι­τοῦ τῶν θε­μά­των τῆς πί­στε­ως», ἔ­χει δό­ση ὑ­περ­βο­λῆς καί ἐκ­φεύ­γει τῆς ἀ­λη­θεί­ας, κα­θό­τι στήν ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή ἱ­στο­ρί­α πολ­λές σύ­νο­δοι ἐ­δί­δα­ξαν καί ἐ­νο­μο­θέ­τη­σαν λαν­θα­σμέ­να καί αἱ­ρε­τι­κά δόγ­μα­τα καί ὁ πι­στός λα­ός τίς ἀ­πέρ­ρι­ψε καί δι­ε­φύ­λα­ξε τήν ὀρ­θό­δο­ξη πί­στη καί ἐ­θρι­άμ­βευ­σε τήν Ὀρ­θό­δο­ξη Ὁ­μο­λο­γί­α. Οὔ­τε σύ­νο­δος ἄ­νευ τοῦ πι­στοῦ λα­οῦ, τοῦ πλη­ρώ­μα­τος τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, οὔ­τε λα­ός ἄ­νευ συ­νό­δου Ἐ­πι­σκό­πων μπο­ροῦν νά θε­ω­ρή­σουν ἑ­αυ­τούς σῶ­μα Χρι­στοῦ καί Ἐκ­κλη­σί­αν Χρι­στοῦ καί νά ἐκ­φρά­σουν σω­στά τό βί­ω­μα καί τό δόγ­μα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας».

Σύμ­φω­να μέ τήν συ­νο­λι­κή κρί­ση, ἐ­πί τοῦ κει­μέ­νου: «Σχέ­σεις τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας πρός τόν λοι­πόν χρι­στι­α­νι­κόν κό­σμον», τοῦ Κα­θη­γη­τῆ κ. Τσε­λεγ­γί­δη, «οἱ ἐμ­πνευ­στές καί οἱ συν­τά­κτες του ἐ­πι­χει­ροῦν μιά θε­σμι­κή νο­μι­μο­ποί­η­ση τοῦ χρι­στι­α­νι­κοῦ συγ­κρη­τι­σμοῦ-οἰ­κου­με­νι­σμοῦ μέ μιά ἀ­πό­φα­ση πα­νορ­θο­δό­ξου Συ­νό­δου. Αὐ­τό ὅ­μως θά ἦ­ταν κα­τα­στρο­φι­κό γιά τήν Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α. Γι’ αὐ­τό προ­τεί­νω, τα­πει­νῶς, τήν κα­θο­λι­κή ἀ­πό­συρ­σή του».

ΜΕ­ΤΑ­ΠΑ­ΤΕ­ΡΙ­ΚΗ ΘΕ­Ο­ΛΟ­ΓΙΑ

Τό κεί­με­νο: «Ἡ ἀ­πο­στο­λή τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας ἐν τῷ συγ­χρό­νῳ κό­σμῳ» κυ­ρι­αρ­χεῖ­ται ἀ­πό τήν ἀν­τι­πα­τε­ρι­κή ἀν­τί­λη­ψη πε­ρί προ­σώ­που, ὅ­πως τήν ἐκ­φρά­ζει ὁ Σε­βα­σμι­ώ­τα­τος Μη­τρο­πο­λί­της Περ­γά­μου κ. Ἰ­ω­άν­νης. Στήν κρι­τι­κή πού ἀ­σκεῖ ὁ Σε­βα­σμι­ώ­τα­τος Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου κ. Ἱ­ε­ρό­θε­ος ἀ­να­φέ­ρει, ὅ­τι ὁ Μη­τρο­πο­λί­της Περ­γά­μου «πα­ρερ­μή­νευ­σε τήν δι­δα­σκα­λί­α τοῦ Με­γά­λου Ἀ­θα­να­σί­ου, τῶν Καπ­πα­δο­κῶν Πα­τέ­ρων καί τοῦ Ἁ­γί­ου Μα­ξί­μου τοῦ Ὁ­μο­λο­γη­τοῦ γιά τόν Τρι­α­δι­κό Θε­ό καί πρέ­πει ἡ ἀν­τι­πα­τε­ρι­κή αὐ­τή ἄ­πο­ψη νά ἀ­πο­βλη­θῆ, δε­δο­μέ­νου μά­λι­στα, ὅ­τι τό συγ­κε­κρι­μέ­νο κεί­με­νο τοῦ Περ­γά­μου Ἰ­ω­άν­νου δι­δά­σκε­ται στίς Θε­ο­λο­γι­κές καί Ἐκ­κλη­σι­α­στι­κές Σχο­λές, μέ κίν­δυ­νο νά με­γα­λώ­ση μιά γε­νιά θε­ο­λό­γων καί Κλη­ρι­κῶν μέ ἀ­νορ­θό­δο­ξες ἀ­πό­ψεις γιά τό δόγ­μα τῆς Ἁ­γί­ας Τριά­δος».

