ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
Β. ΗΠΕΙΡΟΥ 47 ΜΑΡΟΥΣΙ
ΤΗΛ. 2108025211
Ἀμαρούσιον 16-10-2013

Ἀρ. πρωτ. 82
Μακαριώτατε Πρόεδρε τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
ΣεβασμιώτατοιἍγιοι Ἀρχιερεῖς,

Εὐλογεῖτε.

Κυκλοφορήθηκε στίς 26-09-2013 ἡ κάτωθι ἐγκύκλιος, μονοσέλιδο κείμενο, τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὑπογεγραμ­μένο ἀπό τόν Ἀρχιγραμματέα Αὐτῆς, θεοφιλέστατο ἐπίσκοπο Διαυλείας κ. Γαβριήλ, μέ θέμα: «Περί τοῦ ζητήματος τῆς “ΕΙΚΑΖΟΜΕΝΗΣ ΣΥΝΑΙΝΕΣΕΩΣ”, συμφώνως τοῖς Ν. 3984/2011 καί 4075/2012»

«Περί τοῦ ζητήματος τῆς “ΕΙΚΑΖΟΜΕΝΗΣ ΣΥΝΑΙΝΕΣΕΩΣ”, συμφώνως τοῖς Ν. 3984/2011 καί 4075/2012»

Πρωτ. 4035
Ἀριθμ. Διεκπ. 1778
Ἀθήνῃσι 26ῃ Σεπτεμβρίου 2013
Συνοδικῇ Ἀποφάσει, ληφθείσῃ ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 31ης μηνός Αὐγούστου ἐ.ἔ., καί κατόπιν σχετικῆς εἰσηγήσεως τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῆς Βιοηθικῆς, γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, ἤχθη εἰς τήν ἀπόφασιν ὅπως ὑπευθύνως πληροφορήσῃ ὑμᾶς ἐπί τῶν ὡς κάτωθι.

Διά τοῦ νέου Νόμου 3984/2011 περί τῶν μεταμοσχεύσεων καί τῆς δωρεᾶς ὀργάνων, ὁ ὁποῖος ἀντικατέστησε τόν παλαιότερον Νόμον 2737/1999, εἰσήχθη ἡ ἔννοια τῆς εἰκαζομένης συναινέσεως, κατά τήν ὁποίαν ὅποιος δέν ἔχει δηλώσει ἐγγράφως, ὅσον ἦτο ἐν ζωῇ, ὅτι ἀρνεῖται τήν μετά θάνατον δωρεάν τῶν ὀργάνων του, τότε αὐτομάτως θεωρεῖται καί δωρητής. Ὑπό τήν ἔννοιαν αὐτήν, ἡ μή ἄρνησις ἑρμηνεύθη ὑπό τοῦ νομοθέτου ὡς συναίνεσις. Ἡ διατύπωσις τοῦ Ν. 3984 (ἄρθρ. 9, παρ. 2) ἔχει ὡς ἑξῆς: «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του”. Ὁ Νόμος προέβλεπεν ὅτι ἡ ἰσχύς τῆς ἀνωτέρω διατάξεως θά ἤρχιζεν ἀπό 1ης Ἰουνίου 2013.

Εἰς τό ὡς ἄνω μέτρον ἀντέδρασαν διά ποικίλους λόγους διάφοροι φορεῖς, ὡς ὁ Ἐθνικός Ὀργανισμός Μεταμοσχεύσεων, οἱ σύλλογοι μεταμοσχευμένων, οἱ σύλλογοι νεφροπαθῶν, ὁ Πανελλήνιος Ἰατρικός Σύλλογος, ὁ Ἐθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτῶν Ἑλλάδας καί κυρίως ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἡ ὁποία μάλιστα ἀπέσυρε τόν ἐκπρόσωπόν της ἀπό τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων.

Κατόπιν τούτου, ὁ τότε Ὑπουργός Ὑγείας, κ. Ἀνδρέας Λοβέρδος, ὑπεχρεώθη καί προσῆλθεν εἰς συνάντησιν μετά τῶν μελῶν τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, τήν 13ην Ὀκτωβρίου 2011, ὁπότε καί μεταπεισθείς ὑπεσχέθη νά διορθώσῃ διά τροπολογίας τήν ἐπίμαχον διάταξιν, ὅπερ καί τελικῶς ἐγένετο διά τοῦ Νόμου 4075/ 2012, ὅπου εἰσάγεται ἡ ἔννοια τῆς οἰκογενειακῆς συναινέσεως (Ἄρθρο 55, παρ. 4, ΦΕΚ 86, τεῦχ. Α΄, 11.4.2012), ἤτοι εἰς τήν ἀρχικήν διατύπωσιν τοῦ Ν. 3984 (ἄρθρ. 9, παρ. 2) «Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του”, προστίθεται ἡ περιοριστική πρότασις: «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του».

Ὡς ἐκ τούτου, εἰσάγεται ἡ συναίνεσις τῆς οἰκογενείας. Ἐν τέλει, αὐτή ἡ τροπολογία ἀφ’ ἑνός μέν καταργεῖ κατ’ οὐσίαν τήν εἰκαζομένην συναίνεσιν, ἀφ’ ἑτέρου δέ ὑπερέχει ἀκόμη καί τοῦ παλαιοτέρου νόμου, τοῦ Ν. 2737/1999, διότι ἐκεῖ ἤρκει ἡ σιωπή τῶν στενῶν συγγενῶν, ἐνῷ τώρα ἀπαιτεῖται ὁπωσδήποτε ἡ συναίνεσίς των.

Ἐν ὄψει τῶν ἀνωτέρω, διαπιστοῦται πασιφανῶς ὅτι ἡ ἀντίληψις καθ’ ἥν ἀπό 1-6-2013 τυγχάνομεν ὅλοι «ἐν δυνάμει δότες» ἀποδεικνύεται προφανῶς ἐσφαλμένη. Ταῦτα πάντα γνωρίζοντες ὑμῖν, παρακαλοῦμεν ἐν ταὐτῷ διά τήν ὀρθήν κατά τά ἀνωτέρω ἐπί τοῦ θέματος πληροφόρησιν τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος.

Ἐντολῇ καί Ἐξουσιοδοτήσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
 † Ὁ Διαυλείας Γαβριήλ

____________________

Ἡ ὡς ἄνω ἐγκύκλιος μᾶς προβλημάτισε περισσότερο ἀπό ὁποιοδήποτε ἄλλο κείμενο σχετικό μέ τίς μεταμοσχεύσεις, γιά τίς ὁποῖες, ὡς γνωστόν, ἔχει ἀνοιχθεῖ εὐρύτατος διάλογος ἀνάμεσα στούς Ἕλληνες ὀρθοδόξους πολῖτες.

Ὥς Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν ζητήσαμε ἀπό δύο λίαν ἐγκρίτους νομικούς καί συνειδητά μέλη τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας μας, τόν κ. Χρῆστο Παπασωτηρίου, δικηγόρο παρ’ Ἀρείῳ Πάγῳ καί Εὐρωπαϊκῷ Δικαστηρίῳ καί τόν κ. Χαράλαμπο Ἄνδραλη, μάχιμο δικηγόρο, νά μᾶς διευκρινήσουν, ὅσα δέν μπορέσαμε να ἐννοήσουμε, ἀπό τήν ὑπό τοῦ ἁγίου Ἀρχιγραμματέως ὑπογρα­φεῖσα ἐγκύκλιο.

Συνέταξαν ἕκαστος ὁ μέν πρῶτος Αἴτηση - Ἀναφορά, ὁ δέ δεύτερος Γνωμοδότηση, τῶν ὁποίων ἀμφότερα τά κείμενα εὐσεβάστως ὑποβάλλομεν.

ΑΙΤΗΣΙΣ - ΑΝΑΦΟΡΑ

ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

Ὁδός Β. Ἠπείρου 47, Ἀμαρούσιον

Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος

Ἐν Ἀθήναις, τῇ 14ῃ Ὀκτωβρίου 2013

ΘΕΜΑ: ΕΙΚΑΖΟΜΕΝΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΙΣ συμφώνως τοῖς νόμοις 3984/2011  καί 4075/2012

Μακαριώτατε,

        Μετά μεγίστης προσοχῆς καί ἐνδιαφέροντος ἀνεγνώσαμε τήν ὑπ' ἀριθ.

πρωτ. 4035/26-9-2013 Συνοδικήν Ἀπόφασιν, ληφθεῖσαν ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς

Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 31ης μηνός Αὐγούστου ἐ.ἔ.

        Διά τῆς ὡς ἄνω Συνοδικῆς Ἀποφάσεως διαπιστοῦται, ὅτι κατηργήθη κατ'

οὐσίαν ἡ εἰκαζομένη συναίνεσις διά τῆς ἐπελθούσης τροποποιήσεως τοῦ

ἄρθρου 9 παρ. 2 Ν. 3984/2011 δυνάμει τοῦ ἄρθρου 55 Ν. 4075/2012, εἰς

τρόπον ὥστε πλέον ἀπαιτεῖται ἡ συναίνεσις τῆς οἰκογενείας τοῦ θανόντος.

        Ἐπί τῆς ἀνωτέρω διαπιστωτικῆς Συνοδικῆς Ἀποφάσεως ἔχομεν τήν τιμήν νά

ἐπισημάνωμεν τά ἑξῆς:

1.      Καίτοι τό ἄρθρον 55 Ν. 4075/2012 ἐτροποποίησεν, κατά τά

προειρημένα, τό ἄρθρον 9 παρ. 2 Ν. 3984/2011, ἀπαιτουμένης τῆς

συναινέσεως τῆς οἰκογενείας τοῦ θανόντος, ὅμως ἔκδηλος καί ἀπόλυτος

τυγχάνει ἡ σιγή τοῦ Νόμου γιά τούς δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας,

οἵτινες ἀποθνήσκουν μόνοι καί ἄνευ οἰκογενείας καί διά τούς ὁποίους

οὐδείς ὑφίσταται ἵνα ἀπαντήσῃ ἄν τά ὄργανά του θά δωρηθοῦν. 
Ἄραγε τά ὄργανα καί τά σώματα τοιούτων ἀποθνησκόντων ἀνθρώπων περιέρχονται 
εἰς τήν «κυριότητα» τοῦ Κράτους, ἤ τοῦ οἰκείου Δήμου, ἐν ᾧ ἀποθνῄσκουν,

ὅστις φέρει τήν αὐτεπάγγελτον νόμιμον ὑποχρέωσιν τοῦ ἐνταφιασμοῦ;

2.      Στήν Χώρα μας ἔχουν ἤδη εἰσέλθει παρανόμως καί διαβιοῦν, ὡς ἐπί

τό πλεῖστον ἄνευ ταξιδιωτικῶν ἐγγράφων ἤ δελτίων ταυτότητος,

ἑκατοντάδες χιλιάδες ἀλλοδαποί, οἱ ὁποῖοι ἐπισήμως «δέν ὑπάρχουν».

Ἀρκετοί ἐξ αὐτῶν ἀποθνῄσκουν, ἐνίοτε (εἰς τήν καλλιτέραν τῶν

περιπτώσεων) ἐν τοῖς παρ' ἡμῖν νοσοκομείοις.

3.      Ἤδη ἐν τῇ ἀλλοδαπῇ, ἔνθα ἀλλότρια τῶν παρ' ἡμῖν κρατοῦν ἤθη,

σύμπαν τό σῶμα - οὐ μόνον τά ὄργανα - τῶν ἄνευ οἰκογενείας καί λοιπῶν

στοιχείων θανόντων χρησιμοποιοῦνται παντοειδῶς, ἀκόμη καί διά τήν

παρασκευήν ζωοτροφῶν καί λιπασμάτων.

4.      Ἐν ἁπάσαις ταῖς ἀνωτέρω - ἐνδεικτικῶς καί μόνον - εἰσφερομέναις

περιπτώσεσιν ἐγείρονται μείζονα καί ἀνυπέρβλητα ζητήματα, οὐ μόνον

βιοηθικῆς, ἀλλά καί νομιμότητος.

5.      Ἐνδεικτικῶς καί πάλιν καί πρός ἄμεσον προβληματισμόν ἐπισημαίνομεν

τό ἄρθρον 2 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος, ὁρίζον ὅτι: «1. Ὁ σεβασμός καί ἡ

προστασία τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελοῦν τήν πρωταρχική ὑποχρέωση

τῆς Πολιτείας». Πιστεύω ὅτι συνιστᾷ κοινόν τόπον ἁπάντων ἡμῶν καί

ἀναμφίβολον στοιχεῖον τῶν ἐν Ἑλλάδι τουλάχιστον κρατούντων χρηστῶν

ἠθῶν, τό γεγονός ὅτι ὁ σεβασμός τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου προσήκει πρό

πάντων νά ἐκδηλοῦται κατά τήν ἀδιαμφισβητήτως ἱεράν στιγμήν τοῦ

θανάτου αὐτοῦ καί ὠσαύτως τῆς κηδεύσεώς του, ἄνευ προηγουμένου

τεμαχισμοῦ τοῦ σώματος καί χρησιμοθηρικῆς ἐξορύξεως τῶν ὀργάνων του.

6.      Μεῖζον πάντων ἐστίν ὅμως τό ζήτημα ὅτι δυνάμει τοῦ Νόμου

3984/2011 τίθεται τό πρῶτον ἐν τῇ ἡμετέρα νομοθεσία ἡ ἀνήθικος καί

παράνομος - ὡς ἀντισυνταγματική καί δή ἀντιβαίνουσα τῷ ἄρθρῳ 2 παρ. 1

τοῦ Συντάγματος - ἔννοια τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ἥτις οὐδόλως ἔχει

ἐπικρατήσει ἐν τῇ ἰατρικῇ καί τῇ νομικῇ ἐπιστήμῃ, τούτων συγκλινουσῶν

τῇ μόνῃ καί ὀρθῇ ἀπόψει, ὅτι ὁ θάνατος ἐπέρχεται ἅμα τῇ διακοπῇ τῆς

λειτουργίας τῆς καρδίας καί τῆς ἀναπνοῆς. 
Ὁ δέ «ἐγκεφαλικός θάνατος» συνιστᾷ σαθρόν ἔρεισμα διά τήν διάπραξιν τοῦ ἐγκλήματος 
τῆς ἐκ προθέσεως ἀνθρωποκτονίας, εἶναι δέ πασίγνωστοι αἱ περιπτώσεις 
ἀνθρώπων ἀνανηψάντων ὡς καί γυναικῶν τεκουσῶν ἐν καταστάσει ἐγκεφαλικοῦ θανάτου. 
Εἶμαι βέβαιος ὅτι θά συμφωνεῖτε ὅτι οἱ ἐν τοιαύτῃ καταστάσει εὑρισκόμενοι συνάνθρωποι ἡμῶν 
οὐ μόνον ἄχρηστοι τυγχάνουν καί καταδικαστέοι εἰς θάνατον, ἀλλ' οὔτε καί «νεκροί», ὡς θέλει τούτους ὁ ἀνωτέρω «νόμος».

Ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀνωτέρω, παρακαλοῦμεν θερμότατα τήν Ὑμετέραν

Μακαριότητα ὅπως ἐξετάσητε πλήρως τόν ὡς ἄνω νόμον καί ἀναθεωρήσητε

τήν ὡς ἄνω Συνοδικήν Ἀπόφασιν, ἐπί τῷ τέλει τῆς ὀρθῆς ἐνημερώσεως τοῦ

Χριστεπωνύμου πληρώματος, τήν ὁποίαν καί ἀναμφιβόλως ἐπιθυμεῖτε.

                                               Ἐπικαλούμενος τάς ἀρχιερατικάς πατρικάς εὐχάς Σας

                                                                  Διά τήν Ἑστίαν Πατερικῶν Μελετῶν

                                                                        ΧΡΗΣΤΟΣ Ι. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

                                                                                      ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

                                                                               Παρ’ Ἀρείῳ Πάγῳ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος στίς 26 Σεπτεμβρίου 2013 ἐξέδωσε μία ἐγκύκλιο, μέ τήν ὁποία ἐνημερώνει τό χριστεπώνυμο πλήρωμα γιά τή μετατροπή τοῦ νομικοῦ καθεστῶτος τῆς «εἰκαζόμενης συναίνεσης» σέ ἐκεῖνο τῆς «οἰκογενειακῆς συναίνεσης».

Μέ ἀφορμή τήν ὡς ἄνω ἐγκύκλιο, καταθέτουμε τίς ἑξῆς παρατηρήσεις:

1) Ἡ εἰσαγωγή στόν νόμο 3984/2011 τῆς φράσης «καί κατόπιν συναίνεσης τῆς οἰκογένειάς του» μέ τό νόμο 4075/2012, ἀποτελεῖ ἀσφαλῶς μία θετική ἐξέλιξη. Ὡστόσο στήν πραγματικότητα, δέν ἐξαλείφεται ὁ ὅρος τῆς εἰκαζόμενης συναίνεσης, ἀλλά εἰσάγεται σέ μία πιό ἥπια μορφή, ἐκείνη τῆς οἰκογενειακῆς συναίνεσης.

Ἐφόσον ὁ ἀσθενής δέν συναινεῖ ρητά στήν «δωρεά» τῶν ὀργάνων του, ἀλλά συναινοῦν ἀντ’ αὐτοῦ τρίτα πρόσωπα, ὑφαρπάζοντάς του τό δικαίωμα τῆς κρισιμότατης ἀπόφασης παροχῆς ζωτικῶν ὀργάνων σέ ἄλλους ἀσθενεῖς, ὁμιλοῦμε πασιφανῶς γιά εἰκαζόμενη συναίνεση, ἔστω ἠπιότερης μορφῆς ἀπό ἐκείνη τοῦ ἀρχικοῦ ν. 3984/2011.

2) Σύμφωνα μέ τό ἄρθρο 2 τοῦ Συντάγματος «ὁ σεβασμός καί ἡ προστασία τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελοῦν τήν πρωταρχική ὑποχρέωση τῆς Πολιτείας». Ἡ λέξη «ἀξία», περιλαμβάνει ἕνα εὐρύ κατάλογο θεμελιωδῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ἡ ὑγεία, ἡ προσωπικότητα, τό δικαίωμα στήν αὐτοδιάθεση τοῦ σώματος ἀκόμα καί μετά θάνατον, ἡ ἀξιοπρέπεια κ.τ.λ.

Δίδοντας στά συγγενικά πρόσωπα ἑνός ἀνθρώπου τή δυνατότητα νά δωρίσουν τά ὄργανά του, καταστρατηγεῖται εὐθέως ἡ ἀξία τοῦ ἀσθενοῦς καί προσβάλλεται ἡ προσωπικότητά του. Στήν πραγματικότητα ὁ νόμος δίνει τή δυνατότητα τῆς «νόμιμης» ὑφαρπαγῆς τοῦ δικαιώματος τῆς αὐτοδιάθεσης τοῦ σώματος σέ τρίτα πρόσωπα καί ὡς ἐκ τούτου ἀντιβαίνει στήν ὡς ἄνω συνταγματική διάταξη. Ὁ μόνος πού ἔχει τό δικαίωμα νά δωρίσει τά ὄργανά του εἶναι ὁ ἴδιος ὁ δότης, ὡς μοναδικός ἔχων τό δικαίωμα αὐτοδιάθεσης τοῦ σώματός του.

3) Ἡ διάταξη τοῦ ἄρθρου 5 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος, ὁρίζει ὅτι «καθένας ἔχει δικαίωμα νά ἀναπτύσσει ἐλεύθερα τήν προσωπικότητά του καί νά συμμετέχει στήν κοινωνική, οἰκονομική καί πολιτική ζωή τῆς Χώρας, ἐφόσον δέν προσβάλλει τά δικαιώματα τῶν ἄλλων καί δέν παραβιάζει τό Σύνταγμα ἤ τά χρηστά ἤθη».

Αὐτή ἡ ἐλευθερία στή συμμετοχή στήν κοινωνική ζωή παραβιάζεται μέ τήν παροχή τῆς ἐξουσίας διάθεσης τοῦ σώματος σέ τρίτα πρόσωπα, ἔστω καί ἄν αὐτά εἶναι οἰκεῖα στόν δότη. Ἄν λάβουμε μάλιστα ὑπ’ ὄψιν ὅτι ἡ ἀπόφαση δωρεᾶς τῶν ὀργάνων εἶναι ἰδιαζόντως κρίσιμη γιά τό ἄν θά ἐξακολουθήσει νά ἀναπνέει ὁ ἀσθενής-ὑποψήφιος δότης, καταλήγουμε στό συμπέρασμα ὅτι τό καθεστώς τῆς «οἰκογενειακῆς συναίνεσης» εἶναι ἀντίθετο καί μέ τό ἄρθρο 5 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος.

4) Παρότι μέ τό νόμο 4075/2012 τέθηκε ἡ προϋπόθεση τῆς συναίνεσης τῶν οἰκείων, δέν διευκρινίζεται ποιοί ἀκριβῶς εἶναι αὐτοί οἱ οἰκεῖοι, ὅπως συνέβαινε μέ τό νόμο 2737/1999 περί τῶν μεταμοσχεύσεων, πού ἴσχυε μέχρι πρό τινος. Ἀντιθέτως, τίθεται ἀόριστα ὁ ὅρος οἰκογένεια, χωρίς νά διευκρινίζεται ἄν αὐτός πρέπει νά ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν ἐν στενῇ ἐννοίᾳ, δηλαδή σύζυγος καί τέκνα ἤ ἄν πρέπει νά ἐννοήσουμε καί τούς γονεῖς ἤ ἄλλους συγγενεῖς μέ μία πιό εὐρέως ἑρμηνευμένη ἔννοια τοῦ ὄρου οἰκογένεια, ὅπως ἴσχυε μέ τόν προηγούμενο νόμο 2737/1999 περί τῶν μεταμοσχεύσεων.

Θά πρέπει νά σημειώσουμε ἐπίσης, ὅτι σύμφωνα μέ τή θεωρία τοῦ Οἰκογενειακοῦ Δικαίου, ὁ ὅρος «οἰκογένεια» ὡς νομική ἔννοια, ἀνήκει στίς ἀόριστες ἔννοιες, πού ἐξειδικεύονται ἀπό τόν ἑρμηνευτή μέ βάση τίς ἐπικρατοῦσες κοινωνικές ἀξίες καί ἀντιλήψεις (Θανάση Κ. Παπαχρίστου, Καθηγητοῦ Οἰκογενειακοῦ Δικαίου τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν - Ἐγχειρίδιο Οἰκογενειακοῦ Δικαίου – σελ. 2). Δέν ὑπάρχει δηλαδή, σαφής ὁρισμός τοῦ ὅρου «οἰκογένεια» μέ ἀποτέλεσμα αὐτός νά ἐπιδέχεται διαφορετικές ἑρμηνεῖες. Ἡ δέ ἐξειδίκευση τῆς ἀόριστης νομικῆς ἔννοιας ἀπό τούς θεράποντες ἰατρούς περικλείει πάντοτε τόν κίνδυνο τῆς αὐθαίρετης καί ὑποκειμενικῆς κρίσης.

5) Ἀπορίες δημιουργοῦνται καί ἀπό τήν προφανῆ πρακτική ἀδυναμία διαφύλαξης τοῦ ἀσθενοῦς στήν περίπτωση πού οἱ οἰκεῖοι του πιθανόν νά ἐπιβουλεύονται τή ζωή του ἤ διαφωνοῦν στό ἀμφιλεγόμενο ζήτημα τῆς δωρεᾶς ὀργάνων. Ἐπιπλέον, δέν εἶναι σπάνιες οἱ περιπτώσεις ὅπου τά μέλη κάποιας οἰκογένειας δέν ἔχουν καμία μεταξύ τους ἐπικοινωνία, οὔτε κἄν τίς ἐλάχιστες τυπικές σχέσεις. Ἀκόμα καί ἄν ὁ ἀσθενής ἔχει κάνει τή νόμιμη δήλωση ἄρνησης δωρεᾶς ὀργάνων, σέ περίπτωση πού οἱ οἰκεῖοι του δώσουν τήν ἔγκριση στούς ἰατρούς, δέν θά ὑπάρχει κάποιος πού θά μπορεῖ νά ἀντιτάξει τήν ἄρνηση προκειμένου νά μή γίνει ἡ ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων.

6) Ἐπιπλέον, δέν καθορίζεται τί γίνεται μέ αὐτούς πού δέν ἔχουν οἰκογένεια ἤ δέν μποροῦν νά ἐντοπισθοῦν οἱ οἰκεῖοι τους, ὅπως οἱ πολυπληθεῖς μετανάστες πού φιλοξενεῖ ἡ χώρα μας. Σέ αὐτές τίς περιπτώσεις ἰσχύει ἡ σκληρῆς μορφῆς εἰκαζόμενη συναίνεση τοῦ ν. 3984/2011 καί ἔτσι οἱ ἁρμόδιοι ἰατροί ἔχουν τή δυνατότητα νά συντάξουν πιστοποιητικό θανάτου γιά ἕνα ἀσθενῆ πού ἐξακολουθεῖ νά ἔχει καρδιακούς χτύπους, χωρίς νά ἐρωτηθεῖ ἔστω κάποιος οἰκεῖος.

Γιά τούς παραπάνω λόγους ὁ νόμος 3984/2011 μέ τή συμπλήρωση τοῦ ν. 4075/2012 εἶναι προδήλως ἀντισυνταγματικός καθώς ἀντιστρατεύεται τήν ἀξία καί τήν ἐλεύθερη ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως αὐτές προστατεύονται ἀπό τά μή ἀναθεωρητέα ἄρθρα 2 παρ. 1 καί 5 παρ. 1 τοῦ Ἑλληνικοῦ Συντάγματος.

Ὁ Νόμος περί τῶν μεταμοσχεύσεων, γιά νά εἶναι σύμφωνος μέ τό Σύνταγμα, ὀφείλει νά παρέχει τό δικαίωμα δωρεᾶς τῶν ὀργάνων μόνο στόν δότη ὡς φορέα τοῦ δικαιώματος αὐτοδιάθεσης τοῦ σώματός του, ἀποφεύγοντας τήν υἱοθέτηση τῶν διαφόρων μορφῶν εἰκαζόμενης συναίνεσης, ὅπως εἶναι ἡ ἰσχύουσα «οἰκογενειακή συναίνεση».

Πειραιᾶς, 7/10/2013

Ὁ Γνωμοδοτῶν

Χαράλαμπος Χ. Ἄνδραλης

Δικηγόρος

Β. Ρώτα ἀρ. 1 Κορυδαλλός

Τηλ. 210- 4959011, 6982005670

Ἀπό τήν προσεκτική ἀνάγνωση τῶν δύο παραπάνω νομικῶν κειμένων ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι στήν ὡς ἄνω ἐγκύκλιο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου ὑπάρχουν σοβαρά προβλήματα βιοηθικῆς ἀλλά καί νομιμότητος.

Σᾶς ἀποστέλουμε λοιπόν τό παρόν ἔγγραφο ἐπί τῷ τέλει τῆς ὀρθῆς ἐνημερώσεώς Σας καί μέ τήν υἱική παράκληση σύντομα νά τροποποιηθεῖ καί νά ἐνημερωθεῖ ὀρθῶς τό χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας, πρᾶγμα τό ὁποῖο ἀναμφιβόλως καί Σεῖς ἐπιθυμεῖτε.

Διά τήν Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν

ἐλάχιστος ἐν πρεσβυτέροις

ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος

ἐφημέριος τοῦ Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου.

ΠΗΓΗ: http://anavaseis.blogspot.gr/2013/11/26-09-2013.html

Πνευματική χαρά καί ἔνθεος παρηγορία μᾶς διακατέχει σήμερα, σεβαστοί μου πατέρες καί ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, ἐπί τῇ ἑορτῇ τῶν ὀκταρίθμων Φθιωτῶν Ἁγίων μας.

Ἀναμφισβήτητα, ἀποτελεῖ τήν κορυφαία τοπική, πνευματική πανήγυρί μας μέ πλεῖστες ὅσες ψυχοσωτήριες συνέπειες. Κατά γενική ὁμολογία, αὐτή ἡ Σύναξις, πού θεοφιλῶς ἐθέσπισε ὁ νῦν Μητροπολίτης μας κ. κ. Νικόλαος, ἦταν ὅ,τι ἀκριβῶς μᾶς ἔλειπε τά τόσα χρόνια. Γι᾽ αὐτό, εὐχαρίστως καί εὐγνωμόνως τήν ἀπεδέχθημεν ὅλοι μας.

Βέβαια, σήμερα, θά προτιμούσαμε νά ἀρδεύσωμε ἀπό τά σωτήρια καί ἀνεξάντλητα νάματα, τά ὁποῖα ἀπορρέουν ἀπό τόν βίο καί τήν διδασκαλία τῶν Φθιωτῶν Ἁγίων μας, οὕτως ὥστε νά διακοσμήσωμε πνευματικά τό ἐσωτερικό τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἀλλά, ὅταν βλέπης τήν φωτιά ὁλοένα καί περισσότερο νά πλησιάζη στό σπιτικό σου, εἶναι ἀστοχία νά ἀσχολῆσαι πρωτίστως μέ τήν διακόσμησί του καί νά μή κοιτᾶς, ὅσο γίνεται γρηγορώτερα, νά σβύσης τήν φωτιά μή τυχόν αὐτή ἀποτεφρώσει ὁλόκληρο τό σπίτι σου μαζί μέ τήν διακόσμησί του.

