Ἀπὸ τὴν ρίζα τῆς φιλαυτίας, τὴν ὁποία ἔχουμε ἀναφέρει πολλὲς φορές, δηλαδὴ ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν τιμὴ ποὺ ἔχουμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας, προέρχεται μία ἄλλη κακία ποὺ μᾶς προξενεῖ πάρα πολὺ μεγάλη ζημία· αὐτὴ εἶναι ἡ αὐθάδης κρίσις καὶ κατάκρισις ποὺ κάνομε σὲ βάρος τοῦ πλησίον μας. Ἀπὸ τὴν κατάκρισι αὐτὴ φθάνουμε στὸ σημεῖο νὰ ἐξευτελίζουμε τοὺς ἀδελφούς, νὰ τοὺς καταφρονοῦμε καὶ νὰ τοὺς ταπεινώνουμε. Αὐτὸ τὸ ἐλάττωμα ὅπως προέρχεται ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, ἀπὸ αὐτὴν θάλπεται καὶ τρέφεται μὲ προθυμία. Γιατὶ αὐτὴ ἡ ὑπερηφάνεια μαζὶ μὲ τὴν κατάκρισι, αὐξάνεται συνέχεια, ἐπειδή, χωρὶς νὰ τὸ καταλάβουν, ἀρέσκεται ἡ μία μὲ τὴν ἄλλη καὶ πλανῶνται συγχρόνως.

Ὅση μεγαλύτερη ὑπόληψι καὶ τιμὴ ἔχουμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας, τόσο περισσότερο παρακινούμαστε νὰ κατακρίνουμε καὶ νὰ καταφρονοῦμε τοὺς ἄλλους, νομίζοντας ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε μακριὰ ἀπὸ ἐκεῖνες τὶς ἀτέλειες καὶ τὰ ἐλαττώματα ποὺ νομίζουμε ὅτι ἔχουν αὐτοί. Καὶ ὁ πανοῦργος διάβολος ποὺ βλέπει μέσα μας μιὰ τόσο κακὴ διάθεσι, παραμένει πάντοτε ἄγρυπνος γιὰ νὰ μᾶς ἀνοίγῃ τὰ μάτια καὶ νὰ μᾶς κρατᾷ ξάγρυπνους γιὰ νὰ βλέπουμε καὶ νὰ ἐξετάζουμε καὶ νὰ μεγαλοποιοῦμε τὰ ἐλαττώματα τῶν ἄλλων. Ἀλλὰ οἱ ἀμελεῖς δὲν τὸ πιστεύουν καὶ δὲν γνωρίζουν πόσο φροντίζει καὶ πόσο συνεργεῖ ὁ ἐχθρὸς αὐτὸς νὰ τυπώσῃ στὸ νοῦ μας αὐτὰ τὰ μικρὰ ἐλαττώματα τοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ ἄλλου.

Γι᾿ αὐτό, ἐὰν ἀδελφέ μου, ἀγρυπνῆ αὐτὸς γιὰ νὰ σὲ ζημιώσῃ, στάσου καὶ σὺ ἄγρυπνος γιὰ νὰ μὴ πέσῃς στὶς παγίδες του. Καὶ ἀμέσως μόλις σοῦ παρουσιάση κάποιο ἀσφάλμα τοῦ πλησίον σου, γύρισε πίσω ἀπὸ τὸν λογισμὸ αὐτόν, διότι ἔχει γραφῆ· «καθένας σας νὰ μὴ σκέπτεσθε τὴν κακία τοῦ πλησίον» ^{(Ζαχ. 8,17)}. Κι ἂν ἀκόμη αἰσθάνεσαι ὅτι παρακινεῖσαι νὰ τὸν κρίνῃς, σκέψου ὅτι ἡ ἐξουσία αὐτὴ δὲν δόθηκε σὲ σένα. Ἀλλὰ κι ἂν σοῦ εἶχε δοθῆ, δὲν θὰ μποροῦσες νὰ κρίνῃς σωστὰ ὄντας ἐσὺ ὁ ἴδιος περικυκλωμένος ἀπὸ χίλιους λογισμοὺς καὶ πάθη καὶ πολὺ εὔκολος νὰ ἔχῃς κακὴ ἰδέα γιὰ τοὺς ἄλλους, χωρὶς δίκαιη αἰτία.

Τὸ δραστικώτερο φάρμακο τῆς κακίας αὐτῆς εἶναι τὸ νὰ ἀσχολῆσαι πάντοτε νὰ ἐρευνᾷς μὲ τὸν λογισμό σου τὰ δικά σου πάθη καὶ τὶς δικές σου κακίες, τὰ ὁποῖα εἶναι τόσο πολλὰ καὶ τόσο ἀπόκρυφα, ποὺ μόνον γιὰ νὰ τὰ γνωρίσῃς καὶ νὰ τὰ θεραπεύσῃς, δὲν θὰ σοῦ φθάσουν ὅλες οἱ ἡμέρες τῆς ζωῆς σου, καὶ ὄχι νὰ σοῦ περισσέψη καιρὸς γιὰ νὰ ἐξετάζῃς τὶς πράξεις τῶν ἄλλων. Ἐὰν ἔτσι ἐρευνᾷς καὶ κρίνῃς μόνον τὰ δικά σου πάθη, θὰ καθαρίσῃς τοὺς ἐσωτερικοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ νοῦ σου ἀπὸ ἐκείνους τοὺς κακοὺς χυμοὺς καὶ τὰ μεγάλα δοκάρια ποὺ βρίσκονται μέσα· ἀπὸ τὰ ὁποῖα παρακινεῖσαι νὰ βλέπῃς τὰ μικρὰ ξυλαράκια, ποὺ ἔχουν οἱ ἄλλοι στὰ μάτια τους, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος: «Γιατὶ βλέπεις τὸ σκουπιδάκι στὸ μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου καὶ δὲν καταλαβαίνεις τὸ δοκάρι ποὺ βρίσκεται στὸ δικό σου τὸ μάτι;» ^{(Ματθ. 7,3)}.

Γνώριζε, ὅτι ὅπως ἐξετάζεις μὲ κακὴ διάθεσι κάποιο πάθος τοῦ ἀδελφοῦ σου, κάποια ρίζα τοῦ ἴδιου πάθους βρίσκεται καὶ μέσα στὴν καρδιά σου, ποὺ σύμφωνα μὲ τὴν διάθεσι καὶ τὸ πάθος ποὺ ἔχει, ἔτσι μὲ ἐμπάθεια κρίνει καὶ τὰ τῶν ἄλλων, ὅπως ἔχει γραφῆ· «ὁ κακὸς ἄνθρωπος ἀπὸ τὸ ἀπόθεμα τῆς καρδιᾶς του βγάζει πονηρὰ πράγματα» ^{(Ματθ. 12,35)}. Γιατὶ καὶ μὲ ἄλλον τρόπο, ἕνας καθαρὸς καὶ ἀπαθὴς ὀφθαλμός, μὲ ἀπάθεια βλέπει τὰ πράγματα καὶ ὄχι μὲ πονηριά· «Καθαρὸς εἶναι ὁ ὀφθαλμὸς ὅταν δὲν βλέπῃ πονηρά» ^{(Ἄββ. 1,13)}. Ἔτσι ὅταν σοῦ ἔλθη κάποιος λογισμὸς γιὰ νὰ κρίνῃς ἄλλους γιὰ κάποιο ἐλάττωμα, ἀγανάκτησε κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ σου ὡς φταίχτη καὶ ἐργάτου τοῦ ἴδιου σφάλματος, καὶ πὲς στὴν καρδιά σου· «πῶς ἐγὼ ὁ ταλαίπωρος βρισκόμενος στὸ ἴδιο σφάλμα θὰ σηκώσω κεφάλι γιὰ νὰ ἰδῶ καὶ νὰ κρίνω τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων;». Καὶ ἔτσι τὰ ὅπλα ποὺ θὰ μεταχειρισθῇς γιὰ τὰ σφάλματα τῶν ἄλλων, μεταχειρίσου τα κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ σου, γιὰ νὰ θεραπεύσῃς τὶς πληγές σου.