Γιά τό ἴ­διο κεί­με­νο πα­ρα­τη­ρεῖ, ἐ­πί­σης, ὁ Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου: «Ἀν­τί στό κεί­με­νο νά γί­νε­ται λό­γος γιά τήν ἀ­ξί­α τοῦ ἀν­θρώ­που, γί­νε­ται λό­γος γιά τήν «ἀ­ξί­α τοῦ ἀν­θρω­πί­νου προ­σώ­που» (Ἐ­πι­κε­φα­λί­δα καί κεφ. Α΄, ἄρ­θρ. 4), τήν «ἱ­ε­ρό­τη­τα τοῦ ἀν­θρω­πί­νου προ­σώ­που» (κεφ. Α΄, ἄρ­θρ. 3), τήν «ὕ­ψι­στη ἀ­ξί­α τοῦ ἀν­θρω­πί­νου προ­σώ­που» (κεφ. Α΄, ἄρ­θρ. 5) ­.­..Στό ἄρ­θρο αὐ­τό (Β΄, ἄρθ. 1) γί­νε­ται λό­γος γιά «κοι­νω­νί­α θεί­ων προ­σώ­πων», ἐ­νῶ.­.. στόν Τρι­α­δι­κό Θε­ό ὑ­πάρ­χει κοι­νω­νί­α φύ­σε­ως καί ὄ­χι κοι­νω­νί­α προ­σώ­πων.­.. Ἀ­κό­μη, εἶ­ναι προ­βλη­μα­τι­κή ἡ φρά­ση ὅ­τι, «τό πρό­σω­πον συν­δέ­ε­ται μέ τήν ἐ­λευ­θε­ρί­αν καί τήν μο­να­δι­κό­τη­τα, αἱ ὁ­ποῖ­αι ἐκ­φρά­ζουν σχέ­σιν καί κοι­νω­νί­αν» (Κεφ. Α΄,1) καί ὅ­τι ἡ ἐ­λευ­θε­ρί­α εἶ­ναι «ὀν­το­λο­γι­κό στοι­χεῖ­ον τοῦ προ­σώ­που» (Κεφ. Β΄, 3). Ἄν ἴ­σχυ­ε αὐ­τό τό­τε στόν Θε­ό κά­θε πρό­σω­πο θά εἶ­χε τήν δι­κή του ἐ­λευ­θε­ρί­α καί ἑ­πο­μέ­νως θά δι­ε­σπᾶ­το ἡ ἑ­νό­τη­τα τῆς Ἁ­γί­ας Τριά­δος… Ἄν μεί­νουν αὐ­τές οἱ φρά­σεις πού ἐκ­φρά­ζουν μιά σύγ­χρο­νη θε­ο­λο­γι­κή κα­τεύ­θυν­ση με­ρι­κῶν νε­ω­τέ­ρων θε­ο­λό­γων, πού δι­α­φο­ρο­ποι­εῖ­ται ἀ­πό τήν ὀρ­θό­δο­ξη πα­τε­ρι­κή δι­δα­σκα­λί­α, τό­τε τά κεί­με­να πού θά προ­έλ­θουν ἀ­πό τήν Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δο.­..θά στη­ρί­ξουν μιά θε­ο­λο­γί­α πού εἶ­ναι ξέ­νη πρός τήν πα­ρά­δο­ση τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, θά στη­ρί­ξουν τήν λε­γο­μέ­νη με­τα­πα­τε­ρι­κή θε­ο­λο­γί­α καί θά φα­νεῖ ὅ­τι αὐ­τός ἦ­ταν ὁ σκο­πός αὐ­τῶν πού συ­νέ­τα­ξαν τά κεί­με­να αὐ­τά».