Ἔτσι, καί ὅταν προσβάλλωνται κάποιες ἐξ ἀποκαλύψεως θέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖες σαφῶς καί ἀνελύθησαν καί περιχαρακώθησαν, στεγανῷ τῷ τρόπῳ, ἀπό τούς Ἁγίους καί θεοφόρους Πατέρας, τότε ἔχομε πρώτιστο ἱερό χρέος καί καθῆκον νά ὀρθώνωμε Ὀρθόδοξο στεγανό ἀδιαπέραστο πατερικό τεῖχος ἐναντίον κάθε ὀρθολογιστικῆς, σοφιστικῆς, ἐπιστημονίζουσας, αἱρετικῆς τελικά, καμουφλαρισμένης διδασκαλίας. Διότι, ὅταν προσβάλλεται τό δόγμα, προσβάλλεται, ταυτόχρονα, καί ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν κάποιες Ὀρθόδοξες θέσεις, μπορεῖ μέν νά μην εἶναι ἐπίσημη ἀπόφασις οἰκουμενικῆς συνόδου, διότι ἁπλούστατα κάποιος αἱρετικός στό πέρασμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας δέν βρέθηκε νά τίς ἀμφισβητήση, ὁπότε δέν ἐκρίθη ἀνάγκη συγκλίσεως ἐπ᾽ αὐτοῦ οἰκουμενικῆς συνόδου, ὅμως, πέραν πάσης διαχρονικῆς ἀντιλογίας, αὐτές οἱ συγκεκριμένες ὀρθοδοξώτατες θέσεις πού ἔχουν κυκλοφορήσει καί παγιωθῆ ἀνεξίτηλα στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μας ἐπέχουν οὐσιαστικά θέσι δόγματος, τά ὁποῖα δόγματα, ἐπιτραπείτω μου ἡ ἔκφρασις, εἶχαν τό προνόμιο νά μή τύχουν καμμίας σατανοκανοναρχούμενης προσπαθείας ἀλλοιώσεώς των. Ἀλλά καί ἀντίστροφα τώρα νά τό δοῦμε, ἀναγκαία συνθήκη κάποια ἀπόφασι οἰκουμενικῆς συνόδου νά καταστῆ δόγμα εἶναι νά κυκλοφορήση αὐτή στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καί νά γίνη πέρα γιά πέρα ἀποδεκτή ἀπό ὅλο τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Γι᾽ αὐτό, νά μήν ἀνησυχοῦμε γιά πλεῖστα ὅσα σύγχρονα πνευματικά θέματα, προβλήματα καί δυστυχῶς διάφορες ἀποκλίσεις παρατηροῦμε γύρω μας.

Ἔτσι, λοιπόν, ἐν προκειμένῳ, δέν χωρεῖ καμμία συγκατάβασις σέ θέματα Ὀρθοδόξου Ἀνθρωπολογίας καί καταπατήσεως ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, βασικωτάτων, ὅπως τό «οὐ φονεύσεις». Καί, ἄν ὅποιος ἀλλάξη ἕνα γιώτα ἤ μία κεραία ἀπό ὅσα μᾶς παρέδωσε ὁ Χριστός, ὁ σεσαρκωμένος Λόγος, ''ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν Οὐρανῶν'', πόσῳ μᾶλλον κατακριθήσεται ὁ ἀλλοιώσας βασικωτάτην ἐντολήν τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μάλιστα ἔχει θεσπισθῆ χρονικά ἀπό τόν ἄσαρκο Λόγο καί ἀπό αὐτήν ταύτην τήν Παλαιά Διαθήκη. Καί ὁ λόγος, βέβαια, περί μεταμοσχεύσεων ζωτικῶν ὀργάνων καί τοῦ κλινικο-νομικοῦ ἐπινοήματος πού τό ἐβάπτισαν ''ἐγκεφαλικό, δῆθεν, θάνατο'', καί βέβαια, τοῦ ἀντιστοίχου σχετικοῦ ἀντισυνταγματικοῦ καί ἀντιδημοκρατικοῦ, ἐπάρατου καί, πέρα γιά πέρα, ἀντιχριστιανικοῦ νόμου.

Σήμερα, δυστυχῶς, ζοῦμε ὄχι στήν ἰδεατή πολιτεία τοῦ προγόνου μας Πλάτωνα, ἀλλά στήν πραγματική πολιτεία τοῦ ἀντι-Πλάτωνα, στήν πολιτεία δηλ. τοῦ αἴσχους, τῆς διαφθορᾶς, τῆς κατάντιας, κλπ., στήν ὁποία τολμοῦν νά ὁμιλοῦν μέ περισσή ἀναίδεια γιά δημοκρατία καί ἐλευθερία, καί κάποιοι ἀκόμη νά χρησιμοποιοῦν καί τήν Ὀρθοδοξία παρουσιαζόμενοι ὡς Ὀρθόδοξοι.

Δέν θά ἐπιτρεπόταν ποτέ νά μᾶς ἐπιβάλλουν νόμο πού νά μᾶς ὑποχρεώνη νά εἴμαστε δωρητές ὀργάνων. Ὦ, στόν σημερινό κόσμο, πουλιοῦνται καί ἀγοράζονται ἀκόμη καί συνειδήσεις, ὅπου οἱ μεταμοσχεύσεις ὀργάνων ἀποσκοποῦν σέ καμουφλαρισμένα οἰκονομικά συμφέροντα καί ἄλλα, ἐνίοτε δέ καί προσωπικά συμφέροντα, ὁ νοῶν νοείτω, ἄν καί δέν χρειάζεται κἄν νόησις. Προφανῶς, οἱ ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις δέν καταργοῦν τόν κανόνα. Οὔτε κἄν ἔπρεπε νά νομιμοποιοῦν τίς μεταμοσχεύσεις, ἁπλῶς νά ἐπιτρέπουν, φυσικά, ἐκεῖνες τῶν διπλῶν ὀργάνων καί μάλιστα ἀβίαστα. Δηλ, μόνον ἐάν κάποιος ἐπιθυμῆ νά τά προσφέρη ἀπό μόνος του καί ὄχι δηλ. διά νόμου. Ἀλλά, καί στήν χειρότερη περίπτωσι, ἀφοῦ ἐνδιαφέρωνται, δῆθεν, γιά τήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, γιατί δέν ἐψήφισαν νόμο, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο νά ὑποβάλλουν αἴτησι προσφορᾶς ὀργάνων μόνον ὅποιοι ἐπιθυμοῦν νά εἶναι δωρητές τῶν ὀργάνων τους καί ὄχι τό ἀντίθετο;

Ὅμως, στό σημεῖο αὐτό, χωρίς πολλές ἀναλύσεις, ἄς ἀναφέρωμε κάποιες, ἐλάχιστες, Πατερικές θέσεις γιά νά καταστοῦμε πειστικοί, ἀπό θεολογικῆς ἀπόψεως, γιά τά προαναφερθέντα. Ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἅγιοι Πατέρες λένε ὅτι ἡ ἀνθρωπίνη ψυχή καί τό σῶμα συνκτίζονται, κτίζονται δηλ. ἀκριβῶς ταυτόχρονα. Ἐπί πλέον, τονίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὅτι ἡ ψυχή μας εἶναι ἐξ ἀρχῆς τελεία. Δέν μπορεῖ, ὅμως, διά τῶν δυνάμεών της, νά ἐκδηλώση τίς ἐνέργειές της λόγῳ τοῦ μή ἀνεπτυγμένου σωματικοῦ στοιχείου. Οἱ ἐνέργειες, λοιπόν, τῆς ψυχῆς φανερώνονται σταδιακά μέ τήν ἐν χρόνῳ πρόοδο τῆς σωματικῆς ἀναπτύξεως, ὅπου λαμβάνει χώραν ἡ ὀργανογένεσις ἤ πιό ὀρθά ἡ ὀργανοτελειοποίησις, ἡ ὀργανοανάπτυξις, ἡ ὀργανοολοκλήρωσις, ἡ ὁλοκλήρωσις δηλ. τῶν ὀργάνων. Ὁπότε, καί πρίν τήν ἀνάπτυξι τοῦ ἐγκεφάλου ἡ ψυχή ὑπάρχει τελειοτάτη, ἐφ᾽ ὅσον αὐτή κτίζεται ἐξ ἀκροτάτης συλλήψεως, πρίν κἄν δημιουργηθῆ τό ἔμβρυο, τήν στιγμή δηλ. τῆς γονιμοποιήσεως ὅπου δημιουργεῖται τό ζυγωτό καί, στήν συνέχεια, μετά ἀπό κάποιες διαδικασίες, δημιουργεῖται τό ἔμβρυο.

Ὁ δεύτερος Κανών τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, πού ἐκφράζει, παρακαλῶ, δόγμα τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, ἐφ᾽ ὅσον ἔχει ἐπικυρωθῆ ἀπό τήν Πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδο, λέγει τά ἑξῆς: «Ἡ φθείρασα, τό ἔμβρυον ἐννοεῖται, φόνου δίκην ὑπέχει». Καί τό κυριώτερον ἀπό θεολογικῆς ἀπόψεως εἶναι ὅτι «ἀκριβολογία ἐκμεμορφωμένου καί ἀνεξεικονίστου παρ᾽ ἡμῖν οὔκ ἐστιν». Δέν ὑπάρχει δηλ. διαφορά καμμία ἐάν τό ἔμβρυον εἶναι μεμορφωμένον ἤ ὄχι. Ἡ Ἐκκλησία, διά πολλῶν μάλιστα κανόνων, διαχρονικῶς καί ἀμετακλήτως, ἀρνεῖται παντελῶς οἱανδήποτε διάκρισι μεταξύ ἐξεικονισμένου καί ἀνεξεικονίστου ἐμβρύου. Ἄλλωστε, αὐτό φαίνεται, νά τό ποῦμε πιό ἁπλᾶ, καί στό Εὐαγγέλιο, πού τό διαβάζομε συνέχεια στίς Παρακλήσεις.

Ὅταν ἡ Παναγία Μητέρα μας ἐπορεύθη «εἰς τήν ὀρεινήν», μετά σπουδῆς, εὐθύς (αὐτό τό ''εὐθύς'', ἐν προκειμένῳ, εἶναι τό κλειδί), εὐθύς, μετά τόν Εὐαγγελισμό Της, τί ἔγινε; «Πλησθεῖσα Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καί εἶπε, μεταξύ τῶν ἄλλων, καί πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με;» Ἀνέπεμψε, δηλ. δοξολογία στό ὀλίγων ἡμερῶν ἔμβρυο, πού ἦτο ἤδη ὁ σεσαρκωμένος Λόγος, τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος μέ μορφή ἀνθρώπου. Μέ πλήρη δηλ. ἀνθρώπινη φύσι, σῶμα καί ψυχή. Καί, φυσικά, ὅ,τι ἰσχύει γιά τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ, ἐκτός βέβαια τῆς ἀσπόρου συλλήψεώς Του καί τῆς παντελοῦς ἀναμαρτησίας Του, ὅλα τά ὑπόλοιπα ἰσχύουν ἀπαραλλάκτως γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Ἄν ἡ ψυχή, λοιπόν, ὑπάρχη μέσα στόν ἄνθρωπο ἀπό τήν στιγμή τῆς γονιμοποιήσεως, πρίν καλά-καλά δηλ. γίνη ἔμβρυο, καί μάλιστα ἡ ψυχή εἶναι τελεία, κατά τόν Ἅγιο Γρηγόριο πού προανεφέραμε, πόσῳ μᾶλλον βρίσκεται ἐξ ἴσου ἐντός τοῦ ἀνθρώπου ὅταν αὐτός ἔχη ἀναπτύξει τά ὄργανά του καί ἁπλῶς κάποιο ἀπό αὐτά ἔχει πάθει κάποια μορφή βλάβης, καί ἐν προκειμένῳ ὁ ἐγκέφαλός του. Ἐξηγοῦμε δηλ. γιά ποιό λόγο βρίσκεται ἡ ψυχή μέσα στό σῶμα τοῦ ''ἐγκεφαλικά νεκροῦ'' ἀνθρώπου, ἐφ᾽ ὅσον ὁ ὀργανισμός του λειτουργεῖ, ἀκόμα καί ὅταν αὐτή του ἡ λειτουργία δηλ. ἐπιτυγχάνεται μέ διάφορες βοηθητικές, ὑποστηρικτικές, μεθόδους. Πάντα θείῳ βουλήματι. Τό ὅτι συνεχίζουν νά τελοῦνται στόν ''ἐγκεφαλικά νεκρό'' οἱ λοιπές ὀργανικές λειτουργίες δηλ., ἀπαραιτήτως προϋποθέτει, ὅτι ἡ ψυχή του ἀκόμη παραμένει, ὅπως καί πρίν δηλ., συνδεδεμένη μέ τό ἀνθρώπινο σῶμα. Ἁπλῶς, οἱ ἐνέργειές της φαίνονται, διά τῶν δυνάμεών της, μόνο στά ὑπόλοιπα ὄργανα τοῦ ἀνθρώπου, τά ὁποῖα δέν ἔχουν ὑποστῆ βλάβη.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς δέχεται τήν τριμερῆ διαίρεσι τῆς ψυχῆς, τό ἐπιθυμητικό, τό θυμικό καί τό λογικό. Τό ἐπιθυμητικό καί τό θυμικό βρίσκονται στό ἄλογο μέρος τῆς ψυχῆς. Τώρα, τό λογικό της μέρος διακρίνεται σέ νοῦ, λόγο καί πνεῦμα καί εἰκονίζει τόν Τριαδικό Θεό. Ὅταν λέμε πνεῦμα, ἐννοοῦμε τό νόημα. Ἐπίσης, ἡ ψυχή διαιρεῖται σέ πέντε δυνάμεις. Στόν νοῦ, τήν διάνοια, τήν φαντασία, τήν δόξα καί τήν αἴσθησι. Ὁ νοῦς συνδέει τόν ἄνθρωπο μέ τόν νοερό κόσμο, ἐνῶ ἡ αἴσθησις μέ τόν ὑλικό καί τόν αἰσθητό κόσμο. Μεταξύ νοῦ καί αἰσθήσεως μεσολαβοῦν οἱ τρεῖς δυνάμεις, φαντασία, δόξα καί διάνοια. Ἡ φαντασία εἶναι ἄλογη δύναμις, καί ἀκόμη ἀλογώτερη εἶναι ἡ αἴσθησις. Τήν δόξα, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τήν διαιρεῖ σέ ἐκείνην πού προέρχεται ἀπό τήν φαντασία, καί ἄρα εἶναι ἄλογη, καί σέ ἐκείνην πού προέρχεται ἀπό τήν διάνοια καί εἶναι λογική.

Ἡ διάνοια εἶναι ἐνέργεια τοῦ νοῦ καί ὄχι οὐσία, ἄν καί ἡ διάνοια δέν χωρίζεται ἀπό αὐτόν τοῦτον τόν νοῦν. Ἡ διάνοια εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία παράγει τούς λογισμούς, τούς ἐπεξεργάζεται καί οἱ ὁποῖοι λογισμοί ἀποθηκεύονται στόν νοῦ, στήν πνευματική καρδία, στόν ὀφθαλμό τῆς ψυχῆς μας, στό κέντρο τῆς ψυχῆς μας. Ἡ διάνοια δέν εἶναι ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς, ὅπως εἶναι ὁ νοῦς. Ἡ διάνοια εἶναι ὁ παροχεύς τῆς «βαθείας» πνευματικῆς καρδίας, πού, ὅ,τι ἔχει, ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ, τό διοχετεύει στόν νοῦ, τό κέντρο τῆς ψυχῆς μας. Λόγῳ, τώρα, αὐτῆς τῆς ''γρηγοράδας'', λέμε, πρακτικά, κατά προσέγγισιν δηλ., ὅτι οἱ λογισμοί γεννῶνται στήν πνευματική καρδία.

Ἐδῶ, μία παρένθεσις: Μόνο στόν νοῦ φανερώνεται ὁ Θεός, ὅπου ἑνώνεται ἡ ἄκτιστη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ μέ τήν οὐσία τοῦ νοῦ, ἐνῶ ἡ διάνοια μετασχηματίζει καί καταγράφει αὐτήν τήν ἕνωσι σέ λογικές διατυπώσεις. Ἡ διάνοια εἶναι μία, ἀσφαλῶς, ἀπό τίς σημαντικώτερες δυνάμεις του νοῦ. Καί οἱ τέσσερις δυνάμεις διάνοια, δόξα, φαντασία, αἴσθησις ἐνεργοῦν στόν ἐγκέφαλο. Καί ὅπως προανεφέραμε, καμμία ἀπό αὐτές τίς δυνάμεις δέν εἶναι ἱκανή νά ὁδηγήση στήν ἕνωσι μέ τόν Θεό. Ὁ νοῦς, ἡ πέμπτη δύναμις τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἡ λογικωτάτη δύναμις, τό λογικό μέρος τῆς ψυχῆς, πού χρησιμοποιεῖ τίς ἄλογες ἤ λογικές δυνάμεις πού τοῦ δόθηκαν γιά νά κοινωνῆ ὁ νοῦς, τόσο μέ τόν αἰσθητό, ὅσο καί μέ τόν νοερό, ἀλλά, τό πιό καταπληκτικό ἀπ᾽ ὅλα, μέ τόν κόσμο τοῦ ἀκτίστου, μέ τόν Τριαδικό Θεό δηλ.

Ὁ νοῦς, ἄν καί ἔχη ἕδρα κάπου στήν καρδιά, καί ἐκεῖ ἐνεργεῖ κυρίως, καί ἐκεῖ ἐνεργοῦνται τά θαυμάσια πού ἀκολουθοῦν τήν ἕνωσί του διά τῆς Χάριτος μέ τόν Θεό. Ἡ λογική δόξα καί ἡ διάνοια, ἄν καί εἶναι λογικές δυνάμεις καί δέν εἶναι ἀποχωρισμένες ἀπό τήν ἀποθήκη τῶν αἰσθήσεων, τήν φαντασία, καί ἐνεργοῦν στόν ἐγκέφαλο, δέν δροῦν αὐτοτελῶς καί εἶναι ἄμεσα ἐξαρτημένες ἀπό τόν ἐγκέφαλο. Ὁπότε, καταλήγομε, ἄν ὁ ἐγκέφαλος ὑποστῆ κάποια βλάβη, εἴτε γενετικῆς φύσεως, εἴτε ἀπό κάποιο ἀτύχημα, ἀναλόγως τῆς βλάβης δέν λειτουργοῦν σωστά αὐτές οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς, οἱ ὁποῖες, οἱ ἅγιοι Πατέρες λένε, ὅτι εἶναι ἄμεσα ἐξαρτημένες ἀπό τόν ἐγκέφαλο. Ἀναφέρει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὅτι ἡ ψυχή καθίσταται φανερή ἐνεργῶντας στά μέλη τοῦ σώματός μας ἀνάλογα μέ τήν θεόθεν δυνατότητα καί λειτουργικότητα πού ἔχουν αὐτά. Ἔτσι, κάθε μας ὄργανο γίνεται ἀποδέκτης ἐκείνης μόνο τῆς δυνάμεως τῆς ψυχῆς πού ἐκ κατασκευῆς, θεόθεν δηλ., μπορεῖ νά ἐκφράση. Γι᾽ αὐτόν τόν λόγο, ὅταν κάποιο ὄργανο ὑποστῆ, ὦ μή γένοιτο βέβαια, κάποια βλάβη, καί ἀνάλογα μέ τό ποσοστό καί τό ποιόν τῆς βλάβης, ἀναλόγως παύει νά ἐκφράζεται ἡ ἀντίστοιχη ἐνέργεια τῆς ψυχῆς.

Καί, γιά νά ἐπιστρέψωμε στόν ἐγκέφαλο, πού εἶναι τό ἐπίμαχο θέμα, ἄν αὐτός ὑποστῆ βλάβη, ναί μέν δέν λειτουργοῦν, δέν ἐκδηλώνονται, οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς, ὅμως αὐτό δέν σημαίνει ὅτι καί ὁ νοῦς ἔχει ὑποστῆ βλάβη. Ὁ νοῦς δέν μπορεῖ νά ὑποστῆ ὀργανική βλάβη, ἐφ᾽ ὅσον, ἁπλούστατα, δέν ἀπαιτεῖται κάποιο ὄργανο γιά νά ἐνεργήση. Δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τήν φθορά ἤ ὄχι κάποιου ὀργάνου. Ἔτσι, στόν ''ἐγκεφαλικό, λεγόμενο, θάνατο'' ἡ ψυχή συνέχει τό σῶμα ἀκόμα, ὅπως καί πρίν. Δέν ἔφυγε ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα, δέν λύθηκε ὁ φυσικώτατος δεσμός ψυχῆς καί σώματος.

Ὁ νοῦς, εἴπαμε, δέν παθαίνει βλάβη λόγῳ κάποιου ὀργάνου, καί, συνεπῶς, ἡ συνείδησις, τά συναισθήματα, οἱ σκέψεις, ὁ ἐνδιάθετος λόγος, οἱ ἄδηλοι λόγοι, καί, γενικῶς, ἡ νοερά ἐνέργεια συνεχίζουν νά ''ἐργάζωνται'', νά λειτουργοῦν δηλ., ἔστω καί ἐάν δέν μποροῦν νά ἐξωτερικευθοῦν, νά ἐκφρασθοῦν, γιατί κάποιο ὄργανο εἶναι χαλασμένο, καί, ἐν προκειμένῳ, ὁ ἐγκέφαλος. Ἡ ψυχή, ὅμως, εἶναι μέσα στό σῶμα. Ὁ ἄνθρωπος ζεῖ, ἐφ᾽ ὅσον ἡ ψυχή δέν ἔχει ἀναχωρήσει. Αὐτό, δέν θέλει πολλές φιλοσοφίες. Αὐτό καταδεικνύεται ἀπό τήν ζωή τοῦ ὑπολοίπου σώματος καί τίς πλεῖστες ὅσες ὑπόλοιπες, ἐμφανέστατες, λειτουργίες του.

Τό πρόβλημα ἔγκειται στό ὅτι ἡ οὐσία τῆς ψυχῆς, εἶναι, σέ σχέσι μέ μᾶς, ἀόρατη καί ἄϋλη, σέ σχέσι βέβαια μέ τόν Θεό εἶναι πέρα γιά πέρα ὑλικωτάτη, σέ σχέση μέ μᾶς ὅμως εἶναι ἀόρατη καί ἀκατάληπτη, ἀπό τίς αἰσθήσεις μας δηλ. Οἱ ἐνέργειές της ὅμως εἶναι αὐτές πού τήν φανερώνουν καί ἐκδηλώνονται διά μέσου τῶν λεγομένων δυνάμεων τῆς ψυχῆς. Ὅταν λέμε ''δυνάμεις τῆς ψυχῆς'' ἐννοοῦμε τίς δυνατότητες, τά φυσικά της προσόντα δηλ. πού ἔχει ἐκ κατασκευῆς ἐκ Θεοῦ, πού ἐνεφύτευσε δηλ. σέ αὐτήν κατά τήν δημιουργία τοῦ κάθε ἀνθρώπου ὁ Θεός. Οἱ δυνατότητες αὐτές ἐνεργοῦν μέσῳ κάποιων ὀργάνων τοῦ σώματος. Π.χ., ἄν ἕνας κοιμᾶται, καί ἔχη προφανῶς κλειστά τά μάτια του, δέν σημαίνει ὅτι δέν ἔχει τήν δυνατότητα νά βλέπη. Ἁπλῶς, ἐκείνη τήν στιγμή πού κοιμᾶται δέν ἐνεργοποιεῖ αὐτήν τήν δυνατότητα. Κατά τούς Ἁγίους καί θεοφώτιστους, ὅμως, Πατέρες, ἡ δύναμις αὐτή ὑπάρχει ἀκόμη καί ὅταν ἔχη βλάβη τό ὄργανο ''ὀφθαλμός''. Ἐδῶ εἶναι ἕνα ἀπό τά βασικά κλειδιά τοῦ θέματος. Τό ξαναλέμε: Ἡ δύναμις ὑπάρχει ἀκόμη καί ὅταν ἔχη βλάβη τό ὄργανο, π.χ. ὁ ὀφθαλμός. Ὁ νοῦς, ὅμως, δέν μπορεῖ νά ὑποστῆ βλάβη, γιατί δέν ἀπαιτεῖται κάποιο ὄργανο γιά νά ἐνεργήση. Ἐάν ὁ νοῦς, αὐτεξουσίως, ἀφήση τόπο στήν ἁμαρτία, τότε ἀσθενεῖ καί ὁδηγεῖ, σέ ὀργανικῆς φύσεως βλάβες πού ἐπηρεάζουν τόν ἐγκέφαλο, ὅσο καί ἄλλα ὄργανα τοῦ σώματος. Π.χ., σέ ἕναν ἀλκοολικό, πού τό πάθος του βρίσκεται στόν νοῦ, στήν νοερή καρδιά, στό κέντρο τῆς ψυχῆς του, αὐτό τό πάθος ἐπηρεάζει, δυστυχῶς, διάφορα ὄργανα τοῦ σώματός του (π.χ. συκώτι).

Σέ μία συζήτησι γιά τίς μεταμοσχεύσεις, πού εἴχαμε μέ τόν μακαριστό Γέροντα Παΐσιο, ρωτήσαμε τόν Γέροντα νά μᾶς πῆ τήν γνώμη του γιά τό ἐν λόγῳ θέμα.

Μᾶς εἶπε, μεταξύ τῶν ἄλλων, τά ἑξῆς:

«Ἄν ἦταν δυνατόν νά μεταμοσχεύαμε ἕναν ἄρρωστο ἐγκέφαλο σέ ἕναν ἄνθρωπο, τότε ὁ λήπτης θά διατηροῦσε τήν δική του ταυτότητα, τούς δικούς του λογισμούς, τά δικά του πάθη ἀρετές, μνῆμες, κλπ. Δέν θά ἔπαιρνε δηλ. κάτι ἀπό τόν δότη, δέν θά ἔπαιρνε ὁ λήπτης κάτι ἀπό τόν δότη».

Καί ὅταν τόν παρακαλέσαμε, λέγοντας «Γέροντα, κάνετε προσευχή νά βάλουμε μυαλό», μᾶς ἀπήντησε χαριτολογῶντας: «Μυαλό ἔχουμε ὅλοι, ἀκόμη καί τά ζῶα. Νοῦς ὑγιής καί φωτισμένος μᾶς χρειάζεται».

Καί συνέχισε λέγοντας ὁ Γέροντας: «Τό πιό ἀνώτερο πού μᾶς ἔδωσε ὁ καλός Θεός εἶναι ὁ νοῦς, ἡ νοερή καρδιά, πού εἶναι ἡ ''ἁγία τριάδα'' τῆς ψυχῆς μας».

Καί, γιατί λέγεται ὁ νοῦς ''λογικό μέρος τῆς ψυχῆς'';

Εἶπε ὁ Γέροντας: «Γιατί εἶναι ''μυαλωμένος'', ἔχει δηλ. ''μυαλό'' καί λογική. Ὁ νοῦς μας δέν χρειάζεται κανένα ὄργανο γιά νά λειτουργήση. Δέν χρειάζεται κανένα ὄργανο γιά νά ἀρρωστήση. Μόνο ἀπό πάθη καί ἁμαρτίες ἀρρωσταίνει, θολώνει καί σκοτίζεται ὁ νοῦς. Ὅσο, τώρα, γιά τό ἄλογο, ''ἄμυαλο'' μέρος τοῦ νοῦ, πού ἐξηγήσαμε πιό πρίν, πού δέν ἔχει ''μυαλό'' καί ''λογική'', ὁ Θεός τό ἔδωσε στήν ἀνθρώπινη φύσι γιά σωστή λειτουργία καί θέλει, ὁ καλός Θεός, καί περιμένει ἀπό ἐμᾶς καί στό ἄλογο-''ἄμυαλο'' αὐτό μέρος νά βάλουμε ''λογική'', νά βάλουμε ''μυαλό'', νά κάνουμε δηλ. σωστή χρήση».

Ὄντως, τί χαριτωμένες καί φωτισμένες ἐκφράσεις τοῦ Γέροντα.

Καί, συνέχισε ὁ Γέροντας λέγοντας: «Ἐκτός ἀπό τήν οὐσία τοῦ νοῦ, νοερῆς καρδιᾶς, ὁ Θεός ἔδωσε καί κάποια διακονήματα, ἐργόχειρα, δυνατότητες, στήν ψυχή. Ὅλες αὐτές οἱ δυνατότητες ἐνεργοῦν διά μέσου κάποιων ὀργάνων τοῦ σώματος. Αὐτές εἶναι οἱ δυνάμεις τοῦ νοῦ πού ὑπάρχουν πάντοτε καί ὅταν ἐνεργοποιοῦνται λέγονται ''ἐνέργειες τῆς ψυχῆς''. Ἡ σημαντικώτερη ἀπό τίς δυνάμεις αὐτές εἶναι ἡ διάνοια. Ὅταν, ὅμως, ὁ ἐγκέφαλος εἶναι ἄρρωστος, δέν λειτουργεῖ σωστά ἡ διάνοια. Διότι, ἡ διάνοια τοῦ λήπτη χρειάζεται ὑγιῆ καί ὄχι ἄρρωστο ἐγκέφαλο γιά νά ἐνεργοποιηθῆ σωστά.

Νά τό ποῦμε πιό ἁπλᾶ μέ ἕνα παράδειγμα:

Ἐνῶ ὁ λήπτης θά ἔδινε τήν ταυτότητά του γιά ἐκτύπωση, ἐπειδή ὁ ἐγκέφαλός του θά ἦταν ἐλαττωματικός ἐκτυπωτής ἤ χαλασμένο φωτοκοπικό, θά τοῦ ἔβγαζε ἤ ἄδεια λευκή κόλλα, (μπλάκ-άουτ), δηλ. ὅπως συμβαίνει σέ περιπτώσεις φυτοῦ (κώματος), κλπ., πού δέν ὑπάρχει σχεδόν καμμία ἀντίδρασις, ἤ θά ἔβγαζε ὁ χαλασμένος ἐγκέφαλός του, τό χαλασμένο φωτοκοπικό του, μουντζοῦρες, μισές λέξεις, ἀσυναρτησίες, ὅπως ὅταν ἔχουμε διανοητική καθυστέρηση, αλτσχάϊμερ, ἐγκεφαλικά διαφόρων ποιοτήτων, ἐπιπέδων, κλπ.».

Καί, κλείνοντας, ὁ Γέροντας εἶπε: «Ἄν γινόταν νά βάλουμε ὑγιῆ ἐγκέφαλο ἀπό Μουσουλμᾶνο σέ Χριστιανό, ὁ Χριστιανός δέν θά ἔλεγε ''δόξα τόν Ἀλλάχ'', ἀλλά θά ἔλεγε ''δόξα τῷ Τριαδικῷ Θεῷ'', ὅπως καί τό ἀντίστροφο».

Ἀπό τά λεγόμενα τοῦ Γέροντα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τά συμπεράσματα εἶναι ποικίλλα καί σαφέστατα καί παρακαλῶ πολύ νά μᾶς ἐπιτραπῆ νά μή κάνωμε κανένα προσωπικό σχόλιο ἤ ἀνάλυσι ἐπ᾽ αὐτῶν.

Τώρα, νά τονίσωμε, ἐπίσης, ὅτι δέν ὑπάρχει ὁμοφωνία τῶν ἰατρῶν σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο γιά τόν ''ἐγκεφαλικό θάνατο'', ἐφ᾽ ὅσον πολλοί ἐπιστήμονες ἔχουν καταθέσει σχετικές μελέτες πού ἀποδεικνύουν ὅτι ὁ ''ἐγκεφαλικός θάνατος'' δέν ταυτίζεται μέ τόν βιολογικό θάνατο, ἐφ᾽ ὅσον, σύν τοῖς ἄλλοις, συντελοῦνται πλεῖστες ὅσες ὀργανικές λειτουργίες πού δέν παρατηροῦνται, σέ ἕνα πτῶμα. Ἐάν δέ πιάσωμε τίς περιπτώσεις τῶν ἀνανήψεων ἀπό ''ἐγκεφαλικό θάνατο'', ἔ, ἐκεῖ, ὄντως, ''πᾶν στόμα φραγήσεται μή ἔχον τι ἀπολογήσασθαι''.

Ἐννοεῖται δέ, ὅτι, στίς ἡμέρες μας, δέν ἀπεκαλύφθη, δῆθεν, κάτι καινούργιο ἐπί τῶν προαναφερθέντων διότι ἀνέκαθεν ὑπῆρχαν κάθε μορφῆς ἐγκεφαλικές κακώσεις.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, σέ πιό κλάσμα τοῦ δευτερολέπτου λαμβάνει χώραν ὁ βιολογικός θάνατος κανείς δέν τό ξέρει ἐπακριβῶς. Πότε δηλ. ἡ ψυχή βιαίως χωρίζεται ἐκ τῆς ἁρμονίας καί τῆς συμφυΐας σώματος καί ψυχῆς, πότε δηλ. ὁ φυσικώτατος δεσμός ψυχῆς καί σώματος θείῳ βουλήματι ἀποτέμνεται. Ἐκεῖνο πού ξέρομε εἶναι ὅτι, ὅταν γίνεται αὐτό δηλ. χωρισμός ψυχῆς καί σώματος, τότε ἔχομε τόν ὁριστικό θάνατο, πού ἀνθρωπίνως ἁπλῶς πιστοποιεῖται μέ διάφορες ἰατρικές μεθόδους.

Σημασία ἔχει ὅτι στόν ''έγκεφαλικό θάνατο'' δέν ἀληθεύει τό τροπάριο τῶν κηδειῶν πού λέει «οἴμοι, οἷον ἀγῶνα ἔχει ἡ ψυχή χωριζομένη ἐκ τοῦ σώματος, οἴμοι πόσα δακρύει τότε, κλπ.», διότι, ἐάν ἴσχυε, μή σᾶς φανῆ ὑπερβολικό, θά ἔπρεπε νά κάνωμε καί κηδεία. Καί, αὐτό ἔλειψε, ἡ Ἐκκλησία, ἐπισήμως, νά υἱοθετήση κηδεία καί ταφή σέ ζωντανούς! Διότι, περί αὐτοῦ πρόκειται. Ἤ, νά παροτρύνη, ἡ Μητέρα μας Ἐκκλησία, τά μέλη Της νά δέχωνται, εἴτε νά αὐτοκτονοῦν οἱ ἄλλοι, ἄμεσα-ἔμμεσα, γενόμενοι δηλ. δωρητές ζωτικῶν ὀργάνων, εἴτε νά σκοτώνουν τούς ἄλλους καί παρά τήν θέλησί τους, γιά νά ζήσουν οἱ ἴδιοι. Ἀλλά, καί συνταγματικά νά τό δοῦμε, ποῦ εἶναι τό Σύνταγμα, πού διατυπώνει ὅτι προστατεύει τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, τήν τιμή του καί τήν ἐλευθερία του;

Ἀκόμη καί ἄν ξέραμε, πού βέβαια, δέν γίνεται, ἀλλά ὑποτεθείσθω, ἀκόμη καί ἄν ξέραμε ὅτι ὁ ''ἐγκεφαλικά νεκρός'' σέ ἕνα δευτερόλεπτο, σέ ἕνα κλάσμα τοῦ δευτερολέπτου, θά ἐγίνετο βιολογικά νεκρός (θά πέθαινε δηλ.), ἀκόμα καί τότε δέν θά εἴχαμε κανένα δικαίωμα ἐκ Θεοῦ νά ἐπέμβουμε καί νά τοῦ πάρωμε τά ζωτικά ὄργανα, πρίν πεθάνη δηλ. Διότι, Ἄλλος εἶναι τῆς ζωῆς ὁ κυριεύων, καί τοῦ θανάτου, πού Ἐκεῖνος ὁ Ἄλλος εἶπε «οὐ φονεύσεις», πού ἰσχύει ἐν παντί καιρῷ καί πάσῃ ὥρᾳ, ἄρα καί ὅταν τό ὄργανο ''ἐγκέφαλος'' εἶναι, ὦ μή γένοιτο, κατεστραμμένο.

Τώρα, ἄν κάποιοι δειλιάζουν, φοβοῦνται τόν θάνατο, ἤ δέν ἀντέχουν τόν πόνο, κλπ., ἀπό τήν δική μας πλευρά πρέπει νά εἶναι πέρα γιά πέρα σεβαστό καί νά εὐχώμεθα ὁ Θεός ὅλους μας νά μᾶς συγχωρῆ. Αὐτό, ὅμως, ἡ Χριστιανική θρησκεία ἐπ᾽ οὐδενί τό δέχεται στήν βασικωτάτη διδασκαλία της. Ἄν, πάνω στά πράγματα, δέν ἔχωμε τό σθένος πού ἔδειξε, ὄχι στά λόγια, ἀλλά στήν πρᾶξι, ἑκουσίως, ὁ μακαριστός Ἁγιορείτης Γρηγοριάτης μοναχός Νικόδημος, πού, ἐνῶ εἶχε πέρα γιά πέρα τήν δυνατότητα νά κάνη μεταμόσχευσι καρδίας, καί παρά τίς ἐπανειλημμένες προτάσεις τῶν γιατρῶν, καί παρά τό ὅτι ὁ Γέροντάς του, ἀρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης, δέν τόν πίεσε, ὅπως μᾶς εἶπε προσωπικά ὁ ἴδιος ὁ ἡγούμενος, ὅτι «δέν τόν πίεσα», διακρίσεως βέβαια ἕνεκεν, καί ἴσως, Κύριος οἶδε, γιά νά φανῆ ἔτσι περισσότερο τό μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς του. Εἶπε, χαρακτηριστικά, ὁ μακαριστός πατήρ Νικόδημος Γρηγοριάτης: «Θέλω νά ζήσω». Τί πιό φυσικό; Δεῖγμα καί ὑγείας. «Θέλω νά ζήσω». Μᾶς συγκινεῖ ὅλους. Καί συνέχισε λέγοντας: «Βάλτε μου τήν τεχνητή καρδιά, ἤ ὅ,τι ἄλλο τεχνικό μέσο διαθέτει ἡ ἐπιστήμη. Ὅμως, ποτέ δέν πρόκειται νά δεχθῶ μία καρδιά πού θά προέρχεται ἀπό ἕναν ''ἐγκεφαλικά νεκρό'', ὁ ὁποῖος, γιά μένα, δέν εἶναι νεκρός, ἀλλά ζῶν καί βαρύτατα πάσχων ἀσθενής ἀδελφός μου». Τί λόγια συγκινητικά! Καί, ἔτσι, ὁμολογιακά, γιατί αὐτή ἡ στάσι του ἐπέχει θέσι ὁμολογίας, ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τό 2009 σέ ἡλικία 54 ἐτῶν. Αἰωνία του ἡ μνήμη! Ἀπερίφραστα λέμε, «τήν εὐχή του νά ἔχωμε».

Ἄν, λοιπόν, δέν ἔχωμε τήν ''καρδιά'' τοῦ π. Νικοδήμου, ὅμως, τοὐλάχιστον, νά σεβασθοῦμε τίς σχετικές ἐντολές τοῦ πολυεύσπλαγχνου πάντα Θεοῦ. Διότι, ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη, ἀλλά εἶναι καί δικαιοσύνη, καί, τελικά, ''οὐ μυκτηρίζεται''. Καί, ξέρομε καλά πότε ὁ Θεός ἀγανακτεῖ. Κυρίως, ὅταν θέλωμε νά διαστρέψωμε τόν νόμο Του. Διότι, ὁ πατήρ Νικόδημος εἶναι ἐκεῖνος, τελικά, πού ἐφήρμοσε ὄντως, πλήρως καί ὀρθά, τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου, πού λέει «μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδείς ἔχει, ἵνα τίς τήν ψυχήν αὐτοῦ θῇ ὑπέρ τῶν φίλων αὐτοῦ». Διότι, μέ τήν στάσι του δέν συγκατατέθηκε στήν ἀφαίρεσι τῆς ζωῆς κάποιου ἄλλου ἀνθρώπου γιά νά ζήση αὐτός. Ἄλλωστε, ἄς μή ξεχνᾶμε τήν περίπτωσι τοῦ Ὠριγένη, πού πῆρε κατά γράμμα, καί ὄχι κατά πνεῦμα, τά σχετικά λόγια τοῦ Εὐαγγελίου, καί ἀστόχως εὐνουχίσθηκε.

Ἄλλη εἶναι ἡ περίπτωσις, φυσικά, τῶν πυροσβεστῶν, γιά παράδειγμα, πού ὁρμοῦν στήν φωτιά γιά νά σώσουν ἀνθρώπινες ζωές, ἤ τῶν ἀστυνομικῶν, διότι ὁ στόχος τους εἶναι νά σώσουν ζωές ἤ νά πιάσουν τούς κακοποιούς καί ὄχι νά σκοτωθοῦν οἱ ἴδιοι. Ἄλλο θέμα, τώρα, βέβαια, εἶναι τό τί μπορεῖ νά προκύψη στήν πορεία τῶν διαφόρων ἐπιχειρήσεων.

Ἐνῶ στήν δωρεά ζωτικῶν ὀργάνων, ἐγώ ὁ ἴδιος πού ὑπογράφω ὡς δότης προγραμματίζω, ὑπογράφω, νά μέ σκοτώσουν πρίν ὁ Θεός πῆ τόν τελικό λόγο, καί κάνω, σύν τοῖς ἄλλοις, δολοφόνο καί τόν γιατρό, γιά νά ζήση, βέβαια, κάποιος ἄλλος. Ὁ σκοπός, ὅμως, δέν ἁγιάζει τά μέσα, τά ὁποῖα αὐτά μέσα, ἐν προκειμένῳ, ρητῶς ἀπαγορεύει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, κατ᾽ ἐπανάληψιν, καί ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, καί, κατά μείζονα λόγον, καί στήν Καινή Διαθήκη.

Ἴσως, κάποιος ἄλλος πῆ, γιά παράδειγμα, ''τί γίνεται, πάτερ μου, μέ τόν χορό τοῦ Ζαλόγγου;'' Ἐκεῖ, οἱ γυναῖκες ἔπεσαν στόν γκρεμό κατ᾽ ἀνάγκην, ὄχι ἐκ προθέσεως. Δέν εἶπαν «σκοτῶστε μας γιά νά ζήσουν κάποιοι ἄλλοι», ἀλλά τό ἔκαναν γιά τό πιστεύω τους, τήν τιμή τους, γιά νά μή πᾶνε στά χαρέμια καί ὅλα τά ἐπακόλουθα.

Ὦ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἄς παρακαλέσωμε τόν Κύριο, ἔχοντες κραταιούς μεσίτας τούς τοπικούς Ἁγίους, ὥστε νά ''βλέπωμε'' καθαρά τά λόγια τοῦ Εὐαγγελίου. Θά μοῦ πῆτε ''νά βλέπωμε''; Ναί, καθ᾽ ὅτι ''νοῦς ὁρᾶ'', νοῦς ἀκούει, νοῦς γνωρίζει τόν Θεό, ὅπως προεξηγήσαμε. Ἁπλῶς, ἡ διάνοια, πού ἐνεργεῖ μεταξύ τοῦ νοῦ καί τοῦ λόγου, κάνει διανοητά τά τοῦ νοός, τά ὁποῖα διατυπώνονται φυσικά μέ τόν λόγο. Καί, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Μάξιμος, γιά νά βλέπη ὁ νοῦς καθαρά, πρέπει νά εἶναι καθαρός. Νά μήν ὑπάρχη ἡ ὁμίχλη τῶν φανερῶν καί κρυφῶν παθῶν.

Τώρα, ὅσον ἀφορᾶ σ᾽ ὅλους ἐμᾶς, πού προφανῶς ὅλοι μας ὑπολειπόμεθα, ὅλοι μας ἔχομε ἀνάγκη καθάρσεως, δέν ἔχομε, μέχρι τότε, παρά νά βάλωμε τό μυαλό μας στό ''ψυγεῖο'', ὥσπου νά καθαρισθῆ ὁ νοῦς μας καί ἀπαλλαγῆ ἀπό τά πολυάριθμα καί ἀόρατα μικρόβια, τά ὁποῖα, παρά τήν καλή θέλησί μας, και τήν ὑπερφιλότιμη προσπάθειά μας πνίγουν, τελικά, καί διαστρέφουν, σύν τοῖς ἄλλοις, τόν ζωοποιό καί ξάστερο καί ἀκατάληπτο λόγο καί θέλημα τοῦ Θεοῦ, καί αὐτή ἡ διαστροφή πολλές φορές συμβαίνει χωρίς νά τό καταλαβαίνωμε καθόλου, οὔτε κἄν νά τό ὑποπτευώμαστε.

Στόν καταψύκτη, λοιπόν, καί ὄχι ἁπλῶς στήν συντήρησι ἄς βάλλωμε τίς σκέψεις μας, ὥσπου νά τίς πάρωμε κάποτε ἁγιασμένες, ἤ, γιά νά εἴμαστε πιό ρεαλιστές, ἀκινδύνως θολωμένες. Καί, ἄς γινώμαστε μέχρι τότε, ἀλλά καί πάντα, μαθηταί τῶν Ἁγίων, τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος εὐαρεστησάντων, ἀλλά καί τῶν κατά Θεόν ἐγγυημένα συγχρόνων φωτισμένων Γεροντάδων, πού ἀποδεδειγμένα, καί μόνον ἀποδεδειγμένα, ''ἐπανεπαύσατο αὐτοῖς'' τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τό σκάφος τῆς Ἐκκλησίας στό ἱστορικό ταλαίπωρο γίγνεσθαι πηδαλιουχεῖται ἐκ τοῦ Θεοῦ μέ πολλούς τρόπους, ὄχι μόνο θετικούς, ἀλλά ἀκόμα καί ἀρνητικούς. Ἀλλά, κυρίως, ἡ Ἐκκλησία πηδαλιουχεῖται διά μέσου τῶν Ἁγίων τῆς κάθε ἐποχῆς.

Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε, στό σημεῖο αὐτό, ὅτι καί ὁ Γέρων Πορφύριος, πού εἶχε ὄντως ὑπερφυσικά χαρίσματα ἀπό τόν Θεό, καί ὁ Γέρων Σωφρόνιος Σαχάρωφ, πού εἶχε τό χάρισμα-ἐμπειρία τῆς κατά Θεόν θεολογίας, ἀλλά καί πάρα πολλοί ἄλλοι ὄντως φωτισμένοι, κατά γενικήν ὁμολογίαν, Γεροντάδες, ἦσαν καί εἶναι ἀρνητικώτατοι στό θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων ζωτικῶν ὀργάνων. Ἀλλά καί στήν διαχρονική πεῖρα τῶν πρό ἡμῶν Ἁγίων Πατέρων, στούς ὁποίους ἦταν ἀφιερωμένο τό παρελθόν ἔτος 2012 ἀπό τόν σεπτό μας ποιμενάρχη τόν σεβασμιώτατο μητροπολίτη μας κ. κ. Νικόλαο, ἄν ἐνσκύψη κανείς στούς Ἁγίους Πατέρες δέν χρειάζεται ἰδιαίτερη φώτισι γιά νά ἐννοήση περί τοῦ πρακτέου καί μάλιστα μέ μεγάλο συντελεστή ἀσφαλείας.

Νά μή θαμπωνώμαστε ἀπό τήν ἐπιστήμη γιά θέματα πού τά γνωρίζωμε ἐξ ἀποκαλύψεως, πού, ἐνῶ δέν ἅπτονται ἐπιστημονικῶν διεργασιῶν, γνωρίζονται ὅμως πέρα γιά πέρα ''ἀγνώστως'' μόνο ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Πόσῳ μᾶλλον, ὅταν, ἀποδεδειγμένα, ἡ ἐφηρμοσμένη ἐπιστήμη ξεπέφτωντας ἀπό τήν ἀποστολή της καί τήν δεοντολογία της, μέ τρόπο σοῦπερ ὑποκριτικό, ὥστε νά πλανῶνται, εἰ δυνατόν, καί οἱ ἐκλεκτοί, ἐξυπηρετεῖ πλεῖστες ὅσες σκοπιμότητες καί σκοτεινούς κρυφούς σκοπούς.

Ἄς μή λησμονοῦμε, ὅτι εἶναι πλέον προφανές, ὅτι βρισκόμαστε σέ εἰδική τροχιά πρό τῆς ἐποχῆς τοῦ Ἀντιχρίστου, ἡ ὁποία ὅμως εἶναι ἐντελῶς ἄγνωστο, ἄς μήν εἴμαστε ἀφελεῖς στό θέμα αὐτό ὥστε νά μᾶς ἐκμεταλλεύωνται ἀκόμα καί οἱ ἐχθροί τῆς πίστεώς μας, εἶναι ἐντελῶς ἄγνωστο πόσο θά διαρκέση αὐτή ἡ περίοδος. Καί μία καταπληκτική ὄντως, πατερική προφητεία γιά τόν Ἀντίχριστο εἶναι ὅτι ὁ Ἀντίχριστος θά ἔχη κοσμική ἐξουσία. Γιά μᾶς αὐτό τώρα εἶναι εὐκολονόητο, ἀλλά πρίν πάρα-πάρα πολλά χρόνια ἦτο ἐντελῶς ἄπιαστο. Ὁπότε, καί οἱ πρόδρομοί του, φυσικῷ τῷ τρόπῳ, κατ᾽ ἀναλογίαν καί κατ ἀντιστοιχίαν, τά μικρά δηλ. ἀντιχριστάκια, ἔχοντες κοσμικήν ἐξουσίαν ἱκανήν, ὡς ἐκ τούτου, μποροῦν νά ἐλέγχουν πολλούς ἄλλους τομεῖς, ὅπως ἐν προκειμένῳ εἶναι ἡ παραπληροφόρησις τῆς σκόπιμης - κατευθυνόμενης ἐπιστήμης σέ πολλά θέματα. Π.χ., σέ θέματα Ἐξελίξεως, μέ ἀποδεδειγμένες πλαστογραφίες, πού ἔγραφαν κάποτε οἱ ἐφημερίδες τοῦ Βερολίνου καί πολλές ἄλλες ἐφημερίδες καί πολλοί ἄλλοι ἐπιστήμονες, ἐπιστήμης ἕνεκεν, ἀλλά νά μήν ἐπεκταθοῦμε σέ ἄλλα θέματα... Ἀλλά, ἡ παραπληροφόρησις φθάνει καί σέ θέματα ἐξωγήινων δῆθεν - κωμικοτραγικές ἱστορίες -, ἀλλά καί σέ πλεῖστα ὅσα ἄλλα θέματα, ὅπως ὑγείας, διατροφῆς, ἀσφαλείας, κλπ. Ἐδῶ, μᾶς χτυποῦν τήν ὑγεία, πέρα γιά πέρα, καί ἐνδιαφέρονται γιά τά ὑπόλοιπα, δῆθεν....

Τώρα, ὅσον ἀφορᾶ σέ ἐμᾶς, τά πιστά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πρέπει νά ἐννοήσωμε στήν πρᾶξι, ὅτι, ὅσο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάληπτη, ἄλλο τόσο εἶναι καί τό ἅγιο θέλημα τῆς μοναδικωτάτης αὐθεντίας τοῦ Θεοῦ ἀκατάληπτο. Δέν εἶναι ντροπή νά τό παραδεχώμαστε. Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάληπτο, τό ὁποῖο ὅμως πρέπει νά ἐφαρμόζωμε καί, ἀκόμη περισσότερο, ἐπ᾽ οὐδενί πρέπει νά προσπαθοῦμε νά ἀλλοιώσωμε. Μεγίστη παγίδα σέ αὐτό εἶναι ὁ ὀρθολογισμός, ὁ ὁποῖος, ἐν προκειμένῳ, ξέρει τά πάντα νά ἐξειδανικεύη, νά ὡραιοποιῆ καί νά λογικοποιῆ.

Ἀλλά, καί ἀπό τά πολύ ἁπλά Μαθηματικά, ἡ λέξις ''Μαθηματικά'', καί ἐντός, καί ἐκτός εἰσαγωγικῶν, γνωρίζομε ὅτι κάθε λογική πρότασις δέν εἶναι ἀληθής. Ἁπλά Μαθηματικά. Καί, ἄν αὐτό ἰσχύη στά ἁπλά Μαθηματικά, πολύ περισσότερο ἰσχύει στά Μαθηματικά τοῦ Θεοῦ, μέ τήν ἔννοια δηλ. ὅτι πρέπει νά κάνωμε τελικά ὑπακοή στίς ἐντολές καί στά Μαθηματικά τοῦ Θεοῦ καί ὄχι νά ἀκοῦμε τόν λογισμό μας σέ ὅ, τι μᾶς φαίνεται λογικό, ὡραῖο, σωστό καί ὠφέλιμο. Ἄλλωστε, ὑπάρχουν καί οἱ γνωστοί ἐκ δεξιῶν πειρασμοί, πού εἶναι καί οἱ πιό ὕπουλοι, οἱ πιό δυσδιάκριτοι.

Ἄλλωστε, πάνω καί πέρα ἀπό ὅλα, πρέπει νά ἔχωμε ἐπί τῶν προαναφερθέντων ἐσχατολογικό κριτήριο. Τί ἔλεγαν οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες; «Φέροντες τά παρόντα γενναίως, βλέποντες ὡς τρυφάς τάς βασάνους, χαίροντες τοῖς ἐλπιζομένοις, ........» κλπ. Ἔλεγαν ἐπίσης: «Δριμύς ὁ χειμών, ἀλλά γλυκύς ὁ Παράδεισος. Ἀλγεινή ἡ πῆξις, ἀλλ᾽ ἡδεῖα ἡ ἀπόλαυσις. Μή οὖν ἐκκλίνωμεν, ὦ συστρατιῶται. Καυθήτω ὁ ποῦς, ἵνα χορεύῃ αἰώνια»..... Τί πράγματα συγκινητικά! Ἤ, τί φρόνημα εἶχε ὁ ἀββᾶς Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, ὁ ὁποῖος, ὅταν ἦταν παιδί - καί τί καταλαβαίνει ἕνα παιδί -, ἐπειδή, σάν παιδί, ἔφαγε ἕνα κλεμμένο σύκο, ἔκλαιγε ὅταν τό ἐνεθυμῆτο μία ὁλόκληρη ζωή. Ἄν ἐκεῖνος ἔκλαιγε γιά ἕνα σύκο, ἄς ἀναλογισθοῦμε πόσο θά μετανοοῦσε γιά ἄλλα πράγματα, ὅπως ἐν προκειμένῳ γιά κλεμμένα ζωτικά ὄργανα, φόνους, σκοπιμότητες, ἐξαφανίσεις παιδιῶν, καί ἄλλα.

Νά μή ἔχωμε ἐκκοσμικευμένο φρόνημα, γιατί, ἀνατρέχοντες στήν παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου, τί λέγει ἐκεῖ ὁ Ἀβραάμ στήν ψυχή τοῦ πλουσίου; Παραβολή μέν, πού ἐκφράζει ὅμως πραγματικότητες, πού κανείς μέσα στό Εὐαγγέλιο δέν μπορεῖ νά τίς ἀμφισβητήση. Λέγει ἐκεῖ ὁ Ἀβραάμ στήν ψυχή τοῦ πλουσίου: «Τέκνον, μνήσθητι, ὅτι ἀπέλαβες σύ τά ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου καί Λάζαρος ὁμοίως τά κακά. Νῦν δέ ὧδε παρακαλεῖται, σύ δέ ὀδυνᾶσαι». Αὐτό τό ''μνήσθητι'', πού θέλει πολλή ἀνάλυσι, ἀλλά δέν θά τήν κάνωμε ἐδῶ, τά ἐκφράζει ὅλα. Σημαίνει, ὅτι ἡ ψυχή ἔχει μετά θάνατον πλήρη αἴσθησι τοῦ ἑαυτοῦ της. Ἡ ψυχή ζεῖ μετά τόν θάνατο καί ἔχει καί μνήμη. Στήν αἰώνια, ἄχρονη παράκλησι, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, πρέπει νά ἀποσκοποῦμε καί ὄχι στήν πρόσκαιρη παράκλησι καί, ἰδιαίτερα, ὅταν αὐτή ἡ πρόσκαιρος εἶναι ἡ γενεσιουργός αἰτία αἰωνίας ἄχρονης καταδίκης, ἐάν δέν μετανοήσωμε.

Ἐνθυμοῦμαι τόν Γέροντά μου, τόν πατέρα Ἰσαάκ Λιβανέζο τόν Ἁγιορείτη, τοῦ ὁποίου, ὅταν ἦτο ἐργαζόμενος κάπου ἐκεῖ στό Ἅγιον Ὄρος, τοῦ ἔκοψε ἡ κορδέλλα τό μισό του δάκτυλο. Μοῦ ἔλεγε, ὅτι, εὐθύς μετά τό κόψιμο, καί ὅταν ἔβγαινε ἔξω στόν κόσμο γιά νά πάη στούς γιατρούς, στόν δρόμο, ἔψαλλε εὐχαριστιακῶς, τά Ἀνοιξαντάρια, λέγοντας, ὅτι τό δάχτυλό μου θά τό ξαναπάρω, πολύ καλύτερο, καί χαιρόταν, μετά τήν Ἀνάστασι τῶν νεκρῶν. Καί ἦταν δηλ. ὅλος κατά Θεόν χαρά. Τό θυμᾶμαι σάν καί τώρα. Καί ἐννοοῦσε ὁ Γέροντας, ὅτι, στήν αἰωνία ζωή, ὁποιαδήποτε μορφή βλάβης τοῦ παρόντος κόσμου, σωματικῆς ἤ ψυχικῆς, ἀκόμα καί τρέλλας, κλπ., ὅλες οἱ βλάβες θά ἀποκατασταθοῦν πλήρως, ὅταν θά λάβωμε τά νέα ἄφθαρτα σώματά μας. Τέτοια, λοιπόν, κριτήρια πρέπει νά ἔχωμε.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, θά κλείσωμε μέ τά λόγια τοῦ Ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα ἀπό τήν θεοφώτιστη ἑρμηνεία του στήν Θεία Λειτουργία, ἀπό τό Κεφάλαιο πού λέγει ὅτι: «Ὁ ἁγιασμός εἰσάγεται πρῶτα στήν ψυχή αὐτοῦ πού μεταλαμβάνει». Στό προηγούμενο Κεφάλαιό του ὁ Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας λέγει ὅτι: «Ὁ Χριστός μεταδίδει τόν Ἑαυτό Του καί στούς κεκοιμημένους, στίς ψυχές τους, μέ τήν Θεία Λειτουργία δηλ., μέ τρόπο πού μόνο Ἐκεῖνος γνωρίζει. Καί, μάλιστα, ἀποδεικνύει ὁ Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας, ὅτι αὐτό εἶναι πιό φυσικό ἀπό αὐτό πού παίρνομε ἐμεῖς τήν Θεία Κοινωνία, δηλ. τόν Χριστό. Καί μετά, γιά ἐμᾶς τούς ζῶντας, λέγει ὁ Ἅγιος, ὅτι «ἡ Θεία Κοινωνία δίνεται, βέβαια, διά μέσου τοῦ σώματος -ἀπό τό στόμα μας τήν παίρνομε -, ἀλλά πρῶτα πηγαίνει στήν οὐσία τῆς ψυχῆς καί, ὕστερα, μέσῳ τῆς ψυχῆς, διαβαίνει στό σῶμα». Ἐννοεῖ δηλ. ὁ Ἅγιος, ὅτι μέσῳ τῆς ἐνεργείας τῆς ψυχῆς ἡ Θεία Κοινωνία διαβαίνει στό σῶμα. «Ἐκεῖνος πού ἑνώνεται μέ τόν Κύριο γίνεται ἕνα πνεῦμα μαζί Του (Α´πρός Κορινθίους ἐπιστολή). Διότι, ἡ ἕνωσις καί ἡ συνάφεια αὐτή πραγματοποιεῖται πρῶτα μέσα στήν ψυχή, διότι ἐκεῖ, στήν ψυχή, εἶναι, κυρίως, ὁ ἄνθρωπος. Ἐκεῖ εἶναι ὁ ἁγιασμός πού ἀποκτᾶται μέ τίς ἀρετές, ἐκεῖ, δυστυχῶς, εἶναι καί τό κέντρο πού ὁ ἄνθρωπος ἁμαρτάνει. Στό σῶμα, ὅλα προέρχονται ἀπό τήν ψυχή» Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὧδε, λοιπόν, ἡ Ὀρθόδοξη διδασκαλία καί ἡ μόνη ἀληθής αἰώνια πραγματικότητα…

Εὔχομαι, διά πρεσβειῶν τῶν σήμερα τιμωμένων Φθιωτῶν Ἁγίων, αὐτήν τήν ὀρθή δόξα νά ἀσπασθοῦμε, ἔτσι ὥστε νά ὁδηγούμεθα, ἡμέρα μέ τήν ἡμέρα, σέ εὐστοχώτερη ὀρθοπραξία, ἡ ὁποία, μέ τήν σειρά της, θά ἐνεργοποιεῖ αὐξητικά μέσα μας τήν φιλτάτην ἡμῶν Ὀρθοδοξία.

