Στο Δώριο Τριφυλίας εγκαταστάθηκε το 1ο Τάγμα του 749ου Συντάγματος της 117ης τεθωρακισμένης Γερμανικής Μεραρχίας. Αυτό έγινε περίπου Απρίλιο 1943, στο πλαίσιο των μέτρων, που λαμβάνονταν από τους Γερμανούς, για την αντιμετώπιση πιθανής συμμαχικής απόβασης στη Δυτική Πελοπόννησο όπως τους είχαν αφήσει να πιστέψουν οι σύμμαχοι.

Μετά την απόβαση, η οποία τελικά έγινε στην Σικελία στις 10 Ιουλίου 1943 η δραστηριότητα των Γερμανών στο Δώριο, πέρα από τη σκληρή και καθημερινή εκπαίδευση, υπό συνθήκες μάχης και χρήση πραγματικών πυρών συνεχίστηκε, με την συχνή αποστολή μικρών τμημάτων στα γύρω χωριά κυρίως για λόγους εκφοβισμού και συλλογής πληροφοριών.

Ένα από τα κύρια θέματα της ανησυχίας ήταν και η αβέβαιη στάση των μέχρι τότε συμμάχων τους Ιταλών, που εξακολουθούσαν να υπάρχουν στις αρχικές τους εγκαταστάσεις (Κυπαρισσία – Κοπανάκι – Μελιγαλάς) και, θεωρητικά έπρεπε αντιμετωπίζονται σαν σύμμαχοι, πιστοί στις αρχικές ιδέες του Φασισμού – Ναζισμού.

Είχαν όμως ήδη σημειωθεί μεμονωμένα περιστατικά παράδοσης Ιταλών, σε τμήματα Αντίστασης και θα πρέπει να ήταν γνωστές στους Γερμανούς οι φήμες για συζητούμενη μαζική παράδοση Μονάδων, εφόσον υπάρξουν εγγυήσεις ασφάλειας. Όλες αυτές οι ενδείξεις γίνονταν πιο ξεκάθαρες μετά την σύλληψη του Μουσολίνι (25 Ιουλίου), την συμμαχική απόβαση στην Καλαβρία (1 Σεπτεμβρίου) και κορυφώθηκαν με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, στις 8 Σεπτεμβρίου 1943.

Στο κλίμα, αυτών των ραγδαίων εξελίξεων ο Διοικητής του τάγματος στο Δώριο, ήταν πολύ φυσικό να στείλει  αναγνωριστικά τμήματα προς τις γύρω κατευθύνσεις, που ήταν γνωστό υπήρχαν ενεργές εστίες Εθνικής Αντίστασης. Έτσι, ενωρίς το πρωί στις 10 Σεπτεμβρίου, στάλθηκε, με ποδήλατα, ένα τμήμα 14 ανδρών προς την κατεύθυνση του Αετού και ένα άλλο με 18 άνδρες προς την κατεύθυνση  Πιτσά (Σιτοχώρι).

Ένας λόχους του 9ου Σ.Π. του Ε.Α.Μ., υπό τον Ναπολέοντα Παπαγιαννόπουλο με τρεις Διμοιρίες, κινήθηκε από το Δυρράχιο προς την περιοχή Τριφυλίας, στο πνεύμα της παραπάνω γενικής αποστολής, σχετικής με την πιθανή παράδοση Ιταλών. Τη νύχτα της 9ης προς 10η Σεπτεμβρίου, τα παραπάνω έφθασαν και διανυκτέρευσαν στον Αετό, με τις δύο Διμοιρίες, ενώ η τρίτη Διμοιρία με τα πολυβόλα, υπό τον Γ. Δημητρόπουλο κατευθύνθηκε για διανυκτέρευση στο χωριό Πιτσά. Το Πιτσά είναι το χωριό από το οποίο κατάγεται το κομματικό στέλεχος Χρήστος Αντωνόπουλος, και εκείνο το βράδυ έτυχε να βρίσκεται εκεί.

Η σύγκρουση των Γερμανών και των Ανταρτών και στις δύο περιπτώσεις, παρ’ ότι δεν ήταν σχεδιασμένη, έγινε αναπόφευκτη, κάτω από τον ενθουσιασμό και την παρότρυνση των κατοίκων, που δεν ανέχονταν την παρουσία στα χωριά τους των μισητών κατακτητών. Την περιγραφή των γεγονότων στον Αετό είναι προτιμότερο να την αφήσουμε σ’ έναν μαχητή του Ε.Λ.Α.Σ., τον συγγραφέα της Αντίστασης Δημήτρη Κυριαζή (Αστραπόγιαννο), που συμμετείχε στη μάχη όπως την περιγράφει στο βιβλίο «1940- 1950: Η δεκαετία που συγκλόνισε τη Χώρα»(σελ. 333) Αντιγράφουμε τη σχετική περικοπή από το βιβλίο του, όπως παρακάτω.

Η μάχη του Αετού

Λίγες μέρες μετά το Σύμφωνο του Δυρραχίου, ο Λόχος μας, όπως έγραψα, έφυγε από το Δυρράχι με προορισμό την Τριφυλία. Καθ’ οδόν, μόλις πατούσαμε τον κάμπο της Μεσσηνίας μάθαμε για την συνθηκολόγηση της Ιταλίας και σπεύσαμε προς τις βάσεις τους (Κυπαρισσία – Φιλιατρά – Γαργαλιάνοι) για να τους αφοπλίσουμε.

Μετά τα μεσάνυχτα της 9ης προς 10η Σεπτεμβρίου φθάσαμε στον Αετό. Εκεί, γύρω στο Κεφαλάρι ξαπλώσαμε κατάκοποι και η Οργάνωση κάτι ετοίμαζε για φαγητό. Τέσσερις ή πέντε η ώρα το πρωί ειδοποιηθήκαμε πως έρχονται Γερμανοί. Συνταχθήκαμε αμέσως και φύγαμε προς Βαρυμπόμπι, με την ιδέα ν’ αποφύγουμε σύγκρουση. Σ’ ένα, περίπου, χιλιόμετρο έγινε κοινή σύσκεψη της Διοίκησης του Λόχου, των Διμοιριών, των υπευ­θύνων της πολιτικής οργάνωσης του χωριού και του Συνταγματάρχη Παν. Παπαδόπουλου που καταφθάσανε.

Η ηγεσία της ΕΑΜικής Οργάνωσης του χωριού όχι μόνον ήταν απόλυτη πως έπρεπε να χτυπήσουμε, αλλά και σε κάποιους δικούς μας δισταγμούς απάντησε με το: «Σας έχουμε για να σας ταΐζουμε μόνον…». Προσβληθήκαμε παιδιακίστικα; Καμφθήκαμε και αποφασίσαμε να χτυπήσουμε. Στην απόφασή μας βάρυνε πάνω απ’ όλα η γνώμη του Συνταγματάρχη Π.Π., ότι έπρεπε να χτυπή­σουμε (Συνταγματάρχης Παναγιώτης Παπαδόπουλος).

Το σχέδιο καταστρώθηκε στο «φτερό». Θα χτυπούσαμε όταν και αν βγαίναμε από το χωριό προς Βαρυμπόμπι. Μια ομάδα υπό του λοχία Παναγιώτη Καζάντζα (Αετοβουναίο) θα προχωρούσε και θα έμπαινε μέσα στο χωριό για κάθε ενδεχόμενο. Η επιχείρηση αρχίζει. Εγώ, με τον αεί­μνηστο Γιώργο Μπακόπουλο, από Γλυκορίζι, προχωρούσαμε κολλητά στο φρύδι της όχθης του δρόμου προς το χωριό. Σε απόσταση 400 μ. περίπου από το Κεφαλάρι, σε μια κούρμπα, στη βάση χωματολοφίσκου, να μία ομάδα Γερμανών με τα «όπλα επί σκοπόν» να τα κατευθύνουν, μαζί με τα βλέμματα – στη μια και την άλλη μεριά του δρόμου.

Πέσαμε «μούτρα με μούτρα» που λένε. Ταχύτατος ο Γιώργος, βάζει με το μπράουνινγκ (αμερικάνικο πολυβόλο), κάποιος Γερμανός πέφτει, οι άλλοι το βάζουν στα πόδια, έτσι παντού σκόρπισαν οι Γερμανοί όπου βρέθηκαν, τρέχοντας προς τον Αετό. Η μάχη απλώνει… Σε λίγο, από το ρεματάκι πήδησα στην πλατειούλα του Κεφαλαριού, δίπλα στην πηγή ένας Γερμανός με ένα μυδράλιο και πριν του ρίξω σηκώνει τα χέρια. Τον αφόπλισα, κράτησα το πιστόλι του -μάουζερ.

(Ήτανε Πολωνός ο Λέων, Θεόρατος 1.90 μ. με πλατάρες σαν αλώνια. Από την πρώτη στιγμή παρακαλούσε να ενταχθεί στον Ε.Λ.Α.Σ. Τον δεχθήκαμε μετά κάνα μήνα. Απίθανης δύναμης κουβαλούσε και πολυβόλα θέσεων με τα πυρομαχικά τους άνετα. Υπηρέτησε πιστά, μαχητικά μέχρι τέλος. Έγινε φίλος γκαρδιακός με τον αείμνηστο Δημήτρη Τζικάκη από Βασιλικό. Από την Πολωνία, μας έγραψε και στείλαμε πιστοποιητικό για την ένταξή του στον Ε.Λ.Α.Σ.).

Ο Π. Καζάντζας και ο Γιάννης Λιάκος (Ηλιόπουλος) χτύπησαν Γερμανούς στη γωνία του κεντρικού δρόμου με αυτόν που οδηγεί στον Άγιο Δημήτριο. Τραυματία Γερμανό, οι γείτονες τον μεταφέρανε στην εκκλησία και ο Θ. Καζάντζας, νοσοκόμος στο στρατό, του επέδεσε τα τραύματα. Από εκεί τον μεταφέρανε στο σπίτι του Ν. Καζάντζα, όπου η κόρη του Ελένη περιποιήθηκε τον τραυματία – του έδωσε γάλα κ.λπ. Το βράδυ, επειδή φοβόταν τον ερχομό των Γερμανών, του άναψε λυχναράκι κι έφυγε. Οι Γερμανοί, την επόμενη μέρα τον βρήκαν και δεν κάψανε το σπίτι και 3, 4 γύρω, σκοτώσανε, όμως, το Θ. Καζάντζα που τον περιέθαλψε.

Άλλος Γερμανός έφυγε προς Δώριο. Στη θέση «Φαρμάκη» τσοπανόπουλο τον τραυμάτισε με μαχαίρι, του πήρε το όπλο, αλλά δεν τον αποτελείωσε και γύρισε στη βάση του.

Η μάχη, σκόρπια στο δυτικό μέρος του χωριού και παρυφές του, βάσταξε περί το τέταρτο. Η ομάδα εξοντώθηκε. Η εντύπωσή μας από τη μάχη ήταν ότι είχε δύναμη 18 άντρες. Οι Γερμανοί αναφέρουν: 3 νεκροί, 5 τραυματίες, 8 αγνοούμενοι, δηλ. 16 Πήραμε τον οπλισμό και τα ποδήλατά τους. Ο Ε.Λ.Α.Σ. δεν είχε κανέναν ούτε νεκρό, ούτε τραυματία.

Μαζευτήκαμε με τους αιχμαλώτους στον Άγιο Νικήτα, πάνω από του Σελά. Θυμάμαι, μόλις φέρανε τον Υπολοχαγό, όσοι βρίσκονταν εκεί πετάχτηκαν από τις θέσεις τους σαν αυτόματα και τον χαιρέτησαν ναζιστικά, φωνάζοντας «Χάιλ Χίτλερ»!

Η μάχη του Πιτσά (Σιτοχωρίου)

Η αντίστοιχη περιγραφή για τον Πιτσά, πάλι από τον Δημήτρη Κυριαζή, είναι πιο συνοπτική.

Καθώς ανέβαιναν οι Γερμανοί τις στροφές για να μπουν στο χωριό στη θέση Πάστρα τους περίμενε ειδοποιημένη η Διμοιρία Πολυβόλων του Ναπολέοντα υπό τον Γ. Δημητρόπουλο που τους εξουδετέρωσε όλους σε ελάχιστο χρόνο. Ο Χρήστος Αντωνόπουλος συμμετείχε προσωπικά στη μάχη και συνέστησε στους χωρικούς να συγκεντρώσουν τους νεκρούς στον αυλόγυρο της εκκλησίας. Εκεί τους βρήκαν οι Γερμανοί την επόμενη και τις γυναίκες του χωριού να τους νεκροστολίζουν. Οι Γερμανοί εξετίμησαν αυτή την πράξη και αρκέστηκαν να πάρουν τους νεκρούς τους χωρίς, να προβούν στα αντίποινα που κατά κανόνα εφάρμοζαν.

Πηγή: (Βιβλίο του Χρήστου Ανδρ. Τάκη «Η Αντίσταση 1941-1944 στην Ορεινή Τριφυλία – Ολυμπία – Το οδυνηρό ξεκίνημα του νέου διχασμού», έκδοση 2014.), Άνω Δώριο (Σούλιμα) Μεσσηνίας , Αβέρωφ

Οι νοσταλγοί (!) του ναζισμού έχουν φτιάξει το δικό τους παραμύθι για να υπερασπιστούν τις απόψεις τους: αρνούνται συστηματικά το Ολοκαύτωμα με επιχειρήματα ανόητα και παράλογα. Όμως εκτός από την Τελική Λύση για τους Εβραίους, εκτός από τους φούρνους οι ναζί έκαναν τόσα πολλά απάνθρωπα εγκλήματα που τίποτα και κανείς έχοντας την κοινή λογική δεν μπορεί να αιτιολογήσει.  Το βίντεο έχει σκληρές εικόνες από το "άλλο Ολοκαύτωμα" που έζησαν οι λαοί της Ευρώπης. Με τον δικό μας το λαό να έχει δυστυχώς νοιώσει την αγριότητα του ναζισμού σε βαθμό υπερθετικό. Γι΄ αυτό και είναι σήμερα ανατριχιαστικό και εξοργιστικό μαζί να βλέπεις νέους να κυκλοφορούν με αγκυλωτούς σταύρους προσπαθώντας να μας πείσουν ότι έτσι δείχνουν την πίστη τους σε αρχαιοελληνικά σύμβολα.

Την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 η γερμανική ναζιστική θηριωδία ξεκινούσε με την εισβολή στην Πολωνία.

Οι Ναζιστικές Μονάδες Ειδικής Δράσης, Τάγματα Θανάτου ή, στα γερμανικά, τα Einsatzgruppen (Άινζατσγκρουπεν) ήταν παραστρατιωτικές οργανώσεις υπό τον έλεγχο των Ες-Ες πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κύριο καθήκον τους ήταν, σύμφωνα με τα λόγια του Διοικητή των Ες-Ες Έριχ φον ντεμ Μπαχ-Ζελέφσκι (Erich von dem Bach-Zelewski), «ο αφανισμός των Εβραίων, των Τσιγγάνων και των πολιτικών κομισάριων».

Κάθε Einsatzgruppe υποδιαιρείτο σε μικρότερα τμήματα, τα Einsatzkommandos ή Sonderkommandos και κάθε μικρότερο τμήμα σε ομάδες που αποκαλούνταν Teilkommandos. Δημιουργήθηκαν τέσσερα Einsatzgruppen, χαρακτηριζόμενα με τα γράμματα A, B, C και D. Υπολογίζεται ότι σε όλα τα Einsatzgruppen συμμετείχαν 3.000 άτομα.

Αυτά τα τάγματα θανάτου ακολούθησαν τη Βέρμαχτ (Wehrmacht, «ένοπλες δυνάμεις» —κατά λέξη, «αμυντικές δυνάμεις»— του ναζιστικού Γερμανικού Στρατού) καθώς προήλαυνε προς τα ανατολικά στα εδάφη της Ανατολικής Ευρώπης και της Σοβιετικής Ένωσης. Στις κατεχόμενες περιοχές, τα Άινζατσγκρούπεν εκμεταλλεύονταν το ανθρώπινο δυναμικό των ντόπιων πληθυσμών όταν χρειάζονταν πρόσθετη ασφάλεια ή άλλο προσωπικό. Η δράση αυτών των οργανωμένων ομάδων επεκτεινόταν μέσω του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού των διαφόρων τμημάτων των Ες-Ες και του γερμανικού κράτους.

Σύμφωνα με τα αρχεία τους, οι επιχειρήσεις των Άινζατσγκρούπεν ήταν υπεύθυνες για τη θανάτωση ενός εκατομμυρίου και πλέον ανθρώπων, σχεδόν αποκλειστικά πολιτών, χωρίς δικαστική ακρόαση και αργότερα χωρίς καν οποιαδήποτε επίφαση νομιμότητας (δεν διαβάζονταν οι ποινές σύμφωνα με τη στρατιωτική ή την ποινική νομοθεσία), αρχίζοντας από την πολωνική ιντελιγκέντσια και προχωρώντας με ταχείς ρυθμούς ως το 1941 στη στοχοποίηση των Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης. Ο ιστορικός Ραούλ Χίλμπεργκ (Raul Hilberg) εκτιμά ότι μεταξύ των ετών 1941 και 1945 τα Άινζατσγκρούπεν δολοφόνησαν περισσότερους από 1,4 εκατομμύρια Εβραίους σε υπαίθριες εκτελέσεις.

Πηγή: OnAlert

Sir Bernard Montgomery
Field Marshal of Alamein
Διοικητής Βρετανικών Δυνάμεων του Ρήνου

Αυτό το έγγραφο είναι μία προσπάθεια να αναλυθεί από πού πηγάζει το ηθικό στη μάχη και κατ’ επέκταση να ανακαλυφθεί πώς μπορεί αυτό να αναπτυχθεί. Το υψηλό ηθικό ορίζεται ως η αντοχή και το θάρρος που απαιτείται για την υποστήριξη σε κούραση και σε κίνδυνο. Με άλλα λόγια, η αξία εκείνη που κάνει τους άνδρες να προχωρήσουν μπροστά κατά την επίθεση και να κρατήσουν το έδαφος τους κατά την άμυνα. Είναι η αξία εκείνη, χωρίς την οποία κανένας πόλεμος δε μπορεί να κερδηθεί.

Είναι αναγκαίο να υπάρχει ένα σαφές πλάνο προκειμένου η ανάλυση του ηθικού να ισχύει για την πραγματικότητα της Στρατιωτικής εκπαίδευσης. Ως εκ τούτου, έχω εκδώσει στους Διοικητές Σωμάτων του Στρατού του Ρήνου, για τον καθένα χωριστά, ένα έγγραφο που ονομάζεται «Morale in Battle: Outline Plan» (Ηθικό στον Πόλεμο: Περίγραμμα Σχεδίου).

Επιπρόσθετα, έχουν πάρει οδηγίες να ξεκινήσουν εκπαίδευση πάνω στο ηθικό, βασισμένο σ’ αυτό το Περίγραμμα Σχεδίου.

Κεφάλαιο 1. Η ποιότητα του ηθικού

1. Στον πόλεμο, το ηθικό πολλών ανδρών ανυψώνεται και οι χαρακτήρες τους σφυρηλατούνται και δένονται κατ’ αναλογία με τις ταλαιπωρίες και τους κινδύνους που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Αυτοί οι άνδρες συχνά διακρίνονται στο πεδίο της μάχης για τις θαρραλέες και τολμηρές πράξεις τους, και αντέχουν με απαράμιλλο σθένος και υπομονή τα εμπόδια που απλώνονται μπροστά τους.

2. Ωστόσο, κάποιοι άλλοι άνδρες, μπορεί κάτω από την πίεση των κακουχιών και των κινδύνων να παραδοθούν στο φόβο και την κούραση και να αφήσουν τους χαρακτήρες τους να αλλοιωθούν. Αυτή η αλλοίωση συνήθως παίρνει τη μορφή της κάμψης του ηθικού, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα την ατολμία και την ατημέλητη εμφάνιση. Στη μάχη, άνδρες οι οποίοι δεν λυγίζουν, εμφανίζονται καθαροί και γεμάτοι ενέργεια, ενώ όσοι λυγίζουν θα είναι βρώμικοι και ατημέλητοι. Παρομοίως, οι άτολμοι Αξιωματικοί κατά τη διάρκεια παύσης εχθροπραξιών θα βρίσκονται να σέρνονται στις ακαθαρσίες κάποιου υπογείου, ενώ οι αγγελιοφόροι και διαβιβαστές τους αποκομμένοι από το φως της ημέρας, θα προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους υπό το φως ενός τρεμάμενου κεριού. Σ’ αυτές τις τελευταίες περιπτώσεις παρατηρείται μια γενικότερη αλλοίωση του χαρακτήρα εξαιτίας της μερικής παράδοσης στο φόβο.

3. Σε ακραίες περιπτώσεις, άνδρες οι οποίοι φοβήθηκαν, κατέρρευσαν σε υπέρμετρο βαθμό. Χωρίς να έχουν πλέον τον απόλυτο έλεγχο του εαυτού τους, «μεταμορφώθηκαν» σε πρόβατα ή λαγούς, χωρίς να μπορούν να δράσουν μόνοι τους ή να σκεφτούν ορθολογικά. Τα ένστικτά τους γίνανε σαν αυτά μιας αγέλης. Γίνανε δηλαδή ή παράλυτοι από φόβο ή κυριευμένοι από ένα παραλογιζόμενο πανικό. Αυτοί οι άνδρες είναι μικρές εξαιρέσεις, αλλά είναι αυτοί που υπενθυμίζουν την αξία του υψηλού ηθικού. Ο καλός στρατιώτης – αυτός με υψηλό ηθικό – δεν παραδίνεται στο φόβο και διατηρεί το επίπεδό του. Ο κακός στρατιώτης – αυτός με χαμηλό ηθικό – γίνεται ανίκανος να δράσει από μόνος του και κατά μία έννοια έχει αποβάλλει ένα κομμάτι της προσωπικότητάς του.

4. Το ηθικό είναι μία πνευματική και ηθική αξία. Είναι μία αξία που προσιδιάζει στα ανθρώπινα όντα, επειδή είναι απαραίτητα προϊόν ενός μυαλού με συνείδηση. Είναι αυτό που στο πεδίο της μάχης κρατά τους άνδρες στο επίπεδο της ανθρωπιάς. Αλλά το επίπεδο της ανθρωπιάς δεν είναι αρκετό επειδή το ισχυρότερο ανθρώπινο ένστικτο είναι το ένστικτο της επιβίωσης. Το ηθικό επίσης είναι εκείνο το οποίο εμφανίζει τον κρυμμένο ηρωισμό του ανθρώπου έτσι ώστε να κατανικήσει την επιθυμία του να διαλέξει τον εύκολο δρόμο και να παραδοθεί στο φόβο. Η αρετή αυτή η οποία συντηρεί την ανθρώπινη αξιοπρέπεια στη μάχη και ταυτόχρονα αναπτύσσει τον ανθρώπινο ηρωισμό είναι το υψηλό ηθικό.

5. Είναι απαραίτητο τώρα να ξεκαθαρίσουμε τι δεν είναι το υψηλό ηθικό. Δεν είναι η ικανοποίηση ή η ευχαρίστηση που γεννάται από την ευκολία ή την άνεση των συνθηκών διαβίωσης. Και τα δύο αυτά περιέχουν ένα ίχνος εφησυχασμού, μια αποδοχή της πολυτέλειας ως αυτοσκοπό. Το υψηλό ηθικό είναι κάτι πολύ περισσότερο από οτιδήποτε από αυτά. Γι’ αυτό προϋποθέτει απαραίτητα την ικανότητα του ανθρώπου να νικήσει ταλαιπωρίες και κινδύνους και να συνεχίσει το έργο του.

6. Το υψηλό ηθικό δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της φυσικής κατάστασης και της υγείας. Είναι σημαντικό να μη συγχέουμε τη φυσική ευεξία με το ηθικό. Τα χαρούμενα πρόσωπα ανδρών μετά από ένα καλό παιχνίδι ποδοσφαίρου δεν απεικονίζουν απαραίτητα πρόσωπα ανθρώπων με καλό ηθικό. Το ηθικό είναι περισσότερο πνευματική παρά σωματική αξία. Είναι η αποφασιστικότητα να υπερνικήσεις εμπόδια. Είναι το ένστικτο το οποίο οδηγεί τον άνθρωπο μπροστά και
ενάντια στις επιθυμίες του.

7. Το υψηλό ηθικό δεν είναι η ευτυχία. Η ευτυχία ίσως να είναι ένας παράγοντας που συμβάλει στη διατήρηση του ηθικού για μεγάλη περίοδο, δεν είναι όμως τίποτε περισσότερο απ’ αυτό. Ένας άνδρας μπορεί να είναι δυστυχισμένος αλλά μπορεί ακόμα, κανονικά και χωρίς παράπονα, να προωθηθεί και να αμυνθεί κατά την έννοια του ορισμού.

8. Το υψηλό ηθικό δεν είναι η σκληρότητα. Κάποιοι πολύ σκληροί άνδρες σ’ αυτόν τον πόλεμο αποδείχτηκαν πολύ απογοητευτικοί εν δράσει. Η σκληρότητα είναι ένα σωματικό και όχι πνευματικό προσόν. Οι σκληροί άνδρες συχνά παρουσιάζουν μια μεμονωμένη πράξη ανδρείας. Το ηθικό ωστόσο, δεν είναι μια αξία η οποία παράγει μια στιγμιαία πράξη. Το ηθικό επηρεάζει τη συμπεριφορά ανά πάσα στιγμή.

9. Εν συντομία, το υψηλό ηθικό είναι η αξία εκείνη η οποία είναι καλή από μόνη της και κρυμμένη σ’ όλους τους ανθρώπους. Είναι αυτό που διατηρεί την ανθρώπινη ακεραιότητα. Είναι αυτό που επιτρέπει στον άνθρωπο να υπερνικήσει το φόβο και την κούραση. Είναι αυτό που εμπλέκεται με την ιδέα της συνείδησης, αλλά δεν πρέπει να το συγχέουμε με τη φυσική κατάσταση ή με την ευτυχία ή με την ανθεκτικότητα.

Κεφάλαιο 2. Βασικοί παράγοντες του ηθικού

10. Είναι τώρα απαραίτητο να λάβουμε υπόψη ποιοι παράγο- ντες συνιστούν το ηθικό του στρατιώτη στην ένταση της μάχης. Συγκεκριμένοι παράγοντες που μπορεί να περιγραφούν ως απαραίτητες συνθήκες, χωρίς τις οποίες, το υψηλό ηθικό δεν μπορεί να υπάρξει.

Αυτοί οι 4 βασικοί παράγοντες είναι:

(1) Η Ηγεσία

(2) Η Πειθαρχία

(3) Η Συντροφικότητα

(4) Ο Αυτοσεβασμός

Ένας πέμπτος παράγοντας, η «Αφοσίωση σ’ ένα Σκοπό», πρέπει να υπάρχει αλλά δεν είναι απαραίτητο να ασκεί επιρροή σ’ όλους τους στρατιώτες. Εν κατακλείδι, υπάρχουν αναρίθμητοι τέτοιοι παράγο- ντες οι οποίοι είναι μεγάλης σημασίας αλλά δεν καθιστούν απαραίτητες συνθήκες.

Κεφάλαιο 3. Ο Πρώτος Παράγοντας – Η Ηγεσία

11. Σε πρώτο πλάνο, το ηθικό βασίζεται στην Ηγεσία. Το υψηλό ηθικό είναι απίθανο να επιτευχθεί χωρίς καλούς ηγήτορες. Αυτή η αξία της ηγεσίας είναι που πρέπει να μελετηθεί.

12. Τα ανθρώπινα όντα είναι κατά βάση όμοια, αφού ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά ισχύουν για όλα τα άτομα σε διάφορους βαθμούς. Στη μάχη το πιο σημαντικό από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ο φόβος. Όλοι οι άνδρες φοβούνται κάποια στιγμή, άλλοι σε μικρό και άλλοι σε μεγάλο βαθμό. Τις στιγμές του φόβου συνενώνονται και ψάχνουν καθοδήγηση. Ψάχνουν για το πρόσωπο που θα πάρει τις αποφάσεις και θα δώσει οδηγίες. Ψάχνουν για έναν ηγέτη.

13. Σε περίοδο πολέμου ο ηγέτης έχει ευκαιρίες που δεν έχει στην ειρήνη. Οι δυσκολίες, οι κίνδυνοι και οι ταλαιπωρίες στο πεδίο της μάχης αναγκάζουν τους άντρες να ψάχνουν για την ηγεσία, χωρίς την οποία, μπορούν να κάνουν στην ειρήνη. Σε κάτι τέτοιες στιγμές οι άντρες είναι αδύναμοι να στέκονται μόνοι τους. Βρίσκουν το φορτίο υπερβολικά μεγάλο για να το αντεπεξέλθουν και τους εαυτούς τους άνισους απέναντι στην αποστολή. Ο ηγέτης από τη μεριά του αποδέχεται το φορτίο των άλλων, και κάνοντας αυτό, κερδίζει την ευγνωμοσύνη τους και το δικαίωμα να ηγηθεί αυτών.

14. Λάβετε υπόψη μία Διμοιρία εν δράσει μπροστά στη γραμμή. Οι άνδρες της είναι όλων των τάξεων και όλων των τύπων. Βρίσκονται εκεί επειδή είχαν υπακούσει σε μία μεγάλη σειρά από διαταγές τις οποίες ήταν ευκολότερο να τις υπακούσουν παρά να τις παρακούσουν. Όμως τώρα έρχεται η δοκιμασία. Είναι ευκολότερο γι’ αυτούς να μην υπακούσουν στις διαταγές. Είναι ευκολότερο γι’ αυτούς να παραμείνουν εκεί που είναι πίσω από το λόφο και να μην προχωρήσουν πάνω στην κορυφή έχοντας σε πλήρη θέα τον εχθρό που απλώνεται από κάτω περιμένοντας. Η κυρίαρχη κινητήρια δύναμη που τους οδηγεί πάνω στην κορυφή του λόφου είναι ο ηγήτορας τους. Είναι η αξία της ηγεσίας του πάνω απ’ όλα, η οποία εμπνέει τους άνδρες στη δράση.

15. Αυτοί οι άνδρες αναγνωρίζουν στον ηγέτη τους κάποια αξία την οποία οι ίδιοι δεν κατέχουν. Την αξία της απόφασης. Ο φόβος κάνει τους άνδρες νωθρούς και αναποφάσιστους, ανίκανους να αποφασίσουν ή να ενεργήσουν για τον εαυτό τους. Η δύναμη του ηγέτη πάνω στους άντρες του, βασίζεται στην ικανότητά του να ξεφεύγει από την «παράλυση του φόβου», και κάνοντας αυτό, τους καθιστά ικανούς να κάνουν το ίδιο. Η ορθότητα της απόφασης του ηγήτορα είναι άσχετη. Αυτό που μετράει είναι ότι μία απόφαση πρέπει να παρθεί και ότι ο ηγέτης είναι αυτός που οφείλει να επωμιστεί την ευθύνη για τη λήψη της απόφασης. Ο ηγέτης είναι αναγκαίο να πείσει τους άνδρες του για την ορθότητα της απόφασης, ακόμη κι αν ο ίδιος είναι αβέβαιος για την ίδια του την κρίση. Αν ο ηγέτης αποφασίσει, οι άνδρες θα ακολουθήσουν και θα πολεμήσουν. Αν υπάρξει αναποφασιστικότητα, θα διστάσουν και θα το σκάσουν. Εν συντομία: «Πολέμα και επιβίωσε» ή «Φοβήσου και θα σκοτωθείς», ο ηγέτης είναι αυτός που θα αποφασίσει.

16. Η δύναμη της απόφασης του ηγέτη έγκειται στην ικανότητά του να μένει ατάραχος κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η ηρεμία του αποτρέπει τον πανικό και η αποφασιστικότητά του υποχρεώνει σε δράση. Από αυτό προκύπτει ότι ο ηγέτης οφείλει να φοβάται λιγότερο από τους άντρες του. Δεν είναι ανάγκη να μην αισθάνεται καθόλου φόβο, καθώς οι άντρες έχουν ανάγκη από μία ανθρώπινη φιγούρα να τους διοικεί. Αυτό που πρέπει να κάνει είναι να δημιουργήσει μία ατμόσφαιρα αυτοπεποίθησης, έτσι ώστε να δείχνει στους άντρες του ότι φοβάται λιγότερο από αυτούς. Πρέπει να έχει το κουράγιο να στέκεται σταθερά όταν οι άνδρες του διστάζουν. Από την άποψη αυτή, ο ηγέτης θα κριθεί από τη δύναμη της σκέψης και της δράσης του στην κρίση. Ο φόβος καταστρέφει την ικανότητα της σκέψης και παραλύει τη δράση. Ο ηγέτης πρέπει να συνεχίσει να σκέφτεται μακρύτερα από τους άντρες του και οι σκέψεις του πρέπει να καταλήγουν σε πράξεις. Το μεγαλύτερο προσόν ενός ηγέτη είναι η ικανότητα να δρα φυσιολογικά σε ανώμαλες καταστάσεις, να συνεχίζει να σκέφτεται ορθολογικά όταν οι άνδρες του έχουν πάψει να σκέφτονται, να είναι αποφασιστικός στην πράξη όταν έχουν παραλύσει από φόβο.

17. Ο σκοπός της εκπαίδευσης πρέπει να είναι, αρχικά, να διαλέξουμε αυτούς που έχουν μέσα τους δυνατότητες ηγεσίας, και ύστερα, να αναπτύξουν αυτές τις δυνατότητες. Αυτό επιτυγχάνεται δίνοντας σε έναν ηγήτορα ευθύνες. Ο χαρακτήρας ενός ηγέτη θα σφυρηλατηθεί ανάλογα με την ευθύνη την οποία έχει αναλάβει. Η θέση του ως άνδρα υπεύθυνο για τις ζωές και την ευημερία των ανδρών του πρέπει να έχει αντίκτυπο πάνω του. Στη μάχη, η απασχόλησή του με τα θέματα των ανδρών του θα του αφήσει λίγο χρόνο για να ασχοληθεί με τους δικούς του φόβους. Το γεγονός και μόνο της ευθύνης θα βαρύνει τη δύναμη της απόφασης του ηγέτη και θα τον γεμίσει με αυτοπεποίθηση πως μπορεί να χειριστεί οποιαδήποτε κρίση.

18. Η εκπαίδευση επίσης πρέπει να ψάξει να εξοπλίσει τον ηγέτη και με άλλες αξίες, οι οποίες θα τον βοηθήσουν στο έργο του. Ένας ηγέτης πρέπει να είναι ικανός, να έχει αυτοπεποίθηση, να είναι σταθερός και δίκαιος στις σχέσεις του με τους άντρες του, να είναι σαφής και συγκεκριμένος στις διαταγές του, να δίνει προσοχή στις διοικητικές λεπτομέρειες, να προετοιμάζει εκ των προτέρων τους άντρες του για όποια νέα εμπειρία ενδέχεται να συναντήσουν. Όλα αυτά είναι σημαντικά. Αλλά ποτέ δε μπορούν να αντικαταστήσουν (α) την απόφαση κατά τη δράση και (β) την ηρεμία κατά την κρίση. Αυτά τα δύο είναι τα ζωτικής σημασίας γνωρίσματα ενός ηγήτορα, με τα οποία θα επιτύχει και χωρίς τα οποία θα αποτύχει.

19. Αυτές οι δύο ζωτικής σημασίας αξίες υπάρχουν σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε ηγέτη. Οι άντρες οι οποίοι τις κατέχουν σε ελάχιστο βαθμό, μπορούν παρ’ όλα αυτά να γίνουν ικανοί ηγήτορες αν εκπαιδευτούν με τις αξίες τις οποίες έχουμε ήδη απαριθμήσει. Αυτοί οι ηγέτες πρέπει σε πρώτη φάση, να είναι αποτελεσματικοί. Αυτή η αποτελεσματικότητα από μόνη της θα έχει επίπτωση στους άνδρες και ως εκ τούτου δημιουργείται ένα κλίμα εμπιστοσύνης το οποίο εν μέρει αντισταθμίζει οποιαδήποτε έλλειψη προσωπικότητας. Από αυτό συνεπάγεται, ότι η εκπαίδευση μπορεί να κάνει τους άνδρες ικανούς αλλά όχι εξαιρετικούς ηγήτορες.

20. Υπάρχει και μία άλλη άποψη της ηγεσίας σε σχέση με το ηθικό. Ο καλύτερος τύπος του ηγέτη είναι αυτός ο οποίος κερδίζει το σεβασμό και το θαυμασμό των αντρών του επειδή κατέχει συγκεκριμένες αξίες και ιδανικά που δεν έχουν αυτοί. Ένας βάναυσος ηγέτης που περιφρονεί τα αισθήματα των ανδρών του δε θα τους εμφυσήσει την αξία του αυτοσεβασμού. Το ηθικό των τμημάτων που διοικεί ανεξάρτητα από τις αξίες τις οποίες έχει ο ίδιος ως ηγέτης δεν θα είναι ένα από τα υψηλότερα. Αυτό το θέμα θα εξεταστεί αργότερα στον τέταρτο βασικό παράγοντα του ηθικού. Εδώ, το μόνο που πρέπει να τονιστεί, είναι ότι η ικανότητα να εμφυσήσει την αξία του αυτοσεβασμού στα τμήματα τα οποία διοικεί, θα μπορούσε να περιγραφεί ως το τρίτο σπουδαίο γνώρισμα ενός ηγέτη.

21. Εξάλλου, είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε ότι ενώ οι άνδρες εξαρτώνται από τα λόγια ενός ηγέτη, μπορούν ταυτόχρονα να αναπτύξουν ανεξάρτητη δράση από μόνοι τους και είναι ακόμη ικανοί να πάρουν από μόνοι τους αποφάσεις. Οι Βρετανοί στρατιώτες έχουν πολύ εγγενή χαρακτήρα και προσωπικότητα. Αυτό που χρειάζεται είναι να δώσει ο ηγήτορας τις αρχικές και ζωτικής σημασίας οδηγίες με τις οποίες οι άνδρες θα εργαστούν. Αν ο ηγέτης δώσει τις απαραίτητες οδηγίες, οι άντρες θα φέρουν σε πέρας την αποστολή θαυμάσια. Οποιοσδήποτε Αξιωματικός ο οποίος έχει υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή μπορεί να παράγει πολλά τέτοια παραδείγματα. Αυτές είναι οι στιγμές κατά τις οποίες ένας Αξιωματικός αισθάνεται θαυμασμό για την αξία των στρατιωτών των οποίων ηγείται.

22. Το υψηλό ηθικό μπορεί να δημιουργηθεί σε ένα στενό περιβάλλον από ένα καλό ηγέτη. Αλλά μία Διμοιρία ή ένας Λόχος προφανώς επηρεάζονται από τα γενικότερα συναισθήματα που υπάρχουν στη Μεραρχία ή στο Στρατό. Το υψηλό ηθικό σημαίνει εμπιστοσύνη στη Διοίκηση και στο Σχέδιο. Ένας δυνατός ηγέτης στον υψηλότερο βαθμό μπορεί να έχει μεγάλη επιρροή στη γενικότερη συμπεριφορά των ανδρών της Διμοιρίας του. Ωστόσο, δε μπορεί να επηρεάσει τις κινήσεις τους στα τελευταία ζωτικής σημασίας μέτρα μιας επίθεσης. Από την άλλη, ένας δυνατός ηγέτης στο χαμηλότερο βαθμό μπορεί να εμπνεύσει τους άντρες του να φέρουν σε πέρας άψογα μία μεμονωμένη επίθεση, αλλά δε μπορεί να διατηρήσει το ηθικό τους επ’ αόριστο αν υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης στα ανώτερα κλιμάκια της Διοίκησης ή στο Σχέδιο. Σε αυτό τον πόλεμο, ορισμένες σκηνές από τις εκστρατείες σε Αφρική και Ιταλία απεικονίζουν τέλεια και τις δύο πλευρές αυτής της σκέψης.

23. Ένας ηγέτης δε μπορεί να διοικήσει χωρίς πειθαρχία. Ο στόχος του πρέπει να είναι να δημιουργήσει ένα τόσο πειθαρχημένο τμήμα ανδρών, που όλες του οι διαταγές θα υπακούγονται αμέσως. Αυτό το συνήθειο της υπακοής στις διαταγές του ηγέτη πρέπει να το έχουν εμπεδώσει τόσο πολύ οι άνδρες του έτσι ώστε να συνεχίσουν να πολεμούν ακόμη και αν αυτός πέσει. Αυτός ο στόχος δε μπορεί να επιτευχθεί χωρίς πειθαρχία. Ο δεύτερος παράγοντας του ηθικού είναι η πειθαρχία.

Κεφάλαιο 4 – Ο δεύτερος Παράγοντας – Η Πειθαρχία

24. Ο σκοπός της πειθαρχίας είναι η κατανίκηση του φόβου. Για να καθοριστεί επαρκώς η καλύτερη μέθοδος για να γίνει αυτό, απαιτείται να γίνει μία ανάλυση του τι σημαίνει φόβος.

25. Υπάρχουν δύο πτυχές του φόβου. Ο φόβος μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά σ’ έναν άνθρωπο δια μέσου της φαντασίας του. Ένα πτώμα σε ένα χαντάκι ή ένας τάφος στο πλάι του δρόμου θα του υπενθυμίζουν διαρκώς τον κίνδυνο της θέσης του. Ξαφνικά, θα διαπιστώσει ότι από μόνος του κινδυνεύει να σκοτωθεί. Είναι μία λειτουργία της πειθαρχίας να οχυρώνει το μυαλό έτσι ώστε να συμβιβαστεί με δυσάρεστες εικόνες και να τις αποδεχθεί σαν φυσιολογικά καθημερινά περιστατικά. Ο φόβος, επίσης μπορεί να κρύβεται σ’ έναν άντρα κατά περιόδους ρουτίνας στη μάχη. Κάτι τέτοιες στιγμές, ο μαχητής έχει την ευκαιρία να εκτιμήσει τους κινδύνους που περιστοιχίζουν τη ζωή του. Ο φόβος, ο οποίος πηγάζει από τις σκέψεις του, μπορεί να μειώσει τόσο πολύ το θάρρος ενός άντρα, ώστε να τον κάνει νευρικό και φοβισμένο. Η πειθαρχία δυναμώνει το μυαλό έτσι ώστε να γίνεται αδιαπέραστο από τη διαβρωτική επιρροή του φόβου. Διδάσκει τους άνδρες να περιορίζουν τις σκέψεις τους εντός συγκεκριμένων απολύτων ορίων. Τους εμπεδώνει τη συνήθεια του αυτοελέγχου.

26. Το θεμέλιο του φόβου έγκειται στην επίγνωση του κινδύνου. Αυτό από μόνο του είναι υγιές. Ένας άντρας ο οποίος έχει επίγνωση του κινδύνου, αυτόματα παίρνει μέτρα για να προστατευτεί. Μόνο όταν ο φόβος κυριαρχήσει στο μυαλό του γίνεται επικίνδυνος και οδηγεί σε πανικό. Οι άνδρες θα πρέπει να παροτρυνθούν να πολεμήσουν το φόβο με θάρρος, έτσι ώστε να προχωρήσουν ή να αμυνθούν και όχι να αδρανήσουν.

27. Ο άνθρωπος γνωρίζει τον κίνδυνο όταν αισθάνεται ότι αντιτίθεται σε κάτι πιο δυνατό από αυτόν. Με άλλα λόγια όταν αισθάνεται ότι ο δικός του εξοπλισμός είναι άνισος σε σχέση με αυτόν του εχθρού. Είναι σημαντικό για ένα στρατιώτη ν’ απορρίψει το ατομικό του αίσθημα και να γίνει ζωτικό κομμάτι του Τάγματος του, της Μεραρχίας του και του Σ. Στρατού του. Όσο μεγαλύτερο είναι το κλιμάκιο στο οποίο γνωρίζει ότι ανήκει, τόσο περισσότερο θα υπολογίζει στη δύναμη του εξοπλισμού του και τόσο λιγότερο θα φοβάται. Εδώ είναι που φαίνεται η αξία της πειθαρχίας, καθώς μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο ν’ αποβάλει την ταυτότητά του και να γίνει μέλος ενός μεγαλύτερου και δυνατότερου τμήματος. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να θεωρήσουμε ότι κατανικά το φόβο.

28. Αυτό το συλλογικό πνεύμα που δημιουργείται από την πειθαρχία βοηθά τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν το άγνωστο. Τη νύχτα, οι άντρες που βρίσκονται στη πρώτη γραμμή φοβούνται το άγνωστο που απλώνεται μπροστά τους. Στη μάχη, ανά πάσα στιγμή, φοβούνται τα νέα και τρομακτικά όπλα που μπορεί ο εχθρός να χρησιμοποιήσει εναντίον τους. Αντιλαμβάνονται ότι αυτά τα δεδομένα μπορεί να φέρουν τον κίνδυνο κοντά τους. Η ικανότητά τους όμως ν’ αντιμετωπίζουν τέτοιους κινδύνους αυξάνεται πάρα πολύ όταν νιώθουν μέρος ενός τμήματος. Το τμήμα τους είναι μία γνωστή και δεδομένη παράμετρος που αισθάνονται ότι είναι ικανό να σταθεί απέναντι στους άγνωστους κινδύνους που τους περιβάλουν.

29. Η μέθοδος με την οποία επιτυγχάνεται η κατανίκηση του φόβου είναι η ενοποίηση των ανδρών σε ένα τμήμα όπου βρίσκονται κάτω από υποταγή σε διαταγές. Οι άνδρες είναι απαραίτητο να είναι ενωμένοι για να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό. Έτσι, η πειθαρχία ψάχνει να εμφυσήσει σε όλες τις βαθμίδες το αίσθημα της ενότητας εξαναγκάζοντας τους να υπακούν τις διαταγές σαν ένας. Αυτή η υπακοή είναι η αναπόσπαστη προϋπόθεση της καλής πειθαρχίας. Οι άνδρες μαθαίνουν να κερδίζουν αυτοπεποίθηση και θάρρος κάνοντας όλοι τα ίδια πράγματα. Μοιράζονται δύναμη και ικανοποίηση από το Λόχο τους. Οι προσωπικότητές τους συγχωνεύονται στη μεγαλύτερη και δυνατότερη ταυτότητα του τμήματος τους.

30. Οι άνδρες πρέπει να μάθουν να υπακούν διαταγές όταν όλα τους τα ένστικτα λένε το αντίθετο. Πρέπει να μάθουν να υπακούν κάτω από την πίεση του άγχους, γιατί έτσι θα ενεργήσουν σε περιπτώσεις κινδύνου. Πρέπει να μάθουν να φέρνουν σε πέρας την αποστολή τους κάτω απ’ όλες τις συνθήκες, και παρά τις όποιες δυσκολίες. Μ’ αυτό τον τρόπο, η μάζα των ανθρώπων με χαλαρά ιδανικά, με τα κλάματά τους και τις αδυναμίες τους, μπορεί να μετατραπεί σε ένα σύνολο ενωμένο, έτοιμο για δράση σε κάθε παράγγελμα του ηγέτη του.

31. Η πειθαρχία βοηθά τους άνδρες να δείξουν σθένος απέναντι στην κούραση και στις κακουχίες, ενώ παράλληλα τους βοηθά να κατανικήσουν το φόβο. Τους καθιστά ικανούς να υπερνικήσουν τις όποιες δυσκολίες θα μπορούσαν να τους είχαν καταβάλει σε περίοδο ειρήνης. Αυτή η σταθερότητα στη διαρκή ταλαιπωρία και κούραση είναι η αξία η οποία συχνότερα απαιτείται να διακρίνει το στρατιώτη. Ατομικό ψυχικό σθένος και συναδελφικό θάρρος είναι τα δίδυμα παράγωγα της πειθαρχίας.

32. Η πειθαρχία υποδηλώνει την ιδέα του καθήκοντος. Τίποτα δε μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε μια κρίση από έναν άνθρωπο χωρίς την αίσθηση του καθήκοντος. Ο φρουρός του φυλακίου υπερασπίζεται το έδαφος του σε επικείμενη επίθεση, επειδή έχει την αίσθηση του καθήκοντος ως προς αυτούς που βρίσκονται πίσω του. Αυτή η αίσθηση εμποτίζεται στους άνδρες με την πειθαρχία, επειδή τους διδάσκει να υπακούν σε διαταγές ως κάτι το αυτονόητο, να γνωρίζουν ότι είναι λάθος να μην υπακούσουν και να μην τις εκτελέσουν σωστά και επειδή είναι καθήκον τους να το κάνουν. Για το στρατιώτη, αυτή η αντίληψη του καθήκοντος δεν περιλαμβάνει έννοιες όπως η Ελευθερία ή η Αυτοκρατορία ή η Δημοκρατία. Στη μάχη, η αίσθηση του καθήκοντος ενός στρατιώτη περιορίζεται μόνο στους φίλους που βρίσκονται γύρω του. Η ενθάρρυνση αυτής της αίσθησης είναι η δουλειά των μικρών ηγετών. Οι υπόλοιπες έννοιες ανήκουν στη σφαίρα της πολιτικής.

33. Ένας συγκεκριμένος τύπος εκπαίδευσης είναι αυτός που μπορεί να προκαλέσει τους άνδρες να προχωρήσουν μπροστά σε μία επίθεση απλά και μόνο από φόβο για τις συνέπειες που θα υποστούν αν δεν το κάνουν. Αυτό ισχύει μόνο για τους πιο αδύναμους και πιο ασθενικούς από τους άνδρες οι οποίοι είναι μικρής αξίας στη μάχη. Αυτός ο τύπος εκπαίδευσης είναι ένα απαραίτητο κομμάτι της πειθαρχίας αλλά δε μπορεί σε καμία περίπτωση να συγχέεται με το σύνολο.

34. Ο τύπος της εκπαίδευσης που αναφέρθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, ο οποίος υπονοεί κάποια τραχύτητα και σκληρότητα, έχει την αξία του. Τα υλικά αγαθά είναι πλέον τόσο ύπουλα, ώστε υπάρχει κίνδυνος αυτή η παλιομοδίτικη ιδέα της πειθαρχίας να εξαφανιστεί. Αυτό δεν πρέπει να συμβεί. Οι στρατιώτες δεν θα κερδίσουν στη μάχη αν προηγουμένως δεν έχουν εκπαιδευτεί σκληρά. Οι επιρροές από τη χαλαρότητα της πολιτικής ζωής πρέπει να αντικατασταθούν με τις τεράστιες απαιτήσεις της στρατιωτικής εκπαίδευσης. Οι στρατιώτες πρέπει να ξεχάσουν τις απολαύσεις της ειρηνικής περιόδου και να συγκεντρωθούν στην πραγματικότητα του πολέμου.

35. Περιληπτικά, η πειθαρχία αποσκοπεί στο να κατανικήσει το φόβο συνενώνοντας τους άνδρες σε ένα σύνολο συνεκτικό και ενωμένο κάτω από κοινές διαταγές. Σκοπεύει να δημιουργήσει ένα σύνολο αρκετά δυνατό, τα μέλη του οποίου να είναι ικανά να αντιμετωπίσουν επιτυχώς κινδύνους και δυσκολίες που από μόνοι τους θα ήταν ανήμποροι να αντιμετωπίσουν. Κατ’ αυτό τον τρόπο προάγει τη συντροφικότητα, που είναι ο τρίτος παράγοντας του ηθικού. 

Κεφάλαιο 5. Ο τρίτος Παράγοντας – Η Συντροφικότητα

36. Το ηθικό δε μπορεί να είναι καλό αν οι άνδρες δε νιώθουν στοργή ο ένας για τον άλλο. Ένα αίσθημα φιλίας πρέπει να αναπτυχθεί μεταξύ τους το οποίο θα έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη του πνεύματος της συντροφικότητας. Ένα Σ. Στρατού αποτελείται από ανθρώπινα όντα, οπότε, όσο κι αν μπορεί ένας ηγέτης να εμπνεύσει τους άντρες του, όσο απόλυτη και αν είναι η πειθαρχία στο εσωτερικό του, το ηθικό μεταξύ των αντρών θα είναι σκληρό και άπονο αν η ζεστασιά της συντροφικότητας δεν προστίθεται σ’ αυτά. Ο πόλεμος, αν και θεωρείται δύσκολη υπόθεση, δεν είναι απαραίτητα τόσο ζοφερός. Οι άνδρες πρέπει να γελάνε και να αστειεύονται μεταξύ τους, να απολαμβάνουν ο ένας την παρέα του άλλου και να διασκεδάζουν ακόμα και όταν η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο.

37. Αυτό το πνεύμα της συντροφικότητας πρέπει να ξεκινά από το επίπεδο της συγκρότησης του πιο μικρού τμήματος και να φτάνει μέχρι και το επίπεδο ολόκληρου του Σ. Στρατού. Η σημασία της ενθάρρυνσης των ανδρών να δεθούν μεταξύ τους και να συνταυτίσουν τους εαυτούς τους με τις Μονάδες τους έχει ήδη τονιστεί. Θα είναι απαραίτητο να γίνουν σημαντικές προσπάθειες με σκοπό να προαχθεί το πνεύμα της συντροφικότητας. Οι νεότεροι Διοικητές πρέπει να σχεδιάσουν να καλλιεργήσουν αυτό το πνεύμα κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν να εκπαιδεύσουν τους άντρες τους να πυροβολούν.

Οι άντρες δεν πρέπει να μετακινούνται από Μονάδα σε Μονάδα, ούτε καν από Διμοιρία σε Διμοιρία, εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι, οι οποίοι όμως πρέπει να γίνουν σαφείς και στους άντρες. Κάποιος ο οποίος έχει υπηρετήσει για πολύ καιρό μεταξύ φίλων, στην ίδια Διμοιρία, θα λάβει βοήθεια απ’ αυτούς κατά τις δυσκολίες της μάχης. Θα αισθάνεται ότι όλοι γύρω του έχουν αποθέματα θάρρους, πάνω στα οποία μπορεί να στηριχτεί. Θα υπάρχει ένα αίσθημα σταθερότητας, και από αυτό θα αναπτυχθεί η αποφασιστικότητα να προχωρήσουν μπροστά, να αμυνθούν μαζί, ακόμη και να πεθάνουν μαζί. Σε περίοδο πολέμου, με τις βαριές απώλειες και τις συνεχείς ενισχύσεις, διαπιστώνεται ότι αυτή η συντροφικότητα μπορεί να χτιστεί πιο γρήγορα με την εξασφάλιση ότι οι νέες αφίξεις ως ενισχύσεις ανήκουν στο τμήμα της Βρετανίας από το οποίο έχει συγκροτηθεί το τμήμα και στο οποίο ανήκει την περίοδο της ειρήνης.

38. Η συντροφικότητα βασίζεται στη στοργή και στην εμπιστοσύνη, που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των αντρών, η οποία παράγει μία ατμόσφαιρα αμοιβαίας ευχαρίστησης και ένα αίσθημα αλληλεξάρτησης. Οι άντρες μαθαίνουν να έχουν εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο και να εξαρτώνται ο ένας από τον άλλο, σύμφωνα με τις ικανότητες του καθενός. Το πλήρωμα ενός άρματος, μία ομάδα πολυβολητών ή ένα τμήμα Πεζικού, δε συνεργάζονται καλά μεταξύ τους απλά και μόνο επειδή είναι πειθαρχημένοι και καθοδηγούνται σωστά. Το κάνουν επειδή εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο και επειδή έχουν δεθεί μεταξύ τους από στοργή η οποία δεν εκφράζεται με λέξεις αλλά εμφανίζεται στην πραγματικότητα.

39. Η συντροφικότητα είναι το τέλειο αντίδοτο στο φόβο επειδή δίνει σ’ έναν άνδρα φίλους. Ένας άντρας πρέπει να κάνει φίλους μέσα στη Διμοιρία του. Φίλους τους οποίους θα σέβεται και θα θαυμάζει. Στη μάχη, αυτοί οι φίλοι θα τον αποτρέψουν από το να αισθάνεται μόνος. Ένας άνδρας μόνος θα τα βρει σκούρα όταν έρθει η στιγμή ν’ αντιμετωπίσει τους κινδύνους στην πρώτη γραμμή. Ένας άνδρας μόνος είναι ένας άνδρας φοβισμένος. Αν έχει φίλους θα αντλήσει δύναμη από την παρουσία τους και θα είναι ανήσυχος να μην τους απογοητεύσει στο πεδίο της μάχης. Θα επιδιώξει να φέρει σε πέρας την εργασία που αναλογεί σ’ αυτόν, στο πλήρωμά του ή στο τμήμα του. Θα αισθάνεται ντροπή αν δεν μπορεί να βοηθήσει τους φίλους του στα καθήκοντά τους και να κρατήσει τη θέση του δίπλα τους στην πρώτη γραμμή. Όλοι οι άνδρες έχουν μέσα τους μια δόση γενναιοδωρίας και ανιδιοτέλειας και είναι αυτές οι αξίες που φανερώνονται στη συμπεριφορά τους απέναντι στους φίλους τους. Η φιλία αναγκάζει τους άνδρες να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό.

40. Εν κατακλείδι, η συντροφικότητα είναι ζωτικής σημασίας για το υψηλό ηθικό επειδή περιβάλει έναν άντρα με μια ατμόσφαιρα ζεστασιάς και δύναμης ακριβώς τη στιγμή που αισθάνεται κρύο και αδυναμία. Ενθαρρύνει τα ποιοτικότερα ένστικτα του και οι απαιτήσεις της φιλίας χρησιμεύουν για να τον ενισχύσουν στη μάχη. Αυτές οι απαιτήσεις είναι επίσης μία πρόκληση για την αυτοεκτίμησή του, μία αξία η οποία θα μελετηθεί παρακάτω.

Πηγή: Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης (αρχείο σε μορφή pdf), Αβέρωφ (Τμήμα Α', Τμήμα Β', Τμήμα Γ', Τμήμα Δ' και Τμήμα Ε')

Ήδη από το 1939 έως το 1940 είχαν ξεκινήσει μελέτες για τη στρατιωτική εκμετάλλευση της διάσπασης του ατόμου στις ΗΠΑ και στη Μ. Βρετανία.

Ως μη αξιοποιήσιμες είχαν κριθεί αντίστοιχες έρευνες στη Γερμανία. Το 1941 αποφασίστηκε από την αμερικανική Εθνική Ακαδημία των Επιστημών να επισπευστεί η κατασκευή μιας ατομικής βόμβας για την «ασφάλεια του έθνους και του ελεύθερου κόσμου». Το σχέδιο συνεχίστηκε. Ο Πρόεδρος Ρούσβελτ στήριξε οικονομικά το εγχείρημα.

Έναν χρόνο αργότερα, (Αύγουστος 1942) ανέλαβε τον έλεγχο για την κατασκευή ο αμερικανικός στρατός, ενώ στις 2 Δεκεμβρίου, ο Ιταλοαμερικανός Ενρίκο Φέρμι πέτυχε μια ελεγχόμενη αλυσιδωτή αντίδραση. Το επιτελείο του φυσικού Τζ. Οππενχάιμερ, στο Λος Άλαμος, στο Νέο Μεξικό ανέλαβε την υπόθεση της ατομικής βόμβας.

Τέλη Μαΐου 1945 και ο Οππενχάιμερ ανακοίνωσε πως η έκρηξη μιας ατομικής βόμβας πάνω από μια πόλη που οι κάτοικοί της διαμένουν σε αεροπορικά καταφύγια θα είχε ως συνέπεια το θάνατο 20000 ατόμων. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης και του στρατού, τον άκουσαν, κι ύστερα αποφασίστηκε η στρατιωτική χρησιμοποιήση της βόμβας αφού σκέφτηκαν πως οι Ιάπωνες θα έμεναν απαθείς σε μια επίδειξη δύναμης χωρίς ανθρώπινα θύματα.

Η πρώτη δοκιμή της βόμβας έγινε στις 16 Ιουλίου στο Λος Άλαμος. Και επειδή οι Ιάπωνες δεν αποδέχτηκαν τη «δήλωση του Πότσνταμ», ο Τρούμαν αποφάσισε τη χρήση της, ενημερώνοντας πρώτα τον Στάλιν.

Το καταδρομικό «Ινδιάνα» μετέφερε τις βόμβες καθώς και πλήθος επιστημόνων στο νησί Τίνιαμ, όπου έγιναν οι τελευταίες ετοιμασίες. Ο αεροπόρος Τομ Φύρμπι πήρε στο αεροσκάφος «Ίνολα Γκέι», στις 6 Αυγούστου, και ώρα 8.13 π.μ., την εντολή να ρίξει πάνω από τη Χιροσίμα τη βόμβα ουρανίου «Λίτλ μπόυ». Ύστερα από 2 λεπτά και 17 δευτερόλεπτα, η βόμβα αποχωρίστηκε από το αεροσκάφος και εξερράγη, μετά από 45 δευτερόλεπτα, 600 μέτρα από την πόλη. Φωτεινή λάμψη ολέθρου σχηματίστηκε. Κόκκινο νεφέλωμα σε σχήμα μανιταριού.

Ο αριθμός των νεκρών ανήλθε σε 78.150 – στους οποίους πρέπει να προστεθούν και 13.939 αγνοούμενοι και 9.284 βαριά τραυματισμένοι.

Οι Ιάπωνες δεν συνθηκολόγησαν. Ο πόλεμος συνεχίστηκε. Οι Αμερικανοί έριξαν δεύτερη βόμβα στις 9 Αυγούστου, στις 12 το μεσημέρι. Αυτή τη φορά στο Ναγκασάκι: 36.000 νεκροί και 40.000 τραυματίες. Οι επιζήσαντες πέρασαν μαρτυρική ζωή.

Σ΄ ένα αγρόκτημα στην Αγγλία, Γερμανοί πυρηνικοί φυσικοί βρίσκονταν υπό περιορισμό. Όταν έμαθαν για τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας, ο Καρλ Φρίντριχ φον Βαϊτσζέκερ δήλωσε: «Βρίσκω ότι είναι φοβερό αυτό που έκαναν οι Αμερικανοί. Το θεωρώ τρέλα». Αλλά ο Βέρνερ Χάιζενμπεργκ απάντησε: «Ήταν όμως ο πιο σύντομος δρόμος για τον τερματισμό του πολέμου». «Αυτό είναι που με στεναχωρεί», είπε ο Όττο Χαν, που κατόπιν εκδήλωσε τη χαρά του για το γεγονός ότι «ουδέποτε Γερμανοί επιστήμονες θα κατασκεύαζαν ένα τέτοιο όπλο».

Πηγή: Αβέρωφ

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Για την περίοδο της Κατοχής όλοι έχουμε ακούσει πολλά. Οι μεγαλύτεροι μάλιστα έχουν βιώσει την εποχή εκείνη και έχουν μέσα τους ανάλογα πικρά αισθήματα αλλά και ηρωικές αναμνήσεις .Τα πρόσφατα γεγονότα που σχετίζονται με την οικονομική κρίση που βιώνουμε ως Λαός και την επαπειλούμενη πείνα και εξαθλίωση για μεγάλο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού επαναφέρουν εικόνες και σχήματα της περιόδου της Κατοχής.

Την περίοδο εκείνη πέραν από την σαφή καταδυνάστευση του Λαού μας από τους ξένους Κατακτητές (Γερμανούς ,Ιταλούς και Βουλγάρους )ξεκίνησε εκείνα τα χρόνια ο Διχασμός του Λαού μας που μετεξελίχθηκε σε μια πολεμική περιπέτεια που κράτησε ως το 1949.Μεγάλη ευθύνη για τον Διχασμό αυτόν φέρει ο Κομμουνισμός μέσα από την επίσημη έκφραση του (το ΚΚΕ)και τις οργανώσεις που δημιούργησε για να παγιδέψει τους Έλληνες υπό το εθνικό σύνθημα της Αντιστάσεως στους κατακτητές (όπως το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ).

Την τελευταία χρονιά της Κατοχής ,το 1944, οι Κομμουνιστές συνειδητοποιώντας ότι σε λίγο καιρό οι κατακτητές θα φύγουν από την Ελλάδα κάτω από το βάρος της Συμμαχικής πίεσης εφάρμοσαν ένα μεγάλο σχέδιο εξοντώσεως όσων Ελλήνων ήσαν εμπόδιο στον σκοπό τους (κάτι που εφάρμοσαν με επιτυχία οι ομοϊδεάτες τους στην Ανατολική Ευρώπη που υποδέχθηκαν τον Κόκκινο Στρατό ως απελευθερωτή και έριξαν τους Λαούς τους σε μια νέα σκλαβιά 40 και 50 ετών).Από το 1943 ως το1944 επιτέθηκαν και εξόντωσαν τις ανταρτικές μη εαμικές δυνάμεις (όπως τον ΕΣ στην Πελοπόννησο, τον ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, την ΕΚΚΑ στην Στερεά).Δεν αρκέστηκαν όμως σε αυτό. Έφτασαν στο σημείο να δημιουργήσουν Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως σε πολλά μέρη της κατεχόμενης Ελλάδος ,για να απομονώσουν και να εξοντώσουν όσους θεωρούσαν αντίθετους τους.

Η ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΝΕΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΚΟΛΑΣΤΗΡΙΟ

Στην περιοχή της βορείου Πελοποννήσου είχαν μετατρέψει σε Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως και εξοντώσεως την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου στον Φενεό της Κορινθίας . Πρόκειται για ένα ιστορικό μοναστήρι με προσφορά στον Ελληνισμό στα προεπαναστατικά χρόνια και το 1821 .

Στον Φενεό Κορινθίας δολοφονήθηκαν μαρτυρικά χιλιάδες άνθρωποι από όλη την Βόρεια Πελοπόννησο. Μετά από κράτηση τους στη Μονή Αγ. Γεωργίου όπου βίωναν κάθε είδους εξευτελισμούς και μαρτύρια, σφάζονταν στις πέριξ της Μονής πλαγιές. Αργότερα, στο κοντινό Κακοβούνι ανακαλύφθηκε ένα πολύ βαθύ βάραθρο. Τότε το 1944, κάθε βράδυ δεκάδες κρατούμενοι έπαιρναν το δρόμο για τον φρικτό θάνατο. Με τα χέρια δεμένα πισώπλατα, δεχόταν τις μαχαιριές και τα χτυπήματα των αριστερών φονιάδων όπως οι Πισογιαννάκης, Πρόβας, Σερμπέτης κ.ά. και πετάγονταν, συχνά ημιθανείς, στο τρομερό βάραθρο. Όταν ανασύρθηκε μεγάλος αριθμός πτωμάτων, τα περισσότερα θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους γύρω από το βάραθρο. Πολλά ακόμη θύματα σε άλλες τοποθεσίες, κατασπαράχθηκαν από άγρια ζώα.
Τα Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως της Κορινθίας και Αργολίδας τελούσαν υπό την εποπτεία του μπολσεβίκου κακούργου, Θεόδωρου Ζέγκου .

Η επιχείρηση γενοκτονίας κατά των Ελλήνων εκτυλίχθηκε από το καλοκαίρι του 1943, μέχρι τον Ιούλιο του 1944. Η έδρα των δολοφόνων ήταν στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου που ήταν τόπος φυλάκισης και βασανισμού των μελλοθανάτων.
Την μαύρη εκείνη περίοδο ο μηχανισμός του ΚΚΕ, αντί να πολεμά τον κατακτητή, προέβη σε σφαγές κατοίκων (όλων των ηλικιών, φύλων και τάξεων).

Το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, το κολαστήριο του εγκλήματος στον Φενεό

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΦΑΓΕΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΣΤΟΝ ΦΕΝΕΟ

Παρών και δραστήριος πάντα στις εκδηλώσεις μνήμης ο τέως δήμαρχος Φενεού καθηγητής Κώστας Καπέλλος, ο οποίος έχασε τον πατέρα του και επιμελήθηκε και εξέδωσε από τις εκδόσεις Πελασγός την μαρτυρία της Άννας Σταματοπούλου, που φέρει τον τίτλο «Φενεός 1944, η γη της οδύνης».

Συγκλονίζει και η ιστορικη καταγραφή, «Βαλτέτσι 1944, Μαρτυρία», του γιατρού Κώστα Αθανασίου Σαραντόπουλου, καθηγητού στην Ιατρική σχολή του North Eastern Ohio College of Medicine, που κυκλοφόρησε το 2003. Αυτόπτου μάρτυρος της θηριώδους σφαγής 102 Βαλτετσιωτών, μεταξύ των οποίων ο Πατέρας του και την πυρπόληση του χωριού στις 15/6/1944 από τούς αντάρτες του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ.

«..Πριν ανακαλύψουν το βάραθρο οι εκτελέσεις γινόντουσαν λίγο πιο έξω από το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στον Φενεό, με μαχαίρι και τα πτώματα έμεναν άταφα. Γρήγορα όμως λόγω της δυσοσμίας οι κάτοικοι του Φενεού και της Γκούρας, κατάλαβαν το έγκλημα που γίνονταν στην περιοχή τους…

Σύμφωνα με μαρτυρικές καταθέσεις που έδωσαν οι αντάρτες της περιοχής μετά την διάλυση του ΕΑΜ, οι μελλοθάνατοι μεταφέρονταν την νύχτα καθ’ ομάδες. Τους σταματούσαν 150 μέτρα περίπου πριν από το βάραθρο που ήταν τότε μονοπάτι ενώ τώρα έχει κτιστεί το εκκλησάκι των Αγίων Πάντων στην μνήμη των εκτελεσθέντων. Από εκεί τους έφερναν ανά δύο στο στόμιο του βαράθρου, λέγοντας τους ότι τους πηγαίνουν για ανάκριση.

Οι δήμιοι έβαζαν τα θύματα τους που τους είχαν δέσει τα χέρια πισθάγκωνα , πάνω στην πέτρα, που είναι στο χείλος του βαράθρου και τα εκτελούσαν είτε με μαχαίρι είτε χτυπώντας τα στο κεφάλι με ένα γλωσσίδι καμπάνας » το κλαπατσίμπανο του Δεσπότη, όπως το έλεγαν κοροϊδευτικά οι Εαμοελασίτες δήμιοι , « που το χρησιμοποιούσαν ως φονικό όπλο, και έπειτα τα έριχναν μέσα στο βάραθρο χωρίς να είναι βέβαιο ότι είχαν ξεψυχήσει. ..»

Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΤΟΥ ΒΑΡΑΘΡΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

Ο σπηλαιολόγος Νίκος. Α. Λελούδας, (στο Περιοδικό «Αίπυτος» του Σεπτεμβρίου 1996), εξιστορεί , ότι το 1945 ανεσύρθησαν από ειδικό συνεργείο του Αγγλικού στρατού, όσα πτώματα ήτο δυνατόν να αναγνωρισθούν από τους συγγενείς τους. Τα υπόλοιπα όμως, λόγω προχωρημένης αποσυνθέσεως παρέμειναν στο βάραθρο. Το 1991 ύστερα από παράκληση συγγενών, των θυμάτων πού δεν είχαν αναγνωρισθεί και δεν ανεσύρθησαν το 1945, οι σπηλαιολόγοι Σ. Παυλίδης και Ν. Λελούδας, μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, ανέσυραν από το βάραθρο τους σκελετούς 150 περίπου νεκρών.

Εκτενής αναφορά έχει καταγραφεί και στο εξαίρετο, άκρως τεκμηριωμένο, πόνημα με τίτλο «Μετά τήν δόξα του 40» του Υποστρατήγου ε.α Γ. Μπερδεκλή, όπου μεταξύ άλλων καταγράφονται και οι εντυπώσεις του Υποστρατήγου-συγγραφέως, μετά την επίσκεψη του τον Αύγουστο του 2001, στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Φενεού «… Η εγκατάλειψη απο την Πολιτεία είναι φανερή..

Ακόμη παρατήρησα ότι απέναντι από το Μοναστήρι, όπου υπάρχει η τρύπα χωνευτήρι των χιλιάδων αδικοσκοτωμένων και βασανισμένων αντιφρονούντων προς το ΚΚΕ Ελλήνων, δεν υπάρχει δρόμος και συνήθως δεν πραγματοποιείται επίσκεψη προσκύνημα στο σημείο μαρτυρικού θανάτου χιλιάδων αθώων Ελλήνων».

Πηγή: Αναστάσιος, Αβέρωφ

Από την τελετή στην κορβέτα Κριεζής

H 6η Ιουνίου 1944, έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη μέρα του B' Παγκοσμίου Πολέμου. Την ημέρα αυτή πραγματοποιήθηκε η απόβαση των Συμμάχων στην Νορμανδία. Στους επόμενους έντεκα μήνες, το Γ' Ράιχ και ο εφιάλτης που είχε απλώσει είχαν σβήσει! H Ελλάδα δεν μπορούσε να λείπει από την μεγαλύτερη μέρα του πολέμου. Αν και βρισκόταν ακόμη υπό κατοχή, οι Ελληνικές 'Ενοπλες Δυνάμεις συνέχιζαν σταθερά τον αγώνα στο πλευρό των Συμμάχων...

Τα Ελληνικά πολεμικά πλοία που πολεμούσαν μαζί με το βρετανικό ναυτικό, επανδρώνονταν από ικανά πληρώματα, Αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού και εφέδρους οι οποίοι όμως προέρχονταν από το Εμπορικό Ναυτικό. Οι ικανότητες των Ελλήνων ναυτικών είχαν αναγνωριστεί από νωρίς από τους Συμμάχους και συνοδεύονταν από την φήμη των θαλασσόλυκων. Συνοδεύοντας συμμαχικές νηοπομπές στην Μεσόγειο ή τον Ατλαντικό Ωκεανό, οι άνδρες αυτοί είχαν αποκτήσει σημαντική πολεμική πείρα.

Κορβέτα ΤΟΜΠΑΖΗΣ (F-89)

Ὅταν ὅλη ἡ Ἑλληνικὴ ἐπικράτεια ἀγκομαχοῦσε κάτω ἀπὸ τὴν χιτλερική κατοχή, κάποιοι ὑπέγραφαν σύμφωνα! Κι ὄχι μόνον ὑπέγραφαν σύμφωνα, ἀλλὰ ἀπαιτοῦσαν καὶ τὴν παράδοσι προσώπων. Ὡς τί; Ὡς δικαστές; Ὡς θεοί; Ὡς τί;

Τό σημαντικότερον ὅλων ὅμως εἶναι ἡ εἰκόνα ποὺ ἔχουν κτίσει κάποιοι γιὰ τὴν στάσι τους ἀπέναντι στὶς τότε καταστάσεις. Γνώρισα πάρα πολλοὺς πρώην ἀγωνιστές τοῦ ΕΑΜ ποὺ δὲν ἤθελαν νὰ ἀκούσουν γιὰ τὸ ΚΚΕ. Γιατί ἄρα γε; 

Προσωπικῶς, ἔχω πολλὲς φορὲς πεῖ πὼς ἡ ἰδεολογία κάποιου δὲν μὲ ἐνοχλεῖ,  ὅσο διάφορη κι ἐὰν εἶναι μὲ τὰ δικά μου πιστεύω. Μὲ ἐνοχλεῖ ὅμως κάθε ἀνθελληνικὴ στάσις, κάθε κατάστασις ποὺ ὁδηγεῖ τὸν λαό σὲ βιώματα πόνου καὶ κάθε ἀπόφασις ποὺ δὲν ἔχει θέσει ὡς βάσι της τὴν προστασία τῆς πολιτείας. 

Φιλονόη.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΚΕ – ΓΕΡΜΑΝΩΝ

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ
Ε.Λ.Α.Σ. (Ο.Μ.Μ.) και Γερμανικής Ανωτάτης
Στρατιωτικής Διοικήσεως Μακεδονίας-Αιγαίου. 

Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι 1) Καπετάν Κίτσος, Διοικητής 2ου Τάγματος 31ου Συντάγματος Ε.Λ.Α.Σ. ενεργώντας ως αντιπρόσωπος της Ο.Μ.Μ. με εξουσιοδότηση του Μεράρχου XI Μεραρχίας Λασάνη και 2) Ταγματάρχης Έρριχ Φένσκε Διοικητής της μονάδος 31756 Βασιλικών, ως εκπρόσωπος των ενόπλων γερμανικών δυνάμεων της στρατιάς του Αιγαίου, συνελθόντες σήμερα την 1η Σεπτεμβρίου 1944 στο χωριό Λειβάδι περιφερείας Θεσσαλονίκης, συμφωνήσαμε τα εξής.

1- Ό Ε.ΛΑ.Σ. αναλαμβάνει την υποχρέωση να μη εμπόδιση την υποχώρηση του γερμανικού στρατού στην περιοχή της Ο.Μ.Μ., εισερχόμενος σε κάθε εκκενούμενο τμήμα μετά την αναχώρηση και του τελευταίου Γερμανού στρατιώτου.
2- Παράλληλα ή Γερμανική Α.Σ.Δ.Μ.Α. υποχρεούται να διάταξη την αποχώρηση των Ταγμάτων Ασφαλείας από την πόλη της Θεσ/νίκης, την οποία και θα παραδώσει στον Εφεδρικό Ε.ΛΑ.Σ. και στην Πολιτική Οργάνωση του Ε.Α.Μ. σύμφωνα με λεπτομερειακό σχέδιο πού τα δύο συμβαλλόμενα μέρη (Ο.Μ.Μ.-Ε.Α.Μ. και Γ.Α.Σ.Δ.Μ.Α.) θα καθορίσουν.
3- Ό Ε.ΛΑ.Σ. εγγυάται για τη ζωή των Γερμανών στρατιωτών, πού προσχώρησαν ή θα προσχωρήσουν στις τάξεις του, φτάνει να υποσχεθούν πώς θα πολεμήσουν στο πλευρό του ενάντια σε οποιοδήποτε εχθρό του Λαϊκού Στρατού. 
4- Ό Ε.ΛΑ.Σ. δεν φέρει καμιά ευθύνη αν αντιλαϊκές προδοτικές ομάδες επιτεθούν κατά γερμανικών δυνάμεων.
5- Ή Γ.Α.Σ.Δ.Μ.Α. θα παραχώρηση στον Ε.ΛΑ.Σ. βαρύ οπλισμό και ανάλογο πολεμικό υλικό για την εξουδετέρωση των ως άνω ομάδων.
6- Ό Ε.ΛΑ.Σ. με όρους αυτούς και με συνεργασία των βουλγαρικών και αλβανικών παρτιζάνικων τμημάτων αναλαμβάνει την καταπολέμηση των αντιλαϊκών ανταρτικών ομάδων.
Το σύμφωνο αυτό γράφτηκε σε δύο, το ένα στην ελληνική γλώσσα και το παρέλαβε ο Ταγ/ρχης Έρριχ Φένσκε και το δεύτερο στη γερμανική και το παρέλαβε ο καπετάν Κίτσος.
Λειβάδι 1-9-1944

Ό αντιπρόσωπος της Ο.Μ.Μ.  Για την Γ.Α.Σ.Δ.Μ.Α.
(Υπογραφή)  (Υπογραφή)
Σφραγίς

Είναι αλήθεια ότι φαίνεται απίστευτο. Και όμως είναι αληθινό. Αν δεν πιστεύετε κάντε κλικ εδώ και θα δείτε την πρωτότυπη συμφωνία. Εδώ έχουμε και μια μεγέθυνση τμήματος του κειμένου που δείχνει ότι οι Γερμανοί ναζί εμπιστευόντουσαν περισσότερο τους ΕΛΑΣίτες από τα Τάγματα Ασφαλείας!!

Γι’ αυτό και προτίμησαν να παραδώσουν την Θεσσαλονίκη στους κομμουνιστές και όχι στα Τάγματα!

Το πρωτότυπο του ανωτέρω εγγράφου εκτέθηκε στην Έκθεση πειστηρίων, σε φωτοτυπία, μαζί με το πρωτότυπο της πρόσκλησης που απεύθυνε ο Καπετάν Κίτσος προς τον Γερμανό αξιωματικό για την υπογραφή του συμφώνου.

Το πρωτότυπο του εν λόγω μυστικού συμφώνου ΕΑΜ – Γερμανικού Στρατηγείου Θεσσαλονίκης κατατέθηκε από τον Εθνικό Σύνδεσμο ΕΛΑΣιτών Μακεδονίας – Θράκης στην εξεταστική Επιτροπή του ΟΗΕ στην Θεσσαλονίκη.

Το επίσημο όργανο του ΚΚΕ Νέος Κόσμος (Τεύχος 9ον Σεπτεμβρίου 1950) παραδέχεται ότι το κομμουνιστικό σύνταγμα Χαλκιδικής υπέγραψε συμφωνίες με τους Γερμανούς).

 Η ανωτέρω συμφωνία ήλθε στο φως τέσσερα και πλέον χρόνια αργότερα παρά του αντιπροσώπου της Ελλάδας κατά την διάρκεια της συζητήσεως του ελληνικού προβλήματος εις την πρώτη Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, τον Νοέμβριο του 1948.  O αντιπρόσωπος της Σοβιετικής Ενώσεως VISHINDKI (Βισίνσκυ), όχι μόνον δεν την αμφισβήτησε στην απάντηση του, αλλά και τόνισε ότι, ορθώς έπραξε το ΕΑΜ να σύναψη τοιαύτη συμφωνία μετά των αποχωρούντων Γερμανών, εφ’ όσον σκοπός του ΕΑΜ ήταν να απαλλάξει την Ελλάδα από την παρουσία των Γερμανών και όχι να τους διατηρήσει με μάταιες επιχειρήσεις στην Ελλάδα.

ΣΥΜΦΩΝΟ ΚΚΕ – ΓΕΡΜΑΝΩΝ

ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΥΜΦΩΝΟ: ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Η Ιστορία.

  Τέλος του 1944 οι ΕΛΑΣίτες της Πελοποννήσου αυτή τη φορά, υπογράφουν συνθήκη ειρήνης με τους Γερμανούς (της φοβερής Γκεστάπο παρακαλώ). Μετά τις υπογραφές οι Γερμανοί ζητάνε μια αναμνηστική φωτογραφία. Οι κομμουνιστές αρνούνται. Οι Γερμανοί επιμένουν, λένε ότι οι φωτογραφίες δεν θα διαρρεύσουν και οι … φοβεροί καπετάνιοι τελικά δέχονται.

  Ο ένας από τους Γερμανούς (αυτός που ήταν πίσω από τη φωτογραφική μηχανή) κατοικούσε σε ένα επιταγμένο δωμάτιο. Το βράδυ εμφάνισε τις φωτογραφίες (γιατί ήταν αρκετές) και τις άπλωσε σε ένα σχοινί στο δωμάτιο του να στεγνώσουν, Ενώ ήταν απλωμένες χτύπησε η πόρτα. Πήγε να ανοίξει αφήνοντας ανοικτή τη πόρτα του δωματίου του.

  Από σύμπτωση πήγε και η σπιτονοικοκυρά να δει ποιος είχε έρθει, την ώρα που ο Γερμανός ήταν στη πόρτα και περνώντας από το δωμάτιο είδε τις φωτογραφίες και πήρε μια.

  Ο Γερμανός δέχτηκε τον προσκεκλημένο του, κουβέντιασαν αρκετή ώρα μαζί. Όταν έφυγε δεν πρόσεξε ότι μια φωτογραφία έλειπε.

 
Αυτή σώθηκε και αυτή βλέπετε τώρα. (Από διήγηση κάτοικου της περιοχής).

Το Κείμενο της Συμφωνίας

Άνω Κολλίνα, 30-3-44

Συνεννόησις

Συνήλθωμεν σήμερον την 30-3-44 η S.D. Γερμανική Πολιτική Αστυνομία και ο Αντιπρόσωπος Πελλ. Επιτροπής και Αντ. Επιτρ. Λακωνίας και ο Αντιπρόσωπος του 8^ου Συν/τος και αποφασίσαμε τα κάτωθι:

Κατόπιν προτάσεως των Γερμανικών Αστυνομικών Αρχών, κατάπαυσιν μέχρι και της 10-4-44 πυρός και εκ μέρους των δύο παρατάξεων, συμπεριλαμβανομένων και των Ταγμάτων Ασφαλείας, μέχρις ότου αποφανθούν και αι δύο ανώτεραι αρχαί περί των προτάσεων των γενομένων παρά των Γερμανικών Αρχών. Αι δύο συμβαλλόμεναι παρατάξεις υποχρεούνται να τηρήσουν τ’ ανωτέρω μέχρι νεωτέρας τελικής αποφάσεως περί την Λακωνίαν και γενικώτερον περί την Πελοπόννησον. Η υπόθεσις θα συζητηθή εις Αθήνας την 9-10-4-44 εκ μέρους και των δύο συμβαλλομένων.

Η Ελλάς για τους Έλληνας

Ο

Διοικητής της Γερμανικής

Πολιτ. Αστυνομίας Σπάρτης

Ακριβές αντίγραφον

Η Παρουσίαση των Πρωταγωνιστών 

Οι δύο γερμανοί:  Ο διοικητής της Γκεστάπο Τριπόλεως (αριστερά) και ο διοικητής της Γκεστάπο Σπάρτης (δεύτερος από δεξιά) Ο πρώτος από δεξιάΕΛΑΣίτης λέγεται Κων/νος Μαρινάκης και θα καταθέσει ενόρκως αργότερα:

Κατόπιν της συμφωνίας αυτής διετάχθημεν από τον ΕΛΑΣ να μην προσβάλωμεν ενόπλως τις Γερμανικές φάλαγγες. Εγώ φωτογραφήθηκα την ημέρα εκείνη εις την διακλάδωση των οδών Σπάρτης – Αραχώβης μετά την υπογραφή της συμφωνίας.

Επιβεβαίωση από το «Ριζοσπάστη»! (14/5/1944)

«Το 8ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ Λακωνίας, πιεζόμενο σκληρά, συμφώνησε με τις τοπικές γερμανικές αρχές, αναστολή εχθροπραξιών από 30-3-44 μέχρι 10-4-44». 

 ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΚΕ- ΓΚΕΣΤΑΠΟ

Η ηγεσία του ΚΚΕ είχε συμφωνήσει με τους Γερμανούς να τους ενημερώνουν για μπλόκα, ενώ θα κάνουν σαμποτάζ εκεί που θα τους υποδεικνύουν οι Γερμανοί. Ιδού το κείμενο.

Ομιλία Του Γερμανού Ρ. Χάμπε Για

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΚΕ ΓΕΡΜΑΝΩΝ

Σε κάποιο άλλο σημείο του θέματος έβαλα τη συμφωνία μεταξύ Σιάντου και Γερμανών που αναλαμβάνουν και την υποχρέωση να ειδοποιούν το ΚΚΕ πριν γίνει μπλόκο. (Την κατηγόρησαν οι κομμουνιστές ως πλαστή ενώ ότι βάζουν αυτοί είναι γνήσιο!!!!!).Η συγκεκριμένη συμφωνία δόθηκε στην δημοσιότητα πάντως από κομμουνιστές.
Παραθέτω μια ομιλία του Γερμανού Ρόναλντ Χάμπε που έγινε στο Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης 25 Νοεμβρίου 1954.Ο Χάμπε με το ψευδώνυμο Βέμπερ ήταν πολιτικός σύμβουλος του τελευταίου Γερμανού στρατιωτικού διοικητή Ελλάδος Στρατηγού Χέλμουτ Φέλμυ και είχε αναλάβει τις επαφές με προσωπικότητες και κόμματα το 1944.Ειπε πολλά. Δείχνει ότι είχε επαφές με πολλούς (πληροφορικά σας αναφέρω ότι δεν λέει τίποτε για συνεργασία Γερμανών με την οργάνωση “Χ”) και ειδικά με το ΚΚΕ και τον ΕΛΑΣ.
Συνεπώς πέραν των γραπτών συμφωνιών που κατά καιρούς έχουν γίνει γνωστές για συνεργασία ΚΚΕ – Γερμανών υπάρχει και η ομιλία του Χάμπε στην Χαϊδελβέργη σε πυκνότατο ακροατήριο. Δυστυχώς δεν μπορώ να δημοσιεύσω όλη αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του να αντιληφθείτε πως έβλεπε ένας Γερμανός τη κατάσταση και τη συμπεριφορά του ΚΚΕ τότε. Και λέει πολλά! Αν η ομιλία γινότανε σε Αθηναϊκό Πανεπιστήμιο είναι σίγουρο ότι αν έλεγε για συνομιλίες με άλλους το τραμπούκικο αριστερό ακροατήριο θα χειροκροτούσε ενώ όταν αναφερόταν σε συνεργασία ΚΚΕ – Γερμανών οι αριστεροί ακροατές θα έφθαναν μέχρι χειροδικίας εναντίον του, κατηγορώντας τον ότι «Αυτά που λέει δεν είναι επιστημονικά».
Απολαύστε τον Ρόναλντ Χάμπε .

Θα μπορούσε κανείς, για παράδειγμα, να εξιστορήσει, πόσο παράξενο ήταν όταν, τις εβδομάδες εκείνες, μπροστά στα μάτια των δυνάμεων κατοχής μια κομμουνιστική μονάδα, έχοντας σχηματίσει, ακριβώς όπως συνηθίζεται στα στρατόπεδα, μεγάλη ουρά, παρελάμβανε συσσίτιο, ή όταν μέσα στην πόλη, γερμανικές μονάδες στρατού περνούσαν μπροστά από ένστολους και με σύγχρονα όπλα εξοπλισμένους φρουρούς κομμουνιστικών ομάδων, τη στιγμή πού ο ανταρτοπόλεμος μαίνονταν άμεσα μπροστά στις πύλες της πόλης. Έτσι συνέβη και το έξης παράδοξο: φάλαγγες από αυτοκίνητα με προορισμό το αεροδρόμιο Τατοΐου, περνούσαν μέσα στην πόλη ειρηνικά μπροστά από φρουρούς του ΕΛΑΣ, ενώ η Βέρμαχτ τους παρείχε από τα όρια της πόλης ως το Τατόι συνοδεία για να τις προστατεύσει από τους παρτιζάνους του ΕΛΑΣ.

Θα έπρεπε να αναρωτηθεί κανείς επιπλέον, πώς συνέβαινε, ακριβώς αυτές οι αντάρτικες ομάδες των κομμουνιστών να έχουν τέτοια δύναμη και τέτοια απήχηση σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Εδώ δεν θα αρκούσε νά υποδείξουμε ως αιτίες, την αποθαρρυντική επίδραση της συντριβής, την έλλειψη κάποιας κυβερνητικής εξουσίας, την κατάσταση μεγάλης οικονομικής ένδειας ή το λιμό του 1941-42, πού ενέσκηψε με το βρετανικό αποκλεισμό της Ελλάδας και επιδεινώθηκε με τις πολλαπλές καταστροφές της μοναδικής σιδηροδρομικής σύνδεσης με την Ευρώπη, από ομάδες δολιοφθοράς των Συμμάχων. Θα έπρεπε νά γυρίσει κανείς πίσω, στην εποχή του “Έλληνα πρωθυπουργού Μεταξά, στην απαγόρευση πού εκείνος επέβαλε στις πολιτικές οργανώσεις, απαγόρευση πού στην πραγματικότητα μόνον οι κομμουνιστές ξεπέρασαν, επειδή, ήδη πριν από τον πόλεμο, τους εξανάγκασε νά καταφύγουν σε καλοσχεδιασμένες παράνομες μεθόδους.

Ακόμα και ο ανταρτοπόλεμος ήταν από την άποψη αύτη απολύτως κατανοητός. Βεβαίως, ο πόλεμος αυτός είχε και τις σκοτεινές του όψεις. Οι αντάρτικες ομάδες, μπορεί να επιθυμούσαν νά αναγνωρισθούν ως τακτικά στρατεύματα, οι αριστεροί όμως κυρίως, αντάρτες, αγνόησαν αρκετά συχνά το διεθνές δίκαιο πολέμου.

Απαρίθμησα κάμποσες περιπτώσεις ενόπλων επιθέσεων από αντάρτες πού δεν έφεραν καν στρατιωτική περιβολή ή, ακόμα χειρότερα, φορούσαν εξαρτήματα από γερμανικές στολές. Θύμιζαν τις θηριωδίες και κυρίως τους αποτρόπαιους ακρωτηριασμούς γερμανών στρατιωτών. Αυτού του είδους τα περιστατικά οδήγησαν, δυστυχώς, σε μια γενική όξυνση, και προκάλεσαν τα γερμανικά αντίποινα, για τα οποία εγώ ο ίδιος λυπούμαι. Λυπηρότερο όμως άπ όλα είναι το γεγονός πώς αυτές οι επιθέσεις των ανταρτών, πού έσπειραν τόση δυστυχία σε ολόκληρη την Ελλάδα, δεν είχαν κανένα πρακτικό αποτέλεσμα ως προς τη διάρκεια της κατοχής στη χώρα, Δεν ήταν οι επιθέσεις των ανταρτών πού υποχρέωναν τους Γερμανούς νά εγκαταλείψουν την Ελλάδα, ήταν το ρήγμα στο ρωσικό μέτωπο. Είπα επίσης, πώς εδώ και αρκετό καιρό ή προσπάθεια των ανταρτών αποσκοπούσε κυρίως στην κατάληψη τής εξουσίας μετά την αποχώρηση των Γερμανών.

Οι άνθρωποι του ΕΛΑΣ με τους όποιους ήρθα τότε σε επαφή ήταν ο ταγματάρχης Βελής, ο λοχαγός Μπαλάσκας και ο κύριος Γιάννης Δαμοράκης. Ό ταγματάρχης Βελής, αξιωματικός των στρατευμάτων του ΕΛΑΣ, καταγόταν από καλό αθηναϊκό σπίτι της Κηφισίας. Είχα την εντύπωση πώς δεν ήταν πεπεισμένος κομμουνιστής. Ό λοχαγός Μπαλάσκας ήταν ένας άκαμπτος φανατικός οπαδός της κομμουνιστικής ιδεολογίας. Ό Γιάννης Δαμοράκης, πολιτικός υπεύθυνος του ΕΛΑΣ στην περιοχή Αττικής-Βοιωτίας, ήταν ένας καλόκαρδος άνθρωπος πού είχε στην ψυχή του την κομμουνιστική ιδεολογία σαν ένα αγνό ιδεώδες – ταυτόχρονα, ήταν αφοσιωμένος στην πατρίδα του.

Η πρώτη επαφή έγινε με τον ταγματάρχη Βελή. Συζητήθηκε ή δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με τον στρατηγό Σαράφη, αρχηγό των αντάρτικων ομάδων του ΕΛΑΣ. Αρχικά, έπρεπε νά γίνει ενημέρωση σχετικά με την βασική τοποθέτηση του στρατηγού Σαράφη. Ο ταγματάρχης Βελής ανέλαβε νά θέσει το ζήτημα, μέσω ασυρμάτου, στο στρατηγείο των ανταρτών στη Βόρεια Ελλάδα. Σύντομα, έφερε την απάντηση – μισή σελίδα λεπτό χαρτί γραφομηχανής, με τη σφραγίδα της δεύτερης μεραρχίας του ΕΛΑΣ και την υπογραφή “Λογοθέτης”. Το μηχανογραφημένο κείμενο ήταν το ακόλουθο: “Συμφωνούμε για συνάντηση. Απαραίτητη παρουσία βρετανών αξιωματικών συνδέσμων”.

Αυτό δεν είχε ενδιαφέρον για μάς. Βγάλαμε πάντως το συμπέρασμα, πώς οι Βρετανοί υπέκλεπταν την ασύρματη επικοινωνία του ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια, στείλαμε ένα μεσάζοντα στο στρατηγό Σαράφη, ο όποιος έφερε σε λίγες μέρες την απάντηση: Ό στρατηγός Σαράφης θα έδινε εντολή στα στρατεύματα του ΕΛΑΣ, νά αποφύγουν εχθροπραξίες με το γερμανικό στρατό.

Πράγματι, λίγο αργότερα κυκλοφόρησε στην Αθήνα μια προκήρυξη με την υπογραφή του στρατηγού Σαράφη, και με την εντολή νά μην παρεμποδισθούν οι Γερμανοί κατά την αποχώρηση τους από την Ελλάδα νά σταματήσουν επίσης οι βίαιες ενέργειες εναντίον του γερμανικού στρατού Οι τοίχοι των σπιτιών στους αθηναϊκούς δρόμους ήταν, εκείνο τον καιρό, στρωμένοι κανονικά με προκηρύξεις των πιο διαφορετικών κατευθύνσεων και δεν χρειαζόταν παρά νά δρασκελίσει κανείς την πόρτα του για νά ενημερωθεί πλήρως, μέσα σε λίγα λεπτά.

Δίπλα στην προκήρυξη του στρατηγού Σαράφη, τοιχοκολλήθηκε ήδη την επόμενη μέρα μια άλλη, με την υπογραφή τής Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ, και με την καρικατούρα ενός γερμανού στρατιώτη του πεζικού πού είχε πέσει σε μια ποντικοπαγίδα την εικόνα συνόδευε ή λεζάντα: “Κανένας γερμανός στρατιώτης δεν πρέπει νά φύγει ζωντανός από την Ελλάδα.”. Μια και αμφιβάλλαμε για το κατά πόσον αυτά εξέφραζαν την πραγματική θέση των κομμουνιστών ή αν επρόκειτο για προβολή προς εσωτερική κατανάλωση, στείλαμε ένα μεσάζοντα στον κομμουνιστή ηγέτη Σιάντο αυτό, εν αγνοία του Φούμη ο όποιος έφερε την έξης απάντηση: Οι κομμουνιστές θα κρατήσουν παθητική στάση απέναντι στο γερμανικό στρατό. Το αν τέτοιοι μεσάζοντες εκτελούσαν πράγματι την αποστολή τους, ή αν μας κορόιδευαν, αυτό ήταν δύσκολο νά το ελέγξει κανείς. Ή πραγματική ακολουθία των γεγονότων απέδειξε τελικό την αξιοπιστία του μάρτυρα. Τότε όμως δεν ξέραμε αν και κατά πόσον θα έπρεπε νά δώσουμε πίστη σε τέτοιες διαβεβαιώσεις.

Σε άλλες ωστόσο περιπτώσεις αποδείχθηκε ότι ή επαφή με τους κομμουνιστές ήταν άμεσα επωφελής- μας προφύλαξε μάλιστα συχνά από διάφορες κακοτοπιές.

Την μια από τις περιπτώσεις αυτές την προκάλεσε ένα τηλεγράφημα του στρατηγού Σκόμπυ από το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Το τηλεγράφημα αυτό, το όποιο τοιχοκολλήθηκε στους αθηναϊκούς δρόμους με τη μορφή προκήρυξης, καλούσε τον ΕΛΑΣ να εκκενώσει αμέσως την Αθήνα και την Αττική. Ταυτόχρονα όριζε το στρατηγό Σπηλιωτόπουλο ως υπεύθυνο διοικητή αυτής τής περιοχής.

Η αξίωση αυτή έδειχνε πώς στο Επιτελείο των Συμμάχων δεν ήταν επαρκώς ενημερωμένοι για τον πραγματικό συσχετισμό των δυνάμεων στην περιοχή τής Αθήνας. Στην πραγματικότητα οι κομμουνιστές αισθάνονταν, και με το δίκιο τους, τόσο ισχυροί ώστε δεν σκέφτονταν καν νά ακολουθήσουν αυτή την εντολή. Αντίθετα, συμπέραναν πώς ήθελαν να τους απομακρύνουν από την ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, για νά τους εμποδίσουν νά καταλάβουν την εξουσία μετά την εκκένωση. Γι’ αυτό και άρχισαν τις προετοιμασίες, έτσι ώστε νά προχωρήσουν στην κατάληψη τής εξουσίας πριν από την αποχώρηση. Σύντομα, μάθαμε για το σχέδιο και τις προετοιμασίες τους και πληροφορηθήκαμε ταυτόχρονα πώς είχαν την πρόθεση νά ανακηρύξουν το στρατάρχη Οθωναίο ως στρατιωτικό διοικητή στη θέση του στρατηγού Σπηλιωτόπουλου.

Η κατάσταση στην Αθήνα ήταν στο έπακρο απειλητική. Σύμφωνα με αξιόπιστα στοιχεία, τα όποια προέρχονταν εν μέρει από την Ειδική Ελληνική Ασφάλεια και εν μέρει από προσωπικότητες του εθνικού, αντικομουνιστικού χώρου, ή δύναμη των στρατευμάτων του ΕΛΑΣ στην περιοχή τής Αττικής αποτελούνταν τότε από 44 τάγματα με 400-600 άνδρες το καθένα. Υπήρχαν επιπλέον, ως εφεδρικοί σχηματισμοί, οι αντάρτικες ομάδες του ΕΑΜ, οι όποιες μπορούσαν νά είναι πολύ επικίνδυνες σε οδομαχίες. Το Φεβρουάριο του 1945, όταν επετεύχθη κατάπαυση των εχθροπραξιών ανάμεσα στα βρετανικά στρατεύματα και σε εκείνα των ελλήνων κομμουνιστών, κατατέθηκαν από τους τελευταίους, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τής αρμόδιας υπηρεσίας: 41.500 όπλα, 2015 οπλοπολυβόλα, 163 οβιδοβόλα και 32 πυροβόλα. Και βεβαίως, οι πάντες ήξεραν ότι αυτά δεν ήταν όλα.

Έπρεπε κάτι νά γίνει για νά αποφευχθεί αυτή ή επικίνδυνη εξέλιξη. Ο Φούμης μεσολάβησε για μια νέα συνάντηση με τους κομμουνιστές. Τους κατέστησα σαφές, πώς στην περίπτωση ένοπλης σύρραξης, ο γερμανικός στρατός θα είναι υποχρεωμένος νά απαντήσει και αυτός με τη βία των όπλων. Παρ’ όλη την πολυάριθμη δύναμη των στρατιωτικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ, θα έπρεπε νά λάβουν υπόψη τους ότι πρόκειται για πρόχειρα συγκροτημένες ομάδες, οι όποιες δεν μπορούν νά αναμετρηθούν με έναν έμπειρο τακτικό στρατό, πόσο μάλλον πού ο γερμανικός στρατός είχε στη διάθεση του όπλα αντιαρματικά, αντιαεροπορικά, πυροβολικό, τεθωρακισμένα και αεροπλάνα.

Σε μια τέτοια αντιπαράθεση, το λιγότερο πού θα μπορούσε να συμβεί στα στρατεύματα του ΕΛΑΣ, θα ήταν νά εξασθενίσουν οι δυνάμεις τους. Επιπλέον, είπα τελικά, ένας ηλικιωμένος άρρωστος άνθρωπος, εννοούσα τον Οθωναίο δύσκολα μπορεί νά θεωρηθεί ως η κατάλληλη προσωπικότητα πού θα ήταν σε θέση νά ανταποκριθεί στα καθήκοντα ενός στρατιωτικού διοικητή, στην παρούσα κρίσιμη κατάσταση. Όταν το είπα αυτό, ο λοχαγός Μπαλάσκας-παρατήρησε άθελα του. “Και αυτό λοιπόν το ξέρετε!”. Πήρε πολλή ώρα μέχρι νά πεισθούν οι εκπρόσωποι του ΕΛΑΣ, ότι στην περίπτωση πού δημιουργηθούν ταραχές, ο γερμανικός στρατός δεν μπορούσε νά κάνει τίποτε άλλο παρά νά επιτεθεί. “Άλλωστε, ήδη τότε γίνονταν συνέχεια συμπλοκές στην περιοχή της πρωτεύουσας. Αυτή ήταν η πραγματικότητα. Τις τελευταίες εβδομάδες, γινόταν στην Αθήνα, καθημερινά, μέρα και νύχτα, ανταλλαγή πυρών. Ωστόσο, οι αψιμαχίες αυτές είχαν τοπικό χαρακτήρα, ήταν τοπικά και χρονικά περιορισμένες και δεν επηρέαζαν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Στη Νέα Σμύρνη, για παράδειγμα, ανταλλάσσονταν πυροβολισμοί κάθε πρωί, την ίδια ακριβώς ώρα έτσι, σαν νά γινόταν κάποιος ποδοσφαιρικός αγώνας. Πριν και μετά, η καθημερινή ζωή συνέχιζε το ρυθμό της. Εντυπωσιακό ήταν ότι, στη διάρκεια αυτών των συμπλοκών, έπεφταν τόσο πολλά κεραμίδια από τις στέγες των σπιτιών. Προφανώς, πυροβολούσαν συχνά στον αέρα. Οι ακροβολισμοί αυτοί διεξάγονταν από σχετικά μικρές ομάδες δράσης των ριζοσπαστικών οργανώσεων και κατέληγαν περιστασιακά μόνο σε σοβαρότερες μάχες. Στην περιοχή του Αστεροσκοπείου, για παράδειγμα, έγινε κάποια στιγμή, ανάμεσα στους κομμουνιστές και τους εθνικόφρονες, μια μάχη πού κράτησε ένα εικοσιτετράωρο.

Σε γενικές γραμμές, οι επιθέσεις δεν στρέφονταν εναντίον του γερμανικού στρατού, Εγώ ο ίδιος χρειάστηκε κάποια φορά νά διασχίσω ένοπλος ένα δρόμο και βρέθηκα τυχαία ανάμεσα σε δύο τέτοιες ομάδες πού αντάλλασσαν πυροβολισμούς. Από τη μια μεριά δόθηκε σήμα-κάποιος φώναξε: “Γερμανός!” και οι πυροβολισμοί σταμάτησαν προσωρινά. Διέσχισα το δρόμο, και τότε μόνο ξανάρχισε ή ανταλλαγή πυρών. Από τη μεριά του πάλι ο γερμανικός στρατός, καθώς βρισκόταν μέσα σε κλίμα αποχώρησης, δεν είχε καμιά πρόθεση νά αναμιχθεί, εκτός εάν γινόταν άμεσα επίθεση εναντίον του, ή εάν πινόταν νά απειλείται ή δημόσια τάξη, πράγμα πού θα γινόταν αναμφίβολα σε περίπτωση βιαίας επίθεσης των κομμουνιστών.

Μια τέτοια επίσημη απόπειρα ανατροπής φαινόταν νά έχει ξεθυμάνει. Οι κομμουνιστές ωστόσο προσπαθούσαν παρά ταύτα νά επιτύχουν τον στόχο τους, με εμμέσους τρόπους. Συχνά έφταναν στη Γενική Διοίκηση πληροφορίες σύμφωνα με τις όποιες, περιοχές γύρω από την Αττική, όπως ή Ελευσίνα, το Λιόπεσι, το Κορωπί κλπ., είχαν καταληφθεί από τα στρατεύματα του ΕΛΑΣ. Τα τοπικά τμήματα της χωροφυλακής δεν ήταν σε θέση νά τα εμποδίσουν. Μερικοί από τους χωροφύλακες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους, άλλοι πήγαν με τους κομμουνιστές. Επισκέφθηκα τότε, κατ’ εντολή του στρατηγού Φέλμυ, τον αρχηγό τής Χωροφυλακής Ντάκο, ο όποιος επιβεβαίωσε τις πληροφορίες αυτές. Όλη ή κυκλοφορία προς την Αθήνα, ακόμα και τα οχήματα του γερμανικού στρατού, ήταν τώρα υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων του ΕΛΑΣ. Όλα τα οχήματα, ιδιαίτερα τα φορτηγά, περνούσαν από εκεί, καθώς και σε όλη την περιοχή τής πόλης, κανονικά, από τον έλεγχο των κομμουνιστών. Χωρικοί υποχρεώθηκαν νά κάνουν συγκομιδή υπό την επίβλεψη φρουρών του ΕΛΑΣ, να φορτώσουν τα προϊόντα τους σε φορτηγά, για νά τα πουλήσουν εν συνεχεία στη πόλη, σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή- στρατιώτες του ΕΛΑΣ επέβλεπαν την πώληση με το πιστόλι στο χέρι. Ο ανεφοδιασμός με τη μορφή αυτή δεν κράτησε πάντως για πολύ, μια και οι πονηροί έλληνες οδηγοί αχρήστευαν μέσα σε λίγες ώρες τα οχήματα τους, αφαιρώντας από τη μηχανή κάποια απαραίτητα για τη λειτουργία της εξαρτήματα.

Έτσι κι αλλιώς, ο ανεφοδιασμός τής πρωτεύουσας με φρέσκα φρούτα και λαχανικά από την Πελοπόννησο, διακόπηκε μετά την ολοκληρωτική εκκένωση και την ανατίναξη τής γέφυρας του Ισθμού τής Κορίνθου. Τώρα άλλωστε υπήρχε κίνδυνος νά ματαιωθεί ο τελευταίος ανεφοδιασμός.

Ο πληθυσμός γνώριζε και υπολόγιζε τις επερχόμενες ταραχές των κομμουνιστών. Τα μαγαζιά έκλεισαν και οι φούρνοι σταμάτησαν νά δουλεύουν. Αυτή ή τεταμένη κατάσταση ως προς τη διακίνηση τροφίμων εγκυμονούσε βέβαια και μια δριμεία κρίση πείνας. Έπρεπε και πάλι νά έρθω σε επαφή με τους κομμουνιστές. Τους επέστησα την προσοχή ως προς τον ερασιτεχνισμό τής προσπάθειας τους νά συγκρατήσουν τον πληθωρισμό, πού βρισκόταν ήδη σε ανυπολόγιστα υψηλά επίπεδα, με τέτοιου είδους καταναγκαστικά μέτρα. Πράγματι, με τα μέτρα αυτά, οι πληθωριστικές τιμές όχι μόνο δεν έπεσαν, αλλά αντιθέτως εκτινάχθηκαν στα ύψη. Επίσης, έπρεπε νά τους διαβιβάσω τη σοβαρή προειδοποίηση πώς ο γερμανικός στρατός θα ήταν και σε αυτήν την περίπτωση υποχρεωμένος νά επέμβει εναντίον των κομμουνιστών, εάν δεν έλυαν τον αποκλεισμό της Αθήνας. Εκείνο πού έγινε φανερό στη διάρκεια της συζήτησης αυτής ήταν πώς οι εκπρόσωποι του ΕΛΑΣ, οι όποιοι δεν είχαν ποτέ υπηρετήσει σε υπεύθυνες δημόσιες θέσεις, δεν είχαν ιδέα του τι σήμαινε ο ανεφοδιασμός μιας πόλης εκατομμυρίων με αγαθά πρώτης ανάγκης.

Το ότι οι κομμουνιστές τελικά υπαναχώρησαν, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην καλή θέληση και στη φρόνηση του Γιάννη Δαμοράκη.

Πηγή: https://filonohpontou.wordpress.com/2011/05/10/eamgermanoi/

Με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την προώθηση του ιστορικού τουρισμού ο δήμος Σιντικής στις Σέρρες, διοργανώνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, διήμερο ιστορικών αναβιώσεων στα οχυρά Ρούπελ και Ιστίμπεη της λεγόμενης «Γραμμής Μεταξά», στις 14 και 15 Μαΐου.

Πριν από 75 χρόνια, οι λιγοστοί υπερασπιστές των 21 οχυρών στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, αντιστάθηκαν γενναία στις σιδηρόφρακτες ναζιστικές ορδές. Η απάντηση στους Γερμανούς εισβολείς, του διοικητή του Ρούπελ Α/νχη Γεώργιου Δουράτσου, εξακολουθεί να συγκινεί: «Τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται». Παρά το ανελέητο σφυροκόπημα το Ρούπελ δεν καταλήφθηκε από τον εχθρό.

Οι ιστορικές αναβιώσεις ή αναπαραστάσεις είναι πολύ διαδεδομένες στο εξωτερικό και σχετίζονται με πολεμικά γεγονότα από την Μάχη του Βατερλώ (1815) στο Βέλγιο έως την απόβαση των συμμάχων (1944) στην Νορμανδία. Πολλές από αυτές τις εκδηλώσεις μάλιστα, έχουν εξελιχθεί σε θεσμούς και επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα να προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες ενισχύοντας έτσι και την τοπική οικονομία.
 
Η εκδήλωση «Ρούπελ 1941. Η αναβίωση» τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και την υποστήριξη του υφ. Μακεδονίας – Θράκης, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας. Στόχος να καταστεί θεσμός, ανάλογος με τις αντίστοιχες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα υπάρξουν παράλληλες εκδηλώσεις στο  χώρο του οχυρού  Ρούπελ (εκθέσεις φωτογραφίας, βιβλίου, μοντελισμού κ.α.) ενώ νέοι χώροι του οχυρού θα ανοίξουν πρώτη φορά για το κοινό.

Ομάδες αναβιωτών με στολές και οπλισμό του Β’ Π.Π., αναπαριστάνουν γνωστά και άγνωστα στιγμιότυπα από την επική μάχη των Οχυρών Ρούπελ και Ιστίμπεη. Η προσπάθεια επίλεκτων δυνάμεων του εχθρού να πλησιάσουν τα πολυβολεία των οχυρών και να φράξουν τις θυρίδες τους.  Η αντεπίθεση των Ελλήνων υπερασπιστών, η ρίψη αερίων μέσα στις στοές, το «Όχι» του Δουράτσου, το  τέλος μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης και την συνθηκολόγηση.

Πληροφορίες για την εκδήλωση: http://www.roupel1941.com

Πηγή: http://voria.gr

Σε μια πολυκατοικία του Μεσοπολέμου στην καρδιά της Αθήνας, κρυμμένο στα έγκατα της γης, βρίσκεται εν έτει 2014, κάτι που δεν θα περίμενε κανείς να δει: ένα Αντιαεροπορικό καταφύγιο και δεν είναι το μόνο!

Ο Νίκος Σταυρουλάκης, μπροστά από την είσοδο του καταφυγίου στην πολυκατοικία της Κυψέλης. Κάτω αριστερά η σκάλα που οδηγεί στο καταφύγιο. Δεξιά η πρόσοψη της πολυκατοικίας του μεσοπολέμου που διαθέτει και έναν εντυπωσιακό κοινόχρηστο χώρο στο εσωτερικό της.

Ο Π. Δευτεραίος ανακάλυψε σκίτσα και συνθήματα στα καταφύγια της Βούλας και της Γλυφάδας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο!

Το καταφύγιο στον Λυκαβηττό είναι κλειστό για το κοινό. Εχει δύο εισόδους, ρεύμα, τουαλέτες και λουτρά

Κάθε χρόνο στο Μίτενβαλντ της Γερμανίας του κρατιδίου της Βαυαρίας στις 18 Μαΐου χιλιάδες Γερμανοί συγκεντρώνονται εκεί για να τιμήσουν τους Γερμανούς ορεινούς καταδρομείς που σκοτώθηκαν στη διάρκεια του Α΄ και του Β΄Παγκοσμίου πολέμου.Το Μίτενβαλντ δεν είναι ένας τυχαίος τόπος συνάντησης. Στην διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε το Κέντρο εκπαίδευσης των Γερμανών ορεινών καταδρομών και μεταπολεμικά ξαναλειτούργησε στην ίδια επιχειρησιακή φάση όπως βρισκόταν κατά την διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου πολέμου.Μεταπολεμικά αποτέλεσε έναν θύλακα στις τάξεις του σύγχρονου Γερμανικού Στρατού (Μπούντεσβερ) όπου αμετανόητοι Ναζί αξιωματικοί του Γερμανικού Στρατού (Wehrmacht) βρήκαν καταφύγιο χωρίς ποτέ να λογοδοτήσουν σε κανένα Δικαστήριο για τις σφαγές που διέπραξαν στην κατεχόμενη από τους Ναζί, Ευρώπη και ειδικότερα στα Βαλκάνια μα πιο πολύ περισσότερο στην Ήπειρο και τα Γιάννενα.Για την σύγχρονη Γερμανία η επέτειος αυτή αποτελεί την μεγαλύτερη στρατιωτική γιορτή ενώ το στρατιωτικό έμβλημα της μεραρχίας που είναι το λουλούδι Εντελβάις είναι το σύμβολο του άριστου γερμανικού ήθους σε καιρούς ειρήνης και πολέμους.Στην γιορτή αυτή όπου τιμάται η «δράση» του Γερμανικού Στρατού (Wehrmacht) στην τότε κατεχόμενη από το Ναζισμό Ευρώπη ιδιαίτερη αναφορά γίνεται από τους διοργανωτές στους νεκρούς «ήρωες» της 1ης Ορεινής Μεραρχίας Ορεινών καταδρομών, (1.Gebirgs Division“Edelweiss”)Η συγκεκριμένη Μεραρχία που τιμάται αποτέλεσε έναν από τις πιο εγκληματικούς στρατιωτικούς σχηματισμούς του Γερμανικού Στρατού (Wehrmacht) και βαρύνεται για εγκλήματα πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού στη Ρωσία, τα Βαλκάνια, την Γιουγκοσλαβία, την Αλβανία και στην Ελλάδα.Από το Σεπτέμβριο του 1939 έως και τον Μάρτιο του 1943 συμμετείχε στις εκστρατείες της Πολωνίας, στην Γαλλίας στην Γιουγκοσλαβία και στην Σοβιετική Ένωση.

«Είχαν συνηθίσει να σκοτώνουν και επί ενάμιση χρόνο αυτό έκαναν κάθε μέρα» στην Σοβιετική Ένωση, αναφέρει ο αείμνηστος Χέρμαν – Φράνκ Μάγερ, ο γερμανός ιστορικός ερευνητής και καλός φίλος με τον οποίο συνεργαζόμουν εδώ και αρκετά χρόνια σε μια προσπάθεια καταγραφής των εγκλημάτων πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού των χωριών της Ηπείρου, που διέπραξε η 1η ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών «Εντελβάις», το καλοκαίρι του 1943.Από όπου και αν πέρασε δεν άφησε τίποτε όρθιο που να θυμίζει ανθρώπινη ύπαρξη, έκαψε τα πάντα στο πέρασμα της από την Ρωσία προς τα Βαλκάνια, όταν το καλοκαίρι του 1943 έλαβε την εντολή να ξεκινήσει για την Ελλάδα με συγκεκριμένη διαταγή που έφερε τον τίτλο «πορεία προς την Ελλάδα». Η 1η ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών «Εντελβάις» μετακινήθηκε από το Ανατολικό μέτωπο και έφτασε στα Βαλκάνια στις 9 Ιουνίου 1943 Στο πέρασμα της από το Μαυροβούνιο είμαστε στη θέση να γνωρίζουμε ότι δολοφόνησε (100.000) εκατό χιλιάδες πολίτες – άμαχο πληθυσμό, στα πλαίσια των αντιανταρτικών επιχειρήσεων που έφεραν την κωδική ονομασία «επιχείρηση Μαύρο» -operation Swartz.Στις 16 Ιουνίου 1943 και ενώ η 1η ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών «Εντελβάις», βρίσκεται ακόμη στα εδάφη του Μαυροβουνίου, ο στρατηγός Στέτνερ διετάχθει να μεταβεί αεροπορικώς στο Σεράγεβο για να αναλάβει νέες εντολές για την «Εντελβάις»,καθώς θα έπρεπε να μετακινηθεί τις επόμενες μέρες προς την Ελλάδα.Την επόμενη μέρα 17 Ιουνίου 1943 άρχισε η μετακίνηση από Ποτγκόριτσα, Πέτς, Μιτρόβιτσα,Σκόπια, Φλώρινα και από εκεί προς Ιωάννινα.Στις 18 Ιουνίου 1943 συνολική δύναμη της1ης ορεινής μεραρχίας ορεινών καταδρομών «Εντελβάις» είναι :
Άντρες 24.000
Ρώσοι αιχμάλωτοι 2.000
Μουλάρια 5.400Φορτηγά 270
Αυτοκίνητα 140
Μοτοσικλέτες 200
Ελαφρά πολυβόλα 510
Βαρέα πολυβόλα 86
Όλμοι, ορεινά αντιαρματικά πυροβόλα, φλογοβόλα.

Η μετακίνηση της συγκεκριμένης μεραρχίας αποφασίστηκε το καλοκαίρι του 1943 διότι η ανώτατη διοίκηση του γερμανικού στρατού της Βέρμαχτ , ήταν πλέον πεπεισμένη ότι οι συμμαχικές δυνάμεις των αγγλοαμερικάνων θα εισέβαλλαν στην Ευρώπη και εξεταζόταν σοβαρά το σενάριο, για συμμαχική απόβαση στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου.Παράλληλα δε η γερμανική διοίκηση αναζητούσε λύση για το σοβαρό πρόβλημα που αφορούσε την δράση των αντιστασιακών οργανώσεων, τόσον του ΕΛΑΣ όσον και του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο.Για το σκοπό αυτό η γερμανική διοίκηση προχώρησε στην σύσταση του 22ου Σώματος Στρατού με τον στρατηγό Χούμπερτ Λάνς, με ζώνη ευθύνης την Ήπειρο και τμήμα της Αλβανίας, ενώ ταυτόχρονα μεταφέρθηκε η 1η Ορεινή Μεραρχία Ορεινών καταδρομών «Εντελβάις», με διοικητή τον στρατηγό Βάλτερ φον Στέτνερ.Η μεραρχία «Έντελβάις» αποτελείτο από 2 Συντάγματα, το 98ο Σύνταγμα με διοικητή τον συνταγματάρχη Γιόζεφ Ζάλμινγκερ και το 99ο με διοικητή τον συνταγματάρχη Γιόζεφ Ρεμόλντ.Οι δυο αυτοί διοικητές των συνταγμάτων της «Εντελβάις» είναι οι άμεσοι υπεύθυνοι για τα εγκλήματα πολέμου που εκτελέστηκαν από το στρατιωτικό προσωπικό της μεραρχίας, σε βάρος του άμαχου πληθυσμού των χωριών της Ηπείρου και της Αλβανίας.Στις επόμενες μέρες το 98ο σύνταγμα του συνταγματάρχη Ζάλμινγκερ αρχίζει εκτεταμένες αντιανταρτικές επιχειρήσεις και ο ίδιος τίθεται επικεφαλής δύναμης 24.000 ανδρών Στις 6 Ιουλίου 1943 η 1η ορεινή μεραρχία ορεινών καταδρομών «Εντελβάις», χαράσσει πορεία 230 χιλιομέτρων από Φλώρινα προς Ιωάννινα μέσα από το Αλβανικό έδαφος, ακολουθώντας την διαδρομή:Κρυσταλοπηγή - Κάπστιστα – Κορυτσά –Λεσκοβίκι, διέλευση Σαραντάπορου - Αώου και από εκεί προς λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.Δημιουργείται μια μονάδα εμπροσθοφυλακής στην οποία συμμετέχει το 79ο σύνταγμα ορεινού πυροβολικού με διοικητή τον συνταγματάρχηΧάινς Ζόμμερ και το 3ο Τάγμα του 98ου σύνταγμα με 5 λόχους, με διοικητή τον ταγματάρχηΡάινολντ Κλέμπε.Στις 6 Ιουλίου 1943 Αλβανοί αντάρτες από την Μπόροβα και το Μπαρμάς χτυπούν το 3ο τάγμα του Κλέμπε.Οι καταδρομείς καίνε ολοσχερώς την Μπόροβα στις 6 Ιουλίου 1943, το Μπαρμάς στις 7 Ιουλίου 1943 ενώ στη συνέχεια επιχειρούν νότια της Ερσέκας μεκατεύθυνση το Λεσκοβίκι.Έξω από το Λεσκοβίκι στις 7 Ιουλίου 1943 οι καταδρομείς εγκλωβίζονται από τους αντάρτες,ενώ απέχουν μόνον 10 χιλιόμετρα από τα Ελληνικά σύνορα.Στην Φλώρινα στις 7 Ιουλίου 1943, το πρωί,δημιουργείται ομάδα μάχης, της οποίας ηγείται ο συνταγματάρχης Γιόζεφ Ζάλμινγκερ διοικητής του 98 συντάγματος ο οποίος με το 2ο τάγμα αναλαμβάνει τον απεγκλωβισμό της εμπροσθοφυλακής Ζόμμερ, στο Λεσκοβίκι.Φτάνοντας στο Λεσκοβίκι στις 8 Ιουλίου 1943,11.30 πρωί, ο Ζάλμινγκερ βάλλει με πυρά πυροβολικού και στην συνέχεια εισβάλλει με το 2ο τάγμα του 98ου συντάγματος, διαλύοντας στην κυριολεξία το Λεσκοβίκι.Στις 8 Ιουλίου 1943, το απόγευμα οι πρώτοι καταδρομείς της εμπροσθοφυλακής Ζόμμερ περνάνε από το χωριό Περάτη (αλβανικό έδαφος) σε ρηχά μέρη τον ποταμό Σαραντάπορο και δημιουργούν προγεφύρωμα στον απέναντι χωριό την Καλόβρυση. (ελληνικό έδαφος).Ο διοικητής Ζάλμινγκερ με το 2ο τάγμα του 98ου συντάγματος, έχει επισκευάσει με το Μηχανικό την ανατιναγμένη γέφυρα στον ποταμό Σαραντάπορο και επιστρέφει πίσω στο Αλβανικό έδαφος και να ελέγξει την περιοχή ανάμεσα στο Λεσκοβίκι και την Κορυτσά.Στις 9 Ιουλίου 1943 η εμπροσθοφυλακή Ζόμμερ από την Καλόβρυση μετακινείται στο Αηδονοχώρι και από εκεί προς την Ελαία (Καλπάκι) στις 10.15 πρωί.Λίγο αργότερα οι πρώτοι καταδρομείς της εμπροσθοφυλακής μπαίνουν στα Γιάννενα στις 1.30 μεσημέρι.Την ίδια μέρα στις 9 Ιουλίου 1943, η ημερήσια αναφορά του 98ου συντάγματος, καταγράφει την διαταγή του διοικητή Ζάλμινγκερ, που διατάσσει εννιά (9) λόχους του 2ου τάγματος του 98ου συντάγματος, να ελέγξουν τον δρόμο από Λεσκοβίκι προς Αηδονοχώρι, με το δεδομένο ότι οι αντάρτες είχαν ανατινάξει πριν την γέφυρα στο Περάτη και πως τώρα έχουν μπλοκάρει τον δρόμο σε κάποια σημεία προς την Κόνιτσα.Την επόμενη μέρα 10 Ιουλίου 1943 ο υπολοχαγός Μίχαελ Παίσιγκερ διοικητής του 6ου λόχου του 2ου τάγματος του 98 συντάγματος εφαρμόζει την διαταγή της 9ης Ιουλίου 1943 ώρα 10.25 το βράδυ, του διοικητή Ζάλμινγκερ που προβλέπει:«εκκαθάριση και φύλαξη του δρόμου προώθησης προς Ιωάννινα», που αυτό σημαίνει στην πραγματικότητα, εφαρμογή της τακτικής της καμένης γης, που έχει να κάνει με
δολοφονίες αμάχων και κάψιμο χωριών…

Χούμπερτ Λάντς – Στρατηγός – Σωματάρχης του 22ου
Σ.Σ 
Ευθύνεται για τα εγκλήματα πολέμου που διεπράχθησαν από την 1η Ορεινή Μεραρχία Ορεινών Καταδρομών «Εντελβάις», η οποία υπαγόταν στο 22ο Σώμα Στρατού με έδρα τα Ιωάννινα.



Βάλτερ φον Στέτνερ – στρατηγός Στρατιωτικός διοικητής της 1ηςορεινής μεραρχίας ορεινών καταδρομών «Εντελβάις»
Ευθύνεται ως ο επικεφαλής στρατιωτικός διοικητής, για
τα εγκλήματα πολέμου κατά του άμαχου πληθυσμού
των χωριών της Ηπείρου που διεπράχθησαν από την 1
η Ορεινή Μεραρχία Ορεινών Καταδρομών «Εντελβάις»
το καλοκαίρι του 1943, καθώς και για την σφαγή της
Ιταλικής μεραρχίας «Άκουι» τον Σεπτέμβρη του 1943 στην
Κεφαλλονιά.

Γιόζεφ Ζάλμινγκερ – συνταγματάρχης
Διοικητής στο 98ο σύνταγμα ορεινών κυνηγών
Ευθύνεται για τα εγκλήματα πολέμου, που διεπράχθησαν
κατά του άμαχου πληθυσμού των χωριών της Ηπείρου,
συμμετείχε σχεδόν σε όλες τις αντιανταρτικές επιχειρήσεις
Συμμετείχε με τους γερμανούς ορεινούς κυνηγούς του 98ου συντάγματος σε όλα τα αντίποινα που διεπράχθησαν από
τους «Εντελβάις», σε βάρος του άμαχου πληθυσμού των
χωριών, το καλοκαίρι του 1943. 

Πηγή: inepirus.gr