ΣΥΜ­ΠΕ­ΡΑ­ΣΜΑ­ΤΑ

Ἡ Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δος τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας,

• ἄν ἐ­πι­μεί­νει στήν θε­μα­το­λο­γί­α της καί στίς μέ­χρι τώ­ρα πρα­κτι­κές της
• ἄν συ­νε­χί­σει νά ὑ­πο­βι­βά­ζει τόν χρι­στι­α­νι­σμό στό ἐ­πί­πε­δο τοῦ κοι­νω­νι­σμοῦ
• ἄν συ­νε­χί­σει νά πα­ρα­βιά­ζει τήν Ὀρ­θό­δο­ξη δογ­μα­τι­κή συ­νεί­δη­ση·
• ἄν συ­νε­χί­σει νά μήν ἐκ­φρά­ζει τήν ἁγιοπνευματική ἐμ­πει­ρί­α τοῦ ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ σώ­μα­τος·
• ἄν συ­νε­χί­σει νά μήν ἀ­κο­λου­θεῖ τήν ἁ­γι­ο­πατερι­κή Πα­ρά­δο­ση τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας,

τό­τε, σύμ­φω­να καί μέ τόν Ἅ­γιο Ἰ­ου­στῖ­νο Πό­πο­βιτς:

«Τό ὀρ­θο­δο­ξό­τε­ρον εἶ­ναι νά μή συγ­κλη­θεῖ κα­θό­λου ἡ Οἰ­κου­με­νι­κή Σύ­νο­δος ἤ νά μή συμ­με­τά­σχει κά­ποι­ος σ’ αὐ­τήν».

Δι­ό­τι, «Τί δύ­να­ται νά πε­ρι­μέ­νει κα­νείς ἀ­πό μί­αν τοια­ύτην Οἰ­κου­με­νι­κήν Σύ­νο­δον;­ ἕν μό­νον: σχί­σμα­τα καί αἱ­ρέ­σεις καί δι­α­φό­ρους ἄλ­λας συμ­φο­ράς. Αὐ­τό εἶ­ναι ἡ βα­θεῖ­α μου αἴ­σθη­σις καί  ἡ πλή­ρης ὀ­δύ­νης ἐ­πί­γνω­σις. Δι’ αὐ­τό πα­ρα­κα­λῶ καί ἱ­κε­τεύ­ω τήν Ἱ­ε­ράν Σύ­νο­δον τῆς Ἱ­ε­ραρ­χί­ας νά ἀ­πό­σχει ἀ­πό τήν συμ­με­το­χήν εἰς τήν προ­ε­τοι­μα­σί­αν τῆς Συ­νό­δου καί ἀ­πό τήν συμ­με­το­χήν εἰς τήν Σύ­νο­δον». Τήν ἴ­δια πα­ρά­κλη­ση μέ αὐ­τή τοῦ Ἁ­γί­ου Ἰ­ου­στί­νου ὑ­πο­βά­λλου­με καί πρός τήν Ἱ­ε­ραρ­χί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος: νά ἀ­πό­σχει ἀ­πό τήν συμ­με­το­χή στήν Ἁ­γί­α καί Με­γά­λη Σύ­νο­δο.