Ἀμήν.

Γένοιτο.

(Ὁμιλία κατά την ἀγρυπνία πρός τιμήν τῶν Φθιωτῶν Ἁγίων στόν Ἱ. Μητροπολιτικό Ναό Λαμίας 22-3-2013)

ΠΗΓΗ:

Οι περισσότεροι Έλληνες βρίσκονται ήδη σε απόγνωση ενώ όσοι ακόμη αντέχουν, ατενίζουν το μέλλον είτε με ανασφάλεια, στην καλύτερη περίπτωση είτε με αγωνία και τρόμο στη χειρότερη. Η προσέγγιση της σκέψης, εξαρτάται από την προσωπικότητα αλλά κυρίως από την πίστη στην αιώνια ζωή αφού η επίγεια έχει ήδη υποθηκευτεί έναντι της αδικαιολόγητης φοβικής εμμονής, της επιστροφής στη δραχμή και της εξόδου από την Ευρωζώνη – θηλειά. Τα δανεικά, εισπραχθέντα …ισοδύναμα, της φοβίας αυτής, είναι ανεργία, φόβος για το αύριο, φόροι, άθλια ψυχολογία και κοινωνική μιζέρια.
Έσπαγα λοιπόν το κεφάλι μου, να ανακαλύψω τις αιτίες, της αναμφισβήτητης δυστυχίας που σκέπασε τον (πρώην) ηρωικό Ελληνικό λαό. Αυτόν που στα (περασμένα) μεγαλεία, της μακραίωνης ιστορίας του, «ζυγόν» ποτέ του «δεν υπέμεινε». Ξεκίνησα λοιπόν, να αποδίδω … ευθύνες στον υπερκαταναλωτισμό και τον συνυπεύθυνο υπερδανεισμό των Ελλήνων, την ηθική σήψη και τη συνακόλουθη διαφθορά. Στα άνομα και ανήθικα φακελάκια, αρκετών στελεχών της υγείας, της πολεοδομίας, της εφορίας, του λιμενικού, του ΙΚΑ, των Δήμων και τόσων άλλων, δημοσίων λειτουργών. Στην εκτεταμένη φοροδιαφυγή όσων μπορούσαν, να φοροδιαφύγουν. Στις επί δεκαετίες παράνομες επιδοτήσεις, αγροτών και κτηνοτρόφων που με αλλεπάλληλα ψευδή στοιχεία, καρπώνονταν κοινοτικούς κι εθνικούς πόρους. Που είχαν στόχο όμως την ανάπτυξη της οικονομίας κι όχι την κατανάλωση λουλουδιών, σαμπάνιας και πιάτων, στα …«πολιτιστικά κέντρα» όπως χαρακτήρισε τα «σκυλάδικα», ο αλήστου μνήμης Βαγγέλης Γιαννόπουλος, πρώην υπουργός, παλαιότερων «φιλολαϊκών» κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Τότε που οι Έλληνες είτε κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου (κατ’ ευφημισμό βεβαίως αφού όπως προανέφερα αδικοπραγούσαν σχεδόν όλοι) είτε δεν τολμούσαν να μιλήσουν, όσοι ελάχιστοι «γραφικοί» προέβλεπαν τα μελλούμενα.
Έψαχνα παντού. Όλα μου φαίνονταν σωστά αλλά … Ξαφνικά συνήλθα! Τι νόημα έχει, να σκαλίζω το παρελθόν; Ό,τι έγινε, έγινε. Τώρα τι γίνεται! Γιατί, αφού όλοι σχεδόν αποδέχονται τις ευθύνες, των παραπάνω …ενόχων, το πρόβλημα αντί να συρρικνώνεται, διογκώνεται επί τρία χρόνια τώρα; Παρά την «αυθεντία», των υπαλληλίσκων της τρόικας και την πειθήνια, εκτελεστική δεινότητα, των ντόπιων επιστατών της; Γιατί η οικονομία δεν ανακάμπτει; Γιατί η ύφεση δεν υποχωρεί; Ποια είναι η αιτία που οι άνεργοι αυξάνονται συνεχώς; Που τα χρεωκοπημένα νοικοκυριά αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο; Που οι επιχειρήσεις αδυνατούν, να καταβάλουν τις υποχρεώσεις τους; Μήπως φταίνε οι υπερβολικοί φόροι που αδειάζουν τις τσέπες των Ελλήνων; Μήπως οι απολύσεις και οι μειώσεις μισθών και συντάξεων; Τα αλλεπάλληλα, «έκτακτα» – μόνιμα («ουδέν μονιμότερον του προσωρινού») χαράτσια;
Καθώς οι συνεχόμενες, μίζερες σκέψεις μου, δεν παρείχαν ουσιαστικές απαντήσεις, στα βασανιστικά ερωτήματά μου, μια αισιόδοξη είδηση ήλθε, να ταράξει ευχάριστα, την αγωνία μου για το μέλλον! Την Κυριακή, 3 Νοεμβρίου 2013, θα ανοίξουν όλα τα εμπορικά καταστήματα, αρκετών περιοχών της Ελλάδας! Επιτέλους, θα καταργηθεί η αργία της Κυριακής όπως έγραψα σε σχετικό κείμενο πριν αρκετούς μήνες (http://www.pentapostagma.gr/2012/12/blog-post_8670.html). Που τόσα δεινά έχει επιφέρει στον τόπο!
Ήμουν από τότε πολύ στενοχωρημένος. Δεν έτρωγα, δεν έπινα, δεν κοιμόμουνα επειδή φοβήθηκα πως η τόσο καινοτόμος ιδέα, πετάχτηκε στο …χρονοντούλαπο της ιστορίας! Ευτυχώς όμως, έκανα λάθος. Η σοφή τρόικα, η εθνοσωτήρια κυβέρνηση και οι περισσότεροι τηλεοπτικοί, άμεμπτοι δημοσιογράφοι, δεν ξέχασαν. Αποφάσισαν επιτέλους, να επιβάλουν τη μία από τις δύο λύσεις, των προβλημάτων της οικονομίας. Η άλλη είναι, οι εμπορικές συναλλαγές να διεξάγονται αποκλειστικά με κάρτες, «για την καταπολέμηση της  φοροδιαφυγής»! Για το πρόβλημα, της Ελληνικής οικονομίας, δεν ευθύνεται η ανεργία. Ούτε οι δυσβάσταχτοι φόροι. Ούτε το συρρικνωμένο ή ανύπαρκτο εισόδημα των Ελλήνων. Ούτε η καταβαραθρωμένη ψυχολογία τους. Η μείωση της κατανάλωσης, δεν οφείλεται σε καμία από τις παραπάνω αιτίες. Άλλωστε οι «διεφθαρμένοι» Έλληνες αποκλείεται, να έκαψαν  όλο το «λίπος» που συνέλεξαν επί τόσες δεκαετίες. Ως γνήσιοι απατεώνες (όπως υπονόησε πρόσφατα κι υπονοεί σε κάθε ευκαιρία ένας ανεκδιήγητος πρώην υπουργός εξωτερικών που δεν επιθυμώ ούτε το όνομά του να αναφέρω), κρύβουν στα λαγούμια αμύθητα πλούτη! Εκατοντάδες δις ευρώ ταξίδεψαν στο εξωτερικό ενώ ο απλός λαός αποκρύπτει σε υπονόμους και ντουλάπια άλλα τόσα.

……

Κλείνω με τη δραματική παραίνεση, να μην ψωνίζει κανείς τις Κυριακές ακόμη κι αν ξέχασε κάτι. Ας το προμηθευτεί την Δευτέρα. Δεν χάλασε ο κόσμος. Είναι ευθύνη του Χριστιανού, να τιμά την Κυριακή και να την αφιερώνει στον Θεό και στην καλλιέργεια της ψυχής του. Ασφαλώς υπάρχουν δουλειές όπου επιβάλλεται, κάποιοι (εναλλακτικά) να εργάζονται, προσφέροντας κοινωνικές υπηρεσίες (γιατροί, νοσοκόμοι, κλπ). Άλλο όμως αυτό κι άλλο, να επιβάλλεται δια νόμου η πλήρης κατάργησή της για όλους. Για όσους δεν πιστεύουν προτείνω, να μην ψωνίζουν επίσης τις Κυριακές ως κορυφαία πράξη αντίστασης, στην καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων. Άλλωστε αν πετύχει το μέτρο, αύριο θα ζητηθεί κι από αυτούς, να δουλεύουν τις Κυριακές.

……

Το παραπάνω κείμενο αφιερώνω, σε όλους, όσοι συχνά με ρωτούν, αν υπάρχει τρόπος αντίδρασης απέναντι στην καταπίεση. Η απάντησή μου είναι πως κάθε κατακτητής ληστεύει, βιάζει και σκοτώνει τους εξαθλιωμένους πολίτες, των κατακτημένων χωρών. Αυτό είναι το εύκολο απέναντι σε ένα νικημένο λαό. Και το γνωρίζει καλά. Γι’ αυτό, δεν ικανοποιείται ποτέ πλήρως αν δεν ποδηγετήσει  την ψυχή των ανθρώπων. Κι αυτήν μόνο αν θέλουν οι ίδιοι την ξεπουλούν. Δεν θα φταίει κανένας πολιτικός, κανένας θρησκευτικός ηγέτης, κανένας ξένος. Μόνον οι ίδιοι. Τον δρόμο έδειξαν οι ηρωικοί μας πρόγονοι, στα βάθη της ιστορίας. Έχουμε τα κότσια, να τον ακολουθήσουμε κι εμείς; Ή θα συνεχίσουμε, άνεργοι, άποροι, μίζεροι και καταθλιπτικοί, να τρέμουμε μήπως επιστρέψουμε στη … δραχμή; Να μην στέλνουμε μηνύματα σε άλλους, ξυπνώντας τους από τον πνευματικό λήθαργο και τον ψυχικό τους βούρκο, φοβούμενοι μήπως παρακολουθούν (γεγονός είναι αλλά…)  τα τηλέφωνα και τα μέιλ μας; Θα φοβόμαστε, ακόμη και να απαντάμε στα τηλέφωνα, των εταιριών δημοσκοπήσεων μήπως μπλέξουμε; Η Ιστορία της Ελλάδας και οι ηρωικοί της μάρτυρες, μας παρατηρούν προσεκτικά. Σκληροί κι αδέκαστοι κριτές, τον πήχη έθεσαν πολύ ψηλά. Αν όμως έχουμε το κεφάλι μας σκυφτό, δεν θα τον ατενίσουμε ποτέ ώστε να επιδιώξουμε, να τον κατακτήσουμε ή και να τον ξεπεράσουμε. Η απόφαση δική μας.

ΠΗΓΗ: http://vimasaronikou.wordpress.com/2013/11/02/%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%BE%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%B7%CE%BD-%CF%88%CF%89%CE%BD/

Η  Βίβλος αναφέρει ότι την έβδομη ημέρα της δημιουργίας ο Θεός αναπαύτηκε. Την ημέρα της ανάπαυσης οι Χριστιανοί την αντάλλαξαν με την Μία του Σαββάτου που συμπίπτει με την ανάσταση του Κυρίου και ονομάστηκε Κυριακή ενώ η επόμενη συνεχίζει να ονομάζεται Δευτέρα. Ο Πατροκοσμάς έλεγε ότι ο μισθός της Κυριακής δεν φτουράει και τελικά χάνεται σε κακοτυχίες και αρρώστιες. Πριν από μερικές δεκαετίες μας επέβαλαν την αργία του εβραϊκού Σαββάτου που την δεχθήκαμε σαν φιλολαϊκό δήθεν μέτρο. Τώρα προχωράνε ένα βήμα πιο πέρα και θέλουν να επιβάλουν την Κυριακή ως εργάσιμη πλέον ημέρα αναιρώντας κάθε υποστατική ιδιότητα  της ανθρώπινης φύσης για την απαραίτητη εναλλαγή δημιουργίας και ανάπαυσης που ανανεώνει όχι μόνο τις δυνάμεις αλλά και ανακατατάσσει τη σκέψη συμβάλλοντας στην αυτοσυνειδησία του είναι. Κάτι σαν την εναλλαγή ξύπνιου και ύπνου που αν διαταραχθεί διαταράσσεται όλος ο οργανισμός.
Η δικαιολογία που προτάσσει η υπάρχουσα ετερογενής κυβέρνηση, προεξάρχοντος του εκποιητή της ελληνικής περιουσίας και νυν ενεργούντος ως εκπορνευτή  και της ελληνικής ψυχής κ. Κωστή Χατζηδάκη, είναι η ανάγκη κυκλοφορίας του χρήματος για τη δημιουργία ρευστότητας στην αγορά. Είναι η μεγαλύτερη ανοησία που έχουν το θράσος να προτείνουν  αποκαλώντας μάλιστα  ο υπουργός "μουρμούρηδες" όσους διαμαρτύρονται  για αυτή την ιεροσυλία.
Καταρχήν υπό κανονικές συνθήκες  το χρήμα, που αντιπροσωπεύει κάποια αξία, δημιουργείται  από την ύπαρξη παραγωγής και ανάλογα με το πόσα πολλά  χάρτινα νομίσματα τυπώνουν οι αρχές εξαρτάται και η αγοραστική αξία κάθε χαρτιού. Η κυκλοφορία του χρήματος δημιουργείται όταν ο κατέχων το χαρτί δεν το φυλάει στο σεντούκι του αλλά είτε το ξοδεύει με την αγορά αγαθών και υπηρεσιών ή το καταθέτει στην τράπεζα με μικρό επιτόκιο ώστε η τράπεζα να το δανείσει στον επιχειρηματία με μεγαλύτερο και αυτός να παράγει πολλαπλάσια αγαθά. Με αυτή την παραγωγή ο επιχειρηματίας  θα αγοράσει πρώτες ύλες, θα πληρώσει μισθούς, θα ξεπληρώσει τα δάνεια, και θα δημιουργήσει την αξία που για αυτόν είναι το κέρδος, που συνιστά και την κινητήριο δύναμη του, είτε αυτός είναι ιδιώτης είτε το κράτος. Προσωπικά  βέβαια δεν γνωρίζω να έχει υπάρξει κράτος ως  επιτυχημένος επιχειρηματίας.
Όμως το ζητούμενο  εν προκειμένου είναι η δημιουργουμένη ψεύτικη αντίληψη ότι η κατάργηση της Κυριακής αργίας θα αυξήσει την κυκλοφορία του χρήματος. Όπως είπαμε η κυκλοφορία του χρήματος επιτυγχάνεται με την αγορά αγαθών και υπηρεσιών ή με την κατάθεση του στις τράπεζες εφόσον βέβαια αυτές το χρησιμοποιούν για την χρηματοδότηση παραγωγικών  επενδύσεων και όχι για να τζογάρουν σε μολυσμένα τραπεζικά προϊόντα (π.χ. CDS).  Αυτά είναι μία από τις   αιτίες που έχει εξαφανιστεί το χρήμα από την αγορά.
Τώρα, το που και το πότε ο κατέχων το τυπωμένο νόμισμα θα το καταναλώσει, και με ποιόν από τους τρόπους που ήδη αναφέραμε, εξαρτάται από το ποσό που κατέχει και την προτεραιότητα των αναγκών του για τροφή, ένδυση, στέγη, υγεία, μόρφωση, διασκέδαση ή και ικανοποίηση εκκεντρικών επιθυμιών του. Εάν χρειάζομαι παπούτσια και έχω τα χρήματα τίποτε δεν με εμποδίζει να τα αγοράσω από Δευτέρα μέχρι και το Σάββατο που οι περισσότεροι δεν εργάζονται και έχουν τον χρόνο να το κάνουν.
Από την μεριά των καταστηματαρχών, που κατά πλειονότητα είναι οικογενειακές επιχειρήσεις με μικρό αριθμό υπαλλήλων, η κατάργηση της αργίας της Κυριακής σημαίνει αφενός εξουθένωση αφετέρου μία αύξηση των δαπανών χωρίς να αυξηθεί ο συνολικός εβδομαδιαίος τζίρος αφού οι πελάτες της εβδομάδος θα είναι οι ίδιοι. Επομένως όσοι δεν ανοίγουν την Κυριακή θα χάνουν ένα μέρος του τζίρου, που θα έχει κατανεμηθεί σε επτά αντί για έξι ημέρες. Όσοι πάλι ανοίγουν την Κυριακή θα έχουν συνολικά τον ίδιο εβδομαδιαίο τζίρο αλλά με έξοδα επτά αντί έξι ημερών εργασίας. Κανείς δεν θα αγοράσει δεύτερο ζευγάρι παπούτσια επειδή είναι ανοικτά την Κυριακή.
Με μαθηματική ακρίβεια το προβλεπόμενο αποτέλεσμα είναι αφενός να χάσουμε την ανθρωπιά και τον πολιτισμό μας και αφετέρου να ζημιωθούν και να κλείσουν πολλοί μικρομεσαίοι έμποροι προς όφελος των  μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων που τα περισσότερα είναι ξένα και έχουν τη δυνατότητα να εναλλάσσουν το ίδιο προσωπικό σε επτά αντί για έξι ημέρες. Η κυκλοφορία του χρήματος και η παραγωγή δεν πρόκειται να αυξηθούν  και αυτό που θα γίνει είναι να μειωθούν οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα αφού όλοι οι άνεργοι που θα δημιουργηθούν θα αυξήσουν τον ανταγωνισμό στην εύρεση εργασίας, που ήδη επιβαρύνεται καθημερινά από την εισροή παράνομων μεταναστών.
Δυστυχώς ο λαός αυτός είναι τόσο εκμαυλισμένος και αποπροσανατολισμένος που πολύ φοβάμαι ότι δεν θα το πολυσκεφθεί το ένα ευρώ που έχει να το καταναλώσει την Κυριακή αντί για οποιαδήποτε άλλη ημέρα με την ψευδαίσθηση ότι συμβάλλει στην κυκλοφορία του χρήματος. Δεν αποκλείεται μάλιστα να αισθάνεται και ελεύθερος πλέον που δεν θα δεσμεύεται ούτε νοητικά  από την παράδοση που του συνιστά να πάει την Κυριακή στην εκκλησία. Αυτό είναι η πρόοδος που οδηγεί τους λαούς στη υποδούλωση με χαρές και με τραγούδια μέσα από τους ανθόσπαρτους δρόμους που οδηγούν στην κόλαση. Εάν κάποια μειοψηφία τολμήσει να αντισταθεί είδατε πως δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να περάσουν έναν δήθεν αντιτρομοκρατικό νόμο που θα μας δέσει όλους χειροπόδαρα. Ένα είναι το καθήκον μας προς την πατρίδα που υπερέχει παντός άλλου. Να τους ανατρέψουμε!

Ἑβδομήντα τρία χρόνια πέρασαν ἀγαπητοὶ ἀναγνῶστες ἀπὸ τὴν ἡρωικὴ ἐποποιία τοῦ 1940 καὶ τὶς περίλαμπρες νίκες μας στὰ χιονισμένα βορειοηπειρωτικὰ βουνά. Παρὰ τὸ πέρασμα τόσων δεκαετιῶν, ἐν τούτοις ὑπάρχει ἀκόμα μία ἐκκρεμότητα ἡ ὁποία δὲν τιμᾶ κανέναν Ἕλληνα. Στὰ ἀφιλόξενα αὐτὰ βουνά, ὑπάρχουν ἀκόμη τὰ ὀστᾶ 6000 Ἑλλήνων ἡρώων ποὺ «ἔπεσαν» γιὰ τὴν Ἐλευθερία τῆς Πατρίδας μας, ὀστᾶ ποὺ «φωνάζουν» γιὰ νὰ ἐπιστρέψουν καὶ νὰ ταφοῦν στὸ χῶμα ποὺ γεννήθηκαν. 

Ἡ Ἑλλάδα ἐδῶ καὶ ἀρκετὰ χρόνια εἶχε κάνει προσπάθειες γιὰ τὴν ἐξεύρεση καὶ τὸν ἐπαναπατρισμὸ τῶν ὀστῶν, ὅμως ἡ Ἀλβανία θέτει συνεχῶς ἐμπόδια… ἀφ’ ἑνὸς γιατί γνωρίζει ὅτι ἡ παρουσία τῶν ἡρώων μας ἐκεῖ «χρωματίζει» ἑλληνικὰ τὴν περιοχὴ ἀλλὰ καὶ ἀφ’ ἑτέρου προσπαθεῖ νὰ «ἰσοφαρίσει» τὸ θέμα αὐτὸ μὲ τὸ ἀνύπαρκτο θέμα τῶν ἐγκληματιῶν Τσάμηδων. 

Πρὶν μερικὰ χρόνια τὸ Ἑλληνικὸ Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἄμυνας εἶχε ἀνακινήσει τὸ θέμα καθὼς ἡ πίεση ἀπὸ τοὺς ἀπογόνους τῶν ἡρώων ἦταν ἔντονη. Δυστυχῶς ὅμως καὶ τότε, δὲν ὑπῆρχε ἡ δέουσα ἀνταπόκριση σὲ ἕνα θέμα τουλάχιστον ἀνθρωπιστικό. Ἀνθρωπισμὸ ὅμως καὶ ἀγάπη γιὰ τὴν Ἑλλάδα ποὺ ἔδειξαν οἱ Ἕλληνες βορειοηπειρῶτες, ὅπως ὁ Δημήτρης Μπάκος ποὺ μὲ κίνδυνο τῆς ζωῆς του κρατοῦσε κρυφὰ τὸ πρόχειρο σχεδιάγραμμα μὲ τὶς θέσεις ταφῆς τῶν Ἑλλήνων στρατιωτῶν στὸ χωριὸ του τὸ Βουλιαράτι, καθ’ ὅτι τὸ καθεστὼς Χότζα γκρέμισε τοὺς πρόχειρους σταυροὺς καὶ ὄργωσε τὰ χωράφια, προκειμένου νὰ ἐξαφανίσει τους… «μοναρχοφασίστες». Καὶ δὲν ἦταν ἡ μόνη περίπτωση… Διάσπαρτα τὰ σημεῖα σὲ ὅλη τη Βόρειο Ἤπειρο ποὺ.... εἶναι θαμμένοι καὶ ἔχουν βρεθεῖ, Ἕλληνες στρατιῶτες καὶ δέχονται τουλάχιστον στὶς ἐθνικὲς ἐπετείους λίγα λουλούδια τιμῆς καὶ μνήμης τῆς θυσίας τους…
 Εἶναι ὅμως κι ἄλλοι, ποὺ περιμένουν τὴν ἐκταφή τους… σὰν κι αὐτόν, τὸν ἔφεδρο στὸ χωριὸ Κ. τῆς Πρεμετῆς ποὺ εἶναι θαμμένος στὴν αὐλὴ σπιτιοῦ ποὺ χρησιμοποιήθηκε ὡς πρόχειρο χειρουργεῖο, καὶ ποὺ ἀνακαλύφθηκε τυχαῖα ὅταν ἔσκαψε ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ σπιτιοῦ πολλὰ χρόνια ἀργότερα, ἐπὶ Χότζα, γιὰ νὰ βάλει πατάτες.Ἔκπληκτος γιὰ αὐτὸ ποὺ εἶχε μπροστά του, ἄκουσε τὴ βορειοηπειρώτησα μάνα του – κοριτσόπουλο στὸν πόλεμο ποὺ εἶχε δεῖ τὸ θάψιμο– νὰ τοῦ λέει… «ὅ,τι εἶδες , ξέχνα το, σκέπασέ τον γρήγορα καὶ τσιμουδιά»…. κι ὁ ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγὸς κοιμᾶται μεσ’ τὸ χῶμα ἀκόμα... καὶ καρτερεῖ.

Υ.Γ. Πρὶν μερικὰ χρόνια μὲ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους καὶ ἄκρα μυστικότητα, μέλη τῆς ΣΦΕΒΑ κατόπιν συγκεκριμένων πληροφοριῶν, πῆγαν στὴν περιοχὴ τῆς Πρεμετῆς ἀναζητώντας τέτοιες περιπτώσεις. Μετὰ ἀπὸ πολλὲς δυσκολίες, κατάφεραν νὰ ἐντοπίσουν τὴν περίπτωση ποὺ προανέφερα συλλέγοντας πλῆθος ἀπὸ στοιχεῖα καὶ μαρτυρίες...

Πηγή: Βορειοηπειρωτικὸ Βῆμα, Ἰούλιος Σεπτέμβριος 2013

Η θρυλική Ιη Μεραρχία Λαρίσης ή Σιδηρά Μεραρχία

Η νεότερη ιστορία της Θεσσαλίας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την παρουσία σ’ αυτή (έδρα της η Λάρισα) της Ιης Μεραρχίας (Θεσσαλίας), της ονομασθείσας και «Σιδηράς», η οποία με τα δύο συντάγματα πεζικού, το 4ο στη Λάρισα και το 5ο στα Τρίκαλα, καθώς και το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων, αφού σ’ αυτά κατετάγησαν και από τις γραμμές τους έλαβαν μέρος σε όλους τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες οι περισσότεροι στρατεύσιμοι της Θεσσαλίας και έγραψαν λαμπρές σελίδες στα πεδία των μαχών. Κοντά σ’ αυτά υπήρχαν και οι μονάδες ιππικού, οι οποίες κατά βάση ήταν συγκροτημένες από Θεσσαλούς.

Με ορμητήριο τη Λάρισα και τα Τρίκαλα οι μονάδες της Ι Μεραρχίας έλαβαν μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13, τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο (1918), τη Μικρασιατική Εκστρατεία και τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41. Η δράση τους υπήρξε μοναδική και γρήγορα δημιουργήθηκε ένας θρύλος γύρω από αυτή. Έτσι η νεότερη πολεμική ιστορία της Θεσσαλίας ταυτίζεται με τη δράση της Ι Μεραρχίας και των μονάδων της.

Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-1941

Η σύνθεση των θεσσαλικών μονάδων

Η Ι Μεραρχία Λαρίσης είχε το ακόλουθο επιτελείο: Διοικητής· υπτγος Βασίλειος Βραχνός. Επιτελάρχες· 27-10-1940: ανχης ΠΒ Μιχ. Σπυρόπουλος, 20-1-1941: σχης ΠΖ Στέφ. Κατσιμήτρος. Διοικητές Πεζικού· 27-10-1940: σχης Παναγ. Σπηλιωτόπουλος, 21-12-1940: σχης Κων. Παπαδόπουλος. Διοικητές Πυροβολικού· 27-10-1940: σχης Γεώρ. Δικαίος, 22-1-1941:  σχης Δημ. Ολύμπιος. Διοικητής Μηχανικού· 27-10-1940: ανχης Κων. Παπαπαναγιώτου. Διοικητής Διαβιβάσεων· 27-10-1940: λγός Ηρ. Ουσγούρογλου.

Οι οργανικές μονάδες της ήταν:

2ο Σύνταγμα Πεζικού (Βόλου), το οποίο υπήχθη στην V Ταξιαρχία Πεζικού και διαλύθηκε στις 23-1-1941. Διοικητές· 27-10-1940: ανχης Νικ. Χλωρός. Διοικητές Ι/2 Τάγματος· 27-10-1940: τχης Γεώρ. Πατιστής, 29-12-1940: τχης Αθ. Πανταζής. Διοικητές ΙΙ/2 Τάγματος [στο Απόσπ. Ζουμπουλάκη από 13-11-1940, στο Απόσπ. Μπομπορίδου από 17-11-1940· μετωνομάστηκε 1/66]· 27-10-1940: τχης Νικ. Μαντούκος. Διοικητές ΙΙΙ/2 Τάγματος [στο Απόσπ. Κετσέα από 21-11-1940 έως 9-12-1940, στο 5ο ΣΠ από 21-12-1940. Διαλύθηκε στις 23-1-1941]· 27-10-1940: τχης Γερ. Στρατιώτης.

4ο Σύνταγμα Πεζικού (Λαρίσης) [Στη Μεραρχία Ιππικού έως 12-12-1940]. Διοικητές· 27-10-1940: σχης Ευάγγ. Χατζηφόρος, ανχης Στέφ. Κατσιμήτρος, 22-1-1941: ανχης Αριστ. Καραποστόλης, 19-3-1941: σχης Θεμ. Κετσέας. Διοικητές Ι/4 Τάγματος [στο Απόσπ. Κετσέα από 3-11-1940 έως 5-11-1940, στην Ταξιαρχία Ιππικού από 5 έως 20-12-1940]· 27-10-1940: λγός Σωτ. Βασιλόπουλος, 24-11-1940: έφ. τχης Αλ. Κουνδουράκης, 23-12-1940: λγός Σωτ. Βασιλόπουλος. Διοικητές ΙΙ/4 Τάγματος [στο Απόσπ. Κετσέα από 4-1-1941]· 27-10-1940: τχης Δημοσθ. Χατζηδάκης. Διοικητές ΙΙΙ/4 Τάγματος [στο Απόσπ. Φριζή από 28-11-1940 έως 7-12-1940]· 27-10-1940: τχης Γεώρ. Κολώνιας, κατόπιν ο λγός Νάτσης και ο έφ. τχης Σ. Βορίσης, 9-1-1941: Ιω. Μπαλντούμης, 14-2-1941: τχης Ευστ. Αρέθας.

5ον Σύνταγμα Πεζικού (Τρικάλων). [Στην Ταξιαρχία Ιππικού από 4-11-1940 έως 13-11-1940, στην V Ταξιαρχία από 25-12, στην XV Μεραρχία από 4-1-1941]. Διοικητής· 27-10-1940: σχης Νικ. Γεωργούλας. Διοικητές Ι/5 Τάγματος· 27-10-1940: τχης Αντ. Γούλας, αρχές Μαρτίου 1941: τχης Περάκης. Διοικητές ΙΙ/5 Τάγματος [στο 3ο ΣΙ από 7-11-1940, στο Απόσπ. Φριζή από 21-11-1940 έως 7-12-1940]· 27-10-1940: τχης Πέτ. Παπαβασιλείου, 16-11-1940: τχης Δημ. Κασλάς. Διοικητής ΙΙΙ/5 Τάγματος· 27-10-1940: τχης Σπ. Χειμαρριώτης.

51ο Σύνταγμα Πεζικού (Τρικάλων) [αρχικά στο Απόσπ. Πίνδου (Δαβάκη) έως 2/11, στο Απόσπ. Κετσέα από 3/11. Διαλύθηκε στις 8-1-1941]. Διοικητές· 27-10-1940: σχης Κων. Δαβάκης (έως 2-11-1940), 3-1-1940: σχης Θεμ. Κετσέας. Διοικητές Ι/51 Τάγματος [στο Απόσπ. Πίνδου από 1/11, στο Απόσπ. Μπομπορίδου από 15/11, στην Ταξ. Ιππ. από 1/12, στο 16ο ΣΠ από 11/12 έως 27/12]· 27-10-1940: τχης Αθ. Πανταζής, κατόπιν ο λγός Αναστ. Πολίτης. Διοικητές ΙΙ/51 Τάγματος [στο Απόσπ. Πίνδου από 1/11, στο Απ. Ζουμπουλάκη από από 11/11, στο Απόσπ. Μπομπορίδου από 17/11]· 27-10-1940: τχης Κων. Αντωνόπουλος. Διοικητές ΙΙΙ/51 Τάγματος [στο Απόσπ. Ζουμπουλάκη από 11/11, στο Απ. Παπακωνστανίνου από 17/11, στο 50ό ΣΠ από 22/11, στο Απόσπ. Γιαννακόπουλου από 26/11]· 27-10-1940: Τχης Θωμάς Νικήτας, Λγός Γεώρ. Αλεβίζος.

52ο Σύνταγμα Πεζικού (Λαρίσης) [έπαυσε να υφίσταται από τις 17-1-1941]. Διοικητής· έφ. ανχης Ν. Κουρκουλάκος. Δκτής Ι/52 Τάγματος· τχης Γεώρ. Βλάσης. Δικτής ΙΙ/52 Τάγματος· τχης Παναγ. Δημητριάδης. Διοικητές ΙΙΙ/52 Τάγματος· έφ. τχης Αχ. Δημοτάκης.

1ο Σύνταγμα Ορειβατικού Πυροβολικού. Διοικητές· σχης Δημ. Ολύμπιος, 22-1-1941: ανχης Μιχ. Σπυρόπουλος. Δκτής Ια Μοίρας· τχης Δημ. Παπαϊωάννου. Δκτής Ιβ Μοίρας· τχης Αθ. Βουλόδημος. Δκτής Ιγ Μοίρας· λγός Μιλτ. Μπαμπίλης.

Υπήρχαν και άλλες μικρότερες βοηθητικές μεραρχιακές μονάδες.

Η μάχη της Πίνδου και η απόκρουση της Ιταλικής Εισβολής (28 Οκτ. – 13 Νοεμ 1940)

Η κήρυξη του πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 βρήκε το Ι και ΙΙ Τάγμα του 51ου ΣΠ Τρικάλων (δκτής ανχης Δημ. Μισύρης), 1 λόχο προκαλύψεως, 1 διμοιρία πολυβόλων, 1 ουλαμό ιππικού, 1 ορειβατική πυροβολαρχία, 2 όλμους, 1 διμοιρία διαβιβάσεων και 1 λόχο ημιονηγών, που αποτελούσαν το Απόσπασμα Δαβάκη, στην προωθημένη αμυντική τοποθεσία επί της Πίνδου (περιοχή Επταχωρίου Καστοριάς) και το ΙΙ Τάγμα (Παπαβασιλείου) του 5ου ΣΠ Τρικάλων, με ημιεμπόλεμη σύνθεση, στο Μέτσοβο (από 4 Σεπ. 1940), όπου οργάνωνε αμυντικά τον αυχένα Κατάρας. Από το πρωί της 29 Οκτ. κινήθηκε πρός Κεράσοβο. Το Ι/4 Τάγμα (Λαρίσης) με μια πυροβολαρχία βρισκόταν στο Ελευθεροχώρι Γρεβενών. Το ΙΙ/52 Τάγμα κινήθηκε στις 28 Οκτ. από το Αμύνταιο προς το Νεστόριο Καστοριάς. Ολόκληρο το 52 ΣΠ (Λαρίσης), που βρισκόταν στον Τύρναβο, κινήθηκε στις 29 Οκτ. προς Αμύνταιο όπου έφτασε στις 5 μ.μ. Από εκεί με αυτοκίνητα μεταφέρθηκε στο Δοτσικό. Ο διοικητής της Ι Μεραρχίας (Λαρίσης) αντ/γος Βασ. Βραχνός διατάχτηκε από το Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας (ΤΣΔΜ) να μεταβεί αμέσως στο Επταχώρι και να αναλάβει την διεύθυνση των επιχειρήσεων. Οι άλλες μονάδες της Ι Μεραρχίας, που υπάγεται στο Β΄ ΣΣ (έδρα Λάρισα) προβαίνουν αμέσως σε επιστράτευση και ετοιμάζονται για το Μέτωπο της Πίνδου (Κεντρικό). Σε ό,τι αφορά στο 5ο ΣΠ, η προσέλευση των εφέδρων αξιωματικών και οπλιτών γινόταν «αθρόως και μετ’ ακράτου ενθουσιασμού». Η κατάταξη ολοκληρώθηκε σχεδόν το βράδυ της 30ής Οκτωβρίου και υπήρχαν αρκετές ελλείψεις σε οπλισμό. Γενικώς ο ανεφοδιασμός ήταν ελλιπής, αλλά το  ηθικό των ανδρών ήταν άριστο. Η εκπαίδευση των σκοπευτών αυτομάτων όπλων ήταν πολύ καλή με άριστα αποτελέσματα αργότερα στις μάχες. Οι έφεδροι αξιωματικοί ήταν εκπαιδευμένοι καλώς. Η έδρα του Β΄ ΣΣ μεταφέρεται στην Κοζάνη (διοικητής αντγος Δημ. Παπαδόπουλος) και της Ι Μεραρχίας στο Επταχώρι.

Στις 31 Οκτ.  το Ι/5 Τάγμα (Γούλα) κινήθηκε προς Καλαμπάκα – Αγιόφυλλο – Γρεβενά – Σαμαρίνα. Το ίδιο δρομολόγιο ακολούθησε την επομένη η Διοίκηση του Συν/τος και το ΙΙΙ/5 Τάγμα (Χειμαρριώτη).

Όταν στις 30 Οκτ. έφτασε στο Επταχώρι ο διοικητής της Ι Μεραρχίας βρήκε τα ελληνικά τμήματα σε διάλυση. Έδωσε διαταγή να επισκευαστεί η γέφυρα του Επταχωρίου, η οποία είχε ανατιναχτεί με διαταγή του Δαβάκη, να εγκατασταθεί εκεί φρουρά και να συλλαμβάνει τους φυγάδες, να ανασυγκροτήσουν τα τμήματά τους οι Κ. Δαβάκης και Αθ. Πανταζής και να συσταθεί Στρατονομία. Ζήτησε επίσης να αποσταλεί δικαστικός σύμβουλος. Αμέσως το κλίμα άλλαξε και επανήλθε πειθαρχία και τάξη στο στράτευμα. Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της 31ης Οκτ. ο Βραχνός ανακοίνωσε την απόφασή του για αντεπίθεση του Ελληνικού Στρατού εναντίον της ιταλικής Μεραρχίας Τζούλια, η οποία ήδη είχε εισχωρήσει αρκετά μέσα στην οροσειρά της Πίνδου παρακάμπτοντας το Επταχώρι και την ελληνική γραμμή άμυνας. Αυτή ήταν η πρώτη ελληνική διαταγή για επιθετική ενέργεια..

Στις 31 Οκτ. το ΙΙ/5 Τάγμα (Παπαβασιλείου) ακολουθώντας το δρομολόγιο Μέτσοβο – Βρυσοχώρι – Ελεύθερο, είδε από μακριά ιταλική φάλαγγα να κινείται προς Παλιοσέλι. Εκλήθη ο υπλγός Πανδής του ουλαμού πυροβολικού να βάλει εναντίον των Ιταλών. Οι βολές ήταν επιτυχείς, ο εχθρός αιφνιδιάστηκε και διασκορπίστηκε στο χωριό. Η πορεία τους σταμάτησε εδώ. Οι Έλληνες στρατιώτες πήραν το βάπτισμα του πυρός. Στις 3 Νοεμ. αφίχθη στην περιοχή ο ανχης Μαρδ. Φριζής και ανέλαβε την διοίκηση του Αποσπ. Αώου, στο οποίο εντάχτηκαν το ΙΙ/5 Τάγμα, το Τάγμα Κονίτσης και ο Ουλαμός ΠΒ των 105 Πανδή.

Την 1η Νοεμ. 1940 εξαπολύονται οι ελληνικές αντεπιθέσεις. Στον Γράμμο ενεργεί η διλοχία του ΙΙ/51 Τάγματος, που βρισκόταν σε συνοχή, με διοικητή τον ανχη Δημ. Μισύρη (Απόσπασμα Μισύρη). Κοντά στη Λυκορράχη συνέλαβε 130 αιχμαλώτους (οι 3 αξιωματικοί)· άλλοι 150 διασκορπίστηκαν στις ρεματιές αλλά συνελήφθησαν αργότερα. Οι Έλληνες είχαν 50 νεκρούς και τραυματίες, μεταξύ των οποίων και ο Μισύρης, ο οποίος παρέμεινε στο πεδίο της μάχης.  Στην Φούρκα ενεργεί το Ι/51 Τάγμα υπό τον Δαβάκη με τις διμοιρίες Γ. Κουμπουρλή και Δ. Σπυρόπουλου. Μετά από σκληρή και φονική μάχη (τραυματίστηκε βαριά στο στήθος ο Κουμπουρλής) οι Έλληνες κατέλαβαν το ύψ. του Άι-Λια (υψ. 1250). Στο ύψωμα Τσούκα, στα όρια Φούρκας – Ζούζουλης, ενεργεί διλοχία του Ι/4 Τάγματος, ενισχυμένο με 2 διμοιρίες πολυβόλων και 1 ορεινή πυροβολαρχία, υπό τον Ι. Καραβία. Ο διοικητής της Μεραρχίας Βραχνός εγκαταστάθηκε στον Άι-Λια Επταχωρίου. Η μάχη της Τσούκας ήταν λυσσώδης. Οι Έλληνες την κατέλαβαν με αλλεπάλληλες επιθέσεις και αντεπιθέσεις και με εφ’ όπλου λόγχη, αλλά είχαν μεγάλες απώλειες. Μεταξύ των νεκρών ο Ρόδιος υπλγός Αλέξ. Διάκος και ο έφ. ανθλγός Ελευθ. Ντάσκας από τον Πλάτανο (Βάνια) Τρικάλων, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος έφεδρος αξιωματικός νεκρός του πολέμου. Και οι δύο θάφτηκαν στο νεκροταφείο της Ζούζουλης. Αν και τα εδαφικά κέρδη ήταν μικρά, η σημασία των νικών αυτών ήταν πολύ μεγάλη. «Η σθεναρά επιθετική στάσις της Ιης Μεραρχίας εβελτίωσε ριζικώς εντός εικοσιτετραώρου την όλην όψιν της δημιουργηθείσης καταστάσεως εις την περιοχήν της Πίνδου».

Στις 2 Νοεμ. το μεσημέρι τραυματίστηκε ο σχης Κ. Δαβάκης  και μετακομίστηκε τη νύχτα στο Επταχώρι από τον Λαρισαίο έφ. ανθλγό Ν. Χατζηευθυμίου . Τη διοίκηση του Νοτίου Συγκροτήματος ανέλαβε ο Ιω. Καραβίας, αντικαθιστώντας τον Κ. Δαβάκη, ενώ τη διοίκηση του 51 ΣΠ ανέλαβε  ο ανχης Θεμ. Κετσέας. Σ’ αυτό εντάχτηκαν το Ι/2 και το Ι/4 Τάγματα συγκροτώντας το Απόσπασμα Κετσέα. Την επομένη εξαπολύεται επίθεση στις ιταλικές θέσεις της Βόρειας Πίνδου. Ο υπλγός Δ. Σπυρόπουλος με χειροβομβίδες εξουδετέρωσε μόνος του εχθρικό πολυβολείο. Αιχμαλωτίζονται περίπου 300 Ιταλοί, ενώ οι άλλοι διασκορπίστηκαν στο δάσος και τις ρεματιές. Οι Έλληνες κατέλαβαν τα υψώματα Ρωμιός (υψ. 1751), Λευκάδια (υψ. 1474), Ταμπούρι (υψ. 1874), Γύφτισσα (υψ. 1762) και Βούζιο (υψ. 2053). Οι Ιταλοί μολονότι πολέμησαν γενναία, αποδεικνύονται άμαθοι στην εκ του συστάδην μάχη με εφ’ όπλου λόγχη, ενώ αντίθετα οι Έλληνες ήταν άριστα εκπαιδευμένοι σ’ αυτό το είδος πολέμου.

Η Ταξιαρχία Ιππικού (υπό τον σχη τον Σ. Δημάρατο) έφτασε στο Δοτσικό (υψ. 1060) την 1η Νοεμ. Μία ίλη με τη διοίκησή της εγκαταστάθηκε στο ύψ. Σκούρτζα (υψ. 1799). Την επομένη έφτασε το 1ο Σύνταγμα Ιππικού (υπό τον ανχη Σ. Παπαθανασίου). Αμέσως άρχισε η επίθεση εναντίον τμημάτων της ιταλικής Μεραρχίας Τζούλια. Ως το βράδυ έφτασαν στην περιοχή και άλλα ελληνικά τμήματα: το ΙΙΙ/7 Τάγμα Πεζοναυτών, το ΙΙΙ/52 Τάγμα και ο ίδιος ο σωματάρχης Δημ. Παπαδόπουλος, ο οποίος από εδώ και στο εξής διευθύνει ο ίδιος τη μάχη της Πίνδου. Στις 3 Νοεμ. εξαπολύεται γενική επίθεση. Στις μάχες που επακολούθησαν, κατά τον επιτελάρχη του Β΄ ΣΣ Δημ. Μαχά, «οι πεδινοί της Θεσσαλίας νίκησαν τους ορεινούς των Άλπεων». Οι Έλληνες κατέλαβαν τα υψώματα  Μπαλλή (υψ. 1532) και Ρέντα (υψ. 1706) και μπήκαν στη Σαμαρίνα (υψ. 1450) εκδιώκοντας τους Ιταλούς. Η Μεραρχία «Τζούλια», παρά τις απώλειές της, διατηρεί την κύρια δύναμή της (7 τάγματα, 12 πυροβόλα, 25 μεγάλους όλμους και 50 μικρούς) και κατευθύνεται προς το Μέτσοβο, που είναι ο αντικειμενικός της σκοπός. Στις 2 Νοεμ. η εμπροσθοφυλακή της είχε εισέλθει στο Δίστρατο (υψ. 1000) και την επομένη στη Βωβούσα, μόλις δύο ώρες από το Μέτσοβο. Κατά κακήν της τύχη εκεί βρέθηκε ο 3ος Λόχος (Παπή) του 51 ΣΠ (Τρικάλων), που είχε συμπτυχθεί από τον Γράμμο, και προβάλλει αντίσταση καθυστερώντας την. Σε λίγο φτάνουν και τμήματα της Μεραρχίας Ιππικού Σερρών από το Μέτσοβο, αλλά και το ΙΙ/4 Τάγμα (Λαρίσης). Από τις 5 Νοεμ. το Ι/5 Τάγμα (Τρικάλων) είχε εμπλακεί και αυτό σε σκληρό αγώνα με τους Ιταλούς κοντά στο Δίστρατο, ενώ το ΙΙΙ/5 Τάγμα κινήθηκε προς Γομάρα και εισήλθε στον αγώνα στις 7 Νοεμ. Το Ι/7 Τάγμα Πεζοναυτών (Χαλκίδας) είχε κινηθεί ήδη προς το Μέτσοβο. Στις 4 Νοεμ. η Μεραρχία «Τζούλια» βρέθηκε ανάμεσα σε δύο πυρά και η πορεία της ανακόπηκε οριστικά. Το μεσημέρι άρχισε να οπισθοχωρεί αφήνοντας 35 νεκρούς (ο 1 αξιωματικός). Από τις 5 ως τις 8 Νοεμ. οι Ιταλοί αμύνθηκαν σκληρά.

Τελικά, μέσω της κοιλάδας του Αώου, υποχώρησαν εσπευσμένως και ατάκτως υποστηριζόμενοι από την αεροπορία τους, η οποία τους κάλυπτε από τα ελληνικά πυρά και τους εφοδίαζε με τρόφιμα. Τους καταδίωξε το Απόσπασμα Ε. Χατζηφόρου, διοικητή του 4ου ΣΠ (Λαρίσης) και το ΙΙ/5 Τάγμα που βρέθηκε στον δρόμο τους. «Την 11ην Νοεμβρίου ο εχθρός συνεχίζει την άτακτόν του υποχώρησιν, εγκαταλείπει σχεδόν όλα τα υλικά του και αυτά ακόμη τα Πυροβόλα. Τμήματα Ιππικού προχωρούν, τους προλαμβάνουν, διότι οι πεζοί δεν μπορούν να τους παρακολουθήσουν και συλλαμβάνουν πολλούς αιχμαλώτους, οι οποίοι έχουν χάσει τελείως το ηθικόν τους […]. Οι Ιταλοί συνεχίζουν την υποχώρησίν των και κατευθύνονται εν σπουδή εις τα Β. υψώματα της Κονίτσης, τα οποία οργανώνουν δι’ αντίστασιν».

Κατά τον Λάζ. Αρσενίου, ο οποίος έλαβε μέρος στον πόλεμο ως έφεδρος ανθυπολοχαγός, «στην Πίνδο πολεμούν Θεσσαλοί κατά 90%. Στα συντάγματα πεζικού 2ο Βόλου, 4ο Λαρίσης, 5ο Τρικάλων, στην Ταξιαρχία Ιππικού και στις μονάδες του πυροβολικού, υπηρετούσαν Θεσσαλοί. Μαζύ τους πολεμούσαν πεζοναύτες του 7ου Συντάγματος Χαλκίδας και λίγοι προεπιστρατευμένοι Εφτανησιώτες και Πελοπονήσιοι στα συντάγματα 51ο Τρικάλων και 52ο Λαρίσης. Από τους Θεσσαλούς τουλάχιστον 25%  είναι Βλάχοι, καταγόμενοι από την Πίνδο, που την ξέρουν πολύ καλά. Αλλά και οι άλλοι Θεσσαλοί έχουν δεσμούς με βουνά, αφού η περιοχή τους είναι κατά 64% ορεινή».

Αλλά και ο επιτελάρχης του Β΄ ΣΣ Δ. Μαχάς δεν φείδεται επαίνων για τους Θεσσαλούς μαχητές: «Η Τζούλια εθεωρείτο η καλύτερη μονάδα του ιταλικού στρατού. Είχε όλα τα εφόδια για ορεινό αγώνα. Οι στρατιώτες της κατάγονταν από τις Άλπεις και ήσαν ειδικά εκπαιδευμένοι για ορεινό αγώνα. Την επίλεκτη αυτή μονάδα εκλήθησαν να την αντιμετωπίσουν Θεσσαλοί, που οι περισσότεροί τους ήσαν πεδινοί και χωρίς τα κατάλληλα εφόδια. Αλλά “την έκαναν καλά”. Ο Θεσσαλός στρατιώτης είναι εκλεκτός. Μας άρεσε πολύ. Είχα ξαναπολεμήσει με Θεσσαλούς και μάλιστα τσολιάδες, όπως και με Στερεοελλαδίτες, Πελοποννησίους και άλλους. Ο Θεσσαλός στρατιώτης είναι πολύ πειθαρχικός, πολύ υπομονετικός και δείχνει μεγάλη αντοχή στην πείνα και στις κακουχίες του πολέμου. Ανεβαίνει και στις δυσπρόσιτες κορφές. Στην Πίνδο οι πεδινοί της Θεσσαλίας νίκησαν τους ορεινούς της Ιταλίας».

Η μάχη της Κόνιτσας (14-15 Νομ. 1940)

Από τις 11 Νοεμ. απόσπασμα του 4ου ΣΠ ύστερα από σκληρό αγώνα με τμήματα του 9ου Συν/τος Αλπινιστών στον αυχένα βορείως του υψ. 1383 και στο ύψ. 1323, καταδίωξε τους Ιταλούς προς την Κόνιτσα. Το απόγευμα της επομένης έφτασε στο Πεκλάρι, ΒΑ της Κόνιτσας, και έλαβε επαφή με τον εχθρό. Στις 14 Νοεμ. συγκροτήθηκε Μικτό Απόσπασμα υπό τις διαταγές του διοικητή 5ου ΣΠ (Νικ. Γεωργούλα), το οποίο μετά διήμερο σκληρό αγώνα κατέλαβε τα υψώματα Λιθάρι – Τζουρνούκο – Ιτιά. Το συγκρότημα Καλή κατέλαβε τα υψ. Γκόλιο (υψ. 2050) και Κάμενικ (υψ. 2001) και με το πυροβολικό του ελέγχει τον δρόμο Ερσέκας – Λεσκοβίκι. Το Ι/52 Τάγμα το πρωί της 14 Νοεμ. κατέλαβε τη διάβαση του αυχένα Μπάτρα και απέκρουσε αντεπίθεση των Ιταλών. Ο εχθρός δυνάμεως 3 Ταγ/των με πολυάριθμο Πυρ/κό, ενώ αμύνθηκε πεισματικά και επιτυχώς επί δύο ημέρες κρατώντας την Κόνιτσα, το πρωί της τρίτης ημέρας, στις 16 Νοεμ.  εγκατέλειψε την γραμμή αμύνης φοβούμενος μην αποκοπεί, διότι ήδη το 5ο ΣΠ είχε καταλάβει τα ΒΔ υψώματα της στενωπού Πεκλαρίου. Στην Κόνιτσα εγκατέλειψε και άφθονο υλικό επιμελητείας, τηλεφωνικό, δύο ασυρμάτους, δέκα (10) πυροβόλα, πολλά αυτόματα όπλα, τυφέκια, πιστόλια. Φεύγοντας όμως έβαλε φωτιά στα κεντρικά καταστήματα και σπίτια και πήρε μαζί του ομήρους άνδρες και γυναίκες. Ο διοικητής του ΙΙ/5 Τάγματος Π. Παπαβασιλείου, κατόπιν διαταγής του διοικητή της Μεραρχίας Ιππικού παρέμεινε ως φρούραρχος Κονίτσης. Την διοίκηση του Τάγματος ανέλαβε ο λοχαγός Δημ. Κασλάς από το Πουρί Πηλίου.

Μετά την απελευθέρωση της Κόνιτσας το Β΄ ΣΣ και η Ι Μεραρχία είχαν ετοιμαστεί να καταδιώξουν τον εχθρό στο αλβανικό έδαφος πριν αυτός ανασυνταχθεί. Το ΓΕΣ όμως δεν τους το επέτρεψε, διότι «μέχρι της 12 Νοεμβρίου δεν υπήρχεν ουδέν ίχνος επιθετικού σχεδίου». Παρά ταύτα, στις 17 Νοεμ. το Ι/52 Τάγμα κατέλαβε την Ερσέκα. την επομένη τα χωριά Μπόροβα και Κιοετέζα, καθώς και το ύψ. 1220. Με την κίνηση αυτή υπερκέρασε τις ιταλικές δυνάμεις της Κορυτσάς. Στην Ερσέκα βρήκε γεμάτες τις ιταλικές αποθήκες. Κατ’ εντολήν όμως του ΤΣΔΜ έκαψε τις αποθήκες και συμπτύχθηκε στην οροθετική γραμμή!

Στις 19 Νοεμ. το Ι/5 Τάγμα (Γούλα) κατέλαβε το Λυκόμορο αμαχητί. Το 5ο ΣΠ κατέλαβε τα υψ. Σκορδίλη και Καλόγηρος, διέβη τον Σαραντάπορο και εισήλθε στο αλβανικό έδαφος, χωριό Λεσκοβίκι, σε δεύτερο κλιμάκιο της Ι Μεραρχίας. Στις 22 Νοεμ. το ΙΙ/5 Τάγμα (Κασλά) εισέρχεται στην Τσάρσοβα, εξουδετερώνει αντίσταση που προβάλλει ιταλικό τμήμα και τους συλλαμβάνει όλους αιχμαλώτους (120 οπλίτες, 8 αξιωματικούς  και έναν ιερέα). Στις 24 Νοεμ. εισήλθε στο ελληνικό χωριό Δέλβινο, όπου έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής και φιλοξενίας.

Στις 24 Νοεμ. οι μάχες στο Κεντρικό Μέτωπο ξαναρχίζουν. Η Ταξιαρχία Ιππικού στις 30 Νοεμ. προχώρησε σε βάθος 30 χλμ. και έφτασε στο Φράσαρι – Μάλι Κελκές, όπου συνάντησε οργανωμένη εχθρική αντίσταση. Το Απόσπασμα Χατζηφόρου (4ο ΣΠ) προωθήθηκε στο χωριό Μέλανι. Την 1 Δεκ. το Ι/5 Τάγμα κατέλαβε το χωριό Λιούπτσκα. Στις 2 Δεκ. η Μεραρχία Ιππικού κατέλαβε τη Μαλιμπάρδα, ενώ το Απόσπασμα Δημοκωστούλα κατέλαβε την επομένη την Πρεμετή και την γέφυρα του Αώου. Την ίδια ημέρα το Ι/5 Τάγμα κατέλαβε τη γραμμή 1505-950. Το 5ο ΣΠ, στις 6 Δεκ. κατέλαβε τα υψ. 1150-1400 και το χωριό Οντρίτσανη. Το 4ο ΣΠ, στις 4 Δεκ., είχε καταλάβει το χωριό Χότοβα και το ορεινό συγκρότημα Μάλι Μπουταρίτ. Για να αποφύγουν κύκλωσή τους οι Ιταλοί εγκαταλείπουν, αφού εκδιώχθηκαν από την Πρεμετή, συμπτύσσονται προς Κλεισούρα με την κάλυψη αρμάτων μάχης και αεροπλάνων. Σε κάποια αεροπορική επιδρομή κοντά στο χωριό Λέουσα της Πρεμετής, στις 5 Δεκ., εφονεύθη ο διοικητής του ομωνύμου Αποσπάσματος ανχης Μαρδοχαίος Φριζής.

Ο χειμώνας ενέσκηψε βαρύς από τις αρχές Δεκεμβρίου και η κίνηση του Ελλ. Στρατου δυσχεραίνεται. Οι άνδρες υποφέρουν από κρυοπαγήματα και τίθενται εκτός μάχης. Το ίδιο και τα μεταγωγικά ζώα. Λόγω της κακοκαιρίας διεκόπη ο ανεφοδιασμός και οι λόχοι έμειναν νηστικοί. Το 5ο ΣΠ επίταξε όλον τον αραβόσιτο της περιοχής προς διατροφή των ανδρών. «Στα ορεινά χιονίζει και επικρατεί παγωνιά. Στα πεδινά, στην  Πρεμετή – Κλεισούρα, βρέχει. Συνεχώς. Και δυνατά. Τα νερά του Αώου φουσκώνουν. Παρασέρνουν γεφύρια ανάμεσα Πρεμετή -Πετράνη, δεν περνάνε πλέον αυτοκίνητα από εκεί και δυσχεραίνεται ο ανεφοδιασμός των Ελλήνων. Ο Άψος κατεβάζει επίσης περισσότερα νερά και γίνεται αδιάβατος για μέρες. Τα ελληνικά τμήματα αψηφούν την κακοκαιρία και τις κακουχίες. Ανατρέπουν εχθρικές αντιστάσεις και προχωρούν».

Μάχες Κλεισούρας (Δεκ. 1940-Ιαν. 1941)

Στις 11 Δεκ. το Ι/5 Τάγμα (Γούλα) επιτέθηκε πρός τα υψ. 1150 και 1220 και κατέλαβε τα νότια αντερείσματα του υψ. 1292 με αρκετές απώλειες. Τό ΙΙΙ/5 Τάγμα προωθήθηκε προς ύψ. Σεβράνι χωρίς απώλειες. Την ίδια ημέρα το 52ο ΣΠ ανεβαίνει από το Φράταρι προς το περιβόητο ύψωμα 1292, όπου δέχεται σφοδρά πυρά του εχθρού, ο οποίος πρόλαβε και οργανώθηκε στην κορυφογραμμή του Γαρονίν, όπου κινείται η Ταξιαρχία Ιππικού με άλλες μονάδες. Η Ι Μεραρχία κινείται αριστερά, χαμηλότερα προς τον Αώο. Επιχείρηση για διάρρηξη της γραμμής αμύνης και υπερκέραση της Κλεισούρας από ανατολικά, που έγινε στις 23 Δεκ., απέτυχε και τα ελληνικά τμήματα (σ’ αυτά και το 52 ΣΠ Λαρίσης) είχαν βαρύτατες απώλειες. Το 5ο ΣΠ είχε 30 οπλίτες νεκρούς και τραυματίες 5 αξιωματικούς και 96 οπλίτες, το δε 52ο ΣΠ είχε νεκρούς 7 αξιωματικούς και 120 οπλίτες, τραυματίες δε 16 αξιωματικούς και 385 οπλίτες, Τελικά το 28ο ΣΠ Αμυνταίου, με την υποστήριξη του 33ου ΣΠ, στις 30 Δεκ., εξεδίωξε και μάλιστα χωρίς απώλειες τους Ιταλούς από το ύψ. 1292, ύστερα από καλά σχεδιασμένη νυχτερινή έφοδο. Οι Ιταλοί είχαν περίπου 400 νεκρούς. Συνολικά στις μάχες αυτές οι Ιταλοί είχαν περίπου 600 νεκρούς και 700 αιχμαλώτους, εγκατέλειψαν 18 πυροβόλα, 20 πολυβόλα και άφθονο άλλο υλικό. Στην ίδια επιχείρηση το 5ο ΣΠ έλαβε μέρος στην επίθεση πρός κατάληψη της κορυφογραμμής 1292, Μάλι – Σεβράνι – Γαρονίν και κατέλαβε τη γραμμή Μπρέγκο Φράταρι – Μετζίνι – Μάλι – Τοπόγιανιτ με απώλειες: οπλίτες νεκροί 10, τραυματίες 15. Συνελήφθησαν από τα ΙΙΙ/2 καί ΙΙΙ/5 Τάγματα 144 αιχμάλωτοι και κυριεύθηκαν 2 πυροβόλα από το ΙΙΙ/2 Τάγμα (Στρατιώτου).

Ενώ η XV Μεραρχία προελαύνει στην κορυφή του Γαρονίν, η Ι Μεραρχία, με το 4ο και το 5ο ΣΠ κινείται αριστερά στις πλαγιές του βουνού, με σκοπό και οι δυο να υπερβούν την Κλεισούρα από ανατολικά και να κλείσουν τους Ιταλούς στα στενά του Αώου, μεταξύ των οροσειρών της Νεμέρτσκας και της Τρεμπεσίνας. Μέχρι τις 7 Ιαν. 1941 έγιναν διάφορες μικροεπιθέσεις με μικρές απώλειες: νεκροί οπλίτες 10, τραυματίες: αξ/κοί 2, οπλίτες 30. Στις 8 Ιαν. το 5ο ΣΠ επιτίθεται με τα ΙΙΙ/5 και Ι/5 Τάγματα και καταλαμβάνει το ύψ. Μάλι Τοπόγιανιτ. Το ΙΙΙ/33 Τάγμα (Σιαπέρα) που είναι υπό διοίκηση του 5ου ΣΠ  κατευθύνεται προς Σούκα και αποκόπτει την οδό Κλεισούρας -Βερατίου, συνέλαβε δε 600 περίπου αιχμαλώτους, άφθονο υλικό, 5 οχήματα μηχανοκίνητα. Στις 9 Ιαν. το 5ο ΣΠ, μαζί με το 33ο ΣΠ, κατέλαβε το Μάλι Γαρονίν (ώρα 12 μ.) και συνέχισε την προέλασή του. Στις 6 μ.μ. κατέλαβε τα χωριά Τσέποβα, Τσέλκο καί Ροντέν. Την ίδια ημέρα  το ΙΙΙ/4 Τάγμα κατέλαβε τα υψ. 753 και 735 και κινήθηκε προς Τολιάρι, ενώ το απόγευμα έφτασαν στην αμαξιτή οδό και εγκαταστάθηκαν στα υψ. 317 και 231. Οι Ιταλοί εγκατέλειψαν αρκετά  όπλα και πολεμοφόδια, ενώ συνελήφθησαν και 165 αιχμάλωτοι. Το 4ο ΣΠ είχε μικρές απώλειες, αλλά μεταξύ των νεκρών του ήταν και ο διοικητής του ΙΙΙ/4 Τάγματος τχης Σταμ. Βορίσης. Η Κλεισούρα πλέον βρισκόταν σε δεινή θέση. Στις 10 Ιαν. το ΙΙ/5 Τάγμα κατέλαβε το Ροντέν και κατέρριψε με τα πολυβόλα του ένα ιταλικό αεροπλάνο κοντά στο Χάνι Μπαλαμπάνι.

Στις 11/12 Ιαν. το ΙΙΙ/2 Τάγμα (Στρατιώτου) απέκρουσε 10 νυκτερινές επιθέσεις του εχθρού  στα υψώματα του Ροντέν. Στη 1 μ.μ. οι Ιταλοί εκτοξεύουν την τελική επίθεση ύστερα από μεγάλη προπαρασκευή με πυρά Πυρ/κού καί Πεζικού,αλλά και 100 περίπου αεροπλάνων. Ως ενίσχυση του Τάγματος διατέθηκε μόνον ο 11ος Λόχος (Γκερέκου) του 5ου ΣΠ, ο μόνος εφεδρικός. Το Τάγμα ανατράπηκε, αλλά αργότερα, αφού ενισχύθηκε, ανακατέλαβε μέρος του υψώματος με αντεπίθεση. Οι απώλειές του ήταν: νεκροί αξ/κοί 1, οπλίτες 10, τραυματίες: αξ/κοί 7, οπλίτες 98.

Συγχρόνως, το πρωί της 12ης Ιαν., το Απόσπασμα του ανχη Ι. Δημοκωστούλα, με υποστήριξη μονάδων της Ι Μεραρχίας εξαπέλυσε μετωπική επίθεση εναντίον της Κλεισούρας, την οποία κατέλαβε στις 10 π.μ. Οι Ιταλοί δεν περίμεναν να πέσει η καλά οχυρωμένη Κλεισούρα και γι’ αυτό περιήλθαν σε σύγχυση και ετράπησαν σε φυγή. Στην Αθήνα η είδηση προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό και ο πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς απέστειλε νέο συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον σωματάρχη Παπαδόπουλο.

Το Απόσπασμα Κετσέα υπό την Ι Μεραρχία, στις 21 Ιαν. πέρασε δυτικά του ποταμού Ντέσνιτσα, στις 22 διά του ΙΙ/5 Τάγματος κατέλαβε το χωριό Μπούμπεσι, όπου οι Ιταλοί είχαν προβάλει ισχυρή αντίσταση. Συνέλαβε 345 αιχμαλώτους, εκ των οποίων οι 15 αξιωματικοί. Το ΙΙ/5 Τάγμα είχε 2 νεκρούς και 1 τραυματία αξιωματοικούς, καθώς και 30 νεκρούς και 180 τραυματίες οπλίτες.  Στις 23 Ιαν. το ίδιο τάγμα κατέλαβε το ύψ. Μπρέγκου-Ράπιτ (717), ενώ το ΙΙ/7 Τάγμα κατέλαβε το ύψ. 731 (Σορζ). Από το βράδυ 23/24 Ιαν. το Ι/51 Τάγμα αντικατέστησε το ΙΙ/7 Τάγμα στο ύψ. 731 και άρχισε αμέσως την εκκαθάριση των μεμονωμένων αντιστάσεων του εχθρού στα δύο σημαντικότατα υψώματα, πράγμα που επέτυχε αλλά είχε 3 αξιωματικούς νεκρούς και 2 τραυματίες, καθώς και 20 οπλίτες νεκρούς και 207 τραυματίες. Οι απώλειες των Ιταλών ήταν πάνω από 500 νεκροί και τραυματίες, καθώς και 84 αιχμάλωτοι, μεταξύ των οποίων και 4 αξιωματικοί. Μετά από τους σκληρούς και φονικούς αυτούς αγώνες η Ι Μεραρχία ελέγχει πλέον όλα τα υψώματα γύρω από την κοιλάδα του Ντέσνιτσα, βορείως της Κλεισούρας.

Επιχειρήσεις Φεβρουαρίου-Μαρτίου 1941

Μετά την κατάληψη της Κλεισούρας οι επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού, με απόφαση του ΓΕΣ και παρά τις αντιρρήσεις των στρατηγών του Κεντρικού Μετώπου, στράφηκαν προς την δύσβατη και χιονοσκεπασμένη οροσειρά της Τρεμπεσίνας με απώτερο σκοπό την κατάληψη του Τεπελενίου, το οποίο βρισκόταν στην κατεύθυνση του Νοτίου Μετώπου, πίσω και δυτικά από την Τρεμπεσίνα. Έτσι στις 27 Ιαν. διαλύθηκαν προσωρινώς οι οργανικοί δεσμοί των συνταγμάτων πεζικού της Ι Μεραρχίας για τις επιχειρήσεις αυτές.

Τό ΙΙΙ/4 Τάγμα (Μπαλντούμη) με επίθεση μέσα στο χιόνι (ύψους 1,50 μ.) κατόρθωσε να καταλάβει τον ύψωμα 1923 (κορυφή Τρεμπεσίνας). Το Ι/5 Τάγμα (Γούλα) κατέλαβε το ύψ. 1620 στην περιοχή Γκρόπας.

Στις 26 Ιαν. Ιταλοί χιονοδρόμοι και πεζοί της Μεραρχίας Λεάνο κατέβηκαν από την Τρεμπεσίνα στην κοιλάδα του Ντέσνιτσα και βρέθηκαν στα νώτα της Ι Μεραρχίας. Την ίδια ημέρα ξεκινώντας από το Τεπελένι, με άρματα μάχης και υποστήριξη πυροβολικού και αεροπορίας, έφτασαν κοντά στην Κλεισούρα με σκοπό να αποφράξουν τα στενά. Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό, οι Έλληνες ανασυντάχτηκαν και με τη βοήθεια της νεοφερμένης V Μεραρχίας (Κρήτης), ως τις 30 Ιαν. απώθησαν τους Ιταλούς και εκκαθάρισαν την κορυφογραμμή της Τρεμπεσίνας από αυτούς.

Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου δεν επήλθε καμία σημαντική αλλαγή στη διάταξη της Ι Μεραρχίας. Σε άλλους τομείς του Β΄ ΣΣ καταλήφθηκαν διάφορα υψώματα και βελτιώθηκαν θέσεις, αλλά το Τεπελένι δεν καταλήφθηκε.

Στις 2 Φεβ. το 5ο ΣΠ είχε συγκεντρωθεί μεταξύ των υψωμάτων Ψάρι και Πάκαρι και άρχισε την αμυντική οργάνωση της περιοχής. Δ/τής του Συγκροτήματος ήταν ο σχης Νικ. Γεωργούλας και του Υποτομέα Κιάφε Λιούζιτ ο τχης Μπαλντούμης με τα ΙΙΙ/4 και ΙΙ/2 Τάγματα, του δε Υποτομέα Σπι Καμαράτε – Μπρέγκου Ράπιτ  ο σχης Κετσέας με τα Ι/5, ΙΙ/5 (από 17 Φεβ.), Ι/51 Τάγματα και τη 2η Μοίρα ΠΠ..

Η απόκρουση της μεγάλης Εαρινής Επιθέσεως των Ιταλών (9-24 Μαρτίου 1941)

Από το τέλος Δεκεμβρίου 1940 ο Μουσολίνι είχε αναθέσει την αρχιστρατηγία των δυνάμεων της Αλβανίας στον αρχηγό του Ιταλικού Στρατού στργό Καβαλλέρο, ο οποίος αντικατέστησε τον στργό Σοντού, που κι αυτός είχε αντικαταστήσει πριν από δύο μήνες τον στργό Πράσκα. Από τις 21 Ιανουαρίου ο Μουσολίνι προετοίμαζε την Εαρινή Επίθεση (Prima Vera) με σκοπό να τσακίσει, όπως έλεγε, τα πλευρά των Ελλήνων και να τιμωρήσει τους ταραξίες των Βαλκανίων, όπως διέδιδε η προπαγάνδα του. Ως το τέλος Φεβρουαρίου μεταφέρθηκαν στην Αλβανία 10 νέες μεραρχίες που προστέθηκαν στις άλλες 15 που βρίσκονταν ήδη εκεί. Ο Μουσολίνι εξέδωσε ημερήσια διαταγή με την οποία καλούσε όλους τους φασιστικούς παράγοντες, ακόμη και υπουργούς, να επανέλθουν στον στρατό και να πάρουν θέσεις στο Αλβανικό Μέτωπο. Έτσι προσήλθαν και ανέλαβαν υπηρεσία 7 υπουργοί, ανάμεσα στους οποίους και ο Τσιάνο. Ο Ντούτσε με προσωπική του επιστολή κάλεσε τους γόνους όλων των εξεχουσών οικογενειών της Ιταλίας, που υπηρετούσαν σε άλλα μέτωπα, να σπεύσουν στην Αλβανία και να καταταγούν στις εκεί μονάδες. Από τις 2 Μαρτίου βρισκόταν στην Αλβανία και ο ίδιος ο Μουσολίνι, ο οποίος επιθεώρησε πολλές μονάδες. Τώρα οι ιταλικές δυνάμεις ανέρχονταν σε 25 μεραρχίες πεζικού, 3 συντάγματα ιππικού, 4 συντάγματα Βερσαλλιέρων, 1 σύνταγμα Γρεναδιέρων και ομάδα ταγμάτων Μελανοχιτώνων, ήτοι άλλες 4 με 5 μεραρχίες. Υπήρχε βέβαια για υποστήριξη το ανάλογο πυροβολικό παντός διαμετρήματος και 400 αεροπλάνα.

Η Διοίκηση και το Επιτελείο του Β΄ ΣΣ, υπό τον αντγο Δημ. Παπαδόπουλο, είχαν αντιληφθεί τις μεγάλες ιταλικές συγκεντρώσεις από παρατηρήσεις και πληροφορίες αιχμαλώτων. Παράλληλα είχαν εκτιμήσει ότι μεγάλη ιταλική επίθεση θα εκδηλωνόταν στο Κεντρικό Μέτωπο, στην κατεύθυνση Γκλάβα – Μπούμπεσι – Κλεισούρα. Έτσι είχαν προβεί σε οχύρωση των αμυντικών τοποθεσιών του Μετώπου στη διάρκεια της απραξίας του χειμώνα.

Από τις βορειοανατολικές πλαγιές της Τρεμπεσίνας, αριστερά, έως τον Άψο ποταμό (δεξιά) είχαν παραταχθεί οι μονάδες του Β΄ΣΣ, το οποίο από τις 8 Μαρτίου (παραμονή επιθέσεως) είχε διοικητή τον υπγο Γεώργιο Μπάκο και επιτελάρχη (από την αρχή του πολέμου ως τις 21 Μαρτίου) τον Δ. Μαχά. Στον αριστερό τομέα είχαν παραταχθεί οι μονάδες της Ι Μεραρχίας (υπό τον αντγο Β. Βραχνό). Ο τομέας άρχιζε αριστερά από το Κιάφε Λούζιτ στις πλαγιές της Τρεμπεσίνας (υψ. 1060-1308), στο κέντρο ήταν το ύψ. 731 και δεξιά το ύψ. Μπρέγκου Ράπιτ (ή 717).

Το ιταλικό σχέδιο επιθέσεως

Το ιταλικό σχέδιο επιθέσεως προέβλεπε πράγματι η κύρια προσπάθεια, σε μέτωπο 6 χλμ., να  εκτελεστεί από το Η΄ ΣΣ. με 3 μεραρχίες (Κάλιαρι-Πούλιε-Πινερόλο) και 2 τάγματα Μελανοχιτώνων, που θα πλαισιώνονταν από 2 άλλες μεραρχίες (Κυνηγοί των Άλπεων-Σφορτσέσκα) δεξιά και αριστερά του. Σε δεύτερο κλιμάκιο θα ακολουθούσαν άλλες 3 μεραρχίες (Μπάρι-Σιένα-Λύκοι της Τοσκάνης) και 2 εφεδρικές (Πιεμόντε-Κενταύρων). Εκτός από τις δυνάμεις αυτές υπήρχαν στην περιοχή και άλλα 15 τάγματα Βερσαλλιέρων, Αλπινιστών και Μελανοχιτώνων. Μετά τη διάρρηξη του Ελληνικού Μετώπου (Ι Μεραρχίας), μεταξύ Τρεμπεσίνας και Μπούμπεσι, δηλ. των υψωμάτων 731 και Μπρέγκου-Ράπιτ, να προωθηθούν από τον δρόμο Βερατίου – Κλεισούρας και να αποκλείσουν την V και XVII ελληνικές μεραρχίες στην Τρεμπεσίνα και να απωθήσουν την XV και XI βορειότερα. Στη συνέχεια θα διάνοιγαν την κοιλάδα του Ντέσνιτσα ποταμού, θα προέλαυναν διά μέσω της κοιλάδας του Αώου προς Πρεμετή-Λεσκοβίκι-Μέρτζανη και θα διαχώριζαν το Βόρειο από το Νότιο ελληνικό μέτωπο και θα κατευθύνονταν στα Γιάννενα. Επρόκειτο πράγματι για ένα πολύ καλό σχέδιο ως προς τη σύλληψη, που, αν πετύχαινε η διάσπαση του Μετώπου στο ύψ. 731, θα υλοποιούνταν μέχρι το τέλος.

Απέναντι σ’ αυτές τις ιταλικές δυνάμεις η Ι Μεραρχία Λαρίσης, με δκτή τον υπτγο Βασ. Βραχνό, διέθετε 6 τάγματα σε α΄ κλιμάκιο και άλλα 3 σε εφεδρεία, ιππαστί της οδού Κλεισούρας-Βερατίου. Υπήρχαν επίσης και κάποια εφεδρικά τμήματα του Β΄ ΣΣ.. Οι δυνάμεις της Μεραρχίας ήσαν οργανωμένες σε δύο συγκροτήματα των δύο υποσυγκροτημάτων το καθένα: Το 1ο Συγκρότημα υπό τον σχη Νικ. Γεωργούλα, δκτή του 5ου ΣΠ Τρικάλων, στο Βόρειο τμήμα του μετώπου της Μεραρχίας με τα δύο Υποσυγκροτήματα  του  ανχη Θ. Κετσέα,  ιππαστί  της οδού, το οποίο δέχθηκε τη μεγαλύτερη πίεση, και το Υποσυγκρότημα του τχη Ι. Μπαλντούμη στο ύψ. Κιάφε-Λούζιτ, στις πλαγιές της Τρεμπεσίνας προς την χαράδρα Πρόι-Μαθ. Το Υποσυγκρότημα Κετσέα αποτελούνταν από τα 3 τάγματα του 5ου ΣΠ και είχε την ακόλουθη διάταξη: Επί του υψ. 731 το 2ο Τάγμα υπό τον τχη Δημ. Κασλά (από το Πουρί Πηλίου), επί του υψ. Μπρέγκου-Ράπιτ το 3ο Τάγμα υπό τον τχη Σπ. Χειμαρριώτη (από την Κέρκυρα) και το 1ο Τάγμα υπό τον τχη Κων. Περράκη (από την Ιεράπετρα Κρήτης) ως εφεδρεία, πίσω από το ύψ. 731, στο αντέρεισμα Σπι-Καμαράτε. Το Υποσυγκρότημα Μπαλντούμη απετελούνταν από το 3ο Τάγμα του 4ου ΣΠ Λαρίσης με δκτή τον ίδιο τον Ι. Μπαλντούμη (από τη Σαμαρίνα Γρεβενών) και υπδκτή τον τχη Ευστ. Αρέθα (από τον Βόλο).

Το 2ο Συγκρότημα της Μεραρχίας υπό τον σχη Κων. Παπαδόπουλο, δκτή Πεζικού της Μεραρχίας, βρισκόταν στο Νότιο τμήμα του Μετώπου της Μεραρχίας, πάνω στην Τρεμπεσίνα, με τα δύο Υποσυγκροτήματά του, του ανχη Στεφ. Κατσιμήτρου με την υπόλοιπη δύναμη του 4ου ΣΠ (Λαρίσης), και του ανχη Χρ. Ιωάννου με τα δύο τάγματα του 16ου ΣΠ. Η Μεραρχία είχε ως εφεδρεία της το 1ο Τάγμα του 51ου ΣΠ Τρικάλων υπό τον τχη Εμμ. Τζανετή, το οποίο ήταν εγκατεστημένο στο ύψ. 731 ως τη νύχτα της 8ης Μαρτίου (παραμονή της επιθέσεως), οπότε αντικαταστάθηκε από το ΙΙ/5 Τάγμα (Κασλά), του οποίοι οι αξιωματικοί και στρατιώτες δεν γνώριζαν καλά το ύψωμα και περίμεναν  να ξημερώσει για να προσανατολισθούν.  Όμως οι μαχητές του Ι/51 Τάγματος είχαν οργανώσει τις θέσεις τους κατά τον καλύτερο τρόπο και οι νέοι του ΙΙ/5 Τάγματος τις βελτίωσαν μέσα στη νύχτα παρ’ ότι ήσαν κατάκοποι από την πολύωρη πορεία τους. Έτσι, εκτός των άλλων, την παραμονή της επιθέσεως δεν κοιμήθηκαν ούτε δύο ώρες.

Η Ιταλική επίθεση

Όλοι οι Έλληνες στρατιώτες περίμεναν την εχθρική επίθεση, αλλά δεν γνώριζαν πότε θα εκδηλωθεί. Ήταν επομένως προετοιμασμένοι υλικά και ψυχικά για να την αντιμετωπίσουν.

Πρώτη Ημέρα (9-3-1941)

Στις 4 π.μ. της 9ης Μαρτίου 1941 ο Μουσολίνι εγκαταστάθηκε στο προκεχωρημένο παρατηρητήριο «Κόμαριτ», απέναντι περίπου από το ύψ. 731, σε απόσταση βολής από το ελληνικό ΠΒ. Κανένας άλλος αρχηγός κράτους ή κυβερνήσεως κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν πήγε ποτέ τόσο κοντά στην πρώτη γραμμή, όσο ο Μουσολίνι σ’ αυτή την επίθεση. Ήθελε να είναι παρών στη μεγάλη νίκη!

Στις 6 π.μ. άρχισε η Ιταλική Εαρινή Επίθεση και ξαφνικά όλος ο τομέας της Ι Μεραρχίας συγκλονίστηκε από τους εκκωφαντικούς κρότους των εκρήξεων βλημάτων πυροβολικού παντός διαμετρήματος και βαρέων όλμων. Οι θέσεις της Μεραρχίας βάλλονταν σ’ όλο το πλάτος και το βάθος. Υπολογίστηκε  ότι έβαλε ένα πυροβόλο ανά μέτρο μετώπου. Τα πάντα ανασκάφτηκαν. Η προπαρασκευή του ιταλικού ΠΒ κράτησε δυόμισι ώρες, κατά τις οποίες έπεσαν πάνω στις ελληνικές θέσεις περίπου 100.000 βλήματα. Οι επικοινωνίες της Ι Μεραρχίας με τα εμπρός τμήματά της αποκόπηκαν. Ο μεγαλύτερος και σφοδρότερος βομβαρδισμός να γινόταν σ’ όλο το Κεντρικό Μέτωπο, και ιδιαίτερα στα υψώματα 731, Μπρέγκου-Ράπιτ και στο Κιάφε-Λούζιτ. Όταν ξημέρωσε στα 400 ιταλικά πυροβόλα και τους 300 περίπου βαρείς όλμους προστέθηκαν και 190 αεροπλάνα, τα οποία έβαλαν και αυτά στον Κεντρικό Τομέα. Κάποιο σμήνος το διοικούσε ο ίδιος ο Τσιάνο, υπουργός εξωτερικών και γαμπρός του Μουσολίνι. Στις 8 π.μ. άρχισε η κίνηση του Πεζικού με παραπλανητική ενέργεια εναντίον του δεξιού του Υποσυγκροτήματος Κετσέα (υψώματα χ. Μπούμπεσι) και των αριστερά αυτού ευρισκομένων Υπ/τος Μπαλντούμη και Συγκρ/τος Παπαδοπούλου. Χωρίς να παραπλανηθεί η Διοίκηση του Β΄ ΣΣ, οι Ιταλοί καθηλώθηκαν.

Στις 9 π.μ. ο επί του υψ. 731 διοικητής του ΙΙ/5 Τάγματος τχης Δ. Κασλάς απέστειλε προς τους διοικητές των λόχων του την εξής διαταγή: «Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρι εσχάτων. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Εμψυχώσατε άνδρας σας και τονώσατε το ηθικόν των. Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία όπως δήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή. Τηρήσατέ με ενήμερον τακτικής καταστάσεως. Επαναλαμβάνω, τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας».

Στις 9 επίσης άρχισε η κανονική επίθεση εναντίον των υψωμάτων 731 και Μπρέγκου-Ράπιτ με τους Ιταλούς να πιστεύουν ότι πάνω στα υψώματα αυτά δεν θα υπήρχε κανείς ζωντανός. Όταν σταμάτησαν τα ιταλικά πυρά πυροβολικού, τους επιτιθέμενους Ιταλούς  περιέλαβαν τα πυρά ανασχέσεως του ελληνικού ΠΒ και τους αποδεκάτισαν. Οι υπόλοιποι όμως πέρασαν τον φραγμό και προχώρησαν. «Και τότε έγινε το θαύμα. Μέσα απ’ τα χώματα, τις πέτρες, τα κομματιασμένα συρματοπλέγματα, τους ξεκοιλιασμένους γαιόσακους, αναδεύτηκαν ανθρώπινα όντα, σαν να βρικολάκιαζαν, ανασηκώθηκαν, έσφιξαν στο μάγουλο το όπλο, σημάδεψαν, έριξαν στο ψαχνό. Τα ελληνικά πολυβόλα με το βαρύ τους κροτάλισμα γάζωναν τον αέρα. Οι Ιταλοί αιφνιδιάζονται, καθηλώνονται. Οι ελάχιστοι επιζώντες Έλληνες, την κατάλληλη στιγμή εξέρχονται των κατεστραμμένων χαρακωμάτων τους και με εφ’ όπλου λόγχη και την κραυγή “ΑΕΡΑ” αντεπιτίθενται. Οι Ιταλοί ανατρέπονται και υποχωρούν προς την αρχική γραμμή εξορμήσεώς τους, καταδιωκόμενοι, αρχικά από τους μαχητές και στη συνέχεια από τα πυρά του ελληνικού ΠΒ. Οι Ιταλοί επιτίθενται εκ νέου με νέα τμήματα. Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται. Οι Ιταλοί καταφέρνουν να διατηρήσουν ένα μικρό ύψωμα με υψοδείκτη 717, μαστό του 731, 500 περίπου μέτρα μπροστά του, όπου ήταν εγκατεστημένες οι Προφυλακές Μάχης. Ανακαταλαμβάνεται με αντεπίθεση από το εφεδρικό τμήμα του Τάγματος του Κασλά». Τρίτη ιταλική επίθεση στο 731 και στο Μπρέγκου-Ράπιτ, στις 12 μ., αποκρούστηκε και πάλι αλλά καταλήφθηκε εκ νέου το ύψ. 717 μπροστά από το 731. Δεν επιχειρήθηκε ανακατάληψή του, διότι πέρα από τις μεγάλες απώλειες, δεν θεωρήθηκε σημαντικό. Στις 2 μ.μ. εξαπολύθηκε τέταρτη επίθεση και στις 4.50 πέμπτη και στα δύο υψώματα. Αποκρούστηκαν και αυτές. Ουσιαστικά την ημέρα αυτή χάθηκε η νίκη για τους Ιταλούς. Το μόνο κέδρος τους ήταν η κατάληψη του υψ. 717 των Προφυλακών Μάχης, το μόνο που κατέλαβαν καθ’ όλη την Εαρινή Επίθεση. Κατά την πρώτη ημέρα η Ι Μεραρχία είχε 3 νεκρούς και 4 τραυματίες αξιωματικούς, καθώς και 66 νεκρούς και 204 τραυματίες οπλίτες. Οι απώλειες των Ιταλών υπήρξαν βαρύτατες, ενώ συνελήφθησαν και 24 αιχμάλωτοι από αντεπίθεση που πραγματοποίησε διμοιρία του 11ου Λόχου του 5ου ΣΠ (λγού Γκερέκου).

Δεύτερη Ημέρα (10-3-1941)

Η νύχτα της 9/10 Μαρτίου πέρασε σχεδόν ήσυχα παρά τα σποραδικά πυρά ΠΒ που έπεφταν και από τις δύο πλευρές. Οι Έλληνες στρατιώτες βελτίωσαν τις θέσεις τους. Στις 6.45 π.μ. άρχισε νέος καταιγιστικός βομβαρδισμός όλου του Μετώπου· και ήταν τέτοιος που θύμιζε τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα πάντα ανασκάφτηκαν και πάλι, αλλά οι επιζήσαντες ηρωικοί υπερασπιστές, παρέμειναν ακλόνητοι στις θέσεις τους.  Στις 8.50 π.μ. νέα σφοδρή επίθεση των Ιταλών εναντίον των υψ. 731 και Μπρέγκου-Ράπιτ. Οι Ιταλοί αποκρούστηκαν και  υποχώρησαν με μεγάλες απώλειες. Συνελήφθησαν ένας λοχαγός και 3 οπλίτες. Στις 11.15 π.μ. επιτέθηκαν και πάλι, αλλά μόνο στο Μπρέγκου-Ράπιτ, αλλά ως τις 12.30 αποκρούστηκαν με βαρειές απώλειες. Το ίδιο έγινε και κατά την 3η επίθεσή στις 5.45 μ.μ. εναντίον του 731. Οι απώλειες της Μεραρχίας κατά την 2η ημέρα ήσαν 2 νεκροί και 2 τραυματίες αξιωματικοί, 27 νεκροί και 147 τραυματίες οπλίτες. Συνελήφθησαν 8 αιχμάλωτοι Ιταλοί. Για την επικρατούσα κατάσταση στο Ύψ. 731 είναι χαρακτηριστική η αναφορά του διοικητή του ΙΙ/5 Τάγματος τχη Δημ. Κασλά που απέστειλε στις 4 μ.μ. της 10 Μαρ. προς το 51ο ΣΠ (Τρικάλων): «Αναφέρω ότι γραμμή αντιστάσεως κρατείται, δεν γνωρίζω όμως επιζώντας  ή νεκρούς άνδρας. Το   παν  κατεστράφη. Χαρακώματα, συρματοπλέγματα ισοπεδώθησαν, αυτόματα όπλα και πολυβόλα κατά το πλείστον κατεστράφησαν.Αποστείλατε Πυρομαχικά, χειροβομβίδας». Παρά ταύτα το 731 δεν έπεσε στους Ιταλούς.

Τρίτη Ημέρα (11-3-1941)

Οι Ιταλοί ήθελαν πάση θυσία να διασπάσουν το Ελληνικό Μέτωπο στην περιοχή του υψ. 731, όπου το φυσικό πέρασμα προς νότον. Στις 4.30 τη νύχτα, χωρίς προπαρασκευή ΠΒ και αιφνιδιαστικά, επιτέθηκαν κατά του υψ. 731 αλλά αποκρούστηκαν. Επακολούθησε σφοδρός βομβαρδισμός. Παράλληλα δύο ιταλικά τάγματα Μελανοχιτώνων του 72 ΣΠ της Μεραρχίας Πούλιε προωθήθηκαν μέσα στη χαράδρα Πρόι-Μαθ, που βρίσκεται αριστερά του υψ. 731 και είναι κάθετη προς το μέτωπο και οδηγεί στα νώτα του υψώματος, με σκοπό να υπερκεράσουν το ύψωμα. Η κεφαλή της φάλαγγας είχε φτάσει ήδη στο Χάνι Βινοκάζιτ, στα νώτα των Ελλήνων, αλλά έγινε αντιληπτή και, όταν σηκώθηκε η πυκνή ομίχλη την αυγή, βρέθηκαν όλοι οι Ιταλοί εγκλωβισμένοι μέσα στη χαράδρα στο έλεος των ελληνικών πυρών και χωρίς οδό διαφυγής. Ως το μεσημέρι όλοι σχεδόν οι Ιταλοί είτε είχαν φονευθεί, είτε είχαν συλληφθεί αιχμάλωτοι. Μέσα στη χαράδρα αυτή όσοι Ιταλοί δεν φονεύθηκαν, συνελήφθησαν αιχμάλωτοι (501 συνολικά από τους οποίους 20 αξιωματικοί, μεταξύ τους και 3 ταγματάρχες). Ο διοικητής τους είχε αυτοκτονήσει. Οι νεκροί ήταν πάνω από 250, όλο δε το υλικό τους έπεσε στα χέρια των Ελλήνων. Στην ενέργεια αυτή πρωτοστάτησε το ΙΙΙ/19 Τάγμα Σερρών (Κουτρίδη), που είχε διατεθεί στην Ι Μεραρχία και ήταν εγκατεστημένο  κοντά στην έξοδο της χαράδρας έτοιμο να επέμβει υπέρ του 731. Στις 9.45 π.μ., μετά από σφοδρό βομβαρδισμό, οι Ιταλοί για αντιπερισπασμό εκτόξευσαν επίθεση κατά του υψ. 731 και του Μπρέγκου Ράπιτ, αλλά και η επίθεση αυτή αποκρούστηκε. Οι απώλειες της Μεραρχίας την 3η ημέρα ανήλθαν σε 2 νεκρούς και 3 τραυματίες αξιωματικούς και σε 44 νεκρούς και 132 τραυματίες οπλίτες.

Τέταρτη Ημέρα (12-3-1941)

Τα μεσάνυκτα (0.45) οι Ιταλοί, με νέες μονάδες, εξαπέλυσαν νέα επίθεση, η οποία αποκρούστηκε με αγώνα εκ του συστάδην. Στις 5.30 το πρωί, και άλλη επίθεση, η 11η κατά σειρά, εναντίον των υψ. 731, Μπρέγκου Ράπιτ και Κιάφε-Λούζιτ, αποκρούστηκε και αυτή. Οι απώλειες της Ι Μεραρχίας σε όλο το μέτωπό της ήταν: 6 νεκροί και 6 τραυματίες αξιωματικοί, 93 νεκροί και 307 τραυματίες οπλίτες. Το Β΄ ΣΣ διέθεσε το Ι/67 Τάγμα της XVII Μεραρχίας (δκτής τχης Περ. Ελευθεριάδης από τη Λέσβο) στην Ι Μεραρχία και διέταξε επίσης την αντικατάσταση του 5ου ΣΠ (Τρικάλων) και του Ι/51 Τάγματος (Τρικάλων), δηλ. του Υποσυγκροτήματος Κετσέα, από το 19ο ΣΠ (Σερρών), λόγω των πολλών απωλειών που είχε υποστεί κατά τον 4ήμερο αγώνα, κατά τον οποίο αντιμετώπισε την μεγαλύτερη επίθεση όλου του πολέμου. Στο ύψ. 731 εγκαταστάθηκε το ΙΙΙ/19 Τάγμα (λγού Κουτρίδη), με τον 9ο Λόχο του εφ. ανθλγού Χρυσ.  Χρυσάφη στην κορυφή του υψώματος. Στο ύψ. Μπρέγκου Ράπιτ το Ι/19 Τάγμα (τχη Μ. Παπακωνσταντόπουλου) και το ΙΙ/19 Τάγμα (τχη Χρ. Φωκά Χρήστου), ως εφεδρεία του Συντάγματος στο ύψ. Σπι Καμαράτε. Στο ΙΙΙ/19 Τάγμα παρέμεινε ο δκτής του αντικατασταθέντος ΙΙ/5 Τάγματος (τχης Δημ. Κασλάς), με έναν λόχο για 24 ώρες, διατηρώντας και τη διοίκηση των τμημάτων του υψ. 731. Η αντικατάσταση έγινε τη νύχτα, όπως προβλέπεται. Στον Υποτομέα του τχη Μπαλντούμη, στο ύψ. Κιάφε Λούζιτ, παρέμεινε το ΙΙΙ/4 Τάγμα, που τέθηκε απ’ ευθείας υπό την διοίκηση της Μεραρχίας. Στις 14 Μαρτίου ο Μπαλντούμης παρέδωσε την διοίκηση του Τάγματος στον τχη Αρέθα.

Στο εξής το Συγκρότημα Γεωργούλα και το Υποσυγκρότημα Κετσέα, έπαψαν να υφίστανται και οι δυνάμεις τους ως 5ο Σύνταγμα πλέον απεσύρθησαν στα μετόπισθεν,  ως εφεδρεία της Ι Μεραρχίας, για ανασυγκρότηση και ανάπαυση. Κατά τον 4ήμερο αγώνα του στα υψ. 731, Μπρέγκου-Ράπιτ και Σπι Καμαράτε, το 5ο ΣΠ είχε τις εξής απώλειες: νεκροί αξιωματικοί 6, οπλίτες 119· τραυματίες: αξιωματικοί 8, οπλίτες 425. Εξαφανισθέντες: αξιωματικοί 1, οπλίτες 27. Σύνολο απωλειών 586, δηλ. περίπου το μισό της δυνάμεώς του.

Οι επόμενες ημέρες (13 έως 25 Μαρτίου 1941)

Με το ίδιο πείσμα και την ίδια αποφασιστικότητα αντιμετώπισε και το 19ο ΣΠ (Σερρών) τους εξ ίσου σφοδρούς βομβαρδισμούς και τις επιθέσεις που εξαπέλυσαν οι Ιταλοί τις τρεις επόμενες ημέρες (13 έως 15 Μαρτίου) σε ολόκληρο το μέτωπο και ιδιαίτερα στο ύψ. 731. Οι απώλειες της Μεραρχίας ήταν μεγάλες. Από τις 16 Μαρτίου οι Ιταλοί αποφάσισαν την αναστολή των μεγάλων επιθετικών επιχειρήσεων, εν αναμονή πλεονεκτικοτέρων συνθηκών και με την έμμονη προοπτική του Μουσολίνι να εξασφαλίσει έστω και μικρή επιτυχία, προτού οι Γερμανοί επιτεθούν στην Ελλάδα. Στις 16, 17 και 18 δεν έγιναν ιταλικές επιθέσεις, αλλά συνεχίστηκαν οι σποραδικοί βομβαρδισμοί με πυροβολικό και Όλμους. Τότε η Ι Μεραρχία (Θεσσαλίας) αποσύρθηκε στα μετόπισθεν ως εφεδρεία, όπου παρέμεινε μέχρι τις 31 Μαρτίου 1941. Το πρωί της 19ης Μαρτίου όμως, μετά από σφοδρό βομβαρδισμό του υψ. 731, νεοαφιχθείς και καλά εκπαιδευμένος ιταλικός λόχος με 4 άρματα και υπό την κάλυψη των πυρών τους πλησίασε τα χαρακώματα της κορυφής του υψώματος, αιφνιδιάζοντας τους υπερασπιστές του, οι οποίοι εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και ετράπησαν σε φυγή πίσω από το ύψωμα, κατέλαβε την κορυφή του υψ. 731 και κατήλθε στο αντιπρανές, όπου εφόνευε ακόμη και όσους παρεδίδονταν, με υψωμένα τα χέρια. Το ύψωμα ανακαταλήφτηκε αμέσως από τον εφεδρικό λόχο και οι Ιταλοί αποδεκατίστηκαν. Από τα 4 ιταλικά άρματα τα 2 καταστράφηκαν επί τόπου, ένα έπεσε στη χαράδρα και το 4ο διέφυγε.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το πρωί (9.30) της 22-3-1941 ήρθε στο ύψ. 731 ομάδα Ιταλών κηρύκων, στην οποία συμμετείχαν τρεις στρατιωτικοί ιερείς και μερικοί τραυματιοφορείς, για να ζητήσει εκεχειρία 4-6 ωρών για να θάψουν τους νεκρούς και ανέφερε ότι από ιταλικής πλευράς διατάχτηκε διακοπή του πυρός από τον δκτή της Μεραρχίας Μπάρι, ο οποίος παρακαλούσε να γίνει το ίδιο και από τους Έλληνες. Αφού ενημερώθηκε όλη η ελληνική ιεραρχία μέχρι το Γενικό Στρατηγείο, καθορίστηκαν οι εξής όροι για την αποδοχή της εκεχειρίας: α) Η κατάπαυση του πυρός έπρεπε να επεκταθεί και στην Αεροπορία, β) Θα ήταν 4ώρου διαρκείας από το επόμενο πρωί, γ) Στο πρωτόκολλο θα αναγραφόταν σαφώς ότι την εκεχειρία ζήτησαν οι Ιταλοί και μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλους τομείς, αν το ζητούσαν, δ) Η περισυλλογή και ταφή των νεκρών Ιταλών από το ύψ. 717 και πίσω, καθώς και στη χαράδρα Πρόι-Μαθ θα γινόταν από ελληνικά τμήματα, παρισταμένων Ιταλών αντιπροσώπων του Υγειονομικού, ε) Η έναρξη και η λήξη της εκεχειρίας θα γινόταν με ειδικά σαλπίσματα, στ) Το πρωτόκολλο εις διπλούν θα υπογραφόταν από ανώτερους αξιωματικούς. Οι όροι αυτοί δεν έγιναν δεκτοί και οι εχθροπραξίες ξανάρχισαν στις 11 το βράδυ. Στο μεσοδιάστημα «ο δκτής του Ι/67 Τάγματος που προωθήθηκε μέχρι το ύψ. 717, σε σχετική έκθεσή του, ανέφερε ότι, καίτοι είχε ήδη αντικρίσει εικόνες ανθρωποσφαγής στα πεδία μαχών της Μακεδονίας και της Μ. Ασίας, εν τούτοις το μακάβριο και φρικιαστικό θέαμα, που αντίκρισε στον χώρο μεταξύ των υψ. 731 και 717, υπερέβαινε τις δυνατότητες της ανθρώπινης φαντασίας. Όλη η ορατή περιοχή μεταξύ των δύο αυτών υψωμάτων ήταν καλυμμένη με πτώματα και τεμαχισμένα ανθρώπινα μέλη, ανακατεμένα με σπασμένα όπλα και χώματα. Σε πολλές περιπτώσεις υπήρχαν πτώματα Ιταλών εναγκαλισμένα με πτώματα Ελλήνων. Ασφαλώς την ίδια θέα είχε δει και ο επικεφαλής των κηρύκων ιερέας, ο οποίος όταν έφθασε στον ΣΔ του τάγματος έπαθε νευρικό κλονισμό και θα κατέρρεε αν δεν τον βοηθούσε ο ιατρός του Τάγματος. Συνέχεια αναφωνούσε “Ω Θεέ μου”». Την νύκτα της 22/23 Μαρτίου από τις 11 το βράδυ μέχρι το πρωί εξαπολύθηκε σφοδρός βομβαρδισμός σε όλο τον τομέα της Ι Μεραρχίας, ως αντίποινα για τη μη επίτευξη της εκεχειρίας. Οι τελευταίες επιθέσεις των Ιταλών εναντίον του υψ. 731 έγιναν στις 24 Μαρτίου, χωρίς αποτέλεσμα.

Οι συνολικές απώλειες της Ι Μεραρχίας καθ’ όλη τη διάρκεια της Εαρινής Ιταλικής Επιθέσεως ήταν: 19 νεκροί και 37 τραυματίες αξιωματικοί· 282 νεκροί και 1.425 τραυματίες οπλίτες. Επιπλέον οι απώλειες του 19ου ΣΠ ήταν: 7 νεκροί και 20 τραυματίες αξιωματικοί· 249 νεκροί και 603 τραυματίες οπλίτες. Οι απώλειες των Ιταλών για όλο τον Κεντρικό Τομέα υπολογίζονται σε 5.000 περίπου νεκρούς, ενώ οι αιχμάλωτοι (από 7 Ιανουαρίου μέχρι τέλος Μαρτίου), για όλο το μέτωπο, ήταν 189 αξιωματικοί και 7.645 οπλίτες.

Στις 21 Μαρτίου 1941 ο Μουσολίνι ταπεινωμένος, γεμάτος πικρία και απαγοήτευση αναχώρησε για τη Ρώμη. Την προηγούμενη μίλησε στους ανώτερους διοικητές  του Στρατού του Αλβανικού Μετώπου και τους κοινοποίησε εγγράφως τις απόψεις του και τη γνώμη του για την αποτυχούσα Εαρινή Επίθεση. Μετά τη λήξη της συσκέψεως αυτής είπε τον έμπιστό του στρατηγό και υφυπουργό Αεροπορίας Πρίκολο: «Αηδίασα από αυτό το περιβάλλον. Δεν επροχωρήσαμεν ούτε βήμα. Μέχρι τούδε με έχουν εξαπατήσει. Περιφρονώ βαθύτατα όλους αυτούς τους ανθρώπους».

Κατά τον στρατηγό Ι. Μυτιληναίο, «στο ύψ. 731 νίκησαν οι ηθικές δυνάμεις και η πίστη στο δίκαιο του αγώνα των Ελλήνων έναντι των υλικών δυνάμεων των Ιταλών. Από τα επιμέρους στοιχεία ξεχωρίζουν: Η διαφορά στην ικανότητα των ελληνικών Διοικήσεων έναντι των ιταλικών σε όλα τα κλιμάκια Διοικήσεως. Η σωστή εκπαίδευση των Ελλήνων οπλιτών, ιδίως στη χρήση της λόγχης και στον εκ του συστάδην αγώνα, που απετέλεσε το φόβητρο των Ιταλών και τέλος το ηθικό του αφανούς Έλληνα στρατιώτη, ο οποίος με το υπέροχο παράδειγμα της καρτερίας του, την περιφρόνηση προς τον θάνατο, την αφοσίωση στο καθήκον προς την Πατρίδα και τον άφθαστο ηρωισμό του, δόξασε την Ελλάδα και δίδαξε στον εχθρό ότι οι ελληνικές καρδιές δεν κάμπτονται από το σίδερο και τα όπλα αλλά αυτά κάμπτονται προ των ελληνικών καρδιών. Ο απαράμιλλος αυτός ηρωισμός των Θεσσαλών στο ύψ. 731 δεν ήταν τυχαίος. Δεν πολέμησαν έτσι επειδή έτυχε να βρεθούν στο ύψωμα αυτό αμυνόμενοι και δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο. Άλλοι στρατιώτες, από άλλη περιοχή ίσως να έκαναν το ίδιο, ίσως όχι. Οι Θεσσαλοί στρατιώτες του Β΄ ΣΣ ήσαν οι συνεχιστές μιας ιστορίας που θέλει τα θεσσαλικά τμήματα να διακρίνονται πάντοτε στους αγώνες του έθνους. Στους Βαλκανικούς Πολέμους η Ι Μεραρχία ήταν εκείνη που με τον αγώνα της ανάγκασε τους Τούρκους να παραδώσουν τη Θεσσαλονίκη και ήταν εκείνη που εισήλθε πρώτη στην πόλη μαζί με τον Αρχιστράτηγο. Στη Μικρασιατική Εκστρατεία, η Ι Μεραρχία ήταν εκείνη που πάτησε πρώτη τα άγια χώματα της Ιωνίας, αποβιβασθείσα στη Σμύρνη το 1919. Ήταν εκείνη που κατά την υποχώρηση και εκκένωση της Μ. Ασίας από τον Ελληνικό Στρατό το 1922, μέσα στο χάος και τον πανικό, υποχώρησε συγκροτημένη και τελευταία, καλύπτοντας την επιβίβαση στα πλοία και των τελευταίων Ελλήνων στρατιωτών. Ακόμα και στον ατυχή πόλεμο του 1897 ήταν εκείνη που, σαν οπισθοφυλακή, κάλυπτε την υποχώρηση του Ελληνικού Στρατού, καθυστερώντας τους Τούρκους μέχρι την ανακωχή. Αυτοί είναι οι Θεσσαλοί στρατιώτες στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Η Τιτανομαχία του υψ. 731 είναι η πιο σημαντική ηρωική τους πράξη. Ο αγώνας στο ύψ. 731 θα μπορούσε να συγκριθεί με τη Μάχη του Μαραθώνα, υπερτερώντας όμως στο ότι εκεί ο αγώνας κρίθηκε σε μία ημέρα, ενώ εδώ σε 15 περίπου ημέρες με 3 έως 5 αποκρούσεις εχθρικών επιθέσεων σχεδόν κάθε ημέρα. Θα μπορούσε να συγκριθεί με τη θυσία του Λεωνίδα και των 300 Σπαρτιατών και 700 Θεσπιαίων στις Θερμοπύλες, υπερτερώντας όμως στο ότι ο εχθρός εκεί, έστω και ανορθόδοξα, κατάφερε να περάσει, ενώ εδώ δεν μπόρεσε, παρ’ ότι ο συσχετισμός των δυνάμεων και των μέσων, σε σχέση με το πλάτος του μετώπου ήταν περίπου ο ίδιος».

Ο αρχιστράτηγος Αλέξ. Παπάγος, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της Διοικήσεως και των μαχητών του, σε ειδική για τους αγώνες στο ύψ. 731 διαταγή του, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η επταήμερος προσπάθεια, την οποίαν καταβάλλει εναντίον σας ο εχθρός, δεν σας εκλόνισε, σάς έδωσε μίαν νέαν αφορμήν να αποδείξητε διά πολλοστήν φοράν τας λαμπράς αρετάς σας και προ παντός την πίστην σας επί το δίκαιον του αγώνος σας. Η τετράμηνος και πλέον εκστρατεία την οποίαν νικηφόρως διεξάγετε, σας εκάλυψε με δάφνας δόξης αφθάστου [...] Ολόκληρος ο Στρατός μας τον οποίον Σεις του Κεντρικού Μετώπου τόσο λαμπρά αντιπροσωπεύετε και εις την ιστορίαν του οποίου προσεθέσατε νέας ενδόξους σελίδας, σας παρακολουθεί και σας θαυμάζει. Σας απευθύνω τα πλέον θερμά συγχαρητήρια. Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός».

Οι υποχωρητικές κινήσεις του Απριλίου 1941

Η γερμανική επίθεση στις 6 Απριλίου 1941 βρήκε τον Ελληνικό Στρατό στην Αλβανία να κατέχει σταθερά τις θέσεις του. Η Ι Μεραρχία βρισκόταν βόρεια της Πρεμετής για ανασυγκρότηση μετά την απόκρουση της Εαρινής Επιθέσεως. Μετά την κατάρευση του Μετώπου της Μακεδονίας και την είσοδο του γερμανικού στρατού στην Ελλάδα, άρχισε  η σύμπτυξη των καταπονημένων μονάδων του Β΄ ΣΣ προς τα ελληνικά σύνορα από τον μοναδικό δρόμο Κλεισούρας  – Πρεμετής – Μέρτζανης – Ιωαννίνων και τα παράπλευρα υψώματα. Η Ι Μεραρχία άρχισε τη σύμπτυξη στις 10 Απρ. και κινήθηκε στην αρχή προς Λεσκοβίκι – Ραντάνι – Κάμπασι – Ερσέκα υπό τις διαταγές του ΤΣΗ, ώστε να καλύψει το αριστερό πλευρό του Βορείου Μετώπου. Κατόπιν μετακινήθηκε στην περιοχή Κιάφε Κιάριτ και από τις 13 Απριλίου υπήχθη στη νεοσυγκροτεθείσα Ομάδα Μεραρχιών Μπόροβας, όπου έφτασε το πρωί της επομένης. Αποστολή είχε να αμυνθεί στη διάβαση Κιάφε Κιάριτ μεταξύ Μπαταρός και της βόρειας εξόδου της στενωπού. Το 5ο ΣΠ με μία μοίρα ΟΠ και μία των 155 ετάχθη στον αυχένα Κιάφε Κιάριτ και δυτικά, το δε 4ο ΣΠ με μία μοίρα ΟΠ και μία πυροβολαρχία των 85 ανατολικά του 5ου ΣΠ μέχρι Μπαταρός. Το ΙΙ/5 Τάγμα εγκαταστάθηκε αμυντικώς στον αυχένα ΝΔ της Μπόροβας για να εμποδίσει τυχόν μετακινήσεις μηχανοκινήτων επί της αμαξιτής οδού από Βορρά προς Νότο. Η Διοίκηση της Μεραρχίας εγκαταστάθηκε στο Μπεζάνι. Το ηθικό των ανδρών είχε μειωθεί και ιδιαιτέρως αυτών του 5ου ΣΠ. Το πρωί της 15ης Απρ. μηχανοκίνητα του εχθρού πλησίασαν τις θέσεις του 5ου ΣΠ, αλλά ύστερα από βολές του πυροβολικού αποχώρησαν στις 10 π.μ. Στις 5 μ.μ. ο εχθρός κατέλαβε τα υψ. 1015 και 1060 στην περιοχή Κάμενικ. Από εκεί οι Ιταλοί κινήθηκαν ΝΑ ως τις 9 μ.μ. χωρίς να λάβουν επαφή με τα ελληνικά τμήματα. Οι λιποταξίες των ανδρών της Ι Μεραρχίας συνεχίστηκαν τη νύχτα 15/16 Απρ. και έφθασαν στο 50-60% με αυξανόμενη πτώση του ηθικού των υπολοίπων, κατάσταση που δυσκόλευε τη σύμπτυξη. Ο διοικητής του 5ου ΣΠ διέταξε τον τυφεκισμό επί τόπου των λιποτακτών. Οι αξιωματικοί πήραν τα όπλα των λιποτακτών και πολεμούσαν οι ίδιοι σαν οπλίτες. Στις 16 Απρ. οι Ιταλοί εισχώρησαν ανάμεσα στο 4ο και 5ο ΣΠ. Στη γραμμή ανασχέσεως βρίσκονταν μόνον 150 άνδρες του ΙΙ/5 Τάγματος (Κασλά), οι οποίοι απέκρουσαν την ιταλική επίθεση προς κατάληψη των υψ. του Κιάφε Κιάριτ. Με το σκοτάδι η Ι Μεραρχία συμπτύχθηκε στην τοποθεσία Μπάρμασι για ανασυγκρότηση υπό την κάλυψη του Αποσπάσματος Γεωργούλη, που ήταν εγκατεστημένο στην Μπόροβα. Την επομένη η Μεραρχία έλαβε διαταγή να συγκεντρωθεί στην περιοχή Καμπάσι και να είναι έτοιμη την επομένη να κινηθεί προς Κόνιτσα. Στις 18 Απρ. (Μ. Παρασκευή) η Μεραρχία (μείον το ΙΙΙ/5 Τάγμα που μαχόταν στη Μπόροβα) πέρασε τα ελληνοαλβανικά σύνορα από τη γεφύρα Σκορδίλη, όπου εγκατέστησε προγεφύρωμα. Έστειλε επίσης απόσπασμα να φράξει τη διάβαση στην περιοχή Πυρσόγιαννης (ύψος Χάνι Κουκλούς). Στις 19 έφθασε στην Κόνιτσα. Τη νύχτα της 20/21 μεταστάθμευσε στην περιοχή Μεγάλη Εκκλησιά – Αρτσίστα και ανακάλεσε το απόσπασμα από το Χάνι Κουκλούς. Εν συνεχεία κινήθηκε νότια, καθώς πληροφορήθηκε τη σύναψη της ανακωχής. Στις 24 Απριλίου 1941 έφτασε στο Ανθοχώριο Μετσόβου, όπου παρέδωσε τον οπλισμό της επί αποδείξει. Από τις 26 έως τις 29 Απρ. παρέμεινε στην περιοχή Ανηλίου. Στις 30 μεταστάθμευσε στο Μέτσοβο και στις 1-2 Μαΐου 1941 διαλύθηκε. Κατά τον εξάμηνο νικηφόρο αγώνα του το 5ο ΣΠ είχε (ως τις 15 Μαρτίου 90 αξιωματικούς καί 2.600 οπλίτες εκτός μάχης (νεκροί, εξαφανισθέντες, θανόντες από αρρώστιες, τραυματίες).

Ο πόλεμος στο Αλβανικό Μέτωπο έληξε άδοξα. Ο Ελληνικός Στρατός, και η Ι Μεραρχία (Θεσσαλίας) ειδικότερα, που κατενίκησε τους Ιταλούς στην Πίνδο και την Αλβανία και δημιούγησε το Έπος του ’40, που έγραψε την εποποιΐα στα υψώματα 731 και Μπρέγκου Ράπιτ, τώρα αυτοδιαλύεται. Οι μαχητές της «που σάρωσαν πολεμώντας σε βαρυχειμωνιά 5 και 6 ιταλικές μεραρχίες· που έδωσαν την νίκη στο 731 και στην Τρεμπεσίνα· που έφεραν το μεγάλο βάρος του πολέμου στην Αλβανία, αυτοί τέλος που “συγκροτούσαν έναν ένδοξο στρατό”, μεταβλήθηκαν τώρα σε “φυγάδας εν αποσυνθέσει μεταξύ δύο εχθρών”, όπως προειδοποίησε ότι θα συμβεί ο στρατηγός Παπαδόπουλος στον Παπάγο, μιλώντας με την πείρα του από τον πόλεμο στην Μ. Ασία. Και με την γνώση του για την πραγματική κατάσταση του στρατού στην Αλβανία και τα όρια της αντοχής του».

Η απελευθέρωση της Θεσσαλίας

Μετά την ήττα τους οι Γερμανοί στο Δυτικό και Ανατολικό Μέτωπο, τον Οκτώβριο του 1944 αρχίζουν να αποχωρούν από την Ελλάδα και να συμπτύσσονται προς βορράν. Από την Καρδίτσα είχαν αποχωρήσει ήδη από τις 2 Σεπ. Στις 18 Οκτ. φεύγουν από τα Τρίκαλα και μένουν μια βραδυά στο Μουργκάνι από το οποίο αναχώρησαν στη 1 μ.μ. της επομένης. Από τον Βόλο αποχώρησαν στις 19 Οκτ. Από τη Λάρισα η κύρια δύναμή τους αποσύρθηκε την Κυριακή 22 Οκτ. αφήνοντας στην πόλη την οπισθοφυλακή, με την ομάδα Καταστροφών (Τσούκ Καταστρόφ), η οποία ανατίναξε τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Λαρίσης, κτίρια, μηχανοστάσια κ.ά. Φεύγοντας και αυτή, μαζί με την οπισθοφυλακή, αργά τη νύχτα (3 π.μ. της 23 Οκτ.) ανατίναξε και τη γέφυρα στο Αλκαζάρ. Η Δευτέρα  που ξημέρωσε βρήκε τη Λάρισα και τη Θεσσαλία ελεύθερη από τον τελευταίο ξένο κατακτητή.

http://www.elliniki-gnomi.eu/archives/22698

Κατά τόν 19ο αἰῶνα τό νεοσύστατο Ἑλληνικό κράτος, ὑποτασσόμενο στά δυτικά ἀλλοτριωμένα καί ἀλλοτριωτικά πρότυπα τοῦ Διαφωτισμοῦ καί τῆς Γαλλικῆς ἐπανάστασης, ἐπεδίωξε νά ἐξευρωπαϊστεῖ μέ σκοπό τήν δῆθεν πρόοδο καί τόν ἐκσυγχρονισμό του. Αὐτή ἡ τακτική βέβαια ἐπηρέασε καταλυτικά τήν πορεία τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας καί εἰδικότερα τοῦ μοναχισμοῦ.

«Ὁ κρατικός ἐκδυτικισμός πού ἐπιδιώχθηκε, ὅπως ἔχει ὑπογραμμιστεῖ, δέν θά μποροῦσε νά ἐπιτευχθεῖ σε καμμία περίπτωση χωρίς ἐπιβολή δυτικῶν προτύπων στήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία διαφοροποιοῦσε ριζικά τίς ὀρθόδοξες ἐθνότητες τῆς Ἐθναρχίας ἀπό τήν πολιτισμική Παράδοση τῆς Εὐρώπης (πρᾶγμα ποὺ δὲν ἐξυπηρετοῦσε τὸν πονηρὸ αὐτὸν σκοπό). Ἡ δέ κατά τῆς Ὀρθοδοξίας “ἐπιβουλή” –γιά νά χρησιμοποιήσω τόν δικαιωμένο ἀπό τά πράγματα ὅρο τοῦ Κοσμᾶ Φλαμιάτου– ἐπικεντρώθηκε στόν μοναχισμό, τὸν χῶρο ποὺ συνεχίζει μέ αὐθεντικότητα τήν δομή καί τόν τρόπο λειτουργίας τῆς πρωτοχριστιανικῆς Ἐκκλησίας.

Τήν ἔκταση δέ τῆς προοδευτικῆς διάβρωσης φανερώνει ἡ συνοδική “ἐπίσημη ἐκκλησιαστική” συμμετοχή στήν διάλυση τῶν Ἱερῶν Μονῶν, δηλώνοντας ξεκάθαρα τό πνεῦμα αὐτοκαταστροφῆς πού εἶχε κυριεύσει ἀπό τό 1833 καί....

ΠΗΓΗ: http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2013/11/blog-post_6710.html

Ορισμένοι τους τοποθετούν ως μια αίρεση στον ευρύτερο προτεσταντικό χώρο. Δεν πρόκειται όμως για «καθαρή» θρησκεία, αλλά για μια πολυεθνική εμπορική μετοχική εταιρεία, με τον τίτλο: «ΒΙΒΛΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑΔΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΚΟΠΙΑ», η οποία εδρεύει και δραστηριοποιείται στο Μπρούκλιν των Η.Π.Α., με παραρτήματα σε όλο τον κόσμο. Ξεκίνησε τις εργασίες της το 1884 και ιδρυτής της υπήρξε ο Κάρολος Ρώσελ. Από τότε και ως τα σήμερα εκδίδει τα περιοδικά «ΣΚΟΠΙΑ» και «ΞΥΠΝΑ», με τα οποία διαδίδει σε όλο τον κόσμο τις χονδροκομμένες πλάνες της, συνοψίζοντας όλες τις αντιχριστιανικές αιρετικές διδασκαλίες του παρελθόντος. Σύμφωνα με την οργάνωση, η τυφλή πίστη στις δοξασίες της και η προώθηση των εκδοτικών προϊόντων της, είναι η «αληθινή λατρεία του Ιεχωβά»! Ονομάζονται «Μάρτυρες του Ιεχωβά» και «Χιλιαστές», από τη δοξασία τους της δήθεν «χιλιετούς βασιλείας του Χριστού στη γη». Στην αρχή ονομάζονταν «Σπουδαστές των Γραφών».

Σύμφωνα με τις αρχές της εταιρείας, ο Ιεχωβά διαμηνύει το θέλημά του στους ανθρώπους μέσω αυτής. Κατά συνέπεια άρνηση των δοξασιών της εταιρείας σημαίνει γι’ αυτούς άρνηση του θελήματος του Θεού. Δεν εξηγούν, όμως, αν οι ριζικές αναθεωρήσεις κατά καιρούς των δοξασιών της και οι παταγωδώς διαψευσμένες ψευδοπροφητείες της, εντάσσονται στο θέλημα του Θεού! Έχουν ορίσει πάμπολλες συγκεκριμένες χρονολογίες ότι θα ερχόταν το τέλος του κόσμου, και η «έναρξη της εγκόσμιας βασιλείας του Χριστού» και διαψεύστηκαν οικτρά. Για να δικαιολογηθούν πρόβαλλαν κατά καιρούς ορισμένες αφελείς δικαιολογίες. Χαρακτηριστική είναι η δικαιολογία τους, πως το 1914 έγινε «αοράτως» η Δευτέρα Παρουσία», κακοποιώντας φρικτά την αγία Γραφή, η οποία μας βεβαιώνει, σε πάμπολλα σημεία της, ότι το φοβερό εκείνο γεγονός θα είναι ορατό από όλη την ανθρωπότητα και θα συνταράξει ολόκληρη τη δημιουργία!

Όπως αλλάζουν κατά καιρούς τις δοξασίες τους, αλλάζουν και ονόματα, για την εξαπάτηση των αφελών. Τελευταία θέλουν να ονομάζονται «Χριστιανοί», παρ’ όλο που στο παρελθόν θεωρούσαν «το όνομα Χριστιανός δυσώδες» (Σκοπιά, 1962,σ.143)! Το υπερτιμημένο όμως όνομα του Χριστού το φέρουν όσοι πιστεύουν στη Θεότητά Του και όχι όσοι την αρνούνται, διότι αυτοί θεωρούνται από την αγία Γραφή «αρνητές του Χριστού, αντίχριστοι» ( Α΄Ιωάν.5,20.Β΄Ιωάν.9)!

Όχι μόνο με μπορούν να χαρακτηρίζονται, πολλώ δε μάλλον να ονομάζονται Χριστιανοί, αλλά μάλλον αλλά ομοιάζουν περισσότερο με τους μουσουλμάνους. Μια προσεκτική μελέτη των δοξασιών τους αποδεικνύει ότι οι περί Θεού, Ιησού Χριστού και Αγίου Πνεύματος διδασκαλίες τους σχεδόν ταυτόσημες. Το ίδιο ταυτόσημες είναι και οι περί «σωτηρίας» (υποταγή στο θέλημα του Θεού), οι περί ο υλικού παραδείσου, κλπ. Κατά συνέπεια θα ήταν ορθότερο να ονομάζονται «Μουσουλμάνοι Μάρτυρες του Ιεχωβά», έχοντας περισσότερη συγγένεια οι δοξασίες τους!

Πρόκειται επίσης για άκρως ρατσιστική οργάνωση, διότι διαχωρίζει τα μέλη της στο «Κυβερνόν Σώμα», από στον «πολύ όχλο», τους «δούλους της Βασιλείας», δηλαδή τους οπαδούς τους. Για μεν τους πρώτους «προορίζει» την «ουράνια διακυβέρνηση», για δε τους δεύτερους την «αιώνια εγκατοίκηση στη γη», την οποία θα «αποκτήσουν» με την τυφλή και άκριτη υποταγή στους πρώτους! Στα περιοδικά τους αναφέρουν πως όσοι δεν είναι υποταγμένοι στο θέλημα της εταιρείας, δεν είναι «Μάρτυρες του Ιεχωβά», «σύντομα» θα γίνει ο Αρμαγεδδών, θα σφαχτούν και θα πλύνουν τα πόδια τους εκείνοι στο αίμα των μη Χιλιαστών (Σκοπιά, 1968,σ.83)! Αυτή η προσδοκία τους είναι ένα μικρό δείγμα του μίσους που κρύβουν στην ψυχή τους για τους μη οπαδούς της εταιρείας, και μια απόδειξη του προσωπείου της «αγάπης», που «φορούν» όταν κάνουν προσηλυτισμό!

Συνοψίζοντας, δεν πρόκειται για θρησκεία, αλλά για εμπορική εταιρεία, η οποία εμπορεύεται έντυπα της δικής της εμπνεύσεως. Οι δε οπαδοί της πρέπει να θεωρηθούν άμισθοι υπάλληλοι της εταιρείας! Για να μπορεί να τους ελέγχει, ασκεί ισχυρότατο και μεθοδευμένο ψυχολογικό εξαναγκασμό, με το ψευτοδίλημμα: μένοντας στην εταιρεία και δουλεύοντας γι’ αυτήν σώζεσαι, κατά την «καταστροφή του Αρμαγεδδώνα», φεύγοντας από αυτή χάνεσαι!

Τι διδάσκουν οι «Μάρτυρες του Ιεχωβά»

Έχουν απορρίψει ολόκληρο το χριστιανικό οικοδόμημα και έχουν υιοθετήσει όλες τις αιρέσεις, που καταδίκασε στο διάβα των αιώνων η Εκκλησία μας. Ιδού μερικές από τις πλάνες τους:

1. Αρνούνται με βδελυγμία το δόγμα της Αγίας Τριάδος, το οποίο χαρακτηρίζουν ως τη «χειρότερη σατανική πλάνη»! Θεός είναι μόνο ο Πατέρας, τον οποίο ονομάζουν Ιεχωβά (αναβίωση αιρέσεων: μοναρχιανισμού, αρειανισμού, νεστοριανισμού, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός, κλπ).
2. Αρνούνται τη χιλιοβεβαιωμένη από την Αγία Γραφή θεότητα του Χριστού μας. Τον χαρακτηρίζουν ως το «πρώτο κτίσμα του Θεού», «αδελφό των αγγέλων» και αυτού ακόμα του Σατανά! Γεννήθηκε και έζησε ως άνθρωπος. Πέθανε και εκμηδενίστηκε στον τάφο και στη θέση του ο Θεός «ανέστησε κάποιο πνευματικό ον», το οποίο ταυτίζεται με τον αρχάγγελο Μιχαήλ! Ευνόητη είναι η πλάνη τους αυτή να δείχνει τον «αντίχριστο» (Α΄Ιωάν.2,18) (αναβίωση αιρέσεων: αρειανισμού, νεστοριανισμού, μονοφυσιτισμού, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός, κλπ)!
3. Αρνούνται τη θεότητα του Παναγίου Πνεύματος, καθώς και την προσωπική Του υπόσταση, θεωρώντας Το ως «απρόσωπη δύναμη του Θεού» (αναβίωση αιρέσεων: πνευματομάχων, αρειανών, Ισλαμισμός, Ιουδαϊσμός, κλπ)!
4. Αρνούνται τη φύση της Εκκλησίας και τη δυνατότητα να γίνουν μέλη Της όλοι οι άνθρωποι, παρά μόνο οι «144.000 κεχρισμένοι»! Τη θέση της επί γης Εκκλησίας πήρε γι’ αυτούς η εμπορική εταιρεία Σκοπιά, στην οποία οφείλουν να ενταχθούν οι «δούλοι της βασιλείας» (καινοφανής παράξενη δοξασία)!
5. Αρνούνται την αθανασία της ψυχής και ως συνέπεια την κόλαση των αμαρτωλών. Με το θάνατο οι άνθρωποι εκμηδενίζονται όπως τα ζώα, (αναβίωση αίρεσης των θνητοψυχητών)!
6. Αρνούνται να τιμήσουν την Παναγία ως Θεοτόκο, αφού ο Χριστός δεν ήταν Θεός, και ως Αειπάρθενο (αναβίωση αίρεσης των Παυλικιανών, Καθαρών, Βογομίλων, κλπ)!
7. Αρνούνται να τιμήσουν τους αγίους και την πρεσβεία τους στο Θεό. Αρνούνται την τιμή των ιερών λειψάνων, Ιερών Εικόνων κλπ ως δήθεν ειδωλολατρία (ακολουθούν τους αιρετικούς προτεστάντες).
8. Υβρίζουν τον Τίμιο Σταυρό και φρίττουν στη θέα του, παρ’ όλο που το περιοδικό «Σκοπιά» τον είχε ως έμβλημά του μέχρι το 1931, θεωρώντας το ως όργανο εγκλήματος!

Πώς να αντιδρούμε

Είναι γνωστό σε όλους πως ασκούν οι οπαδοί της εταιρείας πιεστικό προσηλυτισμό. Χρησιμοποιούν μερικά εδάφια από την Αγία Γραφή, προκειμένου να στηρίξουν τις δοξασίες της εταιρείας και να εντυπωσιάσουν τους αφελείς. Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να παρασυρθεί όποιος δε γνωρίζει καλά την Αγία Γραφή και την ορθόδοξη διδασκαλία. Επίσης υπάρχει το ενδεχόμενο σε συνομιλία μαζί τους, δική μας αδυναμία να μεταφραστεί σε αδυναμία της Εκκλησίας μας να δώσει πειστική απάντηση στις κακοδοξίες της οργάνωσης και να σπρώξει βαθύτερα στην πλάνη τους πλανεμένους συνομιλητές του. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο όσοι δεν έχουμε την απαραίτητη κατάρτιση και ενημέρωση για τις κακοδοξίες της να τους δηλώνουμε με ευγένεια ότι δεν επιθυμούμε καμιά συνομιλία μαζί τους και επίσκεψη. Το μόνο που μπορούμε να τους βεβαιώσουμε είναι η πίστη μας και η εμπιστοσύνη μας στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η Οποία είναι η μόνη που έχει ιστορική συνέχεια δύο χιλιάδων ετών ως τα σήμερα. Επίσης μπορούμε να τους πούμε ότι εμείς μελετούμε την Αγία Γραφή, της οποίας συγκρότησε τον κανόνα και τη διατήρησε απαραχάρακτη δύο χιλιάδες χρόνια η Εκκλησία. Αυτή την οποία υβρίζουν οι χιλιαστές ως «πόρνη Βαβυλώνα». Μέσα στην Εκκλησία βρήκαν την Αγία Γραφή οι χιλιαστές χίλια εννιακόσια χρόνια μετά για να την κακοποιήσουν, με τις δικές τους κακόβουλες μεταφράσεις και παραποιήσεις! Οποιαδήποτε άσχημη συμπεριφορά από μέρους μας προς τους χιλιαστές και προς όλους τους αιρετικούς, είναι όχι μόνο ανεπίτρεπτη από το ορθόδοξο ήθος μας, αλλά επιτείνει τον φανατισμό των αιρετικών και το ζήλο τους, διότι τους καθιστά «μάρτυρες» της δράσης τους!

Ποιο είναι το χρέος μας

Ως συνειδητοί ορθόδοξοι πιστοί έχουμε χρέος να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους, επομένως και τους αιρετικούς. Να δείχνουμε έμπρακτα την αγάπη μας και προς τους πλανεμένους αδελφούς μας και να τους θεωρούμε ως θύματα του διαβόλου. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, μας συμβουλεύουν να αγαπάμε τους πλανεμένους και να μισούμε την πλάνη, η οποία είναι του διαβόλου, για να αποσπάσει από την Εκκλησία του Χριστού τα πρόσωπα και να τους στερήσει τη σωτηρία. Η αγάπη μας προς τους αιρετικούς δε σημαίνει ότι μας υποχρεώνει αν κάνουμε έκπτωση στην πίστη μας.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Ορθόδοξη Εκκλησία μας είναι η Μία Εκκλησία που ίδρυσε ο Χριστός. Έχει ιστορία και ζωή 2000 ετών και είναι Εκείνη για την οποία υποσχέθηκε και διαβεβαίωσε ο Κύριος ότι «Πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ16,18). Δεν σφάλει, διότι το Πανάγιο Πνεύμα που υπάρχει σ’ Αυτή Την οδηγεί» εις πάσαν την αλήθειαν» (Ιωάν,16,13). Δεν κηλιδώνεται από τίποτε και από κανέναν διότι είναι το ίδιο το Σώμα του Χριστού, εφόσον «ὁ Χριστὸςἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς, ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ρήματι, ἵνα παραστήσῃαὐτὴν ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ρυτίδα ἤτι τῶν τοιούτων, ἀλλ' ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄμωμος» (Εφ.5,25-27). Κατά συνέπεια η προσπάθεια των χιλιαστών μετά από 1900 χρόνια να συκοφαντήσουν την Εκκλησία του Χριστού ως «πόρνη Βαβυλώνα» και να την αντικαταστήσουν με μια την εμπορική εταιρεία, αποτελεί φρικτή ύβρη κατά του Ιδίου του Χριστού, ο Οποίος, κατ’ αυτούς, αθέτησε τους λόγους Του, άφησε την Εκκλησία Του να γίνει «πόρνη» και «βύθισε» τον κόσμο στο σκοτάδι, μέχρι που ο αρχηγός της αίρεσης «έφερε» ξανά το «ζωηρότερο φως», μέσω της επιχείρησής του! Δεν υπάρχει φρικτότερη ύβρη κατά του Χριστού και της Εκκλησίας Του, η αντικατάστασή Της από το διοικητικό συμβούλιο μια εμπορικής εταιρείας!

Καλούμε τέλος τους αδελφούς μας πλανεμένους – οπαδούς της οργάνωσης να μην αρκούνται στις ψευδόχριστες δοξασίες της και να ψάξουν και αλλού να βρουν την αλήθεια. Να συνειδητοποιήσουν ότι ενδεχομένως οι ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήτες της οργάνωσης να είναι οι πλάνοι των εσχάτων καιρών «για να πλανήσουν ει δυνατόν και τους εκλεκτούς» (Ματθ.24,24). Η Εκκλησία μας τους περιμένει με αδημονία για να τους βοηθήσει να ξαναβρούν την αληθινή Πίστη, που παρέδωσε ο Κύριος «εφ΄άπαξ» (Ιουδ.3), διότι Μόνη Αυτή είναι ο «στύλος και το εδραίωμα της αληθείας» (Α΄Τιμ.3,15).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ

ΠΗΓΗ: http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=2904 

Αν έλθει κάποιος φτωχός, που έχει ανάγκη από λίγο ψωμί, ακούγονται πολλές κακολογίες, διαβολές, κατηγορίες για οκνηρία, λοιδορίες, βρισιές και πειράγματα. Και δε σκέπτεσαι ότι και συ είσαι άνθρωπος, που δεν εργάζεσαι, ο Θεός, όμως, σου δίνει τα αγαθά του. Μη μου πεις, βέβαια, ότι ασχολείσαι και συ με κάτι, αλλά να μου αποδείξεις αυτό, εάν, δηλαδή, κάνεις και χρησιμοποιείς κάτι από τα απαραίτητα. Εάν, όμως, μου αναφέρεις την απόκτηση των χρημάτων και κέρδη με απάτη και τη φροντίδα και την αύξηση του πλούτου σου, θα σου απαντήσω ότι όλα αυτά δεν μπορούν να ονομασθούν εργασίες· εργασίες είναι η ελεημοσύνη, οι προσευχές, οι φροντίδες για την προστασία εκείνων που αδικούνται και τα παρόμοια, Από αυτά βρισκόμαστε σε αργία για όλη μας τη ζωή.

Αλλ’ όμως, ο Θεός ποτέ δεν μας είπε, επειδή είσαι οκνηρός, δε σου ανάβω τον ήλιο, σου σβήνω τη σελήνη, ξηραίνω τη γη για να μη σου δίνει καρπούς, ξηραίνω τις λίμνες, τις πηγές και τα ποτάμια, εξαφανίζω τον αέρα, σταματώ τις ετήσιες βροχές. Αντίθετα, όλα μας τα δίνει άφθονα. Σε μερικούς, μάλιστα, που όχι μόνον είναι άνεργοι, αλλά κάνουν και πονηρά έργα, πάλι τους επιτρέπει να απολαμβάνουν τα αγαθά του.

Όταν, λοιπόν, δεις κάποιο φτωχό και πεις, ότι αγανακτώ επειδή είναι υγιής και δεν υποφέρει από τίποτε, και παρ’ όλα αυτά θέλει να τρέφεται χωρίς να εργάζεται, και ίσως να είναι κάποιος δραπέτης και, υπηρέτης, που εγκατέλειψε τον κύριο του· όλα αυτά, που είπα, πες στον εαυτό σου, μάλλον δώσε το θάρρος σ’ εκείνον να σου τα πει και πολύ δίκαια θα σου πει: Αγανακτώ, διότι, ενώ είσαι υγιής, δεν κάνεις τίποτε από όσα έχει διατάξει ο Θεός, αλλά δραπετεύοντας από τις εντολές του Κυρίου, γυρίζεις σαν να βρίσκεσαι σε ξένη χώρα περνώντας τον καιρό σου μέσα στην κακία· μεθάς, ασχημονείς, κλέβεις, αρπάζεις, καταστρέφεις τα σπίτια των άλλων. Και συ, βέβαια, με κατηγορείς για οκνηρία, εγώ, όμως, σε κατηγορώ για τα πονηρά έργα που κάνεις, όταν συκοφαντείς, όταν ορκίζεσαι, όταν αρπάζεις, όταν λες ψέματα και κάνεις πολλά παρόμοια έργα.

Αυτά τα λέω, όχι για να θέσω νόμο για την οκνηρία, μη γένοιτο· αλλά τα λέω, επειδή επιθυμώ να εργάζονται όλοι. Διότι η αργία δίδαξε κάθε κακία.

Σας παρακαλώ, όμως, να μην είστε άσπλαχνοι, ούτε απάνθρωποι. Διότι και ο Παύλος, αν και κατέκρινε πάρα πολύ την οκνηρία και είπε· «Όποιος δε θέλει να εργάζεται, δεν πρέπει ούτε και να τρώει» (Β΄ Θεσ. 3,10), δε σταμάτησε μέχρις εδώ, αλλά πρόσθεσε· «εσείς, όμως, να μη χάνετε το θάρρος σας κάνοντας το καλό». Και, όμως, αυτά είναι αντίθετα με τα προηγούμενα. Διότι, εφόσον διέταξες να μην τρώνε, πώς μας συμβουλεύεις να τους δίνουμε; Ναι, λέει· πραγματικά σας διέταξα να τους αποστρέφεστε και να μην τους συναναστρέφεστε, αλλά και σας παρήγγειλα «να μη τους θεωρείτε σαν εχθρούς, αλλά να τους συμβουλεύετε»· και έτσι δεν δίνω εντολές που συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά δίνω εντολές, που συμφωνούν απόλυτα μεταξύ τους. Διότι, εάν εσύ είσαι πρόθυμος να προσφέρεις ελεημοσύνη, τότε γρήγορα και εκείνος ο φτωχός θα απαλλαγεί από την οκνηρία και συ από την απανθρωπιά σου.

Ναι, αλλά, θα ισχυρισθεί κάποιος, λέει πολλά ψέματα και υποκρίνεται. Μα, ακριβώς, γι’ αυτό είναι άξιος ελεημοσύνης, επειδή έφθασε σε τόση μεγάλη ανάγκη ώστε να κάνει τέτοιες αδιάντροπες πράξεις.

Εμείς, όμως, όχι μόνο δεν ελεούμε, αλλά προσθέτουμε και τα απάνθρωπα εκείνα λόγια λέγοντας· “δε σου έδωσα μία φορά, δύο φορές;”

Τί λοιπόν; Επειδή έφαγε μία φορά, δεν έχει πάλι ανάγκη από τροφή; Γιατί δεν εφαρμόζεις στη δική σου κοιλιά τους ίδιους νόμους και δεν της λες· “χόρτασες χθες και προχθές, μη ζητάς σήμερα”. Αλλά την κοιλιά σου τη γεμίζεις πάνω από το κανονικό, ενώ αυτόν, αν και ζη¬τά τη βασική τροφή, τον αποστρέφεσαι, ενώ έπρεπε ακριβώς γι’ αυτό να τον ελεείς, επειδή είναι υποχρεωμένος να έρχεται και να σου ζητά καθημερινά τροφή. Και, αν τίποτε άλλο δε λυγίζει τη σκληρότητά σου, γι’ αυτό και μόνον έπρεπε να τον ελεήσεις. Διότι όλα αυτά αναγκάζεται να τα κάνει πιεζόμενος από την πείνα…

Εσύ, όμως, όχι μόνο δεν τον ελεείς, αλλά και τον κοροϊδεύεις. Και μολονότι ο Θεός σε προτρέπει να κάνεις κρυφά την ελεημοσύνη, εσύ φθάνεις στο σημείο να διακηρύσσεις αυτόν, που ήλθε να σου ζητήσει ελεημοσύνη και να τον λοιδορείς για εκείνα για τα οποία έπρεπε να τον ελεείς. Διότι, αν δε θέλεις να δώσεις, για ποιό λόγο κατηγορείς και συντρίβεις αυτήν την ταλαίπωρη και άθλια ψυχή;

Ήλθε με την ελπίδα να βρει τα χέρια σου σαν λιμάνι· γιατί, λοιπόν, σηκώνεις κύματα και του κάνεις βαρύτερο το χειμώνα; Γιατί τον κατηγορείς για δουλοπρέπεια; Μήπως θα ερχόταν σε σένα, αν ήξερε ότι θ’ ακούσει τέτοια λόγια; Εάν, όμως, ήλθε, μολονότι γνώριζε ότι θ’ ακούσει τέτοια λόγια, τότε, ακριβώς, για το λόγο αυτό αξίζει να τον ελεήσεις και να φρίξεις παράλληλα για την δική σου σκληρότητα, διότι ούτε και έτσι γίνεσαι περισσότερο ήρεμος, αν και βλέπεις, δηλαδή, μπροστά σου τόσο καταπιεστική ανάγκη, και δε νομίζεις ότι είναι αρκετός ο φόβος της πείνας για να δικαιολογήσει την αναισχυντία του, αλλά τον κατηγορείς για αναισχυντία. Μολονότι, συ ο ίδιος, πολλές φορές, έχεις κάνει μεγαλύτερες αναισχυντίες και μάλιστα για φοβερά πράγματα.

Βέβαια, στην περίπτωση αυτή, η αναισχυντία είναι άξια συγχωρήσεως, ενώ εμείς, αν και πολλές φορές κάνουμε πράγματα άξια για τιμωρία, φερόμαστε με αναίδεια. Και ενώ πρέπει να φερόμαστε με ταπείνωση, όταν σκεπτόμαστε αυτά, εμείς αντίθετα, επιτιθέμεθα εναντίον αυτών των δυστυχισμένων ανθρώπων και μολονότι μας ζητούν φάρμακα, εμείς τους αυξάνουμε τις πληγές.

Εάν, βέβαια, δεν θέλεις να δώσεις, γιατί τον προσβάλλεις; Αν δεν θέλεις να ελεήσεις, για ποιό λόγο τον βρίζεις; Μα, δεν μπορεί να φύγει με άλλο τρόπο. Τότε, λοιπόν, να ενεργήσεις σύμφωνα με την εντολή του σοφού εκείνου που λέει: «Απάντησέ του με τρόπο ειρηνικό και με πραότητα» (Σοφ. Σειρ. 4,8). Διότι δεν κάνει όλες αυτές τις αναισχυντίες με τη θέλησή του. Διότι δεν μπορεί, δεν είναι δυνατό να υπάρχει άνθρωπος, που να θέλει να ντροπιάζεται χωρίς λόγο. Και αν ακόμη μερικοί προβάλλουν αμέτρητα επιχειρήματα για το αντίθετο, εγώ ποτέ δε θα μπορούσα να δεχθώ, ότι μπορεί ένας άνθρωπος, που ζει μέσα στην αφθονία, να προτιμήσει να γίνει ζητιάνος. Κανένας, λοιπόν, ας μη σας εξαπατά. Αλλά και αν ακόμη ο Παύλος λέει· « Όποιος δεν θέλει να εργάζεται, δεν πρέπει και να τρώγει», αυτό το λέγει σ’ εκείνους· ενώ σε μας δεν λέει το ίδιο, αλλά το αντίθετο· «Εσείς, όμως, να μη χάνετε το θάρρος σας κάνοντας το καλό»…

(Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, ομιλία στο Κατά Ματθαίον, ΛΕ΄-αποσπάσματα. ΕΠΕ 10)

ΠΗΓΗ: http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=2902