Κι ἂν ἀκόμη τὸ σφάλμα κάποιου ἀδελφοῦ μπορεῖ νὰ εἶναι δημόσιο καὶ φανερό, ἐσὺ αἰτιολόγησέ το μὲ ἀγάπη καὶ φιλαδελφία καὶ πὲς ὅτι στὸν ἀδελφὸ ἐκεῖνον μὲ τὸ νὰ βρίσκωνται ἄλλες ἀρετὲς κρυμμένες, γιὰ νὰ φυλαχθοῦν αὐτές, ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς νὰ πέσῃ στὸ σφάλμα αὐτὸ ἢ ἂν ἔχῃ μικρὸ χρονικὸ διάστημα τὸ ἐλάττωμα ἐκεῖνο, γιὰ νὰ παραμένῃ πιὸ ταπεινὸς στὰ μάτια τὰ δικά του· καὶ ἀκόμη μὲ τὴν καταφρόνησι τῶν ἄλλων νὰ κάνῃ κάποιον καρπὸ ταπεινώσεως καὶ νὰ εὐαρεστήσῃ τὸν Θεὸ περισσότερο, καὶ ἔτσι τὸ κέρδος του θὰ εἶναι μεγαλύτερο ἀπὸ τὴν ζημία του. Ἂν πάλι ἡ ἁμαρτία κάποιου εἶναι ὄχι μόνο φανερή, ἀλλὰ καὶ μεγάλη καὶ προέρχεται ἀπὸ καρδιὰ ἰσχυρογνώμονος, μὴ τὸν κατακρίνῃς· ἀλλὰ τρέξε μὲ τὸ λογισμό σου στὶς φοβερὲς κρίσεις τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ δῇς ἐκεῖ καὶ ἄλλους ἀνθρώπους ποὺ ἐνῷ προηγουμένως ἦσαν στὴν παρανομία σὲ πολὺ μεγάλο βαθμό, νὰ ἔχουν φθάσει σὲ μεγάλα μέτρα ἁγιότητος μὲ τὴν μετάνοια· καὶ ἄλλους πάλι ἐνῷ προηγουμένως ἦσαν στὸν ὑψηλότερο βαθμὸ τῆς τελειότητος, νὰ ἔχουν πέσει σὲ ἀθλιώτατο γκρεμό.

Γι᾿ αὐτό, νὰ στέκεσαι πάντοτε μὲ φόβο καὶ τρόμο, περισσότερο γιὰ τὸν ἑαυτό σου, παρὰ γιὰ κανένα ἄλλον. Καὶ ἂς εἶσαι βέβαιος ὅτι ὅλα ἐκεῖνα τὰ καλὰ λόγια ποὺ θὰ πῇς γιὰ τὸν πλησίον καὶ ἡ χαρὰ ποὺ θὰ δοκιμάσης γι᾿ αὐτόν, εἶναι καρπὸς καὶ ἀποτέλεσμα τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Καὶ ἀντίθετα κάθε καταφρόνησις καὶ αὐθάδης κρίσις καὶ καταλαλιὰ τοῦ πλησίον, προέρχεται ἀπὸ τὴν κακία μας καὶ ἀπὸ διαβολικὴ παρακίνησι.

Ἔτσι ἂν κάποιο ἐλάττωμα τοῦ ἀδελφοῦ σου σὲ σκανδαλίσῃ, μὴν ἀναπαυθῇς ποτέ, οὔτε νὰ δώσῃς ὕπνο στοὺς ὀφθαλμούς σου, μέχρις ὅτου τὸ διώξης ἀπὸ τὴν καρδιά σου μὲ ὅλη σου τὴν δύναμι.

Πηγή: (Ἀόρατος Πόλεμος - Μέρος 1ον - Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), Ορθόδοξοι Πατέρες

Όποιος, χωρίς να είναι ανάγκη, έχει την τόλμη και παρακαλεί το Θεό επιθυμώντας να γίνουν μέσω αυτού θαυμάσια πράγματα, που να δείχνουν τη δύναμη του Θεού, αυτόν τον πειράζει και τον περιγελά ο δαίμονας μέσα στο χώρο του νου του, γιατί δείχνει να καυχιέται, ενώ έχει αδύνατη συνείδηση.

Ὅταν ὁ πονηρὸς διάβολος γνωρίζῃ ὅτι βαδίζουμε σωστὰ στὴν ὁδὸ τῆς ἀρετῆς, μὲ ζωντανὲς ἐπιθυμίες καὶ σωστὰ τοποθετημένες καὶ μὲ τάξι, ἀπὸ τὶς ὁποῖες δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς ἀποσπάση μὲ φανερὲς ἀπάτες, τότε μεταμφιέζεται σὲ ἄγγελο φωτὸς καὶ μὲ φιλικοὺς λογισμοὺς καὶ μὲ ρητὰ τῶν θείων Γραφῶν καὶ μὲ παραδείγματα τῶν ἁγίων, μᾶς παρακινεῖ, εὐκαίρως ἀκαίρως, νὰ βαδίσουμε ἀδιάκριτα στὸ ὕψος τῆς τελειότητος, γιὰ νὰ μᾶς κάνῃ κατόπιν νὰ πέσουμε στὸν γκρεμό. Ἔτσι μᾶς παρακινεῖ νὰ ταλαιπωροῦμε σκληρὰ τὸ σώμα μας μὲ νηστεῖες, ἐγκράτειες, μαστιγώσεις, χαμαικοιτίες καὶ ἄλλες παρόμοιες θλίψεις, ἢ γιὰ νὰ ὑπερηφανευθοῦμε νομίζοντας ὅτι κατωρθώσαμε μεγάλα πράγματα ἢ γιὰ νὰ μᾶς συμβῇ κάποια ἀσθένεια καὶ νὰ μὴν μποροῦμε νὰ κάνουμε καλὰ ἔργα, ἢ ἀπὸ τὸν κόπο καὶ τὴν ἄσκησι νὰ ἀηδιάσουμε καὶ νὰ συγχαθοῦμε τὶς πνευματικὲς ἀσκήσεις· καὶ ἔτσι σιγὰ σιγά, ἀφοῦ κρυώσουμε γιὰ τὸ καλό, νὰ πέσουμε μὲ περισσότερη ἐπιθυμία ἀπὸ πρὶν στὶς ἐπίγειες ἡδονὲς καὶ ξεφαντώματα. Κι αὐτὸ συνέβη σὲ πολλούς. Αὐτοὶ ἀκολουθώντας τὴν ὁρμὴ ἑνὸς ἀδιάκριτου ζήλου καὶ περνώντας τὸ μέτρο τῆς ἀρετῆς τους, μὲ πολλοὺς βασανισμούς, χάθηκαν μέσα στὶς ἐφευρέσεις τους καὶ ἔγιναν παίγνιο τῶν πονηρῶν δαιμόνων. Αὐτὸ ὅμως δὲν θὰ συνέβαινε, ἂν σκεπτόταν καλὰ ἐκεῖνα ποὺ εἴπαμε· καὶ ἂν σκεφτόταν ἀκόμη ὅτι αὐτὲς οἱ βασανιστικὲς πράξεις, ἂν καὶ εἶναι ἄξιες ἐπαίνου καὶ καρποφόρες, ἐν τούτοις χρειάζονται σωματικὴ δύναμι καὶ ἀνάλογη ταπείνωσι τῆς ψυχῆς, παρόμοια δηλαδὴ μὲ τὴν σωματικὴ δύναμι· χρειάζεται ὅμως καὶ παρόμοια κρᾶσι στὴν ποιότητα καὶ στὸν χαρακτῆρα τοῦ καθενός.

Ἐκεῖνοι ὅμως ποὺ δὲν μποροῦν νὰ ἀγωνίζωνται μὲ αὐτὴ τὴ σκληρότητα τῆς ζωῆς παρόμοια μὲ τοὺς Ἁγίους, μποροῦν καὶ μὲ ἄλλους τρόπους νὰ μιμηθοῦν τὴ ζωή τους· δηλαδή, ἔχοντας μεγάλες καὶ ἀποτελεσματικὲς ἐπιθυμίες γιὰ τὴν ἀρετή· κάνοντας θερμὲς προσευχές· ποθώντας τὰ πιὸ ἔνδοξα στεφάνια τῶν ἀληθινῶν πολέμων γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστό· καταφρονώντας ὅλον τὸν κόσμο, ἀκόμη καὶ αὐτὸν τὸν ἑαυτό τους· παραδιδόμενοι στὴ σιωπὴ καὶ τὴν μοναξιά· ὄντας ταπεινοὶ καὶ πρᾶοι μὲ ὅλους· ὑποφέροντας τὸ κακὸ καὶ κάνοντας τὸ καλὸ στοὺς ἐχθρούς τους καὶ στοὺς ἀχάριστους· φυλάγοντας τὸν ἑαυτό τους ἀπὸ κάθε σφάλμα, ἔστω καὶ μικρό· ὅλα αὐτὰ εἶναι περισσότερο εὐάρεστα στὸν Θεό, ἀπὸ ὅ,τι οἱ ἀσκήσεις καὶ οἱ σκληραγωγίες τοῦ σώματος.

Γι᾿ αὐτὸ κι ἐγὼ σὲ συμβουλεύω, στὶς παρόμοιες σκληραγωγίες τοῦ σώματος νὰ βαδίζῃς μὲ διάκρισι, γιὰ νὰ μπορῇς νὰ τὶς αὐξήσῃς· ἐπειδὴ μὲ τὶς ὑπερβολὲς ἀναγκαστικὰ θὰ φθάσης στὸ σημεῖο νὰ τὶς ἐγκαταλείψης. Σὲ συμβουλεύω ὅμως νὰ μὴν πέσῃς στὸ ἄλλο σφάλμα καὶ τὴν ὑπερβολὴ μερικῶν, ποὺ θεωροῦνται ὡς πνευματικοὶ ἄνδρες. Αὐτοί, κολακευόμενοι καὶ ἀπατόμενοι ἀπὸ τὴν ὑπερβολικὴ ἀγάπη τοῦ σώματός τους, φροντίζουν πολὺ νὰ διατηροῦν τὴν σωματική τους ὑγεία, καὶ φαίνονται τόσο ζηλότυποι καὶ ὅτι τὸ ἐπιθυμοῦν αὐτὸ τόσο πολύ, ποὺ μὲ τὸν παραμικρὸ κόπο καὶ τὴν παραμικρὴ ἐνόχλησι, τρέμουν καὶ φοβοῦνται μὴ τὴν χάσουν. Καὶ γιὰ ἄλλο πρᾶγμα δὲν συζητοῦν μὲ μεγαλύτερη ὄρεξι, οὔτε σκέπτονται κάτι ἄλλο, ὅσο τὴν διακυβέρνησι τῆς ζωή τους. Γι᾿ αὐτὸ προσέχουν πάντοτε νὰ ζητοῦν φαγητὰ περισσότερο κατάλληλα στὴν ὄρεξι, παρὰ στὸ στομάχι τους, τὸ ὁποῖο πολλὲς φορὲς χάνει τὴν δύναμί του ἀπὸ τὴν μεγάλη καλοπέρασι.

Κι ἂν αὐτοὶ ἰσχυρίζωνται ὅτι αὐτὸ τὸ κάνουν γιὰ νὰ μποροῦν νὰ ὑπηρετοῦν καλύτερα τὸν Θεό, βέβαια, αὐτὸ δὲν σημαίνει τίποτε ἄλλο παρὰ νὰ συμφωνήσουν μεταξύ τους, χωρὶς κανένα κέρδος καὶ μάλιστα μὲ ζημία τοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ ἄλλου, δυὸ κεφαλιακοὶ καὶ πρῶτοι ἐχθροί, δηλαδὴ τὸ πνεῦμα καὶ τὸ σῶμα. Γιατὶ μὲ τὴν φροντίδα αὐτή, ἀφαιρεῖται ἀπὸ τὸ σῶμα ἡ ὑγεία καὶ ἀπὸ τὸ πνεῦμα χάνεται ἡ εὐλάβεια. Γι᾿ αὐτὸ τὸ πιὸ ἀσφαλὲς καὶ ὠφέλιμο εἶναι καὶ γιὰ τὸ σῶμα καὶ γιὰ τὴν ψυχή, νὰ ὑπάρχη κάποιος ἐλεύθερος τρόπος ζωῆς, ὄχι ὅμως χωρὶς τὴν διάκρισι ἐκείνη ποὺ ἀνέφερα προηγουμένως· μὲ τὴν διάκρισι αὐτὴ πρέπει νὰ παρατηροῦνται καὶ οἱ διαφορετικὲς καταστάσεις τῶν ἀνθρώπων καὶ οἱ διαφορετικὲς κράσεις τῶν σωμάτων, οἱ ὁποῖες δὲν ὑπόκεινται ὅλες στὸν ἕνα καὶ ἴδιο κανόνα, ὅπως λέγει στὰ Ἀσκητικά του ὁ Μέγας Βασίλειος ⁽¹⁾. Προσθέτω καὶ αὐτό, ὅτι ὄχι μόνο γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε τὶς ἐξωτερικὲς ἀρετές, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἀπόκτησι τῶν ἐσωτερικῶν ἀρετῶν, πρέπει νὰ προχωροῦμε μὲ κάποια μετριότητα καὶ βαθμηδόν, λίγο λίγο, ὅπως εἶπα παραπάνω στὸ λδ´ κεφάλαιο.

 ^1. Λέγει ὁ ἅγιος αὐτὸς ὅτι ὅσο διαφέρει καὶ εἶναι πιὸ δυνατὸς ὁ χαλκὸς καὶ ὁ σίδηρος ἀπὸ τὰ φρύγανα καὶ τὰ ξύλα, τόσο διαφέρει καὶ εἶναι πιὸ δυνατὸ ἕνα σῶμα καὶ μία κρᾶσις ἀπὸ τὴν ἄλλη. Γι᾿ αὐτὸ ἐκεῖνο ποὺ εἶναι γιὰ μερικοὺς κακοπάθεια πάνω ἀπὸ τὸ μέτρο, γιὰ τοὺς δυνατώτερους εἶναι μιὰ ἀνάπαυσις ἄνετη· ἔτσι δογματίζει τὸ ἑξῆς· «Ἀρίστη ἐγκράτεια τῆς γαστρὸς εἶναι αὐτὴ ποὺ ὑπολογίζεται ἀνάλογα μὲ τὴν δύναμι τοῦ καθενός» (Διατάξ. Ἀσκητ. δ´.).