Ἀλ­λά καί στήν πε­ρί­πτω­ση πού θά πα­ρα­στεῖ, τό­τε νά κα­τα­στεῖ ὁ φύ­λα­κας καί ὁ προ­α­σπι­στής τῆς ἀ­μω­μή­του πί­στε­ώς μας, νά πα­ρα­μεί­νει πι­στή στίς Ὀρ­θό­δο­ξες θέ­σεις, νά ἐ­λέγ­ξει καί νά κα­τα­ψη­φί­σει κά­θε ἀν­τορ­θό­δο­ξη καί ἀν­τι­πα­τε­ρι­κή θέ­ση, πού θά προ­τα­θεῖ.

Ἀ­κό­μη καί ἄν δέν ἀ­πο­φευ­χθεῖ ἡ σύγ­κλη­ση τῆς Συ­νό­δου αὐ­τῆς, θά πρέ­πει νά προ­σευ­χό­μα­στε καί νά εὐ­χό­μα­στε μέ πό­νο καρ­διᾶς καί μέ πνεῦ­μα με­τά­νοι­ας καί τα­πεί­νω­σης νά κυ­ρι­αρ­χή­σει ἡ χαρισματική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν Ἐκ­κλη­σί­α μας.

Ὅπως τονίζει ὁ Καθηγητής κ. Τσελεγγίδης:

«Στά δογ­μα­τι­κά θέ­μα­τα, ὡς γνω­στόν, ἡ ἀ­λή­θεια δέν βρί­σκε­ται στήν πλει­ο­νο­ψη­φί­α τῶν Συ­νο­δι­κῶν Ἀρ­χι­ε­ρέ­ων. Ἡ ἀ­λή­θεια κα­θε­αυ­τήν εἶ­ναι πλει­ο­ψη­φι­κή, για­τί στήν Ἐκ­κλη­σί­α ἡ ἀ­λή­θεια εἶ­ναι Ὑ­πο­στα­τι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα».

Ἡ Ἀλήθεια εἶ­ναι ὁ ἴ­διος ὁ Χρι­στός. Γι’ αὐτό καί ἕ­νας ἀκόμη, ὅ­ταν τήν ἐκ­φρά­ζει, αὐ­τή πλει­ο­ψη­φεῖ ἔ­ναν­τι ὅλων τῶν ἄλλων, ὅσοι κι ἄν εἶναι ἐκεῖνοι. Ὁποιαδήποτε, ἄλλη, λοιπόν, κατασκευασμένη καί τεχνητή πλειοψηφία ἐπιβληθεῖ στήν μέλλουσα Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, θά τήν καταδείξει ληστρική. Κι αὐτό γιατί δέν θά γίνει ἀποδεκτή ἀπό τήν γρηγοροῦσα δογματική συνείδηση τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος.

————————————————————————–

Οἱ πα­ρα­πομ­πές τοῦ κει­μέ­νου προ­έρ­χον­ται ἀ­πό τά πα­ρα­κά­τω Κεί­με­να, τά ὁ­ποῖ­α ἔ­χουν δη­μο­σι­ο­ποι­η­θεῖ ἐν­τός τοῦ μη­νός Φε­βρου­α­ρί­ου. Ἀ­να­μέ­νε­ται, σύμ­φω­να μέ πλη­ρο­φο­ρί­ες, ἡ δη­μο­σί­ευ­ση καί πολ­λῶν ἄλ­λων ἀ­νά­λο­γων Κει­μέ­νων ἀ­πό Ἱ­ε­ράρ­χες, Κα­θη­γη­τές, κλη­ρι­κούς, μο­να­χούς καί λα­ϊ­κούς.

Ἁγ. Ἰ­ου­στί­νου Πό­πο­βιτς, Ὑ­πό­μνη­μα Πε­ρί τήν με­λε­τω­μέ­νην «Με­γά­λην Σύ­νο­δον» τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας, πρός τήν Σύ­νο­δον τῆς Ἱ­ε­ραρ­χί­ας τῆς Σερ­βι­κῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας, 1977

Μη­τρο­πο­λί­του Ναυ­πά­κτου καί Ἁ­γί­ου Βλα­σί­ου κ. Ἱ­ε­ρο­θέ­ου, Ἐ­πι­στο­λή (1^η) 11/18-1-2016 πρός τήν Ἁ­γί­αν καί Ἱ­ε­ράν Σύ­νο­δον τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος

Μη­τρο­πο­λί­του Ναυ­πά­κτου καί Ἁ­γί­ου Βλα­σί­ου κ. Ἱ­ε­ρο­θέ­ου, Ἐ­πι­στο­λή (2^η) 20/20-1-2016 πρός τήν Ἁ­γί­αν καί Ἱ­ε­ράν Σύ­νο­δον τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος

Μη­τρο­πο­λί­του Λε­με­σοῦ κ. Ἀ­θα­να­σί­ου, Ἐ­πι­στο­λή πρός τήν Ἱ­ε­ράν Σύ­νο­δον τῆς ἁ­γι­ω­τά­της Ἐκ­κλη­σί­α τῆς Κύ­πρου, 11-2-2016

Κα­θη­γη­τῆ Δογ­μα­τι­κῆς τῆς Θε­ο­λο­γι­κῆς Σχο­λῆς Α.Π.Θ. κ. Δη­μη­τρί­ου Τσε­λεγ­γί­δη, Ἐ­πι­στο­λή (1^η) 3-2-2016 πρός τήν Ἱ­ε­ράν Σύ­νο­δον τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος

Κα­θη­γη­τῆ Δογ­μα­τι­κῆς τῆς Θε­ο­λο­γι­κῆς Σχο­λῆς Α.Π.Θ. κ. Δη­μη­τρί­ου Τσε­λεγ­γί­δη, Ἐ­πι­στο­λή (2^η) 10-2-2016 πρός τήν Ἱ­ε­ράν Σύ­νο­δον τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας τῆς Ἑλ­λά­δος

Σύναξη Ὀρθοδόξων Ρωμηῶν «ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ»

Πηγή: Σύναξη Ὀρθοδόξων Ρωμηῶν

Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως ὀνομάστηκε ἀπό τού ἐμπνευστές της, θά συνέλθει στό Κολυμπάρι τῶν Χανίων τῆς Κρήτης, κατά τήν Πεντηκοστή τοῦ τρέχοντος ἔτους. Καί ἐνῶ τό γεγονός αὐτό εἶναι πάρα πολύ σημαντικό, ὑπάρχει μεγάλο ἔλλειμμα ἐνημερώσεως, ὄχι μόνον τῶν ἁπλῶν λαϊκῶν καί κληρικῶν, ἀλλά καί πολλῶν Ἀρχιερέων τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Μόλις πρίν λίγες ἡμέρες ἔγινε γνωστή ἡ θεματολογία, πού θά ἀπασχολήσει τήν Σύνοδο καί «ὁ Κανονισμός Ὀργανώσεως καί Λειτουργίας τῆς Συνόδου». Ἀπό τήν μελέτη τῶν δημοσιοποιημένων κειμένων, προκύπτουν πολλά καί καίρια ἐρωτήματα, ἀλλά καί ἔντονος προβληματισμός γιά τόν χαρακτῆρα καί τόν σκοπό τῆς Μεγάλης αὐτῆς Συνόδου τῆς Ὀρθοδοξίας μας.

Ποιά ἡ ἀναγκαιότητα συγκλήσεως τῆς Συνόδου

Τό πνεῦμα καί τό φρόνημα τῶν πρωτεργατῶν

τῆς Μεγάλης Συνόδου

Οἱ σύγχρονοι ἅγιοι γιά τήν Μεγάλη Σύνοδο καί τόν Οἰκουμενισμό

Πῶς πρέπει νά ἐνεργήσουμε;

Μετὰ ἀπὸ 100 περίπου χρόνια προετοιμασιῶν, κοντεύει ἡ ὥρα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία θὰ πραγματοποιηθεῖ – ἐκτὸς ἀπροόπτου – τὸν προσεχῆ Ἰούνιο στὴν Κρήτη. Πέρα ἀπὸ ὅσα κατὰ καιροὺς ἐπεσήμαναν οἱ θιασῶτες τῆς σύγκλησης τῆς Συνόδου γιὰ τὴν ἀναγκαιότητά της, ἂς μᾶς ἐπιτραπεῖ νὰ ἐκθέσουμε ἐν συντομία κάποιες σκέψεις γιὰ τὸ ποιὸ εἶναι ἀκριβῶς τὸ διακύβευμά της.

Ὅπως διαφαίνεται στὰ Κείμενα ποὺ πρόκειται νὰ συζητηθοῦν καὶ ὑπογραφοῦν ἀπὸ τὶς ἀντιπροσωπεῖες τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἡ Σύνοδος αὐτὴ δὲν γίνεται – σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν παράδοση τῶν Συνόδων στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ – γιὰ νὰ στιγματίσει καὶ ἀποβάλλει κάποια αἱρετικὴ δοξασία ἢ γιὰ νὰ ὑπερασπιστεῖ τὴν ὀρθόδοξη πίστη ἔναντι τῶν ἀλλοτρίων, ἀλλὰ γιὰ τὸν ἀκριβῶς ἀντίθετο λόγο. Στὸ κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μὲ τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον», οἱ ἄλλες χριστιανικὲς ὁμάδες ὀνομάζονται Ἐκκλησίες, στερώντας κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο τὴν ἀποκλειστικὴ καὶ παραδοσιακὴ χρήση τοῦ ὄρου μόνο ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἡ τακτικὴ αὐτὴ ἀκολουθεῖται, βέβαια, πολὺ καιρὸ τώρα στὸ πλαίσιο τῶν «οἰκουμενικῶν καὶ διαχριστιανικῶν διαλόγων» καὶ ἀπὸ ὀρθοδόξου πλευρᾶς, ἐμφανίζοντας τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία νὰ ἐνστερνίζεται τὴν προτεσταντικὴ – καὶ ἀσφαλῶς αἱρετικὴ – θεωρία τῶν «Κλάδων», ὅπου ὅλες οἱ Ἐκκλησίες κατέχουν μέρος τῆς Ἀληθείας ἀλλὰ καμία ἀπὸ αὐτὲς...
τὴν πλήρη Ἀλήθεια.

Στὸ ἴδιο κείμενο, γίνεται λόγος γιὰ τὴν «ἀπολεσθεῖσα ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας». Γιὰ ἐμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους καὶ τὴ διδασκαλία τῶν πατέρων μας, ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔχει διασπασθεῖ. Ἀντιθέτως, οἱ πάσης φύσεως αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ ἀπεκόπησαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, χωρὶς ὅμως νὰ διαταραχθεῖ ἡ ἑνότητά της. Ἡ ἄποψη ποὺ προβάλλεται ἀπὸ τοὺς οἰκουμενιστικοὺς κύκλους καί, δυστυχῶς, ἔχει ἐμποτίσει τὸ ἐν λόγω κείμενο ἀποτελεῖ νεωτερίστικη καὶ βεβαίως ἀντορθόδοξη θεωρητικὴ προσέγγιση. Παρόλ’ αὐτά, τὸ κείμενο ἔρχεται πρὸς συζήτηση μετὰ ἀπὸ σύμφωνη γνώμη ὅλων τῶν ὀρθοδόξων ἀντιπροσωπειῶν στὶς προσυνοδικὲς διαδικασίες, ἀλλὰ ἐρήμην τῶν Ἱεραρχῶν τῶν κατὰ τόπους Ἐκκλησιῶν.

