Είναι θαμμένος στη Φραγκοκλησιά έξω από τη Μεγάλη Βρύση

Στις 10/7/43 έγινε απόβαση συμμαχικών στρατευμάτων στην Ιταλία. Στις 28/7 καθαιρέθηκε ο Μουσολίνι και σχηματίστηκε κυβέρνηση από το στρατάρχη Μπατόλιο. Στις 3/9 καταλαμβάνεται από τους συμμάχους το Ρέτζιο της Ιταλίας και καταφέρεται καίριο πλήγμα στο φασιστικό καθεστώς. Την ίδια μέρα υπογράφηκε ιταλοσυμμαχική ανακωχή η οποία κρατήθηκε μυστική και ανακοινώθηκε στις 8/9/43 από τον ίδιο τον Αϊζενχάουερ.

Ιταλοί αιχμάλωτοι των Γερμανών στο νησί της Κέρκυρας, τον Σεπτέμβριο του 1943

Ας δούμε πως περιγράφονται τα γεγονότα τηςπαράδοσης των Ιταλών στο νησί μας, τη Λευκάδα:

«Στις 9/9/1943, κατά το βράδυ μπήκαν στην πόλη οι Γερμανοί, μια ολιγάριθμη δύναμη και εκτός από τις άλλες ενέργειες στήσανε στο δρόμο, στη μέση της αγοράς πολυβόλα. Τη νύχτα κατά της 10 ακούσαμε πυροβολισμούς στο στρατόπεδο των Ιταλών. Εμάθαμε ότι ο Γερμανός λοχίας που ήταν επικεφαλής της μικρής στρατιωτικής δύναμης, πήγε στο στρατόπεδο και στη σκηνή του στρατιωτικού διοικητή και του ζήτησε την παράδοση των Ιταλών. Επειδή ο Ιταλός διοικητής συνταγματάρχης Ottalevi πρόβαλλε αντιρρήσεις, με το πιστόλι του ο Γερμανός τον εκτέλεσε.»¹

Γερμανικές δυνάμεις αποβιβάζονται στην Κεφαλονιά

«Στη Λευκάδα στις 8 Σεπτέμβρη 1943 από ιταλική πλευρά στάθμευαν η 2η ομάδα πυροβολαρχιών, 4η και 6η του του 33ου Συντάγματος πεδινού πυροβολικού που είχε την έδρα του στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς. Διοικητής αυτών των πυροβολαρχιών και στρατιωτικός διοικητής του νησιού, ήταν ο συνταγματάρχης Ottalevi. Από γερμανική πλευρά δεν υπήρχαν δυνάμεις εκτός από μικρό φυλάκιο στα νότια του νησιού. Υπήρχαν τέλος από ελληνικής πλευράς ισχυρές ΕΑΜικές οργανώσεις στην πόλη και τα χωριά και μικρές ομάδες ΕΔΕΣ. Πλην όμως των δυνάμεων αυτών υπήρχαν δυνάμεις πεζικού, Καραμπινερίας, Φινάντσα κ.ά. βοηθητικά τμήματα. Το σύνολο όλων αυτών των δυνάμεων ανέρχονταν σε δυόμιση έως τρεις χιλιάδες.»²

Ιταλοί ημιονηγοί μεταφέρουν με τα μουλάρια τους πυρομαχικά. Στο βάθος κατεστραμμένο λεωφορείο

«Χρονολογικά τα γεγονότα έχουν ως εξής: Στις 8 το βράδυ, στις 8 του Σεπτέμβρη ανακοινώθηκε η ιταλική ανακωχή. Στις 9 Σεπτέμβρη το πρωί εμφανίστηκε στο Κάστρο της Λευκάδας μια μικρή δύναμη Γερμανών. Ακολούθησαν συνεννοήσεις με το διοικητή Ottalevi με τη μεσολάβηση ενός φασίστα μελανοχιτώνα ταγματάρχη. Οι Γερμανοί ζητούσαν την παράδοση του ιταλικού στρατού, τη συγκέντρωσή του στην πόλη με τον οπλισμό του, με την υπόσχεση του επαναπατρισμού των Ιταλών. Ο Ottalevi δεν έδινε οριστική απάντηση, περιμένοντας εντολή από την προϊσταμένη του στρατιωτική αρχή. Οι Γερμανοί κατόπιν υποχώρησης όπως φαίνεται του Ottalevi στις 9 του Σεπτέμβρη το βράδυ, εισήλθαν στην πόλη. Ακολούθησε όπως είπαμε πιο πάνω η εκτέλεση του Ottalevi. Στις 10 του Σεπτέμβρη κατά το απόγευμα έγινε η κηδεία του Ottalevi. Στις 11 του Σεπτέμβρη πρωί-πρωί οι Ιταλοί άοπλοι μεταφέρθηκαν προς την Ακαρνανία. Όχι μόνο δεν έγινε «σφοδρή» επίθεση των Γερμανών αλλά εμπήκαν στο νησί χωρίς να ρίξουν μια ντουφεκιά και με ολιγάριθμη δύναμη… Αληθινό είναι ότι ο λοχίας Baldessari με μερικούς ακόμα πυροβολητές, κατόρθωσαν να διαφύγουν την αιχμαλωσία και κατέφυγαν στην Κεφαλλονιά, όπου έφτασαν τη νύχτα στις 11 προς 12 Σεπτέμβρη. Διηγήθηκαν και μεγαλοποίησαν τα γεγονότα στη Λευκάδα και ενίσχυσαν τη θέληση του εκεί ιταλικού στρατού να αντισταθεί δυναμικά στην παράδοσή του στους Γερμανούς.

Πτώματα 31 αξιωματικών και 601 υπαξιωματικών και στρατιωτών του 2ου τάγματος του 17ου συντάγματος πεζικού και άλλων τμημάτων της  Μεραρχίας Ακουι που εκτελέστηκαν από τον ταγματάρχη Κλέμπε στις 22/9 στα Τρωγιανάτα Κεφαλονιάς

Στη Λευκάδα η γερμανική κυριαρχία εγκαταστάθηκε σχεδόν αναίμακτα με νεκρό το συνταγματάρχη Ottalevi. Η ΕΑΜική ηγεσία αξιολόγησε από την πρώτη στιγμή την κατάσταση και έκαμε προτάσεις συμμαχίας και αντίστασης στους Ιταλούς. Όμως οι προτάσεις αυτές δεν έγιναν αποδεχτές. Ακολούθησε η εξευτελιστική παράδοση των Ιταλών στους Γερμανούς. Αυτό το άδοξο τέλος είχε η η ιταλική κυριαρχία στη Λευκάδα.

Αρκεί να τονίσουμε ότι οι Ιταλοί παρακολούθησαν την κηδεία του Ottalevi ξαρμάτωτοι. Μόνο σε ένα μικρό τμήμα της Καραμπιναρίας επιτράπηκε ο οπλισμός τους για την απόδοση τιμών στο νεκρό, με επικεφαλής το διοικητή της Καραμπιναρίας Grossi. Η ταφή έγινε στη Φραγκοκλησιά έξω από τη Μεγάλη Βρύση.

Η Φραγκοκλησιά έξω από τη Μεγάλη Βρύση όπου είναι θαμμένος ο συνταγματάρχης Ottalevi

Η ιταλική δημοκρατία παρασημοφόρησε όλους της Ιταλογερμανικής σύγκρουσης στα Επτάνησα. Το γεγονός ότι κατά το χρονικό διάστημα που ήταν στρατιωτικός διοικητής Λευκάδας ο Ottalevi δεν αναφέρεται καμιά βάρβαρη ενέργεια, ακόμα δε και η συμπεριφορά του στις εξεγέρσεις των χωριών Βαυκερής-Εγκλουβής με την ανακωχή, μαρτυρούν ότι δεν ήταν φασίστας. Ακόμα τονίζουμε ότι η συμπεριφορά των μελανοχιτώνων, που φεύγοντας από την Εγκλουβή έκαναν αντίποινα στη Βαυκερή, διέλυσαν τη συγκέντρωση στον Αγ. Μηνά με την κατάρρευση και δεν πήγαν στο στρατόπεδο παρά προς το Κάστρο που ήταν οι Γερμανοί, φανερώνει πως οι φασίστες Ιταλοί έκαναν μέτωπο για τη συνεργασία τους με τους Γερμανούς.»³

Ο τάφος του συνταγματάρχη Ottalevi μέσα στη Φραγκοκλησιά

«… Τούτο το πανηγύρι που θα γινόταν στο σπίτι μας, δεν μας άφησε να πάρουμε είδηση από την άφιξη των ισχυρών γερμανικών δυνάμεων που άρχισαν να μπαίνουν στο νησί και να καταλαμβάνουν τα πόστα των Ιταλών. Το πρώτο που κατάλαβαν ήταν το στρατιωτικό διοικητήριο, όπου λίγο πριν είχε υπογραφεί η συμφωνία αποφυλακίσεως και και μετά σιγά – σιγά όλες τις υπόλοιπες πολιτικές αστυνομικές και τελωνειακές υπηρεσίες. Μετά κατευθύνθηκαν στη θέση Αγίου Θωμά, όπου το στρατόπεδο των Ιταλών. Άρχισαν διαπραγματεύσεις για την άνευ όρων παράδοσή τους. Οι Ιταλοί είχαν επιφυλάξεις ιδιαίτερα σε ό,τι αφορούσε τον οπλισμό τους. Αντετάχθη ο συνταγματάρχης Emma Scopa (σημ.: Όπως ανaφέρει o Ζώης Κουτσαύτης Ιταλός συνταγματάρχης ήταν ο Ottalevi). Η μικροσυμπλοκή μεταξύ ανωτέρων αξιωματικών και απ΄ τα δύο μέρη είχε σαν αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο Scopa από Γερμανό φαντάρο, όπως και ένας Γερμανός αξιωματικός από Ιταλό φαντάρο… Την άλλη μέρα έγινε η κηδεία του με τη συμμετοχή όλου του αφοπλισμένου και αιχμαλωτισμένου ιταλικού συντάγματος…»⁴
________________________
¹ Ζώης Τ. Κουτσαύτης, Η Εθνική Αντίσταση στη Λευκάδα (Ιταλική και Γερμανική Κατοχή), Έκδοση Π.Ε.Α.Ε.Α. Λευκάδας, Αθήνα, 1991
² Σπύρος Δημ. Λουκάτος, Τα χρόνια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και Ιθάκη, Τόμος Β΄, Εκδόσεις Νόβολι, 2011
³ Ζώης Τ. Κουτσαύτης ό.π., σελ. 151
⁴ Σμύρνη Φ. Μαραγκού, Η Λευκάδα στη δίνη της Κατοχής και του Εμφυλίου, Εκδόσεις Ελληνική Ευρωεκδοτική, Αθήνα, 1989
________________________
Σχετικά:
Μήπως ξέρει κανείς τι ήταν το παρακάτω κτίσμα;
Στη «Φραγκοκλησιά»…
________________________
Περαιτέρω σύνδεσμοι:
LA RESISTENZA DELLA DIVISIONE «ACQUI» A CEFALONIA E CORFU” NEL SETTEMBRE DEL 1943 E GLI ECCIDI PERPETRATI DALLA WEHRMACHT

Πηγή: Λευκαδίτικα Νέα

Στις 4 Ιουνίου 1944 το μέτωπο των Γερμανών στην Ιταλία, από το Άντσιο μέχρι το Κασσίνο, κατέρρεε μετά από πολύμηνες μάχες. Οι σύμμαχοι απελευθέρωσαν τη Ρώμη και οι Ιταλοί πανηγύριζαν καθώς ο πόλεμος έμοιαζε να έχει τελειώσει.

Οι γερμανικές μεραρχίες είχαν υποχωρήσει κατά μήκος της γραμμής Ρώμης- Κιέτι- Πεσκάρα. Στις 5 Ιουνίου 1944 η ιταλική επιτροπή εθνικής απελευθέρωσης διέταξε όλα τα τμήματα των ανταρτών να χτυπήσουν τις γερμανικές μονάδες όπου τις έβρισκαν, με όλα τα διαθέσιμα μέσα.

Δύο μέρες αργότερα σε ένα μικρό χωριό βοσκών, στο Φιλέττο της Καμάρντα, οι αντάρτες επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά. Σκοπός τους ήταν να καταστρέψουν ένα καμιόνι όπου οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει μια πλήρη μονάδα διαβιβάσεων. Μάχες έγιναν σε όλους τους δρόμους του χωριού. Σκοτώθηκαν δύο Γερμανοί στρατιώτες κι ένας αντάρτης τραυματίστηκε.

Ματτίας Ντέφρεγκερ. 1915-1995 Την ίδια στιγμή ένα τμήμα Γερμανών, όχι μόνο δεν έπαιρνε μέρος στη μάχη αλλά γιόρταζε σε ένα εξοχικό κέντρο της περιοχής τη γέννηση του παιδιού ενός στρατιώτη. Οι στρατιώτες άρχισαν τη σκοποβολή για να αποδείξει ο ένας στον άλλον ποιος ήταν καλύτερος.

Ένας από αυτούς, μεθυσμένος, πυροβόλησε στην τύχη και σκότωσε έναν συνάδελφό του. Για να καλύψουν το δικό τους έγκλημα, αποφάσισαν όλοι μαζί να πουν στον διοικητή τους ότι ο στρατιώτης σκοτώθηκε στην επίθεση των ανταρτών.

Ο λοχαγός Ματτίας Ντέφρεγκερ, διοικητής της μονάδας της 114 μεραρχίας των Αλπινιστών, η οποία στάθμευε στην Καμάρντα, ετοίμασε μια μεγάλη επιχείρηση αντιποίνων.

Στο χωριό οι Αλπινιστές ενισχυμένοι με μία μονάδα της Βέρμαχτ, έφτασαν αμέσως στο «ύψωμα της λύπης» όπου σκότωσαν έναν 65χρονο κι άλλον έναν άντρα από τους προκρίτους του χωριού. Η κίνηση αυτή προκάλεσε την αντίδραση του στρατάρχη Σέφερ που ήταν διοικητής του φρουρίου της πόλης.

Με εντολή του εκτελέστηκε ένας από τους υπαίτιους γερμανούς στρατιώτες, αλλά ο θάνατος αποδόθηκε στους Ιταλούς.

Η γερμανική διοίκηση έδωσε εντολή και συνελήφθησαν 36 όμηροι που φυλακίστηκαν σε μία αποθήκη. Ο λοχαγός Ντέφρεγκερ μεταβίβασε τις διαταγές του αρχηγείου και επέστρεψε στην Καμάρντα. Το χωριό λεηλατήθηκε και ακολούθησε ανθρωποσφαγή.

Τα πολυβόλα θέρισαν την ομάδα των ομήρων. Μέσα στον χαμό κάποιοι κατάφεραν να αποδράσουν. Πέντε από αυτούς συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν εν ψυχρώ.

Οι ναζί όμως δεν σταμάτησαν εκεί. Αργά τη νύχτα πυρπόλησαν το χωριό.

Στην Ιταλία ο πόλεμος είχε τελειώσει και ο Ντέφρεγκερ έσφαζε ανελέητα.

Το 1949 ο Ντέφρεγκερ που είχε καταφύγει στο Μόναχο, έγινε ιερέας. Ήταν δε τόσο «άξιος» ώστε μέχρι το 1970 είχε γίνει βοηθός επίσκοπος και συμμετείχε σε σημαντικές εκκληστικές δράσεις. Την ιστορία του αποκάλυψε το Σπίγκελ με στοιχεία και αδιάσειστα τεκμήρια. Η εκκλησία σοκαρίστηκε καθώς ο τιτουλάριος επίσκοπος είχε επαφές και με τον Πάπα. Μάλιστα ανακαλύφθηκε ότι δεν ήταν ο μόνος πρώην γερμανός στρατιώτης που ακολούθησε ιερατική καριέρα.

Το θέμα είχε απασχολήσει από το 1945 τους συμμάχους και την εκκλησία. Η ηγεσία της όμως κατέληξε ότι στη Γερμανία ήταν αδύνατο να γίνει αποναζιστοποίηση της εκκλησίας, καθώς θα επικρατούσαν οι σοσιαλδημοκράτες και οι κομμουνιστές. Έτσι «καθάρισε» όλους του ιερείς που τους βάρυναν εγκλήματα πολέμου. Ο κόσμος αμφισβήτησε σκληρά την εκκλησιαστική ηγεσία και τον καθολικισμό που «δεν δικαιούνταν πια να μιλάει για ειρήνη και αγάπη». Η εκκλησία δεν έκανε πίσω. Οι Αμερικανοί έκοψαν κάθε επαφή με την εκκλησία της Γερμανίας.

Στις 6 Ιουλίου του 1969 μιλώντας στην γερμανική τηλεόραση, όταν ρωτήθηκε για τη σφαγή, ο «μαύρος λοχαγός» όπως τον αποκαλούσαν στην Ιταλία, απάντησε με κυνισμό: «και χωρίς εμένα η ανθρωποσφαγή θα γινόταν. Ήμουν εκεί αλλά είμαι αθώος».

Η φράση αυτή ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στον παγκόσμιο Τύπο ενώ ο σκηνοθέτης Οσβάλντο Τσιβιράνι γύρισε ντοκιμαντέρ για το μακελειό με τίτλο «Και ο Θεός δεν ήταν εκεί». Τα γυρίσματα έγιναν στους χώρους όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα και προβλήθηκε στις αίθουσες στις αρχές της δεκαετίας του 70.

Πηγή: Η μηχανή του χρόνου

Το Barrow–in–Furness (Μπάροου ιν Φέρνες) είναι μια μικρή πόλη της Cumbria (Κάμπρια), στις ακτές της Ιρλανδικής Θάλασσας, απέναντι από το νησί Man (Μαν), στην βορειοδυτική Αγγλία. Από τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη χάρη στις ναυπηγική βιομηχανία που δημιουργήθηκε στην περιοχή. Η γνωστή εταιρεία Vickers (Βίκερς) είχε εκεί ένα από τα μεγαλύτερα ναυπηγικά της συγκροτήματα. Ένα σημαντικό τους τμήμα ειδικεύονταν – ήδη από τον 19ο αιώνα – στη ναυπήγηση υποβρυχίων. Στην άλλη πλευρά της Βρετανίας, στη Βόρεια Θάλασσα, στην βορειοανατολική Αγγλία και στην περιοχή Tyne and Wear (Τάιν εντ Γουίαρ), βρίσκεται το Newcastle-upon-Tyne (Νιούκασλ απόν Τάιν). Μια πόλη με επίσης μεγάλη ιστορία στη ναυπηγική βιομηχανία και δεσπόζουσα την παρουσία της Vickers. Ως προς το μέγεθός του τώρα το Newcastle–upon–Tyne, έχει σχεδόν πενταπλάσιους κατοίκους από το Barrow–in–Furness.

Η αναφορά μας σ’ αυτές τις δύο πόλεις δεν γίνεται για τις γνωρίσουμε τουριστικά αλλά για ένα πολύ διαφορετικό – και απλό – λόγο. Εκεί ναυπηγήθηκαν – από τρία σε κάθε μία – τα έξι υποβρύχια τύπου U και V που εντάχθηκαν στο Ναυτικό. Να πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Έτσι λοιπόν αν και το πρώτο απ’ αυτά τα υποβρύχια που έγιναν ελληνικά ήταν τύπου V εμείς θα ξεκινήσουμε με τα U, που προηγήθηκαν χρονικά ως προς τη ναυπήγησή τους.

Τα υποβρύχια U

Ο τύπος των υποβρυχίων U ήταν ένα από τα προγράμματα «Έκτακτης πολεμικής ανάγκης» (War Emergency) και προορίζονταν να χρησιμοποιηθούν ως εκπαιδευτικά αφενός των πληρωμάτων των υποβρυχίων κι αφετέρου των πλοίων επιφανείας για ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Η αρχική παραγγελία – για 3 πλοία – δόθηκε το 1936 αλλά πριν καλά-καλά αρχίσει η ναυπήγηση τους, τροποποιήθηκαν τα σχέδια προκειμένου να φέρουν τορπιλοσωλήνες και πυροβόλο. Μια δεύτερη παραγγελία για 12 πλοία δόθηκε το 1937, για να ακολουθήσει η τρίτη που αφορούσε 34 συνολικά πλοία. Αυτή δόθηκε σε τρεις δόσεις. Η πρώτη στις 11.03.1940 για 10. Η δεύτερη στις 23.08.1940 για 12 και η τρίτη – επίσης για 12 – στις 12.06.1941. Σε αυτά τα τελευταία ανήκαν και τα δύο που έγιναν ελληνικά.

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά των U ήσαν τα εξής:

• ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 60×4.90×4.65 m.
• ΕΚΤΟΠΙΣΜΑ: 646 t στην επιφάνεια, 732 t σε κατάδυση.
• ΠΡΟΩΣΗ: 2 diesel Davey Paxman με συνολική ισχύ 800 hp. 2 γεννήτριες General Electric HC320 με συνολική ισχύ 540 kW, 2 κινητήρες General Electric CS 08/2319 Ricardo με συνολική ισχύ 824/900 hp.
• Έλικες: 2, Ταχύτητα: 14.25 κόμβοι στην επιφάνεια, 9 σε κατάδυση.
• ΟΠΛΙΣΜΟΣ: Τορπίλες: 4 τορπιλοσωλήνες των 21in(533mm) με 8 τορπίλες. Πυροβόλα: 1Vickers QF MkV των 3in/50, 3 πολυβόλα Vickers των 0.303in. Νάρκες: Δυνατότητα μεταφοράς έως και 12 τύπου М2.
• RADAR: Έρευνας επιφανείας: 291W.
• SONAR: ASDIC 129A/B.
• ΠΛΗΡΩΜΑ: 34.

Στο Ναυτικό εντάχθηκαν δύο υποβρύχια τύπου U. Ο «Ξιφίας» Υ10 και η «Αμφιτρίτη» Υ14. Τα στοιχεία των δύο αυτών πλοίων είναι τα ακόλουθα:

ΟΝΟΜΑ: «Ξιφίας»

ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ: Υ10.
ΠΡΩΗΝ: «HMS Untiring» P59 (09.06.1943–09.08.1945).
ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Vickers–Armstrong Ltd, Newcastle–upon–Tyne, Ην. Βασίλειο.
Έναρξη: 23.12.1941, Καθέλκυση: 20.12.1943, Ένταξη: 09.08.1945.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Παραχωρήθηκε επί δανεισμώ και η παραλαβή του έγινε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Εμφυλίου.
Παροπλίστηκε στις 29.05.1952 κι επιστράφηκε στο Royal Navy. Βυθίστηκε, αποτελώντας στόχο σε άσκηση, στις 25.07.1957, στο Start Point του Devon της Μ. Βρετανίας.

ΟΝΟΜΑ: «Αμφιτρίτη»

ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ: Υ11.
ΠΡΩΗΝ: «HMS Upstart P65» (03.04.1943– 09.08.1945).
ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Vickers–Armstrong Ltd, Barrow–in–Furness, Ην. Βασίλειο.
Έναρξη: 17.03.1942, Καθέλκυση: 24.11.1942, Ένταξη: 09.08.1945.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Παραχωρήθηκε επί δανεισμώ και η παραλαβή της έγινε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Εμφυλίου.
Παροπλίστηκε στις 29.05.1952 κι επιστράφηκε στο Royal Navy. Βυθίστηκε, αποτελώντας στόχο σε άσκηση, στις 29.07.1959, έξω από το Isle of Wight της Μ. Βρετανίας.

Από τα παραπάνω μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι και τα δύο πλοία παραδόθηκαν – και παροπλίστηκαν – την ίδια ημερομηνία στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, ενώ και τα δύο βυθίστηκαν ως στόχοι σε ασκήσεις.

Τα υποβρύχια «Αργοναύτης» Υ15, «Δελφίν» Υ9, «Πιπίνος» Υ8 και «Τρίαινα» Υ14, στη Βάση Υποβρυχίων, στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Η παράταξη των πληρωμάτων είναι απόδειξη ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια κάποιας τελετής. Αξιοσημείωτα είναι δύο στοιχεία: (1) Το χρώμα, που είναι γκρίζο όπως των πλοίων επιφανείας και (2) Η λευκή κάθετη γραμμή στους πυργίσκους, αγνώστου συμβολισμού. ΦΩΤΟ: Ν.Ε.

Τα υποβρύχια V

Τα V αποτελούσαν την εξέλιξη των U. Ήσαν κατά 2.33m μακρύτερα και συνεπώς με ελαφρώς μεγαλύτερο εκτόπισμα. Προκειμένου να μπορούσαν να καταδύονται σε μεγαλύτερο βάθος, τα ελάσματα του ανθεκτικού τους είχαν πάχος ¾ της ίντσας (19.05mm), σε αντίθεση με των U που ήταν ½ (12.7mm). Είχαν επιμηκυνθεί στην πρύμη ενώ είχε βελτιωθεί η γραμμή της πλώρης, προκειμένου να μειωθεί το ηχητικό τους ίχνος και να είναι καλύτερος ο χειρισμός τους όταν ήσαν σε κατάδυση. Τα V προορίζονταν από την εποχή που σχεδιάζονταν για επιχειρήσεις.

Στις 05.12.1941 παραγγέλθηκαν 8 πλοία. Η επόμενη παραγγελία ήταν στις 21.05.1942 και αφορούσε 18 πλοία, από τα οποία όμως ναυπηγήθηκαν μόνο 12. Στις 17.11.1942 παραγγέλθηκαν άλλα 6, για να φτιαχτούν τελικά μόνο 2. Τέλος μια ακόμα παραγγελία για 10 ακόμα, δεν δόθηκε ποτέ.
Συνολικά ενώ η αρχική σχεδίαση έκανε λόγο για 42 υποβρύχια τύπου V, ναυπηγήθηκαν μόνο 22.

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά των V ήσαν τα εξής:

• ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 62.33×4.90×4.65 m.
• ΕΚΤΟΠΙΣΜΑ: 658 t στην επιφάνεια, 740 t σε κατάδυση.
• ΠΡΟΩΣΗ: 2 diesel Paxman Ricardo με συνολική ισχύ 800 hp. 2 γεννήτριες General Electric HC320 με συνολική ισχύ 540 kW, 2 κινητήρες General Electric CS 08/2319 Ricardo με συνολική ισχύ 824/900 hp.
• Έλικες: 2, Ταχύτητα: 11.25 κόμβοι στην επιφάνεια, 10 σε κατάδυση.
• ΟΠΛΙΣΜΟΣ: Τορπίλες: 4 τορπιλοσωλήνες των 21in(533mm) με 8 τορπίλες. Πυροβόλα: 1 Vickers QF MkV των 3in/50, 3 πολυβόλα Vickers των 0.303in. Νάρκες: Δυνατότητα μεταφοράς έως και 12 τύπου М2.
• RADAR: Έρευνας επιφανείας: 291W.
• SONAR: ASDIC 129A/B.
• ΠΛΗΡΩΜΑ: 34.

Στο Ναυτικό εντάχθηκαν τέσσερα υποβρύχια τύπου V. Ο «Πιπίνος» Υ8, ο «Δελφίν» Υ9, η «Τρίαινα» Υ14 και ο «Αργοναύτης» Υ15. Θα παρατηρήσατε βέβαια ότι λείπουν οι αριθμοί 12 και 13. Και για μεν το 13 δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι είχε καθιερωθεί ως γρουσούζικο, δεν υπήρχε η παραμικρή πιθανότητα να δοθεί σε υποβρύχιο.
Για το 12 όμως; Πιθανότατα ισχύει αυτό που μου είχε πει ένας παλαίμαχος του Β΄ Παγκ. Πολέμου, που διετέλεσε και Διοικητής Υποβρυχίων: «Μπορεί να είμαστε προληπτικοί αλλά δεν θέλουμε και να το διατυμπανίζουμε κιόλας!». Από αυτά ο μεν «Πιπίνος» Υ8 ανήκε στην πρώτη παραγγελία των V, ενώ τα υπόλοιπα στην δεύτερη.

Τα στοιχεία τους είναι τα εξής:

ΟΝΟΜΑ: «Πιπίνος»
ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ: Υ8.
ΠΡΩΗΝ: «Πιπίνος» Ρ71, «HMS Veldt» P71 (19.07.1943–01.11.1943).
ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Vickers Armstrong Ltd, Barrow–in–Furness, Ην. Βασίλειο.
Έναρξη: 02.11.1942, Καθέλκυση: 19.07.1943, Ένταξη: 01.11.1943.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Παραχωρήθηκε επί δανεισμώ, στις 13.10.1943, πριν την ολοκλήρωση της ναυπήγησής του. Απέπλευσε από τη Μ. Βρετανία στις 04.01.1944 για να καταπλεύσει στη Βηρυτό στις 09.02.1944. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Β΄ Παγκ. Πολέμου, όπου έφερε τον πλευρικό αριθμό Ρ71, και του Εμφυλίου. Στις 13.04.1944 βύθισε, ΒΔ της Μήλου, το πετρελαιοκίνητο/ιστιοφόρο «Ταξιάρχης». Στις 09.08.1944 βύθισε – έξω από το Καρλόβασι της Σάμου – το γερμανικό τορπιλοβόλο ΤΑ19 (πρώην ιταλικό Calatafimi CM), ένα από τα πυροβόλα του οποίου βρίσκεται στο μνημείο των πεσόντων του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα», στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Την 01.11.1944 κατέπλευσε στον Πειραιά. Παροπλίστηκε στις 10.12.1957 κι επιστράφηκε στο Royal Navy. Πουλήθηκε για διάλυση, που άρχισε στις 23.02.1958 στο Dunston της Μ. Βρετανίας.

ΟΝΟΜΑ: «Δελφίν»

ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ: Υ9.
ΠΡΩΗΝ: «HMS Vengeful P86» (16.10.1944–23.04.1945).
ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Vickers Armstrong Ltd, Barrow–in–Furness, Ην. Βασίλειο.
Έναρξη: 30.07.1943, Καθέλκυση: 20.07.1944, Ένταξη: 23.04.1945.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Παραχωρήθηκε επί δανεισμώ και η παραλαβή του έγινε στον Πειραιά. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Εμφυλίου. Παροπλίστηκε στις 10.12.1957 κι επιστράφηκε στο Royal Navy. Πουλήθηκε για διάλυση, που άρχισε στις 22.03.1958 στο Gateshead της Μ. Βρετανίας.

ΟΝΟΜΑ: «Τρίαινα»

ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ: Υ14.
ΠΡΩΗΝ: «HMS Volatile» P96 (04.11.1944– 29.05.1946).
ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Vickers Armstrong Ltd, Newcastle–upon–Tyne, Ην. Βασίλειο.
Έναρξη: 30.03.1943, Καθέλκυση: 20.06.1944, Ένταξη: 29.05.1946.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Παραχωρήθηκε επί δανεισμώ και η παραλαβή της έγινε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Εμφυλίου. Παροπλίστηκε στις 02.10.1958 κι επιστράφηκε στο Royal Navy. Πουλήθηκε για διάλυση, που άρχισε στις 23.12.1958 στο Dunston της Μ. Βρετανίας.

ΟΝΟΜΑ: «Αργοναύτης»

ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ: Υ15.
ΠΡΩΗΝ: «HMS Virulent» P95 (01.10.1944– 29.05.1946).
ΝΑΥΠΗΓΗΣΗ: Vickers Armstrong Ltd, Newcastle–upon–Tyne, Ην. Βασίλειο.
Έναρξη: 30.05.1943,
Καθέλκυση: 23.05.1944,
Ένταξη: 29.05.1946.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Παραχωρήθηκε επί δανεισμώ και η παραλαβή του έγινε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Εμφυλίου.
Παροπλίστηκε στις 02.10.1958 κι επιστράφηκε στο Royal Navy. Πουλήθηκε για διάλυση και στις 15.12.1958, ενώ βρισκόταν στον Βισκαϊκό κόλπο, ρυμουλκούμενο προς τη Μ. Βρετανία, έσπασαν τα ρυμούλκια και έμεινε έρμαιο. Το περισυνέλεξε ισπανικό αλιευτικό που το οδήγησε στο Pasajes, όπου και άρχισε η διάλυσή του την 01.04.1961.

Και στην προκειμένη περίπτωση έχουμε εντάξεις – με εξαίρεση αυτές των «Πιπίνου» Υ8 και «Δελφίνα» Υ9 – και παροπλισμούς ανά ζεύγη.

Κατά τα άλλα ο μεν Πιπίνος Υ8 ήταν ο μόνος που πήρε μέρος – και με ιδιαίτερη επιτυχία μάλιστα – σε πολεμικές επιχειρήσεις απ’ όλα τα ελληνικά U και V. Όσο για την περίπτωση του πρώην «Αργοναύτη» Υ15, να πούμε ότι αποτελεί ένα από τα παραδείγματα των περιπτώσεων ερμαίων στο Ναυτικό Δίκαιο, που διδασκόταν τουλάχιστον σε σχετικές σχολές στο Λονδίνο.

Πειραιάς, 23.04.1945. Από την τελετή ένταξης του «Δελφίνος» Υ9. Όπως σημειώνεται και στην φωτογραφία, εικονίζονται οι εξής αξιωματικοί (από αριστερά): Υποπλοίαρχος Ευάγγελος Κουρής. Υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς, κυβερνήτης. Αντιναύαρχος Πέτρος Βούλγαρης, Αρχηγός Στόλου και Αρχηγός ΓΕΝ. Πλοίαρχος Βασίλειος Κύρης, Ανώτερος Διοικητής Υποβρυχίων και Σημαιοφόρος Αντώνιος-Ευστάθιος Μπάδρας. ΦΩΤΟ: Ν.Ε.

Ευχαριστίες: Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον Σημαιοφόρο Γιώργο Μαστρογεωργίου ΠΝ για τη βοήθεια που μου προσέφερε κατά τη συγγραφή του παρόντος.

Βιβλιογραφία

Κατωπόδης Θωμάς – Μασούρας Τιμόθεος: Τα Ελληνικά Υποβρύχια, τόμοι 1, 2. 2010.
Μαδωνής Αλέξανδρος – Μαστρογεωργίου Γεώργιος: Ελληνικά Υποβρύχια 1885–2010. 2010.
Παΐζης-Παραδέλης Κωνσταντίνος: Τα Πλοία του Πολεμικού Ναυτικού 1830–1999. 1999.
Colledge J.J., Warlow Ben: Ships of the Royal Navy. 2006 & 2010.
Conway’s: All the World’s Fighting Ships 1922–1946. 1980.
Conway’s: All the World’s Fighting Ships 1947–1995. 1997.
Jane’s: Fighting Ships. Σχεδόν όλες οι εκδόσεις από το 1940 έως το 1958.

Πηγή: (Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ τ. 591, σ. 57, Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού, 2016. Αναδημοσιεύεται στο Περί Αλός με την έγκριση της Ν.Ε.), Περί Αλός, Αβέρωφ

Χρειάζεται νὰ εἶναι κανεὶς ἐντελῶς ἀνιστόρητος καὶ κακοπροαίρετος γιὰ νὰ ἀμφισβητεῖ τὴν συμβολὴ τῆς Ἐκκλησίας μας στοὺς ἐθνικούς μας ἀγῶνες. Ἰδίως τὴν δεκαετία τοῦ 1940, ἡ Ἐκκλησία κράτησε ἄψογη ἐθνικὴ στάση, ποὺ ὀφείλουμε νὰ τὴ γνωρίζουμε καὶ νὰ τὴν τιμοῦμε. Εὐθὺς ἐξαρχῆς, ἡ φασιστικὴ Ἰταλία στόχευσε τὸν δεσμὸ μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ Ἑλληνισμοῦ.

Στὶς 15 Αὐγούστου 1940, ὁ τορπιλισμὸς τῆς Ἕλλης διαμήνυε πὼς στὸ Αἰγαῖο οἱ Ἕλληνες (δηλαδὴ οἱ Ὀρθόδοξοι) δὲν εἶχαν καμία δουλειὰ νὰ ἀσκοῦν τὰ θρησκευτικά τους καθήκοντα. Δὲν εἶναι τυχαῖο πὼς ὁ τορπιλισμὸς στόχευε τὸν ἑορτασμὸ τῆς κοίμησης τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀποτελεῖ στοιχεῖο διχογνωμίας τῆς Ὀρθόδοξης μὲ τὴν Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία.

Μὲ τὴν κήρυξη τοῦ πολέμου, πολλοὶ κληρικοὶ καὶ μοναχοὶ στρατεύτηκαν ἐθελοντικὰ καὶ πολέμησαν στὴν πρώτη γραμμὴ τοῦ μετώπου. Ἡ εἰκόνα τοῦ στρατιωτικοῦ ἱερέα ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο στοιχεῖο τοῦ Ἔπους τῆς Ἀλβανίας. Ἀλλὰ καὶ στὰ μετόπισθεν, ἡ ἐκκλησία δημιούργησε ἀνθρωπιστικὲς ὀργανώσεις ποὺ στάθηκαν στὸ πλευρὸ τῆς οἰκογένειας τῶν μαχητῶν. Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ πολέμου 1940-41, ὑπολογίζονται σὲ 60.000 οἱ οἰκογένειες τοῦ λεκανοπεδίου τῆς Ἀττικῆς ποὺ....

φροντίστηκαν ποικιλόμορφα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία.

Τὴ θέση τῆς Ἐκκλησίας ἀπέναντι στὸν κατακτητὴ σηματοδοτεῖ ἡ περήφανη στάση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χρύσανθου, ποὺ –στὸν κολοφώνα τῆς κυριαρχίας τοῦ Ἄξονα!- ἀρνήθηκε νὰ παραστεῖ στὴν παράδοση τῆς πόλης τῶν Ἀθηνῶν καὶ νὰ ὁρκίσει τὴν κυβέρνηση Τσολάκογλου. Νὰ ὑπογραμμισθεῖ πὼς μὲ τὴν πράξη του αὐτὴ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος δὲν ἀρνοῦνταν ἁπλὰ νὰ τιμήσει μίαν κυβέρνηση. Ταυτοχρόνως ἐκδήλωνε ἔμπρακτα τὴν ὑποστήριξή του στὴν ἐξόριστη, ἐλεύθερη κυβέρνηση τῆς Κρήτης καὶ τοῦ Καΐρου, ποὺ ὑπὸ τὸν Βασιλέα Γεώργιο συνέχιζε τὸν πόλεμο κατὰ τοῦ Ἄξονα.

Στὴ διάρκεια τῆς Κατοχῆς, ἡ Ἐκκλησία ὀργάνωνε συσσίτια, φρόντιζε γιὰ τὴν ἔνδυση, τὴν ὑγειονομικὴ περίθαλψη καὶ τὴ θέρμανση τῶν σκλαβωμένων. Πολλοὶ μοναχοὶ καὶ κληρικοὶ συμμετεῖχαν ἐνεργὰ στὴν Ἐθνικὴ Ἀντίσταση ἢ θυσιάστηκαν γιὰ νὰ μὴν προδώσουν τοὺς πατριῶτες. Ἰδιαίτερη μνεία ὀφείλει νὰ γίνει στὸν κλῆρο τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας καὶ τῆς Θράκης, ποὺ ἀντιμετώπιζε τὴν μανιασμένη ἐπιχείρηση ἐκβουλγαρισμοῦ τῆς Σόφιας, ποὺ στὸ πρόσωπο τοῦ Ἕλληνα «Πατριαρχικοῦ» ἱερέα ἔβλεπε ἀνέκαθεν τὸν μεγάλο της ἀντίπαλο.

Ἀποτελεῖ ὄνειδος γιὰ τοὺς σημερινοὺς ἀμφισβητίες τοῦ ρόλου τῆς Ἐκκλησίας, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους ἀτυχῶς συμπεριλαμβάνεται καὶ ὁ νῦν Ὑπουργὸς Παιδείας, ὅτι κατὰ τὴ δεκαετία τοῦ 1940 πολλοὶ κληρικοὶ δολοφονήθηκαν ἀπὸ ἄλλους Ἕλληνες, στὸ ὄνομα θολῶν καὶ σκοτεινῶν ἰδεοληψιῶν.

Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1949 ὁ π. Ἀναστάσιος (Καφαντάρης) τῆς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος δολοφονήθηκε ἐνῶ τελοῦσε τὴ Θεία Λειτουργία, ἀπὸ ἔκρηξη βόμβας ποὺ εἶχαν τοποθετήσει κομμουνιστὲς στὴν Ἱερὰ Τράπεζα. Αὐτὴ εἶναι ἡ ὀλέθρια κληρονομιὰ ποὺ φέρουν οἱ σημερινοὶ ἐπίδοξοι διῶκτες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἃς προσέχουν τὰ βήματά τους γιὰ νὰ μὴν καταβαραθρωθοῦν στὰ ἴδια ἀντεθνικὰ καὶ ἀνθρωποκτόνα σκοτάδια μὲ τοὺς δύσμοιρους ἰδεολογικούς τους προκατόχους.

Πηγή: Ελευθερία, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Η διορατικότητα του I. Μεταξά είχε προετοιμάσει τη χώρα για την ερχόμενη θύελλα. Ένας πολεμιστής του μετώπου, ο Αλέξανδρος Λαγκαδάς, γράφει γι’ αυτό:

Το ΟΧΙ του Μεταξά δεν ήταν ένας παλικαρισμός. Είχε προηγηθεί προετοιμασία πολλών ετών. Ένας πόλεμος δεν κερδίζεται μόνο με την γενναιότητα ή την άσκοπη θυσία. Υπήρχαν επιτελικά σχέδια, εξοπλισμός και μεγάλα αμυντικά έργα. Η "Γραμμή Μεταξά" λ.χ. που επί ημέρες κράτησε τους Γερμανούς και τους προξένησε μεγάλες απώλειες, μας είχε κοστίσει 1.500 εκατομμύρια δραχμές, ενώ γενικώς οι προπαρασκευές μας, για τον πόλεμο, 16 δισεκατομμύρια δραχμές. Τεράστιο ποσόν για την τότε οικονομία μας" (βλ. βιβλίο «Αλβανία 1940-1941.Αναμνήσεις ενός Πολεμιστή», σελ. 17, εκδόσεις Θέογνις, 2001). Κι αυτά τα έξοδα έγιναν παράλληλα με τα έξοδα ενός πρωτόγνωρου μέχρι τότε κοινωνικού κράτους. Όλα τα καταφέρνει μια χρηστή διοίκηση. Είναι χαρακτηριστικό, όπως γράφει ο Κ. Πλεύρης στη βιογραφία του Μεταξά, ότι οι Γερμανοί και οι ντόπιοι εχθρού του καθεστώτος έψαχναν μάταια επί μήνες να βρούνε την παραμικρή κλεψιά, για να σπιλώσουν τη μνήμη του.

Βρήκανε να πούνε μετά την απελευθέρωση ότι λαός πολέμησε εναντίον του φασισμού. Τους απαντά ο Αλ. Λαγκαδάς στην ίδια σελίδα του πιο πάνω βιβλίου του, που γράφει: "Πολλοί θέλουν να πιστεύουν πως πολεμήσαμε κατά του φασισμού, μα φασισμό είχαμε και μεις. Η ουσία είναι πως αγωνισθήκαμε σαν Έλληνες για την πατρίδα μας, δεν κάναμε αγώνα κατά πολιτικών συστημάτων, ασχέτως αν με τις νίκες μας και ιδίως την αποτυχία των Ιταλών, κατά την εαρινή επίθεση το 1941, όπου βρισκόταν στην Αλβανία και ο Μουσολίνι, ο Ιταλικός φασισμός άρχισε να καταρρέει και να ακούγονται και από τους πιο φανατικούς άλλοτε φασίστες και συνεργάτες του Μουσολίνι, έντονες διαμαρτυρίες. Ήταν η αρχή του τέλους". 

Ό,τι όμως και να λένε, η αλήθεια είναι ότι η Ελλάς μπήκε στον πόλεμο πανέτοιμη. Μέχρι και τα πρώτα διατάγματα είχε έτοιμα από καιρό ο Μεταξάς, που στο πρώτο πολεμικό υπουργικό συμβούλιο τ’ ανέσυρε και τα υπέγραψε πρώτος. Ενώ με ατομικές προσκλήσεις, για να μη φανεί ότι σπάει την ουδετερότητα της χώρας, είχε επιτελέσει μεγάλο μέρος της επιστράτευσης. Για πρώτη φορά μέσα σε πολύ μικρό διάστημα η Ελλάς βρέθηκε με 500.000 μάχιμο στρατό.

Απέναντι στις ετοιμασίες πολέμου και το πανηγύρι του, στάθηκε το ΚΚΕ. Ο εθνικός κυβερνήτης διοργάνωσε παλλαϊκό έρανο για την προμήθεια πολεμικού υλικού, ιδιαίτερα για την ενίσχυση της ανύπαρκτης σχεδόν αεροπορίας. Με απόφασή της η ΓΣΕΕ κάλεσε τους εργαζόμενους να δουλέψουν μια Κυριακή και να δώσουν το μεροκάματό τους υπέρ της Αεροπορίας. Η ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε προκήρυξη, που αναφέρει μεταξύ άλλων:"... Το Κ.Κ.Ε. καλεί τους εργάτες και τον Ελληνικό να μποϋκοτάρουν με όλες τις μορφές πάλης το μεροκάματο της Κυριακής 13.6.37 που γίνεται παρά τη θέλησή τους και προορίζεται για την αεροπορία. Γιατί οι εξοπλισμοί και η αεροπορία του δικτάτορα Μεταξά δεν αποβλέπουν στην υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας της Ελλάδας. Οι εξοπλισμοί αυτοί πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για λογαριασμό του Χίτλερ, για την καταστροφή ανοχύρωτων πόλεων και του άμαχου πληθυσμού όπως κάνουν οι φασίστες στην Ισπανία...". (Ολόκληρη η προκήρυξη περιλαμβάνεται στον τέταρτο τόμο των επίσημων κειμένων που εξέδωσε το κόμμα). Το ΚΚΕ αντέδρασε όμως και στην περιορισμένη επιστράτευση με ατομικές προσκλήσεις, μετά την κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς στις αρχές Απριλίου το 1939. Στις 10 Απριλίου 1939 η ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε νέα προκήρυξη όπου σημειώνει:"... Το ψωμί του λαού γίνεται μηχανοκίνητες φασιστικές ορδές και ειδικά σώματα ασφαλείας του δικτάτορα, προορισμένα να τυραννούν το λαό και να αντιπαρατάσσονται στον Ελληνικό στρατό. Ο Μουσολίνι καλείται από την ίδια την "Ελληνική" κυβέρνηση για να την υπερασπίσει από ενδεχόμενη ανατροπή".

Υπενθυμίζουμε απλά ότι η κυβέρνηση Μεταξά δεν προχώρησε σε καμία συνθήκης φιλίας με το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι ή με τον Χίτλερ. Αντίθετα σύμφωνο φιλίας με το ιταλικό φασιστικό καθεστώς υπέγραψε η δημοκρατική κυβέρνηση των Φιλελευθέρων το 1928. Όπως όμως και να έχει η Ιστορία δικαίωσε όλη την πολιτική του I. Μεταξά κι έτσι φτάσαμε στο έπος του αλβανικού μετώπου. Αλλά στην ίδια την προκήρυξη, που κι αυτή περιλαμβάνεται στον τέταρτο τόμο των επίσημων κειμένων του ΚΚΕ, η ΚΕ προσκαλεί σε στάση τους εφέδρους λέγοντας: "Έφεδροι, στην περίπτωση επιστράτευσης πάρτε τα όπλα και χρησιμοποιείστε τα ενάντια στον μεγαλύτερο εχθρό της Ελληνικής πατρίδας, τη Βασιλομεταξική δικτατορία". 

Περισσότερο εξαγριώνεται το ΚΚΕ μετά τις πρώτες ελληνικές νίκες σε βάρος των τότε συμμάχων της ΕΣΣΔ. Νέα προκήρυξη βγάζει η ΚΕ στις 7 Δεκεμβρίου 1940, που γράφει μεταξύ άλλων: "Καλούμε τους πολεμιστές μας να αρνηθούν να πολεμήσουν πέρα από τα σύνορα της πατρίδας μας. Τι ζητάμε στην Αλβανία; Πού μας πάνε; Ο λαός μας δεν θέλει δεύτερο Σαγγάριο. Παίρνοντας αυτή την απόφαση οι πολεμιστές μας να υποβάλλουν στους αντιπάλους απέναντι τους προτάσεις ειρήνης δίχως προσαρτήσεις και αποζημιώσεις". Πάλι καλά, γιατί τους πολεμιστές του Μικρασιατικού μετώπου τους καλούσαν να παραδοθούν στις ορδές του Κεμάλ. Η προδοσία τους όμως δεν σταματά εδώ. Στο ίδιο το μανιφέστο που περιλαμβάνεται στον πέμπτο Tόμο των επίσημων κειμένων του ΚΚΕ, από την ΚΕ καλούνται: "Ιδιαίτερα οι εργάτες μεταφορών, ναυτεργάτες, σιδηροδρομικοί, αυτοκινητιστές να σαμποτάρουν με κάθε τρόπο τη μεταφορά πολεμοφοδίων κι οι εργάτες των πολεμικών εργοστασίων να κωλυσιεργήσουν όσο μπορούν την παραγωγή". Δεν έμειναν στα λόγια οι κομμουνιστές.

Ο Αλ. Λαγκαδάς περιγράφει την δράση τους: "θυμάμαι πως την πρώτη ημέρα που φορέσαμε τις στολές μα, μας πλησίασαν άτομα που ενώ μας αγκάλιαζαν και μας εύχονταν "και με τη νίκη", έβαζαν στις τσέπες μας, στις χλαίνες μας, κομμουνιστικές προκηρύξεις που με το κείμενό τους μας προέτρεπαν να μην πολεμήσουμε για την πλουτοκρατία και να δώσουμε τα χέρια με τους Ιταλούς. Αυτά λίγο πριν φύγουμε για το μέτωπο (ο.α., σελ. 31).

Πηγή: (Από το περιοδικό “PATRIA”, τ. 5, Οκτώβριος 2007), Κόκκινος Ουρανός