Πηγή: (Ἀόρατος Πόλεμος - Μέρος 1ον - Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), Ορθόδοξοι Πατέρες

Κάθε μέρα όλο και περισσότερο μας φανερώνει ο Θεός ότι η όλη στάση μας ενώπιόν του δεν είναι η ενδεδειγμένη. Και αυτό είναι το μεγάλο θέμα. Και το ζητούμενο είναι αυτό που είπε ο Κύριος πολύ κατηγορηματικά: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα –δεν εξαιρείται τίποτε– και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6:33).

Βλέπετε, έτσι όπως τα ζούμε εμείς τα πράγματα, συνέχεια είμαστε με την αγωνία, με τον προβληματισμό, με την προσμονή, με την έγνοια να γίνουν τα άλφα, τα βήτα, ό,τι έχει ο καθένας μας, ενώ δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Για τον Θεό δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Ο Θεός παρέδωκε τον ίδιο τον εαυτό του εις θάνατον. Για να ‘ρθει αληθινά μέσα μας, έπρεπε να θανατωθεί. Έπρεπε να πονέσει, όπως πονάει ένας άνθρωπος, να ματώσει όπως ματώνει ένας άνθρωπος.

Έζησε ο Κύριος το όλο πάθος, και τον θάνατο και τη σταύρωση, αληθινά. Έδωσε τον εαυτό του και τον έδωσε ολοκληρωτικά· όπως λέει ο απόστολος Παύλος, «εγένετο υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. 2:8). Όχι απλώς έδωσε τον εαυτό του, αλλά σταυρώθηκε, κι όλο αυτό για να βοηθήσει τον άνθρωπο να βρει αληθινά τον Χριστό. Ο οποίος άνθρωπος ένεκα της αμαρτίας και ένεκα της πτώσεως ήταν στην κατάσταση που ήταν και είναι.

Και μας καλεί ο Χριστός να μάθουμε, να διδαχθούμε αυτό: ποιος είναι ο Χριστός; Τι έκανε ο Χριστός; Τι είναι ο Χριστός; Μας καλεί να πιστέψουμε. Όχι με την έννοια –που το λέμε και το ξαναλέμε και θα το λέμε πολλές φορές– ότι έχουμε αυτή την ανάγκη, έχουμε εκείνη την ανάγκη, έχουμε αυτό το πρόβλημα, έχουμε εκείνο το πρόβλημα, και εξαντλείται εκεί η πίστη μας, δηλαδή στο να πάμε στον Χριστό να μας κάνει αυτό που θέλουμε και τον παρακαλούμε επιπλέον.

Δεν έκανε ό,τι έκανε ο Χριστός γι’ αυτό. Εξυπακούεται ότι νοιάζεται ο Χριστός για όλα μας, δεν νοιάζεται για μερικά μόνο, αλλά το θέμα είναι πώς θα ξυπνήσει η ψυχή, πώς θα ζωντανέψει η ψυχή, πώς θα ακούσει και θα καταλάβει η καθεμιά ψυχή ότι ο Κύριος ήρθε και άνοιξε την κλειστή πόρτα του παραδείσου, την κλειστή πόρτα της βασιλείας του, άνοιξε τον δρόμο αυτό, και μάλιστα ο ίδιος ο Χριστός γίνεται δρόμος: «Εγώ ειμί η οδός, η αλήθεια και η ζωή» (Ιω. 14:6). Και μας προστάζει: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού».

Ζητείτε τη βασιλεία του Θεού, η οποία βασιλεία του Θεού δεν είναι τοπικά κάπου, αλλά είναι αυτή η χάρη που δίνει ο Θεός και την οποία ζούμε εδώ στον κόσμο αυτό. Ζούμε τη βασιλεία ως χάρη Θεού. Το άλλο, το αιώνιο, ο Θεός το ξέρει. Εκεί, όταν θα πάμε, θα δούμε πώς ακριβώς είναι η βασιλεία του Θεού.

Συμμόρφωση προς το θέλημα του Χριστού

Προσέξτε το αυτό: δεν μπορείς να ζήσεις ως χριστιανός όπως, όπως. Αν πιστεύεις στον Χριστό, συμμορφώνεσαι προς τις εντολές του Χριστού, συμμορφώνεσαι προς το θέλημα του Χριστού, και επομένως η ζωή σου αρχίζει να είναι ενάρετη, να είναι αγία ζωή. Δεν είναι θέμα μόνον να ζητάς. Τι μας πειράζει να ζητούμε τη βασιλεία του Θεού; Αυτό όμως έχει συνέπειες. Ζούμε αγία ζωή;

«Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6:33). Να ζήσεις αγία ζωή. Όση καλή πίστη, όση ορθή πίστη, όση αληθινή πίστη κι αν έχει ένας –αν επιτρέπεται να πω, και θαύματα ακόμη να κάνει– αν δεν έχει αγία ζωή, δεν μπορεί να θεωρηθεί άγιος της Εκκλησίας. Καθόλου, καθόλου. Πηγαίνουν μαζί αυτά.

Αυτό ζητάει ο Κύριος, και για όλα εκείνα που ζητούμε εμείς σαν να λέει: Τσιμουδιά, τσιμουδιά, δεν χρειάζονται. Αφήστε τα· εκείνα είναι δική μου δουλειά. Όλα θα ρθούνε, ό,τι κι αν είναι αυτά τα άλλα. «Και ταύτα πάντα προστεθήσεται».

Τώρα λέμε αυτά τα λόγια. Δεν ξέρω πώς τ’ ακούτε, πώς τα καταλαβαίνετε, αλλά αν αρχίσει ο άνθρωπος έτσι να πιστεύει, δεν θέλει τίποτε άλλο. Όχι όμως θεωρητική πίστη, αλλά πίστη που είναι αποκάλυψη, που είναι φανέρωση Θεού. Δεν θέλει τίποτε άλλο ο άνθρωπος να ακούσει παρά αυτό που λέει ο Χριστός ο ίδιος, που είναι αληθινός Θεός, που σταυρώθηκε για μας: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν».

Δεν ξέρω πόσο μπορούμε να το καταλάβουμε, διότι το παν είναι αυτό, αφού έχεις κοινωνία με τον Χριστό, αφού ακούς τον Χριστό, ακολουθείς τον Χριστό, καταλαβαίνεις τον Χριστό, σου μιλάει ο Χριστός. Δεν μπορεί όμως κανείς να το καταλάβει, όταν η όλη φροντίδα του είναι: έχω αυτό το πρόβλημα, έχω εκείνο το πρόβλημα, έχω την άλλη δυσκολία. Και σε νοιάζει αυτό το πράγμα. Δεν είναι καλό αυτό.

Πηγή: Κοινωνία Ορθοδοξίας

Ὅταν βρίσκεσαι σὲ κάποια δοκιμασία καὶ τὴν ὑποφέρῃς εὐχάριστα, πρόσεχε καλὰ νὰ μὴ νικηθῇς ποτὲ ἀπὸ τὸν διάβολο ἢ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ σου καὶ ἐπιθυμήσῃς νὰ ἐλευθερωθῇς ἀπὸ αὐτό. Γιατὶ ἀπὸ αὐτὸ θὰ πάθῃς δυὸ μεγάλες ζημίες· ἡ μία εἶναι, ὅτι ἂν καὶ αὐτὴ ἡ ἐπιθυμία πρὸς τὸ παρὸν δὲν θὰ σοῦ στερήσῃ τὴν ἀρετὴ τῆς ὑπομονῆς, ὅμως σιγὰ σιγὰ θὰ σὲ φέρῃ στὴν κατάστασι τῆς ἀνυπομονησίας· ἡ ἄλλη εἶναι τὸ ὅτι ἡ ὑπομονή σου θὰ γίνῃ ἐλλιπής, ἀφοῦ θὰ χάσης τοὺς μισθοὺς καὶ τὶς ἀμοιβὲς τοὺς ὁποίους δίνει ὁ Θεός, μόνον τὸ διάστημα ἐκεῖνο τὸ χρονικό, κατὰ τὸ ὁποῖο ἐσὺ ὑποφέρεις. Διότι, ἂν δὲν ἐπιθυμοῦσες ἐσὺ τὴν ἐλευθερία, ἀλλὰ σὲ ὅλες τὶς δοκιμασίες ἀφιέρωνες τὸν ἑαυτό σου στὴν θεϊκὴ ἀγαθότητα, ἂν καὶ ἡ δοκιμασία ἐκείνη ποὺ ὑπέφερες ἔμπρακτα, μπορεῖ νὰ διαρκοῦσε μία ὥρα ἢ καὶ λιγότερο, παρ᾿ ὅλα αὐτὰ ὁ Θεὸς μποροῦσε νὰ τὴν θεωρήσῃ ὡς μία θεραπεία ποὺ διήρκεσε πολὺ μεγάλο χρονικὸ διάστημα.

Γι᾿ αὐτὸ σὲ ὅλα τὰ πράγματα πρέπει νὰ κρατᾷς τὶς ἐπιθυμίες σου μακριὰ ἀπὸ τὸ δικό σου θέλημα, καὶ νὰ τὶς ἀντικρύζης ἁπλὰ ὅλες καὶ καθαρὰ μὲ μόνο τὸν ἀληθινό τους σκοπό, ποὺ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν καὶ αὐτὲς θὰ εἶναι δίκαιες καὶ ὀρθές, καὶ ἐσὺ σὲ κάθε ἀντίθετο συμβὰν θὰ εἶσαι ἀναπαυμένος καὶ θὰ μένῃς ἥσυχος. Διότι, ἐπειδὴ τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ συμβῇ χωρὶς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, καὶ σὺ δὲν θέλεις τίποτε ἄλλο, παρὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, εἶναι φανερὸ ὅτι θὰ φθάσης στὸ σημεῖο νὰ θέλῃς καὶ νὰ ἔχῃς ὅλη σου τὴν ἐπιθυμία, ὅπου κι ἂν συμβῇ σὲ κάθε καιρό.

Αὐτὸ ὅμως ποὺ λέμε, ὅ,τι θέλει ὁ Θεός, δὲν ἐννοεῖται γιὰ τὶς ἁμαρτίες τὶς δικές σου ἢ τῶν ἄλλων, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς δὲν τὶς θέλει, οὔτε σύμφωνα μὲ τὸ προηγούμενό του θέλημα, οὔτε μὲ τὸ ἑπόμενο, ὅπως θεολογεῖ ὁ θεῖος Δαμασκηνός ⁽¹⁾, ἀλλὰ ἐννοεῖται γιὰ κάθε παιδεία καὶ τιμωρία ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες μας ἢ ἀπὸ κάτι ἄλλο. Αὐτὴ ἡ δοκιμασία καὶ ἡ θλῖψις, μὲ τὸ νὰ ὀνομάζεται σταυρός, εἶναι τόσο ἀγαπητὴ στὸν Θεό, ὥστε μὲ αὐτὴν εὐεργετεῖ μερικὲς φορὲς καὶ αὐτοὺς τοὺς δικούς του καὶ τοὺς ἀγαπημένους του φίλους. Ἐκπληρώνεται ἀκόμη μὲ αὐτὴ τὸ ἑπόμενό του θέλημα, τὸ ὁποῖο εἶναι πάντοτε δίκαιο καὶ ὠφέλιμο γιὰ μᾶς, κατὰ τὸν ἅγιο Δαμασκηνὸ (βλέπε καὶ στὸ λθ´ κεφάλαιο).

Ἐκεῖνο πάλι ποὺ λέω ἐδῶ, νὰ ὑπομένῃς δηλαδὴ κάθε θλῖψι καὶ δοκιμασία, ἐννόησέ το γιὰ ἐκεῖνο ποὺ παραμένει σὲ μᾶς καὶ εἶναι ἀρεστὸ στὸν Θεὸ νὰ τὸ ὑποφέρουμε· δηλαδὴ ἀφοῦ πρῶτα χρησιμοποιήσουμε ἐκεῖνα τὰ μέσα ποὺ ἐπιτρέπονται γιὰ νὰ ἐλευθερωθοῦμε ἀπὸ αὐτό, _{(ὅπως εἶναι ἡ προσευχὴ καὶ τὸ νὰ μὴ δίνουμε ἐμεῖς αἰτία, τὸ νὰ μὴν μποῦμε σὲ πειρασμὸ καὶ ἄλλα παρόμοια)}· ὅμως καὶ αὐτὰ τὰ μέσα πρέπει νὰ τὰ χρησιμοποιοῦμε ὅπως θέλει καὶ ὅπως προστάσσει ὁ Θεός, ποὺ τὰ ὤρισε γιὰ τὴν ὑπηρεσία μας· δηλαδή, διότι αὐτὸς θέλει ἔτσι νὰ τὰ χρησιμοποιοῦμε καὶ ὄχι σύμφωνα μὲ τὴν δική μας προσπάθεια καὶ τὸ δικό μας θέλημα, οὔτε ἐπειδὴ ἐπιθυμοῦμε περισσότερο νὰ ἐλευθερωθοῦμε ἀπὸ ἐκεῖνες τὶς ἐνοχλητικὲς καταστάσεις καὶ δοκιμασίες, ἀλλὰ νὰ τὰ χρησιμοποιοῦμε γιὰ ὑπηρεσία καὶ εὐαρέστησι τοῦ Θεοῦ.

^1. Βιβλ. Α´ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως κεφ. με´. Σύμφωνα μὲ τοὺς θεολόγους ὑπάρχουν δυὸ θελήματα τοῦ Θεοῦ· προηγούμενο καὶ ἑπόμενο. Καὶ σύμφωνα μὲ τὸ προηγούμενο θέλημα, τὸ ὁποῖο λέγεται καὶ εὐδοκία καὶ προέχεται ἀπὸ τὸν Θεό, κατὰ τὸν ἱερὸ Δαμασκηνό, ἐπιθυμεῖ ὁ Θεὸς ὄχι μόνον ὅλα τὰ καλὰ καὶ τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ καὶ τὶς ἀμοιβὲς τῶν καλῶν, τόσο τῶν προσκαίρων ὅσο καὶ τῶν αἰωνίων. Κατὰ δὲ τὸ ἑπόμενον θέλημα, ποὺ λέγεται καὶ παραχώρησις, καὶ προέρχεται ἀπὸ τὴν δική μας αἰτία, θέλει ὁ Θεὸς τὶς τιμωρίες ὅλων τῶν κακιῶν, τόσο τῶν προσκαίρων ὅσο καὶ τῶν αἰωνίων. Καὶ αὐτὴ ἡ αἰώνια κόλασις, σύμφωνα μὲ τὸν ἅγιο Μᾶρκο Ἐφέσου, συμφέρει στοὺς κολαζομένους καὶ ὠφέλιμη εἶναι, διότι εἶναι ἐκκοπὴ τοῦ κακοῦ καὶ ἐκπλήρωσις τῆς θείας δικαιοσύνης. Τὰ δὲ ἀληθινὰ κακά, δηλαδὴ τὶς ἁμαρτίες, δὲν τὶς θέλει ὁ Θεὸς οὔτε κατὰ τὸ προηγούμενο θέλημα, οὔτε κατὰ τὸ ἑπόμενο, διότι αὐτὲς εἶναι γέννημα μόνον τῆς κακῆς προαιρέσεως τῶν λογικῶν κτισμάτων.

Πηγή: (Ἀόρατος Πόλεμος - Μέρος 1ον - Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), Ορθόδοξοι Πατέρες

Σχόλιο Τ.Ι.: Ευλογητός ο Θεός ημών πάντοτε, που αναδεικνύει τέτοιους φλογερούς ποιμένες. Ευχή μας να παρηγορήσει τους αδελφούς μας που δοκιμάζονται.

Φωτογραφίες από τις πρόσφατες βιβλικές καταστροφές για άλλη μια φορά στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ινδονησίας.

Η Εκκλησία του Θεού δεν έχει μείνει χωρίς ποιμένα, μολονότι την έχουν κατατοξεύσει· και «πύλαι άδου» δεν έχουν καταφέρει να την καθυποτάξουν· ούτε ανέχεται να κάμνει κάτι και να λέγει αντίθετα προς τους καθιερωμένους («κειμένους») όρους και νόμους. Όμως πολλοί ποιμένες ποικιλοτρόπως έγιναν άφρονες. Διότι και συνόδους εσυγκρότησαν μεγάλες και πολυπληθείς, και θεώρησαν τους εαυτούς τους ότι είναι Εκκλησία Θεού, και φρόντισαν να φαίνονται ότι υπερασπίζονται τους «κανόνες», στην πράξη όμως εστρέφονταν εναντίον των κανόνων. Λοιπόν, Σύνοδοι δεν είναι όταν μαζεύονται απλώς ιεράρχες και ιερείς, έστω και αν είναι πολλοί. Διότι είναι καλύτερο, λέγει ο λόγος του Θεού, να είναι ένας που κάνει το θέλημα του Κυρίου, παρά μυριάδες που το παραβαίνουν.

Η Σύνοδος λοιπόν πρέπει να γίνεται εν ονόματι Κυρίου με ειρήνη και με τήρηση των «κανόνων» και οι καταδικαστικές και οι αθωωτικές αποφάσεις να μην λαμβάνονται όπως τύχει, αλλά όπως ορίζει η αλήθεια και οι «κανόνες» και οι γνωρίζοντες την ακρίβεια. Διότι ο λόγος του Θεού δεν μπορεί, από τη φύση του, να δένεται και να ορίζεται όπως θέλει ο καθένας. Και στους ιεράρχες σε καμία περίπτωση δεν έχει δοθεί εξουσία να παραβαίνουν τους «κανόνες», παρά μόνο να συμβαδίζουν με όσα έχουν γίνει αποδεκτά και έχουν αναγνωρισθεί, και να ακολουθούν τους πριν από αυτούς Πατέρες. Δεν επιτρέπεται λοιπόν ούτε η δική μας τοπική Εκκλησία ούτε καμία άλλη, να κάμνει κάτι παραβαίνοντας τους κείμενους νόμους και «κανόνες». Διότι, αν γινόταν αυτό, το Ευαγγέλιο θα ήταν κενό και οι κανόνες άχρηστοι· οπότε κάθε επίσκοπος κατά την διάρκεια της αρχιεροσύνης του, επειδή θα του ήταν επιτρεπτό να ενεργεί με τους ομόφρονές του όπως θα ήθελε, θα ήταν ένας νέος Ευαγγελιστής, και ένας άλλος Απόστολος και άλλος Νομοθέτης!! Ευτυχώς δεν συμβαίνει αυτό· διότι έχουμε παραγγελία από τον ίδιο τον Απόστολο Παύλο, αν κάποιος διδάσκει η μας προστάζει να κάνουμε κάτι αντίθετο προς αυτό που παραλάβαμε, που να είναι δηλ. αντίθετο προς τους «κανόνες» των κατά καιρούς οικουμενικών και τοπικών Συνόδων, αυτός να μην είναι αποδεκτός στην Εκκλησία και να μη λογαριάζεται μεταξύ των αγίων χριστιανών.
 
Σ΄ αυτούς τους χρόνους που ζούμε, που ο Χριστός διώκεται, όποιος έχει κάποιο εκκλησιαστικό αξίωμα και ξεχωρίζει για τη χριστιανική Του γνώση, οφείλει να διακρίνεται εις το να λαλεί και να διδάσκει το λόγο της ορθοδοξίας. Όμως και εκτός αυτού· εάν κάποιος είναι απλός μαθητής, έχει χρέος να λέει με θάρρος και παρρησία την αλήθεια, με ελεύθερη τη γλώσσα του…

Αλλά πώς φτάσαμε να προτιμούμε την ησυχία των μοναστηριών μας περισσότερο από το Θεό; και την εδώ καλοπέρασή μας  από την υπέρ του αγαθού κακοπάθεια; Που είναι η δύναμη και η δόξα του μοναχικού μας τάγματος; Θυμηθείτε πως οι μακάριοι Άγιοι Σάββας και Θεοδόσιος, την ώρα που ο Βασιλιάς Αναστάσιος πήγε με το μέρος της δυσσεβούς αιρέσεως, ξεσηκώθηκαν και πρωτοστάτησαν με ζήλο προμαχώντας για την ορθόδοξη πίστη. Και αυτό το έκαναν αναθεματίζοντας μέσα στην Εκκλησία, με τους ομόφρονές τους ορθοδόξους, τους αιρετικούς, και αποστέλλοντας στο βασιλιά τη διαμαρτυρία τους, βεβαιώνοντάς τον ότι θα προτιμούσαν τον θάνατο παρά να μεταβάλλουν κάτι από τα παραδεδομένα και καθιερμένα δόγματα…

Εάν λοιπόν το μοναχικό τάγμα δεν θεωρήσει ότι όλα είναι σκύβαλα (=τιποτένια), και εννοώ τις όποιες ανέσεις των μοναστηριών και τα συναφή, πως τότε ο λαϊκός, όταν κληθεί να ομολογήσει την πίστη του, (πώς) θα μπορέσει να παραθεωρήσει γυναίκα, παιδιά και τα σχετικά; Γι΄ αυτό σας θυμίζω: να μην σιωπήσουμε μπροστά στην πρόκληση των αιρετικών, για να μη γίνει η σιωπή μας η κραυγή της αμαρτίας των Σοδόμων. Ας θυσιάσουμε τα κάτω, για να κερδίσουμε τα άνω. Ας μη γίνουμε σκάνδαλο για την Εκκλησία του Θεού… Εάν λοιπόν είναι κάποιοι αληθινοί μοναχοί, ας το δείξουν στην παρούσα περίσταση με τα έργα τους. Και έργο του Μοναχού είναι να μην ανέχεται ούτε η παραμικρή καινοτομία να εισχωρήσει στη γνησιότητα του Ευαγγελίου και αυτό, για να μη δώσουμε το παράδειγμα στους λαϊκούς ότι προτιμούμε την αίρεση και την αιρετική «συν-κοινωνία», και έτσι έχουμε να δώσουμε λόγο για την απώλειά τους!

***

«Η εντολή του Κυρίου είναι να μη σιωπάμε τον καιρό που η πίστη μας βρίσκεται σε κίνδυνο.

Ώστε, όταν είναι για την πίστη ο λόγος, δεν μπορείς να πεις ‘ποιος είμαι εγώ; ένας απλός ιερέας, άρχοντας, στρατιώτης, γεωργός, φτωχός. Δεν μου πέφτει λόγος και φροντίδα για αυτό το ζήτημα’. Αλίμονο, οι λίθοι θα κράξουν και εσύ θα μείνεις σιωπηλός και άφροντις;».

«Αυτή είναι η ευαγγελική πίστη ημών των αμαρτωλών· αυτή είναι η αποστολική ομολογία ημών των ευτελών. Ακόμα και ο Πέτρος και ο Παύλος αν μας πουν αντίθετα πράγματα, ακόμα και αν έλθει άγγελος από τους ουρανούς και μας διδάξει άλλο Ευαγγέλιο, να μην τον δεχτείτε, γιατί δεν ακολουθεί την υγιή διδασκαλία της πίστεως».

«Και όλα τα καλά του κόσμου να προσφέρει ένας άνθρωπος που αποδέχεται την αίρεση φίλος του Θεού δεν γίνεται. Είναι εχθρός Του. Και αν κάποιος καθίσει να φάει και να πιει με αιρετικούς, έχει ευθύνη».

«Δεν είναι ‘οικονομία’ να αθετούμε αυτά που μας παραδόθηκαν, ούτε να κάνουμε οποιαδήποτε, μικρή δογματική παραχώρηση ανάλογα με τις περιστάσεις και τη λογική μας κρίση». «Όποιοι είναι, στους καιρούς μας, αληθινοί μοναχοί, να το δείξουν εμπράκτως. Και έργο του Μοναχού είναι να μην ανέχεται ούτε την παραμικρή καινοτομία και αλλοίωση στο Ευαγγέλιο. Ένας που ευδοκιμεί στο έργο του Θεού είναι προτιμότερος από χιλιάδες άλλους, που καμαρώνουν για την αυθάδειά τους. Αλλά συ, αν θέλεις, προτίμησε να είσαι με το πλήθος των πνιγμένων παρά να σωθείς μαζί με τον Νώε. Όσο για μένα, επίτρεψέ με να τρέξω και να σωθώ με τους ολίγους μέσα στην κιβωτό (δηλ. στην ασφάλεια της Εκκλησίας)».

Πηγή: Ορθόδοξα Μυνήματα

Ὅσον ἀφορᾶ τὸ χρονικὸ διάσημα τὸ ὁποῖο πρέπει νὰ διαθέτουμε γιὰ τὴν ἐξάσκησι τῆς κάθε ἀρετῆς, αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ καθορίσουμε ἐμεῖς. Γιατὶ αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ κανονίζῃ κανεὶς σύμφωνα μὲ τὴν θέσι του, τὴν ἀνάγκη του, τὴν πρόοδο ποὺ κάνει στὴν πνευματικὴ ζωὴ καὶ σύμφωνα μὲ τὴν διάκρισι ἐκείνου τοῦ Γέροντα ἢ τοῦ Πνευματικοῦ ποὺ μᾶς καθοδηγεῖ σ᾿ αὐτήν. Ἂν ὅμως δείξουμε ἐπιμέλεια πραγματικὴ καὶ χρησιμοποιοῦμε τοὺς τρόπους ποὺ εἴπαμε, δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι μέσα σὲ λίγες ἑβδομάδες σημειώνεται μεγάλη πρόοδος. Σημεῖο ὅτι εἴχαμε κάποια πρόοδο στὴν ἀρετή, εἶναι ἡ σταθερὴ συνέχισις τῆς ἐξασκήσεως στὴν ἀρετὴ. Καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ συμβαίνῃ ἀκόμη καὶ τὸν καιρὸ τῆς σκοτίσεως καὶ στενοχώριας τῆς ψυχῆς, ἀκόμη καὶ τὸν καιρὸ ποὺ θὰ ἀφαιρεθοῦν ἀπὸ ἐμᾶς, κατὰ θεία οἰκονομία, οἱ πνευματικὲς χαρὲς καὶ παρηγοριές (1).

Ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα φωτισμένος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς παρουσιάζει γι΄ ἄλλη μιά φορά τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Γράφοντας στούς Κορινθίους, μιλάει γιά δύο ἀνθρώπους:«Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. Οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καί οἱ χοϊκοί, καί οἷος ὁ ἐπουράνιος τοιοῦτοι καί οἱ ἐπουράνιοι· καί καθώς ἐφορέσαμεν τήν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καί τήν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου».

Πρῶτος ἄνθρωπος εἶναι ὁ Ἀδάμ, πού ἔπλασε ὁ Θεός«χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς», γι΄ αὐτό καί ὀνομάστηκε χοϊκός. Αὐτόν τον ἄνθρωπο τόν ἔβαλε ὁ Θεός μέσα στόν παράδεισο, ὅπου μποροῦσε νά συναναστρέφεται μέ τούς ἀγγέλους Του, νά Τόν δοξολογεῖ μαζί μ΄ αὐτούς καί νά δέχεται τίς θεῖες ἐλλάμψεις Του. Εἶχε ὅμως πάρει θεϊκή ἐντολή, νά μή φάει «ἀπό τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν», γιά νά μήν παραδοθεῖ στόν θάνατο. Ἀλλ΄ αὐτός, παραβαίνοντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἔφαγε ἀπό τό δέντρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Καί μόλις ἔφαγε, ἔχασε τήν ἀθωότητά του καί εἶδε τήν γύμνωσή του. Ὕστερ’ ἀπ΄ αὐτό στερήθηκε τ΄ ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν ἀποδοχή τῆς δόλιας προτροπῆς τοῦ φιδιοῦ, τυφλώθηκε ψυχικά καί δέν εἶχε πιά τήν δυνατότητα νά βλέπει τήν ἀνέκφραστη θεία δόξα. Ἔπεσε, βλέπετε, θύμα τῆς πλάνης τοῦ διαβόλου, φιλοδοξώντας νά γίνει Θεός! Ἀλλ’ ἀντί γι΄ αὐτό, ἔχασε καί τά θεῖα δῶρα πού εἶχε. Ἔγινε φθαρτός καί θνητός καί ἄλογος, σάν τ΄ ἄλογα κτήνη, ὅπως λέει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καί ὡμοιώθη αὐτοῖς». Ἀπό τήν θεόσδοτη δόξα καί τήν ἀπόλαυση τῆς ἀθάνατης ζωῆς, γκρεμίστηκε στήν ἀτιμία καί στήν φθορά. Ἔχασε τόν ἀνεκτίμητο πνευματικό του πλοῦτο κι ἔγινε τραγικά καί ἀξιοθρήνητα φτωχός. Αὐτός εἶναι ὁ χοϊκός ἄνθρωπος, ὁ πρῶτος Ἀδάμ.

Ἄς ἔρθουμε τώρα στόν δεύτερο Ἀδάμ. Δέν εἶναι παρά ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός,«Θεός ἀληθινός ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ», «ἄναρχος Υἱός ἀνάρχου Πατρός». Αὐτός, «ὤν ἐν τῷ Πατρί», κατέβηκε στήν γῆ, σαρκώθηκε «ἐκ Πνεύματος Ἁγίου», ἀπό τά παρθενικά σπλάχνα τῆς Παναγίας Θεοτόκου, κι ἔγινε ὅμοιος μέ μᾶς σέ ὅλα, ἐκτός ἀπό τήν ἁμαρτία. Σκοπός τῆς σαρκώσεώς Του ἦταν ν’ ἀνακαινίσει τόν παλαιό ἄνθρωπο καί ὅλους ἐκείνους πού γεννήθηκαν ἀπ΄ αὐτόν καί γεννιοῦνται ἀπό τούς ἀπογόνους του, ἀφοῦ εἶναι ὅμοιοι μέ τούς γεννήτορές τους. Ἐπειδή δηλαδή ὁ Ἀδάμ, μετά τήν παράβαση, ἔγινε φθαρτός καί θνητός καί πνευματικά φτωχός, ἐπειδή, μ΄ ἕναν λόγο, ἔγινε «χοϊκός», ἔτσι «χοϊκοί» ἦταν καί ὅσοι γεννήθηκαν ἀπ΄ αὐτόν, φθαρτοί καί θνητοί καί μέ τέτοια πνευματική γύμνια, πού δέν διέφεραν σχεδόν ἀπό τ’ ἄλογα ζῶα. Ἀπό τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἔφυγε ἡ θεϊκή ὡραιότητα, καί μέσα της μπῆκε ἡ δαιμονική ἐμπάθεια. Τόσο πολύ μάλιστα σκοτίστηκε ἀπό τόν διάβολο ὁ ἄνθρωπος, σέ τέτοια ἀγνωσία κατάντησε, πού ἔφτασε στό σημεῖο ν’ ἀφήσει τήν λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί νά θεοποιήσει τήν γῆ, τόν ἥλιο, τήν σελήνη, τ΄ ἄστρα, τά κτίσματα γενικά, ἀκόμα καί τά αἰσχρά πάθη. Τό κακό ἦταν γενικό, πανανθρώπινο. «Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν», κατά τόν ψαλμωδό. «Διό καί παρέδωκεν αὐτούς ὁ Θεός ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν», γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «εἰς ἀκαθαρσίαν τοῦ ἀτιμάζεσθαι τά σώματα αὐτῶν ἐν αὑτοῖς, οἵτινες μετήλλαξαν τήν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καί ἐσεβάσθησαν καί ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρά τόν κτίσαντα».