Ἕνα ἄλλο, ἐπίσης πολὺ σημαντικὸ σημεῖο τῶν κειμένων εἶναι ἡ ἐμφανέστατη προσπάθεια ὑπερεκτίμησης τῶν λεγόμενων διαχριστιανικῶν διαλόγων καὶ τῆς Οἰκουμενικῆς Κίνησης. Αὐτὸ ὅμως ποὺ δὲν ἀναφέρεται πουθενὰ στὸ κείμενο – ἴσως γιατί δὲν πρέπει νὰ τὸ γνωρίζουν οἱ ὀρθόδοξοι πιστοὶ – εἶναι ὅτι οἱ διαχριστιανικοὶ διάλογοι ἀπέτυχαν παταγωδῶς καὶ κατέληξαν σὲ τέλμα, σύμφωνα μὲ τὴν ὁμολογία τῶν ἴδιων τῶν μετασχόντων ἀρχιερέων.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη, στὸ κείμενο ἀποκρύπτονται παντελῶς τὰ ὀλέθρια ἀποτελέσματα τῶν μέχρι σήμερα διαλόγων γιὰ τὴν ὀρθόδοξη θεολογία, ὅταν συνυπογράφονται καὶ ἀπὸ τοὺς ὀρθοδόξους ἐπαίσχυντα κείμενα ὅπως αὐτὰ τοῦ Μπάλαμαντ, τῆς Ραβέννας ἢ τοῦ Τορόντο στὰ πλαίσια τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν. Καὶ ὅλα αὐτὰ βέβαια χωρὶς καμιὰ συνοδικὴ ἀπόφαση. Μήπως τώρα, μέσω τῆς Συνόδου, βρίσκουν τὴν εὐκαιρία νὰ νομιμοποιήσουν ὅλη αὐτὴ τὴν ἀντορθόδοξη καὶ ἀντιπατερικὴ πολιτικὴ τῶν περασμένων ἐτῶν;

Ἐπιπλέον, ἀλγεινὴ ἐντύπωση προκαλεῖ τὸ γεγονὸς τῆς προειδοποίησης πρὸς πάσα κατεύθυνση γιὰ ἐπιβολὴ ποινῶν καὶ τιμωρίας σὲ ὅσους ἀντιδράσουν στὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου. Οὐδὲν ἀντιπαραδοσιακώτερον τούτου! Πρέπει νὰ γνωρίζουν οἱ συντάκτες τῶν Κειμένων τῆς Συνόδου, ὅπως κι ὅλοι ἐμεῖς, ὅτι ὁ ἔσχατος κριτὴς τῆς ὀρθότητας τῶν ἀποφάσεων μίας Συνόδου δὲν εἶναι ἡ ἴδια ἡ Σύνοδος, ἀλλὰ ὁ πιστὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ, κληρικοί, μοναχοὶ καὶ λαϊκοί, τὸ πλήρωμα δηλαδὴ τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ τὸ πλήρωμα, μὲ τὴν γρηγοροῦσα ἐκκλησιαστικὴ καὶ δογματική του συνείδηση ἐπικυρώνει ἢ ἀπορρίπτει τὶς διάφορες συνοδικὲς ἀποφάσεις. Δὲν εἶναι ἄλλωστε λίγες οἱ περιπτώσεις ὅπου ὁλόκληρες Σύνοδοι κατὰ τὸ παρελθὸν κρίθηκαν ληστρικὲς καὶ ἀκυρώθηκαν.

Ἡ μεγάλη εὐθύνη τῶν ἱεραρχῶν ποὺ θὰ συμμετάσχουν στὴ συγκεκριμένη Σύνοδο εἶναι δεδομένη. Ἐλπίζουμε ὅτι μὲ πολὺ προσευχὴ καὶ ἀναλογιζόμενοι τὴν παράδοσή μας θὰ ἀποφασίσουν. Πάντως, ὁ πιστὸς λαὸς θὰ προσεύχεται, θὰ εὔχεται καὶ θὰ ἀγρυπνεῖ. Καὶ ἂν χρειαστεῖ, θὰ διαφυλάξει ἐκεῖνος τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια τῆς Πίστης μας καὶ θὰ «ἐμμέσει ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ» τούς προδότες.

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Ο καθηγητής κ. Δημ. Τσελεγγίδης σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στον κ. Λυκούργο Μαρκούδη, διευθυντή του Ρ/Σ της Πειραϊκής Εκκλησίας, για την επικείμενη Αγία και Μεγάλη Σύνοδο.

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό