Ἡ πρόσφατη ἀναγνώριση τῆς Γενοκτονίας τῶν προγόνων μας ἀπὸ τὴν πολιτεία τῆς Δυτικῆς Βιρτζίνια τῶν ΗΠΑ καὶ τῆς πόλης τοῦ Τορόντο στὸν Καναδὰ ἀποτελεῖ μία ἀκόμη σημαντικὴ ἡμέρα γιὰ τὰ θύματα τοῦ μαζικοῦ ἐγκλήματος, τοὺς ζῶντες ἀπογόνους τους, τὰ ἑκατομμύρια Ἕλληνες καὶ τὶς Ἑλληνίδες σὲ ὅλο τὸν κόσμο, ἀποτελεῖ μία σπουδαία ἡμερομηνία γιὰ τοὺς ἀνιδιοτελεῖς ἀγωνιστὲς Ἕλληνες καὶ Φιλέλληνες.

Τὸ ψήφισμα ἀποτελεῖ μία ἀκόμη ἐπιτυχία, μία ἀκόμη ἐπιβράβευση τοῦ ἔντιμου καὶ σοβαροῦ ἀγώνα, ἐπιτυχία ἡ ὁποία ἔρχεται σὲ μία δύσκολη περίοδο. Σὲ μία συγκυρία ὅπου το μόνο ποὺ ἀκούγεται εἶναι ἀριθμοί. Στὴν ἑλληνικὴ ὅμως παράδοση, ὑπάρχουν καὶ οἱ λέξεις, ποὺ γίνονται σύμβολα, ἀγῶνες, ταυτότητα. Αὐτὴ ὅπου ὅπως λέει ὁ Νίκος Καζαντζάκης ποὺ κατέγραψε τὸ δράμα τῶν ξεριζωμένων Ἑλλήνων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς.... Γενοκτονίας, δίνει νόημα καὶ μορφὴ σὲ μία ἄμορφη καὶ ἄμυαλη ἀπεραντοσύνη.

Ἡ ἀναγνώριση (καὶ) ἀπὸ τὴν πολιτεία τῆς Δυτικὴ Βιρτζίνια τῶν ΗΠΑ καὶ ἀπὸ τὴν πόλη τοῦ Τορόντο στὸν Καναδὰ ἔχει τεράστια ἀξία γιὰ τοὺς αὐτονόητους λόγους. Ἡ προσπάθεια γιὰ τὴν ἀναγνώριση τῆς Γενοκτονίας συνεχίζεται καὶ ἀπὸ ὅτι ἀποδεικνύεται ἔχει καὶ ἀποτέλεσμα. Εἰδικὰ ὅταν προέρχεται ἀπὸ τὴν δυναμικὴ καὶ ἔξω ἀπὸ συμφέροντα καὶ λογικὲς Ἑλληνικὴ Διασπορά. Συγχαρητήρια σὲ ὅλους ὅσους ἐργάστηκαν γιὰ νὰ ἔρθει αὐτὸ τὸ ἀποτέλεσμα, στοὺς συμπατριῶτες καὶ συμπατριώτισσές μας, σὲ ὅλους ποὺ ἀγωνίστηκαν καὶ πέτυχαν. Ὁ ἑλληνικὸς ἀγώνας τῆς ἱστορίας καὶ τῆς μνήμης, συνεχίζεται καὶ παρότι ἔχει πολλὰ ἐμπόδια στὸ ἑλλαδικὸ ἐσωτερικό τῆς θλίψης, τῆς παρακμῆς, τῆς ὑπονόμευσης καὶ τῆς ἄρνησης, θὰ εἶναι νικηφόρος!

Ὁ Θ. Μαλκίδης εἶναι μέλος τῆς Διεθνοῦς Ἕνωσης Ἀκαδημαϊκῶν γιὰ τὴ Μελέτη τῶν Γενοκτονιῶν (International Association of Genocide Scholars- IAGS).

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Τό τελευταῖο διάστημα ἀκού­στη­καν κυβερνητικά στελέχη νά ἀ­ποκαλοῦν τά Σκόπια «Μακεδονία»! Τήν ἴδια στιγμή στό ἐπίσημο ἀνα­κοι­νωθέν τῆς συνάντησης τῶν εὐ­ρωπαίων σοσιαλιστῶν στό Παρίσι, (12/ 3/16), στήν ὁποία συμμετεῖχε καί ὁ πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας, τά Σκόπια ὀνομάζονται Μακεδονία. Ἐπιπλέον, ὅπως ἀναφέρουν διασταυρωμένες πληροφορίες -εὐ­χό­μαστε νά μήν ἀληθεύουν- τῆς ἐφημερίδας «Δημοκρατία» (1/4/ 2016), σέ μυστική σύσκεψη, ἡ ὁ­ποία πραγματοποιήθηκε στό Μέγα­ρο Μαξίμου, ἐρρίφθη ὁ κύβος γιά τή σύναψη ὁριστικῆς συμφωνίας μέ τά Σκόπια, ὅσον ἀφορᾶ στό πρόβλημα τῆς ὀνομασίας. Σύμφω­να μέ αὐτήν, ἡ Ἑλλάδα προσφέρει δῶ­ρο στά Σκόπια τό ὄ­νομα «Μακεδονία» χωρίς κανέναν ἄλλο προσδιορισμό, μέ ἀν­τάλλαγμα τό ἄμεσο ἄνοιγμα τῶν ἑλληνοσκοπιανῶν συνόρων ἀπό τή γειτονική χώρα.

Παρά τίς δυσχέρειες, τίς ὁποῖες ἀντι­μετωπίζει ἐσχάτως ἡ πατρίδα μας, σέ καμιά περίπτωση δέν μπορεῖ χάριν ὁποι­ασδή­ποτε συμφωνίας νά διακυ­βευ­θεῖ τό ὄνομα «Μακεδονία». Γιά τόν λό­γο αὐτό ἑνώνου­με κι ἐ­μεῖς τή φωνή μας μέ τή διαμαρ­τυρία καί τόσων ἄλ­λων ἀνησυ­­χούν­των συμπατρι­ω­τῶν μας καί ὑψώ­νουμε κραυγή ἀγωνίας γιά τά τε­κται­νό­με­να εἰς βάρος τῆς πολύ­παθης Μακε­δονίας μας.

Ἐδῶ καί 20 χρόνια τό κρατικό μόρφωμα τῶν Σκοπίων ἐξακολουθεῖ νά παραβιάζει τίς διεθνεῖς συμφωνίες καί νά κα­πηλεύεται τό ὄνομά μας. Ἐπιπλέον οἱ κάτοικοί του δηλώνουν «Μακεδόνες» καί τή γλῶσ­σα τους, πού εἶναι μετα­πλα­σμένο βουλ­γαρικό ἰδίωμα, ἀσύστο­λα τήν ὀνόμασαν «μακεδονική». Ἡ ὅλη κατάσταση καλλιεργεῖ ἔντονα τό κλί­μα τοῦ «ἀλυτρωτι­σμοῦ» εἰς βά­ρος τῆς μιᾶς καί μοναδικῆς Μακεδονίας, τῆς ἑλληνικῆς, ὁ ὁποῖος ἐκ­δηλώνεται μέ τήν πλαστογράφηση τῆς ἱ­στορίας στήν ἐκ­παίδευση, ἐνῶ σέ ἀερο­δρόμια, ὁδούς κ.ἄ. δίνονται τά ὀνόματα τῶν βασιλέ­ων τῆς ἀρχαί­ας Μακεδονίας καί στή­νον­ται μνημειώδεις ἀν­δριάντες τους· ἀναρ­­τῶνται ἐπίσης χάρτες τῆς «Μεγάλης Μακεδονίας», ὅπου ἀποτυπώνεται ὅλη ἡ βόρεια ἐπικράτειά μας προσαρτημένη στά Σκόπια. Μέ τίς προπαγανδιστικές τους προσπάθει­ες κατά­φεραν νά ἐπιτύχουν τήν ἀναγνώρι­ση τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία» ἀπό 140 περίπου χῶρες (ἀ­νά­μεσά τους ἡ Ρωσία, οἱ ΗΠΑ, ἡ Κίνα, ἡ Ἰνδία).

Εἶναι γνωστό ὅτι τό νεοφανές κράτος τῶν Σκοπίων κατασκευ­ά­στηκε ἀπό τόν Στάλιν καί τόν Τῖτο τό 1944. Μέχρι τότε ἡ περιοχή αὐ­τή ὀνομα­ζό­ταν «Βαρντάρσκα». Ἐ­πειδή ὅμως ὁ συν­εκτικός ἱστός μιᾶς κοι­νωνίας εἶναι ἡ δημιουργία «ταυ­τό­τητας», ἡ ὕπαρξη ἱ­στορίας ἤ ἡ ἐπίκληση κάποιου ἰδεολογήματος, οἱ γείτονές μας προσπά­θη­σαν νά σφε­τερισθοῦν μιά ἀλλότρια ταυτότη­τα· ἐκμεταλλεύτηκαν ἔτσι τόν γεω­γρα­φικό ὅρο «Μακεδονία», τόν ὁποῖο καί χρησιμοποίησαν μέ ἐ­θνο­λογική σημασία. Εἶναι προφανές ὅτι ἡ προσ­πάθεια τῶν Σκοπίων στο­χεύ­ει στήν οἰ­κειοποίηση κάθε μακε­δο­νικοῦ, στήν ὑφαρπαγή τῆς πολιτι­στικῆς καί ἱστο­ρι­κῆς μας κληρονομιᾶς ἀ­κόμη καί στόν σφετερι­σμό τῶν ἐδαφῶν μας. Αὐτό ὀφείλεται ἀφενός στόν ἐθνικι­σμό τους καί ἀφετέρου στόν ἰμπε­ρια­λισμό τῶν ΗΠΑ, πού στό ὑβρι­διακό κατα­σκεύ­ασμα τῶν Σκοπίων βλέπουν ἕνα στήριγμα γιά τήν πολιτική τους στά Βαλκάνια.

Ἀπάντηση στήν παραχάραξη τῆς ἱ­στο­ρίας, τήν ὁποία ἐπιχειροῦν, δί­νει ὁ πρῶτος πρόεδρος τῆς ΠΓΔΜ, Κίρο Γκλιγκόρωφ: «Εἴμαστε Σλάβοι καί ἤρ­θαμε στήν περιοχή τόν 6ο αἰώνα μ.Χ.. Δέν εἴμαστε ἀπόγονοι τῶν ἀρχαίων Μακεδόνων. Σοβαροί ἱστο­ρικοί γελοῦν μέ ὅσα συμ­βαί­νουν στή χώ­ρα μου. Ἔτσι ὅπως πᾶ­με, θά βγοῦμε ἀ­πευ­θείας ἀπόγονοι τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας καί θά ἀπο­δειχτεῖ ὅτι καί ὁ παρά­δεισος εἶναι μακεδονικός».

Περίτρανα ἐπίσης τούς ἀπαντᾶ ἡ διά­τορη φωνή τῶν ἀρχαιο­λο­γι­κῶν ἀνασκα­φῶν. «Οἱ βασιλεῖς τῶν Μακε­δό­νων δέν ἄντεξαν, ἀλλά βγῆ­καν νά καταδιώξουν τούς πλαστο­γράφους τους», δήλωσε ὁ ἀεί­μνηστος πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας Κων­σταντῖνος Τσά­τσος, ὅταν ἐπι­σκέφθηκε τή Βεργίνα. Ἡ Μακε­δονία εἶναι Ἑλλάδα «ἐν λίθοις φθεγγο­μέ­νοις καὶ μνημείοις σῳζομένοις», ὅπως εὔγλωττα ἀποκαλύπτουν οἱ τό­σες ἐ­πιγραφές!

Ἐξάλλου, σέ παρόμοιες περι­πτώ­σεις διακρατικῶν διαφορῶν, ὅ­που καταχρη­στικά χρησιμοποιήθηκε «ἐ­θνική» ὀνομα­σία χώρας, (π.χ. τῆς Αὐστρίας, τοῦ Ἡνωμέ­νου Βασιλείου, τῆς Τσεχίας, τῆς Σερβίας κτλ.), γνωρίζουμε ὅτι τό θέμα διευθετή­θηκε βάσει τῶν διεθνῶν κανόνων δι­καί­ου.

Συνεπῶς καί στή δική μας πε­ρί­πτω­ση ἐπιβάλλεται κατά τόν ἴδιο τρόπο νά ἀπο­τραποῦν διεκδικήσεις τοῦ κράτους αὐτοῦ εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος. Νά ἀπαγορευθεῖ στά Σκό­πια ὁ σφετερισμός τοῦ δικοῦ μας ὀνόματος καί τῆς δικῆς μας ἱστο­ρίας. Παί­ονες καί Δάρδανοι κατοι­κοῦσαν στήν πε­ριοχή τους. Ἄν θέ­λουν κάποιο ἀρχαῖο ὄνομα, Παιονία ἤ Δαρδα­νία ἄς ὀνομα­στοῦν. Οὔτε πρέπει νά γίνει δεκτή ἡ εἴσ­ο­δος τῶν Σκοπίων σέ διεθνεῖς ὀργα­νι­­σμούς μέ τήν πλα­στή ἐθνωνυμία «Μακε­δονία». Ἀποτελεῖ ὑποχρέωση τῶν ἑταίρων μας καί τῶν διεθνῶν ὀργανισμῶν νά βο­ηθήσουν στήν κα­τεύθυνση αὐτή, ἄν καί ὁ βάρ­δος τῆς ἐλευθερίας Ρήγας Βελε­στιν­λής μᾶς προετοίμαζε γιά τό ἀντί­θετο: «Μήν ἐλπίζετε εἰς ξένους/ καί υἱούς νε­νοθευ­μέ­νους/ ἀλλά μόνο στήν ἀν­δρεί­αν/ στῶν Ἑλ­λήνων τήν καρδίαν».

Κι ἐμεῖς ἀπό τήν πλευρά μας ὀ­φεί­λουμε νά πάψουμε νά στρου­θοκα­μη­λί­ζου­με μπροστά στίς προ­κλή­σεις τῶν ἐπί­δο­ξων σφετε­ριστῶν μας. Μέ κάθε τρόπο ἄς πε­ρι­φρουρήσουμε τό ὄνομά μας καί ἄς μήν αὐτοϋπονομεύουμε τήν ἱστο­ρική μας αὐ- το­συνειδησία καί ταυ­τό­τητα, διακατε­χό­με­νοι ἀπό τό σύνδρομο τοῦ ἐνδοτι­σμοῦ. Ἀν­τιστε­κόμαστε σθεναρά στό ξεπού­λημα τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία» ἀπό Ἕλ­ληνες καί ξένους. Τό σημαντικό εἶ­ναι ἡ Ἑλλάδα νά μή χαρίσει τόν ὅρο «Μα­κεδονία». Τό ὄ­νο­μά μας δέν τό χαρίζουμε, δέν τό κομμα­τιάζουμε, δέν τό διαπραγμα­τευ­όμαστε, δέν τό ἀνταλλάσσουμε. «Τό ὄνομά μας εἶναι ἡ ψυχή μας».

Πηγή: Ακτίνες

Ο Ιωάννης ήταν υιός του Ζεβεδαίου, ο οποίος ήταν ψαράς, και της Σαλώμης, της θυγατέρας του Ιωσήφ, του Μνήστορος της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Η αποσύνθεση της παλαιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας άρχισε τον 19ο αιώνα με την ελληνική επανάσταση και συνεχίσθηκε με γρήγορους ρυθμούς καθ’όλη την διάρκεια του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Οι πολλαπλώς και στυγνά καταπιεζόμενοι χριστιανικοί πληθυσμοί της χερσονήσου του Αίμου άρχισαν ν’ αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας. Η Κρήτη από ελληνικής πλευράς ήταν πλέον αυτόνομη ενώ και η Μακεδονία πορευόταν στο δρόμο της απελευθερώσεως. Ο τελευταίος ρωσοτουρκικός πόλεμος είχε λήξει με ήττα της Τουρκίας και επιστέγασμα την συνθήκη του Αγ. Στεφάνου του 1878. Αυτή σηματοδοτεί και την απαρχή των βουλγαρικών διεκδικήσεων στη Μακεδονία.

Ταξχος (ε.α.) Παναγιώτης Σπυρόπουλος

 Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.),

Υπερπολύτεκνος με 11 παιδιά

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Πρόλογος

Η αποσύνθεση της παλαιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας άρχισε τον 19^ο αιώνα με την ελληνική επανάσταση και συνεχίσθηκε με γρήγορους ρυθμούς καθ’όλη την διάρκεια του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα.

Οι πολλαπλώς και στυγνά καταπιεζόμενοι χριστιανικοί πληθυσμοί της χερσονήσου του Αίμου άρχισαν ν’ αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας. Η Κρήτη από ελληνικής πλευράς ήταν πλέον αυτόνομη ενώ και η Μακεδονία πορευόταν στο δρόμο της απελευθερώσεως.

Ο τελευταίος ρωσοτουρκικός πόλεμος είχε λήξει με ήττα της Τουρκίας και επιστέγασμα την συνθήκη του Αγ. Στεφάνου του 1878. Αυτή σηματοδοτεί και την απαρχή των βουλγαρικών διεκδικήσεων στη Μακεδονία. Ο Αγώνας που ανέλαβε ανεπισήμως το ελληνικό κράτος εναντίον των κομιτατζήδων, ήταν αγώνας επιβιώσεως του ελληνισμού στις πατρογονικές του εστίες. Ωστόσο το νεοϊδρυθέν βουλγαρικό κράτος ήταν το μήλο της έριδος μεταξύ κυρίως Ρώσων και των υπολοίπων Μ. Δυνάμεων, οι οποίες δεν έβλεπαν με καλό μάτι την σλαβική κάθοδο στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο γενικότερα. Έτσι οι ανταγωνιστές πλειοδοτούσαν σε εδαφικά ανταλλάγματα προκειμένου να προσεταιρισθούν τους Βούλγαρους. Υπό αυτό το πρίσμα εξηγείται και η πλήρης αδράνεια των Μ. Δυνάμεων στoν βίαιο αφελληνισμό και ενσωμάτωση της Αν. Ρωμυλίας (Β. Θράκης) στο νέο κράτος.

Περίοδος προ του 1909

Η οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν εδώ και εκατό χρόνια στο χειρουργικό τραπέζι του διαμελισμού και το νυστέρι πλησίαζε τώρα στην καρδιά της: την Κων/πολη. Η αναμενόμενη αντίδραση του «ασθενούς» μπροστά στο θάνατο, υπήρξε το σοβινιστικό στην ουσία, κίνημα των Νεότουρκων (24/7/1908).

Η Αυστροουγγαρία κρατούσε τις Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Μεσολαβεί η συνθήκη του Βερολίνου που καταργεί του Αγ. Στεφάνου. Ο Βούλγαρος Ηγεμόνας Φερδινάνδος εκμεταλλευόμενος το διακαή πόθο της Αυστροουγγαρίας να ανατρέψει την Βερολίνια Συνθήκη για να προσαρτήσει την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αποσπά την στήριξή της για την ανεξαρτησία της χώρας του. Έτσι στις 5 Οκτωβρίου 1908 κηρύσσει στο Τίρνοβο την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας, που μέχρι τότε ήταν φόρου υποτελής στον Σουλτάνο. Αποσοβήθηκε βουλγαροτουρκικός πόλεμος με την παρέμβαση των Δυτικών Δυνάμεων και της Ρωσίας ιδιαιτέρως, η οποία παραιτήθηκε από το σύνολο της αποζημιώσεως που της όφειλε η Τουρκία μετά τον ρωσσοτουρκικό πόλεμο του 1877. Έτσι οι ηττημένοι Τούρκοι θέλοντας και μη, απεδέχθησαν τον ακρωτηριασμό, κάτω από την «ευγενική πίεση-προσφορά» του Τσάρου. Είναι φανερό ότι το επόμενο πεδίο αντιπαραθέσεων θα κατέλθει νοτιότερα: στη Μακεδονία. Ο Πανσλαβισμός αναδύεται πλέον ως ο πιο επικίνδυνος εχθρός του Ελληνισμού.

Αντιπαλότητες των Μεγάλων Δυνάμεων στη χερσόνησο του Αίμου - Διεθνείς Συσχετισμοί

Με τη συνθήκη του Βερολίνου η οποία κατήργησε αυτή του Αγίου Στεφάνου, στην ουσία εγκαινιάζεται η πολιτική του Παγγερμανισμού (Drang nach Süd-Osten). Αυτή όμως η πολιτική, φαντάζει τώρα πιο μεμακρυσμένος κίνδυνος, αν όχι και άσπονδος σύμμαχος εναντίον του σλαβισμού, ιδίως μετά την επίσημη δήλωση του Γερμανού Αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄ - κατά την επίσκεψή του στην Κέρκυρα – πως ούτε ο ίδιος ούτε η Αυστρία θα επέτρεπαν την κάθοδο των Βουλγάρων στο Αιγαίο.

Η Αντάντ ιδρύθηκε μετά από Αγγλογαλλική συμφωνία για την οριοθέτηση των σφαιρών επιρροής των δυο κρατών στη Μεσόγειο. Η Γερμανία αισθάνθηκε εγκλωβισμένη. Η προσχώρηση της Ρωσίας στην πρώτη μαρτυρούσε την προτίμηση της τελευταίας να ενισχύσει τον πανσλαβισμό ως αντίβαρο του γερμανισμού στα Βαλκάνια, όπως εμφατικότατα δήλωνε ο Γάλλος πρεσβευτής Reval στον Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Α΄ μετά την συνάντηση μεταξύ του Άγγλου βασιλιά Εδουάρδου Ζ΄ και του Τσάρου Νικόλαου Β΄.¹ Αντανακλαστικά δρώντας η Γερμανία και με την Ιταλική στήριξη πρόκρινε τη δημιουργία του ανύπαρκτου μέχρι τότε κράτους της Αλβανίας, ώστε να εμποδίσει τους φιλοανταντικούς Σέρβους να κυριαρχήσουν στην Αδριατική και να τους αποκλείσουν από την δίοδο αυτή (Συνθήκη Βερολίνου).

Στο εξής η Αυστρουγγαρία θα έριχνε όλο το βάρος της στη χερσόνησο του Αίμου, αφού μετά τη Σάντοβα και τη Βερολίνια Συνθήκη, της ανετέθει η διοίκηση των Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

Η συνεργάτις της Γερμανίας Αυστροουγγαρία στηριζόταν ανατολικά στην Ρουμανία και δυτικά στην Ιταλία. Η Τριπλή ή Τετραπλή Συμμαχία δραστηριοποιούνταν και ο Γεώργιος έπρεπε να εξασφαλίσει και εκεί στήριγμα. Ο πρεσβευτής και μετέπειτα Υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Αυστροουγγαρίας βαρώνος Αλοΐσιος Von Aehrenthal άνοιξε τον σιδηρόδρομο της Μητροβίτσα για Σκόπια. Η Θεσσαλονίκη απείχε μόνο μερικές ώρες. Οι γερμανισμός και σλαυισμός είχαν ήδη καταλάβει θέσεις μάχης. Την απειλητική για την παγκόσμια ειρήνη κρίση υποδαύλιζε και η ύπαρξη σλαυικών πληθυσμών της Αυστροουγγαρίας εχθρικά προσκειμένων προς τους αφέντες τους. Το Νοέμβριο του 1907 η παραχώρηση στην εταιρεία Βαγδάτης-Μπαν τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεως της κοιλάδας Κόνιε, ισοδυναμούσε με έμμεση αποικιοποίηση της Ανατολίας. Η Συνθήκη του Βερολίνου δεν είχε αποσπάσει οριστικά την Βοσνία και Ερζεγοβίνη από την Τουρκία που την είχε δώσει για 25 χρόνια στην Αυστροουγγαρία. Η τελευταία μάλιστα είχε εξουσιοδοτηθεί να καταλάβει στρατιωτικά και το Νόβι Παζάρ. Αυτή η χρονική περίοδος είχε λήξει το 1903 και έπρεπε τα εδάφη να επιστραφούν στην Τουρκία. Βεβαίως οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν δεσμεύονται από τις υπογραφές και τις σφραγίδες τους. Έτσι στις 15 Σεπτέμβρη 1908, στο Μπούλλοβιτς της Μολδαβίας, ο Βαρώνος Alois von Aehrenthal συμφώνησε με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Κόμη Alexander Petrovich Izvolsky ή Iswolsky να κρατήσει ο γερμανισμός σαν αντίδωρο της παραπάνω περιοχές, λόγω της παραχωρήσεως της κηδεμονίας και πρόσδεσης της Βουλγαρίας στο άρμα του πανσλαυισμού.

Θέσις - Πολιτική της Ελλάδος απέναντι στις Μεγάλες Δυνάμεις

Παρά τις εντονότατες τουρκικές διαμαρτυρίες για τα παραπάνω τετελεσμένα (26/2/1909 υπογρ. πρωτ/λου οριστικοποιήσεως προσαρτήσεως), το πλήγμα ήταν οδυνηρότερο για την Σερβία γιατί διαγράφονταν οι εθνικές της ελπίδες χωρίζοντας την από το Μαυροβούνιο, και κυκλώθηκε ασφυκτικά από τον επεκτατισμό του Γερμανισμού. Έτσι αναγκάσθηκε να υπογράψει την ταπεινωτική οδηγία στις 31/3/1909.

Με αυξημένο το κύρος τους οι Γερμανία-Αυστροουγγαρία κατηφόριζαν ακάθεκτες προς το Αιγαίο.

Από την άλλη οι Έλληνες ανησυχούσαν για τις αγγλικές βλέψεις επί της Κρήτης. Ήδη από το 1878 η γηραιά Αλβιών είχε καταλάβει την Κύπρο σαν ισορροπιστική κίνηση κατά του σλαυισμού, ενώ εποφθαλμιούσε και την Σούδα, για να εξασφαλίσει μια αλυσίδα βάσεων στην Μεσόγειο (Γιβραλτάρ-Μάλτα-Σούδα-Κύπρος).

Με την αγορά του Αχιλλείου στην Κέρκυρα από τον Γουλιέλμο Β’ και την ταυτόχρονη εγκατάσταση του Γεωργίου Α’ στον Μον Ρεπό, ο οποίος δήλωσε ικανοποιημένος από τις επαφές του με τον πρώτο, ο Γάλλος πρεσβευτής έγραψε στο Παρίσι : «Δεν ήταν χωρίς θετικά αποτελέσματα η επίσκεψη του Αυτοκράτορα (Γουλιέλμου), που ήρθε να φυτέψει ένα τοπογραφικό παλούκι στην ελληνική επικράτεια».² Κάθε κίνηση όσο αμελητέα και αν φαίνεται έχει τον συμβολισμό της. Στην Αγγλία δεν άρεσαν οι συχνότατες πλέον διελεύσεις των γερμανικών ναυτικών Μονάδων στην θάλασσα της Μεσογείου, που δεν παρέλειπαν να ναυλοχούν και στην Κέρκυρα λόγω και της συγγένειας του Γουλιέλμου με τον Γεώργιο (η βασίλισσα Σοφία ήταν αδερφή του). Η τελευταία επηρέαζε βέβαια ως ένα βαθμό την ελληνική εξωτερική πολιτική αλλά η Γερμανία απέφευγε να παρουσιάσει εαυτή ως συμπορεύουσα των ελληνικών εθνικών επιδιώξεων δύναμη. Η Ελλάδα βέβαια πίστευε στις ευγενικές «υπηρεσίες» της Γερμανίας για επίλυση του Κρητικού (Έλληνας ΥΠΕΞ Μπαλτατζής).

Κρητικό

Σε αυτό το ζήτημα θα αναφερθούμε διεξοδικότερα διότι απετέλεσε τον καταλύτη και το πεδίο ενασκήσεως πολιτικής των Δυνάμεων στην Αν. Μεσόγειο. Επίσης, διαμόρφωσε σε μεγάλο μέρος τις ισορροπίες και την πολιτική των βαλκανικών κρατών καθ’ όλη την διάρκεια της 15ετίας πριν την έκρηξη του Α’ ΠΠ.

Η Κρήτη αυτονομήθηκε το 1897 υπό την επικυριαρχία της Πύλης και με πρώτο ύπατο αρμοστή - με απόφαση των Δυνάμεων – τον πρίγκηπα Γεώργιο. Με την παραίτηση του το 1906 διορίζεται διάδοχος του ο Αλ. Ζαΐμης. Όλοι έβλεπαν ότι η ένωση ερχόταν βαθμιαία σαν ώριμο φρούτο. Για να γίνει αυτό ειρηνικά και να διασφαλίσουν την παρουσία-συμφέροντα τους εκεί, οι Δυνάμεις της Αντάντ καταλαμβάνουν το νησί με στρατεύματα τους. Οι Γερμανία και Αυστροουγγαρία απέφυγαν να συμμετάσχουν, για να μην δυσαρεστήσουν τον Σουλτάνο. Αποφασίσθηκε προϊόντος του χρόνου η κατοχή να τερματισθεί στις 24/7/1909. Αυτή η αποχώρησις όμως δεν σήμαινε και αυτοδιάθεση και κατ’ επέκταση ένωση με την Ελλάδα, όπως τόνιζαν οι Νεότουρκοι των οποίων το κίνημα είχε επικρατήσει στην Τουρκία από το 1908. Είχαν προηγηθεί τα γεγονότα της Βουλγαρίας και των Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και οι Δυνάμεις δεν βιάστηκαν να πάρουν αποφάσεις που θα προκαλούσαν περαιτέρω την Τουρκία. Στις 6 Οκτωβρίου 1909 ωστόσο οι Κρητικοί κύρηξαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Οι Δυνάμεις δήλωσαν ότι η ένωση τελούσε ύπο την αίρεση της συγκαταθέσεως τους. Οι Νεότουρκοι βλέποντας την παρελκυστική τακτική των Μεγάλων δημιουργούν ένα τυφώνα οργής για το θέμα. Έχοντας υποχωρήσει στα άλλα μέτωπα χρειάζονταν μια επιτυχία σαν εξισορρόπηση. Πήραν θέση ανυποχωρήτου αντιστάσεως για να προχωρήσουν την κατάλληλη στιγμή, σε αντεπίθεση. Χρησιμοποίησαν το γνωστό σύστημα της πολιτικής της «εθνικής βουλήσεως»: λαϊκές εκδηλώσεις, του πεζοδρομίου καθιστώμενες εύκολα «ανεξέλεγκτες» και ως εκ τούτου μεγάλης πολιτικής αποδόσεως και δυνατού θορύβου. Ήταν μια «πραγματική εκστρατεία» ³ σύμφωνα με τον Γάλλο πρόξενο Κωνσταντινουπόλεως Λουί Στίγκ. Όπως αυτός ενημερώθηκε από Νεότουρκο αξιωματούχο, με την Κρήτη η Ελλάδα αύξανε αριθμητικά τον στρατό της και την γεωπολιτική της ισχύ, απειλώντας την ασφάλεια Στενών και Μικρασιατικών ακτών και αυτό η Τουρκία δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Έτσι η Ελλάδα πιέζεται από όλες τις πλευρές για τήρηση «αψόγου στάσεως» καθώς: οι Αγγλία και Γαλλία χαϊδολογούσαν τους Νεότουρκους επικρίνοντας τους για την εύνοια τους στην Γερμανία. Η Ιταλία ήταν αφερέγγυα. Η Ρωσία υποστήριζε την Βουλγαρία, της οποίας τα συμφέροντα ήταν αντίθετα των ελληνικών. Έτσι η Τουρκία κατάφερε να παραπεμφθεί το θέμα στις καλένδες. Η ελληνική κοινή γνώμη δυσφορούσε έντονα… Εξαιτίας αυτού ο Γεώργιος εξέφρασε την πικρία του στους πρεσβευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας : « Η δυναστεία ζημιώθηκε εξαιτίας της συμφοράς του 1897 και οφείλει την διάσωση της στην αυτονομία της Κρήτης. Ωστόσο, επιβάλλεται αυτή η αυτονομία να τηρήσει όλες τις υποσχέσεις της, διαφορετικά θα τρωθεί ανεπανόρθωτα το κύρος της δυναστείας».⁴ Δεν δίστασε να τονίσει ότι αν τον εξαπατούσαν οι Δυνάμεις, ο ίδιος δεν επρόκειτο να εξαπατήσει τον λαό του και ανακοίνωσε την πρόθεση του να παραιτηθεί.

Οι Τούρκοι συντηρούν με μανιώδη ένταση το ζήτημα απειλώντας όλους τους Έλληνες της αυτοκρατορίας. Ο Κάιζερ στο Μπρίντεζι έκανε θερμότατες φιλελληνικές δηλώσεις. Ο ΥΠΕΞ της Αυστροουγαρίας Von Aehrenthal όμως αμέσως δήλωσε στον Άγγλο πρεσβευτή στην Βιέννη : «Δεν θέλησα να αντιδικήσω με τον αυτοκράτορα στον φιλελληνικό ενθουσιασμό του, που ελπίζω να είναι πρόσκαιρος, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ούτε η γερμανική κυβέρνηση, ούτε η δική μας τον συμμερίζεται και δεν πρόκειται να επιτρέψουν για χάρη της αγάπης προς τους Έλληνες να προκληθούν ασύνετα νέες περιπλοκές στην Ανατολή». ⁵

Τα λόγια του Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Μπαλτατζή προς τον Γάλλο πρεσβευτή ήταν προφητικά: «Πιστέψτε με, ο λόγος που κάνουν τόσο θόρυβο στην Κωνσταντινούπολη για το ασήμαντο γι’αυτούς Κρητικό είναι για να εξάψουν τα πνεύματα εναντίον μας. Επιδίωξή τους είναι να συντρίψουν τους Έλληνες. Οι Νεότουρκοι τους φοβούνται και γιατί είναι τόσοι πολλοί μέσα στην Τουρκία, αλλά και επειδή είναι αδύνατο να οργανώσουν συνταγματικά την χώρα τους χωρίς να παραχωρήσουν στους Έλληνες σημαντική θέση. Καθώς δεν επιθυμούν να τους δώσουν αυτό που δικαιούνται, θα προσπαθήσουν να τους εκμηδενίσουν με την βία. Χρησιμοποιούν την Κρήτη σαν πρόσχημα για να κυρήξουν τον πόλεμο, όχι μόνο κατά του ελληνικού βασιλείου, αλλά εναντίον ολόκληρου του ελληνισμού». ⁶ Παρ’ όλα αυτά οι Δυνάμεις προέκριναν την παραμονή της τουρκικής σημαίας στο νησί και μετά την αποχώρηση τους, η οποία επετηρείτο σημειολογικώς από τουρκικό στολίσκο. Τίποτα όμως δεν εμπόδισε τους Κρήτες να στολίσουν ακόμα και τα δημόσια κτίρια και το λιμάνι των Χανίων με την γαλανόλευκη, κάτι που εξερέθισε τους Τούρκους. Τα πράγματα γίνονταν όλο και χειρότερα καθώς στην Θεσσαλονίκη παρατηρούνταν μετακινήσεις στρατευμάτων. Ο τούρκικος στρατός ήθελε πόλεμο και οι Νεότουρκοι τον χρειάζονταν. Η Ελληνική κυβέρνηση τηρεί άψογη στάση, δεν προκαλεί. Ωστόσο οι Κρητικοί δεν υποστέλλουν την σημαία μέχρι που οι Δυνάμεις την υποστέλουν με την βία από το λιμάνι των Χανίων με άγημα 250 πεζοναυτών, το οποίο αναβιβάζει την τουρκική. Στην Κωνσταντινούπολη όλο ικανοποίηση συζητούσαν την αποστολή ναυτικής δυνάμεως στην Σούδα, για να διατηρήσει την τουρκική σημαία και να μετατρέψει το λιμάνι σε τουρκικό ή τουρκοαγγλικό ή τουρκογερμανικό Γιβραλτάρ. Η μάχη των επιρροών είχε κορυφωθεί γύρω από τους Νεότουρκους που έπαιζαν σε όλα τα επίπεδα : κατάληψις θέσεων για την επερχόμενη γιγάντια σύγκρουση.

Υπό αυτές τις συνθήκες το πεπρωμένο της Ελλάδας ήταν άδηλο. Δεν επρόκειτο για την Κρήτη μόνο αλλά για το σύνολο του ελληνισμού. Είναι κάτι τέτοιες ώρες που συνειδητοποιούν όλοι ότι «το πειστικότερο των εθνικών δικαίων επιχείρημα είναι η δύναμις» (Κων/νος Παπαρηγόπουλος). Το έθνος υποφέρει από αφάνταστη αγωνία επειδή δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Αναγνωρίζει ως υπαίτιους αυτούς που δεν διδάχθηκαν τίποτα από το 1897, που δεν επανεξόπλισαν τη χώρα, παρόλο που είχε μεσολαβήσει το έπος του Μακεδονικού Αγώνος και ο πόλεμος φαινόταν αναπόφευκτος.

Η Τουρκία πορευόταν στον δρόμο της αναδημιουργίας και της ανασυντάξεως με την στρατιωτική επέμβαση. Καιρός να συμβεί το ίδιο και στην Ελλάδα: ήταν ζήτημα εθνικής επιβιώσεως.

Το Κίνημα στου Γουδή (15 - 28 Αυγούστου 1909)

Έτσι εκδηλώνεται το κίνημα στου Γουδή, από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο. Ο τελευταίος αξιώνει και πετυχαίνει την απομάκρυνση από το Στράτευμα των Διαδόχου και Πριγκήπων. Ο Γεώργιος μόλις και μετά βίας, με παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων παραμένει στον θρόνο, ταπεινωμένος. Προκυρήσσονται εκλογές που δεν πραγματοποιούνται λόγω της εμμονής των Κρητικών να στείλουν αντιπροσώπους τους. Ωστόσο ένα νέο πολιτικό πρόσωπο για τους Έλληνες κάνει την εμφανισή του.Ο Κρης Ελ. Βενιζέλος εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα για την εκλογική συνδιάσκεψη. Όταν εξελέγη στην ελληνική Βουλή ως βουλευτής απεμπόλισε την κρητική υπηκοότητα λόγω των μεγάλων τουρκικών αντιδράσεων. Η Τουρκία στο Κρητικό προειδοποιούσε σε όλους τους τόνους ότι «μετρούσε» τους φίλους της. Και ήταν πολλοί που ήθελαν την φιλία της ισχύος της. Ο Γεώργιος παραπονείτο στους Γάλλους ότι : «Η Ανατολική Ρωμυλία είναι ηπειρωτική και η Βουλγαρία την κατάπιε σαν χάπι. Γιατί οι Μεγάλοι δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να φέρει με τον ίδιο τρόπο στους κόρφους της την Κρήτη; Είναι το μόνο που ζητάει η Μεγαλόνησος!».⁷ Η απάντηση ήρθε διά στόματος του Γάλλου ΥΠΕΞ Σ. Πισόν : «Η Τουρκία είναι ισχυρή, η Βουλγαρία αποτελεί δύναμη, η Ελλάδα όμως είναι ανίσχυρη. Επομένως αντί να παραπονείται ο βασιλιάς της, θα έπρεπε να φροντίσει να της εξασφαλίσει την αναγκαία δύναμη για δράση».⁸

Το κίνημα στου Γουδή συμπλήρωσε αυτό ακριβώς το κενό, και μάλιστα αναίμακτα. Ο Στρατός και το Ναυτικό ισχυροποιήθηκαν στο έπακρο και πλέον η Ελλάδα αντιμετώπιζε τις τουρκικές απειλές πολέμου ψυχρά.

Η Ελληνική κοινή γνώμη παρ’ όλες τις ιδιόρρυθμες σχέσεις του Βενιζέλου με τα Ανάκτορα και τον διχασμό της για το γλωσσικό («Ευαγγελικά» και «Ορεστειακά») ⁹ κατείχετο από πνεύμα εθνικής ομοψυχίας. Ο Βενιζέλος εκλέγεται με συντριπτική πλειοψηφία πρωθυπουργός της χώρας στις 16 Δεκεμβρίου 1910. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος είχε βρει τον πολιτικό του εκφραστή.

Η περιρρέουσα διεθνής ατμόσφαιρα - αντιπαλότητες

Οι Γερμανία και Αυστροουγγαρία δεν είχαν πρόθεση ν’αναμειχθούν στο Κρητικό ‘’αν οι Δυνάμεις δεν ασχοληθούν με το status quo του νησιού. Το πράγμα διαφέρει στην περίπτωση που πρόκειται ν’αλλάξει το καθεστώς του’’ (von Sein). Έτσι έβγαιναν κερδισμένες απ΄την αμηχανία των άλλων για τα ελληνοτουρκικά. Οι θέσεις της κεντρικής Ενώσεως ενισχύθηκαν ακόμα περισσότερο με το τουρκικό ανθελληνικό μποικοτάζ του 1911 (απαγόρευση του ελλιμενισμού ελληνικών πλοίων στα τουρκικά λιμάνια). Έτσι όμως επλήγησαν και τα συμφέροντα των χωρών της Αντάντ γιατί τα προιόντα τους διακινούνταν μέσω αυτών των πλοίων. Ο Γάλλος πρεσβευτής Gabriell Deville έγραψε από την Αθήνα « Η Γερμανία βλέπει ευνοικά τη συρρίκνωση του ελληνικού εμπορίου, αφού μόνο οι Έλληνες μπορούν να την ανταγωνιστούν στο λιανεμπόριο. Συνεπώς έστω και αν δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία μεταξύ των μελών της Τριπλής Συμμαχίας και παρά την αντιπαλότητα Αυστρίας και Ιταλίας αναφορικά με τους Έλληνες που αναζητούν σημαία προστασίας και οι τρείς έχουν συμφέρον να συνεχισθεί το μποικοτάζ· ωστόσο, αυτή η συνέχιση είναι πιθανόν να δημιουργήσει πολλούς κινδύνους». ¹⁰

Την ίδια περίοδο (1/7/1911) λόγω Μαρόκου (Αγαδίρ) οι Γαλλογερμανικές σχέσεις είναι σε ένταση. Στις 5 Οκτ. η Ιταλία με το πρόσχημα της παρενόχλησης των εμπόρων της στην Λιβύη κυρήσει τον πόλεμο στον Σουλτάνο και καταλαμβάνει την Τριπολίτιδα.

Τα Βαλκάνια αρπάζουν φωτιά. Οι Σέρβοι επωφελούμενοι εισβάλλουν στην Αλβανία. Ο Ελληνικός Στόλος ναυλουχεί στον Βόλο. Ο Ελληνικός στρατός άρτια εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος απ’την Γαλλία σίγουρα δεν θα επέτρεπε ένα νέο 1897.

Η Γαλλογερμανική κρίση τελείωσε ενώ η Ιταλοτουρκική σύγκρουση αν και προσωρινά δεν επεκτάθηκε, απήλλαξε ωστόσο την Ελλάδα απ΄την Τουρκική πίεση, αλλά και το μποικοτάζ (16 Νοε). Στο ίδιο πνεύμα εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων ο Βενιζέλος αρνήθηκε να δεχθεί τους Κρήτες βουλευτές στην ελληνική βουλή.

Οι Ευρωπαϊκές αντιπαλότητες στη Βαλκανική Σκακιέρα

Η επιδεινούμενη κρίση που προκάλεσε ο συνεχιζόμενος Ιταλοτουρκικός πόλεμος είχε σαν αποτέλεσμα το κλείσιμο των Στενών για την προστασία τους από τον κυριαρχούντα στο Αιγαίο ιταλικό στόλο. Οι υπόλοιπες Δυνάμεις που πλήττονταν οικονομικά προχωρούν σε διάβημα στην Πύλη το οποίο δεν απέδωσε καρπούς. Οι Νεότουρκοι επενδύουν έξυπνα στις Ευρωπαικές αντιπαλότητες για να βγουν από την δύσκολη θέση που βρίσκονταν. Τότε ακούγονται κάποιοι ψίθυροι για μυστυριώδη Γαλλο-Ρωσική συμφωνία για διανομή της Ανατολής.

Στις 5 Μαίου 1912 οι Ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη της Δωδεκανήσου όπου γίνονται δεκτοί ως απελευθερωτές: Ψευδαισθήσεις των εκεί Ελληνικών πληθυσμών. Οι υπόλοιποι της Αντάντ βλέπουν πίσω απ΄την Ιταλία την Κεντρική Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορούν να μείνουν απραγείς παρά τις ρητές ιταλικές διαβεβαιώσεις περί προσωρινότητας της κατοχής. Η Γαλλία ανασύρει ανεδαφικώς, απ΄το χρονοντούλαπο της Ιστορίας την αρχή της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάθετα αντίθετη ήταν βέβαια σ’αυτό η Ρωσία, που επιθυμούσε διακαώς την κάθοδο της στο Αιγαίο. Αυτή ήταν άλλωστε και ο ηθικός αυτουργός και εγγυητής της μυστικής Σερβοβουλγαρικής συμφωνίας (13/3 και 29/4 π. ημ. 1912), με την οποία διανέμονταν όλα τα βαλκανικά οθωμανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης και της Μακεδονίας!!! Ο επιτυχής Μακεδονικός Αγώνας λοιπόν δεν αρκούσε για να σωθούν οι βόρειοι ελληνικοι πληθυσμοί…

Η Ελλάδα συρόμενη πίσω απ’τις εξελίξεις αφού κανείς δεν την ήθελε δυνατή ίσως και από ολιγωρία της κυβερνήσεως Βενιζέλου, επιχειρεί «άλμα στο κενό» (κατά τη ρήση Ελ. Βενιζέλου) χωρίς κανένα εχέγγυο για μελλόντικη επίτευξη εθνικών της στόχων. Έτσι προσχωρεί σε συμφωνία με την Βουλγαρία (29/5/12), χωρίς όμως να συνάψει ανάλογη συμφωνία με Σερβία οπότε η Βουλγαρία απετέλεσε τον άξονα της «Βαλκανικής Συμμαχίας».

Βαλκανικοί Πόλεμοι (ΒΠ) - Διεθνής αντίκτυπος τους

Έτσι ξεσπά ο Ά ΒΠ (Οκτ 1912-Ιαν 1913) μεταξύ Ελλάδος-Σερβίας-

Μαυροβουνίου –Βουλγαρίας απ΄την μια πλευρά και της Τουρκίας από την άλλη. Η Τουρκία χάνει σ’όλα τα μέτωπα. Τα προελαύνοντα Βουλγαρικά στρατεύματα φθάνουν έξω απ΄την Κωνσταντινούπολη. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τα νησιά του Αιγαίου, μεγάλο μέρος της Ηπείρου και σχεδόν όλη η Μακεδονία με εμφανέστατη την δυσαρέσκεια της Βουλγαρικής πλευράς που ονειρευόταν την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Οι Έλληνες εισέρχονται απελευθερωτές στην συμβασιλεύουσα ύστερα από 472 χρόνια Οθωμανικής κατοχής. Ο βασιλιάς Γεώργιος εγκαθίσταται στην Θεσ/νίκη για να δώσει έμφαση στην σημασία που απέδιδε η ελληνική πλευρά στην πόλη λόγω της Βουλγαρικής επιθετικότητας. Και τότε ο Γεώργιος δολοφονείται από κάποιον δάσκαλο Σχοινά, ο οποίος και αυτοκτόνησε (;) στην φυλακή. Τα κίνητρα της δολοφονίας παρέμειναν ανεξιχνίαστα. Αναλαμβάνει Βασιλιάς, ο Διάδοχος Στρατηλάτης Κων/νος.

Οι επεκτατικές της βλέψεις ήταν αυτές που οδήγησαν την Βουλγαρία να επιτεθεί απρόκλητα και χωρίς κήρυξη πολέμου εναντίον των δύο πρώην συμμάχων της: Ελλάδος και Σερβίας. Ωστόσο αυτές οι τάσεις που είχαν διαμορφωθεί μετά την λήξη του Α΄ΒΠ και λόγω των πιέσεων της Αυστρίας προς την Σερβία, είχαν ήδη οδηγήσει στην σύναψη ελληνοσερβικής συμμαχίας. Στο μεταξύ η Κρήτη προσαρτάται στην Ελλάδα de facto.

Οι Αγγλογάλλοι ανησυχούν για την ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Η Κεντρική ένωση είχε ενοχληθεί σοβαρά από την Ιταλική κατοχή της Τριπολίτιδος, ενώ εξεπλάγησαν με την ολοκληρωτική ήττα των Τούρκων, αφού η νίκη των Χριστιανών της Βαλκανικής όρθωνε υψηλό φράγμα μπροστά απ΄την Κωνσταντινούπολη, κλείνοντας τους τον δρόμο προς τα νοτιοανατολικά. Θα αντιδρούσαν δυναμικά την στιγμή μάλιστα που τα σερβικά στρατεύματα εισβάλλοντας στην Αλβανία, προέλαυναν προς το Δυρράχιο, δηλαδή προς την θάλασσα κάνοντας την Αδριατική δική τους και αποκόπτοντας τον δρόμο της Αυστρίας προς αυτή.

Έτσι στον ορίζοντα διαγραφόταν μία αυστριακοβουλγαρική συμμαχία εναντίον της Σερβίας και της Ελλάδας. Στις 31/12/1912 οι Αυστρία-Ιταλία υπέγραψαν συμφωνία με την οποία δεσμεύονταν να δημιουργήσουν ανεξάρτητη Αλβανία, στην οποία θα διατηρούσαν ισοδύναμες σφαίρες επιρροής.

Μια Αλβανία προτεκτοράτο της Ιταλίας πλάι στον Αυλώνα, υποστηριζόμενη από την Αυστρία και την Γερμανία ως προφυλακή της Κεντρικής Ενώσεως με τα Δωδεκάνησα στα ιταλικά χέρια, και την Μικρασία υπό την γερμανική επιρροή η Βαγδάτη ερχόταν πιο κοντά. Αυτό σήμαινε ότι η Ελλάδα θα ήταν κυκλωμένη από δυτικά και ανατολικά, έστω και αν κέρδισε προς το νότο, την Κρήτη ή προς τον βορρά την Μακεδονία. Το πεδίο μάχης της Αν. Μεσογείου άλλωστε είναι ενιαίο.

Η Ελλάς λοιπόν βρίσκεται εκτός σχεδιασμού, αγνοείται από τις Μ. Δυνάμεις. Συνεχίζει τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο γνωρίζοντας ότι κατά πάσα πιθανότητα θα είναι αναγκασμένη να κάνει οδυνηρές εδαφικές παραχωρήσεις, ελλείψει σταθερού διεθνούς ερείσματος. Στο «Μέτωπο» της Μακεδονίας ευτυχής συγκυρία υπήρξε βέβαια και η έλλειψη εμπιστοσύνης που πλέον είχε η Ρωσία έναντι της Βουλγαρίας, λόγω της επαμφοτερίζουσας στάσης της τελευταίας.

Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του επιφανούς Ταγματάρχη Γκότσεφ, στρατιωτικού ακολούθου της Βουλγαρίας στην Ρώμη, προς τους Ρώσσο και Γάλλο ομολόγους του: «Η Γαλλία και η Ρωσία μας εγκατέλειψαν στο θέμα της Θεσ/νίκης. Θα αποξενωθούν και οι δύο από την χώρα μου, όπου για διαφόρους λόγους, απολαμβάνουν τόσο ισχυρές συμπάθειες. Με τον τρόπο αυτό βλάπτουν τα συμφέροντα τους, αν όχι άμεσα, πάντως στο πολύ προσεχές μέλλον ∙ διότι αυτή η εγκατάλειψη, σε θέμα ζωτικό για την χώρα μου, θα μας εξωθήσει στα χέρια της Αυστρίας και, κατ’επέκταση, της τριπλής Συμμαχίας, που μας στηρίζει στο συγκεκριμένο ζήτημα και που στο πλαίσιο της αναμετρήσεως των μεγάλων συμφερόντων, έχει αποδείξει πως διαθέτει ρωμαλέα ισχύ». ¹¹

Αυτός ο κυκεώνας των διπλωματικών ζυμώσεων οδήγησε στη Συνθήκη του Λονδίνου (30 Μαίου 1913). Αυτή πέτυχε μόνο να οριστικοποιήσει τα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (γραμμή Αίνου - Μηδείας κατά μήκος του Έβρου). Κατά τα άλλα για τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά αυτής της γραμμής δεν προέβλεπε σε ποιους και πως, θα παραχωρούνταν. Επίσης δεν καθόριζε το καθεστώς και τα σύνορα της Αλβανίας, όπως και το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου. Τέλος ανέφερε την ολοκληρωτική συμμαχική αποχώρηση από τη Κρήτη χωρίς άλλη επισήμανση. Η Τουρκία δεν ήθελε ν’ αναγραφεί πως την παραχωρούσε στην Ελλάδα, ενώ και η τελευταία δεν δεχόταν να θεωρηθεί η Κρήτη «κέρδος» της από το Α‘ ΒΠ. Έτσι και αλλιώς ήταν στην ουσία ελληνική πρίν τον πόλεμο και δεν υπήρχε κίνδυνος να διεκδικηθεί από κάποιον, την στιγμή μάλιστα που πάλευε για το Αιγαίο και τη Μακεδονία που ήταν τα ουσιαστικά κέρδη της.

Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους, οι Δυνάμεις θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν το έργο τους και να σώσουν την ειρήνη. Προτίμησαν το ρόλο όμως του Πόντιου Πιλάτου. Πρώτα- πρώτα προετοίμαζαν το δικό τους μεγάλο πόλεμο ύστερα και η ειρήνη απαιτεί θάρρος... Θα άφηναν έτσι να ξεσπάσουν όλες οι διαμάχες και να βρούν διέξοδο όλα τα πάθη.

Η Ελλάδα τελικά πήρε τη διαβεβαίωση ότι θα διατηρούσε τη Θεσσαλονίκη. Αυτό προκάλεσε έξαλλη οργή στη Βουλγαρία. Η ρωσική κοινή γνώμη την υποστήριζε και ο Τσάρος κατηγορήθηκε για υποχωρητικότητα. Οι βουλγαρικοί στρατιωτικοί κύκλοι δεν ικανοποιούνταν με τη Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη, το Μοναστήρι : ήθελαν και έξοδο στη Αδριατική!!! Οι Μ. Δυνάμεις δεν τολμούσαν πια ν’ αναμειχθούν, αποσύρθηκαν στη παγερή αδιαφορία τους και το τόνισαν με έμφαση. Στρουθοκαμιλίζοντας επιτάχυναν το Μεγάλο Πόλεμο αντί να λύσουν με κάθε τίμημα το Βαλκανικό πρόβλημα που θα έβαζε φωτιά σ’ όλη την Ευρώπη.

Η Ελλάδα αναζητούσε ερείσματα και στους δύο συνασπισμούς: είχε ανάγκη από την Αντάντ Κορντιάλ για το θέμα των νήσων και από τη Τριπλή Συμμαχία για το ζήτημα της Ηπείρου και της Μακεδονίας αφού αυτή δεν έβλεπε με καλό μάτι την επαμφοτερίζουσα Βουλγαρία ν’ αποκτά έξοδο στο Αιγαίο.

Οι συνθήκες ωρίμασαν λοιπόν και η (απόρρητη) ελληνοσερβική συμμαχία (Θεσσαλονίκη 1/ 6/1913) προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο βάζοντας ουσιαστικά τη Βουλγαρία στο αντίπαλο στρατόπεδο, χωρίς να θίγεται όμως η δυνατότητα της Ρωσικής διαιτησίας, η οποία και ζητήθηκε από τη Βουλγαρία λόγω των διεκδικησεών της. Αυτή η ρωσική παρέμβαση στα Βαλκάνια, προκάλεσε την αναμενόμενη αντίδραση της Τριπλής Συμμαχίας και διότι την συνέφερε να παραμείνουν άλυτα τα προβλήματα της χερσονήσου του Αίμου. Η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» υπό αυτές τις συνθήκες την διευκόλυνε αφού η διείσδυσή της στην Ανατολή, περνούσε από τα «απείθαρχα» και απρόβλεπτα στις προτιμήσεις τους χριστιανικά βαλκανικά κράτη. Η Τουρκία της είχε δώσει ήδη «γή και ύδωρ».

Έτσι τη νύχτα της 29^ης/30^ης Ιουνίου 1913 (Β’ ΒΠ) οι Βουλγαρικές Δυνάμεις επιτίθενται άνευ κυρήξεως πολέμου σ’ Ελλάδα και Σερβία. Στις μάχες όμως των Κιλκίς και Γευγελής αντιστοίχως υφίστανται πανωλεθρίες και οι δύο σύμμαχοι προήλασαν μέσα στο βουλγαρικό έδαφος. Ταυτόχρονα ρουμανικές Δυνάμεις πέρασαν τον Δούναβη και προελαύνουν. Η Βουλγαρία απελπισμένη απευθύνεται στη Ρωσία η οποία παρεμβαίνει με διακοίνωση στις 10 Ιουλίου αλλά οι Σύμμαχοι δεν τη λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψη καθώς όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις ενώ φοβούνταν τη γενίκευση του πολέμου σε όλη την Ευρώπη και ήθελαν άμεσα ειρήνευση, εντούτοις τήρησαν ουδέτερη στάση ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος είχε κρίνει σωστά γράφοντας στον ΥΠΕΞ Κορομηλά τις απόψεις του για τη παρέμβαση της Ρωσίας. «… Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η λύση που θα μπορούσε να δώσει η Ρωσία ή οι άλλες Μεγάλες Δυνάμεις πρίν από το πόλεμο, θ’ αποτελούσε στη πραγματικότητα σπέρμα πολέμου, ο οποίος θα ξεσπούσε αναπόφευκτα μετά από ελάχιστα χρόνια. Το μεγάλο σημερινό πλεονέκτημα είναι ότι θα μπορούμε να ήμαστε ήσυχοι από τη πλευρά των Βουλγάρων επί γενεές ολόκληρες. Και αυτό το πλεονέκτημα δεν επιτρέπεται να χαθεί. Οπωσδήποτε να μη συνεναίσετε σε σύναψη ανακωχής πρίν διαβουλευθείτε μαζί μου. Ceretum censeo Bulgarian esse delendam (κατά τα άλλα φρονώ ότι η Βουλγαρία πρέπει ν’ αφανισθεί (στρατιωτικά): παράφραση της φράσης του Αννίβα)». ¹² Άλλωστε ήταν πολύ νωπές οι μέθοδοι γενοκτονίας που εφήρμοσαν τα Βουλγαρικά στρατεύματα στις καταληφθείσες απ’ αυτούς ελληνικές περιοχές.

Η Ρουμανία ανεμείχθη, επειδή ήθελε να έχει και εκείνη λόγο στη μορφοποίηση της Βαλκανικής ισορροπίας. Στην περίπτωση της πρέπει ν’ αναζητηθεί δάκτυλος της Γαλλίας καθώς το Βουκουρέστι ακολουθούσε πολιτική ανεξάρτητη απ’ τη Τριπλή Συμμαχία και αυτό είχε μεγάλη σημασία. Υπο αυτό το πρίσμα η Ρουμανία δεν επιθυμούσε να υπάρχει βουλγαρική υπεροχή στον Αίμο και εκμεταλεύθηκε το φόβο των άλλων Δυνάμεων για πιθανή ηγεμονία της Ρωσίας.

Επωφελούμενη η Τουρκία προωθεί τα στρατεύματα της προς τη γραμμή Αίνου- Μήδειας που της επεδικάσθη στο Λονδίνο, ενώ καταλαμβάνει και την Ανδριανούπολη.

Εδώ πλέον φαίνεται καθαρά ότι η στρατιωτική ισχύς επέτρεπε για πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και στους υπολοίπους βαλκάνιους ένα καθεστώς αυξημένης πολιτικής αυτονομίας.

Οι Βούλγαροι μετά τη κατάληψη της Σόφιας από τους Ρουμάνους και της Ανδριανούπολης από τους Τούρκους, υποχρεώνονται - στη συνθήκη ειρήνης που υπογράφουν (29 Σεπ 1913) - να παραιτηθούν από τα εδάφη της Καβάλας και της Ανδριανουπόλεως αφού μόνο η Ρωσία τους υποστήριζε. Οι υπόλοιποι σύμμαχοι της Αντάντ και οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες δεν επιθυμούσαν την κάθοδο των Σλαύων στο Αιγαίο. Έτσι η επιμονή του Κωνσταντίνου παρά τις νύξεις του Βενιζέλου για υποχωρητικότητα στο θέμα της Καβάλας, θριάμβευσε.

Ο διπλωματικός οργασμός στις παραμονές και την έκρηξη του Α' ΠΠ

Τα σύννεφα του Α’ΠΠ πλησιάζαν απειλητικά και η Ελλάδα προσπαθούσε να βρεί στηρίγματα στους δύο συνασπισμούς. Ο Γάλλος πρεσβευτής στη Βιέννη Dumaine περιέγραψε μ’ ακρίβεια την τότε δεινή ελληνική θέση καθώς αυτή είχε ανάγκη από την Αγγλία κατά του Σλαβισμού, από τη Γαλλία κατά του Ιταλικού Ιμπεριαλισμού, ίσως και από την Αντάντ κατά των φιλοδοξιών της Τριπλής Συμμαχίας στη Μεσόγειο και στη Μικρά Ασία. Ο ρόλος που έπρεπε να παίξει ήταν πολύ μεγάλος για την Ελλάδα, παρά τις νίκες της.

Οι Βουλγαρία και Τουρκία αποτελούν εκ νέου το «μήλον της έριδος» για τους δύο συνασπισμούς. Και οι δύο μετά τη ταπείνωση τους τρέφουν κληρονομική εχθρότητα για την Ελλάδα, η οποία ανησυχεί βλέποντας το Βούλγαρο Βασιλιά Φερδινάνδο να γίνεται δεκτός στην Αυστρία ως «άσωτος υιός».

Η Ιταλία φλεγόταν απ’ το πυρετό του επεκτατισμού έχοντας ήδη εγκατασταθεί σε Αλβανία και Ρόδο εκκρεμούντος δε και του προβλήματος του καθεστώτος των αιγαιακών νήσων. Όλοι συμφωνούσαν ν’ αποδωθούν στην Ελλάδα σ’ αντάλλαγμα για τον «εγκλεισμό» της Β. Ηπείρου στην Αλβανία (απαίτηση της Τριπλής Συμμαχίας). Ενδεικτικές όμως ήταν οι δηλώσεις του Ιταλού ΥΠΕΞ Antonino Paterno- Castello Μαρκησίου του San Giulliano στους Γάλλους ότι θα προέκυπταν σοβαρές ανωμαλίες αν δίνονταν και τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα αφού θα τους επέτρεπε ν’ αναπτύξουν «προπαγάνδα» στη Μ. Ασία… Η Ιταλία θα πράξει το καλύτερο, ώστε από την αποχωρησή της; να ωφεληθεί περισσότερο η Τουρκία. Εξάλλου το θέμα των νήσων συνδέεται με το αντίστοιχο των νότιων συνόρων της Αλβανίας». Οι «φόβοι» της για την αναβίωση μιας νέας βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν καταλυτικοί στη διαμόρφωση της περαιτέρω στάσης της. Έτσι στη συνδιάσκεψη των πρεσβευτών των Δυνάμεων στο Λονδίνο (12/8/1913) τέθηκαν οι βάσεις για τη κατακράτηση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς παρά τις γαλλικές αντιδράσεις. Τα υπόλοιπα απελευθερωμένα νησιά αποδίδονται στην Ελλάδα (Ελληνοτουρκική Συνθήκη των Αθηνών 13/11/1913).

Νέο ιταλικό «χαστούκι», με την αρωγή της Κεντρικής Ένωσης, στην Ελλάδα ακολουθεί, με την ενσωμάτωση της πανάρχαιας Ελληνικής γής της Β. Ηπείρου στο νέο κράτος της Αλβανίας (πρωτ/λο Φλωρεντίας, 19 Δεκ 1913). Η ελληνική ηγεσία το απεδέχθη λόγω διαβεβαιώσεων που της είχαν δοθεί περί ενσωματώσεως και των Δωδεκανήσων. Έτσι εγκατέλειψε τον εξεγερμένο Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό αποσύροντας τον εκεί Ελληνικό Στρατό, παρά τις περηφανείς νίκες που κατήγαγε κατά των βοηθουμένων από τη Κεντρική Ένωση και Ιταλία, Αλβανών. Εγκατέλειψε ακόμα και το ηπιότερο για τους Βορειοηπειρώτες, Πρωτόκολο Κερκύρας (17/5/1914) που αναγνώριζε την αυτονομία της περιοχής, ένα πρωτόκολλο που ποτέ δεν εφαρμόσθηκε αλλά ούτε και ακυρώθηκε μέχρι σήμερα.

Σε μία Ευρώπη που ήταν ένα καζάνι που έβραζε τέτοιου είδους υποσχέσεις ήταν αίολες. Τα πεπρωμένα του Ελληνισμού βρίσκονταν εν μέσω της διεκδικήσεως της Μεσογειακής κυριαρχίας και κατ’ επέκταση της Παγκόσμιας, από τη Τριπλή Συμμαχία και την Αντάντ για την οποία συγκρούονταν ο γερμανισμός με το σλαβισμό, η Αγγλία με τη Γερμανία ή με τη Ρωσία : επρόκειτο για το τρομερότερο πρόβλημα του κόσμου και η Ελλάδα ήταν τόσο μικρή. Ο Βενιζέλος ταξιδεύει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το μήνυμα του Γάλλου πρεσβευτή στο Βερολίνο Jules Cambon (22/11/1913) δεν αφήνει αμφιβολίες για το ότι η Γερμανία έχει εγκαταλείψει τη διπλωματία. Η Ρώμη είναι ρητορικώς μόνο καθησυχαστική. Όλοι πλέον ετοιμάζονται για πόλεμο.

Το Παρίσι αποστέλλει στρατιωτική αποστολή υπό τον Στγο Joseph-Paul Eydoux στην Ελλάδα σχεδόν ταυτόχρονα με την αποστολή από την Γερμανία στη Κωνσταντινούπολη του ομοιοβάθμου του Otto Liman von Sanders, υπό τη καθοδήγηση του οποίου άρχισε η γενοκτονία των χριστιανικών πλυθησμών της Μ. Ασίας (1912). Η Γαλλία εξοπλίζει την Ελλάδα, ενώ της υπόσχεται μαζί με την Αγγλία δάνεια. Ο Κάιζερ με το καγκελάριο Theobald von Bethmann Hoolweg έρχεται στη Κέρκυρα για «διακοπές» και συνομιλίες με το Βασιλιά και τον Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Στρέιτ. Ο Γουλιέλμος ήταν σίγουρος για τη συμμαχία της Ελλάδος όμως ο Στρέιτ του επισήμανε ότι αυτό είναι αδύνατο λόγω των απειλών της Βουλγαρίας και της Αγγλίας η οποία θα επενέβαινε και δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι ναυτική χώρα, θα εκτιθόταν εύκολα στα αγγλικά καίρια πλήγματα.

Με την ολοκλήρωση των τουρκοσερβικών διαπραγματεύσεων (17 Μαρ 1913) το Παρίσι έδωσε ένα δάνειο των 500 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων, που ζήταγε η Τουρκία. Έτσι η τελευταία έγινε πιο αδιάλακτη έναντι της Ελλάδας, και λόγω της Ιταλικής στάσεως. Έδινε μάλιστα την εντύπωση πως και αυτή είχε αποφασίσει την εμπλοκή σε πόλεμο. Ξανάρχισαν οι βάρβαροι διωγμοί των Ελλήνων σε Θράκη και Μ. Ασία. Ο Γάλλος πρεσβευτής στη Πόλη, Maurice Bompard ανέφερε στο Παρίσι: «Η Βαλκανική είναι αυτή τη στιγμή σχεδόν στο συνολό της θέατρο φρικαλεοτήτων οι οποίες θα μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με όσες συνόδευαν τις μεγάλες μεταναστεύσεις λαών».¹³ Η κρίση μόλις που εκτονώθηκε, ωστόσο η Ελλάδα στράφηκε στη Σερβία για να ενεργοποιήσει τη συμφωνία τους. Η τελευταία συνέστησε ψυχραιμία, λόγω ανετοιμότητας του στρατού και της κοινής της γνώμης. Η Ρουμανία που δεν ήθελε να διακυβευθούν αυτά που είχε κερδίσει, «εξ αδρανείας» τάχθηκε, χλιαρά όμως, με την Ελληνοσερβική πλευρά.

Η έκρηξη του Α΄ΠΠ, είχε σαν αφορμή τη δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστρίας Φερδινάνδου, στο Σεράγεβο, από τη Σερβική οργάνωση «Μαύρη Χείρα». Η Ελλάς βρίσκεται απομονωμένη.

Η Ελληνική ουδετερότητα (1914 – 1915)

Το τελεσίγραφο της Αυστρίας προς τη Σερβία, επέφερε το αίτημα της τελευταίας για ελληνική αρωγή. Ο Βενιζέλος έδωσε οδηγίες στο Στρέιτ να δώσει απάντηση, παρεμφερή μ’ αυτή που είχε λάβει και η Ελλάδα από τη Σερβία, με την οξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αναντίρρητα ήταν πολιτικώς ορθός αυτός ο συσχετισμός. Ωστόσο η Σερβία αντιμετώπιζε και το κίνδυνο εκτός της Αυστροουγγρικής και της ταυτόχρονης Βουλγαρικής επιθέσεως.

Ο Βενιζέλος δίνει οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία Βουκουρεστίου για σύναψη ελληνορουμανικής συμφωνίας : «Η Ρουμανία θα είναι αναμφίβολα, όπως και εμείς, αποφασισμένη να μην ανεχθεί τέτοια επίθεση. Το σύμφωνο Ελλάδας – Ρουμανίας θα προέβλεπε ποια μέτρα θα υιοθετούσαν από κοινού για να επισύρουν την προσοχή της Σόφιας, ή σε περίπτωση ανάγκης, για να παραλύσουν τις ενέργειες της: αυτή η συμφωνία ήταν επιθυμητή και για ένα πρόσθετο λόγο ∙ θα υποχρέωνε την Τουρκία σε αυστηρή ουδετερότητα».¹⁴

Οι Γερμανοί μετά τη λήξη του αυστριακού τελεσιγράφου προειδοποιούν την Ελληνική κυβέρνηση να μην εμπλακεί στην επερχόμενη αυστροσερβική σύρραξη, επισείοντας την έμμεση απειλή περί εκμεταλεύσεως της κρίσεως από Τουρκία και Βουλγαρία. Επιθυμούσε μάλιστα την «…έγκαιρη αποστασιοποίηση της Ελλάδος από τη Σερβία». Χαρακτηριστικό ήταν το τηλεγράφημα του Βενιζέλου προς το Γ. Στρέιτ στο οποίο ανέφερε ότι σε περίπτωση σερβοβουλγαρικής συρράξεως η Ελλάδα θα συνέδραμε την Σερβία αφού από αυτό εξαρτάτο η ίδια της η επιβίωση. Ενώ σε ερώτημα του Σέρβου πρωθυπουργού Nikola Pašić απάντησε (25 Ιουλίου 1914) ότι όσον αφορά στην Αυστρία, η Ελλάδα θα αποφάσιζε έχοντας πάντα υπ’ όψιν την αποτελεσματικότητα της βοηθειάς της.

Ο Βενιζέλος είχε την άποψη ότι ανεξαρτήτως της εκτάσεως του πολέμου η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να ενταχθεί στο αντίπαλο απ’ τη Σερβία στρατόπεδο λόγω της παραδοσιακής ηπιότητας των ελληνοσερβικών σχέσεων. Κυριχθέντος του πολέμου ωστόσο, η Ελλάδα απέφυγε να κινητοποιήσει τους 40000 άνδρες που προέβλεπε η ελληνοσερβική συμφωνία για να μην προκαλέσει γενική βουλγαρική επιστράτευση και κατ’ επέκταση γενική βαλκανική ανάφλεξη. Ο Γερμανός αυτοκράτορας με τηλεγραφηματά του προς το Κωνσταντίνο (2 και 4 Αυγούστου1914) τον ενημερώνει για τις συμμαχίες που ήδη είχε συνάψει με Βουλγαρία και Τουρκία για να φράξει την έξοδο του σλαυισμού στο Αιγαίο και τον πιέζει να συμμαχήσει μαζί τους. Ο Κων/νος απαντά ότι στρατηγικώς κάτι τέτοιο είναι αδύνατο αφού σε τέτοιο ενδεχόμενο η ελληνική επιστράτευση, λόγω ελλείψεως επιγείων μέσων (σιδηροδρόμων και δρομολογίων), θα γινόταν μόνο δια θαλάσσης. Η Ελλάδα τότε θα βρίσκονταν μοιραία στο έλεος των Αγγλογάλων οι οποίοι θα την αφάνιζαν στρατιωτικά πρίν καν συνδράμει στις επιχειρήσεις, γι’ αυτό και επέλεξε την αυστηρή ουδετερότητα.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι η Γερμανία αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτήδεια στη μυστική διπλωματία : μην μπορώντας να προσεταιρεισθεί την φιλοανταντική Ελλάδα, επιδίωκε την ουδετεροτητά της, κρατώντας Τουρκία και Βουλγαρία σε αναμονή, ώστε να εμφανίζονται και αυτές «ουδέτερες». Έτσι η Ελλάδα βρισκόταν σε κατάσταση αβεβαιότητος σχετικά με το αν θα έπρεπε να εισέλθει στο Α’ ΠΠ ή όχι.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες τρομακτικών πιέσεων σε μία μικρή χώρα που πάλευε για την επιβίωσή της, ήταν αναμενόμενη η πολιτειακή της εκτροπή. Ο Βενιζέλος πίστευε ακράδαντα στη νίκη της Αντάντ ως συνασπισμού ισχυρά ναυτικών κρατών. Δεν είχε ενδοιασμούς να διαπραγματεύεται ακόμη και τη παραχώρηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία(!), αφού η Αντάντ διαπραγματευόταν ήδη με τους Βουλγάρους την περιοχή και με τους Τούρκους Θράκη και νησιά για να τους προσελκύσει. Προσπαθούσε δηλαδή να ελαχιστοποιήσει τις αναπόφευκτες, βάσει της αντατικής πολιτικής, εδαφικές απώλειες. Αν μάλιστα οι Βουλγαρία και Τουρκία τάσονταν τελικά υπέρ της Κεντρικής Ενώσεως, η Ελλάδα θα μπορούσε με τους νικητές να επιδιώξει την πραγμάτωση της Μ. Ιδέας. Η ίδια η Αντάντ μάλιστα, υστερόβουλα, συσχέτιζε την αποδοχή της Ελλάδας ως συμμάχου, με την εχθρότητα ή μη των Τούρκων και Βουλγάρων!! Φυσικά αυτή τους η πολιτική πήγαζε από τις ρωσοϊταλικές κυνικές αντιδράσεις για πιθανή ενδυνάμωση και επέκταση της Ελλάδος. Με λίγα λόγια η τελευταία ήταν ανεπιθύμητος σύμμαχος απ’ τη στιγμή που προέβαλλε οποιαδήποτε απαίτηση. Την ήθελαν σύμμαχο, χωρίς κανένα απολύτως εχέγγυο αλλά και διότι είχαν αποφασίσει να την “ακρωτηριάσουν” προκειμένου να εξασφαλίσουν ακόμα και την ουδετερότητα, ιδιαιτέρως των Βουλγάρων. Η Βουλγαρία ήταν ο άξονας της πολιτικής στα Βαλκάνια, σύμφωνα με την Αντάντ, γι’ αυτό της πρόσφεραν ως αντίδωρο ακόμα και την Ανδριανούπολη. Όπως ήταν αναμενόμενο η Τουρκία βγαίνει στον πόλεμο υπέρ της Γερμανίας. Μάταια ο Βενιζέλος προσπαθεί να πείσει την Αντάντ περί της μυστικής Βουλγαρογερμανικής συμμαχίας. Η απάντηση; : «Αδύνατο, αδύνατο και αν συμβαίνει τέτοιο πράγμα, θα την αποσπάσουμε από την Γερμανία, πλειοδοτώντας σε παραχωρήσεις!!». ¹⁵ Την χρειαζόταν περισσότερο τώρα ως ανάχωμα„ για την Τουρκία. Ο Théophile Delcassé δηλώνει: «τα έπαθλα της νίκης θα τα μοιράσουν τελικά οι δυνάμεις της Αντάντ και το αντίτιμο τους θα είναι πολύ υψηλό….Θεωρώ αναγκαίο η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία να τονίσουν προς την Βουλγαρία πως, αν παραμείνει ουδέτερη, η Αντάντ εγγυάται ότι, όταν σημάνει η ώρα των οριστικών ρυθμίσεων, θα της παραχωρηθούν η γραμμή Αίνου-Μηδείας και μεγάλες εκτάσεις στην Μακεδονία, οι οποίες θα είναι, φυσικά, μεγαλύτερες, αν αντί για την ουδετερότητα, προκρίνει την συνεργασία» (14 Νοε 1914). ¹⁶

Ο Κωνσταντίνος πιστός στην αρχή ότι δεν απεμπολείς εθνικά δίκαια που αποκτάς με πολύ αίμα για να κερδίσεις άλλα, απορρίπτει αυτούς τους βενιζελικούς ακροβατισμούς, την στιγμή μάλιστα που και η Ρουμανία εξαρτούσε την συμμαχία της με την Αντάντ απ’ το αν θα της παραχωρούσαν εδάφη. Συνέχιζε αυτή λοιπόν να είναι ουδέτερη αφού επιπλέον το ρώσικο μέτωπο κατέρεε και θα δεχόταν μόνη τον κύριο όγκο των Γερμανοαυστροουγγρικών στρατιών.Όλη η Ελλάδα ξεσηκώνεται από ιερή αγανάκτηση κατά της Αντάντ. Η τελευταία πραγματοποιεί τραγική απόβαση στα Δαρδανέλλια χωρίς να λάβει υπόψη της τις σωστές, όπως απεδείχθει, παραινέσεις του ελληνικού επιτελείου για την μη πραγματοποίηση της. Ο Βενιζέλος που είχε προτείνει την αποστολή μιας συμβολικής ελληνικής δύναμης στην επιχείρηση, κάτι που δεν έγινε αποδεκτό από τα Ανάκτορα αλλά και από Ρώσους και Ιταλούς, παραιτείται, κατηγορώντας στην Αντάντ τον Κωνσταντίνο για φιλογερμανισμό. Ωστόσο ο τελευταίος, αν και ουσιαστικώς φίλα προσκείμενος στην Αντάντ, δεν μπορούσε να «βγει» στον πόλεμο χωρίς το στήριγμα της Ρουμανίας και την αποστολή τουλάχιστον 150.000 ανδρών της Αντάντ στην Μακεδονία. Ο σπόρος του διχασμού ερρίφθη.

Η νέα κυβέρνηση Γούναρη αντιμετωπίζεται εχθρικά από την Αντάντ παρά τις λογικές και συμβιβαστικές προτάσεις προς αυτήν για έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της. Αντί αυτών η συμμαχία όχι μόνο δεν παραχωρεί κάτι ως αντάλλαγμα αλλά προτείνει και την παραχώρηση της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στους Βουλγάρους ακόμα και με την βία! Κάτι τέτοιο επέτεσσαν άλλωστε οι δεινές ήττες των Ρώσων (απόφαση Αντάντ 2ας Ιουνίου 1915). Η Βουλγαρία τελικά υπογράφει μυστικά συμφωνία με τους Γερμανούς, ενώ τώρα η Σερβία δέχεται όλο το βάρος των κεντρικών Αυτοκρατοριών, αλλά εγκαταλείπεται από την Αντάντ (όπως και η Ελλάδα) προκειμένου να ικανοποιηθεί η Βουλγαρία. Με διακοίνωση η Αντάντ (3 Αυγ 1915) απαιτεί την παραχώρηση σερβικών και ελληνικών εδαφών (Καβάλα) στους Βουλγάρους. Οι τελευταίοι για να κερδίσουν χρόνο αποκρούουν την διακοίνωση αυτή.

Μετά το Σεπτέμβριο του 1915 η Ελλάδα βρέθηκε στο κέντρο του διπλωματικού πολέμου. Με την διαγραφόμενη συντριβή της Σερβίας οι Γερμανοαυστριακοί θα ενώνονταν με τους Βουλγάρους και τους Τούρκους , θα κυριαρχούσαν στο Αιγαίο, στην Μεσόγειο, στον δρόμο προς την Βαγδάτη και το Σουέζ, θα ξεσήκωναν τον μουσουλμανικό κόσμο κατά των αποικιοκρατικών δυνάμεων της Αντάντ : η Ανατολή θα γινόταν δική τους, μαζί με τη νίκη και την παγκόσμια κυριαρχία (μετέπειτα δόγμα Μακίντερ). Στην Ανατολή άλλωστε δημιουργούνται ή γκρεμίζονται οι μεγάλες αυτοκρατορίες. Η θαλάσσια κυριαρχία της Αντάντ θα μπορούσε εύκολα να καταρρεύσει. Συνεπώς χρειαζόταν ηπειρωτικό σημείο στήριξης για να σταματήσει την Drang nach Südosten. Η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία φάνταζε τώρα ως η μοναδική λύση αφού από εκεί θα στήριζαν την Σερβία, θα επέβλεπαν την Βουλγαρία και θα αντέτασαν άμυνα. Στις αρχές μάλιστα του Σεπτέμβρη 1915 οι σύμμαχοι της Αντάντ συζητούσαν να καταλάβουν την πόλη για να έχουν «ενέχυρο» την Μακεδονία, ώστε να την προσφέρουν στην Βουλγαρία (!!) αν προσχωρούσε στην Αντάντ. Πρόβλημα Καβάλας δεν υφίστατο βέβαια πλέον. Τα χέρια του Βενιζέλου ήταν «λυμένα», ενώ με την ρωσική ήττα «επετράπει» να στραφεί το ελληνικό βλέμμα στην Κωνσταντινούπολη.

Η Σερβία αντιμετωπίζει τώρα τις δύο αυτοκρατορίες και ζητά την ελληνική αρωγή. Η Ελλάδα απαντά ότι δεν μπορεί να βοηθήσει χωρίς και την συμμετοχή της Ρουμανίας. Την ίδια άποψη έχει και η Αντάντ, που στις 15 Σεπτεμβρίου 1915 στέλνει ένα οιωνεί τελεσίγραφο στην Βουλγαρία για να ξεκαθαρίσει την θέση της. Στις 21 Σεπτεμβρίου αυτή κυρήσσει επιστράτευση χωρίς να ξέρει κανείς με ποιόν θα συμμαχήσει. Αμέσως επιστρατεύεται και η Ελλάδα ενώ ο Βενιζέλος αρχίζει τις απευθείας επαφές με τους πρεσβευτές της Αντάντ παρακάμπτοντας τα Ανάκτορα. Στις 23 Σεπτεμβρίου η Αντάντ διαμηνύει ότι είναι έτοιμη να αποστείλει τα στρατεύματα που αιτείτο η Ελλάς. Όμως στις 26 η Ρουμανία αρνείται να βοηθήσει την Αντάντ και δέχεται την απειλή της Ρωσίας ότι θα εισβάλλει προς αρωγή της Σερβίας (το ρωσογερμανικό μέτωπο έχει σταθεροποιηθεί). Η Ρουμανία ανταπαντά ότι θα καταφύγει στα όπλα για να το αποτρέψει. Τελικά η Αντάντ αντί για 150.000 άνδρες στέλνει μόλις 20.000 στην Μακεδονία! Ο Βενιζέλος ζητά από τον βασιλιά να επιτρέψει να αποβιβασθούν, αλλά ο τελευταίος όπως ήταν φυσικό, αρνείται: χωρίς επαρκή συμμαχική βοήθεια, με την Ρουμανία εκτός Αντάντ και κατ’ επέκταση την αδυναμία της Ρωσίας να επέμβει, και την Βουλγαρία, έστω και υποκριτικά να εμφανίζεται ουδέτερη ακόμα, η Ελλάδα δεν νομιμοποιείτο να επιτρέψει αυτή την αποβίβαση γιατί θα προκαλούσε την μύνη των Γερμανοαυστριακών - και των Βουλγάρων επωφελούμενων.

Ο Βενιζέλος ήρθε σε μυστική συνεννόηση με τους πρεσβευτές της Αντάντ, ώστε αυτή να αποβιβάσει στρατό στην Θεσσαλονίκη με το πρόσχημα της βοήθειας στην Σερβία προς την οποία και θα κατευθύνονταν χωρίς να ζητά εδαφικές παραχωρήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι η Βουλγαρία δεν θα επετίθετο. Η Βουλή και τα Ανάκτορα συμφώνησαν χωρίς να ενημερωθούν για τις μυστικές διαβουλεύσεις του Βενιζέλου. Η Αγγλία δηλώνει ότι η Αντάντ υπολογίζει την Βουλγαρία ακόμα και για την ουδετερότητα της, αφήνοντας να διαφανεί ότι επιδιώκει να καταλάβει την Μακεδονία για λογαριασμό της Βουλγαρίας! Ο Βενιζέλος αντιδρά και δεν δίνει άδεια αποβιβάσεως, αλλά και η Αγγλία αναδιπλώνεται αφού στη Βουλγαρία πλεόν διαφαίνονται κάποια ανησυχητικά σημάδια.

Η Αντάντ επανέρχεται και δηλώνει ότι αποφάσισε να αποβιβάσει τα στρατεύματα της. Ο Βενιζέλος – όπως πάλι είχε μυστικά συμφωνηθεί – διαμαρτύρεται «για τους τύπους» και η αποβίβαση πραγματοποιείται, αφού ο Διοικητής του Γ΄ ΣΣ είχε συνεννοηθεί μαζί του. Ο τελευταίος αποκαλύπτει τις προθέσεις του στην Βουλή (4 Οκτ 1915) και χρησιμοποιώντας την πλειοψηφία που διέθετε τάσσεται με την Αντάντ και εξέρχεται στον πόλεμο. Στις 5 Οκτωβρίου ο βασιλιάς τον αποπέμπει και διορίζει πρωθυπουργό τον Ζαΐμη. Στις 8 Οκτωβρίου καταλαμβάνεται το Βελιγράδι ενώ στις 11 Οκτωβρίου επιτίθενται και οι Βούλγαροι στην Σερβία. Οι Σέρβοι καταρρέουν και ζητούν βοήθεια. Ο Ζαΐμης αρνείται ερμηνεύοντας την ελληνοσερβική συμφωνία υπό το πρίσμα των ελληνικών συμφερόντων. Ο Βενιζέλος συμφωνούσε εν πολλοίς με αυτή τη γραμμή και πίεζε την Αντάντ, εφόσον Βούλγαροι και Τούρκοι ήταν πλέον στο αντίπαλο στρατόπεδο, να υποσχεθεί στην Ελλάδα αξιόλογα εδαφικά πλεονεκτήματα. Έτσι η Αγγλία προσφέρει την Κύπρο. Ο Ζαΐμης αρνείται αφού και η ελληνική βοήθεια στην Σερβία θα ήταν αναποτελεσματική και η ίδια η επιβίωση της χώρας τιθόταν εν αμφιβόλω. Πράγματι στις 27 Οκτωβρίου ο Στρατηγός Maurice Sarrail καταδιώκεται, ηττημένος από τους Βουλγάρους. Ο Ζαΐμης καλεί τον Γάλλο πρεσβευτή και του ανακοινώνει τον αφοπλισμό και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδο του καταδιωκομένου σερβικού στρατού, που τυχόν θα εισέλθει στο ελληνικό έδαφος, τονίζοντας όμως και την ηθική και πρακτική αδυναμία της Ελλάδος να πράξει το ίδιο με τα αγγλογαλλικά στρατεύματα. Συνεχίζοντας τόνισε : «Επειδή επίσης, δεν έχει την δυνατότητα (η Ελλάδα), χωρίς να εμπλακεί σε εχθροπραξίες, να εμποδίσει τις γερμανικές ή βουλγαρικές δυνάμεις που θα καταδίωκαν τις συμμαχικές, είναι υποχρεωμένη να μειώσει την έκταση της ελληνικής επικράτειας που θα καταστεί πεδίο μαχών». ¹⁷

Το Νοέμβριο ο Ζαΐμης ανατρέπεται από τους βενιζελικούς στην Βουλή και τον διαδέχεται ο Σκουλούδης με οικουμενική κυβέρνηση ενώ και στην Γαλλία, ανατρέπεται ο Théophile Delcassé από τον Aristide Briand. Οι εχθρικές στρατιές απέχουν μερικά χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη, ενώ ο Maurice Sarrail έχει μόνο 30-35 χιλιάδες άνδρες.

1) Η Διαμάχη της Αντάντ με την Ελλάδα (1915-1916)

Η ανάγκη δεν υπακούει στο νόμο και έτσι η Αντάντ διεμήνυσε στον Σκουλούδη ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αφοπλισμού των συμμαχικών στρατευμάτων θα θεωρείτο εχθρική ενέργεια.

Ωστόσο ο Κωνσταντίνος ήταν κατηγορηματικός στον Ντενί Κοσέν : δεν επροτίθετο επ’ ουδενί λόγω να αφοπλίσει κανένα συμμαχικό στρατό. Η επίσημη ανακοίνωση ήταν για τους τύπους. Η κατάσταση των συμμάχων ήταν οδυνηρή, όπως είχε προβλέψει η ελληνική πλευρά, και η στρατιωτική ιδιοφυία του Ιωάννου Μεταξά.

Νέα διακοίνωση της Αντάντ στις 22 Νοεμβρίου αποκαθιστά τα πράγματα, δεχόμενοι την ελληνική ουδετερότητα, αλλά απαιτούν απόλυτη ελευθερία κινήσεως στα ελληνικά εδάφη για διάσωση των στρατευμάτων τους στην Μακεδονία.

Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Ο Κωνσταντίνος , όμως, ήρθη στο ύψος των περιστάσεων και κάνει αποδεκτή την διακοίνωση (24 Νοεμ). Τα ανταντικά στρατεύματα ωστόσο βρίσκονται σε δεινότατη θέση. Επανέρχονται και ζητούν από τον Κωνσταντίνο να κλείσει τα σύνορα στις αντίπαλες στρατιές μόλις περάσουν τα στρατεύματα τους (!!) για τόσο χρόνο όσο αυτά χρειάζονται να αναδιοργανωθούν.

Τώρα οι Γερμανοί πιέζουν αφόρητα για εισβολή στο ελληνικό έδαφος. Ακολουθεί ανταλλαγή επιστολών εκατέρωθεν, άξονας των οποίων α) ήταν η διασφάλισις εγγυήσεων και «ενέχυρων» από την γερμανική πλευρά ότι με κανένα τρόπο δεν θα αποκτήσει η Βουλγαρία οποιοδήποτε έρεισμά ηθικό ή άλλο κατά την διέλευση των γερμανικών στρατευμάτων από την Μακεδονία, β) ότι μετά την λήξη των επικείμενων επιχειρήσεων θα αποκατασταθεί η ελληνική επικράτεια και γ) ότι θα υπάρξουν αποζημιώσεις.

Στο μεταξύ οι Ανταντικοί καταλαμβάνουν την Κέρκυρα στην ουσία για να σώσουν τα εναπομείναντα σερβικά στρατεύματα προβαίνοντας σε συμβολικές πράξεις που καταργούσαν την ελληνική ουδετερότητα. Ταυτοχρόνως εμμέσως πλην σαφώς θέτουν θέμα καθεστωτικό στην Ελλάδα (διακοίνωση 14^ης Ιαν), προκρίνοντας στην ουσία την λύση του έκπτωτου Βενιζέλου, κάτι που συνέπεσε με ανάλογες ιδιαίτερα άκομψες ενέργειες του Στρατηγού Maurice Sarrail στην Θεσσαλονίκη.

2) Το Πραξικόπημα της Θεσσαλονίκης – Ο Διχασμός

Ο Βενιζέλος κατηγορούσε ανοιχτά πλέον τα Ανάκτορα για φιλογερμανισμό και συμβούλευε την Αντάντ να υιοθετήσει μεθόδους ήπιας ανατροπής του Μονάρχη. Η ευκαιρία δόθηκε με την άδεια που έδωσε η ελληνική ηγεσία στα γερμανοβουλγαρικά στρατεύματα να καταλάβουν το Ρούπελ και άλλα εδάφη της Αν.Μακεδονίας. Από τακτικής πλευράς (της ουδετερότητας) ωστόσο η κίνηση αυτή ήταν η ενδεικνυόμενη αφού παρόμοια άδεια είχε δοθεί και στους ανταντικούς για την Θεσσαλονίκη και την Δυτική Μακεδονία. Από ηθικής πλευράς όμως ήταν ένα τεράστιο σφάλμα. Περιοχές που είχαν ήδη πληρώσει μεγάλο φόρο αίματος κατά την προηγούμενη βουλγαρική κατοχή ξαναπερνούν στα ίδια χέρια. Ακόμα και οι υποστηρικτές των Ανακτόρων μούδιασαν. Όμως πρέπει να τονισθεί ότι ο Maurice Sarrail είχε ήδη από τις διαταγές του 150.000 στρατό και θα μπορούσε άνετα να καταλάβει πρώτος το Ρούπελ. Άφησε όμως τους αντιπάλους του να το πράξουν πρώτοι. Γιατί; Η πιθανότερη και πιο λογική απάντηση είναι για να αναλάβει την εξουσία ο Βενιζέλος και να «τελειώνει» η Αντάντ με τη «ενοχλητική» ελληνική ουδετερότητα. Ακόμα και η Ρωσία αντιμετώπιζε με δυσπιστία τις ενέργειες του Maurice Sarrail. Θεωρούσε πως είχε το βλέμμα του στραμμένο περισσότερο στην Αθήνα, παρά στην αντίπαλη Σόφια.

Η Αντάντ χρειαζόταν το μακεδονικό μέτωπο για τους στρατηγικούς λόγους που αναφέρθησαν παραπάνω. Επιπλέον από τακτικής άποψης με αυτό θα πλαγιοκοπούσε και θα δημιουργούσε αντιπερισπασμό στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες καθώς και στο δυτικό (Γαλλία) και στο ανατολικό (Ρωσία) μέτωπα η κατάσταση είχε σταθεροποιηθεί και οι πρώτες δεν ήταν πια σίγουρες για την τελική τους νίκη. Ένα νέο μέτωπο στα νώτα θα τους ήταν σοβαρό πρόβλημα.

Τελικώς μετά από τις ιταλικές κυρίως, αλλά και αγγλικές αντιρρήσεις η ανατροπή του βασιλιά δεν πραγματοποιείται, πέφτει όμως η κυβέρνηση Σκουλούδη και αναλαμβάνει ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Ο τελευταίος ήταν μεν υπέρ της εξόδου στον πόλεμο, αλλά με την προϋπόθεση ότι η Αντάντ θα αντιμετώπιζε την Ελλάδα ως σύμμαχο, παραχωρώντας της εδάφη σε περίπτωση νίκης και όχι ως παρεία και υπηρέτη. Ήταν κρισιμότατη περίοδος που απαιτούσε την ομοφωνία των κομμάτων.

Η Αντάντ επένδυσε στον Βενιζέλο. Με τις εκλογές να πλησιάζουν (17 Σεπτ) οι Αγγλογάλλοι προσπάθησαν να τηρήσουν τα προσχήματα. Αλλά τα συμφέροντα των συμμάχων ήταν ταυτόσημα με τα συμφέροντα του Βενιζέλου, επομένως επιβαλλόταν να τον υποστηρίξουν δραστήρια αλλά με διακριτικότητα. Η Αθήνα πλέον τρέμει συθέμελα από τον φανατισμό και τις διαδηλώσεις των δύο παρατάξεων.

Μάταια ο βασιλιάς προσπαθούσε να πείσει με την αποστολή των αδελφών του πριγκήπων στην Ευρώπη, Νικολάου και Ανδρέα για τα φιλοανταντικά του αισθήματα, και ότι το μόνο που ήθελε ήταν να πολεμήσει μαζί τους με την προϋπόθεση να εξασφαλίσει την ελληνική εδαφική ακεραιότητα. Η απόφαση της Αντάντ είχε παρθεί για την ανατροπή του και την προώθηση του Βενιζέλου στην εξουσία.

Ήδη οι Βούλγαροι προήλαυναν στην Αν. Μακεδονία, ενώ η Ρουμανία βγήκε στον πόλεμο (26 Αυγ) αργά, κυρίως λόγω των συνεχών «παιδικών» υπαναχωρήσεων του τσάρου που αναλόγως την κατάσταση του μετώπου του, νίκες ή ήττες, πρόκρινε την συμμαχία ή όχι της Ρουμανίας. Η τελευταία για να βγεί στον πόλεμο απεκόμισε υποσχέσεις για σημαντικά εδαφικά οφέλη. Ωστόσο τα πράγματα για τους Ρουμάνους ήταν δύσκολα. Οι Βούλγαροι τους χτυπούν από το νότο και οι Ρώσοι σταματούν την επίθεσή τους στους Γερμανοαυστριακούς. Η διατυμπανισθείσα, ως όρος για την ρουμανική έξοδο στον πόλεμο, βοήθεια του Σαράϊγ δεν ήρθε ποτέ. Ο τελευταίος δυστυχώς είχε το βλέμμα του στην «εχθρική» Αθήνα λόγω και των βενιζελικών παρορμητικών παροτρύνσεων. Γι’ αυτό Άγγλος υπουργός σχολίασε ότι ο Maurice Sarrail ήταν εξίσου ουδέτερος όπως ο Κων/νος. Στις 31 Αυγούστου στασιάζει η ΧΙ Μεραρχία Πεζικού του Σχή Ζυμβρακάκη κατά του βασιλιά. Κίνηση θνησιγενής εάν δεν λάμβανε την βοήθεια του Σαράϊγ.

Στο μεταξύ οι Βούλγαροι καταλαμβάνουν την Καβάλα, την πόλη που για τρία χρόνια οι συνθήκες την είχαν αναγάγει σε σύμβολο της εθνικής ακεραιότητος. Τώρα πια ο Βενιζέλος ήταν αυτός που κατηγορούσε τον Κων/νο ότι την απαρνείτο. Τι ειρωνία..

Ο Ζαϊμης μέσα σ’ αυτήν την θύελλα παραιτείται. Οι εκλογές της 21^ης Ιουνίου που οι ίδιοι οι σύμμαχοι της Αντάντ είχαν απαιτήσει μαζί με την αποστρατεία του ελληνικού στρατού, απαγορεύονται απ’ τους ιδίους αφού συνειδητοποιούν ότι δεν θα τις κερδίσει ο Βενιζέλος. Η προσωρινή κυβέρνηση Καλογεροπούλου μπαίνει σε καραντίνα από τα ανταντικά στρατεύματα που καταλαμβάνουν την Αθήνα!! Ο Κων/νος όμως έχει ήδη πείσει τους Ρώσους για την ειλικρίνειά του και θέτει θέμα Αν. Ρωμυλίας, Β. Ηπείρου, Δωδεκανήσων ως ανταλλάγματα για την ελληνική έξοδο στον πόλεμο. Σαν απάντηση παίρνει αόριστες γαλλικές υποσχέσεις.

Ταυτόχρονα η Ρουμανία είχε έρθει σε δεινότατη θέση. Ο Βενιζέλος πραγματοποιεί το αναμενόμενο. Με τους φιλοβασιλικούς αξκούς Δαγκλή και Κουντουριώτη, επιβιβάζονται στο πλοίο “Εσπερία„ και αποπλέουν για Θεσ/νίκη, όπου οργανώνουν το κίνημα της “Εθνικής Αμύνης„. Ο βασιλιάς μουδιάζει. Τους ακολουθεί ο Ν. Πολίτης (γεν. δντής πολιτικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ) ως υπουργός εξωτερικών της νέας βενιζελικής κύβερνήσεως. Ο Βενιζέλος ζητά de jure αναγνώριση της κυβερνήσεώς του απ’ την Αντάντ η οποία προς μεγάλη απογοήτευσή του την ανάγνώρισε de facto. Ο διχασμός της Ελλάδος ολοκληρώθηκε, χωρίζοντας την χώρα σε δύο κομμάτια. Οι σύμμαχοι της Αντάντ πλην των Γάλλων δεν συμφωνούσαν μ’αυτήν την πόλωση αφού ήθελαν ολόκληρη την Ελλάδα στο πλευρό τους, και κυρίως χωρίς ανταλλάγματα, αφού ακόμα και τώρα υπολόγιζαν ν’αποσπάσουν την Βουλγαρία απ΄την Κεντρική ένωση (!!) δεδομένου ότι η νίκη πλέον της τελευταίας διακυβεύονταν και δεν είχαν απόλυτη ανάγκη την Ελλάδα.

Το «κράτος των Αθηνών» ήταν σε στρατιωτικό αποκλεισμό και το φάσμα της πείνας απλώθηκε σ’αυτό. Παρόλα αυτά ο Κωνσταντίνος διέθεσε όλο τον οπλισμό του προσκείμενου σ’αυτόν στρατού, στους ανταντικούς με την προϋπόθεση να μείνει η συμφωνία απόρρητη, ώστε να μην υπάρξουν γερμανικά αντίποινα (συναντήσεις 22^ας και 24^ης Οκτ. με τον Γάλλο βουλευτή και εισηγητή σε θέματα πολεμικού προϋπολογισμού Paul Louis Théodore Bénazet). Η Αντάντ πείσθηκε ότι πλέον ήταν στα χέρια του Βενιζέλου η συμφιλίωση. Ο Paul Louis Théodore Bénazet αν και έλαβε την υπόσχεση από τον Βενιζέλο ότι δεν θα εκινείτο κατά φιλοβασιλικών Μονάδων, δυστυχώς αυτό δεν επετεύχθη με αποτέλεσμα να έχουμε εμφύλια σύγκρουση στην Αικατερίνη και να καταργηθεί εκ των πραγμάτων η εθνοσωτήρια συμφωνία.

Η Γαλλία με την συμφωνία Paul Louis Théodore Bénazet θα ασκούσε πλέον πρωτεύοντα ρόλο στα ελληνικά πράγματα και αυτό η Αγγλία δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Γι’αυτό «πέταξαν» στα σκουπίδια την μεσολάβηση Paul Louis Théodore Bénazet και υιοθέτησαν πλήρως την πολιτική Βενιζέλου παρασύροντας μοιραία και όλη την Αντάντ σε μία πολιτική ξέφρενης πλειοδοσίας προς τον τελευταίο.

Σημειώθησαν μεμονωμένες μάχες στην Αθήνα μεταξύ εισβαλλόντων αντατικών στρατευμάτων και φιλοβασιλικών στρατιωτικών Μονάδων και λαού.Τ’ ανάκτορα βομβαρδίζονται.

Στις 24 Νοεμβρίου η κυβέρνηση εθνικής αμύνης κυρήσσει επίσημα τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Η Ρουμανία όμως έχει συντριβεί. Ο αποκλεισμός των Αθηνών συνεχίσθηκε και μόνοι οι Αγγλογάλλοι αποφασίζουν να εκθρονίσουν τον Κωνσταντίνο. Συνάντησαν όμως την κάθετη άρνηση των άλλων συμμάχων τους (Ιταλίας, Ρωσίας) αλλά και των ΗΠΑ (σύμμαχοι από 2 Απρ.) και υπαναχώρησαν. Τελικά ο Κωνσταντίνος εκθρονίζεται και στέφεται Βασιλιάς ο δευτερότοκος γιός του Αλέξανδρος.

Η νίκη στέφει τα ελληνικά όπλα στη Μακεδονία (μάχη Σκρα), η Κεντρική Ένωση ηττάται και η λήξη του πολέμου (συνθήκη Σεβρών 10 Αυγ 1920), βρίσκει την Ελλάδα να κατέχει τις περιοχές της Σμύρνης και Αν. Θράκης, ενώ τα στενά με την Κωνσταντινούπολη βρίσκονται σε διεθνή ζώνη υπό συμμαχική κυριαρχία. Όνειρα αιώνων γίνονται πραγματικότητα.

Συμπεράσματα - Επίλογος

Η περίοδος αυτή αν και έχει την δική της δυναμική δεν μπορεί να απομονωθεί από το β’ μισό του 19^ου αιώ. στο οποίο έχει τις ρίζες της. Ιδιαίτερα τα γεγονότα που προκάλεσαν τον νικηφόρο για τον ελληνισμό Μακεδονικό Αγώνα αλλά και οι κρητικές επαναστάσεις, απετέλεσαν στην ουσία, τους καταλύτες και θριαλίδες των Β.Π. Οι τελευταίοι ήταν ορόσημο για τους Χριστιανούς της Χερσονήσου του Αίμου, διότι η απελευθέρωση των απ’αιώνων σκλαβωμένων εδαφών τους ήταν απόρροια της αυξημένης στρατιωτικής τους ισχύος, η οποία και τους προσέδωσε μία αυξημένη πολιτική αυτονομία έναντι των Μ. δυνάμεων.

Επιπλέον αυτοί οι πόλεμοι παγίωσαν και «χρωμάτισαν» και για τις επόμενες χρονικές περιόδους τις ελληνοτουρκικές, ελληνοβουλγαρικές και κατ’ επέκταση τις σχέσεις μεταξύ των κρατών της Χερσονήσου.

Το κίνημα στου Γουδή που είχε προηγηθεί των παραπάνω, βρήκε προϊόντος του χρόνου, τον πολιτικό του εκφραστή στο πρόσωπο του Βενιζέλου, ο οποίος μαζί με τον Κων/νο ήταν οι συνδημιουργοί της νέας (μεγαλύτερης) Ελλάδας. Άλλωστε το ίδιο καθαυτό το κίνημα εξέφραζε τους μόχθους και διακαείς πόθους του ελληνικού λαού, των ελευθέρων αλλά και σκλαβωμένων περιοχών, για εκρίζωση της μίζερης πολιτικής της “αψόγου στάσεως„ έναντι κυρίως των Μ. Δυνάμεων αλλά και των επιβουλέων γειτόνων. Έχει περάσει μέχρι σήμερα στην λαϊκή συνείδηση, αλλά και στην παγκόσμια βιβλιογραφία σαν το πιο επιτυχημένο στρατιωτικό κίνημα που ΑΝΑΙΜΑΚΤΑ πέτυχε απολύτως τους στόχους του, ικανοποιώντας τα εθνικά μας οράματα. Υπήρξε ο προάγγελος των θριάμβων των βαλκανικών πολέμων και οδήγησε στην ουσιαστική αξιοποίηση των θυσιών του έπους του Μακεδονικού Αγώνος.

Έτσι οι παραμονές του Α’ΠΠ βρίσκουν την Ελλάδα διπλάσια σ’ έκταση και στρατιωτικά ρωμαλέα, ευρισκόμενη όμως μεταξύ δύο αντιπάλων μεγαθηρίων, η αντιπαλότητα των οποίων διακύβευε τα προηγούμενα κέρδη αλλά και την ίδια της την επιβίωση ως έθνους.

Η Αντάντ θα είχε αποκομίσει πολλά οφέλη, αν είχε εξασφαλίσει ειλικρινά και άψογα την συμπαράσταση μιας Ελλάδας ενωμένης, ενθουσιώδους και αφοσιωμένης στην επιδίωξη της απελευθερώσεως αλυτρώτων εδαφών της η χώρα διέθετε απαράμιλλες δυνάμεις ικανές για επίτευξη λαμπρών κατορθωμάτων, όπως επιφυλάσσει πάντα η ιστορία σε όλες τις μεγάλες ηθικές δυνάμεις. Όμως όπως όλοι οι δυνατοί ανά τους αιώνες, έτσι και οι ανταντικοί υπάκουσαν στα συμφέροντά τους και όχι στο κοινό αίσθημα περί δικαίου. Χρησιμοποίησαν πολιτικές μεθόδους βασισμένες στο παζάρεμα και τις μηχανορραφίες. Χλεύαζαν την Μ. Ιδέα, επειδή την φοβούνταν. Προτιμούσαν να «παίζουν» με τις ελληνικές εμφύλιες διενέξεις, να τις υποδαυλίζουν και να τις συντηρούν. Επρόκειτο για ένα άθλιο παιχνίδι, από εκείνα στα οποία ο παίκτης πάντοτε χάνει.

Δεν ήταν εύκολη η ανατροπή ενός λαοφιλούς βασιλιά. Και κανένας άλλος Έλληνας βασιλιάς δεν υπήρξε τόσο δημοφιλής όσο ο στρατηλάτης – απελευθερωτής Κων/νος. Ξέχωρα από την μυστικοπαθή επιρροή του ονόματός του – άλλωστε η Κων/λις πλέον φάνταζε πολύ κοντά - οι Έλληνες είναι ένα έθνος παθιασμένο με την ελευθερία του. Προσκολήθηκαν στον βασιλιά τους με έκταση αφοσιώσεως, ανάλογη με το μέγεθος του κατατρεγμού του από τους ξένους. Ένας σοσιαλιστής Μακεδόνας βουλευτής έλεγε σε Γάλλο διπλωμάτη:“Η ταύτισις της Ελλάδος με τον Βενιζέλο είναι τεράστιο λάθος της Αντάντ. Ο ελληνικός λαός αντιπαθεί το δίλημμα της εκλογής μεταξύ του Βασιλιά του και του Βενιζέλου ενώ η Αντάντ τον εξαναγκάζει να επιλέξει. Μόνο που οι καρδιές δεν εξαναγκάζονται και όλα τα δεινά προέρχονται από αυτή την τακτική σας„. ¹⁸

Η Γερμανία αντιθέτως απεδείχθη ιδιαίτερα επιτήδεια στην μυστική διπλωματία: μην μπορώντας να προσεταιρισθεί την Ελλάδα, επεδίωκε την ουδετερότητά της, κρατώντας Τουρκία και Βουλγαρία σε αναμονή ώστε να παρουσιάζονται ουδέτερες. Έτσι η Ελλάδα βρισκόταν σε αμηχανία για το αν θα έπρεπε να εξέλθει ή όχι στον πόλεμο.

Παρά τα σοβαρά σφάλματα της Αντάντ, εξακολουθούσαν να είναι περίπου ομόφωνες οι συμπάθειες γι αυτήν. Δεν υπήρχε στην Αθήνα κυβέρνηση που θα έκανε πόλεμο κατά της Αντάντ. Το ότι δε πραγματοποιήθηκε το 1914 και 1915 η τυπική συμμαχία και η «εν όπλοις» συναδέλφωση, δεν ήταν ελληνικό σφάλμα. Η ευθύνη βάρυνε την Αντάντ που αντιτάχθηκε στις φιλοδοξίες του ελληνισμού. Ο βασιλιάς έφθασε στο έσχατο σημείο ν’ αρκεσθεί στην εγγύηση περί διατήρησης των ελληνικών συνόρων, αυτοαναιρούμενος, αλλά οι Σύμμαχοι απάντησαν με τον ακρωτηριασμό της Ελλάδας. Πως θα μπορούσε να συγκατατεθεί σ’ αυτό ο ανώτατος άρχων;

Στην ουσία η Αντάντ δεν είχε ανατολική πολιτική. Στήριζε απόλυτα την Βουλγαρία αντί να στηρίξει και να ενώσει απ’ την αρχή όλα τα συμπαθούντα αυτήν Κράτη: Ελλάδα – Σερβία – Ρουμανία. Αντί αυτού άφησε τα δύο τελευταία να καταρρεύσουν άδοξα. Υπό αυτό το πρίσμα, έπεσε στην παγίδα της Κεντρικής Ένωσης, άσχετα αν τελικά στο ελληνικό μέτωπο με πολύτιμο αρωγό τον ελληνικό στρατό, κατήγαγε αποφασιστική, για όλη την πορεία του πολέμου, νίκη.

Βιβλιογραφία

1. Εντουάρ Ντριό: ‘Ελλάδα και Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος’, Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2000.
2. Κ. Σβολοπούλου: ‘Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική’, Εκδόσεις Σάκκουλα Θεσ/νίκη 1983.
3. Π. Παναγάκου ‘Συμβολή εις την Ιστορίαν της δεκαετίας 1912-22’, Αθήναι 1960.
4. Δ.Δ Σούλη (Τχη ΠΖ): «Ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος κατά των Βουλγάρων 1913», Εκδόσεις Ν. Τυλπέρογλου, Αθήναι 1934.
5. Κρ. Πράïς (Ανταποκρ. ‘Times’): ‘Οι Βαλκανικοί Αγώνες, Εκδόσεις Εκάτη, Αθήναι1915.
6. Δ.Δ Σούλη (Ανχου ΠΖ): ‘Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13’, Τ.Γ’, ΣΣΕ, Αθήναι 1936.
7. ΥΠΕΞ Διπλωματικά έγγραφα 1913-17: ‘Ελληνοσερβική Συνθήκη Συμμαχίας-Εισβολή Γερμανοβουλγάρων εις Μακεδονίαν’, Αθήναι 1917.
8. Τυπογρ. Παρασκευά Αντώνη: ‘1913-16, Μεταξύ Παραμονών της Βαλκανικής Ειρήνης, Αθήνα 1916.
9. Ν. Ιβάνωφ (Αντγου): ‘Ο Βαλκανικός Πόλεμος’.
10. Αθάν. Κόκκορης (Ανχης ΠΒ): «Στρτκή Ιστορία, Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13» ΣΣΕ, Δνσις Σπουδών, Αθήνα 1956.
11. Σεργίου Α. Γκαλίστρα: ‘Εθνικοί Αγώνες 1909-1959’, Βιβλιοπ. Της ‘Εστίας, Αθήναι 1963.
12. Ν. Βλάχου: ‘Η αμφισβήτησις υπό των Βουλγάρων  της προτεραιότητας της κατάλήψεως της Θεσ/νίκης υπό του Ελληνικού Στρατού εν έτει 1912’, (Ανάτυπον εκ του παραρτήματος των Ελληνικών, αρ. 4) Θεσ/νίκη 1953.
13. Al. Tsapman (Λγού, πολεμ. Ανταποκρ. Daily Telegraph): Ο πόλεμος Ελλάδος και Βουλγαρίας, Αθήναι (Δεκ. 1913-Ιαν 1914), Μεταφρ. Θεοδωροπούλου.
14. Βικτ. Δούσμανη: ‘Ο συμμαχικός Πόλεμος κατά των Βουλγάρων’, Εκδ. Τμ. ΑΕΒΕ Π.Γ. Μακρής και Σία, Αθήναι Μάιος 1927.
15. Τύποις Π.Δ. Σακελαρίου: ‘Αι Βουλγαρικαί Ωμότητες εν τη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 1912-13’, Αθήναι 1914.

Παραπομπές

Ἐδῶ καὶ πολὺ καιρὸ παρακολουθοῦμε ὅλοι μας μὲ μεγάλη  στενοχώρια, θλίψη καὶ ἀνησυχία δυσάρεστες εἰδήσεις, εἰκόνες πόνου καὶ παραβατικότητας ποὺ μεταδίδονται ἀπὸ τὰ ΜΜΕ σχετικὲς μὲ τοὺς πρόσφυγες καὶ τοὺς οἰκονομικοὺς μετανάστες ποὺ καταφθάνουν κάθε μέρα στὴ Πατρίδα μας. Βλέπουμε ἄναυδοι καὶ ἀνήμποροι τὴν δυσκολία, τὴν ἀνεπάρκεια,τὴν ἀνικανότητα καὶ τὴν ἀτολμία τοῦ Κράτους νὰ ἀντιμετωπίσει τὸ πρόβλημα ποὺ προέκυψε. Ἀκούσαμε ἐμβρόντητοι τὶς γελοῖες δηλώσεις τῆς πρώην ἁρμοδίας (!) ὑπουργοῦ μας ὅτι αὐτοὶ λιάζονται στὶς πλατεῖες, καὶ δὲν τὴν ἐνδιαφέρει τί θὰ γίνουν. Παρόμοια ''ἀνθρωπιστικὴ'' φιλοσοφία ἔχει καὶ ὁ ἀντικαταστάτης τῆς δίδοντας ἔτσι τὸ σύνθημα στοὺς κάθε εἴδους λαθρομετανάστες ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ξέφραγο ἀμπέλι, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ καταφθάνουν ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ Μαρόκο (!) οἰκονομικοὶ μετανάστες, μέσω Τουρκίας καὶ νὰ ἀποβιβάζονται στὰ νησιά μας, τὴ στιγμὴ ποὺ....
χωρίζουν τὴν χώρα τους ἀπὸ τὴν Ἱσπανία, λίγες ἑκατοντάδες μέτρα.

Ἡ ὑπερατλαντικὴ ὑπερδύναμη, γιὰ δικά της γεωστρατηγικὰ καὶ οἰκονομικὰ συμφέροντα ἐδῶ καὶ μερικὲς δεκαετίες ἐφαρμόζει, μὲ θρησκευτικὴ εὐλάβεια, μακρόπνοα σχέδια γιὰ τὴν διατήρηση τῆς παγκόσμιας ἡγεμονίας της, τὴν ἐγκατάσταση, ὅπου μπορεῖ, τῆς δικῆς τῆς 'δημοκρατίας', τὴν ἐπιβολὴ τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, τὴν Παγκοσμιοποίηση, τὴν Πολυπολιτισμικότητα, τὸν Οἰκουμενισμὸ καὶ τὴν Πανθρησκεία. Ἔτσι ἄρχισε νὰ δαιμονοποιεῖ ἡγέτες κρατῶν ποὺ θεωροῦσε ἐμπόδιο στὰ συμφέροντά της ,ὅπως τὸν πρόεδρο τῆς πρώην Γιουγκοσλαβίας Μιλόσεβιτς καθυβρίζοντας τὸν ὡς ''χασάπη τῶν Βαλκανίων'' μὲ ἀποτέλεσμα μέσα σὲ ἕνα χρόνο νὰ διαλύσει τὴν Γιουγκοσλαβία, μὲ τὴν σύμπραξη τῆς Γερμανίας καὶ τῆς Μέγ.Βρετανίας, ποὺ ἤθελαν, ἰδίως ἡ πρώτη,νὰ δημιουργήσουν νέα κράτη μὲ σφαῖρες ἐπιρροῆς τους, καὶ νὰ φέρει τὴ φτώχεια καὶ τὴν ἐξαθλίωση σὲ ἕνα εὐρωπα'ἰ'κὸ λαό. Ἄναψε φωτιὲς στὰ Βαλκάνια.. Ἀφύπνισε ἀλυτρωτικὲς ἰδεοληψίες, ἀδιαφορεῖ ἂν δὲν ὑποδαυλίζει τὴν παραχάραξη τῆς ἱστορίας ἀπὸ τὸ κράτος τῶν Σκοπίων ἀναγνωρίζοντάς το μὲ ἐκβιαστικὸ γιὰ τὴ χώρα μας τρόπο, ὡς ''Μακεδονία''.

Στὴ συνέχεια ἡ ἴδια ὑπερδύναμη ἐπιτέθηκε στρατιωτικὰ δύο φορὲς κατὰ τοῦ Ἰρὰκ τοῦ Σαντὰμ Χουσε'ἲ'ν ποὺ βάφτισε καὶ ἐκεῖνον ''χασάπη τῆς Βαγδάτης'' γιὰ τὰ ἰδιοτελῆ πετρελα'ἰ'κὰ τῆς συμφέροντα, μὲ τὴν πρόστυχη προπαγάνδα ὅτι αὐτὸ δῆθεν κατασκευάζει χημικὰ ὅπλα. Τὸ κατέστρεψε καὶ προκάλεσε τὴν φυγὴ χιλιάδων προσφύγων ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ ἔρχονται ἀκόμη καὶ σήμερα στὴ Πατρίδα μας.. Μετὰ ἀπὸ χρόνια παραδέχθηκαν οἱ φίλοι τους καὶ συμπολεμιστὲς τοὺς ἐκεῖ Ἄγγλοι, ὅτι δὲν βρῆκαν στὸ Ἰρὰκ οὔτε ἕνα (!) κιλὸ χημικὰ ὅπλα. Ὅμως τὸ κακὸ εἶχε ἤδη συντελεστεῖ...

Τὰ ἑπόμενα χρόνια, στὸ ὄνομα τῆς καταπολέμησης τῆς τρομοκρατίας, μετὰ τὴν κατάρριψη τῶν δίδυμων πύργων στὴ καρδιὰ της , ἐπενέβη στρατιωτικὰ στὸ Ἀφγανιστᾶν, στὸ Πακιστᾶν, στὴ Λιβύη καὶ στὴ Συρία ὅπου ἐκεῖ προκάλεσε τὸν αἱματηρὸ ἐμφύλιο πόλεμο ποὺ μαίνεται ἀκόμη, γιὰ νὰ ἀνατρέψει τὸν βασιλιὰ Ἄσαντ , μὲ ἀποτέλεσμα τὴν ὁλοκληρωτικὴ καταστροφή της καὶ τὴν ἀθρόα ἀναχώρηση ἑκατομμυρίων προσφύγων γιὰ τὴν Εὐρώπη, κυρίως μέσω τῆς ταλαίπωρης πατρίδας μας.  Καὶ ἐνῶ ἡ Ἑλλάδα σὲ μέγιστο βαθμό,ὅπως καὶ ἡ ὑπόλοιπη Εὐρώπη, ὑφίστανται τὶς καταστρεπτικὲς συνέπειες τῆς ἀνήθικης πολιτικῆς τοὺς , οἱ ΗΠΑ θεῶνται ἐκ τοῦ μακρόθεν τὰ τεκταινόμενα. Νίπτουν τὰς χείρας των καὶ δίδουν ξενδιάντροπα καὶ ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς συμβουλὲς πῶς νὰ χειρισθοῦν οἱ εὐρωπαῖοι τὸ προσφυγικὸ καὶ μεταναστευτικὸ πρόβλημα ποὺ αὐτὲς προκάλεσαν, χωρὶς οἱ ἴδιες νὰ ἀναλάβουν τὸ παραμικρὸ κόστος δεχόμενες στοὺς κόλπους τοὺς ἔστω ἕνα μέρος τῶν προσφύγων καὶ παρακολουθώντας ἀδιάφορες νὰ ὑφίστανται τὶς συνέπειες τῶν ἐγκλημάτων τοὺς ἀνεύθυνοι καὶ εἰρηνικοὶ λαοi. Κάτι ἀνάλογο πράττει καὶ ὁ Πάπας ὁ ὁποῖος μετὰ τὴ φιέστα τῆς Λέσβου, μὲ τὶς ἑκατοντάδες τῶν ἐνημερωμένων εἰδικὰ γι'αὐτήν, διεθνῶν ΜΜΕ, περάτωσε τὶς δημόσιες σχέσεις του γιὰ τὸ προσφυγικὸ παίρνοντας μαζί του τρεῖς (3) οἰκογένειες Σύρων προσφύγων, σύνολο 12 ἄτομα!

Τὸ παράδοξο ἐδῶ εἶναι ὅτι ἀπὸ πουθενὰ δὲν ἀκούγεται καμιὰ φωνὴ διαμαρτυρίας γιὰ τὴν ἐπαίσχυντη αὐτὴ πολιτικὴ τῶν ΗΠΑ. Ἀκόμη καὶ μεγάλες εὐρωπα'ἰ'κὲς χῶρες παρακολουθοῦν στωικά,ἀμήχανες, ἀνήσυχες καὶ ἀμίλητες σὰν καλὰ παιδιὰ τὴν εἰσβολή, μέσα σὲ ἕνα χρόνο ἑνὸς ἑκατομμυρίου προσφύγων καὶ λαθρομεταναστῶν καὶ προσπαθοῦν ἐκ τῶν ἐνόντων νὰ λύσουν τὸ πρόβλημα ποὺ ἐνέσκυψε στὶς χῶρες τους, κατηγορώντας μάλιστα τὴν Ἑλλάδα γιὰ ἀνύπαρκτη (πράγματι) φρούρηση τῶν συνόρων της καὶ ἀπειλώντας τὴν μὲ ἔξοδο ἀπὸ τοὺς εὐρωπα'ἰ'κοὺς θεσμούς..

Παράλληλα ἐνισχύουν τὴν ἀμφιλεγόμενη, ἄπιστη, ἀδίσταχτη καὶ ἄτακτη φίλη τους Τουρκία, τοποτηρητή τους στὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο ,ποὺ μὲ τὶς ἐπιθετικὲς καὶ ἁρπακτικὲς διαθέσεις της ἁλωνίζει στὸ Αἰγαῖο καὶ ξεφορτώνει συστηματικὰ στὰ νησιὰ μας καθημερινά, ἀκόμη καὶ ἐν μέσω χειμῶνος, μὲ τὴν προστασία μάλιστα πολεμικῶν σκαφῶν της, χιλιάδες πρόσφυγες καὶ λαθρομετανάστες.. Μέσα μάλιστα σ'αὐτὴν τὴν ἀναμπουμπούλα ποὺ δημιουργήθηκε, ἡ ἐξ ἀνατολῶν 'σύμμαχος' μας , ἐκμεταλλεύεται μὲ κάθε ἀθέμιτο καὶ ἐκβιαστικὸ τρόπο ,τὴν ἀδυναμία μας γιὰ φύλαξη τῶν συνόρων μας, νὰ ἐπωφεληθεῖ καὶ νὰ ἐξασφαλίσει ''δικαιώματα'' καὶ διεκδικήσεις της στὸ Αἰγαῖο καὶ προσπαθεῖ νὰ δημιουργήσει τετελεσμένα μὲ τὶς πλάτες τοῦ ΝΑΤΟ καὶ τῶν ΗΠΑ, ποὺ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια ἐπιδιώκει. Μετὰ ἀπὸ 100 σχεδὸν χρόνια στὰ ἀνατολικὰ νησιὰ μας πάτησαν τὸ πόδι τοὺς τοῦρκοι ἀξιωματικοὶ ποὺ ''συνεργάζονται'' μὲ ἕλληνες συναδέλφους τους γιὰ τὴν δῆθεν ἐπαναπροώθηση λαθρομεταναστῶν. Ἃς μὴ ξεχνᾶμε βέβαια ὅτι πολὺ μεγάλη εὐθύνη γιὰ τὴν Συριακὴ κρίση, μὲ τὴν ἐπιθετικὴ πολιτική της καὶ ἐκεῖ, ἔχει καὶ ἡ ἴδια ἡ Τουρκία.. Στὴν οὐσία ἀπὸ κοινοῦ καὶ ὄχι μόνοι, προκαλοῦν καὶ ἐνισχύουν ἕνα ὕπουλο καὶ καταχθόνιο σχέδιο οἰκονομικῆς ἐξάντλησης καὶ ἀλλοίωσης τῶν πληθυσμῶν καὶ τῶν κρατῶν τῆς Εὐρώπης καὶ πρώτ' ἂπ'ὅλα τῆς Ἑλλάδας. Τὴν διάλυση τοῦ κοινωνικοῦ τους ἱστοῦ καὶ τὴν ἐπώαση τοῦ ἰσλαμικοῦ φιδιοῦ στοὺς κόλπους τους...

Ἤδη ἐγκλωβίσθηκαν στὴν Ἑλλάδα πολλὲς χιλιάδες λαθρομετανάστες λόγω τῶν ἐπικινδύνως ἀνοιχτῶν συνόρων μας ἀπὸ ἀνατολᾶς καὶ τῶν κλειστῶν, ἀπὸ βορρᾶ. Κανεὶς δὲν γνωρίζει ποῦ θὰ καταλήξει αὐτὴ ἡ ἀνυπόφορη καὶ ἐπικίνδυνη γιὰ ἐμᾶς κατάσταση καὶ σὲ ποιὸ ἀριθμὸ θὰ φθάσουν τελικῶς αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι. Ἡ Πατρίδα μας πλέον κινδυνεύει ἀπὸ Χώρα νὰ γίνει Χῶρος. Χῶρος ὅπου πλέον κάνουν σουλάτσο, ἀνεγξέλεγκτα χιλιάδες ἀλλοδαποί, κυριολεκτικῶς ἀγνώστου προελεύσεως καὶ ἐπιδιώξεων. Μὲ τὸ ἀνίκανο καὶ ἀνύπαρκτο Κράτος μας, ἔτσι ποὺ τὰ κατάφερε μὲ τὴν ''φιλάνθρωπη'' πολιτική του, ποὺ τὰ ἔχει πλήρως χαμένα, κινδυνεύει πλέον ἡ ἐθνική μας ἀσφάλεια, ἡ ἐθνική μας κυριαρχία καὶ ἀκεραιότητα καὶ ἡ κοινωνικὴ εἰρήνη τῶν πολιτῶν μας. Δὲν μᾶς ἔφθαναν δηλαδὴ τὰ χίλια δυὸ προβλήματα ποὺ ἔχουμε, μᾶς προστέθηκαν καὶ τὰ πολλὰ προβλήματα ποὺ δημιουργοῦν οἱ λαθρομετανάστες. Ὁ Θεὸς νὰ βάλει τὸ χέρι του. Βέβαιά το Ὑπουργεῖο τῶν Ἐξωτερικῶν θὰ μποροῦσε νὰ ἀπευθυνθεῖ στὶς ΗΠΑ γιὰ νὰ ἀναλάβουν αὐτὲς τοὺς ἀφγανούς, πακιστανοὺς, ἰρανούς, ἰρακινοὺς καὶ λίβυους λαθρομετανάστες καὶ νὰ τοὺς φιλοξενήσουν στὴν πολὺ πλούσια καὶ μεγάλη χώρα τους. Γιατί στὴν οὐσία αὐτὲς εἶναι κυριολεκτικὰ οἱ ὑπαίτιες ποὺ μὲ τὶς ἄστοχες καὶ ἄδικες πολεμικὲς ἐπεμβάσεις τους στὶς χῶρες τους, μᾶς τοὺς 'ἔστειλαν' ἐδῶ καὶ μᾶς ἔμειναν ἀμανάτι. Ἀλλὰ ποιὸς τολμάει νὰ τὰ βάλει μὲ τὸν παγκόσμιο ἡγέτη, εἰδικὰ ἀπὸ ἕνα χρεωκοπημένο καὶ ξευτελισμένο Κράτος ποὺ ζητάει ἀπ'αὐτὲς ,μὲ κάθε τρόπο τὴ βοήθειά τους γιὰ τὰ πολλαπλά του προβλήματα, ποὺ ἀντὶ νὰ κοιτάζει πῶς νὰ τὰ θεραπεύσει,προσθέτει συνεχῶς μὲ τὴν ἀνεύθυνη καὶ ἀπροκάλυπτα κομματικὴ πολιτική του, καὶ ἄλλα. Ἡ ἀνθρωπιστικὴ εὐαισθησία ὅμως ἔχει καὶ αὐτὴ τὰ ὅριά της. Δὲν εἶναι δυνατὸν ἡ μικρὴ καὶ πτωχή, ὅπως τὴν κατάντησαν, Ἑλλάδα νὰ δεχθεῖ τὰ ἑκατομμύρια τῶν λαθρομεταναστῶν τῆς Ἀσίας καὶ τῆς Ἀφρικῆς. Καὶ ποῦ εἶναι ἀλήθεια ἡ 'ἀνθρωπιστικὴ' εὐαισθησία τοῦ Κράτους μας γιὰ τὰ ἁπλὰ καὶ αὐτονόητα δικαιώματα τῶν χειμαζομένων ἑλλήνων πολιτῶν ποὺ στὸ κάτω κάτω αὐτοὶ πληρώνουν ὅλα τα σπασμένα καὶ φορτώνονται συνεχῶς δυσβάσταχτους φόρους.

Ἐδῶ θέτω ἕνα ρητορικὸ ἐρώτημα: Οἱ Σύροι πρόσφυγες γιατί ἄραγε  δὲν μένουν στὴ πατρίδα τους γιὰ νὰ πολεμήσουν ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν καὶ νὰ ὑπερασπιστοῦν τὶς οἰκογένειές τους; Νὰ πολεμήσουν ἐναντίον τοῦ Ἰσλαμικοῦ Κράτους, τοῦ ISIS καὶ τῶν ἄλλων φανατικῶν ὁμοθρήσκων τους, ὅπως ἔκαναν κατὰ καιροὺς καὶ ἄλλες χῶρες ὅταν βρέθηκαν σὲ παρόμοιες συνθῆκες, ὅπως ἡ Ἑλλάδα, ἀλλὰ ἀσμένως καταφεύγουν μαζὶ μὲ γέρους ,παιδιὰ καὶ ἀνάπηρους στὴν Εὐρώπη; Γιατί δὲν πηγαίνουν στὶς ὁμόδοξες καὶ πλούσιες γειτονικές τους Ἀραβικὲς χῶρες ,ἀλλὰ καταφεύγουν στὶς 'ἄπιστες' κὰτ'αὐτοὺς Ἑλλάδα καὶ Εὐρώπη; Οἱ σκοποὶ ἄρα ὅλων τους καὶ τῶν ἐντολοδόχων τοὺς εἶναι φανεροί.
     
Ἀλλὰ ἃς δεχθοῦμε ὅτι οἱ Σύροι ἔχουν χρήματα καὶ διακινδυνεύουν ἀκόμη καὶ τὴ ζωή τους γιὰ τὸ ἐγχείρημά τους αὐτό. Οἱ ἄλλοι λαθρομετανάστες ἀπὸ τὸ Ἀφγανιστᾶν, τὸ Πακιστᾶν, τὸ Μπαγκλαντές, τὸ Ἰρᾶν, τὸ Ἰράκ, τὴ Σομαλία,τὴν Ὑεμένη, τὴ Νιγηρία,τὴ Λιβύη,τὴν Ἀλγερία,τὸ Μαρόκο κλπ. ΠΟΥ; βρίσκουν τὰ χιλιάδες δολλάρια προκειμένου νὰ χρυσοπληρώσουν τούρκους δουλέμπορους καὶ ἄλλους παράνομους διακινητὲς γιὰ νὰ ἔλθουν στὴν Εὐρώπη; Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ἐὰν εἶχαν δικά τους ,αὐτὰ τὰ λεφτὰ στὴ πατρίδα τους, θὰ ἦταν ἡ ἐλὶτ τῆς κοινωνίας τους. Θὰ ἦταν ἐπιχειρηματίες καὶ βιομήχανοι στὶς  πάμπτωχες ἢ κατεστραμμένες ἀπὸ πολέμους χῶρες τους. Ποιοὶ λοιπὸν ἔχουν ἄνομα συμφέροντα, τοὺς χρηματοδοτοῦν κρυφά,ὑπόγεια καὶ συνωμοτικὰ γιὰ νὰ ἐξαθλιώσουν οἰκονομικὰ τὴν Ἑλλάδα, νὰ τὴν ἐξισλαμίσουν βίαια, ὅπως καὶ τὶς ἄλλες χῶρες τῆς Εὐρώπης, νὰ μᾶς ἐπιβάλουν τὰ δικά τους ἤθη καὶ ἔθιμα καὶ νὰ καταστρέψουν τὴν εἰρήνη καὶ τὴν γαλήνη τῶν πολιτῶν μας;

Διαβάζω τελευταία ὅτι ἤδη ἡ Σαουδικὴ Ἀραβία , μία ἀπὸ τὶς πλουσιότερες καὶ μεγαλύτερες πετρελα'ἰ'κὲς καὶ ἐξαγωγικὲς χῶρες στὸ κόσμο, κινδυνεύει μὲ πτώχευση(!) , ὅπως καὶ ἄλλες μικρότερες ἀραβικὲς χῶρες τοῦ Περσικοῦ Κόλπου. Τὰ ἱδρύματα Ρότσιλντ καὶ Σόρος τί ρόλο ἄραγε παίζουν σ' αὐτὸ τὸ βρώμικο παιχνίδι; Ὅλα αὐτὰ συμβαίνουν ἄραγε ἐν ἀγνοία καὶ παρὰ τὴ θέληση τῆς ''μεγάλης'' μας φίλης;

Ἡ λεγόμενη οἰκονομικὴ κρίση ποὺ ἔπληξε τὴ χώρα μας ἦταν συνέπεια τῆς ἀνερμάτιστης, ἄφρονος καὶ ἀνήθικης πολιτικῆς ἀνίκανων καὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων ποὺ κακὴ τὴ μοίρα μας, ἐκλέξαμε γιὰ νὰ μᾶς κυβερνήσουν.. Πολιτικοὶ ποὺ μὲ τὶς ψεύτικες ὑποσχέσεις τους, μοναδικὸ στόχο εἶχαν τὴν κατάληψη καὶ κατάχρηση τῆς ἐξουσίας, τὴν προκλητικὴ ἀπόλαυση τῶν προνομίων ποὺ αὐτὴ τοὺς παρέχει, τὴ νομὴ καὶ τὴ διανομὴ χωρὶς αἰδῶ,τοῦ ἐγχώριου πλούτου, στοὺς ἴδιους καὶ στοὺς κομματικοὺς φίλους καὶ συγγενεῖς τους.. Ὅμως εἶναι παγκοίνως γνωστὸ ὅτι ἡ κρίση ποὺ ταλαιπωρεῖ τὴ Πατρίδα μας δὲν εἶναι ἁπλὰ οἰκονομική. Εἶναι πρωτίστως πνευματική. Εἶναι ἐθνική, ἠθική, κοινωνική, πολιτική,πολιτιστική. Εἶναι κρίση ποὺ τὴν προκάλεσαν βεβαίως κυρίως ἀνέντιμοι ἄνθρωποι ποὺ δὲν τοὺς ἐνδιέφερε ἂν οἱ ἐνέργειές τους ζημείωναν τὸ κράτος καὶ προκαλοῦσαν δυστυχία στὸ λαό μας. Διεστραμμένοι ἐγκέφαλοι μὲ ἐμπαθεῖς ἰδεοληψίες καὶ προκαταλήψεις ποὺ ἀλλοίωσαν καὶ κατέστρεψαν τὶς ἀξίες τοῦ Γένους μας. Μάχονται ἀνοιχτὰ ἐναντίον τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης μας, τῆς ἱστορίας μας, τῆς γλώσσας μας, τῶν παραδόσεών μας, μαύρισαν τὴ ψυχή μας ,καὶ καταστρέφουν τὴ ζωή μας..

Οἱ ἡγέτες μᾶς ἀποδείχθηκαν ὄχι μόνο πολὺ μικροὶ γιὰ τὶς περιστάσεις, ἀνάξιοι, διεφθαρμένοι, ἀνίκανοι καὶ ἀνεύθυνοι, ἀλλὰ κυρίως ἐπικίνδυνοι. Ὁδήγησαν τὴ χώρα μας, μὲ πράξεις καὶ ἐνέργειές τους, στὴ πτώχευση, στὴν ἐξαθλίωση τοῦ λαοῦ μας καὶ στὴ χλεύη ἀκόμη καὶ ὑποανάπτυκτων κρατῶν. Δίδαξαν μὲ τὴν ἐγκληματικὴ πολιτική τους στὸ λαὸ τὴν ἀπάτη, τὴ κομπίνα,τὴ ρεμούλα,τὴ κλεψιά, τὴν ἀνηθικότητα. Οἱ νῦν κρατοῦντες ἐδῶ καὶ χρόνια ἔδωσαν τὸ σύνθημα νὰ μὴ πληρώνει κανεὶς τοὺς φόρους καὶ τὶς ὑποχρεώσεις του στὸ Κράτος καὶ ὑποσχέθηκαν καὶ ἀτιμωρησία μαζί. Ἔτσι ἔφθασε τὸ δημόσιο χρέος σὲ δυσθεώρητα ὕψη καὶ τώρα τρέχουμε καὶ δὲ φτάνουμε. Καὶ μᾶς λένε ὅτι φταῖνε μόνο οἱ ἄλλοι. Ὡστόσο κανένας τοὺς τώρα ποὺ εἶναι στὴν ἐξουσία δὲν στρώνεται πραγματικὰ στὴ δουλειὰ ποὺ πρέπει νὰ κάνει γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσει τὰ ὑπάρχοντα προβλήματα,ἀλλὰ οὐσιαστικὰ μὲ τὴν ὕποπτη ἀπραξία τους καὶ τὶς ἰδεολογικὲς ἀγκυλώσεις τοὺς προσθέτουν καὶ ἄλλα...
Ἀκολούθως ἐλαφρὰ τὴ καρδία καὶ μὲ κάθε σπουδή, ἄθεοι πολιτικοὶ ἢ ἄλλοι μὲ πολὺ χλιαρὴ χριστιανικὴ συνείδηση, ψήφισαν προσφάτως νόμους πέραν κάθε ἠθικῆς. Ἀνεγνώρισαν τὴν ὁμοφυλοφιλία καὶ κάθε ἄλλου εἴδους προσωπικὴ διαστροφὴ καὶ ἀνωμαλία ὡς νόνιμη καὶ καθ' ὅλα ἀνεκτὴ ἐπιλογή, γιὰ νὰ εὐχαριστήσουν κάποιους κομματικοὺς φίλους τους. Νομιμοποίησαν τὸ γάμο μεταξὺ ὁμοφύλων. Θέσπισαν αὐστηρὲς ποινικὲς διατάξεις σὲ ὅποιον διαφωνεῖ ἢ ἀντιτίθεται στὸν ἀνίερο αὐτὸ νόμο, φορτώνοντας τὸν μάλιστα σὲ ἀγαστὴ συνεργασία μὲ ὅλα τα δῆθεν προοδευτικὰ ΜΜΕ ,τὴ ρετσινιὰ τοῦ φασίστα καὶ τοῦ ρατσιστῆ. Μετέφεραν ἔτσι τὴ διάστροφη ἀσθένειά τους καὶ στοὺς πολίτες μας. Τώρα πιὰ νοσεῖ καὶ ὁλόκληρη ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία..

Στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας ἀποδείχθηκε ὡστόσο ὅτι στὸν κόσμο αὐτό, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς φυσικοὺς καὶ πολιτειακοὺς νόμους , ὑπάρχουν καὶ πνευματικοὶ Νόμοι, τοὺς ὁποίους ὅσοι τοὺς καταπατοῦν , ἀργὰ ἢ γρήγορα τοὺς πληρώνουν ἀκριβά. Ὁ Ἑλληνισμὸς ,γνώρισε τοὺς πνευματικοὺς αὐτοὺς Νόμους, τὸν Νόμο τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸν βίωσε φρικτά το 1453 καὶ τὸ 1922 ,γιὰ νὰ μὴν ἀναφερθῶ καὶ σὲ ἄλλες ἐποχές. Πολὺ φοβοῦμαι ὅτι καὶ πάλι βρισκόμαστε στὶς παραμονὲς τέτοιων χρόνων. Βιώνουμε καὶ ὑφιστάμεθα σήμερα κι ἐμεῖς, εἴτε ὡς ἄτομα, εἴτε ὡς λαός,εἴτε ὡς Ἔθνος τὰ ἐπιχείρα τῶν ἀνομιῶν μας.

Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς στὸ βιβλίο τοῦ ''400 κεφάλαια περὶ ἀγάπης'' γράφει: '' Ὅταν σου ἔλθει ἀπροσδόκητος πειρασμός, μὴ θεωρήσεις ἐκεῖνον αἴτιο,διὰ τοῦ ὁποίου ἦλθε, ἀλλὰ ἐρεύνησε τὸ γιατί ἐπέτρεψε ὁ Θεός, καὶ θὰ ἀνακαλύψεις ὅτι σου ἔπρεπε γιὰ διόρθωσή σου. Ὁπωσδήποτε εἴτε δὶ' ἐκείνου τοῦ ἀνθρώπου ,εἴτε δὶ'ἄλλου ,θὰ ἔπινες τὸ πικρὸ ποτήρι πού σου στέλλει ὁ Θεός. (κέφ. 42). Αὐτὸ τὸ ἐδάφιο ἃς τὸ μελετήσουμε καλὰ γιατί ἰσχύει γιὰ ὅλους μας, καὶ γιὰ τὸ Κράτος μας.

Τελευταία, ἀπὸ τὴ Νέα Τάξη πραγμάτων, στὸ ὄνομα τῆς ἀντιμετώπισης τῆς τρομοκρατίας ,καλλιεργεῖται τὸ ἔδαφος καὶ προετοιμάζεται ψυχολογικὰ ἡ κοινὴ γνώμη γιὰ τὴν δῆθεν ἀνάγκη ὑποχρεωτικῆς ἔκδοσης νέων ταυτοτήτων στοὺς ἕλληνες πολίτες,μὲ ηὐξημένα βιομετρικὰ στοιχεῖα ποὺ θὰ ἐνσωματώνουν ὅμως σ'αὐτὲς ἐν εἴδει ὑδατογραφίας ἢ κάτι παρόμοιο, τὸν βδελυρὸ ἀριθμὸ 666. Αὐτὸ εἶναι γνωστὸ ὅτι ὑποκινεῖται καὶ ἐπιβάλλεται ἀπὸ τὸν παγκόσμιο Σιωνισμό. Προσπαθοῦν λοιπὸν οἱ ὑπερατλαντικοὶ 'φίλοι' μας νὰ βροῦν μὲ ποιὸν ἐπιτήδειο τρόπο θὰ μᾶς πλασάρουν αὐτὸ τὸ ἐξάμβλωμα, τὸ μίασμα τῆς ἐρημώσεως, ὥστε νὰ μὴν ἀντιδράσει ἔντονα ὁ ἀτυχὴς λαός μας. Δυστυχῶς ὅμως ,δὲν βλέπω καὶ μεγάλο ἐνδιαφέρον γι' αὐτὰ τὰ θέματα ἀπὸ τὸν πολὺ κόσμο,γιὰ νὰ μὴ πῶ ὅτι ὑπάρχει πλήρης ἀδιαφορία, παρὰ μόνο γιὰ ὅ,τι θίγει τὴ τσέπη του, τὸ δὲ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο μας περὶ ἄλλων τυρβάζει.

Ἡ κατάσταση πλέον στὴ πατρίδα μας ἔχει ξεφύγει ἀπὸ κάθε ἔλεγχο. Ἀπὸ δῶ καὶ πέρα τὸν λόγο τὸν ἔχουμε ἐμεῖς. Ὁ κὰθ΄ἕνας μας προσωπικά. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ παρακολουθοῦμε ἀδιάφοροι καὶ χαλαροί, γεγονότα καὶ πράγματα ποὺ συμβαίνουν γύρω μας, μᾶς ἀφοροῦν ὅλους καὶ ἐπηρεάζουν τὴ ζωή μας, χωρὶς ἐμεῖς νὰ κάνουμε τίποτε. Θὰ πρέπει νὰ ἀφυπνισθοῦμε. Νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸ λήθαργό τῆς ἀμεριμνησίας καὶ τῆς ραθυμίας. Νὰ ἀντισταθοῦμε στὰ τεκταινόμενα, εἰρηνικά, μὲ ἐπιχειρήματα στὴ παραπλάνιση καὶ παραπληροφόρηση ποὺ ὑφιστάμεθα καθημερινὰ ἀπὸ τὰ ἀργυρώνυμα παντοειδῆ ΜΜΕ. Αὐτὰ ποὺ μὲ ἐγκάθετους δημοσιογράφους καὶ ἄλλους διαφόρους πολιτικολογοῦντες, γιὰ ἰδιοτελῆ τους συμφέροντα, ἀλλοιώνουν, διαστρέφουν καὶ διαστρεβλώνουν προκλητικὰ αἰώνιες ἀξίες καὶ ἀλήθειες. Τὸ χριστιανικὸ (;) Κράτος μᾶς ἤδη ἐξόρισε τὸν Θεὸ ἀπὸ τὰ σχολεῖα μας, τὰ ὑπουργεῖα, τὶς ὑπηρεσίες.Τὰ πιὸ πάνω ΜΜΕ, ἐκτελώντας διατεταγμένη ὑπηρεσία, μᾶς ἀποσυντονίζουν,μᾶς κάνουν μέσω εἰδήσεων ἢ διαφόρων (σαχλῶν) ἐκπομπῶν τους, πλύση ἐγκεφάλου πῶς νὰ ἐξοβελίσουμε καὶ ἐμεῖς ἀπὸ τὰ σπίτια μας καὶ ἀπὸ τὴ ζωή μας, τὸν Θεό..Ἔτσι ὅμως πῶς θὰ προκόψουμε εἴτε σὰν ἄτομα εἴτε σὰν λαός; Τὸ πρῶτο καὶ πιὸ εὔκολο πράγμα ποὺ μποροῦμε νὰ κάνουμε σ' αὐτὴ τὴ περίπτωση εἶναι νὰ σβήσουμε φυσικὰ τὴ τηλεόραση καὶ τὸ ραδιόφωνο. Νὰ πάψουμε νὰ ἀκοῦμε ὅ,τι μᾶς σερβίρουν. Νὰ μείνουμε ἀνεπηρέαστοι ἀπὸ τὴν πραπαγάνδα τους,νὰ μάθουμε νὰ σκεφθόμαστε μόνοι τα διάφορα θέματα ποὺ μᾶς ἀπασχολοῦν γιὰ νὰ βρίσκουμε τὶς καλύτερες λύσεις τους, καὶ νὰ ἀρχίσουμε νὰ ἀσχολούμαστε περισσότερο μὲ τὸν ἑαυτό μας, μὲ τὸν ἐσώτερο ἄνθρωπο.

Νὰ ἀνακαλέσουμε στὴ μνήμη μᾶς τὴν μέχρι τώρα ζωή μας. Νὰ κάνουμε ἕναν λεπτομερῆ ἀπολογισμό. Νὰ φέρουμε στὸ νοῦ μας,ὅσο μποροῦμε, τὶς πράξεις μας, τὶς παραλείψεις μας, τὶς ἐπιλογές μας .Νὰ κάνουμε αὐστηρὴ αὐτοκριτική, ἕναν αὐτοέλεγχο. Νὰ ἀναγνωρίσουμε τὰ πολλὰ λάθη καὶ ἁμαρτίες ποὺ καὶ ἐμεῖς κάναμε, νὰ λυπηθοῦμε εἰλικρινὰ γι' αὐτά, νὰ μετανοήσουμε καὶ νὰ ζητήσουμε ταπεινά το ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Νὰ ἀντιληφθοῦμε ὅτι καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε ἀμέτοχοί των συμφορῶν ποὺ μᾶς συμβαίνουν ,εἴτε προσωπικὰ ,εἴτε συλλογικά. Ὁ ἅγιος Πὰ'ἲ'σιος ἔλεγε ὅτι ἡ μελέτη τοῦ ἐαυτοῦ μας εἶναι πιὸ ὠφέλιμη ἀπ'ὅλες τὶς μελέτες. Ἀλλοιῶς ὅσα καὶ ἂν διαβάζουμε πάνε χαμένα.. Ἀντὶ λοιπὸν νὰ ὀργιζόμαστε,νὰ βλασφημοῦμε καὶ νὰ ἀντιδροῦμε μὲ βιαιότητες, νὰ ἀρχίσουμε νὰ προσέχουμε περισσότερο πῶς ἐνεργοῦμε, πῶς λειτουργοῦμε. Νὰ προσέχουμε καὶ νὰ διερωτώμαστε ἐὰν αὐτὸ ποὺ κάνουμε εἶναι σύμφωνο μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἄραγε ἡ συμπεριφορὰ καὶ ἡ ζωὴ μας εἶναι ἀρεστὴ στὸ Θεὸ ἢ ἀποδοκιμάζεται καὶ ἀποστρέφεται απ' Αὐτόν;

Στὸν κύκλο τῶν γνωριμιῶν μας, ἐφ' ὅσον γνωρίζουμε κάποια πράγματα ,νὰ ἐνημερώνουμε συνανθρώπους μας ποὺ εἶναι ἀδιάφοροι καὶ δὲν ἀσχολοῦνται μὲ χριστιανικὰ θέματα.. Δυστυχῶς τὴ πολὺ μεγάλη πλειοψηφία τοῦ κόσμου τὴν ἀπασχολοῦν σήμερα ἀποκλειστικὰ καὶ μόνον τὰ (ὑπαρκτὰ) οἰκονομικὰ προβλήματά του ἢ ἄλλα ἄσχετα θέματα. Δυσφορεῖ καὶ ἀπορρίπτει συζητήσεις πνευματικὲς , θεολογικὲς ἢ ὑπαρξιακές, Ἀρνεῖται νὰ σκεφθεῖ κάτι, ἀκόμη καὶ γιὰ τὴν ὕπαρξη καὶ κατάληξη τῆς αἰώνιας ψυχῆς του. . Ἐνδιαφέρεται μόνο γιὰ τὸ τώρα. Γιὰ τὸ σήμερα...Πῶς ἄραγε θὰ πεισθεῖ ἕνας χὸ'ἰ'κὸς ἄνθρωπος (ὅλοι εἴμαστε τέτοιοι) νὰ ἀναθεωρήσει τὴ στάση του καὶ νὰ ἀλλάξει πορεία στὴ ζωή του; Χρειάζεται συνεπῶς μεγάλος καὶ συνεχὴς ἀγώνας .Ἀπὸ ὅλους ὅσοι αἰσθάνονται δυνατοὶ νὰ σταθοῦν ὄρθιοι, νὰ πολεμήσουν εἰρηνικὰ Χρειάζεται μετάνοια, θερμὴ προσευχὴ γιὰ νὰ ἀπελευθερωθοῦμε ἀπὸ τὰ πάθη μας, τὶς ἀδυναμίες μας, γιὰ νὰ ἐλπίσουμε στὴ Θεία βοήθεια σ'αὐτὸν τὸν προσωπικό μας ἀγώνα.. Θερμὴ προσευχὴ καὶ γιὰ τὴν ἀγαπημένη μᾶς Πατρίδα.. Νὰ φωτίσει ὁ Θεὸς τοὺς ἄρχοντές μας ,τοὺς πνευματικοὺς καὶ πολιτικοὺς ἡγέτες μας νὰ ἀλλάξουν νοοτροπία, νὰ ἐνεργοῦν σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου γιὰ τὸ καλὸ ὅλων μας.

Παρὰ τὰ χίλια δυὸ προβλήματα ποὺ ταλανίζουν τὴ χώρα μᾶς ,τὴ φτώχεια,τὴν ἀνεργία, ἀκόμη καὶ τὴ πείνα ποὺ πλήττει πολλοὺς συνανθρώπους μας, τελικῶς πιστεύω ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἀπελπιζόμαστε, ἰδίως οἱ νέοι μας ποὺ τοὺς ἔχουμε ἀπογοητεύσει. Βλέπουν ,ὄχι ἄδικα, τὸ μέλλον τοὺς σκοτεινὸ καὶ ἀβέβαιο. Ἐγκαταλείπουν τὴν Πατρίδα μας ,κυρίως μορφωμένα παιδιά... Ὑπάρχει ὡστόσο ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟΣ Κύριος ποὺ τὸν ἔχουμε ξεχάσει. Ποῦ εἶναι δίπλα μας καὶ παρακολουθεῖ ὅ,τι μᾶς συμβαίνει. Βλέπει τὸν ἀγώνα μας, τὶς ἀγωνίες μας, καὶ περιμένει ἀπὸ ἐμᾶς , μόνο νὰ ταπεινωθοῦμε καὶ νὰ ζητήσουμε μὲ συντριβὴ καρδίας τὴ βοήθειά Του, τὸ ἔλεός Του. Καὶ νὰ εἴμαστε ἀπολύτως βέβαιοι ὅτι θὰ μᾶς τὸ δώσει πλουσιοπάροχα... Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας, μᾶς διαβεβαίωσε ὅτι θὰ εἶναι πάντοτε μαζί μας: ''Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ' ὑμῶν εἰμὶ πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἴωνος''. Ματθ.κή,20. Τὸ ἔχει ἄλλωστε ἀποδείξει ἡ Ὀρθόδοξη ἱστορία μας 2000 ἐτῶν.

Ἀπὸ ἐμᾶς συνεπῶς ἐξαρτᾶται οὐσιαστικὰ ἢ ζωή μας, ἡ ὕπαρξή μας ,τὸ μέλλον μας, τὸ μέλλον τῶν παιδιῶν μας, τὸ μέλλον τῆς Πατρίδας μας.

Πηγή: (ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, 1η Μαΐου 2016 Χρῆστος Αϊναλὴς , Ὑποστρ/γος Ἀστυνομίας ἐ.α.), Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Εὐφραίνου ἐν Κυρίῳ ὁ ἁγιώνυμος Ἄθως, ὁ νοητὸς τῆς Θεοτόκου καὶ ὡραῖος παράδεισος· ἰδοὺ γὰρ ἐν ταῖς ὑπωρείαις σου ἐξήνθησαν κρίνα ἀειθαλῆ καὶ πανεύοσμα, καὶ ἐν ταῖς κοιλάσι καὶ παραλίοις σου δένδρα οὐρανομήκη καὶ εὐσκιόφυλλα ἀνεβλάστησαν, καρποὺς ἀθανάτους τοῦ Πνεύματος προβαλλόμενα… (ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ἄκρο τῆς χερσονήσου τοῦ Ἄθω, σὲ ἀπόσταση μίας ὥρας περίπου ἀπὸ τὰ Καυσοκαλύβια, πρὸς τὴ Μεγίστη Λαύρα, μέσα σ᾿ ἕνα ἐπιβλητικὰ ἄγριο τοπίο θαυμαστῆς φυσικῆς ὀμορφιᾶς καὶ στὴν κορφὴ ἑνὸς ἀπότομου βράχου, διακόσια πενήντα περίπου μέτρα πάνω ἀπὸ τὴ θάλασσα, κυριολεκτικὰ μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς», βρίσκεται τὸ σπήλαιο τοῦ ὁσίου Νείλου τοῦ μυροβλύτου.

Ὁ ὅσιος Νεῖλος, ποὺ ἀσκήθηκε ἐδῶ, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ «ἀειθαλῆ καὶ πανεύοσμα» κρίνα, ἕνα ἀπὸ τὰ «οὐρανόμηκη καὶ εὐσκιόφυλλα» δέντρα, ποὺ βλάστησαν ἐν ταῖς ὑπωρείαις καὶ ἐν ταῖς κοιλάσι καὶ παραλίοις· τοῦ ἁγιοτόκου Ἄθωνα.

Βλαστὸς τῆς εὐάνδρου Πελοποννήσου, γεννήθηκε στὸ χωριὸ Ἅγιος Πέτρος τῆς Κυνουρίας στὰ τέλη τοῦ 16ου αἰ. Ἀνατράφηκε «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου» (Ἐφ. 6:4) ἀπὸ τοὺς εὐσεβεῖς γονεῖς του καὶ διδάχθηκε τὰ ἱερὰ γράμματα ἀπὸ τὸν ἐνάρετο καὶ μορφωμένο θεῖο του Ἱερομόναχο Μακάριο. Μὲ τὴ συνετὴ καθοδήγηση καὶ τὶς συμβουλὲς τοῦ τελευταίου, ὁ μικρὸς Νικόλαος Τερζάκης -ἔτσι λεγόταν στὸν κόσμο ὁ ἅγιος- «προέκοπτε σοφίᾳ καὶ ἡλικίᾳ καὶ χάριτι παρὰ Θεῷ καὶ ἀνθρώποις» (Λουκ. 2:52).

Πολὺ νωρὶς ὁ σπόρος τοῦ θείου λόγου, ποὺ ἔπεσε «ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλήν» (Ματθ. 13:23), ἔδωσε καρπὸ ἑκατονταπλάσιο. Ἔτσι στὴν ψυχὴ τοῦ Νικολάου ἄναψε ὁ θεῖος ἔρωτας τόσο, ποὺ ἡ ματαιότητα τοῦ κόσμου δὲν μποροῦσε νὰ τὸν κρατήσει πιὰ κοντά της. Ἀκολούθησε, λοιπόν, τὸ θεῖο του στὴν Ἱστορικὴ Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Μαλεβῆ, ἀνδρῴα τότε, ποὺ βρίσκεται στὰ βόρεια ἀντερείσματα τοῦ Πάρνωνα καὶ χρονολογεῖται ἀπὸ τὸν 8ο αἰ. Ἐκεῖ, «τῷ ζυγῷ τοῦ Χριστοῦ ὑποσχὼν τὸν αὐχένα», κατὰ τὸν ἱερὸ ὑμνογράφο του, «πρὸς ἀσκητικοὺς ἀγώνας ἀνδρείᾳ ψυχῇ ἀπεδύσατο».

Στὴ μοναχική του κουρὰ πῆρε τὸ ὄνομα τοῦ ὁσίου Νείλου τοῦ Σιναΐτη. Τὸν μεγάλο αὐτὸ νηπτικὸ πατέρα τοῦ 5ου αἰ. μιμήθηκε ὁ συνώνυμός του νέος μοναχὸς στὴν ἄσκηση στὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ὑπακοή, στὴ νηστεία καὶ τὴν ἐγκράτεια, στοὺς κόπους καὶ τὶς κακοπάθειες, στὶς προσευχὲς καὶ τὶς ἀγρυπνίες. Τόσο φλογερὸς ἦταν ὁ ἀσκητικός του ζῆλος, ὥστε λίγο ἀργότερα, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ γέροντά του, ἐγκαταβίωσε σὲ μιὰ σπηλιά, πιὸ πάνω ἀπὸ τὸ μοναστήρι, γνωστὴ σήμερα μὲ τὴν ὀνομασία «Ἀσκητήριο τοῦ Ἁγίου Νείλου».

Γιὰ τὴν καθαρότητα καὶ τὶς ἀρετές του, ἀξιώθηκε νὰ λάβει, ὅταν ἔφτασε στὴν κατάλληλη ἡλικία, τὸ χάρισμα τῆς Ἱερωσύνης. Παράλληλα ἔμαθε καὶ τὴν Ἱερὴ τέχνη τῆς εἰκονογραφίας, στὴν ὁποία ἐπιδόθηκε μὲ ἐπιτυχία.

Ὁ ἱερομόναχος Μακάριος ἔμεινε δεκαπέντε περίπου χρόνια στὴ Μαλεβή. Ὕστερα, ποθώντας ἡσυχαστικότερη ζωή, ἀνεχώρησε γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ὅπως ἀναφέρει ὁ ἴδιος στὴ διαθήκη του, γραμμένη τὸ 1608, «σπινθὴρ θεῖος κατὰ τὸ συνειδὸς τιτρωσκόμενός μου τὴν καρδίαν οὐκ ἐπαύσατο, ἀλλ᾿ ἀεὶ ἐλεγχόμενος ὑπ᾿ αὐτοῦ διακαῶς εἶχον τὴν καρδίαν μου ἀπαρτίσαι τὸ τῆς ἐμῆς ψυχῆς καταθύμιον, λέγω δὴ τὰ τῆς ἡσυχίας κατορθώματα. Πορευθεὶς γοῦν πρὸς εὕρεσιν τόπου ἐπιτηδείου, ὥστε ἐν ἡσυχίᾳ μονᾶσαι κατὰ μόνας, καὶ περιερχόμενος ἅπαντα τὰ τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους καταφύγιά τε καὶ καταγώγια, ἦλθον καὶ μέχρις ὁρίων τῆς ἁγίας Λαύρας, ἐν οἶς τετυχηκὼς εὗρον χῶρον ἐπιτήδειον, καθὼς ἐβουλόμην, εἰς ἐμὴν οἴκησιν».

Ὁ ἅγιος Νεῖλος ἀκολούθησε τὸν πνευματικό του πατέρα στὸν Ἄθωνα. Πρόσφεραν συμβολικά, ὅπως συνηθίζεται, ἕνα φλουρὶ στὴν κυρίαρχη Μονὴ τῆς Μεγίστης Λαύρας καὶ ἀγόρασαν τὸν τόπο ἐκεῖνο, ὃς ἐπονομαζόμενος ἦν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ τῶν ὁσίων πατέρων Πέτρου τε καὶ Ἀθανασίου». Στὴν περιοχὴ αὐτή, περιοχὴ πανέμορφη ἀλλὰ καὶ πανέρημη ἡ πλησιόχωρη Σκήτη τῶν Καυσοκαλυβίων ἱδρύθηκε ἀργότερα, γύρω στὰ 1700, εἶχε ζήσει καὶ ὁ πρῶτος γνωστὸς Ἁγιορείτης ἀσκητής, ὁ ὅσιος Πέτρος ὁ Ἀθωνίτης (8ος αἰ.)

«Συχνοῖς ἱδρῶσι καὶ κόποις μεγίστοις· γέροντας καὶ ὑποτακτικὸς ἔσπασαν βράχια, ἔκοψαν ἀγριόδεντρα, ξερίζωσαν πουρνάρια, καθάρισαν ἀπὸ τὰ βάτα καὶ τ᾿ ἀγκάθια τὸν τόπο, ποὺ ἦταν πρὶν τοῖς θηρσὶ μόνοις πρὸς κατοίκησιν πρόσφορος», ἔχτισαν κελλάκια κι ἕνα ναΰδριο ἀφιερωμένο στὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου (σώζονται μέχρι σήμερα στὸ ναΰδριο αὐτὸ ἴχνη τοιχογραφιῶν ποὺ φιλοτέχνησε, κατὰ τὴν παράδοση, ὁ ἅγιος Νεῖλος) καὶ ἐπιδόθηκαν μὲ ἔνθεο ζῆλο στὸν νηπτικὸ βίο.

Πέρασαν μερικὰ χρόνια, καὶ ὁ ἱερομόναχος Μακάριος ἀναχώρησε εἰρηνικὰ γιὰ τὰ οὐράνια σκηνώματα. Ὁ ἅγιος Νεῖλος, μόνος πιὰ ἀλλὰ κατάφορτος μὲ τοὺς ἁγιοπνευματικοὺς καρποὺς τῆς τέλειας ὑποταγῆς, πόθησε τὴν ἡρωικὴ ζωὴ τῆς τέλειας ἡσυχίας. Ὁ πόθος αὐτὸς ἦταν μιὰ φυσικὴ συνέχεια καὶ προέκταση τῶν προηγούμενων πνευματικῶν ἀγώνων του, μὲ τοὺς ὁποίους ἡ ψυχή του εἶχε καθαρθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὰ πάθη.

Ἐκεῖ κοντά, σ᾿ ἕνα φοβερὸ γκρεμό, ὑπῆρχε μιὰ μικρὴ σπηλιά. Μὲ κίνδυνο τῆς ζωῆς του κατέβηκε ὁ ἅγιος στὴ σπηλιὰ αὐτή, τὴ διαρρύθμισε κατάλληλα καὶ ἔφτιαξε στὸ βάθος της ἕναν ὑποτυπώδη ναΐσκο, ποὺ τὸν ἀφιέρωσε στὸν ἀπόστολο καὶ εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη τὸ Θεολόγο, τὸν ἀγαπημένο μαθητὴ τοῦ Κυρίου καὶ τὸ παρθενικὸ πρότυπο τῶν μοναχῶν. Τώρα πιά, «τῆς σαρκὸς τὴν πρόνοιαν ὁλοσχερῶς ἀπορρίψας», ἀφοσιώθηκε ὁλοκληρωτικὰ στὴ νοερὰ ἐργασία, στὴ θεωρία τῆς ἄνω Ἱερουσαλήμ, καὶ ἀξιώθηκε «ἀεὶ τοῖς νοητοῖς ἐμβατεύειν καὶ συμμετεωροπορεῖν ταῖς θείαις δυνάμεσι» (ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης).

Ἀγνοούμενος ἀπ᾿ ὅλους καὶ ἀποκομμένος ἀπὸ κάθε ἀνθρώπινη ἐπαφὴ δὲν ἐπικοινωνοῦσε παρὰ μόνο μ᾿ ἕναν μοναχό, ποὺ τοῦ ἔφερνε τὴ λιτὴ ἀσκητική του τροφὴ καὶ τὸν βοηθοῦσε στὴν τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας, ἀγωνίστηκε νικηφόρα, «ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ» (Ματθ. 17:21), ἐναντίον τῶν δαιμόνων, ποὺ τὸν πολέμησαν λυσσαλέα, μοναδικὴ ἀλλὰ καὶ ὑπέρτατη παρηγοριὰ ἔχοντας τὴ νοερὴ καὶ καρδιακὴ κοινωνία μὲ τὸν Ἰησοῦ.

Στὸ ἀπόκρημνο ἐκεῖνο ἀσκητήριο ἔζησε ὁ ἅγιος, ἔγκλειστος καὶ ἀφανής, ὡς τὴν κοίμησή του, στὶς 12 Νοεμβρίου τοῦ 1651, τὴν ἡμέρα ἀκριβῶς ποὺ τιμᾶται ἡ μνήμη καὶ τοῦ προστάτη τοῦ ὁσίου Νείλου τοῦ Σιναΐτου. Τὸ ἅγιο σκήνωμά του ἐνταφιάστηκε μπροστὰ στὸ σπήλαιο ἀπὸ τὸ μοναχὸ ποὺ τὸν ἐπισκεπτόταν.

Μετὰ τὴν κοίμησή του ὁ Θεὸς τὸν δόξασε μὲ τὸ χάρισμα τῆς μυροβλυσίας. Ἀπὸ τὸν τάφο του ἄρχισε νὰ ἀναβλύζει εὐῶδες ἁγίασμα, ποὺ σχημάτιζε μικρὸ ρυάκι καὶ ἔφτανε ὡς τὴ θάλασσα.

Οἱ χριστιανοὶ δὲν ἄργησαν νὰ πληροφορηθοῦν τὸ θαυμαστὸ γεγονός. Ἔτσι, ἄρχισαν νὰ καταφθάνουν ὡς ἐδῶ μὲ πλοῖα καὶ νὰ παίρνουν σὲ δοχεῖα τὸ μύρο, μὲ τὸ ὁποῖο πολλοὶ ἄρρωστοι θεραπεύθηκαν θαυματουργικά.

Ἡ συρροὴ ὅμως τῶν πιστῶν στὸν τόπο αὐτὸ ἔγινε ἀντιληπτὴ ἀπὸ τοὺς πειρατές, πού, ὅπως εἶναι γνωστό, λυμαίνονταν τὴ Μεσόγειο στὰ χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ἐπανειλημμένα, λοιπόν, ἔπεσαν ἐπάνω στοὺς ἀνύποπτους χριστιανούς, καί, ἀφοῦ τοὺς λήστεψαν, ἄλλους σκότωσαν καὶ ἄλλους αἰχμαλώτισαν, γιὰ νὰ τοὺς πουλήσουν στὰ σκλαβοπάζαρα τῆς Ἀνατολῆς.

Ἡ κατάσταση αὐτὴ προκάλεσε μεγάλη θλίψη καὶ ταραχὴ στοὺς ἀσκητὲς τῆς περιοχῆς, ποὺ ζήτησαν τὴν ἐπέμβαση τοῦ θαυματουργοῦ συνασκητῆ τους ὁσίου Ἀκακίου τοῦ Καυσοκαλυβίτη (+1730).

Ὁ ὅσιος στάθηκε ἀπέναντι ἀπὸ τὸ σπήλαιο καὶ προσευχήθηκε θερμά. Εἶπε: «Ἅγιε Νεῖλε, ἐσὺ ποὺ ἤσουνα στὴ ζωή σου τόσο ταπεινὸς καὶ ἥσυχος, γιατί τώρα ἐπιτρέπεις νὰ γίνονται τέτοιες ἀκαταστασίες καὶ ἀνωμαλίες σὲ βάρος εὐσεβῶν ἀνθρώπων; Δὲν πρόλαβε ν᾿ ἀποσώσει τὰ λόγια του ὁ ὅσιος Ἀκάκιος, καὶ ἡ ροὴ τοῦ μύρου σταμάτησε!»

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν, χρόνια μαύρης σκλαβιᾶς, τὸ Ἅγιον Ὄρος γνώρισε μεγάλες περιπέτειες καὶ ἀλλεπάλληλες ἐρημώσεις, πού, σὲ συνδυασμὸ καὶ μὲ τὴ διακοπὴ τῆς μυροβλυσίας, συνετέλεσαν στὸ νὰ ἐγκαταλειφθεῖ τὸ σπήλαιο καὶ νὰ λησμονηθεῖ τὸ ἀκριβὲς σημεῖο τῆς ταφῆς τοῦ ἁγίου Νείλου. Ὡστόσο, καὶ μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ ἁγίου, ἡ γύρω περιοχὴ κατοικήθηκε κατὰ διαστήματα ἀπὸ φιλέρημους ἀσκητές, ὅπως φανερώνουν τὰ πολυάριθμα ὁμόλογα* ποὺ σώζονται στὴ Μεγίστη Λαύρα (1653 κ.ε.).

* Ὁμόλογο λέγεται τὸ συμβόλαιο ἀγοραπωλησίας ἑνὸς Κελλιοῦ ἀπὸ τὴν κυρίαρχη Μονή.

Τὸ σημερινὸ Κελλί**, πενήντα μέτρα δυτικὰ τοῦ ναϋδρίου τῆς Ὑπαπαντῆς, ἔχει ναὸ ἀφιερωμένο στὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνακαινίστηκε τὸ 1745 ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Πελάγιο καὶ οἰκοδομήθηκε πάλι μεγαλύτερος μετὰ τὸν καταστρεπτικὸ σεισμὸ τῆς 26ης Ὀκτωβρίου τοῦ 1905.

** Κελλί(ον) λέγεται ἕνα αὐτοτελὲς εὐρύχωρο οἶκο δόμημα μὲ ἐνσωματωμένο ναΰδριο, περιβαλλόμενο ἀπὸ εὐρεία περιοχή. Εἶναι συνήθως μεγαλύτερο ἀπὸ καλύβη καὶ δὲν ὑπάγεται σὲ σκήτη, ἀλλὰ ἐξαρτᾶται ἀπ᾿ εὐθείας ἀπὸ κάποια μονή.

Στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰ. ὁ ἅγιος Νεῖλος ἐμφανίστηκε σὲ κάποιον Καυσοκαλυβίτη μοναχὸ Θεοφάνη, ποὺ καταγόταν ἀπὸ τὴν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας, καὶ τὸν θεράπευσε θαυματουργικὰ ἀπὸ βαρειὰ καὶ ἀνίατη ἀσθένεια***.

*** Δυστυχῶς, μετὰ τὸ θαῦμα, ὁ μοναχὸς Θεοφάνης πλανήθηκε καὶ δέχτηκε δαιμονικὰ ὁράματα ὡς δῆθεν προφητικὲς ἀποκαλύψεις τοῦ ἁγίου Νείλου. Οἱ «ἀποκαλύψεις» αὐτές, ποὺ καταγράφηκαν ἀπὸ κάποιον ἱερομόναχο Γεράσιμο γιατὶ ὁ Θεοφάνης ἦταν ἀγράμματος, κυκλοφορήθηκαν σὲ λίγα χειρόγραφα στὰ μέσα τοῦ 19ου αἰ. Ἀπὸ ἀρκετοὺς ἔγιναν δεκτὲς ὡς γνήσιες προφητεῖες τοῦ ἁγίου Νείλου, χρησιμοποιήθηκαν μάλιστα ἀποσπασματικὰ καὶ ἀπὸ ὁρισμένους νεότερους συγγραφεῖς. Σὰν καρπὸς ὅμως δαιμονοληψίας καὶ πλάνης, ἔχουν καταδικαστεῖ ἀπὸ τὴν ἁγιορείτικη συνείδηση ὡς νόθες. Γι᾿ αὐτὸ ἡ Ἱερὰ Κοινότης ἀρνήθηκε νὰ ἐγκρίνει τὴ μετάφραση καὶ ἔκδοσή τους στὴ ρωσικὴ γλώσσα, ποὺ ἔγινε τὸ 1912.

Τὸ θαῦμα αὐτὸ ἔγινε γνωστὸ σ᾿ ὅλη τὴν περιοχή, καὶ ἀπὸ τότε πολλοὶ μοναχοὶ ἄρχισαν νὰ ἔρχονται στὸν τόπο τῆς ἀσκήσεως τοῦ ἁγίου. Τὸ παλαιὸ μονοπάτι, ποὺ ἦταν κλεισμένο ἀπὸ τοὺς θάμνους, ἀνοίχτηκε πάλι καὶ καθαρίστηκε, τὸ σπήλαιο συγυρίστηκε καὶ εὐτρεπίστηκε, ἡ θεία Λειτουργία ἄρχισε νὰ τελεῖται τακτικὰ στὸ ἐκκλησάκι τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου ἀπὸ τὴ συνοδία τοῦ Κελλιοῦ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου. Μάλιστα οἱ Καυσοκαλυβίτες πατέρες ἀποφάσισαν νὰ χτίσουν ἔξω ἀπὸ τὸ σπήλαιο, στὴν ἄκρη τοῦ βράχου, ἕναν μικρὸ ναὸ ἀφιερωμένο στὸν ἅγιο Νεῖλο. Καθώς, λοιπόν, ἔσκαβαν γιὰ ν᾿ ἀνοίξουν τὰ θεμέλια, στὶς 7 Μαΐου τοῦ 1815, μὲ ἀπερίγραπτη χαρὰ καὶ συγκίνηση βρῆκαν τὸν τάφο καὶ τὰ τίμια λείψανα τοῦ ἁγίου, ἀπὸ τὰ ὁποῖα ξεχυνόταν ἄῤῥητη εὐωδία.

Ἀπεσταλμένοι τῆς Μεγίστης Λαύρας, ποὺ εἰδοποιήθηκε ἀμέσως, παρέλαβαν μὲ πολλὴ εὐλάβεια τὰ πανεύοσμα ὁσιακὰ ὀστᾶ καὶ τὰ μετέφεραν στὸ μοναστήρι. Ἐκεῖ τὰ ὑποδέχθηκαν ἐπίσημα, μὲ κωδωνοκρουσίες, λαμπάδες καὶ θυμιάματα, ὅλοι οἱ Λαυριῶτες πατέρες, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν ἐξόριστο τότε στὸ Ἅγιον Ὄρος ἐθνοϊερομάρτυρα πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ἅγιο Γρηγόριο τὸν Ε´ (+1821). Ἡ κάρα τοῦ ὁσίου τοποθετήθηκε σὲ πολύτιμη λειψανοθήκη καὶ ξεχωρίζει μέχρι σήμερα, ἀνάμεσα στὰ ἄλλα ἅγια λείψανα τῆς Μονῆς, γιὰ τὴ θαυμάσια εὐωδία της. Στὸ Κελλὶ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου δόθηκε «χάριν εὐλογίας, ἡ ἱερὰ αὐτοῦ σιαγών, ἔχουσα ἐπάνω αὐτῆς ἕνα ὀδόντα, νὰ διαμὲνῃ ἐκεῖσε ὡς ἀφιέρωμα ἀναπόσπαστον εἰς αἰώνα τὸν ἅπαντα» (ὁμόλογο 1-8-1818).

Κατὰ τὴν ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου ἔγιναν πολλὲς θαυματουργικὲς θεραπεῖες ἀσθενῶν, ποὺ ἔπασχαν ἀπὸ ποικίλα νοσήματα.

Σὲ σύντομο χρονικὸ διάστημα τὸ ὁσιακὸ μνῆμα καλλωπίστηκε, ὁ ναὸς τοῦ ἁγίου κτίστηκε δίπλα του καὶ μιὰ πέτρινη σκάλα κατασκευάστηκε, γιὰ νὰ διευκολύνονται οἱ προσκυνητὲς στὴν κατάβασή τους πρὸς τὸ σπήλαιο.

Ἀπὸ τότε, τόσο ὁ τάφος ὅσο καὶ ἡ σιαγόνα τοῦ ἁγίου ἐκπέμπουν ἀνὰ καιροὺς πλούσια εὐωδία.

Τὸ φελόνι καὶ τὸ πετραχήλι τοῦ ἁγίου, ποὺ κι αὐτὰ εὐωδιάζουν, φυλάσσονταν μέχρι τὶς μέρες μας στὸ Κελλὶ τῆς Κοιμήσεως, ἀλλὰ ὁ τελευταῖος μοναχὸς τῆς παλαιᾶς συνοδείας, γερο-Μεθόδιος (+1993), τὰ παρέδωσε στὴ Μεγίστη Λαύρα γιὰ περισσότερη ἀσφάλεια.

Ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Νείλου ἑορτάζεται στὶς 12 Νοεμβρίου, ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του. Στὸ Ἅγιον Ὄρος ὅμως πανηγυρίζεται λαμπρὰ στὶς 7 Μαΐου, ἡμέρα τῆς ἀνακομιδῆς τῶν λειψάνων του.

Στὸν ἅγιο Νεῖλο εἶναι ἀφιερωμένοι, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ναΐσκο δίπλα στὸν τάφο του, καὶ ἄλλοι τρεῖς ναοί: Ἕνα παρεκκλήσι στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παναγίας Μαλεβῆς Κυνουρίας (τὸ κελλὶ τοῦ ὁσίου), ἄλλο ἕνα στὸ μετόχι τῆς Μονῆς στὴν Τρίπολη, καθὼς καὶ ἕνας μεγαλόπρεπος ἐνοριακὸς ναὸς στὸν Πειραιᾶ, στὴν περιοχὴ τοῦ Χατζηκυριακείου.

Εἴθε οἱ πρεσβεῖες τοῦ μυροβλύτη καὶ θαυματουργοῦ ὁσίου πρὸς τὸν παντοδύναμο καὶ φιλάνθρωπο Κύριο νὰ χαρίσουν σὲ ὅλους μας τὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Πηγή: (Ἔκδοση Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου, Ὠρωπὸς Ἀττικῆς © 2002, Ἱερὸν Κελλίον Ἁγίου Νείλου, Ἅγιον Ὄρος), Η άλλη όψη

Σταχυολόγηση καί διασκευή κειμένου ἀπό τά “Πνευματικά Γυμνάσματα” τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

Ἄς σκεφτοῦμε, ἀγαπητοί, πόσα ἔκανε ὁ Θεός γιά τή σωτηρία μας. Πρῶτα ἀποφάσισε κι ἑτοίμασε τή βασιλεία Του γι’ αὐτούς πού θά ὑπακούσουν στό νόμο Του. Τήν εὐτυχία καί τή μακαριότητα ὁ Θεός Πατέρας δέν τήν κράτησε μόνο γιά τόν ἑαυτό Του καί τόν ἀγαπητό Του Υἱό καί τό Ἅγιο Πνεύμα. Ἡ ἀγαθότητά Του θέλησε νά προνοήσει καί γιά μᾶς. Θέλησε νά μᾶς κάνει θετά παιδιά Του κατά χάρη καί μετόχους τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅταν λοιπόν ἦρθε ὁ κατάλληλος καιρός, αὐτή ἡ ἄναρχη πρόνοια τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς ἐκπληρώθηκε μέ ἔργα. Γιατί ὅλα τ’ ἀποτελέσματα καί τῆς φύσεως καί τῆς χάριτος τά ἑτοίμασε ὁ Θεός γιά τήν ἀνάπαυση, τήν ὠφέλεια καί τή σωτηρία μας, ὅπως λέει καί ὁ ἀπόστολος: “Τά γάρ πάντα δι’ ἡμᾶς”(Β΄ Κορ. 4, 15).

Γιά τή σωτηρία μας εἶναι ἐπιστρατευμένοι οἱ ἄρχοντες τοῦ οὐρανοῦ, δηλαδή οἱ ἀρχάγγελοι καί οἱ ἄγγελοι, πού τό διακόνημά τους εἶναι νά ὑπερασπίζονται καί νά βοηθοῦν τόν εὐτελῆ ἄνθρωπο γιά νά σωθεῖ: “Εἰσί λειτουργικά πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διά τούς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν” (Ἑβρ. 1, 14).

Γιά τή σωτηρία μας ὁ Θεός “ἐκ τοῦ μή ὄντος” δημιούργησε τόν αἰσθητό κόσμο καί μᾶς κατέστησε βασιλεῖς σ’ ὅλα Του τά ἔργα, πού ὅρισε νά μᾶς ὑπηρετοῦν γιά νά ἐργαζόμαστε τίς ἐντολές Του σ’ αὐτή τή ζωή καί νά Τόν ἀπολαύσουμε στήν ἄλλη.

Γιά τή σωτηρία μας ἔδωσε νόμο καί ἐντολές κι ἔστειλε προφῆτες, οἱ ὁποῖοι μέ τίποτ’ ἄλλο δέν ἀσχολήθηκαν, παρά μέ τό πῶς θά σωθοῦμε. Μέ δυό λόγια, “οὐκ ἔθετο ἡμᾶς ὁ Θεός εἰς ὀργήν, ἀλλ’ εἰς περιποίησιν σωτηρίας” (Α΄ Θεσ. 5, 9).

Ὁ ἴδιος ὁ Τριαδικός Θεός, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἐργάζεται γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων: Ὁ Θεός Πατέρας, μέ τήν παντοδυναμία καί εὐδοκία Του, διώχνοντας κάθε ἐμπόδιο· ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ μέ τή σοφία καί τή δράση Του, ὁρίζοντας ὅλα τά θετικά μέσα· καί τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τήν ἄπειρή Του ἀγαθότητα καί συνέργεια, παρέχοντας τά οὐράνια χαρίσματα.

Ὤ, τί παράδοξο πρᾶγμα! Ὅλη ἡ Ἁγία Τριάδα ἐργάζεται γιά νά μᾶς σώσει! Ναί, γιατί ὅσο μεγάλο εἶναι τό ἔργο τῆς δημιουργίας μας, ἄλλο τόσο μεγάλο εἶναι τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας. Καί γιά νά μιλήσουμε σύντομα, ὅλος ὁ σκοπός τῆς φύσεως καί τῆς χάριτος καί τῆς πίστεως δέν εἶναι ἄλλος, παρά ἡ σωτηρία τῆς δικῆς μας τῆς ψυχῆς, ὅπως γράφει καί ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος: “κομιζόμενοι τό τέλος τῆς πίστεως ἡμῶν, σωτηρίαν ψυχῶν” (Α΄ Πέτρ.1, 9).

Λοιπόν ἀδελφοί μου, πόσο τυφλοί θά εἴμαστε, ἄν δέν βλέπουμε πόσα ἔκανε ὁ Θεός γιά τήν πολύτιμη σωτηρία τῆς ψυχῆς μας! Ἐμπρός λοιπόν, ἄς ἐκμεταλλευτοῦμε τίς λίγες μέρες τῆς ζωῆς πού μᾶς ἀπέμειναν. Ἄς συνέλθουμε, ἄς ξυπνήσουμε ὅλες τίς κοιμισμένες καλές ἐπιθυμίες μας καί ἄς χρησιμοποιήσουμε τό χρόνο τῆς ζωῆς μας γιά τήν ὠφέλεια τῆς ψυχῆς μας. Ἄς μήν ἀναρωτιόμαστε γιά τίποτ’ ἄλλο, πέρα ἀπό ἐκεῖνο πού ρώτησε ὁ νομικός: “Τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω;” (Λουκ. 10, 25). Αὐτό εἶναι τό πιό ἀναγκαῖο καί τό πιό ὠφέλιμο ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμου: Τί πρέπει νά κάνω γιά νά σωθῶ; Ὅλα τ’ ἄλλα εἶναι εἴτε βλαβερά εἴτε ἀνώφελα καί μάταια. Ἄς τρομάξουμε, πού πολλές φορές βάλαμε σέ κίνδυνο τήν ψυχή μας. Ἄς εὐχαριστήσουμε τό Θεό, πού ἀπό τή μεγάλη Του ἀγαθότητα, ὑπέμεινε τήν ἀμέλειά μας. Κι ἄς Τόν παρακαλέσουμε νά ὁλοκληρώσει τό ἔργο πού ἄρχισε, τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας.

Ἄς σκεφτοῦμε ὅμως τώρα, ἀδελφοί μου, τούς πόνους καί τά πάθη καί τό θάνατο τοῦ Χριστοῦ γιά τή σωτηρία μας. Ἀντί νά τιμωρηθοῦμε ἐμεῖς, πού μέ τίς ἁμαρτίες μας Τόν περιφρονήσαμε ἀναίσχυντα καί προσβάλαμε τήν ἀγαθότητά Του, πέθανε Αὐτός γιά μᾶς, τούς ὑβριστές καί ἀποστάτες. Οὔτε τήν τιμή τῆς θεότητός Του δέν ὑπολόγισε γιά τή δική μας σωτηρία. Ἕνωσε μέ τόν ἑαυτό Του τήν ἀνθρώπινη φύση καί γεννήθηκε φτωχικά μέσα σ ἕνα σπήλαιο. Ἔζησε ἐπίσης φτωχικά, μήν ἔχοντας τόπο γιά νά γείρει τό κεφάλι του: “Αἱ ἀλώπεκες φωλεούς ἔχουσι καί τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δέ υἱός τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τήν κεφαλήν κλίνῃ” (Ματθ. 8, 20). Καί πέθανε φτωχικά, μήν ἔχοντας οὔτε ἕνα μικρό κομμάτι γῆς γιά νά ταφεῖ. Ὑπέμεινε βαρύτατες βλασφημίες καί τελείωσε τή ζωή Του μέ τόν πιό ἀτιμωτικό τρόπο, “γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ” (Φιλιπ. 2, 8). Ὑπέφερε πόνους ἀπερίγραπτους ἀπό τούς σκληρούς βασανιστές Του. Τό αἷμα χύθηκε ποτάμι ἀπό τίς φλέβες Του καί πότισε τή γῆ. Τόση λύπη καί ἀγωνία δοκίμασε, πού αὐτή καί μόνο ἦταν ἀρκετή γιά νά Τόν θανατώσει: “Περίλυπος ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου” (Ματθ. 26, 38). Ἔγινε πέλαγος βασάνων γιά νά σβήσει τίς φλόγες τῆς κολάσεως πού ἀνάψαμε ἐμεῖς μέ τίς ἁμαρτίες μας, κι ἔτσι νά μᾶς ἀνεβάσει σωσμένους στόν οὐράνο.

Ἀφοῦ λοιπόν ὁ Κύριος ἐξαγόρασε τή σωτηρία μας μ’ ἕνα θάνατο γεμᾶτο ἀπό ταπείνωση, ἀτιμία καί πάθη πολλά, ὅσα δέν δοκίμασε κανένας στόν κόσμο, ἄς στοχαστοῦμε πόσο πολύτιμη εἶναι αὐτή ἡ σωτηρία! Καί πόσο ἀναπολόγητοι θά εἴμαστε, ἄν δέν τό ἀναγνωρίζουμε!

Ὕστερα ἀπ’ ὅλ’ αὐτά, ἀδελφοί μου, ἄς σκεφτοῦμε πόσο τρομερό πρᾶγμα εἶναι τοῦτο: Ἀπό τή μιά μεριά ὁ Χριστός νά χύνει τό πανάγιο αἷμα Του γιά τή σωτηρία μας, κι ἀπό τήν ἄλλη ἐμεῖς νά μήν θέλουμε ν’ ἀγωνιστοῦμε πρόθυμα γι’ αὐτήν, ὅπως μᾶς προτρέπει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: “Ἄρα οὖν ὡς καιρόν ἔχομεν, ἐργαζώμεθα τό ἀγαθόν” (Γαλ. 6, 10). Ἄν δέν φρίξουμε τώρα γιά τήν ἀμέλειά μας, ὁπωσδήποτε θά φρίξουμε ἀπό τρόμο μπροστά στό βῆμα τοῦ δικαιοκριτῆ Χριστοῦ, ὅταν δοῦμε τά πράγματα ὅπως εἶναι στήν πραγματικότητα.

Ἄς ντραποῦμε λοιπόν γιά τήν ἀσύνετη καί ἁμαρτωλή ζωή πού ζήσαμε μέχρι τώρα, καί ἄς ἀποφασίσουμε νά νικήσουμε ὅλα τά πάθη καί ὅλες τίς κακίες πού μᾶς πολεμοῦν. Κι ἄν μέχρι σήμερα θεωρήσαμε τή σωτηρία μας σάν ἀσήμαντο καί ἀνάξιο λόγου πρᾶγμα, ἄς παρακαλέσουμε θέρμα τόν Κύριο νά μᾶς φωτίσει, ὥστε ν’ ἀρχίσουμε ἀπ’αὐτή τή στιγμή τήν ἐργασία γιά τήν καλλιέργεια τῆς ψυχῆς μας, γιατί ὁ χρόνος πού χάσαμε δέν γυρίζει πίσω.

Πηγή: (Ἀπό τό βιβλίο: «ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ», Ἐκδόσεις: Ι. Μ. Παρακλήτου Ὠρωπός Ἀττικῆς), Η άλλη όψη

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ Κυριακὴ τοῦ Ἀντίπασχα ἢ τοῦ Θωμᾶ. Σχετικὴ εἶνε καὶ ἡ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούστηκε (Ἰω. 20,19-31). Τὸ εὐαγγέλιο αὐτὸ εἶνε σπουδαιότατο. Τὰ λόγια ποὺ εἶπε ὁ ἀναστὰς Κύριος κατὰ τὴν ἐμφάνισί του μὲ τὸ Θωμᾶ ἀφοροῦν ὄχι μόνο τοὺς μαθητάς, ἀλλὰ κάθε ἄνθρωπο, σὲ ὁποιοδήποτε χρόνο καὶ τόπο καὶ ἂν ζῇ.

Για να αλλάξουμε την ατμόσφαιρα της Ορθοδοξίας, πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε τους εαυτούς μας σε προοπτική, να μετανοήσουμε, και αν χρειάζεται, ν' αποδεχθούμε την αλλαγή, τη μεταστροφή. Στην ιστορική Ορθοδοξία, υπάρχει μια ολοκληρωτική απουσία κριτηρίων αυτοκριτικής. Η Ορθοδοξία αυτοπροσδιοριζόταν: έναντι των αιρέσεων, έναντι της Δύσης, της Ανατολής, των Τούρκων, κ.λ.π. Η Ορθοδοξία συνυφάνθηκε με συμπλέγματα αυτοεπιβεβαίωσης, και από μια υπερτροφική θριαμβολογία: το να αναγνωρίζει τα λάθη της σήμαινε πως καταστρέφει τα θεμέλια της αληθινής πίστης.

Η τραγωδία της Ορθόδοξης ιστορίας τοποθετείται κυρίως στον θρίαμβό της επάνω στο εξωτερικό, αντικειμενικό κακό : είτε κατά τη διάρκεια των διωγμών, ή από τον ζυγό των Τούρκων, του Κομμουνισμού – και ποτέ επάνω στο εσωτερικό. Κι όσο δεν μεταβάλλονται αυτές οι πεποιθήσεις, πιστεύω πως δεν είναι δυνατή καμία Ορθόδοξη αναβίωση. Τα πολλά εμπόδια που καθιστούν τόσο δύσκολη αυτή την αναβίωση δεν οφείλονται στους αμαρτωλούς ανθρώπους, αλλά ριζώνουν εκεί που φαίνεται πως βρίσκεται η ουσία της Ορθοδοξίας : πρώτον -σ' ένα είδος ευσέβειας, γεμάτης από προλήψεις και γλυκερότητα, και απολύτως αδιαπέραστης σε κάθε πολιτισμό. Μια ευσέβεια με παγανιστικές διαστάσεις, που διαλύει την Ορθοδοξία σε μια συναισθηματική θρησκευτικότητα. Δεύτερον – σε μια Γνωστική τάση στην ίδια την πίστη, η οποία ξεκίνησε ως Ελληνιστική επίδραση και κατέληξε στη Δύση ως Καρτεσιανή εγκεφαλικότητα. Τρίτον – στον δυϊσμό ευσέβειας και ακαδημαϊκής θεολογίας, που αποκατέστησε την πρωτογενή εσχατολογία στο χριστιανικό όραμα του κόσμου. Τέταρτον – στην παράδοση της Ορθοδοξίας σ' έναν εθνικισμό του χειρίστου παγανιστικού, αυταρχικού και αρνητικού είδους. Αυτό το “κοκτέιλ” προσφέρεται ως “καθαρή Ορθοδοξία”, και κάθε προσπάθεια κριτικής του καταδικάζεται αμέσως ως αίρεση. Τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο όσο η φανατική υπεράσπιση της Ορθοδοξίας.
 
Πηγή: Ιερέας της Ανατολικής Εκκλησίας