Μωάμεθ και Σινά

Εκτύπωση

mwameth gia sina 01


Ένα σπάνιο ιστορικό τεκμήριο συνδέει τον Ισλαμικό κόσμο με τη χριστιανική κοινότητα του Σινά. Η Διαθήκη, που αποδίδεται στον προφήτη Μωάμεθ, υπέρ των μοναχών της Μονής Αγίας Αικατερίνης, αποτελεί μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου ιερές εντολές διασώζονται και από μουσουλμάνους και από χριστιανούς.

Το έγγραφο, γνωστό ως «Ακτιναμέ», έχει διασωθεί μέσα στους αιώνες και αποτελεί δείγμα διαθρησκειακής ειρηνικής συνύπαρξης και σεβασμού.

Η Διαθήκη που φέρεται να εξέδωσε ο Προφήτης Μωάμεθ υπέρ των μοναχών του όρους Σινά αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα διαθρησκειακής αλληλεγγύης. Το σχετικό έγγραφο γράφτηκε από τον ιμάμη Αλί κατά το τέταρτο έτος του μουσουλμανικού ημερολογίου, δηλαδή γύρω στο 625 μ.Χ. Σε αντίθεση με τις περισσότερες μουσουλμανικές παραδόσεις που έχουν διασωθεί αποκλειστικά από μουσουλμάνους, αυτή η διαθήκη έχει μεταφερθεί διαδοχικά και από χριστιανούς και από μουσουλμάνους.

Ο Ακτιναμές

Εν ονόματι του Ελεήμονος και φιλεύσπλαχνου Θεού εξ ου η αντίληψις.

Τόδε εστί γράμμα όπερ έγραψε Μωάμεθ, ο Υιός του Αμντουλάχ, ο απόστολος του Θεού, προς πάντας τους ανθρώπους της φυλής και θρησκείας αυτού ως στερεάν υποχρέωσιν και βεβαίαν υπόσχεσιν υπέρ της φυλής των Χριστιανών (Νασοανή, Μαζωραίων) όπου και αν ευρίσκονται, εν τη Ανατολή ή εν τη Δύσει, εγγύς ή μακράν οιοιδήποτε και αν ώσιν, ευγενείς ή ταπεινοί, ένδοξοι ή άσημοι. Το γράμμα τούτο έγραψε ως Ακτιναμέ παραγγέλων ούτως:

1) Όστις εκ της φυλής μου ή της θρησκείας μου ήθελε τυχόν παραβεί τον όρκον και την υπόσχεσιν, άτινα περιλαμβάνονται εν τη παρούση συμφωνία, παραβαίνει την υπόσχεσιν του Θεού, περιφρονεί την θρησκείαν αυτού, (μη γένοιτο Θεέ) και καθίσταται άξιος του αναθέματος, είτε βασιλεύς είναι ο τοιούτος παραβάτης, είτε πτωχός και γενικώς οιοσδήποτε των Μουσουλμάνων.

2) Λοιπόν, οπόταν τις των μοναχών ή ασκητών προσφύγη ίνα κατοικήση εις όρος ή κορυφήν ή σπήλαιον ή εις πεδιάδα ή εις παραλίαν ή άμμον ή εις Μοναστήριον ή εκκλησίαν ή απλώς εις ευωτήριον οίκον, εγώ έσομαι εν τω μέσω αυτών, μεθ’ όλης της ψυχής μου αμυνόμενος υπέρ αυτών, διότι είναι υποτελείς μου (ραγιά) και δικοί μου και εγώ θέλω να αποστρέψει απ’ αυτών την βλάβην του θανάτου.

3) Διατάσσω και απαγορεύω να ζητείται παρ’ αυτών κεφαλικός φόρος (χαράτσι) ή άλλα νέα δοσίματα, βία και δυναστεία κατ’ αυτών δεν επιτρέπεται.

4) Ουδείς δικαιούται να επιβάλλη εις αυτούς ν’ αλλάξωσιν επίσκοπον εκ της επισκοπής αυτού ή ηγούμενον, ούτε να εκβάλλη μοναχόν εκ της μοναστείας αυτού, ούτε ασκητήν εκ του κελλιού του.

5) Ουδείς να παρακωλύσει τους περιοδεύοντας μοναχούς από της περιοδείας αυτών.

6) Ουδέν των υπαρχόντων (υλικών) των Εκκλησιών αυτών, Μοναστηρίων ή κελλιών να αφαιρεθή ποτέ προς οικοδομή Μεσντζέντ (Μουσουλμανικού ευκτηρίου οίκου) ή οικίας Μουσουλμάνου.

7) Όστις ήθελε πράξει τι εκ τούτων, όσα απηγόρευσα, εσταί παραβάτης του ορισμού του Θεού και της Διαθήκης (Ακτιναμέ) του Προφήτου Αυτού.

8) Να μην επιβαρύνονται δια φόρων οι κληρικοί, Επίσκοποι, Ηγούμενοι και μοναχοί και οι μαθηταί και οι υποτακτικοί υπηρέται, οι αφιερωμένοι εις την θρησκείαν αυτών, ούτε και να ενοχλώνται, όπου κι αν ευρίσκονται, εν ξηρά ή θαλάσση, κατ’ Ανατολάς ή κατ’ Άρκτον ή Μεσημβρίαν. Εγώ ειμί ο παραστάτης και φύλαξ της υπάρξεως αυτών από παντός ανιαρού, ότι πάντες ούτοι και πάντες οι περί αυτούς εισίν υποτελείς μου και δέον να ώσιν αμέριμνοι κατά πάντα.

9) Να μην ζητηθώσι φόροι παρ’ εκείνων, οίτινες ασκητεύουσιν εν ησυχία εν τοις όρεσιν, ούτε κεφαλικός φόρος, ούτε δέκατον εκ των εισοδημάτων αυτών, διότι ούτοι εργάζονται μόνον προς επάρκειαν του βίου αυτών.

10) Εν καιρώ εσοδείας να παρέχηται προς αυτούς εν τέταρτον κοιλόν (κοιλόν και όχι κιλόν) (κοιλόν=μέτρον χωρητικότητος 24 οκάδων) από έκαστου αρδεπίου (αρδέπιον=μέτρο χωρητικότητος 100 οκάδων) προς τροφήν των.

11) Οι κληρικοί να μην καλώνται εις στρατολογίαν εν περιπώσει πολέμου, ούτε να καταβάλλωσι φόρον κεφαλικόν επί τούτων.

12) Έτι δε εκ των Χριστιανών οι ιθαγενείς, οι καταγινόμενοι εις εμπορίας και κερδαίνοντες εξ αυτών, να μην καταβάλλωσι φόρον κεφαλικόν πλέον των δώδεκα δραχμών.

13) Πλην του κεφαλικού φόρου να μην υποχρεούνται εις άλλην πληρωμήν κατά πρόσταγμα του Θεού του λέγοντος: «Μην ενοχλείτε τους σεβομένους τα παρά του Θεού πεμφθέντα βιβλία, αλλά μεταχειρίζεσθε αυτούς κατά τον αγαθώτερον τρόπον και εμποδίζετε πάντα ενοχλούντα αυτούς». Ούτοι όπου και αν ευρίσκονται και όπου και αν μεταβαίνωσι, πρέπει να φυλάσσωνται υπό την πτέρυγα της χάριτος, παν δε κακόν να αποτρέπητε απ’ αυτών.

14) Εάν γυνή Χριστιανή υπανδρευθή μετά Μουσουλμάνου, ούτος οφείλει να κάμνει το θέλημα αυτής, μη παραβιάζων ή εμποδίζων αυτήν από της προσευχής κατά τα δόγματα της πίστεως αυτής.

15) Να μην εμποδίζει κανείς τους Χριστιανούς από της ανακαινίσεως των Εκκλησιών αυτών, αλλά και να χορηγείται βοήθεια προς τούτο.

16) Όστις παραβεί τας εντολάς ταύτας και ενεργεί εναντίον αυτών γίνεται βεβαίως παραβάτης της Διαθήκης του Θεού και του Αποστόλου αυτού, διότι το γράμμα τούτο δίδεται εις βοήθειαν των Χριστιανών προς εξάσκησιν της θρησκείας αυτών και εκπλήρωσιν της χορηγούμενης υποσχέσεως.

17) Ουδείς ποτέ να εγείρη χείρα ενόπλου κατά των Χριστιανών, μάλιστα δε οι Μουσουλμάνοι οφείλουσι να αμύνονται υπέρ αυτών.

18) Ταύτα διατάσσω δια της διαθήκης ταύτης, ουδείς δε πιστός να τολμήσει να πράξει το ενάντιον, διότι θέλω τηρηθεί αυτή εν ισχύι μέχρι της συντέλειας του κόσμου.

Μάρτυς της Διαθήκης ταύτης ην έγραψεν ο Μωάμεθ, ο υιός Αμπντουλάχ (ω δώη ο Θεός ευλογίαν και ευχήν), προς πάντας τους Χριστιανούς και της εκτελέσεως των υπεσχημένων υπογράφονται: Αλήμπιν Αμπού Τάλεμπ, Ομέρμπιν Χαττάη και ακολουθούν άλλα 19 ονόματα, σύνολο 21.

Το παρόν έγραψεν ιδιοχείρως ο Αλήμπιν Αμπού Τάλεμπ εν τω Μεσντζέντ του Προφήτου των δευτέρω έτει της Εγείρας, τη Τρίτη ημέρα του Μουχαρέμ, ο δε Προφήτης (ω είη Ειρήνη) επέθηκε τον τύπον της μιας αυτού χειρός.

Αντίγραφον εκ της Μονής Σινά.

Η Διαθήκη του Μωάμεθ προς το Ορθόδοξο Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά είναι ένα ιστορικό έγγραφο που συχνά αποκαλείται ως Ακτιναμέ, δηλαδή «επιστολή προστασίας». Αν και το όνομα του μοναστηριού δεν αναφέρεται ρητά στο κείμενο, η σύνδεση μεταξύ της Διαθήκης και της Μονής Αγίας Αικατερίνης έχει εδραιωθεί μέσα από την προφορική και γραπτή παράδοση, την ιστορική χρήση του εγγράφου, καθώς και τα συμφραζόμενα του περιεχομένου του.

  

Πηγή: Ημερολόγιο Αποδημίας