Ἀπ΄ αὐτήν τήν ζοφερή κατάσταση θέλησε ὁ Θεός νά μᾶς βγάλει. Μᾶς λυπήθηκε, ἦρθε στήν γῆ ἁπλός καί ταπεινός, κι ἔζησε ἀνάμεσά μας σάν κοινός ἄνθρωπος.

Γνωρίζουμε ὅλοι ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε τόν Ἀδάμ.Ὕστερα τόν ἔριξε σέ ἔκσταση, τόν ὕπνωσε, καί παίρνοντας μιά ἀπό τίς πλευρές του, δημιούργησε τήν γυναίκα. Ἡ πλευρά τοῦ Ἀδάμ εἶναι ἡ γυναίκα. Ἀπ’ αὐτήν λοιπόν τήν πλευρά τοῦ Ἀδάμ σαρκώθηκε ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ καί «ᾠκοδόμησε» τήν Ἐκκλησία, «ἥν περιεποιήσατο διά τοῦ ἰδίου αἵματος». Γι’ αὐτό εἶναι ὁ δεύτερος, ὁ νέος Ἀδάμ, «ἀπόγονος» καί «συγγενής» τοῦ πρώτου, κι ἔτσι συγγενής «κατά σάρκα» ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ὅπως βεβαιώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Τήν σάρκα ἐνδυσάμενος (ὁ Χριστός), ἐνεδύσατο τήν ἀνθρωπότητα». Ὁ Χριστός εἶναι δίκαιος, ἅγιος καί ἀθάνατος· ἐμεῖς ἁμαρτωλοί, φθαρτοί καί θνητοί. Μαζί Του μᾶς συνδέει ὅμως ἡ σαρκική συγγένεια. Γι’ αὐτό μεσίτευσε στόν Πατέρα Του νά μᾶς χαρίσει τήν σωτηρία, νά μᾶς ξαναδώσει τήν ἀθανασία, νά μᾶς ἐπαναφέρει στήν προπτωτική κατάσταση, στό «ἀρχαῖον κάλλος».

Τά μέσα τώρα τῆς σωτηρίας καί τῆς ἀπαλλαγῆς μας ἀπό τήν δουλεία τοῦ θανάτου καί τῆς φθορᾶς, εἶναι ἡ πίστη στόν λυτρωτή μας Χριστό καί ἡ ἐφαρμογή τῶν σωτήριων παραγγελιῶν Του.

Ἄν τηρήσουμε δηλαδή ὅ,τι γράφει τό Εὐαγγέλιο, πού δέν εἶναι παρά ὁ τρόπος καί ὁ δρόμος ἐπιστροφῆς στήν ἀθανασία, θά γίνουμε νέοι ἄνθρωποι, ὄχι χωματένιοι ἀλλά οὐράνιοι, παιδιά τοῦ οὐράνιου Πατέρα, ὅμοιοι μ΄ Αὐτόν χαρισματικά. Ἄν ὅμως καταφρονήσουμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, τίς λυτρωτικές καί ζωογόνες, τότε θά χάσουμε ὅλα τ’ ἀγαθά Του. Καί ὅπως ὁ Ἀδάμ μέτα τήν παράβαση διώχθηκε ἀπό τόν παράδεισο καί ἀποξενώθηκε ἀπό τήν δόξα τοῦ Θεοῦ, ἔτσι κι ἐμεῖς, ὅταν ἁμαρτάνουμε, χωριζόμαστε ἀπό τήν Ἐκκλησία τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ καί ξεσκίζουμε τό θεϊκό ἔνδυμα τῆς ψυχῆς μας. Ἔτσι στερούμαστε τήν αἰώνια ζωή, τό ἀνέσπερο καί παντοτινό φῶς, τόν ἁγιασμό, τήν θέωση,«πᾶν δώρημα τέλειον ἐκ τοῦ Πατρός τῶν φώτων». Καί ἐνῶ, πρίν ἁμαρτήσουμε, ἤμασταν οὐράνιοι ἄνθρωποι καί ἐπίγειοι ἄγγελοι, γινόμαστε πάλι «χοϊκοί», ὅπως καί ὁ πρῶτος Ἀδάμ μετά τήν πτώση του. Ἀκόμα χειρότερα, γινόμαστε ὑπόδικοι θανάτου καί ἀτέλειωτης κολάσεως στήν «γέενα τοῦ πυρός». Δέν χάνουμε ἁπλά τόν αἰσθητό παράδεισο, ὅπως ὁ Ἀδάμ, ἀλλά βγάζουμε τόν ἑαυτό μας ἀπό τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί τοῦ στεροῦμε τά αἰώνια ἐκεῖνα ἀγαθά, «ἅ ὀφθαλμός οὐκ εἶδε καί οὖς οὐκ ἤκουσε καί ἐπί καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἅ ἡτοίμασεν ὁ Θεός τοῖς ἀγαπῶσιν Αὐτόν».

Ὕστερα ἀπ΄ ὅσα ἀναφέραμε, ἄς ἐξετάσουμε καλά ἄν τηροῦμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Ἄς ἀναρωτηθοῦμε σοβαρά: Ἐκμεταλλευόμαστε τό τάλαντο τῆς σωτηρίας καί τό χάρισμα τοῦ ἁγιασμοῦ, ἤ μήπως τό χώσαμε βαθιά μέσα στήν γῆ τῆς ἀμέλειας καί τῆς ἁμαρτίας; Πῶς νά μᾶς ἀγαπήσει ὁ Θεός, ἄν δέν τηροῦμε τίς ἐντολές Του; Μᾶς τό εἶπε καθαρά: «Ὁ ἀγαπῶν με, τάς ἐντολάς μου τηρήσει καί ἐγώ ἀγαπήσω αὐτόν καί ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν». Αὐτά δέν εἶναι λόγια ἀνθρώπινα, ἀλλά λόγια ἅγια τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ.

Ἄς μήν εἴμαστε λοιπόν ἐλαστικοί ἀπέναντι στήν συνείδησή μας. Ἄς κρίνουμε τόν ἑαυτό μας αὐστηρά, καί τότε θά διαπιστώσουμε, ὅτι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴμαστε οἱ αἴτιοι τοῦ χωρισμοῦ μας ἀπό τόν Θεό. Ἄς μετανοήσουμε, ἄς κλάψουμε γιά τήν ἄθλια κατάστασή μας, καί ἄς ἀγωνιστοῦμε πιά νά φορέσουμε «τήν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου».

Πηγή: (“ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ”, Πνευματικά κεφάλαια βασισμένα σέ κείμενα τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ, ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ), Η άλλη όψη, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου