Ο Πολωνός βουλευτής Dominik Tarczyński κατήγγειλε την αριστερή δημοτική αρχή της Βιέννης μετά την ακύρωση της ανέγερσης ενός αγάλματος για τον εορτασμό του Πολωνού βασιλιά που έσωσε την πόλη, υποστηρίζοντας ότι το άγαλμα «μπορεί να προσβάλει τους Τούρκους».

Ο Tarczyński μίλησε με το Breitbart London μετά από αναφορές ότι ο αριστερός συνασπισμός που κυβερνά την αυστριακή πρωτεύουσα είχε ακυρώσει το προτεινόμενο άγαλμα του Πολωνού βασιλιά Jan III Sobieski, που έσπασε την πολιορκία της Βιέννης το 1683 από τους Τούρκους, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να «προσβάλει Τούρκους κατοίκους».

"Αυτό που έκανε ο βασιλιάς Γιαν Σομπιέσκι ήταν μια πράξη υπεράσπισης. Αν δεν ήταν ο Sobieski όλη η Ευρώπη θα μίλαγε αραβικά - και αν οι Βιεννέζοι θέλουν να μιλούν αραβικά τώρα, μπράβο τους, αλλά δεν πρόκειται να αλλάξουν την ιστορία. Σε παρακαλώ, λοιπόν, ξύπνα Αυστρία, γιατί η ιστορία δεν θα αλλάξει», δήλωσε ο Tarczyński.

Ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) επεσήμανε επίσης ότι η χώρα του δεν έχει παραιτηθεί από την κληρονομιά του Sobieski, λέγοντας: "Εμείς οι Πολωνοί σώσαμε την Ευρώπη το 1683 και θα την σώσουμε ξανά το 2018 και το 2019, όταν γίνουν οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα σώσουμε την Ευρώπη, μαζί με την Ουγγαρία και άλλες χώρες".

Λέγοντας στους Αυστριακούς να «ξυπνήσουν», ο Tarczyński τους προειδοποίησε ότι εάν συνεχίσουν την πορεία της πολιτικής ορθότητας «δεν θα είσαστε ελεύθεροι άνθρωποι. Θα περάσετε όλη τη ζωή σας - και οι σύζυγοί σας και οι κόρες σας θα περάσουν όλη τη ζωή τους - κάτω από ένα ισλαμικό χαλιφάτο. Αυτό θέλετε;"

"Αν το θέλετε προχωρήστε - η Πολωνία όμως δεν θα σας επιτρέψει να παραποιήσετε την ιστορία. Οι γενναίοι μας ουσάροι σταμάτησαν τον μουσουλμανικό στρατό που επρόκειτο να εισβάλει και να καταλάβει στην Ευρώπη. Παρακαλώ να το θυμάστε και να είστε ευγνώμονες γι’ αυτό», πρόσθεσε.

Το άγαλμα, σύμφωνα με τον πολωνικό τηλεοπτικό σταθμό Polskiradio, είναι ήδη έτοιμο και περιμένει στην Κρακοβία να αποσταλεί στη Βιέννη. Ο Czesław Dźwigaj από την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Κρακοβίας, ο οποίος σχεδίασε το άγαλμα, εξέφρασε την έκπληξή του για την απόφαση, λέγοντας ότι δεν υπήρχε κάτι το αντι-τουρκικό στο έργο του.

Επί του παρόντος, υπάρχει μια πλάκα στο βουνό Kahlenberg όπου ο Sobieski οδήγησε τα στρατεύματά του προκειμένου να σπάσει την πολιορκία της Βιέννης, το οποίο επρόκειτο να είναι η βάση του προτεινόμενου αγάλματος.

Η πλάκα βανδαλίστηκε από αριστερούς εξτρεμιστές το περασμένο έτος, ύστερα από μια πορεία με δαυλούς μνημείο για την επέτειο του τερματισμού της πολιορκίας που διοργάνωσε το Κίνημα της Ταυτότητας.

Ο βασιλιάς Σομπιέσκι εμφανίστηκε επίσης κατά την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στην Πολωνία τον περασμένο Ιούλιο, όταν παρατηρήθηκε ότι εμφανίζονταν δίπλα σε έναν πίνακα του βασιλιά κατά τη διάρκεια επίσημων φωτογραφιών με τον Πολωνό Πρόεδρο Andrzej Duda . Κάποιοι θεωρούν ότι δεν ήταν τυχαίο δεδομένης της τότε "κόντρας" του με την τουρκική κυβέρνηση για το θέμα του Αμερικάνου πάστορα.

Δείτε: Η Μάχη της Βιέννης στον κινηματογράφο!

Πηγή: Κόκκινος Ουρανός

Το έχουμε ξαναγράψει, όμως στη συγκεκριμένη συγκυρία, λίγα εικοσιτετράωρα πριν από το δημοψήφισμα στα Σκόπια, κρίνεται σκόπιμο να το επαναφέρουμε στο προσκήνιο. Όταν ο Τίτο το 1944 αποφάσισε να δημιουργήσει την «Ομόσπονδη Δημοκρατία της Μακεδονίας» στο πλαίσιο της Γιουγκοσλαβίας, για να ακολουθήσει αμέσως μετά η δημιουργία της ανύπαρκτης μέχρι τότε «μακεδονικής γλώσσας» και η καλλιέργεια στους μέχρι τότε βουλγαρικής συνείδησης κατοίκους της επαρχίας Βαρντάρσκα της «μακεδονικής συνείδησης», η επίσημη θέση των ΗΠΑ ήταν η εξής:

«Η [αμερικανική] κυβέρνηση θεωρεί ότι αναφορές όπως μακεδονικό “έθνος”, μακεδονική “πατρίδα” ή μακεδονική “συνείδηση” συνιστούν αδικαιολόγητη δημαγωγία που δεν αντικατοπτρίζει καμία πολιτική πραγματικότητα και βλέπει σε αυτές την αναγέννηση ενός πιθανού μανδύα που θα υποκρύπτει επιθετικές βλέψεις εναντίον της Ελλάδας».

Πρόκειται για τηλεγράφημα που έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Έντουαρντ Στετίνιους σε διάφορες πρεσβείες τον Δεκέμβριο του 1944, για να ενημερώσει τους Αμερικανούς διπλωμάτες για τις ενέργειες του Τίτο και των κύκλων της Τρίτης Διεθνούς εις βάρος της Ελλάδας, ένα τηλεγράφημα που είναι αναρτημένο μέχρι σήμερα στην ιστοσελίδα του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Όσον αφορά την ουσία του θέματος, είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα. Οι στόχοι των Σκοπίων εναντίον της Ελλάδος παραμένουν ακριβώς οι ίδιοι, όπως τους περιγράφει ο τότε Αμερικανός ΥΠΕΞ Στετίνιους, μόνο που άλλαξαν οι παρτενέρ των Σκοπίων. Τότε ήταν ο Τίτο και η Τρίτη Διεθνής, τώρα είναι η Γερμανία, η Αυστρία, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και όλος ο Δυτικός κόσμος που επηρεάζεται απ’ αυτούς.

Τις τελευταίες εβδομάδες παρέλασαν από τα Σκόπια δεκάδες αξιωματούχοι των προαναφερθεισών χωρών και θεσμών, στους οποίους σημειωτέον η Ελλάδα είναι πλήρες μέλος, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, οι οποίες δεν μπήκαν καν στον κόπο να κατεβάσουν από την επίσημη ιστοσελίδα του δικού τους ΥΠΕΞ το τηλεγράφημα του Στετίνιους.

Δηλαδή, για να μην γίνονται παρανοήσεις, οι σύμμαχοι της Ελλάδας υποστηρίζουν αυτά που όπως αναφέρεται στο προαναφερθέν σήμα, δηλαδή την ύπαρξη κράτους με όνομα «Μακεδονία», «μακεδονικού έθνους» και «μακεδονικής ταυτότητας», τα οποία, σύμφωνα με τη θέση της Ουάσινγκτον, «αποτελούν αδικαιολόγητη δημαγωγία που δεν αντικατοπτρίζει καμία πολιτική πραγματικότητα και βλέπει σε αυτές την αναγέννηση ενός πιθανού μανδύα που θα υποκρύπτει επιθετικές βλέψεις εναντίον της Ελλάδας».

Φυσικά πρέπει να ομολογήσουμε ότι η υποστήριξη αυτή καλύπτεται πλήρως από την υπογραφείσα «Συμφωνία των Πρεσπών» από τον Νίκο Κοτζιά, για την οποία δηλώνει όπου πάει κι όπου βρεθεί στο εξωτερικό υπερήφανος ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ δεν τολμά να εμφανιστεί χωρίς την προστασία των ΜΑΤ μπροστά στους Έλληνες οι οποίοι, σε συντριπτικά ποσοστά, την θεωρούν βλαπτική για τα συμφέροντα της χώρας, για να μην χρησιμοποιήσουμε κάποιον άλλον βαρύτερο χαρακτηρισμό, που ασφαλώς της αρμόζει.

Επίσης, πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η συμφωνία δεν θα είχε υπογραφεί αν δεν συμφωνούσε ο Πάνος Καμμένος και το κόμμα του, γιατί τις συμφωνίες μπορεί να τις υπογράφει ένας υπουργός, όμως αυτές σε κάθε περίπτωση τυγχάνουν της έγκρισης του συνόλου της κυβέρνησης. Η κύρωση από τη βουλή είναι κοινοβουλευτική διαδικασία, ενώ η στήριξη του συνόλου της κυβέρνησης στη συμφωνία, πολιτική.

Η κυβέρνηση προβάλλει διάφορες θεωρίες για να δικαιολογήσει την υπογραφή αυτής της συμφωνίας, όπως ότι «τη σύνθετη ονομασία την είχαν δεχτεί και οι άλλοι», ότι οι άλλοι αναγνώρισαν τη «μακεδονική γλώσσα» και ότι οι όροι της συμφωνίας δεν αναγνωρίζουν «μακεδονική ταυτότητα». Ψέμα πάνω στο ψέμα, ενώ ακόμα και αν δεχτούμε ότι οι άλλοι είχαν κάνει λάθη, αυτά δεν διορθώνονται με ένα μεγαλύτερο, που είναι η υπογραφή αυτής της συμφωνίας.

Επίσης, μια παιδαριώδης δικαιολογία είναι και ο ισχυρισμός ότι με την υπογραφή της συμφωνίας η Ελλάδα θα έχει τεράστια οικονομικά οφέλη και θα καταστεί υπερδύναμη στην περιοχή. Ξεχνούν να πουν ότι το ΑΕΠ των Σκοπίων, με τα 2 εκατ. κατοίκους, είναι αρκετά κάτω από 10 δισ. ευρώ, ενώ η Ελλάδα είναι ήδη από τις πρώτες χώρες σε επενδύσεις στη γειτονική χώρα. Όσο για το «υπερδύναμη», μια χώρα που έχει εγγράψει τα 10.119 πιο ακριβά ακίνητα του Δημοσίου στο Υπερταμείο, που ελέγχεται από τους ξένους δανειστές, λόγω της άθλιας διαπραγμάτευσης του διδύμου της συμφοράς Τσίπρα-Βαρουφάκη, δεν μπορεί να λέει τέτοιες ανοησίες. Δεν τις πιστεύουν ούτε τα μικρά παιδιά, εκτός από εκείνους που «βολεύονται» από την κυβέρνηση.

Μια άλλη δικαιολογία, που εκτός από τους κυβερνητικούς, μας τις σερβίρει και ο κ. Θεοδωράκης, από το Ποτάμι, είναι «να κλείσουμε τα θέματα με τα Σκόπια, για να αντιμετωπίσουμε απερίσπαστοι την τουρκική απειλή»! Ω του θαύματος, εκείνοι που μέχρι χθες μας έλεγαν «τουρκοφάγους», «πολεμοκάπηλους» και «υπερπατριώτες», όταν μιλούσαμε τεκμηριωμένα για την τουρκική απειλή, εκείνοι που έλεγαν ότι «θα το ρισκάρουμε» με την Τουρκία, εκείνοι που έλεγαν «το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του», τώρα μας κάνουν μαθήματα για το πώς θα αντιμετωπίσουμε την τουρκική απειλή. Δεν βλέπουν καν ότι η Αλβανία, αν και μπήκε στο ΝΑΤΟ με τη δική μας υπογραφή, ακύρωσε τη συμφωνία οροθέτησης των θαλάσσιων ζωνών που υπέγραψε η Ντόρα Μπακογιάνη με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή, και ενίσχυσε τους στρατιωτικούς της δεσμούς με την Τουρκία. Αν τις ενισχύσουν και τα Σκόπια, όταν μπουν στο ΝΑΤΟ με τη δική μας υπογραφή, τα οποία έχουν και μια τουρκική μειονότητα του 4% στο σύνολο του πληθυσμού και πολύ καλά οργανωμένη πολιτικά, τότε η περικύκλωση της Ελλάδας από Βορρά θα επεκταθεί.

Επίσης, μας λένε ότι ο Δυτικός παράγοντας θέλει να βάλει τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ και να τα ενσωματώσει στην ΕΕ, για να αποτρέψει την άσκηση επιρροής σ’ αυτά από τη Ρωσία.

Εντάξει, να γίνουν όλα αυτά, γιατί όμως πρέπει να γίνουν παίρνοντας τα Σκόπια ένα όνομα που δεν τους ανήκει; Ο επισπεύδων είναι τα Σκόπια, όχι η Ελλάδα, που κρατάει στα χέρια της τα κλειδιά και για το ΝΑΤΟ και για την ΕΕ.

Γιατί δεν τα χρησιμοποιήσαμε και ξεπουλήσαμε τη Μακεδονία;

Γιατί λοιπόν δεν πιέστηκαν τα Σκόπια και πιέστηκε η Ελλάδα;

Μήπως πίσω από την επιμονή της Δύσης και της Γερμανίας κρύβεται κάτι άλλο, που υπερακοντίζει το μέγεθος των Σκοπίων;

Την Κυριακή η συνέχεια επί του θέματος.

Πηγή: Pontos News, Ινφογνώμων Πολιτικά

Είπαν κάποιοι ότι ο Ν. Καζαντζάκης ήταν δήθεν μεγάλος συγγραφέας και διανοητής, γιατί τα έργα του κυκλοφόρησαν μεταφρασμένα σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν είχαν δίκιο, γιατί, κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλο, «μέγας δεν είναι ποτέ ο μη ευεργετήσας την ανθρωπότητα ή τουλάχιστον το έθνος αυτού» (Ιστορία… Β, 445). Όπως, δηλ., ο Ιουλιανός ο Παραβάτης δεν υπήρξε αληθινά μεγάλος, διότι, κατά τον μνημονευθέντα συγγραφέα, «δεν ευηργέτησε τον κόσμον» (όπ.π.), κατά παρόμοιο τρόπο και ο Ν. Καζαντζάκης δεν υπήρξε αληθινά μεγάλος ή και απλώς μεγάλος, αλλά μεγάλος αιρετικός ή ακριβέστερα αντίχριστος, που έκανε πολύ μεγάλο κακό στην πατρίδα μας και στην ανθρωπότητα ολόκληρη, εξαιτίας των παγανιστικών και μηδενιστικών αντιλήψεων που είχε, ως μασόνος, και που εγκατέσπειρε «τεχνηέντως» και «εν γνώσει» σε όλα τα έργα του, από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο.

Προλεγόμενα 

Είπαν κάποιοι ότι ο Ν. Καζαντζάκης ήταν δήθεν μεγάλος συγγραφέας και διανοητής, γιατί τα έργα του κυκλοφόρησαν μεταφρασμένα σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν είχαν δίκιο, γιατί, κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλο, «μέγας δεν είναι ποτέ ο μη ευεργετήσας την ανθρωπότητα ή τουλάχιστον το έθνος αυτού» (Ιστορία… Β, 445). Όπως, δηλ., ο Ιουλιανός ο Παραβάτης δεν υπήρξε αληθινά μεγάλος, διότι, κατά τον μνημονευθέντα συγγραφέα, «δεν ευηργέτησε τον κόσμον» (όπ.π.), κατά παρόμοιο τρόπο και ο Ν. Καζαντζάκης δεν υπήρξε αληθινά μεγάλος ή και απλώς μεγάλος, αλλά μεγάλος αιρετικός ή ακριβέστερα αντίχριστος, που έκανε πολύ μεγάλο κακό στην πατρίδα μας και στην ανθρωπότητα ολόκληρη, εξαιτίας των παγανιστικών και μηδενιστικών αντιλήψεων που είχε, ως μασόνος, και που εγκατέσπειρε «τεχνηέντως» και «εν γνώσει» σε όλα τα έργα του, από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο. Εξαιτίας της τέχνης, δηλ., με την οποία εγκατέσπειρε τις αντιχριστιανικές αντιλήψεις σε όλα τα έργα του, υπάρχει κίνδυνος να εξαπατηθούν κάποιοι αστήρικτοι  πνευματικά και να ακολουθήσουν τις ιδέες και τον τρόπο της ζωής του, οδηγούμενοι κατά τον τρόπο αυτό μακρυά από το Χριστό-Σωτήρα, που για τους πιστούς χριστιανούς είναι «ἡ Ὁδὸς καὶ ἡ Ἀλήθεια καὶ ἡ Ζωή» (Ιω. 14, 6), και να θεοποιήσουν τον εωσφόρο ή και το ίδιο το ίνδαλμά τους, που θέλησε σε κάποια στιγμή να ιδρύσει τη νέα θρησκεία (!) του πανσεξουαλισμού, που θα είχε ως σύμβολο το άνθος και ως κέντρο τον ίδιο τον εαυτό του.

Για να μη οδηγηθούν, λοιπόν, κάποιοι στην έσχατη πλάνη, τη «χείρονα» της πρώτης (Ματθ. 27, 34), αγαπώντας, σαν το Ν.Κ., «μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς» (Ιω. 13, 19), γράφουμε τις σκέψεις αυτές, με τις οποίες θα φανερώσουμε τις μασονικές επιδράσεις στα έργα του Ν. Καζαντζάκη, ώστε να καταστεί ηλίου φαεινότερο ότι δεν αποτελεί εθνικό σύμβολο, αλλά, όπως έλεγε ο ανεψιός του Βενιζέλου Σαριδάκης, «Το αίσχος της Ελλάδος» (Βλ. Πρεβελάκη, 400 γράμματα, Αθήνα 1984, 174), όσον αφορά τις αντιχριστιανικές και ανθελληνικές θέσεις του, εφόσον διαστρεβλώνει κυριολεκτικά τις πιο θεμελιώδεις αρχές της χριστιανικής πίστης (Πρβλ Εφημ. «Ελεύθ. Τύπος» της 19.10.1988). Η πιο πάνω  επίδραση, άλλωστε ήταν αναπόφευκτη, διότι ο Καζαντζάκης, κατά τη μαρτυρία του φίλου του Πρεβελάκη, έγινε μέλος της μασονικής Στοάς των Αθηνών τον Ιούνιο του 1907 (400 γρ., σ. 4). Όπως, επομένως, ένας φιλόλογος δεν είναι δυνατόν να σκέπτεται και να γράφει διαφορετικά, παρά μονάχα ως φιλόλογος, κατά παρόμοιο τρόπο και ο Ν. Καζαντζάκης σκεπτόταν και έγραφε πάντοτε ως μασόνος, δηλ., σαν ένας σύγχρονος σατανιστής και «εν γνώσει» ειδωλολάτρης, έργα αποκλειστικά αντιχριστιανικά και ταυτόχρονα αντινομιστικά, για να μεταφέρει το μίασμα του δαιμονισμού στις αστήρικτες ψυχές των νέων, επιτελώντας κυριολεκτικά έργο σατανά.

Για να φανεί δε καλύτερα η επίδραση αυτή, θα χωρίσουμε το όλο θέμα σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, δηλ., θα παρουσιάσουμε κάποιες από τις γενικές αρχές της Μασονίας, που παρατηρούνται και στα έργα του Καζαντζάκη, τα χαρακτηριζόμενα εύλογα ως «άνθη του κακού». Και στο δεύτερο μέρος θα γίνει λόγος για τους ιδιαίτερους στόχους της Μασονίας και του Καζαντζάκη, που δίδασκε τη δήθεν απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά της θρησκείας, αυτός «δοῦλος ὑπάρχων τῆς φθορᾶς» (Βλ. Β’ Πέτρ. 2, 19).

ΜΕΡΟΣ Ι  

Οι γενικές αρχές της Μασονίας, που παρατηρούνται και στα έργα του Ν. Καζαντζάκη 

Η Μασονία, όπως και κάθε άλλη θρησκεία και αίρεση, έχει οπωσδήποτε κάποιες γενικές αρχές, που τη διέπουν, παρόλο που αυτές είναι συνήθως μυστικές και ανομολόγητες. Μεταξύ των αρχών αυτών είναι και η απόκρυψη ή το καμουφλάζ, ο παγανισμός, ο κρυφός σατανισμός και η καταφρόνηση της γυναίκας, για τις οποίες θα γίνει λόγος ιδιαίτερος πιο κάτω.
 

Κεφ. Α’. Η απόκρυψη ή το καμουφλάζ  

Σύμφωνα με τις διακηρύξεις των ίδιων των οπαδών της, η Μασονία δεν είναι κάτι άλλο, παρά ένα «φιλοσοφικός, προοδευτικός και φιλανθρωπικός» σύλλογος, ευεργετικός δήθεν για κάθε κοινωνία και έθνος. Στην πραγματικότητα όμως η Μ. δεν είναι αυτό, που οι διδάσκαλοί της διασαλπίζουν, προσπαθώντας με το πιο πάνω καμουφλάρισμα να ρίξουν στάκτη στα μάτια των αφελών, αλλά η νέα μορφή της ειδωλολατρείας και αθεΐας, που έχει άμεση σχέση με τις μυστηριακές θρησκείες της αρχαιότητας, εφόσον οι ίδιοι οι Μασόνοι ομολογούν ότι η Μ. «είναι η μόνη επιζήσασα των αρχαίων μυστηρίων και δύναται ν’ αποκληθή ο φύλαξ αυτών» (Ward, Freemasonry and the Ancient Gods, σ. 347-350). Δεν είναι, με άλλα λόγια, η Μασονία μια αθώα φιλανθρωπική οργάνωση, αλλά αυτό που διαβεβαιώνεται από τον Ν. Ψαρουδάκη, δηλ. «η μυστική γιάφκα της πλουτοκρατίας» και «διεθνής του Καπιταλισμού» (Βλ. Ν. Ψαρουδάκη, Σκοτεινές δυνάμεις και Χριστιανισμός, Αθήνα 1996, σ. 192), Όπως, λοιπόν, η Μασονία κρύβεται πίσω από τη μάσκα της δήθεν φιλανθρωπίας και της φιλοσοφίας, κατά παρόμοιο τρόπο και ο Ν. Καζαντζάκης έβαζε κάθε τόσο την «καλόβολη μάσκα» (Αναφ. 85) του χριστιανού ή του πιστού, που επιζητεί δήθεν την κάθαρση της Εκκλησίας, ενώ εντελώς διαφορετικά ήταν τα όσα έκρυβε στην καρδιά του. Η πιο πάνω απόκρυψη, για παράδειγμα, γίνεται φανερή στο τέλος πολλών επιστολών του, στις οποίες προσθέτει το «ο Θεός μαζί σας». Στην πραγματικότητα, όμως, Θεός του Κ. δεν ήταν ο Θεός των χριστιανών, όπως θα φανεί και πιο κάτω, αλλά εντελώς διαφορετικός. Για τούτο στο βιβλίο του «Αναφορά στον Γκρέκο» γράφει χαρακτηριστικά, ότι «δε θέλω να πουλήσω την ψυχή μου στο Θεό, σε αυτό που λέτε εσείς Θεό» (σ. 420), φανερώνοντας σε μία στιγμή ειλικρίνειας ότι τις πιο πολλές φορές έκρυβε την απιστία του στο Θεό. Κατά παρόμοιο τρόπο κάνει λόγο και για την ψυχή. «Η ψυχή σας -αυτό που λέτε εσείς ψυχή- βυθισμένη στη βουδική κοσμοθεωρία», γράφει φανερώνοντας την πραγματική του άποψη ή ακριβέστερα αιρετική κοσμοθεωρία, «θαρρεί πώς να κοιμηθείς με γυναίκα είναι αμαρτία θανάσιμη» (Αναφ. 426).

Από τις πιο πάνω και άλλες αποκαλύψεις του Ν.Κ. καθώς και κάποια αποκαλυπτικά χωρία της Αγίας Γραφής γίνεται φανερό ότι τόσο η Μ., όσο και ο Ν.Κ. μεταχειρίζονταν την απόκρυψη, για να μη ελεγχθούν τα έργα τους, που ήταν πονηρά. «Πᾶς ὁ φαῦλα πράσσων, δίδασκε για τούτο ο Κύριος, μισεῖ τὸ φῶς καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα μὴ ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ» (Ιω. 3, 20).

Κεφ. Β’. Ο Παγανισμός

Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της Μασονίας είναι αναμφίβολα και ο παγανισμός της, που κρύβεται γενικότερα κάτω από το όνομα και τη λατρεία του Θεού, που οι οπαδοί της πιστεύουν, δηλ. του Μεγάλου Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος (ΜΑΤΣ). Ο ΜΑΤΣ, όμως, αυτός στην πραγματικότητα δεν είναι ο Θεός των χριστιανών, αλλά ο αποστάτης Άγγελος, δηλ. ο Εωσφόρος, ή η Φύση, που περιβάλλει τον άνθρωπο, δηλ. η δημιουργία, ή οι κάθε μορφής θεοί της αρχαίας ειδωλολατρείας, που προσπαθούν να ανασυστήσουν, υπενθυμίζοντας τις προσπάθειες του Ιουλιανού του Παραβάτη, ή και ο ίδιος ακόμη ο άνθρωπος με τις αρετές και τα πάθη του.

Παρόμοιες, όμως, ακριβώς είναι οι αντιλήψεις και του Ν.Κ., που δεν πίστευε στο Θεό των χριστιανών, αλλά στους θεούς της αρχαίας ειδωλολατρείας, που έτρωγαν, έπιναν και ασώτευαν, σύμφωνα με τη Μυθολογία, στις κορυφές του Ολύμπου. «Ετούτοι είναι, γράφει, για τούτο, οι ντόπιοι, οι αληθινοί θεοί μας, οι αθάνατοι· πώς μπόρεσαν κάτω από τέτοιο φως, εμπρός σε τέτοια θάλασσα, ανάμεσα σε τέτοια βουνά, να γεννηθούν και να προκόψουν άλλοι θεοί, χωρίς κοιλιά, χωρίς χαρά, χωρίς αμπελόφυλλα στα μελίγγια; Και πώς μπόρεσαν οι γιοι και οι θυγατέρες της Ελλάδας να πιστέψουν σ’ ένα Παράδεισο διαφορετικό από τον Παράδεισο ετούτης της γης;» (Αν. 583).

Οι παγανιστικές αντιλήψεις, δηλ., του Ν.Κ., που, κατά τη διαβεβαίωση και του αρχιεπισκόπου της Αλβανίας κ. Αναστασίου Γιαννουλάτου, έβλεπε το Χριστό «μέσα στο ημίφως ενός είδους ασιατικού πανθεϊσμού και παραφροϋδικών προσωπικών βιωμάτων» (Βλ. Εφημ. «Μεσημβρινή» της 17.11.1988), ιδιαίτερα εξεταζόμενες, διακρίνονται, εκτός πολλών άλλων, εμφαντικότερα στα εξής:

α) Στο μπέρδεμα του Θεού με τον άνθρωπο

Μία από τις πιο βασικές θέσεις του Ν.Κ. είναι πρωταρχικά το μπέρδεμα του Θεού με τον άνθρωπο ή ακριβέστερα η τοποθέτηση του ανθρώπου στον κενό θρόνο του Θεού, που για τον ίδιο δεν υπάρχει. «Χαίρουμαι, έλεγε, για το λόγο αυτό, τα φυτά, τα ζώα, τους ανθρώπους, τους θεούς, τα παιδιά μου» (Ασκητ. 14). Ο άνθρωπος, με άλλα λόγια, γι’ αυτόν είναι πιο δυνατός από το Θεό, γιατί έχει δήθεν τη δύναμη να κατασκευάζει και να κυβερνά το Θεό ή τους θεούς. «Δεν έχει ανάπαψη, δεν έχει ησυχία, λέγει για τούτο η καρδιά καρδερίνα στο θεό-νου, μη κοιμηθείς. Μέρα νύχτα θα κάθουμαι από πάνω σου και θα φωνάζω: Δεν έχει ανάπαψη, δεν έχει ησυχία, μη κοιμηθείς. Δε θα σ’ αφήσω να κοιμηθείς, είμαι η καρδιά τ’ ανθρώπου» (Ο Φτ. του Θεού, σ. 342).

Από τα πιο πάνω λόγια και από πολλά άλλα, ακόμη, σχετικά γίνεται φανερός ο παγανισμός του Ν.Κ., που υποστήριζε άλλωστε και κατά τρόπο φιλοσοφικό κάθε τόσο ότι «Ἓν τὸ πᾶν», υπενθυμίζοντας τις αντιλήψεις των Προσωκρατικών Φιλοσόφων, και «τὸ Ἕνα τοῦτο δὲν ὑπάρχει» (Αν. 601). Ένα έγινε για τούτο και ο άγιος της Δύσης Φραγκίσκος της Ασίζης, όταν πέθαινε, με το Θεό ή με το μαύρο Αρχάγγελο, που, κατά το Ν.Κ., ήρθε να τον πάρει (Ο Φτ. του Θεού, σ. 368, 345). Ένα με το Θεό γίνονται επίσης, γι’ αυτόν και όσοι βυθίζονται στη μακαριότητα του βουδιστικού Νιρβάνα, που τον είχε κατακυριεύσει στα τελευταία χρόνια της ζωής του. «Μακάριοι, έλεγε για τούτο, όσοι σε λύτρωσαν και σμίγουν μαζί σου, Κύριε, και λεν Εγώ και συ είμαστε ένα» (Επίλογος Ασκητ.).

β) Στο μπέρδεμα των ζώων και των φυτών με το Θεό και τον άνθρωπο 

Θεός, κατά το Ν.Κ., δεν είναι μονάχα ο νους του ανθρώπου ή η καρδιά-καρδερίνα ή ο όλος γενικότερα άνθρωπος, αλλά και όλα τα ζώα και τα φυτά της Δημιουργίας ή ακριβέστερα ολόκληρη η Δημιουργία, που καταλαμβάνει τη θέση του Θεού. «Αδελφή μου αυλή, έλεγε για το λόγο αυτό με το στόμα του αγίου της Δύσης Φραγκίσκου της Ασσίζης, αδέλφια μου κρίνα και τριαντάφυλλα, καλώς σας βρήκα! Να δώσει η χάρη του Θεού στη Δευτέρα Παρουσία ν’ ανεβείτε και σεις από τη γη και να μπείτε μαζί με την αδερφή Κλάρα στον Παράδεισο» (Ο Φτ. του Θεού, σ. 243).

Από όλα τα δημιουργήματα, όμως, φαίνεται ότι ο Ν.Κ. αγαπούσε πιο πολύ τα πουλιά και για τούτο αποδίδει κατ’ εξοχήν σ’ αυτά θεϊκές ιδιότητες. «Αδέρφια μου πουλιά, λέει για τούτο  και πάλι με το στόμα του “Αγίου”  Φραγκίσκου της Ασσίζης, ο Θεός πολύ σας αγαπάει και το ξέρετε· γι’ αυτό, … όταν οι φωλιές σας γεμίσουν αυγά και καθίζετε, μανάδες, από πάνω τους και τα κλωσσάτε, γίνεται ο θεός αρσενικό πουλί, καθίζει στο αντικρινό κλαρί και κελαηδάει να σας ξεκουράζει» (Ο Φτ. του Θεού, σ. 184)

γ) Στη θεοποίηση της φωτιάς και άλλων στοιχείων της φύσης 

Το ότι ο Ν.Κ. λάτρευε «την Κτίσην μάλλον ή τον Κτίσαντα» φαίνεται καθαρά και στη θεοποίηση της φωτιάς, που συναντάται και στις γιορτές του Νηπιαγωγείου του Μασονισμού, δηλ. των Προσκόπων. Για τούτο, άλλοτε χαρακτηρίζει τη Φλόγα ως «αδερφή» (Ο Φτ. του Θεού, σ. 217), άλλοτε παρουσιάζει τη φωτιά ως θυγατέρα του Θεού (όπ. π., 228), το πυρωμένο σίδερο ως αδερφό (ὀπ. π., 238) κ.ο.κ.

Από τα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και πάρα πολλά άλλα, που θα μπορούσαν να παρατεθούν, γίνεται ολοφάνερο ότι για το Ν.Κ., «αυτός θα ‘ναι ο Θεός, το κεντημένο με ανθούς, πουλιά, ανθρώπους παραπέτασμα» (Αν. 562), δηλ. η Κτίση, που λάτρευε σαν θεότητα. Για το λόγο αυτό υποστηρίζεται από το Ν. Ανδριώτη πολύ σωστά ότι «Κανένα θρησκευτικό δόγμα, καμμιά πολιτική ιδεολογία δεν μπορεί να θεωρήσει τον Καζαντζάκη δικό της. Τα έργα του θα είναι πάντα μια αίρεση για κάθε πολιτική είτε θρησκευτική πίστη…» (Βλ. Ελλ. Αλ., όπ.π., 344-345).

Κεφ. Γ’. Ο κρυφός δαιμονισμός 

Μία τρίτη γενική και ανομολόγητη αρχή, που διέπει τη Μασονία, είναι ο δαιμονισμός, τον οποίο πρέπει σιγά-σιγά να ανακαλύψουν μόνοι τους οι οπαδοί της. Ο δαιμονισμός, δηλ., στον οποίο καταντούν, γίνεται φανερός από πολλά σημεία της διδασκαλίας τους και μάλιστα από τους επαίνους και τους ύμνους προς τον Εωσφόρο, στον οποίο αφιερώνονται και ειδικές προσευχές.

Ο δαιμονισμός αυτός, ακριβώς, κατά τρόπο απαράλλακτο παρατηρείται και σε κάθε σελίδα των έργων του Καζαντζάκη, που άλλοτε βεβαιώνει ότι «ο Εωσφόρος έλαμπε στο μυαλό μου» (Αναφορά, σ. 270) και ότι «ένας δαίμονας αντάρτης τινάζεται μέσα μου» (Σόδομα, σ. 317) και άλλοτε πάλι ότι «μια μέρα ο πιο ένδοξος αρχάγγελος, που θα στέκεται στο πλάι του Θεού, δεν θα είναι, μήτε ο Γαβριήλ, μήτε ο Ραφαήλ· θα ‘ναι ο Εωσφόρος» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 19). Ήταν τόσο μεγάλη, δηλ., η επίδραση των πονηρών πνευμάτων μέσα του, που τον έσπρωχνε «ν’ αυθαδιάζει με τον προαιώνιο αντίμαχό του, το Θεό» (Αναφορά, σ. 303), ώστε να «ψυχανεμίζεται με τρόμο» ότι δεν ήταν αυτός, αλλά κάποιος άλλος (Βλ. Έλλη Αλεξίου, Για να γίνει μεγάλος, 185-186), ενώ ταυτόχρονα διαβεβαίωνε ότι «μου αρέσει, κι ας χαθώ να παλεύω με το Θεό» (Αναφορά, σ. 175).

Ο Θεός, που πίστευε άλλωστε ο Ν. Καζαντζάκης δεν ήταν, όπως είπαμε, ο λατρευόμενος από τους χριστιανούς, αλλά ο ίδιος ο Σατανάς, που χαρακτήριζε ως θεό ή ακριβέστερα μπέρδευε με το Θεό. «Αιώνια παλεύουν, έλεγε για τούτο, μέσα μου οι δυο τους…, Θεός και Σατανάς» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 280). Έχοντας συμμαχήσει, δηλ., σύμφωνα με τα δικά του λόγια, με όλες τις σκοτεινές και φωτερές δυνάμεις, για να γκρεμίσει από το θρόνο του το Θεό (Αναφορά, σ. 575), ήταν επόμενο να τοποθετήσει στη θέση Του τον ίδιο το Σατανά, που τον υποδαύλιζε να πράττει τα εντελώς αντίθετα από εκείνα, που δίδαξε ο ενανθρωπήσας Θεός, δηλ., ο Χριστός. «Καταχωνιασμένος μέσα μου ο αδιάντροπος δαίμονας, βεβαιώνει ο ίδιος ο Κ., περίμενε να ξεβιδώσουν μία στιγμή τα μελίγγια μου, να παρατήσει τα κλειδιά ο νους μου, για… ν’ αρχίσει αυτός ν’ αυθαδιάζει με τον προαιώνιο αντίμαχό του, το Θεό» (Αναφορά, σ. 303). Στη διαστροφή, ακριβώς, αυτή βρίσκεται, για μας, η ουσία του σατανισμού του Ν.Κ., του οποίου «η παθολογική φαντασία… όπως βεβαιώνεται και από το Δ. Καραχάλιο, φθάνει… εις τα όρια του παρανοϊκού και της σατανοπληξίας» («Ορθόδοξος Τύπος», 8 Αυγούστου 1997). Για τούτο άλλωστε ο ίδιος διαβεβαίωνε ότι «ένας δαίμονας είναι μέσα μας, ας τον πούμε Εωσφόρο, γιατί φέρνει το Φως» (Αναφορά, σελ. 599).

Τη σατανοπληξία, ακριβώς, αυτή του Ν.Κ. παραδέχεται και ο Νικ. Βρεττάκος, που την αποδίδει στο τραγικό άγχος της ζωής του άπιστου αυτού συγγραφέα. «Η μεταφυσική αγωνία του, γράφει χαρακτηριστικά, κι η αίσθηση της ασημαντότητάς του απέναντι στο χώρο και το χρόνο μεταβλήθηκε σ’ ένα τραγικό άγχος, που μέσα του ούρλιαζαν όχι μόνο όλοι οι δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι, αλλά όλοι οι δαιμονισμένοι από καταβολής κόσμου» (Ν. Καζαντζάκης, Η αγωνία του και το έργο του, σ. 149-158).

Εάν, όμως, κανένας δεν πιστεύει στα πιο πάνω, τότε δεν απομένει άλλο, παρά μα μελετήσει με προσοχή το έργο του Ν.Κ. «Τελευταίος Πειρασμός», που, κατά τον Κ. Μουρατίδη, «γράφηκε με ανθρώπινο χέρι καθ’ υπαγόρευση του σατανά» (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Αθήνα, 1988, σ. 12), για να διαπιστώσει «ιδίοις όμμασιν» αυτό, που διαπίστωσε και ο Αρχιμ. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος και για τούτο χαρακτήρισε το Ν.Κ. ως «σατανόπληκτο και σατανοκίνητο» (Άρθρα-Μελέται-Επιστολαί, τ. Α, Αθήναι 1981, σ. 488).

Κεφ. Δ’. Η καταφρόνηση της γυναίκας

Στη Μασονία, όπως είναι γνωστό, οι γυναίκες δε γίνονται δεκτές, εξαιτίας και μόνο του φύλου τους. Για το λόγο αυτό οι γυναίκες των Μασόνων εντάσσονται σε κάποιες άλλες θυγατρικές οργανώσεις τους (Ζόντα κ.λπ.). Η καταφρόνηση ακριβώς αυτή και υποτίμηση της γυναίκας παρατηρείται και στα έργα του Ν.Κ. (Έλλη Αλεξίου, Για να γίνει μεγάλος, σ. 415), από τα οποία, κατά την Έλλη Αλεξίου, σαν πρωταγωνίστριες, «λείπουν οι γυναίκες. Μόνο μια υπάρχει, για να δίνεται στους άνδρες κι αυτή τη γυναίκα τη σκοτώνει πάντοτε χωρίς να χρειάζεται ο σκοτωμός της ούτε στη πλοκή, ούτε στη δράση της αφήγησης» (όπ. π., σ. 81). Την ίδια άποψη σχημάτισε και ο Δ. Πόθος, που γράφει ότι στα έργα του Ν.Κ. «η γενετήσια πρόκλησι καλεί στο φόνο, φέρνοντας στο νου του αναγνώστη τα “σεξουαλικά” εγκλήματα των ανωμάλων τύπων» (όπ. π., σ. 84). Οι γυναίκες δηλ. για το Ν.Κ., «καμμιά δεν έχουν αυτόφωτη λάμψη» (Πρεβελάκη, 400 γράμματα, σ. 372), ενώ το φαρμάκι, που στάζει μέλι, παραλληλίζεται από αυτόν με τη γυναίκα (Ζορμπάς, σ. 52 ή 144). Για το Ν.Κ., με άλλα λόγια, είναι «μαρτύριο και ντροπή να ‘σαι γυναίκα» (Ιουλιανός…, σ. 125), ενώ η κοιλιά της μάνας χαρακτηρίζεται κατά τον πλέον απεχθή τρόπο από τον ίδιο ως «υπόνομος» (Ζορμπάς, σ. 127). Αν ήθελε να ακριβολογήσει, δηλ., κανένας περισσότερο, οι γυναίκες για το Ν.Κ. «δεν είναι άνθρωποι, ισότιμοι με τους άνδρες, αλλά “παράσιτα” της κοινωνίας» (Έλλη Αλεξίου, Για να γίνει μεγάλος, σ. 117), που οφείλουν να υπηρετούν μονάχα τους άνδρες, σαν δεύτερης κατηγορίας όντα (Έλλη Αλεξίου, όπ. π., σ. 115) ή «σκεύη ηδονής» των ανδρών (Ζορμπάς, σ. 109). Για τούτο η αδελφή της πρώτης συζύγου του Γαλάτειας σημειώνει με παράπονο ότι η αδελφή της είχε προσφέρει στο σύζυγό της τα πάντα, ενώ εκείνος δε στάθηκε στο πλευρό της ούτε στις αρρώστειες της, ούτε σε καμμία άλλη ανάγκη (Έλλη Αλεξίου, όπ. π., σ. 189). «Τι βοήθεια πρόσφερες εσύ, γράφει η Έλλη Αλεξίου για τη σχέση του Ν.Κ. με τις δύο γυναίκες του, στον αγώνα το δικό τους; Σε ποιες θυσίες ατομικής απάρνησης αποδύθηκες, για να γλυκάνεις τις δύσκολες ώρες τους;» (όπ. π., σ. 196). Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι ασφαλώς «ουδεμία». Την καταφρόνηση που ένοιωθε άλλωστε, για κάθε γυναίκα την συναντά κανένας όχι μονάχα στα λόγια των άλλων ηρώων των έργων του, αλλά και στον «άγιο» Φραγκίσκο ακόμη της Ασίζης, που λέει σε κάποια στιγμή ότι «δεν έχει εμπιστοσύνη στη γυναίκα· το φίδι της Εύας αγλείφει αιώνια τ’ αυτιά σας και τα χείλια» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 222), γιατί η γυναίκα γι’ αυτόν είναι ένα «άγριο θεριό», που μονάχα ο Θεός μπορεί να δαμάσει (όπ.π., 237), ενώ η αγάπη είναι κάτι το αποτρόπαιο και φευκτέο, από το οποίο «πρέπει να λυτρωθούμε» (Αδερφ., σ. 84).

* * *

Όποιες σελίδες των έργων του και να μελετήσει τελικά κανένας, θα αντιληφθεί πολύ σύντομα ότι οι γυναίκες για το Ν.Κ. είναι «διπλοκάπουλες φοράδες» και «παράσιτα» της κοινωνίας, που «παίζουν πάντα βοηθητικό ρόλο» (όπ.π.), γιατί είχε ένα σατανικό εγωισμό, ώστε να βλέπει όλους τους άλλους και ιδιαίτερα τις γυναίκες σαν σκιές (Έλλη Αλεξίου, όπ.π., 189). Για τούτο είναι απορίας άξιο το πώς βρίσκονται στον κόσμο αυτό γυναίκες, που υπερασπίζονται με μανία τη μνήμη του μεγαλύτερου υβριστή όχι μονάχα του Χριστού, αλλά και του φύλου τους, εφόσον «Από τα πρώτα έργα ως τα υστερνά (τις γυναίκες) τις μεταχειρίζεται με συγκατάβαση· σαν δεύτερης κατηγορίας όντα» (Έλλη Αλεξίου, όπ.π., σ. 115).

Ένα μονάχα πρέπει να σημειώσουμε, όμως, εδώ ιδιαίτερα, ότι, δηλ., η καταφρόνηση της γυναίκας από το Ν.Κ., δεν οφειλόταν μονάχα στο σατανικό εγωισμό του, αλλά, κατά τη διαβεβαίωση της Έλλης Αλεξίου, και στη διεστραμμένη από την πλευρά της ηθικής ζωή του. «Νίκος - Γαλάτεια, σημειώνει αυτή, που ήξερε τα πράγματα από κοντά, δέκα χρόνια είχαν ερωτικό δεσμό, χωρίς συμβίωση. Δεκάξη χρόνια κάνανε παντρεμένοι. Εικοσιέξη χρόνια συνολικά, χωρίς σαρκικό δεσμό» (όπ.π., 192).

ΜΕΡΟΣ Β'

Ίδιοι στόχοι Μασονίας και Νικολ. Καζαντζάκη

Η άμεση σχέση του Ν.Κ. με τη Μασονία γίνεται φανερή πιο καθαρά από τους ίδιους στόχους που είχε ως συγγραφέας, με τη σκοτεινή αυτή οργάνωση. Οι στόχοι αυτοί, δηλ. θα λέγαμε γενικότερα ήταν τρεις, το ξερρίζωμα της Χριστιανικής πίστης από τις καρδιές των πιστών, η προβολή των μασονικών αρχών και η πολιτική σκοπιμότητα, για τους οποίους θα γίνει πιο κάτω λόγος.
Κεφ. Α’. Το ξερρίζωμα της χριστιανικής πίστης από τις καρδιές των πιστών

Ο σκοπός, που προβάλλεται από τους ίδιους τους Μασόνους είναι, όπως ήδη σημειώσαμε, η δήθεν φιλανθρωπία και η πρόοδος της ανθρωπότητας. Ο πραγματικός, όμως, σκοπός τους είναι αρχικά το ξερρίζωμα της πίστης από τις καρδιές των πιστών και η τοποθέτηση των ανθρώπων τους σε θέσεις κλειδιά, ώστε να εργάζονται ύπουλα για την επικράτηση της πλουτοκρατίας και ιδιαίτερα για την εξάπλωση του διεθνούς Σιωνισμού και των αρχών του στον κόσμο. Τους κρυφούς αυτούς σκοπούς, βέβαια, δεν τους φανερώνουν οι ίδιοι οι Μασόνοι. Αναφέρονται, όμως, ρητά, στα Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών, δηλ. των Σιωνιστών, και τα πιο κάτω αποκαλυπτικά: «Αναμένοντας την ανάρρησή μας, θα δημιουργώμεν και πολλαπλασιάζωμεν τα μασονικάς στοάς εις πάσαν χώραν της οικουμένης. Θα προσελκύωμεν εν αυταίς όλους εκείνους, οίτινες είναι ή δύνανται να γίνωσιν υπέροχοι πράκτορές μας. Αι στοαί αυταί θ’ αποτελώσι το κυριώτερον γραφείον πληροφοριών μας» (Κεφ. 15ο). Σύμφωνα με τα Πρωτόκολλα των σοφών της Σιών, δηλ., σκοπός της Μασονίας είναι: «η εκρίζωσις ή χαλάρωσις της θρησκευτικής ζωής, η καταφρόνησις της οικογενείας, η ψύξις του πατριωτισμού, η λήθη των πατρίων παραδόσεων, η καταφρόνησις των ηθικών ενταλμάτων» (Μ. Γαλανού, Το μυστικόν της Μασωνίας, Αθήναι 1909, σελ. 26-29). Κατά τον τρόπο αυτό, κάτω από το πρόσχημα των νέων ιδεών και της χειραφέτησης της επιστήμης πολεμείται κατά το Ν. Ψαρουδάκη, «η ιδέα της θρησκείας ως δεισιδαιμονία, η οικογενειακή αλληλεγγύη ως στενή αντίληψις του ανθρωπισμού,… η παραδεδεγμένη θρησκευτική ηθική ως υπόχρεως να υποχωρήση εις τη φυσικήν ηθικήν, την οποίαν εφαρμόζουν τα ζώα» (Σκοτειναί δυνάμεις και Χριστιανισμός, Αθήναι 1966, σελ. 47).

Παρόμοιος, όμως, με τον πιο πάνω αναφερόμενο ήταν και ο σκοπός του Ν.Κ., που επιζητούσε το ξεθεμελίωμα της πίστης από τις καρδιές των χριστιανών, ώστε «να μη καταφεύγουν στη θρησκεία σαν σε μοναδικό αποκούμπι» (Πρβλ. 400 Γράμματα, σ. λβ’). Το ξερρίζωμα, δηλ., αυτό γίνεται από το Ν.Κ. με πολλούς τρόπους και μάλιστα με τους εξής:

α) Με τη διαστροφή και ειρωνεία όλων των χριστιανικών διδαγμάτων

Ο πιο συνηθισμένος, ίσως, τρόπος καταπολέμησης των χριστιανικών ενταλμάτων από το Ν.Κ. είναι η ειρωνεία και η διαστροφή. Εάν μελετήσει, δηλ. κανένας με προσοχή τα έργα του, θα παρατηρήσει ότι δεν υπάρχει σχεδόν σελίδα τους, που να μην ειρωνεύεται το Χριστιανισμό και να μη διαστρέφει κάποια από τις διδασκαλίες και τις παραδόσεις του. Για τούτο βεβαιώνεται από τον π. Ιω. Βράνο ότι «Όλα τα ιστορικά πρόσωπα παραμορφώνονται (από το Ν.Κ.) αλλά προς το ίδιο πρότυπο. Το “Εγώ” του Καζαντζάκη» (όπ. π., 102).

Για να κτυπήσει το «πιστεύω», δηλ. των χριστιανών, ο Κ. σε πολλές περιπτώσεις αναφέρει το «δεν πιστεύω τίποτα» (Βλ. Ζορμπάς, 76 κ.ά.)

Για να καταπολεμήσει τη θεοσέβεια, παρουσιάζει το Λωτ ως αντάρτη απέναντι του Θεού και ασεβή (Αναφορά 302), διαστρέφοντας τελείως τη διήγηση της Αγίας Γραφής.
Για να ξεριζώσει την πίστη στην αιώνια ζωή και τον Παράδεισο, παρουσιάζει την Κόλαση σαν την πιο «γλυκειά παρηγοριά τ’ ανθρώπου» (Νικ. Φωκά, 396) και το Θεό σαν απόγονο του ανθρώπου (Αναφορά 387).

Για να καταπολεμήσει τη μελέτη της Αγ. Γραφής, που την παραλληλίζει με τα παραμύθια της χαλιμάς (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, 154-157) και με τους θρύλους των λαών (Αναφορά 333), συνιστά τη μελέτη του Ροβινσώνα (Καπετάν Μιχάλης 270-271), γιατί η Αγία Γραφή είναι, γι’ αυτόν, γεμάτη εκδίκηση και κεραυνούς (Αν. 308) αντάξιους με τα γκαρίσματα των γαϊδάρων (Καπετάν Μιχάλης 270-271).

Τόσο μεγάλη, δηλ., ήταν η μανία της διαστροφής, που τον είχε κυριέψει, ώστε να παρουσιάζει όλα τα ξύλα ως Τίμια (Αναφ. 252), τη Β’ Παρουσία ως επίγεια (Αν. 525), το μυστήριο του Βαπτίσματος ως απλό μπάνιο (Αναφορά 573), την Αγία Τράπεζα ως παχνί (Αναφορά 369) κ.ο.κ., ενώ ο ίδιος ο Χριστός παρουσιάζεται στα έργα του ως νεραϊδοπαρμένος (Τελευταίος Πειρασμός 32), η Παναγία ως άρρωστη, ώστε «να κράζει το Θεό παιδί της» (Αναφορά 293), οι Άγγελοι ως κατεργασμένοι διάβολοι (Αναφορά 362), ο άσωτος γιος ως αμετάνοιωτος (Αναφορά 268-327), η Ανάσταση του Χριστού ως φαντασία της Μαρίας Μαγδαληνής (Αν. 288) και των ιερέων (Αναφορά 529) κ.ο.κ.

Ό,τι όμως δεν πασχίζει να ξερριζώσει με την απ’ ευθείας διαστροφή, ο Κ. προσπαθεί να το αμαυρώσει με την ειρωνεία του, που αναφέρεται στα πλέον ιερά θέματα της χριστιανικής πίστης. Ειρωνευόμενος, για παράδειγμα, τη δύναμη της μετάνοιας, γράφει ότι το επιτίμιο που επιβάλλεται από τον πνευματικό για τη συγχώρηση γίνεται εδώ ταρίφα: «Βαριά, λέγει ο παπα-Φαταούλας, αρρώστια, κακομοίρη, θα πάρεις το βράδυ… 5 δράμια Χριστό,… αλλιώς θα πας στο πάτο της κόλασης» (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σ. 28). «Αν υπάρχει άλλη ζωή», λέει ειρωνικά και στην «Αναφορά του στο Γκρέκο», «πρόφτασα και μετάνοιωσα την τελευταία στιγμή· δεν έδωκε ο Χριστός το λόγο του, πως ένα δευτερόλεπτο πριν πεθάνεις να μετανοήσεις σώθηκες;» (Αναφορά 359).

Για να ειρωνευτεί μάλιστα, περισσότερο το χριστιανικό Παράδεισο, και τη Β’ Παρουσία, παρουσιάζει με το δικό του τρόπο και τα ποντίκια, «που έρχονται από τον Παράδεισο… και κατέχουν πολλά μυστικά» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 29), ενώ το γκάρισμα του γαϊδάρου του Μανολιού παραλληλίζεται με το σάλπισμα του Αρχαγγέλου κατά τη Β’ Παρουσία (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται 403).

Εξαιτίας των πιο πάνω θέσεων του Ν.Κ. και μάλιστα των παρουσιαζομένων στον «Τελευταίο Πειρασμό» βεβαιώνεται από το Δ. Καραχάλιο ότι «ολόκληρον σχεδόν το περιεχόμενον του εν λόγω έργου (δηλ. του «Τελευταίου Πειρασμού»), αν το αντιπαραβάλη κάποιος με τας αντιστοίχους Ευαγγελικάς διηγήσεις, είναι εν σκοτεινόν, δυσώδες και αηδιαστικόν τέλμα» («Ορθόδοξος Τύπος» της 8 Αυγούστου 1997) και γενικότερα «νεκροταφείον» (όπ.π.).

β) Με την αμφιβολία

Για το ξεθεμελίωμα της πίστης ο Κ. μεταχειρίζεται ταυτόχρονα με τα πιο πάνω και το σαράκι της αμφιβολίας, με το οποίο κατατρώγεται ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου κατά τρόπο έμμεσο, αλλά επικινδυνότερον, φθάνοντας στο δικό του σατανικό συμπέρασμα, ότι, δηλαδή, «άλλη ανάσταση δεν υπάρχει» (Αναφορά 551).

Την αμφιβολία, για παράδειγμα, προσπαθεί να ενσπείρει στο θέμα της αμαρτίας, απορώντας, δηλ., «μπας κι είναι αυτή στη δούλεψη του Θεού» (Αναφορά 278).

Την αμφιβολία πασχίζει ο Κ. να διαχύσει στις ψυχές των αναγνωστών του και σε πολλά άλλα θέματα και μάλιστα στη Γέννηση και στην Ανάσταση του Χριστού, δηλ. στα πιο κεφαλαιώδη δόγματα της χριστιανικής πίστης.

«Γεννήθηκε ο Χριστός, σοφέ Σολομών, λέγει στο “Ζορμπά”, καλαμαρά μου! Μη ψιλοκοσκινίζεις: γεννήθηκε, δε γεννήθηκε; μωρέ γεννήθηκε, μη είσαι κουτός. Αν πιάσεις το φακό να δεις το νερό που πίνουμε, θα δης ότι είναι γεμάτο σκουλήκια… και δεν θα πιεις. Δεν θα πιεις και θα πεθάνεις της δίψας. Σπάσε το φακό, αφεντικό, σπάσε το άτιμο ν’ αφανισθούν ευθύς τα σκουλήκια να πιεις νερό να δροσερέψης» (Ζορμπά 149).

Το σαράκι της αμφιβολίας, για την ανάσταση και τη σταύρωση του Χριστού βάζει με σατανική μαεστρία και στο στόμα του Απ. Παύλου, που, κατά τη γνώμη του, κατασκεύασε δήθεν το Χριστιανισμό. «Δεν νιάζουμαι εγώ (λέει δήθεν ο Απ. Παύλος) για τις αλήθειες και τις ψευτιές, τον είδα δεν τον είδα, σταυρώθηκε δε σταυρώθηκε· εγώ με το πείσμα, με τη λαχτάρα, με την πίστη, δημιουργώ την αλήθεια· δε μάχουμαι να τη βρω, τη φτιάνω… Είναι ανάγκη, το ακούς; ανάγκη μεγάλη, για να σωθεί ο κόσμος, να σταυρωθείς κι εγώ θα σταυρώσω, θες δε θες· είναι ανάγκη ν’ αναστηθείς, κι εγώ θα σε αναστήσω, θες δε θες» (Τελευταίος Πειρασμός 478).

Την αμφιβολία προσπαθεί να ενσπείρει επίσης και στο θέμα του Παραδείσου, που παρουσιάζει σατανικά ως «πιθανό».

«Τι να σου πω, καλόγερε, λέει με το στόμα κάποιου χωρικού, δε λέω όχι (για την ύπαρξη της βασιλείας των ουρανών)· μπορεί. Μα μπορεί αν προλάβω την τελευταία στιγμή να μεταλάβω, να πάω στη βασιλεία των ουρανών· κι η αφεντιά σου κι εγώ το ”μπορεί” αυτό το πιπιλίζουμε σε όλη μας τη ζωή και παρηγούμαστε· δεν είναι λοιπόν, πιο συμφέρον να τρώμε και να πίνουμε και να φιλούμε, μπας και χάσουμε και την επίγεια ετούτη και την αιώνια ζωή;» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 287).

Από το «μπορεί» όμως, αυτό της ύπαρξης του Παραδείσου, ο Ν.Κ. έρχεται σιγά-σιγά και στο τίποτα. «Αρσένιε, τέκνον μου, λέει με το στόμα του εκατοχρονίτη αγίου Νείλου, την πάθαμε· μήτε Παράδεισος μήτε Κόλαση!

Τι λοιπόν; Το χάος;  –Μήτε το χάος. –Μα τότε τι; –Τίποτα» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 300).

Την αμφιβολία αυτή, που έμαθε από το Νίτσε (Αναφορά 404), ο Ν.Κ. διασπείρει τελικά και στο θέμα της θρησκείας γενικότερα γιατί σκοπός του ήταν η κατάργηση όλων των γνωστών θρησκειών του κόσμου και η διάδοση της υπερθρησκείας της Μασονίας. «Κάθε θρησκεία, γράφει, που υπόσχεται στον άνθρωπο ό,τι αυτός επιθυμεί άρχισε να του φαίνεται καταφύγι για τους φοβητσιάρηδες, ανάξιο του αληθινού ανδρός. Είναι ο δρόμος του Χριστού, έλεγε, αυτός που φέρνει τη λύτρωση του ανθρώπου; Ή μπας και είναι ένα καλά οργανωμένο παραμύθι, που υπόσχεται τον Παράδεισο και την αθανασία έξυπνα πολύ, με τέχνη πολλή, ποτέ ο πιστός να μη μπορέσει να μάθει, ο Παράδεισος ετούτος αντικαθρεφτισμός της δίψας μας»; (Αναφορά 404-405).
Για τους πιο πάνω λόγους, γράφει χαρακτηριστικά η Λιλή Ζωγράφου ότι ο Κ. ήταν ένας «τραγικός», που «από σελίδα σε σελίδα σταλάζει το φαρμάκι της αμφιβολίας και του σαρκασμού του στην ευλογημένη ευπιστία τους (δηλ. των αναγνωστών του) και τους προετοιμάζει να φθάσουν ανυποψίαστοι στην άβυσσο της ολοκληρωτικής άρνησης» (σελ. 272).

γ) Με τη θεοσοφία

Ακόμα πιο επικίνδυνη από τα πιο πάνω γίνεται η διδασκαλία του Ν. Καζαντζάκη με τη χρήση της θεοσοφίας, με την οποία ο Χριστός παρουσιάζεται σαν ένας μεγάλος μύστης, ενώ σε όλα τα κοσμοϊστορικά γεγονότα δίνεται ένα νόημα τελείως διαφορετικό από τη χριστιανική πίστη, για να συνταιριάξει με τους μύθους και τις διδασκαλίες της αρχαίας ειδωλολατρείας.

Κατά τον τρόπο αυτό, δηλ., ο Λυτρωτής για το Ν.Κ. «δεν είναι ένας άνθρωπος, παρά ολάκερος Λαός» (Αναφορά, σελ. 492). Επάνω στο Σταυρό δεν έπαθε γι’ αυτόν, ο Χριστός, αλλά «ο άνθρωπος, κάθε δίκαιος, κάθε άγιος, που προδίνουνταν, μαστιγώνονταν, σταυρώνονταν, χωρίς ν’ απλώσει ο Θεός το χέρι να του δώσει βοήθεια» (Αναφορά, σελ. 295). Ο Λόγος δε δημιούργησε, για το Ν.Κ., τον κόσμο, αλλά ο άνθρωπος δημιουργεί μέσα του το Λόγο (Αναφορά, σελ. 329).

Η Σταύρωση ταυτίζεται από το Ν.Κ. με την Άνοιξη (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σελ. 174), ενώ η Ανάσταση του Χριστού γίνεται μονάχα στις καρδιές (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σελ. 268), η Παρθένα Μάνα ταυτίζεται με τη φωτιά, που γεννάει το γιο τον αθάνατο, το φως (Αναφορά, σελ. 614), ο Γολγοθάς είναι διανοητικός! (Αναφορά, σελ. 531), ο Χριστός «σταυρώνονταν, ανασταίνονταν, ξανακατέβαινε τον άλλο χρόνο από τον ουρανό, ξανασταυρώνονταν» (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σελ. 317), «σταυρός είναι το κορμί του ανθρώπου… κι απάνω του είναι σταυρωμένος ο Θεός» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σελ. 309), δηλ. ο νους, κ.ο.κ.

Με τον πιο πάνω τρόπο, τον πραγματικά σατανικό, ο Χριστιανισμός ολόκληρος διαστρεβλώνεται όχι μονάχα στη μορφή, αλλά και στην ουσία του, ώστε να συνταιριάζει στα μέτρα της αρχαίας ειδωλολατρείας, της οποίας διάδοχο σχήμα είναι και ο Μασονισμός. Όπως, δηλ., στα αρχαία Μυστήρια γινόταν λόγος για το μυθικό Διόνυσο και τα κομματιασμένα μέλη του, έτσι και από το Ν.Κ., γίνεται λόγος για το Νίτσε, που χαρακτηρίζεται ως «σταυρωμένος Διόνυσος» (Αναφορά, σελ. 394), γιατί πίστευε «στη διονυσιακή ζωή και στην αναγέννηση της διονυσιακής τραγωδίας» (Αναφορά, σελ. 388). Όπως, επίσης, στην Κοίμησή της η Παναγία παριστάνεται «ξαπλωμένη», «όμοια κοιμάται, για το Ν.Κ., το χινόπωρο κι η γης, η Παρθένα» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σελ. 268). Για τους λόγους αυτούς έχει απόλυτα δίκιο, για μας, ο Δ. Πόθος, όταν αναφέρει ότι «όλα τα χαρακτηριστικά της Θεοσοφίας, από τα πιο κεντρικά ως τα λεπτομερειακά, θα τα συναντήσει κανείς στο βιβλίο αυτό (δηλ. στο «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», όπ.π. 37) και ότι «με την πίστη στη Θεοσοφία έγινε το πρώτο βήμα στον κατήφορο της αποστασίας από τη μία Αλήθεια του Θεού και, αντίθετα, της προσφυγής σ’ ανθρώπινα εφευρήματα, υποκατάστατά της» (όπ.π. 38).

δ) Με την «απελπισία»

Ένα μαχαίρι πάρα πολύ κοφτερό για την πνευματική ζωή του ανθρώπου είναι αναμφίβολα και η βουδιστική απελπισία, που παρατηρείται όχι μονάχα στην παγανιστική Μασονία, αλλά και στο εκλεκτό μέλος της Ν.Κ., εξαιτίας της βουδιστικής μπόρας, που είχε περάσει από πάνω του και τον είχε αφήσει «εξαντλημένο και αδειανό» (Ζορμπάς, σελ.88). Μη πιστεύοντας, δηλ., στο Χριστό-Λυτρωτή, όλοι οι Μασόνοι ζουν στον κόσμο αυτό ως άθεοι, «ἐλπίδα μὴ ἔχοντες» (Εφεσ. 2, 12). Για τούτο την απελπισία συναντά ο αναγνώστης των έργων του Ν.Κ., που πίστευε σε ένα νέο Ραβί (Χριστός, σελ. 64), δηλ. στο Βούδα, σε κάθε σχεδόν σελίδα του. «Ένα καράβι είναι το σώμα μας, γράφει για τούτο στην “Ασκητική” του, που μόνο Ασκητική δεν είναι, και πλέει απάνω σε βαθυγάλαζα νερά. Ποιος είναι ο σκοπός μας; Να ναυαγήσουμε» (σελ. 25). Τόσο πολύ μεγάλη, δηλ., ήταν η επιθυμία του για το σβήσιμο της ελπίδας μέσα του, ώστε να ζητεί σε κάποια στιγμή βοήθεια και του Θεού σ’ αυτό, παρότι ο ίδιος δεν πίστευε στο Θεό των χριστιανών. «Θεέ μου», λέει στο «Φτωχούλη του Θεού», «δώσε μου τη δύναμη μια μέρα ν’ απαρνηθώ και την ελπίδα· την ελπίδα, Θεέ μου, να σε δω» (σελ. 155).

Τότε όμως, θα έλεγε κανένας, γιατί αγωνίζεσαι στη ζωή, εφόσον δεν ελπίζεις σε τίποτα;
«Πολεμούμε, γράφει στην “Ασκητική“ του ο Κ., γιατί έτσι μας αρέσει· πολεμούμε κι ας μη υπάρχει αφέντης να μας πλερώσει το μεροκάματο» (Ασκητική, σελ. 21).

Όπως είναι όμως γνωστό, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το Θεό, που χαρακτηρίζεται από τον Απόστολο Παύλο, ως «Θεός της ελπίδος» (Ρωμ. 15, 13). «Μακάριος ἀνήρ, λέγει για τούτο και ο Ψαλμωδός, οὗ ἔστι τὸ ὄνομα Κυρίου ἐλπὶς αὐτοῦ καὶ οὐκ ἐπέβλεψεν εἰς ματαιότητας καὶ μανίας ψευδεῖς» (39, 5). Πώς είναι λοιπόν δυνατόν, θα έλεγε κανένας, να ζήσει ο άνθρωπος χωρίς το Θεό; Ο Κ. όμως, που, κατά το φίλο του Πρεβελάκη, είχε θέσει σαν βάση της κοσμοθεωρίας του τον ηρωικό πεσιμισμό (βλ. «Ο Ποιητής…», σελ. 63), δεν πίστευε στο Θεό των χριστιανών, δηλ. το «Θεό της ελπίδος», αλλά σ’ ένα Θεό που αυτός κατασκεύαζε (Ασκητική, σελ. 88), και που «δεν είναι παντοδύναμος… Δεν είναι πανάγαθος… Δεν είναι πάνσοφος» (Ασκητική, σελ. 66-67). Για το λόγο αυτό  έλεγε ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να μεθά «στις ταβέρνες της ελπίδας» (Αναφορά, σελ. 412). Δεν πίστευε επίσης, σε λύτρωση και σε Λυτρωτή (Ασκητική, σελ. 93-94, Αναφορά, σελ. 231), αλλά, κατά τρόπο αφύσικο και διεστραμμένο, στη λύτρωση (Αναφορά, σελ. 592). Για το λόγο αυτό δίδασκε, κατά τρόπο σατανικό, το ξερρίζωμα κάθε ελπίδας. «Νίκησε το στερνό, γράφει χαρακτηριστικά, τον πιο μεγάλο πειρασμό, την ελπίδα» (Ασκητική, σελ. 21).

* * *

Όταν όμως ο άνθρωπος ξερριζώνει από μέσα του την ελπίδα, φθάνει στην άκρη της αβύσσου (Αναφορά, 328), όπου έφθασε και ο ίδιος ο Κ., που έλεγε το «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβούμαι τίποτα, λυτρώθηκα από το νου κι από την καρδιά, ανέβηκα πιο πάνω, είμαι λεύτερος» (Ασκητική, σελ. 25). Όταν πιστέψει κανένας, δηλ., στον ισχυρισμό του Κ. ότι «η ελπίδα ξευτελίζει τον άνθρωπο» (Συμπ., σελ. 31) και αρνηθεί όλες τις παρηγοριές -«θεούς, πατρίδες, ηθικές, αλήθειες» (Αναφορά, σελ. 394)- τότε, κατά τη διεστραμμένη πραγματικά αντίληψή του, δεν φοβάται πλέον το Θεό ή «τη ζωή την άλλη» (Αναφορά, σελ. 421), αλλά αρχίζει να πλάθει πλέον μόνος του το θεό, όπως αυτός τον θέλει (βλ. Αναφορά, σελ. 394). Για το λόγο αυτό, όπως είναι γνωστό, εξέφρασε και την επιθυμία, ώστε να γραφεί και επάνω στην πλάκα του τάφου του το «Δεν ελπίζω τίποτα…», που είναι τελείως αντίθετο προς τις επιτάφιες επιγραφές των χριστιανών όλων των αιώνων, ενώ, κατά τη διάρκεια της ζωής, είχε εκλείψει από το εσωτερικό του κόσμο «το αγωνιστικό θάρρος», που γίνεται πηγή κάθε μεγαλείου στη ζωή (βλ. Γράμμα Γαλάτειας στο Σουηδό Γκούνορ Άντερσον). Για το λόγο αυτό χαρακτήριζε ο ίδιος τον εαυτό του σαν μια στάμνα τρυπημένη, που «όλοι οι ποταμοί της γης να χυθούν μέσα της, απομένει αδειανή και διψασμένη» (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 206).

Κλείνοντας την παράγραφο αυτή, θα έλεγα μαζί με τον Ι. Κορδορούμπα ότι δεν υπάρχει σχεδόν θέση υγιής στο Ν.Κ., γιατί όλα τα διαποτίζει στα έργα του η υγρασία της άρνησης και του μηδενισμού (Πρβλ. Ι. Κορδορούμπα, όπ.π., 10). Όλα τα έργα του Κ. χαρακτηρίσθηκαν για τούτο από το φίλο του Πρεβελάκη ως «ένα βουνό χαλάσματα» (Ο ποιητής και το ποίημα της Οδύσσειας, σ. 186), από τα οποία το πιο ανέλπιδο είναι  η Οδύσσεια, ή ακριβέστερα η χωρίς Ιθάκη Οδύσσεια, που δίκαια χαρακτηρίσθηκε «σαν ένα τερατώδες μνημείο απελπισίας» (Βλ. Ν. Βρεττάκου, Ο Καζαντζάκης, σελ. 545), εφόσον δημιουργεί μονάχα ναυάγια στη ζωή.

ε) Με τις βλάσφημες εκφράσεις

Ένα από τα πιο σκληρά μέσα του Κ., για το ξερρίζωμα της χριστιανικής πίστης ήταν και οι βλάσφημες εκφράσεις, που παρατηρούνται σε όλα τα έργα του και που, κατά τρόπο αντινομιστικό, δεοντολογούνται και δικαιολογούνται.
Οι βλάσφημες εκφράσεις του Κ., δηλ., που αναφέρονται γενικότερα στο Θεό ή στο πρόσωπο του Χριστού και ειδικότερα στα πρόσωπα της Παναγίας, του αγίου Μηνά, κ.ο.κ., είναι τόσο πολλές, ώστε να υπενθυμίζουν το φρέαρ της αβύσσου, από το οποίο εξήλθε καπνός, «ως καπνός καμίνου καιομένης», που εσκότισε τον ήλιο (Αποκ., σελ. 9, 2), ή τον Αντίχριστο, που, σύμφωνα με τα λόγια της Αγίας Γραφής, «ἤνοιξε τὸ στόμα αὐτοῦ εἰς βλασφημίαν πρὸς τὸν Θεόν» (Απ., σελ. 13,6).

Όταν αναφέρεται, δηλ., στο Θεό, τον παρουσιάζει άλλοτε σαν ελέφαντα (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σελ. 156), άλλοτε σαν ανθρωποφάγο (Ο Φτωχούλης του Θεού, σελ. 308), αίτιο όλων των κακών (Αναφορά, σελ. 270), αφιλότιμο (Οδυσ. Ε., σελ. 170-178), Χατζηαβάτη ανήλεο (Αναφορά, σελ. 315), αιμοβόρο (Αναφορά, σελ. 316-317), κοκορόμυαλο (Ζορμπάς, σελ. 164), άδικο (Αναφορά, σελ. 227), πανούργο (Αναφορά, σελ. 344), «ουράνιο τέρας» (Ρουσία, Διφρ. 1956, σελ. 275) κ.ο.κ., ενώ τον εαυτό του τον παρουσιάζει σαν σκορπιό, που σηκώνει την ουρά του με το πιο φοβερό φαρμάκι, για να «φάει» το Θεό (Σοδ., σελ. 439). Από την παιδική του ηλικία άλλωστε, όπως διηγήθηκε ο ίδιος στον Πρεβελάκη, είχε σηκώσει τη γροθιά του απειλητικά προς τον ουρανό (Βλ. Λ. Ζωγράφου, όπ.π. σελ. 161).

* * *

Όταν αναφέρεται ιδιαίτερα στο πρόσωπο του Χριστού, που βλέπει μονάχα σαν άνθρωπο και μάλιστα, αμαρτωλό(!), χύνει όλο το δηλητήριο του μίσους του, χαρακτηρίζοντας Αυτόν πάντοτε βλάσφημα όχι μονάχα ως «νεραϊδοπαρμένο κι αχαΐρευτο» (Τελευταίος Πειρασμός, σελ. 32, 36), αλλά και «τρελλό» (Τελευταίος Πειρασμός, σελ. 311), «δειλό», «μπάσταρδο» (Καπετάν Μιχάλης, σελ. 198) και γενικότερα παθιασμένο σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ζητεί βοήθεια από τον Ιούδα (Τελευταίος Πειρασμός, σελ. 411, 386, 408, 412). Το άκρο άωτο των βλασφημιών αυτών, όμως αναφέρονται ασφαλώς, στις δήθεν σχέσεις του Χριστού με τη Μαγδαληνή Μαρία (όπ.π. σ. 34-35, 147), που συνετέλεσαν, ώστε να χαρακτηρισθεί δίκαια ως ο μεγαλύτερος βλάσφημος συγγραφέας όλων των αιώνων και από το Δ. Καραχάλιο, ως «ο μεγαλύτερος αντίχριστος της παγκοσμίου λογοτεχνίας όλων των αιώνων» (Ορθόδοξος Τύπος, 8ης Αυγούστου 1997). «Από τους κρατήρες που προκαλεί η απιστία του, γράφει για τούτο χαρακτηριστικά και ο Ι. Κορδορούμπας, εκτινάσσεται με δύναμη η καυστική λάβα των φρικτών του βλασφημιών κατά του προσώπου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και της πανάγνου και αειπαρθένου Μητρός Του, που όμοιές των μόνον ο Σατανάς θα μπορούσε να εμπνευσθή» (Ο Καζαντζάκης ως διανοούμενος και συγγραφεύς, Αθήναι 1976, σελ. 10).

Με την ίδια μανία καταφέρεται, όπως είδαμε, και κατά του προσώπου της Παναγίας, που στον Καπετάν Μιχάλη την τοποθετεί στην ίδια θέση με τη φοράδα του Καπετάν Πολυξίγκη.

«Δίνεις εσύ τη φοράδα σου, λέγει, Καπετάν Πολυξίγκη;… Όχι· ε λοιπόν, μήτε κι εγώ την Παναγία μου» (Καπετάν Μιχάλης, σελ. 95).

Για να μη αναφέρουμε όμως, τις χιλιάδες βλαστήμιες, που παρουσιάζονται στα έργα του Ν.Κ., θα λέγαμε τελικά ότι την ακατάσχετη τάση που είχε για τη βλαστήμια από μικρό παιδί (που είχε σηκώσει τη γροθιά του προς τον ουρανό) την παραδέχεται και ο ίδιος, αλλά την αποδίδει στο Σατανά ή στο Χριστό, που χαρακτηρίζει «Άγιο Βλασφημίωνα»! «Μια φοβερή υποψία, γράφει για τούτο στην Αναφορά, έσκισε το νου μου: μπας και με σπρώχνει και μένα ο Άγιος αυτός Βλασφημίων να βλαστημώ;» (Αναφορά, σελ. 302).

Ύστερα από τα πιο πάνω, θα μπορούσαμε να πούμε βάσιμα ότι οι βλάσφημες εκφράσεις στα έργα του Ν.Κ., είναι τόσο πολλές, ώστε να χαρακτηρίζεται δίκαια ως υπηρέτης του σατανά, εφόσον κατά το Δ. Πόθο «εργάστηκε τις περισσότερες φορές έργο σατανά» (Ν. Καζαντζάκης, Αθήναι 1978, σελ. 127). Η μεγαλύτερη βλαστήμια του, δηλ., είναι αναμφίβολα η αναφερόμενη στο Πνεύμα το Άγιο, εφόσον μέχρι και τις τελευταίες της ζωής του στιγμές παρέμενε αμετανόητος και αδιόρθωτος. Για τούτο είχε δίκαιο, για μας, ο Ι. Κορδορούμπας, όταν έγραφε ότι ο Κ. «Έγραψε αποκλειστικώς και μόνο έργα αντιχριστιανικά και ο μοναδικός σκοπός του ήταν όχι απλώς να κλονίση την πίστι, αλλά κυριολεκτικώς να γκρεμίση και να ξεθεμελιώση τη θρησκεία του Χριστού» (Ο Καζαντζάκης ως διανοούμενος και συγγραφεύς, εκδ. Γ’, Αθήναι, σελ. 36).

ΜΕΡΟΣ Γ'

Κεφ. Β’. Η προβολή των μασονικών αρχών του

Ο κύριος σκοπός του Νικολάου Καζαντζάκη, όμως, δεν ήταν το γκρέμισμα του Χριστιανισμού, αλλά η θεμελίωση της δικής του ειδωλολατρικής θρησκείας, που στην πραγματικότητα ταυτιζόταν με τις επιδιώξεις της Μασονίας. Όλες οι αρχές της μασονίας, δηλ. (συγκρητισμός, ορθολογισμός, φυσιολατρεία κ.λπ.), προβάλλονται στα έργα του Ν.Κ. με τόση δύναμη, ώστε να είναι δυνατόν να χαρακτηρισθούν εύστοχα ως «Ευαγγέλιο της Μασονίας», ο δε Ν.Κ. ως ο κατ’ εξοχήν εκφραστής και απόστολος της νέας αυτής «θρησκείας». Για τις κυριότερες από τις αρχές αυτές γίνεται λόγος ειδικότερα πιο κάτω.

α) Ο συγκρητισμός

Το χειρότερο, ίσως, κακό στο Ν.Κ. δεν ήταν οι φρικτές βλαστήμιες, που προκαλούν την αντίδραση στις καρδιές των πιστών, αλλά ο σατανικός συγκρητισμός του, δηλ. το μπέρδεμα που συστηματικά επιχείρησε, ώστε να αποπροσανατολίσει σιγά-σιγά τους αναγνώστες του από την ορθόδοξη αλήθεια.

Το μπέρδεμα αυτό, δηλ. αναφέρεται πρωταρχικά στο Θεό και το σατανά. «Φώναζα πότε το Θεό, λέγει χαρακτηριστικά στο Φτωχούλη του Θεού, πότε το Σατανά, όποιος και νάναι από τους δυο τους να προβάλει» (σελ. 36), γιατί, γι’ αυτόν, «δεν μπορείς να ξεχωρίσεις το Θεό από το Δαίμονα» (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, σελ. 135) ή ακριβέστερα γιατί, γι’ αυτόν, «Θεός και ο διάβολος είναι ένα» (Ζορμπάς, σελ. 279).

Κατά παρόμοιο, θα έλεγε κανένας, τρόπο με τον πιο πάνω ο Κ. μπερδεύει το Χριστό με το Βούδδα, με τον Αντίχριστο και με τους θεούς της Ελλάδας, εφόσον, γι’ αυτόν, ο Χριστός, όπως ακριβώς και για τη Μασονία, δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά ένας μεγάλος μύστης.

«Ο Χριστός, γράφει χαρακτηριστικά στην Αναφορά του στο Γκρέκο, έκρυβε μέσα του, βαθειά χωμένο, το σπόρο του Βούδδα» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 480).

Ο Αντίχριστος για το Ν.Κ. υποφέρει, όπως και ο Χριστός (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 382), γιατί, γι’ αυτό, «έσμιξαν» (όπ.π.).

«Ήρθε ο καιρός, γράφει για τούτο στο τελευταίο έργο της ζωής του, να κάμουμε το Χριστό… ν’ αφομοιώσει τους δυνατούς χαρούμενους θεούς της Ελλάδας. Ήρθε ο καιρός ο Ιουδαίος Χριστός να γίνει Έλληνας» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 250), δηλ. ειδωλολάτρης.

Για να κτυπήσει μάλιστα, πιο καίρια το μυστήριο της θεανθρωπότητας του Χριστού, γράφει με σατανική πονηριά στον «Τελευταίο Πειρασμό» ότι δήθεν «Κάθε άνθρωπος είναι θεάνθρωπος» (σελ. 9).

Από το μπέρδεμα αυτό Θεού και Σατανά ή Χριστού και Βούδδα, ο Ν.Κ.  έρχεται τελικά «φυσιολογικά» και στο μπέρδεμα προσευχής και βλαστήμιας, αρετής και κακίας, αλήθειας και ψευτιάς, Παραδείσου και Κόλασης, κ.ο.κ., για να αποδεικνύεται ότι το σκοτάδι, που υπήρχε στο μυαλό του, το έβλεπε σατανικά σαν φως.

«Πότε βλαστημούσα, γράφει για το λόγο αυτό στο Φτωχούλη του Θεού, πότε τό ‘ριχνα στο Κύριε ελέησον» (Αθήναι 1964, σελ. 14).

«Έξι μέρες του Διαβόλου, γράφει και στον Καπετάν Μιχάλη, μια του Θεού, άναβε λαμπάδα και στους δυο, για να ‘σαι μέσα» (Καπετάν Μιχάλης, σελ. 91).

«Κι η Κόλαση, λέει με το στόμα του “αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης”, τίποτ’ άλλο δεν είναι, παρά ο προθάλαμος της Παράδεισος» (Ο Φτωχούλης του Θεού, 322).

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι, όπως στη Μασονία, που, κατά τον Π. Τρεμπέλα, «σύγκειται εξ όλων των θρησκειών του κόσμου» (Ο Μασον., σελ. 118), Θεός ή Σατανάς ή Έρωτας «το ίδιο πράγμα είναι» (P. Naudon, Ο Ελευθεροτεκτονισμός, μετ. Γ. Ζωγραφάκη, Αθήναι 1966, σελ. 94), έτσι ακριβώς και στον Κ. «Έρωτας, Θάνατος, Θεός… είναι ένα» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 171). Όπως στο Μασονισμό, δηλ., μπερδεύονται οι αλήθειες με τους μύθους, έτσι ακριβώς και ο Ν.Κ. μπέρδευε εσκεμμένα «αλήθειες με ψευτιές» (Πρεβελάκη, 400 Γράμματα, σελ. ογ) κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μη ξέρει τελικά ούτε ο ίδιος να τα διαχωρίζει. Για τους λόγους αυτούς είχε δίκιο, κατά τη γνώμη μας, ο π. Ιωάννης Βράνος, όταν έγραφε ότι ο Κ. «έφυγε όξω από τα σύνορα της πατρίδος μας, και μάζωξε του κόσμου τις αρρώστιες, γυρίζοντας σ’ Ευρώπη κι Ανατολή» (όπ.π.6).

β) Ο ορθολογισμός

Ένα άλλο  βασικό δόγμα της Μασονίας, που διακρίνεται ολοκάθαρα και στο Ν.Κ., είναι ο ορθολογισμός. Όπως, δηλ. στη Μασονία ο ορθός λόγος, που θεοποιείται, λατρεύεται (Βλ. Χ. Καλύβα, Εβραϊσμός και Τεκτονισμός, Αθήναι 1955, σελ. 143), κατά παρόμοιο τρόπο και από το Ν.Κ. ο νους του ανθρώπου χαρακτηρίζεται ως μεγαλοδύναμος Θεός. Για τούτο βεβαιώνει, ότι «άμα σβύση ο νους, όλα, ουρανός και γη, αφανίζονται» (Ασκ., σελ. 11).

Η ζωή, δηλ., για το Ν.Κ. μοιάζει με ένα καράβι, που πλέει στα βαθυγάλαζα νερά, έχοντας σαν κυβερνήτη και θεό το νου του ανθρώπου. (Βλ. Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 569. Πρβλ. Ασκ., σελ. 25). Διαστρέφοντας μάλιστα, για πολλοστή φορά τα πράγματα κατά τρόπο βλάσφημο, παρουσιάζει το δήθεν Θεό-Νου να γεννά, «σαν της γης γυναίκα», το γιο Λόγο (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 557, 542, κ.ά.). «Αχ, να μπορούσα, συλλογιζόμουν, λέγει στη συνέχεια, στο Λόγο αυτό να σαρκώσω όλες τις αγωνίες μου, όλες τις ελπίδες μου, κι όταν θ’ ανοίξω την πόρτα της γης, να φύγω, ν’ αφήσω πίσω μου έναν τέτοιο γιο!» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 557).

Σαν θεός-Λυτρωτής δε παρουσιάζεται ο νους του ανθρώπου σε όλα τα έργα και ιδιαίτερα στην «Οδύσσεια»  του Ν.Κ. «Ο νους μου ανέβηκε, γράφει, στην πιο αψηλή κορφή της γης και ξέρει -εγώ ‘μαι ο λυτρωτής και λύτρωση του κόσμου δεν υπάρχει» (Οδύσσεια, σελ. 650, Ραψωδία Σ, σελ. 504-505).

Σαν θεός παρουσιάζεται ο νους του ανθρώπου και στο Φτωχούλη του Θεού με το στόμα μάλιστα του «αγίου» Φραγκίσκου της Ασσίζης: «Φράτε Λεόνε, λέγει σε κάποια στιγμή ο “άγιος” Φραγκίσκος, το  κορμί του ανθρώπου είναι η Κιβωτός της Διαθήκης, και μέσα του ταξιδεύει ο Θεός» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σελ. 250), δηλ., ο νους του ανθρώπου.

Η θεοποίηση, όμως, αυτή του νου του ανθρώπου και ιδιαίτερα του νου του ίδιου του Ν.Κ., που τοποθετούσε τον εαυτό του στη θέση του Θεού, έκανε χείριστη εντύπωση στην πρώτη σύζυγό του Γαλάτεια, που έγραψε αργότερα χαρακτηριστικά ότι «οι αγαθοί… άνθρωποι μεταβάλλουν αδιάκοπα τη ζωή και την χτίζουν, λιθάρι το λιθάρι, την ώρα που οι υπεράνθρωποι (εδώ εννοεί προφανώς και τον Ν.Κ.), μακρυά από τις κοινές έννοιες, συνεχίζουν το μάταιο και αδειανό διάλογό τους με τους θεούς, που οι ίδιοι φτιάνουν, και οι ίδιοι καταλιούνε, σαν τα παιδιά τους πύργους τους με χαρτάκια» (Άνθρωποι και Υπεράνθρωποι, Θεσσαλονίκη, 267).

γ) Η φυσιολατρεία

Βασικό γνώρισμα της Μασονίας και του Ν.Κ. είναι και η μελέτη και έρευνα των καλλονών της φύσης, που παίρνει και αυτή τη μορφή της λατρείας, εφόσον και αυτή η φύση θεοποιείται και λατρεύεται ως θεότητα. Στον Τεκτονισμό, δηλ. η Φύση λατρεύεται κάτω από το όνομα του Αιγυπτιακού θεού Όσιρι, που συμβολίζει «την τάξη και την αρμονία στο Σύμπαν» (P. Naudon, όπ.π. 77-78), ενώ στο Ν.Κ. η Φύση παρουσιάζεται ως ανώτερη από τον Παράδεισο των χριστιανών και ταυτόσημη με τη θεότητα. «Τι ‘ναι ο κόρφος του Αβραάμ, γράφει χαρακτηριστικά, και τ’ άυλα εκτοπλάσματα του χριστιανικού Παραδείσου, μπροστά στην ελληνική τούτη, καμωμένη από νερό, πέτρα και δροσερό μελτέμι, αιωνιότητα;» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 561-562). Η Φύση, με άλλα λόγια, είναι για το Ν.Κ. το «παραπέτασμα» εκείνο, που είχε ζωγραφίσει κάποιος ζωγράφος, και που στην πραγματικότητα ταυτίζεται με την εικόνα, δηλ. με το Θεό (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 562). «Αλήθεια, βεβαιώνει για τούτο, αυτός θα ‘ναι ο Θεός, το κεντημένο με ανθούς, πουλιά, ανθρώπους, παραπέτασμα· δεν είναι ο κόσμος ετούτο το φόρεμά του (δηλ. του Θεού), όπως μια φορά θαρρούσα, είναι αυτός ο ίδιος μορφή και ουσία είναι ένα» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 563). «Τόσα χρόνια, γράφει για τον ίδιο λόγο, ζητούσα το Θεό και δεν έβλεπα πως (αυτός ο Θεός που ζητούσα, δηλ. η Φύση) ήταν μπροστά μου» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 563).

Στη θεότητα αυτή ο Ν.Κ. αφιερώνει στην πραγματικότητα τη λατρεία όλων των ηρώων των έργων του, εκφράζοντας, όπως είναι ευνόητο, τις δικές του παγανιστικές αντιλήψεις. Στην καρδιά του αγίου της Δύσης Φραγκίσκου, για παράδειγμα, υπήρχε κατά το Ν.Κ. «ο ύμνος στον αδελφό μας τον Ήλιο (που εδώ θεοποιείται), στις αδερφάδες μας Σελήνη, τη Θάλασσα, τη Φωτιά» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 451, 452).

Αντί για την ίδια τη Φύση όμως, που έβλεπε μπροστά του σαν θεότητα (όπ.π.), σε άλλες στιγμές λάτρευε πανθεϊστικά τους νόμους της Φύσης ή την αρμονία, όπως ακριβώς και οι Μασόνοι όλου του κόσμου, που διακρίνονται πάντοτε για τη Φυσιολατρεία τους. «Ζεύτηκα στην αιώνια ρόδα κι εγώ, λέγει για τούτο, σαν πιστός Ινδουιστής μάλλον ή πανθεϊστής, μαζί με τα πουλιά και με τ’ άστρα, κι ένοιωθα θαρρώ, για πρώτη φορά ποια η αληθινή λευτεριά: να μπεις στο ζυγό του Θεού, θέλω να πω της αρμονίας» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 563). Για τούτο αμαρτία γι’ αυτόν είναι το να «χαλνάει (κανένας) την αρμονία» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 561), που «υψώνεται ανάμεσα στους αντιμαχόμενους κομματιασμένους ήρωες της σημερινής τραγωδίας» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 542).

Από τη λατρεία της Φύσης, όμως δεν έμεινε ικανοποιημένη ουσιαστικά η ψυχή του Κ. Για τούτο ο ίδιος ο Κ. παρομοίαζε, όπως είπαμε, την ψυχή του ανθρώπου, παίρνοντας παράδειγμα από τον εαυτό του, με μία στάμνα τρυπημένη, που μένει πάντα αδειανή, έστω και αν χυθούν μέσα της όλοι οι ποταμοί της γης (Έλλη Αλεξίου, όπ.π., σελ. 206). Εξαιτίας των πιο πάνω και γενικότερα όλων των αιρετικών απόψεων του Κ. έλεγε χαρακτηριστικά ο εμβριθέστατος ερευνητής των έργων του Ι. Κασσομενάκης, ότι «αλλοίμονο στα παιδιά του ελληνικού λαού, που θα πέσουν στα χέρια διδασκάλων, εμπνεόμενων από τα αντιχριστιανικά έργα του Κρητικού αυτού συγγραφέα» (Ο Καζαντζάκης και η κοσμοθεωρία του, Ν. Υόρκη 1988, σελ. 226).

δ) Το «κατά φύσιν» ζην ή ο αμοραλισμός

Αποτέλεσμα της άκρατης φυσιολατρείας των Μασόνων είναι και η «φυσική» ηθική ζωή τους. Σαν γνήσια παιδιά της Φύσης, δηλ., οι Μασόνοι ζουν πάντοτε «κατά φύσιν», εφαρμόζοντας την ηθική ζωή των ενστίκτων τους ή ακριβέστερα των ζώων, μη θέτοντας «ουδένα περιορισμό» και στο σημείο αυτό στη ζωή τους, γιατί η φυσική ζωή, κατ’ αυτούς, «εξευγενίζει τον άνθρωπον, εξευγενίζει το ήθος τους και ευρύνει την νοητικήν του ικανότητα, ωθούσα αυτόν διαρκώς εις την μεγάλην λεωφόρον του ανθρωπισμού» (Π. Τρεμπέλα, Μασονία, σελ. 129).

Τη «φυσική» αυτή ηθική, που, κατά το Ν. Ψαρουδάκη, «εφαρμόζουν τα ζώα» (Σκοτειναί δυνάμεις και Χριστιανισμός, Αθήναι 1966, σελ. 47), ζούσε και συνιστούσε πάντοτε και ο Νίκος Καζαντζάκης, που άλλοτε παρουσιάζει τον εαυτό του ως συνουσιαζόμενο με μία Ιρλανδέζα μέσα σ’ ένα ταπεινό εκκλησάκι, ενώ «από το ταπεινό τέμπλο τους κοίταζαν ο Χριστός και η Παρθένα» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 156-157), άλλοτε διαζωγραφίζει το φανταστικό ταβερνάκι του Κυρηναίου Σίμωνα, «όπου οι Άγιοι Απόστολοι, κατά την αρρωστημένη φαντασία του, γλεντοκοπούσαν με σαχλά ευφυολογήματα» (Τελευταίος Πειρασμός, σελ. 297-300), άλλοτε βεβαιώνει ότι η ελπίδα του ανθρώπου δε βρίσκεται στο κεφάλι, ούτε στην καρδιά, αλλά «παρακάτω» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 518) κ.ο.κ.

«Αν με ρωτήσεις, γράφει στο Ζορμπά, ποιος είναι ο δρόμος του Θεού, θα σου έλεγα ο δρόμος που πάει στη Μαρία. Μαρία είναι η χήρα» (Ζορμπάς, σελ. 145). Ο ιδανικός τύπος, δηλ., του Ν.Κ. ήταν, σύμφωνα με δικές του διαβεβαιώσεις, ο φίλος του ο Ζορμπάς, που χαρακτηρίζεται ως «εξαίσιος φαγάς, πιοτής, δουλευταράς, γυναικάς κι αλήτης» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 552). Ο Θεός βέβαια, στον οποίο πίστευε ο Ν.Κ., ήταν στην πραγματικότητα η Φύση ή ο ίδιος ο εαυτός του. Για τούτο ήθελε να χτίζει μαζί με το πρότυπό του, το Ζορμπά, ένα μοναστήρι «χωρίς Θεό, χωρίς διάολο, με λεύτερους (από κάθε ηθική) ανθρώπους», στο οποίο τα κλειδιά θα τα κρατούσε ο θαυμαζόμενος από αυτόν Ζορμπάς (Ζορμπάς, σελ. 352).
Όταν όμως ο άνθρωπος δεν πιστεύει στο Θεό, τότε, κατά τη διαβεβαίωση του Ντοστογιέφσκυ, «τα πάντα επιτρέπονται». Αυτό ακριβώς γίνεται για τούτο φανερό σε πολλά σημεία των έργων του Κ. Στο έργο του, δηλ. «Σόδομα και Γόμορα» παρουσιάζει για τούτο έναν Άγγελο διαστρέφοντας τελείως τη διήγηση της Αγίας Γραφής, που φλέγεται δήθεν από επιθυμία για τις κόρες του Λωτ, ενώ στη συνέχεια υποκύπτει στις λάγνες επιθυμίες της διεφθαρμένης βασίλισσας» (Σόδομα και Γόμορα, σελ. 426).

Σε άλλα έργα του πάλι δικαιολογεί την πορνεία, ακόμη και μεταξύ των συγγενών, δηλ. την προσωρινή άρση της κοινωνικής δήθεν συμβατότητας (βλ. Ι. Κορδ., όπ.π., σελ. 59), εφόσον θεός, γι’ αυτόν, ήταν η σαρκολατρεία. «Ανάμεσα στα σπλάχνα μου, έγραφε για το λόγο αυτό, χλιμιντράει ένας θεός όμοιος με μένα, πανάρχαιος, όλος τρίχα, μουκανητό και λάσπη» (Συμπόσιο, Αθήνα 1971, σελ. 45).
Ο αμοραλισμός του Ν.Κ. όμως, πέρα από τα όσα αναφέραμε, σε πολλές περιπτώσεις διδάσκεται και έμμεσα με τη θεωρία της αποκατάστασης των πάντων ή γενικώτερα των αντινομισμό. Για τούτο με πολλή πονηριά διδάσκει με το στόμα του «αγίου» Φραγκίσκου της Ασσίζης, ότι και οι αμαρτωλοί θα φτάσουν μία μέρα κοντά στο Θεό με τον τέλειο αμοραλισμό. «Ακολουθούν κι αυτοί το δρόμο τους, φράτε Λεόνε, λέγει σε κάποια στιγμή ο άγιος Φραγκίσκος στον υποθετικό σύντροφό του Λέοντα, για να φτάσουν στο Θεό· εμείς από τη φτώχεια και τη παρθενιά, αυτοί από το μπόλικο φαΐ και το αγκάλιασμα» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σ. 152). Όταν όμως διδάσκει ότι «όλες οι αμαρτίες θα σβηστούν» και ότι «όλοι οι αμαρτωλοί θα σωθούν κι ο Σατανάς το ίδιο» (Ο Φτωχούλης του Θεού, σελ. 322) είναι φανερό ότι οδηγεί στον τέλειο αμοραλισμό, κατά τον οποίο πιστεύουν ότι «και η Κόλαση τίποτ’ άλλο δεν είναι, παρά ο προθάλαμος της Παράδεισος» (όπ.π.).
Για τους πιο πάνω λόγους σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ν. Τυπάλδος, ότι «πλημμυρίζει ο αέρας πτωμαΐνη, όντας υποχρεωμένος να επιχειρήσει… το περιδιάβασμα του κόσμου της αλαζονείας του τραγικού αυτού λογοτέχνη» (Ν. Καζαντζάκης, Αθήναι, 1989, σελ. 94-95)

ε) Η μυθολογία

Σε κάθε προσεκτικό μελετητή των έργων του Ν.Κ. γίνεται φανερή η έξαρση της Μυθολογίας έναντι της Ιστορίας, όπως ακριβώς συμβαίνει και στον Τεκτονισμό. Όπως, δηλ., εξαίρεται στη Μασονία ο μύθος του Χιράμ, κατά παραποίηση των διηγήσεων της Π. Διαθήκης, για την κατασκευή του ναού του Σολομώντα, κατά παρόμοιο τρόπο εκθειάζεται και από το Ν.Κ., που σύμφωνα με την άποψη της δεύτερης γυναίκας του, είχε το χάρισμα του παραμυθά (Έλλη Αλεξίου, όπ.π., σελ. 147), ο μύθος πιο πολύ από κάθε αλήθεια.

–«Υπάρχει, ρωτάει ο ίδιος, τίποτα αληθινότερο από την αλήθεια;»

–«Ναι, απαντά ο ίδιος, το παραμύθι· αυτό δίνει νόημα αθάνατο στην εφήμερη αλήθεια» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 567).
Στις μασονικές στοές άλλωστε γίνεται, όπως είναι γνωστό, λόγος όχι μονάχα για τη Μυθολογία των Ελλήνων, αλλά και για τις μυήσεις των αρχαίων Μυστηρίων, από τις οποίες παρέλαβαν πολλά στοιχεία. Για τέτοιες ακριβώς Μυθολογίες γίνεται πολλές φορές λόγος και από το Ν.Κ., που σαν πιστό μέλος του Τεκτονισμού που ήταν, γράφει και τα εξής:

«Στις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες οι ήρωες δεν ήταν παρά τα σκορπισμένα μέλη του Διόνυσου, που συγκρούονταν μεταξύ τους…, γιατί ήταν κομμάτια, αντιπροσώπευε ο καθένας ένα μέρος μονάχα της θεότητας, δεν ήταν ακέραιος θεός· ο ακέραιος θεός, ο Διόνυσος, στέκονταν αόρατος στο κέντρο της τραγωδίας και κυβερνούσε τη γένεση, την εξέλιξη και την κάθαρση του μύθου. Για τον μυημένο θεατή, τα σκόρπια αλληλομαχόμενα μέλη του θεού έχουν  κιόλας μυστικά εντός του σμίξει και συμφιλιωθεί κι έχουν συνθέσει το ακέραιο σώμα του Θεού· έχουν γίνει αρμονία» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 542). Το ίδιο ακριβώς πρέπει να γίνεται, κατά το Ν.Κ., που, κατά δική του ομολογία, ανακάτευε «αλήθειες και ψευτιές» (Βλ. Πρεβελάκη, «400 Γράμματα», σελ. ογ), και «ανάμεσα στους αντιμαχόμενους κομματιασμένους ήρωες της σημερινής τραγωδίας» (όπ.π.).
Με τη βοήθεια του παραμυθιού, με άλλα λόγια, ο Κ. έδινε στις διηγήσεις του το νόημα που αυτός κάθε φορά ήθελε, οδηγώντας τους αναγνώστες του στο βουδιστικό «Παράδεισο της ανυπαρξίας, όπου σβήνουν μαζί με τους πόθους κι οι πόνοι, μαζί με τα όνειρα και οι καημοί…» (Έλλη Αλεξίου, όπ.π., σελ. 149).

Από την ευρύτατη, όμως αυτή χρήση του μύθου γίνεται φανερό, ότι ο Κ. στην πραγματικότητα δεν πατούσε ποτέ σε σταθερό «έδαφος» στα θέματα της πίστης και της σωτηρίας και γενικώτερα της ζωής. Για το λόγο αυτό έχει δίκιο, κατά τη γνώμη μας, ο Γ. Βαλέτας, όταν αναφέρει, ότι ο Ν.Κ. «από λογοτεχνική πλευρά στέκει σαν αδρή, γεμάτη χυμούς αφήγηση, αλλά κλονίζεται στη σύλληψη σωστών τύπων και μορφών, ανακατεύοντας τα πιο ανομοιογενή και αντιφατικά στοιχεία…» (Έλλη Αλεξίου, όπ.π., σελ. 353). Μπερδεύοντας με άλλα λόγια τα μασονικά ψεύδη και τους μύθους με κάποιες παραποιημένες χριστιανικές αλήθειες, ο Κ. δε διέστρεψε μονάχα τις αλήθειες του Χριστού, αλλά «αναποδογύρισε» κυριολεκτικά το Ευαγγέλιο (Ι. Βράνου, όπ.π., σελ. 161), σαν νέος Μωάμεθ, κάνοντας εν γνώσει του έργο σατανά.

στ) Η μετενσάρκωση

Ένα βασικό κεφάλαιο της Μασονίας, που αποτελεί συνονθύλευμα όλων των ανθρώπινων φιλοσοφιών της γης, είναι και η Ινδουιστική δοξασία της μετενσάρκωσης, στην οποία πίστευε αδιαμφισβήτητα και ο Ν.Κ.

«Και τώρα μάχεται (ο Βούδας), γράφει χαρακτηριστικά για το θέμα αυτό, να θυμηθεί τα κορμιά που πέρασε, τι ζώο ήταν, τι θεός ήταν, προτού να πατήση τη γης, φορώντας το στερνό του κρανίο -- το κρανίο του Γαουτάμα (Βούδας, σελ. 658). Από τα πιο πάνω γίνεται φανερό ότι κατά το Ν.Κ. στον τροχό των γεννήσεων (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 416) και τον κύκλο των μετενσαρκώσεων λαμβάνουν μέρος όχι μονάχα οι άνθρωποι, που μπορούν να φερθούν καλύτερα «σε (μια) άλλη ζωή» (Ζορμπάς, σελ. 155), αλλά και οι χαρακτηριζόμενοι ως θεοί.

Σύμφωνα με κάποια άλλα χωρία των έργων του μάλιστα, στον κύκλο αυτό περιλαμβάνονται και τα ζώα και τα φυτά, από τα οποία εξελικτικά και κατόπιν μετενσαρκώσεων προήλθε κατά το Ν.Κ. ο άνθρωπος. «Αγάπα, λέγει για τούτο, κατά τρόπο υπενθυμίζοντα το μασονικό Δεκάλογο των Προσκόπων, τα ζώα και τα φυτά, γιατί ήσουνα συ» (Ασκητ., σελ. 83).
Στο άκρο άωτο της ασέβειας, όμως, φθάνει ο Κ., όταν  στον κύκλο αυτό των μετενσαρκώσεων συμπεριλαμβάνει και τον ίδιο τον Κύριο, που βλέπει πάντοτε σαν άνθρωπο και μάλιστα αμαρτωλό.

«Ξέρω, γράφει στον Τελευταίο Πειρασμό, είπε ο Ιησούς χαμογελώντας· μια φορά ήμουν κι εγώ γυναίκα, σε άλλη ζωή, και ύφαινα» (σελ. 280).

Για να βγει ένας άνθρωπος από τον κύκλο αυτό των μετενσαρκώσεων, πρέπει, κατά το Ν.Κ., που σύμφωνα με τη μαρτυρία της κουνιάδας του Έλλης, σχεδίαζε κάθε τόσο τον ουροβόρο όφι της Μασονίας, δηλ., το σύμβολο των διαρκών μετενσαρκώσεων (Για να γίνει μεγάλος, σελ. 85), να υψωθεί πάνω από την «πεθυμιά» και την ελπίδα. «Υψώστε το νου σας, γράφει και στην Αναφορά του στο Γκρέκο, απάνω από την πεθυμιά  και την ελπίδα -και τότε, ζωντανοί ακόμα, μπορείτε να μπείτε στη μακαριότητα της ανυπαρξίας. Και με το μπράτσο σας θα σταματήσετε τον τροχό των γεννήσεων» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 416).
Από τα πιο πάνω γίνεται φανερός ο άμεσος επηρεασμός του Κ. από το Βουδισμό, στον οποίο «η ιδέα της μετενσωματώσεως αποτελεί βασικόν δόγμα» (ΘΗΕ 8, 1073), και από τις θρησκευτικές δοξασίες των αρχαίων Ελλήνων, που εγκολπώθηκε, όπως είναι γνωστό, η σύγχρονη μορφή της αρχαίας ειδωλολατρείας, δηλ. η Μασονία.

ζ) Η χρήση της Μαγείας

Ένα άλλο κοινό σημείο της Μασονίας και του Νικολάου Καζαντζάκη ήταν και η χρήση της Μαγείας. Στη Μασονία, δηλ., γίνεται χρήση της Μαγείας, εξαιτίας του εωσφορισμού της και γενικότερα των δαιμονικών δυνάμεων, τις οποίες πιστεύουν και προσκυνούν, για να έχουν τις απολαύσεις και τις δόξες της γης αυτής. Η χρήση, άλλωστε, αυτή γίνεται φανερή από πολλές εκδηλώσεις των Μασόνων και μάλιστα, από τις σχέσεις τους με γνωστούς μάγους της Ιστορίας (Καλλιόστρο κ.λπ.), από την ευρύτατη χρήση του βιβλίου του εβραϊκού μυστικισμού, δηλ. της Καβάλλας, από τη μαγική των αριθμών και την αριθμολογία, γύρω από τα οποία ενδιατρίβουν, και μάλιστα από τις προσευχές, που απευθύνουν προς τον αγαπητό σ’ αυτούς Εωσφόρο, που στην πραγματικότητα λατρεύουν ως θεό.

«Ελθέ, λέγουν σε μια από τις προσευχές αυτές, ω Εωσφόρες, ελθέ… Συ, τον οποίον οι ιερείς εσυκοφάντησαν! Συ, τον οποίον οι ιερείς καταδίκασαν! Ελθέ! Ελθέ, να σ’εναγκαλισθώμεν, να σε σφίξωμεν εις τας αγκάλας μας…» (Leo Taxil, Τα μυστήρια των Μασόνων, σελ. 373-374).

Στη χρήση της Μαγείας όμως κατέφυγε πολλές φορές και ο Ν.Κ., αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά τη μασονική ιδιότητά του. Το 1907, δηλ., που έγινε μέλος της Μασονικής Στοάς των Αθηνών (Πρεβελάκη, Τα 400 γράμματα, σελ. 4), κατέφυγε σε μία μάγισσα, που τον διαβεβαίωσε ότι θα ζήσει δήθεν 84 χρόνια, γιατί, κατά την Έλλη Αλεξίου, αυτό «πίστευε σταθερά» (Για να γίνει μεγάλος, σελ. 390), δηλ. πίστευε σταθερά στα μάγια. Τον γοήτευαν, δηλ. πάντοτε «οι ψυχικές καταστάσεις, που μετέχουν της μαγείας και του φανταστικού» (όπ.π., σελ. 336). Για τούτο βεβαιώνεται και πάλι από την αδελφή της πρώτης γυναίκας του ότι «Μέσα σ’ όλα τα υλικά, που μαζεύει με μανία είναι λόγου χάρη οι γητειές και τα ξόρκια», ενώ «όσους γνωρίζει τους ρωτάει να του πούνε αν ξέρουν κανένα ξόρκι»(όπ.π., σελ. 336-337).

η) Η πίστη στη Μοίρα

Στην παγανιστική Μασονία, που είναι συνέχεια και αναβίωση των αρχαίων Μυστηρίων, δηλ. της αρχαίας ειδωλολατρείας, κυριαρχεί σαν ανώτατη θεότητα η Μοίρα. Στη Μοίρα, δηλ., ή στην ανάγκη, σύμφωνα με την πίστη των Ελλήνων της προχριστιανικής εποχής, «και θεοί πείθονται». Κατά παρόμοιο όμως, ακριβώς, τρόπο στην υπερθεότητα αυτή των αρχαίων ειδωλολατρών και των συγχρόνων Μασόνων πίστευε στην πραγματικότητα και ο Ν. Καζαντζάκης, που έλεγε χαρακτηριστικά ότι «δεν πιστεύω στη σύμπτωση, πιστεύω στη μοίρα» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ.  551).
Η Μοίρα, δηλ., γι’ αυτόν, τον βοήθησε να γνωρίσει «ένα γέρο-εργάτη μιναδόρο, το Ζορμπά» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ.  534).

Η Μοίρα, κατά δική του διαβεβαίωση, είχε φέρει σε κάποια στιγμή, που βρέθηκε στο Μπατούμ της Αρμενίας, μπροστά του μια νέα γυναίκα, την Βαρβάρα Νικολάεβνα, για την οποία «εκατομμύρια χρόνια δούλεψαν αναρίθμητες περιπέτειες, συμπτώσεις, τύχες, μοίρες για να γεννηθεί» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ.  514-515).

Από τα πιο πάνω γίνεται ασφαλώς φανερό ότι η Μοίρα τόσο στη Μασονία, όσο και στο Ν.Κ., αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μια απρόσωπη θεότητα ή Αόρατη Δύναμη, που κανονίζει τη ζωή και την πορεία του κάθε ανθρώπου. «Κι όταν λέω Αόρατο, βεβαιώνει για τούτο ο Κ., δεν εννοώ κανένα παπαδίστικο Θεό, μήτε καμμιά μεταφυσική συνείδηση ή κανένα τέλειο όντως Ον, παρά τη δύναμη τη μυστικιά, που μεταχειρίζεται εμάς τους ανθρώπους -και πριν από μας τα ζα, τα φυτά και την ύλη- φορείς της, υποζύγιά της, και βιάζεται σα να ‘χε ένα σκοπό και ν’ ακολουθούσε ένα δρόμο» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ.  483).

Τη δύναμη της Μοίρας μάλιστα δεν μπορούν, κατά το Ν.Κ., να συντρίψουν οι ισχυροί Ταύροι ούτε οι Αρκούδες, παρά μονάχα «η καρδιά μιας περιστέρας» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ.  478). Ποια είναι βέβαια, η περιστέρα αυτή, δε διευκρινίζεται στο σημείο αυτό. Σε άλλα, όμως, σημεία των έργων του και μάλιστα στο έργο «Ο Καποδίστριας» γίνεται φανερό ότι αυτή ήταν η απελπισία του ανθρώπου (Βλ. Καποδίστριας, σελ. 64, 107, 115, 121, κ.ά.), εφόσον αυτή ελευθερώνει, γι’ αυτόν, και καταξιώνει τον άνθρωπο. Η μαύρη αυτή απελπισία του Καζαντζάκη, όμως είναι φανερό ότι δεν οδηγεί στην κατάφαση της ζωής, δηλ. στο Θεό, αλλά στην άρνηση και στο θάνατο.

Για τούτο, εξαιτίας της απελπισίας του αυτής, ο Ν.Κ. δεν κατέφευγε ποτέ στην Εκκλησία, αλλά στις μάντισσες και στους Μάγους, για να του φανερώσουν τα «γραπτά» της Μοίρας του. Για το λόγο αυτό και όταν ακόμη κατέφυγε σε κάποια στιγμή στο Άγιο Όρος, αναφέρει χαρακτηριστικά, παρουσιάζοντας τις πεποιθήσεις του και διαστρεβλώνοντας τα πράγματα, ότι ένας καλόγερος πήρε δήθεν το χέρι του «και κοίταξε την απαλάμη του, για να του πει τη μοίρα του» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ.  303).

Κεφ. Γ’. Η πολιτική διάσταση της Μασονίας και του Ν.Κ.

Η Μασονία, όπως είναι γνωστό, έχει και την πολιτική της διάσταση, παρά τις διαβεβαιώσεις των ίδιων των Μασόνων για το αντίθετο, που δίδονται «δίκην καπνού», για την εξαπάτηση των απλοϊκών. Οι διασυνδέσεις, δηλ. των μασονικών στοών της Ελλάδας με άλλες του εξωτερικού (βλ. Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, κεφ. 15ο), η συγκέντρωση πληροφοριών «προς χάριν τρίτων» (όπ.π.) και προπάντων η κατάληψη θέσεων-κλειδιών στις κυβερνήσεις των κρατών από τους Μασόνους με κάθε τρόπο αποδεικνύουν περίτρανα την άμεση σχέση της Μασονίας όχι μονάχα με την πλουτοκρατία αλλά και με την πολιτική. Για τούτο γράφει χαρακτηριστικά ο Π. Τρεμπέλας, ότι «Πάντες οι επίσημοι εν Αγγλία κύκλοι τυγχάνουσι μεμυημένοι εις την στοάν» (Μασ., σελ. 140), ενώ οι Μασονικές στοές θεωρούνται συνήθως «κέντρα φιλοβασιλικά» (όπ.π.).

Η διάσταση αυτή, ακριβώς παρατηρείται και στη ζωή και διδασκαλία του Ν.Κ., αποδεικνύοντας όχι μονάχα τη μασονική ιδιότητά του για πολλοστή φορά, αλλά και στη συγγραφή όλων των έργων του κάτω από την επίδραση αυτή, που τα καθιστά για το λόγο αυτό όχι απλώς αιρετικά, αλλά πέρα για πέρα αντιχριστιανικά ή ακριβέστερα εκφράσεις της σύγχρονης ειδωλολατρείας, της αντιστρατευόμενης με μανία και λύσσα εναντίον των ευαγγελικών διδαχών.

Οι σπουδαιότερες από τις εκδηλώσεις της πολιτικής διάστασης του Ν.Κ., που τιμάται ευκαίρως-ακαίρως από τους μασόνους και τους ροταριανούς με κάθε τρόπο, ήταν η κατάληψη θέσεων, ο κοσμοπολιτισμός και ο ανθελληνισμός, για τις οποίες θα γίνει λόγος πιο κάτω.

α) Η κατάληψη καίριων θέσεων

Χαρακτηριστικό γνώρισμα της Μασονίας, όπως είπαμε, είναι η κατάληψη καίριων θέσεων με τη βοήθεια των πλουτοκρατών «αδελφών» της Στοάς. Την κατάληψη τέτοιων θέσεων, ακριβώς, με μέσα όχι αξιοκρατικά παρατηρεί ο καθένας εύκολα και στη ζωή του Ν.Κ., που, όπου εύρισκε «κορμό», προσπαθούσε με κάθε μέσο, νόμιμο ή παράνομο, να αναρριχηθεί (Βλ. π. Ιω. Βρ., όπ.π., σελ. 105), γιατί, κατά την Έλλη Αλεξίου, «είχε μεγάλη αδυναμία στη συγκέντρωση τίτλων» (όπ.π., σελ. 236). Έτσι, το 1919 έγινε, ελέω Μασονίας και γενικότερα των φίλων της ισχυρών της ημέρας, Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Περιθάλψεως, ώστε να ενδιαφερθεί για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του Καυκάσου. Κατά τον τρόπο αυτό ταξίδεψε το 1919 στον Καύκασο, το 1920 στη Γαλλία, Γερμανία και την Ιταλία, το 1921 στην Αυστρία, τη Γερμανία και την Ιταλία και αργότερα και σε άλλες χώρες (Ρωσσία, Κίνα, Ισπανία κ.ά.). Κατά τα ταξίδια του αυτά, δηλ., που πραγματοποιούσε πάντοτε μόνος του, ζούσε σύμφωνα με τα ιδεώδη και τις αρχές της Μασονίας, δηλ. το «φάγωμεν, πίωμεν και ασωτεύσωμεν», όπως διηγείται ο ίδιος στις ταξιδιωτικές του αναμνήσεις.

Το 1923, εξάλλου παρακάλεσε με τη μεσολάβηση της Γαλάτειας τον Γ. Παπανδρέου να τον διορίσει Γενικό Πρόξενο στην Ισπανία ή στην Ιταλία ή στη Σκανδιναυΐα ή στην Ιερουσαλήμ ή στην Αβησσυνία, γιατί τα μέρη αυτά τον ενδιέφεραν για τη δουλειά του, ενώ ο Γ. Παπανδρέου του αντιπρότεινε να αναλάβει τη διεύθυνση της Εθνικής Βιβλιοθήκης, που εκείνος δε δέχθηκε (Έλλης Αλεξίου, σελ. 217).

Το 1926 συναντήθηκε, με τη μεσολάβηση προφανώς των φίλων του Μασόνων, με τον εξόριστο βασιλιά της Χετζάζης, στη συνέχεια με το δικτάτορα Μουσολίνι, με τον Πρίμο ντε Ριβέρα, με το δικτάτορα της Ισπανίας Φράνκο και με άλλους μεγάλους κατά κόσμον, ενώ ταυτόχρονα επιδίωκε «επίσημες προσκλήσεις και φιλοξενίες από προσωπικότητες, από οργανισμούς, από κυβερνήσεις» (Έλλης Αλεξίου, σελ. 218). Δεν μας αναφέρει βέβαια, η Έλλη Αλεξίου με τη βοήθεια ποιων φίλων του κατώρθωσε τα πιο πάνω, αλλά αυτό είναι προφανές. Δεν ήταν δυνατόν, δηλ., να επιτυγχάνει τις πιο πάνω επαφές με δικτάτορες και αυτοκράτορες και γενικότερα με τους μεγάλους του κόσμου, παρά μονάχα με την υποστήριξη της ισχυρής κατά κόσμον Μασονίας.

Με τη βοήθεια των φίλων του Μασόνων και γενικότερα των ισχυρών στη συνέχεια εκλέχθηκε το 1944 Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, «ύστερα από προηγούμενη συνεννόηση» (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 229), χωρίς να αναφέρεται ρητά με ποιους ισχυρούς.

Με την ίδια υποστήριξη, μάλιστα και με τιμητικό διάταγμα της κυβέρνησης Παπανδρέου έγινε αργότερα και Ακαδημαϊκός (όπ.π.).

Το 1945, που νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά, έγινε για ένα διάστημα, ελέω και πάλι Μασονίας, Πρόεδρος, της «Σοσιαλιστικής Εργατικής Ένωσης» (14.8.1945) και υπουργός Παιδείας, παρότι στην πραγματικότητα ήταν εχθρός λυσσαλέος της χριστιανικής Εκκλησίας.

Την ίδια χρονιά διορίσθηκε και μέλος της επιτροπής διαπιστώσεως ωμοτήτων στην Κρήτη (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 255).
Το 1947 έγινε με τη βοήθεια των φίλων του Μασόνων Γραμματέας της Ουνέσκο στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκε μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του Ελένη Σαμίου (Έλλης Αλεξίου, Για να γίνει μεγάλος, Αθήνα 1988, σελ. 176). Τη μεσολάβηση των πολιτικών για την κατάληψη της θέσης αυτής σημειώνει ήδη και η αδελφή της πρώτης συζύγου του Έλλης Αλεξίου, γράφοντας τα εξής: «Για την Ουνέσκο πρέπει να κινητοποιηθούν όχι πνευματικοί άνθρωποι, αλλά πολιτικοί… Και πάλι όχι μόνο αυτοί, κι όχι μόνο γι’ αυτό το σκοπό» (Για να γίνει μεγάλος, σελ. 250).

Το 1955 προτάθηκε από τους ισχυρούς φίλους του να δοθεί σ’ αυτόν το βραβείου Ειρήνης από το Συμβούλιο της Ειρήνης του Εξωτερικού. Για το σκοπό αυτό ο Ν.Κ. μετέβη στη Βιέννη της Αυστρίας, όπου στις 28 Ιουνίου του 1956 έγινε η βράβευση και η επίδοση σ’ αυτόν του Βραβείου της Ειρήνης (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 270), αν και, κατά τη μαρτυρία της ίδιας της κουνιάδας του, «Ο πόλεμος ή η ειρήνη ποτέ δεν τον απασχόλησε στα κείμενά του, ως πρωταρχικό θέμα» (όπ.π.). Στο λόγο δε, που ο Κ. εκφώνησε κατά την απονομή του βραβείου αυτού, γίνεται φανερή για άλλη μία φορά η μασονική ιδιότητά του, εφόσον μίλησε για τον πιθηκάνθρωπο, που προσπάθησε να φθάσει στην ανώτατη αποκορύφωσή του, στον άνθρωπο, για τις σκοτεινές δυνάμεις, που λυσσούν εντός του, για τις δυνάμεις του Κακού και του Καλού, δηλ. για τη δυαρχία, για την ανθρώπινη μοίρα και για το μυστηριώδη νόμο που κυβερνά τον κόσμο, για να κλείσει με ένα ανατολίτικο θρύλο, που εκφράζει το μυστηριώδη νόμο της ξαναγέννησης στη ζωή (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 275-278), δηλ, της μετεμψύχωσης.

β) Ο κοσμοπολιτισμός

Η Μασονία, όπως είναι γνωστό, δεν ευνοεί τα εθνικιστικά κινήματα και γενικότερα την προσήλωση σε οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα, γιατί θέλει να στρέψει τους ανθρώπους στη δική της πολιτική, δηλ. στη στήριξη της πλουτοκρατίας. Για το σκοπό αυτό παρουσιάζεται συνήθως ως υπερκομματική, κοσμοπολιτική και φιλοσοφική θεωρία, βλέποντας όλα τα πολιτικά κινήματα και τις τάσεις επικριτικά. Τη στάση αυτή ακριβώς βλέπει ο καθένας και στο Νίκο Καζαντζάκη, που δεν ήθελε να ανήκει αποκλειστικά σε οποιοδήποτε κόμμα, για να βλέπει, όπως έλεγε, καθαρά (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 285).
Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν ήθελε να αναμιχθεί στα γνωστά τότε κόμματα, γιατί ανήκε ήδη στην οργάνωση της Μασονίας εδώ και πολλά χρόνια και για τούτο η Έλλη Αλεξίου βεβαιώνει ότι στην υπογραφή του κολλούσε και τις τρεις κουκίδες, που βάζουν οι Μασόνοι (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 286).

Άλλωστε «το επικινδύνως ζην» δεν ήταν το πιο αγαπημένο του γνωμικό» (όπ.π.). Για το λόγο αυτό παρουσιαζόταν συνήθως ως οπαδός όλων των κομμάτων, ενώ ταυτόχρονα έκανε συνήθως λόγο για την αναγκαιότητα της προσαρμογής «της Μικρής μας πραγματικότητας προς την Μεγάλην» (όπ.π., σελ. 300). Τη μια στιγμή, δηλ., παρουσιαζόταν ως ένθερμος υποστηρικτής του Κομμουνισμού, ενώ λίγο αργότερα συνεργαζόταν «επ’ αμοιβή» στο περιοδικό της νεολαίας του Μεταξά, δηλ. της ΕΟΝ (όπ.π., σελ. 302). Με τα λόγια του παρουσιαζόταν εξάλλου πολλές φορές ως κομμουνιστής, ενώ στην πραγματικότητα «ποτέ του δεν στρατεύτηκε» (όπ.π. 285), γιατί δήθεν «δεν ήταν από φυσικού του». Όταν τα πράγματα πήγαιναν καλά, ήθελε όλοι να τον υπηρετούν και να τον δοξάζουν σα θεό, ενώ στις δύσκολες στιγμές της Κατοχής κατέφυγε στην Αίγινα, από την οποία ξαναγύρισε στην Αθήνα μετά την απελευθέρωση (όπ.π., σελ. 305), για να φύγει, ύστερα από το νέο αλυσόδεμα της Ελλάδας στο εξωτερικό, όπου μπορούσε να παριστάνει τον κοσμοπολίτη. Και την ώρα δε που πολλοί φυλακίζονταν και κινδύνευαν για τη δράση και τις ιδέες τους, ο ίδιος ρωτούσε και ξαναρωτούσε την κουνιάδα του «Ποιος θα επικρατήσει», για να πάει με το μέρος του. Για τούτο η σκανδαλισμένη από τη συμπεριφορά αυτή Έλλη Αλεξίου γράφει χαρακτηριστικά τα πιο κάτω:

«Λένε κείνα τα πενιχρά και τετριμμένα «αγάπησε τον άνθρωπο»… «οπαδός και κήρυκας της ειρήνης και της ευτυχίας του ανθρώπου…», «με αγιάτρευτο πάντα τον πόνο για τον πάσχοντα άνθρωπο…» κλπ., κλπ… . Όλα ξένα από την ψυχοσύνθεσή του» (όπ.π., σελ. 308), δηλ. όλα ψέμματα. Ο κοσμοπολιτισμός, δηλ., δεν έκανε το Ν.Κ. ούτε πιο ενάρετο ούτε πιο δίκαιο, αλλά περισσότερο υποκριτή, εφόσον ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι οι τρεις λέξεις, που αποτελούσαν το σύνθημα της Γαλλικής επανάστασης, δηλ. το Liberté, Egalité και Fraternité (Ελευθερία, ισότητα και αδελφοσύνη) «είναι ένα δόλωμα για τους αμαθείς και τους ηλίθιους» (Βλ. Εφημερίδα «Νέον Άστυ», Ιούνιος 1989). Ο ίδιος επίσης διαβεβαίωσε ξεκάθαρα, καταστρατηγώντας τον τίτλο του κομμουνιστή και του ανώτερου ανθρώπου, ότι «δικαιοσύνη θα πει: ο φύσει δούλος να εχτελή χρέη δούλου και ο φύσει άρχοντας χρέη άρχοντα. Γιατί πιστεύω ακλόνητα στην ανισότητα των ανθρώπων» (Ιαπωνία - Κίνα, σελ. 102). Τους ανθρώπους, με άλλα λόγια, του λαού, ο Κ. δεν ήθελε ούτε να τους βλέπει, γιατί του προκαλούσαν «αηδία» (Λ. Ζωγράφου, όπ.π., σελ. 238). Για τούτο τους χαρακτήριζε ως «άθλιους» και «τιποτένιους».

γ) Ο ανθελληνισμός

Πέρα από κάποιες σπάνιες εκφράσεις του φιλικές για την Ελλάδα, ο Ν.Κ. παρουσιάζεται σε πάρα πολλά σημεία των έργων του και ιδιαίτερα στις επιστολές του σαν ένας από τους χειρότερους ανθέλληνες της Ιστορίας. Όταν, δηλ., βρέθηκε στη Μόσχα, έγραψε στις 28.10.1927, μια επιστολή στο φίλο του Πρεβελάκη, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει και τα εξής: «Πόσο μακριά βρίσκεσαι εδώ απ’ την επιπόλαιη, φτενή, μικρόμυαλη, μικρόψυχη Ελλάδα. Τι ντροπή ν’ ανήκης σε μια ράτσα ξεπεσμένη, ξεπλυμένη, φελάχα! Πρέπει όλα αυτά να τα νικήσουμε, να ξεφύγουμε, να πολεμήσουμε μέσα μας ό,τι μας σμίγει με το ρωμέικο αίμα» (Γράμμα 41, Πρεβελάκη, 400 Γράμματα, σελ. 56).

Κατά παρόμοιο δε τρόπο έγραψε και στις 9.4.1929 και πάλι από τη Μόσχα τα εξής: «Προτιμώ τη Γερμανία απ’ τη Γαλλία. Το Παρίσι μυρίζει πολλή Ελλάδα και η Ελλάδα -οι Έλληνες- μου είναι μισητή» (Γράμμα 79, Πρεβελάκη, 400 Γράμματα, σελ. 121).

Τόσο μεγάλη, δηλ., ήταν η αποστροφή που ένοιωθε για την Ελλάδα, ώστε να εύχεται να του κοπεί «κάθε πιθανότητα εργασίας στην Ελλάδα», γιατί «δεν τη θέλει» (Γράμμα 83, Πρεβελάκη, 400 Γράμματα, σελ. 133). Κατά παρόμοιο, άλλωστε, τρόπο γράφει και στην επιστολή της 23.3.1932 ότι «πρέπει να κάνωμε τα πάντα να μη γυρίσουμε στην Ελλάδα. Η επιστροφή μας εκεί θάναι σίγουρα ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω» (Γράμμα 150, Πρεβελάκη, 400 Γράμματα, σελ. 311-312).

Για την Ελλάδα ακριβέστερα ο Ν.Κ. δεν ένοιωθε μονάχα αποστροφή και δυσφορία (Γράμμα 117, Πρεβελάκη, 400 Γράμματα, σελ. 216), αλλά και οργή και αηδία. «Τώρα που τη συλλογούμαι (την Ελλάδα), γράφει στο γράμμα 204, που έγραψε στην Αίγινα στις 8.8.1934, με κυριεύει η οργή και η αηδία για τους Ρωμιούς. Ποτέ δεν τους μίσησα και δεν τους σιχάθηκα τόσο» (Πρεβελάκη, όπ.π., σελ. 429). Δικαιολογώντας μάλιστα την οργή αυτή και την αηδία, που ένιωθε για την Ελλάδα, γράφει χαρακτηριστικά σε μια άλλη επιστολή του, ότι «τίποτε απ’ ό,τι τους ενδιαφέρει δεν μ’ ενδιαφέρει. Κανένα απ’ τα προβλήματά τους τα πνευματικά δεν με απασχολεί» (Γράμμα 372, Πρεβελάκη, όπ.π., σελ. 642). Επεξηγώντας δε ακόμη περισσότερο το γιατί σιχαινόταν και μισούσε την Ελλάδα, από την οποία πάσχισε με κάθε τρόπο να λυτρωθεί (Γράμμα 400, Πρεβελάκη, όπ.π., σελ. 62), αναφέρει σε κάποια στιγμή στο «Ζορμπά», ότι «γλύτωσα από την πατρίδα, γλύτωσα από τους παπάδες» (Ζορμπάς, σελ. 268). Η Ελλάδα, δηλ., ήταν συνδεδεμένη αδιάρρηκτα με την Ορθοδοξία και τους ιερείς της, που δίδασκαν το Ευαγγέλιο, το οποίο ο Ν.Κ. είχε, ως Μασόνος, απαρνηθεί για πάντα. Στην Ελλάδα, με άλλα λόγια, δεν έπιασε η προσπάθειά του για την ίδρυση της νέας θρησκείας του πανσεξουαλισμού και των διαστροφών, που ο ίδιος πάσχισε να στεριώσει. Για το λόγο αυτό έμεινε συνήθως αδιάφορος για την Ελλάδα και τα προβλήματά της κατά τρόπο, θα έλεγε κανένας, εγκληματικό και εξοργιστικό.

«Αν μάθω (πως) πήραν την πόλη οι Έλληνες, γράφει για τούτο στο Ζορμπά, είναι το ίδιο για μένα, αν πάρουν την Αθήνα οι Τούρκοι» (Ζορμπάς, σελ. 179).

Σαν κοσμογυρισμένος που ήταν, δηλ., ήθελε να παρουσιάζεται ως κοσμοπολίτης, βάζοντας στην ίδια θέση τους Έλληνες με τους Τούρκους και τους Βούλγαρους (Βλ. Ζορμπάς, σ. 268), δηλ. με εκείνους, από τους οποίους έμαθε το μίσος. Στην πραγματικότητα όμως προτιμούσε, ως Μασόνος που ήταν, πάντοτε τους Εβραίους.
«Ας είναι καλά η μοίρα μου, γράφει χαρακτηριστικά στο Γκρέκο, …ας είναι καλά με ρίχνει πάντα μέσα σε οβραίικες ψυχές· θαρρώ πως πολύ καλύτερα από τις χριστιανικές αυτές μου ταιριάζουν» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 443).

Ενώ όμως του ταίριαζαν οι «οβραίικες» ψυχές και για τούτο αγαπούσε τους «Οβραίους», μεταξύ των οποίων βρήκε αρχικά κάποια ανταπόκριση στη διάδοση των ιδεών του, για τους Έλληνες δε βρίσκει κανένα καλό λόγο να πει, παρά μονάχα ότι «είναι χοντροί, αναίσθητοι, πρόστυχοι» (Έλλης Αλεξίου, Για να γίνει μεγάλος, σελ. 381) και ότι η βρωμερή γενιά τους «θα ψοφήσει» (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 136). Εκδηλώνοντας μάλιστα πιο καθαρά τη φρίκη που του προξενούσαν «οι άτιμοι ομόφυλοι» (Έλλης Αλεξίου, σελ. 136), γράφει χαρακτηριστικά ότι δε θέλει τίποτε άλλο, παρά να χαθεί ήσυχα, «πολεμώντας, παλεύοντας τους άθλιους Ρωμιούς» (Έλλης Αλεξίου, σελ. 136), τους οποίους σιχάθηκε και δεν τους θέλει (Καποδ. 34) με κανένα τρόπο.

Παρά τις πιο πάνω ύβρεις του όμως για την Ελλάδα και παρά την προσπάθειά του να «χτυπήσει» τον Ελευθέριο Βενιζέλο (Ι. Κασσομενάκη, όπ.π., σελ. 230), πολλοί Έλληνες τίμησαν και τιμούν το Ν.Κ. εξαιτίας της μασονικής και μόνο ιδιότητάς του. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, δηλ. ακόμη είχε διαδοθεί η φήμη ότι είχε αρνηθεί «Τα πάτρια» (Αναφορά στο Γκρέκο, σελ. 516), ότι ήταν φιλογερμανός και μετέφερε τις ειδήσεις στο Γερμανό φίλο του Βέλτερ (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 228), ενώ «δεν είχε το θάρρος να συγκρουσθεί με την εξουσία» (όπ.π., σελ. 271) ποτέ, λέγοντας την αλήθεια. Παρόλα αυτά όμως, τιμάται σήμερα από τους εκπροσώπους της πατρίδας, σαν να αποτελεί μία νέα θεότητα, γιατί είχε, κατά τον π. Ιωάννη Βράνο, τη «μασονική υποστήριξη, το χρήμα τους, τα πρόσωπα κλειδιά τους και πολιτικές υποστηρίξεις» (όπ.π., σελ.11).

Αν ζυγοσταθμίσει, δηλ., κανένας ιδιαίτερα τον εγκληματικό ρόλο της Γερμανίας στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τις προδοτικές αναφορές του φιλογερμανού Ν.Κ. σε Γερμανούς, σαν τον Βέλτερ, τότε θα έπρεπε να διαγράψει για πάντα το όνομά του από τον κατάλογο των Ελλήνων και να τον κατατάξει στον κατάλογο όχι μονάχα των μεγαλυτέρων αιρετικών και αθέων, αλλά ταυτόχρονα και μισελλήνων και προδοτών, που άφησαν, σαν τον Ιούδα, αποτρόπαιο όνομα μέσα στην Ιστορία.
Αν δώσει επίσης ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκτίμηση που έτρεφε προς όλους τους μεγάλους δικτάτορες και εγκληματίες πολέμου (Χίτλερ, Μουσολίνι, Φράνκο κλπ), τότε θα αντιληφθεί ότι δεν έπρεπε να πάρει το βραβείο ειρήνης αυτός, που «δούλευε με ταυλικά του φασισμού» (Λ. Ζωγράφου, όπ.π., σελ. 312), αλλά του υμνητή των μεγαλυτέρων σφαγέων της ανθρωπότητας και της αδιαφορίας για την πατρίδα. Ο ίδιος άλλωστε ο Κ., που χαρακτηρίσθηκε από πολλούς ως νέος Μωάμεθ, διαβεβαίωσε ότι όποιος δεν έκλεψε, δεν πρόδωσε ποτέ του και δεν νογάει βαρύ φονιά του νου, να σηκωθή να φύγη» (Οδύσσεια, 342).

Επίλογος

Κλείνοντας το όλο θέμα, θα λέγαμε ότι ο Νικόλαος Καζαντζάκης δεν υπήρξε μονάχα, ως μασόνος, άθεος, αντινομιστής και εωσφοριστής από κάθε άποψη, αλλά και αντιπαιδαγωγός συγγραφέας, εφόσον σαν ιδανικό και στόχο της ζωής και ταυτόχρονα αποτρόπαιο μυστικό παρουσιάζει το «τίποτα», ενώ όλοι οι ήρωες των έργων του παρουσιάζονται από αυτόν «απάνθρωποι» (Έλλης Αλεξίου, σελ. 415) και γενικότερα τύποι εμπαθείς και αρρωστημένοι. Για τούτο βεβαιώνεται από τη Λιλή Ζωγράφου, που δε χαρακτηρίζεται δυστυχώς για την πίστη της, ότι «ο Καζαντζάκης θα κλείσει με πάταγο την πόρτα του μέλλοντος στα μούτρα της ανθρωπότητος» (όπ.π., σελ. 303).

Το ιδανικό του Ντεσπεράντος, δηλ., του Ν.Κ., που δεν ελπίζει σε τίποτα και κυριεύεται από μία λύσσα καταστροφής, ή της άκρας απελπισίας, που διακατείχε τον ίδιο (Καπετάν Μιχάλης, σελ. 441), δεν ενθαρρύνει με κανένα τρόπο τους νέους σε αγώνες ηρωικούς για την καταξίωση των ονείρων τους και γενικότερα στην καταξίωση της ζωής, αλλά «στο γκρέμισμα παντός ιερού και οσίου της φυλής μας» (Ι. Κασσομενάκη, Ο Καζαντζάκης και η κοσμοθεωρία του, Ν. Υόρκη 1988, σελ. 273) και στη νέκρωση της ζωής, στην οποία άλλωστε παρακινεί και απ’ ευθείας ο «τραγικός απελπισμένος» συγγραφέας της Οδύσσειας, συνιστώντας την αυτοκτονία (Ραψ. Ο’).

Με την απαισιόδοξη, δηλ., αυτή θεωρία του, κατά τη σωστότατη έκφραση του π. Ιωάννου Βράνου, ο Ν.Κ. υπήρξε «ένας από τους μεγαλύτερους δολοφόνους της νέας Ελλάδας» (Το πικρό πορτ., του Ν.Κ., Θεσσαλονίκη 1976, σελ. 93), οδηγώντας με τα αντίχριστα και πεσσιμιστικά βιβλία του στο έγκλημα και στη διαφθορά τους νέους, σύμφωνα με τους κρυφούς στόχους της Μασονίας και του πάτρωνά της διεθνούς Σιωνισμού (όπ.π.). Για το λόγο αυτό κατατάσσεται και από το Ν. Τυπάλδο στους καλαμαράδες εκείνους, που είναι «χειρότεροι κι από φονιάδες» (Ν. Καζαντζάκης, Αθήναι 1989, σελ. 95), ενώ και από τον π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο, παρουσιάζεται σαν ένα δυστυχισμένο πλάσμα ή ακριβέστερα «ψυχικό τέρας» (Άρθρα-Μελέται-Επιστολαί, τ. Α’, Αθήναι 1981, σ. 636).

Κάθε χριστιανός επομένως, που επιζητεί την «ἐν Χριστῷ» ζωή και σωτηρία, πρέπει να φεύγει μακρυά από τις δηλητηριώδεις διδασκαλίες του Ν.Κ., εφόσον πιστεύει στα θεόπνευστα λόγια του Αποστόλου Παύλου, ότι, δηλ., «ἡ σοφία τοῦ κόσμου μωρία παρὰ τῷ Θεῷ ἐστι» (Α’ Κορ. γ’, 19), και στα επίσης θεόπνευστα λόγια Ιακώβου του Αδελφοθέου, ότι, δηλ., «ὁ πταίσας ἐν ἑνὶ γέγονε πάντων ἔνοχος» (Ιακ. β’, 10), αν και ο Ν.Κ. δεν έπταιε μονάχα «ἐν ἑνί», αλλά σε όλα, διαπράττοντας «τὴν βλασφημίαν κατὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος», στην οποία περιπίπτουν και όλοι οι αμετανόητοι Μασόνοι.

* * *

Για τους λόγους αυτούς, κατά τη γνώμη μας, είχε απόλυτο δίκιο, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος (που δεν αφώρισε το Ν.Κ. εξαιτίας της ζωηρότατης παρέμβασης της τότε βασίλισσας Φρειδερίκης και γενικότερα του παλατιού, που στήριζε με κάθε τρόπο τη Μασονία), όταν με έγγραφό της ζητούσε την απαγόρευση της κυκλοφορίας των βιβλίων του αιρετικού Καζαντζάκη, που πρέπει, κατά τους Πατέρες, να καταδικάζονται για τις αιρετικές διδασκαλίες και μετά το θάνατό του συγγραφέα τους, αναφέροντας μεταξύ άλλων και τα εξής: «Εις το έργον “Καπετάν Μιχάλης” διασύρεται η Εκκλησία και διαπομπεύονται οι θεσμοί της και το τριαδικόν του Θεού ασεβέστατα καθυβρίζεται. Εις το κυκλοφορήσαν γερμανιστί έργον ”Τελευταίος Πειρασμός”, περιέχονται ανήκουστοι ύβρεις κατά του θεανδρικού προσώπου του Ιησού Χριστού, επιδιώκεται να καταρριφθή η θεότης αυτού και η χριστιανική ηθική και διαστρεβλούται η ευαγγελική αλήθεια διά της φαντασιοκοπίας, δι’ αχαλινώτου δε αυθαιρεσίας παραποιείται η σωτήριος διδαχή του Ευαγγελίου».

Είχαν κάθε δίκιο επίσης και οι αλλόθρησκες ακόμη χώρες, όπως η Ινδία, που απαγόρευσαν την προβολή κινηματογραφικών ταινιών, βασισμένων σε έργα του Ν.Κ., «με το αιτιολογικό της προσβολής γνωστής θρησκείας» (Γ. Λιακούτσος, «Ορθόδοξος Τύπος» της 6.6.97), εφόσον «θίγεται (σ’ αυτές) βάναυσα το πρόσωπο και η ζωή του Προφήτη (όπως τον δέχεται ο Μωαμεθανισμός) Ιησού από τον Προκρούστη αυτόν της Ελλάδας του εικοστού αιώνα, που χαρακτηρίσθηκε δίκαια ως «ο ανυπέρβλητος εχθρός του Χριστού» και ταυτόχρονα «ο μεγαλύτερος κοινωνικός διαφθορέας» (π. Ιω. Βράνου, όπ.π., σελ. 179), «ο υπ’ αριθμόν 1 βλάσφημος συγγραφέας», ο Προκρούστης των χριστιανικών δογμάτων, ο τέλειος διαστροφέας όλων των χριστιανικών αληθειών και ανατροπέας των ευαγγελικών διδαγμάτων (βλ. π. Ιω. Βρ., όπ.π., σελ. 211 κ.α.), ενώ τα βιβλία του χαρακτηρίσθηκαν εύστοχα ως «ο απόπατος του σύμπαντος» (Ι. Κορδάτου, όπ.π., σελ. 59).

Είχε απόλυτο δίκιο τελικά και ο ανεψιός του Βενιζέλου Σαριδάκης, που βεβαίωνε ότι ο Ν.Κ. δεν αποτελούσε τη δόξα, αλλά «το αίσχος της Ελλάδος», εφόσον η δόξα του σύγχρονου αυτού Ιούδα, όσον αφορά τη χριστιανική διδασκαλία, είναι «Ηροστράτειος» (Αρχιμ. Επιφ. Θεοδωρόπουλος, όπ.π., σελ. 488). Πέτυχε βέβαια, με την υποστήριξη της Μασονίας στη ζωή του «την οικονομική άνεση, την επιβολή, την παγκόσμια προβολή, τη δόξα» (Έλλης Αλεξίου, όπ.π., σελ. 389), δηλ. όλα εκείνα, που προσφέρει συνήθως ο σατανάς στους υποτακτικούς του. Έχασε όμως την ίδια την ψυχή του, εφόσον έμεινε αμετανόητος σατανολάτρης μέχρι και τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, ενώ ταυτόχρονα έγινε και γίνεται αφορμή σκανδάλου για πολλούς απλοϊκούς, που δεν μπορούν να ξεχωρίζουν τους συρίζοντες όφεις, που κρύβονται στα βιβλία του, και τα δηλητηριασμένα άνθη του κακού τα θεωρούν πολλές φορές ως ευώδη. Για τούτο χαρακτηρίζεται από τη γλώσσα της Αγίας Γραφής ως άνθρωπος «μωρός», εφόσον διδάσκει ακατάπαυστα στα βιβλία του ότι «οὐκ ἔστι Θεός» (βλ. Ψαλμ. 52, 1. 131), μη πιστεύοντας ότι μια μέρα «πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσεται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστός» (Φιλ. 2, 10-11).

Κατόρθωσε επίσης με την υποστήριξη της Μασονίας να εκδόσει και να διαδώσει τα βιβλία του, των οποίων η κυριότερη αρετή είναι η «ύβρις» κατά του Θεού και γενικότερα της θρησκείας, στον κόσμο ολόκληρο, τον ευρισκόμενο στην πλάνη και προσκυνούντα ως θεό τον άρχοντα του κόσμου τούτου, «τοῦτ’ ἔστι τὸν διάβολον» (Εβρ. β’, 14), εξαιτίας «του κατευθυνόμενου και γι’ αυτό διαιωνιζόμενου σκοταδισμού» (Λ. Ζωγράφου, όπ.π., σελ.  312).

Τα βιβλία όμως του Ν.Κ., όπως καταδείξαμε, είναι τέλματα απαισιοδοξίας, βάλτοι αθεΐας και βόθροι του πιο βρώμικου αμοραλισμού, στους οποίους συμπνίγονται οι ελπίδες των αστήρικτων αναγνωστών, που οδηγούνται στα ηθικά ναυάγια και την αυτοκτονία. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίσθηκαν ως «κατάλληλα μόνο για ανθρώπους της τελευταίας υποστάθμης» (Δ. Πόθου, όπ.π., σελ. 39-40), ενώ από πολλούς υποστηρίχθηκε η παντελής εξαφάνιση των βιβλίων αυτών - δηλητηρίων από το πρόσωπο της γης. Όπως, δηλ., στα χρόνια του Αποστόλου των Εθνών τα μαγικά βιβλία καίγονταν (βλ. Πρ. 19, 19), κατά παρόμοιο τρόπο πρέπει, κατά τη γνώμη ασκητών του Αγίου Όρους, να ρίχνονται στη φωτιά και τα βιβλία του μεγαλύτερου διά μέσου των αιώνων αιρετικού και διαστροφέα των Γραφών και ιδιαίτατα ο «Τελευταίος Πειρασμός», που, όπως σωστά παρατηρήθηκε, γράφηκε με το χέρι του Ν.Κ. «καθ’ υπαγόρευσιν του σατανά» (Κ. Μουρατίδου, Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Αθήνα 1988, σελ. 12).

Ύστερα από όλα τα πιο πάνω, ένα μονάχα πρέπει να τονισθεί, κατά τη γνώμη μου, ιδιαίτερα στο σημείο αυτό, ότι δηλ., υπάρχουν, κατά τη γνώμη ορισμένων «προοδευτικών», στα βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη και κάποια σημεία «καλά». Στα λεγόμενα, όμως, «καλά» στοιχεία υποκρύπτεται, κατά κανόνα, εύσχημα ο παγανισμός του συγγραφέα τους, που εξυμνεί συνήθως, ως γνήσιος μασόνος, ως θεό τον Ήλιο ή γενικότερα τη Φύση και τον Άνθρωπο. Για το λόγο αυτό, τα λεγόμενα αυτά «καλά» στοιχεία, που γίνονται, ως παγανιστικά, αφόρμηση ανεπίγνωστης νεοειδωλολατρείας και αιώνιας απώλειας, πρέπει να αποφεύγονται με μεγαλύτερη προσοχή, όπως ακριβώς και οι καλοστημένες παγίδες, γιατί σαν καλοστημένες παγίδες χαρακτηρίζονται και από τον ίδιο το συγγραφέα τους. Όπως, άλλωστε, δεν εκθειάζεται ένας ζωγράφος, όσο ωραία χρώματα και πινελιές και αν μεταχειρίζεται, αν τα περιεχόμενα των θεμάτων του είναι σωροί ακαθαρσιών, κατά παρόμοιο τρόπο δεν πρέπει να εκθειάζεται, σαν μεγάλος δήθεν λογοτέχνης ή συγγραφέας, και ο Ν.Κ., εφόσον ντύνει με τα χρυσόχαρτα της λογοτεχνίας τα βρωμερότερα «χοιροκόπρανα» των αντιχριστιανικών αιρέσεων, εργαζόμενος «εν γνώσει» έργο του σατανά (Βλ. Ιβ. Βράνου, Το πικρό πορτραίτο του Ν.Κ., Θεσσαλονίκη 1976, σελ. 28-29). Για τους πιο πάνω λόγους θα έλεγα τελικά και εγώ μαζί με τον π. Ιω. Βράνο, ότι  δεν υπάρχουν καλά σημεία στη ζωή και στα έργα του Ν.Κ., αλλά μονάχα «αιρέσεις απωλείας» (2 Πετρ. β’ 1), γιατί έζησε μακρυά από την πηγή του Καλού, δηλ. το Θεό.
Την ίδια άποψη διατύπωσε άλλωστε, στη σημείο αυτό και η πρώτη γυναίκα του Γαλάτεια, που υποστήριξε για τούτο, ότι «σ’ όλη τη ζωή ο Καζαντζάκης ώργωνε μια ατέλειωτη Σαχάρα, που επάνω της δεν άνθισε ούτε ένα πράσινο φυλλαράκι» (Γράμμα της Γαλάτειας προς το Σουηδό Γκούναρ Άντερσον, 15.8.59). Οι δήθεν φωτεινές πλευρές του Ν.Κ., ερευνώμενες περισσότερο, και κατά τον Ι. Κασσομενάκη, «αποκαλύπτονται σκοτειναί…» (όπ.π., σελ. 12).

* * *

Εάν όμως, παρόλα τα πιο πάνω, κάποιοι από τους αναγνώστες μας δεν έχουν ακόμη πεισθεί για τη μασονική ή σατανική επίδραση στα έργα του Ν.Κ., που αναδείχθηκε από τους Μασόνους «μεγάλος» εξαιτίας των μεγάλων βλασφημιών του στο πρόσωπο του Χριστού, είναι ανάγκη να οδηγηθούν στο άνοιγμα του τάφου του, κατά το οποίο το σώμα του βρέθηκε τυμπανιαίο και άλυωτο (Γ. Γιολετζόγλου, «Ορθόδοξος Τύπος», αρ. 802), πράγμα που προσπάθησαν να αποκρύψουν «επιμελώς» οι τυφλωμένοι από τα πάθη οπαδοί του.

Αν δεν πιστεύουν και στον τυμπανισμό του σώματος του ινδάλματός τους, ας πιστέψουν στην μαρτυρία του αγιορείτου π. Παϊσίου Εζνεπίδη, συγχρόνου αγίου, που βεβαίωνε ότι οι δαίμονες ήταν πρόθυμοι να αφήσουν ήσυχο κάποιο χριστιανό ασκητή από κάθε πόλεμο, αν αντικαθιστούσε στις προσευχές του το όνομα του Ιησού Χριστού με το όνομα «Καζαντζάκης».
Αν δεν πιστεύουν δε και στη διαβεβαίωση του π. Παϊσίου, ας μελετήσουν τότε, έστω και για λίγο, τις επιστολές του Αποστόλου των Εθνών, που βεβαιώνει απερίφραστα ότι «εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεμα» (Α’Κορ. ιστ’, 22), ώστε να αποκολλήσει από την επιτήδεια κόλλα του σατανά, που μεταχειρίσθηκε, ως προπομπός του Αντιχρίστου, ο Ν.Κ., γράφοντας τα σατανοκίνητα έργα του.

Αν όμως θεωρεί κανένας και τα θεόπνευστα λόγια του Αποστόλου Παύλου υπερβολικά, ας προσέξει τελικά στα λόγια του ίδιου του Κυρίου, που διαβεβαίωσε κατηγορηματικά ότι «Ὁ μὴ ὢν μετ’ έμοῦ, κατ’ ἐμοῦ ἐστι» και «ὁ μὴ συνάγων μετ’ ἐμοῦ σκορπίζει», ώστε να μη παρασυρθεί, μελετώντας τα έργα του Κ., μακρυά από το Χριστό, έξω και μακρυά από τον Οποίο δεν υπάρχει, κατά το μεγάλο απολογητή Pascal, παρά μονάχα σκοτάδι και σύγχυση (βλ. Σκέψεις, μετ. Π. Αντωνοπούλου, Αθήνα, σ. 171).

Αν δεν πιστεύει δε και στα λόγια του Χριστού, τότε δεν είναι χριστιανός, αλλά αντίχριστος, όπως ακριβώς ήταν και ο Ν.Κ., που δίκαια χαρακτηρίστηκε από το Δ. Καραχάλιο «ο μεγαλύτερος αντίχριστος της παγκοσμίου λογοτεχνίας όλων των αιώνων»

Πηγή: («Ορθόδοξος Τύπος», 8 Αυγούστου 1997), Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου (Πρόλογος, Μέρος Α', Μέρος Β', Μέρος Γ')

Ο πατήρ Γερμανός διατυπώνει την έκπληξή του πάνω στη θέση του Αββά, ότι δηλαδή η πτώση του διαβόλου είχε την αρχή της, τότε που ο Εωσφόρος θέλησε να πάρει τη θέση του Θεού. ΠΑΤΗΡ ΓΕΡΜΑΝΟΣ: Ως τώρα νομίζαμε ότι η αιτία και η αρχή της πτώσεως του διαβόλου, η οποία τον έκανε να ξεπέσει από την τάξη των Αγγέλων, ήταν ο φθόνος και η ζηλότυπη δολιότητά του. Αυτά ήταν που τον οδήγησαν να αποπλανήσει τον Αδάμ και την Εύα.

Για το πώς άρχισε η πτώση του διαβόλου.

ΑΒΒΑΣ ΣΕΡΗΝΟΣ: Όχι, η πηγή της πανουργίας και της πτώσεως του διαβόλου δεν βρίσκεται εδώ. Όπως το βλέπουμε καθαρά μέσα στο βιβλίο της Γένεσης, ήδη πριν ο διάβολος εξαπατήσει τους Πρωτόπλαστους, η Αγία Γραφή τον στιγματίζει και τον ονομάζει «όφι»: «Αλλά το φίδι ήταν το πιο φρόνιμο» λέει, ή όπως λέει το Εβραϊκό κείμενο, «απ’ όλα τα ζώα τού αγρού που είχε δημιουργήσει ο Κύριος ο Θεός, το φίδι ήταν το πιο πανούργο» (Γεν. 3,1).

Βλέπετε λοιπόν ότι πριν ακόμη εξαπατήσει τον πρώτο άνθρωπο, αυτός είχε ήδη απομακρυνθεί απ’ την Αγγελική αγιότητα.

Και όχι μόνο άξιζε να στιγματιστεί μ’ αυτό το δύσφημο όνομα του «όφεως», αλλά ακόμα και να φανερωθεί ανώτερος από όλα τα άλλα ζώα της γης, ως προς τη δόλια επιδεξιότητα και την πανουργία του. Ασφαλώς η Αγία Γραφή δεν θα χαρακτήριζε ποτέ έναν άγιο Άγγελο με ένα τέτοιο όνομα. Δεν θα έλεγε για τους Αγγέλους που έμειναν σταθεροί στην πρώτη τους μακαριότητα: «Αλλά το φίδι ήταν το πιο πανούργο απ’ όλα τα ζώα τού αγρού» (Γεν. 3,1). Αυτή η προσωνυμία, δεν θα μπορούσε να δοθεί βέβαια ούτε στον αρχάγγελο Γαβριήλ ούτε στον αρχάγγελο Μιχαήλ. Αλλά δεν θα ταίριαζε εξίσου ούτε και σ’ έναν καλοπροαίρετο άνθρωπο.

Έτσι, είναι απόλυτα σαφές ότι η ονομασία τού «όφεως» και η σύγκρισή του με τα άλλα ζώα, δεν απηχούν τη σεμνότητα του Αγγέλου, άλλα σίγουρα την ατιμία του πλάνου. Και κάτι ακόμα. Ο φθόνος του δαίμονα, ο οποίος τον έσπρωξε να εξαπατήσει με τα τεχνάσματά του τον άνθρωπο, έχει την αιτία του στην πτώση του, η οποία ασφαλώς είχε προηγηθεί. Έβλεπε ότι ο άνθρωπος, που μόλις είχε πλασθεί από το χώμα της γης, δεχόταν την κλήση για μια δόξα που ήταν ίδια μ’ αυτή που εκείνος απολάμβανε πριν από την πτώση του. Εφόσον ήταν κι αυτός ένας από τους άρχοντες των Αγγέλων, θυμόταν ασφαλώς από πού είχε ξεπέσει. Το πρώτο του αμάρτημα λοιπόν ήταν αμάρτημα εγωισμού και αυτό του στοίχισε την πτώση και το όνομα του όφεως. Το αμάρτημα του φθόνου ήρθε δεύτερο. Αυτό το πάθος τον βρήκε όταν ακόμα είχε τη δυνατότητα να σηκωθεί και να ανοίξει διάλογο με τον άνθρωπο. Η δίκαιη όμως απόφαση του Θεού τον γκρέμισε οριστικά. Δεν θα μπορεί στο εξής να ορθοποδήσει, ούτε να στρέψει το βλέμμα προς τα πάνω, ούτε να πάρει την όρθια στάση.

Αλλά είναι καταδικασμένος να σέρνεται με την κοιλιά στο έδαφος, σ’ αυτή την ταπεινωτική κατάσταση. Και για τροφή θα έχει στο εξής τα χωμάτινα εδέσματα των έργων της αμαρτίας.

Εξάλλου, ως τώρα ήταν για τον άνθρωπο ένας κρυμμένος εχθρός. Ο Θεός, μετά την πτώση του ανθρώπου, τον αποκάλυψε και έβαλε ανάμεσα σ’ αυτόν και στον άνθρωπο μια ωφέλιμη εχθρότητα, μια σωτήρια διχόνοια. Θα φυλάγεται στο έξης ο άνθρωπος απ’ αυτόν, σαν από έναν επικίνδυνο εχθρό. Δεν θα μπορεί πια ο διάβολος να βλάψει τον άνθρωπο καμουφλαρισμένος κάτω από μια απατηλή φιλία.

Πηγή: (ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ. “ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ”. ΤΟΜΟΣ Α Εκδόσεις “ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ”), apantaortodoxias.blogspot.gr, Η άλλη όψη

Επιστολή προς τον Αρχιεπίσκοπο του π. Δαμασκηνού από το Ιερόν Κελλίον του Φιλαδέλφου, Καρυών Αγίου Όρους.

Ἱερομόναχος Δαμασκηνὸς

Ἱερὸν Κελλίον τοῦ Φιλαδέλφου

Ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τῇ 6-9-2018

Τ.Θ. 73

63086 Καρυαὶ

Ἅγιον Ὄρος Ἄθω

Ἀριθμὸς πρωτ. 83

Τῷ Μακαριωτάτῳ

Ἀρχιεπισκόπῳ Ἀθηνῶν

καὶ πάσης Ἑλλάδος

κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΩι

Ἀθήνας

Κοιν.: Τῇ Σεπτῇ Ἱεραρχίᾳ

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Θέμα: «Τὸ ὑπὸ ἀναθεώρησιν Σύνταγμα καὶ ἡ Ἐκκλησία»

Μακαριώτατε,

Βαθυσεβάστως, ἀλλὰ καὶ ἐπωδύνως, Σᾶς ἀπευθύνω τὴν παροῦσαν, ἐξ ἀφορμῆς τῆς φημολογουμένης ἀναθεωρήσεως τοῦ Συντάγματος εἰς ὅ,τι ἀφορᾷ τὰς σχέσεις τῆς Πολιτείας μὲ τὴν Ὀρθοδοξίαν.

Εἶναι γνωστὸν τοῖς πᾶσιν, ὅτι ὁ Ἑλληνισμὸς συμπορεύεται μὲ τὸν Χριστιανισμόν, ἐπὶ δύο καὶ πλέον χιλιετίας.

Τὸ σύστημα τῆς συναλληλίας ἴσχυσε καθ΄ ὅλην τὴν διάρκειαν τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Νέας Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως, καὶ κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς Τουρκοκρατίας ἡ Ἐκκλησία ἔσωσε τὸ Γένος.

Ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, ἐγένετο καὶ νόμος τοῦ κράτους καθ΄ ὅλην τὴν ζωὴν τῆς αὐτοκρατορίας.

Χάριν αὐτῆς τῆς συμπορεύσεως, διετηρήθη ὁ Ἑλληνισμὸς μέχρι σήμερον. Ἡ ταυτότης τοῦ Ἕλληνος χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸ Ἑλληνορθόδοξον πνεῦμα.

Τὸ νέον Ἐλληνικὸν κράτος, ὡς προέκτασις τοῦ Βυζαντίου, ᾠκοδομήθη εἰς τὰς αὐτὰς ἀξίας.

Τὴν σχέσιν ταύτην ἐσεβάσθησαν μέχρι σήμερον ἅπασαι αἱ ἀναθεωρητικαὶ Βουλαὶ τῶν Ἑλλήνων.

Ἡ ἀλλοίωσις τῶν Ἑλληνορθοδόξων ἀξιῶν ἤρχισε μετὰ τὴν ἔνταξιν τῆς Ἑλλάδος εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ ἡ νομοθεσία, ἥτις μέχρι τὴν ἔνταξιν, ἦτο διαποτισμένη μὲ τὴν Ὀρθοδοξίαν, προσηρμόσθη πρὸς τὰς πεπλανημένας ἀντορθοδόξους ἀξίας τοῦ Δυτικοῦ Πολιτισμοῦ.

Ἐκ τῶν ἐξελίξεων ἀπεδείχθη, ὅτι ἡ ἔνταξις εἰς τὴν Εὐρώπην ἔβλαψε θανασίμως τὴν Ἑλλάδα καὶ ἐπιβάλλεται ταχεῖα ἀποχώρησις.

Ἐξ αἰτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως, οἱ δανεισταί, Εὐρώπη καὶ Δ.Ν.Τ., συνήθως ἄθεοι καὶ ὑποκινούμενοι ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους - ἀντι -Χρίστους, καὶ ἀπὸ τὴν Μασσωνίαν (δυστυχῶς ὑπάρχουν ἀνόητοι καὶ μωροὶ Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι μετέχουν εἰς τὰς στοὰς αὐτάς, τόσον Πολιτικοί, ὅσον καὶ Ἀρχιερεῖς), ἐξήσκησαν πιέσεις διὰ νὰ ἀλλάξῃ ἡ χριστιανικὴ νομοθεσία τῆς χώρας, προκειμένου νὰ καταστραφῇ ὁ συνεκτικὸς δεσμὸς τοῦ Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν Ἐκκλησίαν. Ἐκ τοῦ δεσμοῦ τούτου ὁ Ἑλληνισμὸς διετηρήθη εἰς τὴν ἱστορίαν.

Συνήθως σχεδὸν ἅπαντες οἱ Πολιτικοί μας εἶναι ἀδιάφοροι καὶ ἐνθυμοῦνται τὴν χριστιανικὴν των ἰδιότητα, μόνον προεκλογικῶς.

Ἔχω πληροφορίας ἀπὸ ὑπεύθυνα πρόσωπα τοῦ δημοσίου βίου τῆς χώρας, ὅτι οἱ δανεισταὶ δίδουν ὁδηγίας εἰς τὰ ἐνταῦθα ἀνδρείκελα, προδότας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, πολιτικούς, νὰ καταστρέψουν τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ νὰ τὴν περιθωριοποιήσουν ἀπὸ τὸν δημόσιον βίον.

Δὲν θὰ ἦτο εὐχερὲς νὰ ἐπιτύχουν εἰς τὰς ἐπιδιώξεις των ταύτας, ἐὰν ἡ Ὑμετέρα Μακαριότης εἶχε τὸ σθένος καὶ τὴν ἀνδρείαν τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων καὶ τῶν μαρτύρων, ὥστε νὰ ἀντισταθῇ μετὰ τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας, καὶ παραλλήλως νὰ ἀφυπνίσῃ τὴν ὑπνώττουσαν Ὀρθόδοξον καὶ Ἐθνικὴν συνείδησιν τῶν Ἑλλήνων.

Σήμερον ἐξέλιπε τὸ πνεῦμα τῆς θυσίας, διὸ καὶ τὰ δημόσια πράγματα ἐξελίσσονται ἐπὶ τὰ χείρω.

Εἶμαι ἀπολύτως πεπεισμένος, ὅτι ἡ στάσις Σας ἔναντι τῆς ἄφρονος πολιτικῆς τῶν μνημονιακῶν Πρωθυπουργῶν, καὶ κατ΄ ἐξοχὴν ἔναντι τοῦ κ. Τσίπρα, εἶναι λανθασμένη καὶ ἀντίθετος, μὲ τὴν στάσιν τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν ὁποίων ἕκαστος Ἀρχιερεὺς ἐναβρύνεται, ὅτι εἶναι «εἰς τῦπον καὶ εἰς τόπον Χριστοῦ» καὶ «διάδοχος τῶν Ἀποστόλων».

Οὐδέποτε ὁ Κύριος συνέφαγε μὲ ἀμετανοήτους Φαρισαίους καὶ ἁμαρτωλούς, τύπου Ἄννα καὶ Καϊάφα, ὡς καὶ τοῦ Ἡρώδου.

Εἶναι ἀνεξήγητος, πνευματικῶς, ἡ φιλία τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος μὲ τὸν ἐν ἁμαρτίαις ζῶντα κ. Πρωθυπουργὸν καὶ ἀρνητὴν τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἐπισήμως διὰ πρώτην φορὰν εἰς τὴν ἱστορίαν τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μόνον ὁ Ἰουλιανὸς ὁ παραβάτης ὑπῆρξε ὅμοιός του.

Ὁ Παῦλος βοᾷ: παραδόσατε τὸν αἱμομίκτην τῷ Σατανᾷ, ἵνα μετανοήσῃ καὶ τὸ πνεῦμα του νὰ σωθῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Κυρίου. (Πρὸς Κορινθ. 6,5).

Ὡσαύτως κελεύει, «ἐάν τις ᾖ ἐξ ὑμῶν ἀδελφὸς πόρνος, τῷ τοιούτῳ μηδὲ συνεσθίειν» (Κορινθ. Ε΄, 11). Ἰδέ ἐν προκειμένῳ τὴν στάσιν τοῦ Χρυσοστόμου καὶ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.

Ὁ κ. Τσίπρας ἐπέβαλε, παρὰ τὸ Σύνταγμα, καὶ τὰς ἀποφάσεις τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, τὴν διδασκαλίαν εἰς τὰ Σχολεῖα δαιμονικῶν θρησκειῶν, ὁμοῦ μετὰ τῆς Ὀρθοδοξίας, καταργήσας τὴν ὀρθόδοξον διαπαιδαγώγησιν. Ὁμοίως ἐψήφισε τοὺς ἀντισυνταγματικοὺς νόμους εἰς τὸν δημόσιον βίον, περὶ τοὺς ἔρωτας τῶν ὁμοφυλοφίλων, διὰ τοὺς ὁποίους βοᾷ ὁ Παῦλος, ὅτι οἱ τοιοῦτοι «βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν». Παρὰ τὰς ὑποτονικὰς ἀντιδράσεις Σας, περὶ τὰ θέματα ταῦτα, μετ΄ ὀλίγας ἡμέρας συνεδοξολογήσατε ἐπὶ τῇ Ἐθνικῇ ἑορτῇ, εἰς τὸν Ἅγιον Εὐστράτιον, μὲ τὸν ἐκθεμελιωτὴν πρωθυπουργόν, καὶ εἰς ἑτέραν περίπτωσιν, μετά τινας ἡμέρας, καθ΄ ἃς ἐψηφίσθη ὁ νόμος ἀλλαγῆς τοῦ φύλου, ἐσπεύσατε εἰς Ἰωάννινα, καὶ συνεφάγατε μετ΄ αὐτοῦ, ἵνα δόσητε τὴν ἐντύπωσιν: «ὅτι δὲν συμβαίνει τίποτε».

Δίδετε τὴν ἐντύπωσιν εἰς τὸν λαὸν ὅτι τὸν ἐνισχύετε μυστικῶς εἰς τὰς ἐνεργείας του καὶ ἡ ἀντίδρασίς Σας εἶναι προσποιητὴ πρὸς κατασίγασιν τῶν διαφωνούντων Ἱεραρχῶν.

Διὰ πρώτην φορὰν εἰς τὴν ἱστορίαν τοῦ νέου Ἑλληνικοῦ κράτους κατεπατήθη τὸν ἄρθρον 59 τοῦ Συντάγματος, τὸ ὁποῖον δὲν προβλέπει ὅρκον, δι΄ ἀθέους, καὶ μάλιστα οἱ περισσότεροι Βουλευταὶ εἶναι βαπτισμένοι ὀρθοδόξως. Ὁ κ. Τσίπρας διῆλθεν ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπισκοπικὸν Μέγαρον, διὰ νὰ ψυχολογήσῃ τὰς ἀντιδράσεις Σας, καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐπεσκέφθη τὸν Πρόεδρον τῆς Δημοκρατίας, διὰ νὰ ὁρκισθῇ εἰς τὴν συνείδησίν του, ὅτι θὰ τηρήσῃ τὸ Σύνταγμα. Τὸ πόσον ἐτήρησε τὸ Σύνταγμα καὶ τὸ ποίαν συνείδησιν ἔχει, τὸ ἀπέδειξε μὲ τὴν ἀπάτην τοῦ Δημοψηφίσματος, τὴν ἀθέτησιν τῶν προεκλογικῶν του δεσμεύσεων, δίκην κοινῶν ἀπατεώνων, καὶ μὲ τὴν προδοσίαν τῶν Πρεσπῶν.

Ἐάν, Μακαριώτατε, εἴχατε πρωτίστως ὑπεράνω πάντων τὰς ὀρθοδόξους καὶ ἐθνικὰς εὐαισθησίας, ἀλλὰ καὶ εἴχατε ὄντως φιλίαν μὲ τὸν Τσίπραν, θὰ ἔπρεπε νὰ ἀποδοκιμάσητε δημοσίως τὰς ἐνεργείας του, διὰ τὸ καλὸν τῆς χώρας καὶ τοῦ ἰδίου. Ἀπεδείξατε ὅμως μὲ τὴν στάσιν Σας, ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία καὶ ἡ Ἑλλὰς τίθενται εἰς δευτέραν μοῖραν μετὰ τὴν Πρωθυπουργικὴν φιλίαν.

Τί συνείδησιν, θὰ διαμορφώσουν τὰ Ἑλληνόπουλα, τί πολῖται θὰ γίνουν, καὶ τί ἦθος θὰ ἔχουν, ὅταν βλέπουν τὸν Πρωθυπουργὸν ἀστεφάνωτον μὲ τὴν συντρόφισσαν του, ἀβάπτιστα τέκνα, καὶ συμπεριφόρὰν κοινῶν ἀπατεώνων, οἵαν ἀπάτην ὁ ἀρχέκακος ὄφις, ὁ δόλιος Σατᾶν διέπραξε εἰς τὸ πρῶτον θεοκατασκεύαστον ζεῦγος τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας;

Κατὰ συνέπειαν πῶς νὰ μὴ προχωρήσῃ ὁ κ. Τσίπρας εἰς τὸ ἔσχατον τῶν κακῶν, τὴν ἀπάλειψιν ἀπὸ τὸ Σύνταγμα κάθε σχέσεως Χριστιανισμοῦ καὶ Ἑλληνισμοῦ, κράτους καὶ Ἐκκλησίας;

Γνωρίζω ἀπὸ Ἀρχιερατικὰ χείλη, ὅτι θέλετε τὸν χωρισμὸν Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας. Ἐὰν τοῦτο ἰσχύῃ, προσωπικῶς θεωρῶ πολὺ πιθανὸν μυστικῶς νὰ ἐνισχύετε τὸν Πρωθυπουργὸν εἰς τὴν διάπραξιν τοῦ ἐγκλήματος.

Ὑποδείξατε, Μακαριώτατε, εἰς τὸν Πρωθυπουργὸν νὰ ἀνέλθῃ εἰς τὴν στέγην τοῦ Μεγάρου Μαξίμου, ἢ εἰς τὸ Κοινοβούλιον, διὰ νὰ ἴδῃ τὸν Παρθενῶνα τοῦ Περικλέους, ὃν ᾠκοδόμησε, διὰ τὴν θεὰν Ἀθηνᾶν, τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ κόσμου.

Προτρέψατε τὸν Πρωθυπουργὸν νὰ μεταβῇ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, διὰ νὰ ἴδῃ τὸν ναὸν τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, ὃν ᾠκοδόμησε ὁ μέγας αὐτοκράτωρ Ἰουστινιανός, ὡς σύμβολον τοῦ μεταλλαγμένου διὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Εἴπατε τῷ Πρωθυπουργῷ νὰ μεταβῇ εἰς τὰς Νήσους τοῦ Αἰγαίου, διὰ νὰ ἴδῃ τὰς Ἐκκλησίας παραπλεύρως ἑκάστης οἰκίας τῶν Ἑλλήνων, καὶ ποῖον λαὸν θὰ χωρίσῃ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν.

Μακαριώτατε,

τὴν κρίσιν εἰς τὴν Ἑλλάδα δὲν ἐδημιούργησε ὁ χριστιανικὸς χαρακτὴρ τοῦ Συντάγματος, διὰ νὰ χρήζει ἐπ΄ αὐτοῦ ἀναθεώρησιν τὸ Σύνταγμα. Τοὐναντίον ἡ κρίσις εἶναι ἀποτέλεσμα φυγῆς ἀπὸ τὰς χριστιανικὰς ἀξίας.

Τὴν κρίσιν ἐδημιούργησαν οἱ πολιτικοί, οἱ ὁποῖοι διεχειρίσθησαν κακῶς τὰ οἰκονομικά. Ἐὰν χρήζει τι ἀναθεωρήσεως χρήζει ὁ νόμος περὶ εὐθύνης Ὑπουργῶν καὶ νὰ ἀρθῇ ἡ Βουλευτικὴ ἀσυλία, προκειμένου νὰ τιμωρηθοῦν οἱ ὑπαίτιοι τῆς κρίσεως καὶ οἱ κλέπται.

Τὸ κράτος εἶναι ὁ λαός- καὶ ὁ λαὸς δὲν ἔδοσε ἐντολὴν εἰς τὸν Πρωθυπουργὸν νὰ μεταβάλλῃ τὴν Ἑλλάδα εἰς ὑλιστικὸν καὶ ἄθεον κράτος, ἔχον ὅραμα τὸν μηδενισμόν.

Ἔχομεν ἔτος 2017 +1=2018, οὐχὶ 1917.

Ἡ Ρωσσία εἶδε τὸ ἀδιέξοδον τῆς ἀθεΐας καὶ ἐπιστρέφει εἰς τὰς χριστιανικὰς ἀξίας. Ὁ Τσίπρας ὑπνοβατεῖ ἑκατὸν ἔτη ὄπισθεν.

Τὰ δικαιώματα τοῦ Τσίπρα εἶναι δικαιώματα τοῦ διαβόλου. Ἐὰν θέλει νὰ μεταβάλῃ τὸν δημόσιον βίον καὶ τὴν χώραν, εἰς χώραν τοῦ διαβόλου, εἶναι ἐλεύθερος ἀπὸ τώρα νὰ εὕρῃ μίαν ἄλλην χώραν τὴν ὁποίαν κυβερνᾷ ὁ διάβολος, διὰ νὰ κατοικήσῃ ἐκεῖ.

Κατήργησε τὴν Δημοκρατίαν˙ ἐπρόδωσε τὸν λαόν, τὴν Μακεδονίαν, τὸν Ἑλληνικὸν Πολιτισμὸν καὶ κυβερνᾷ ὡς δικτάτωρ καὶ τὰ προσωπικά του διεστραμμένα πιστεύω προσπαθεῖ νὰ ἐπιβάλῃ εἰς τοὺς Ἕλληνας, ὡς τρόπον ζωῆς, καθάπερ ἔπραξε ὁ ἐκπεσὼν Ἑωσφόρος.

Οἱ δανεισταὶ εἶναι ἀναρμόδιοι νὰ ἀπαιτοῦν νὰ ἀλλάξῃ πνευματικὴν ταυτότητα ὁ Ἑλληνικὸς λαός.

Ἆραγε πότε θὰ ξυπνήσῃ αὐτὸς ὁ λαὸς διὰ νὰ ἀποτινάξῃ ἀπὸ τὸν τράχηλόν του τοὺς προδότας τοῦ πολιτισμοῦ του, νὰ ἀποχωρήσῃ ἀπὸ τὴν Εὐρώπην καὶ τὸ Εὐρώ; Εὐρώπη καὶ εὐρὼ εἶναι μία ἀπάτη.

Διὰ ταῦτα, ἔχω ἀπορίαν, μὲ ποῖα κριτήρια ἡ σεπτὴ Ἱεραρχία Σᾶς ἔδοσε τὸν Σταυρὸν παράσημον, τοῦ Ἀποστόλου Παύλου; Δεδομένου ὅτι εἰς τὴν διάρκειαν τῆς Ἀρχιεπισκοπικῆς Σας θητείας, κατηργήθη εἰς τὸν δημόσιον βίον ὅ,τι διδάσκει ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἰς τὰς ἐπιστολάς του, ἀναφορικῶς μὲ τὸ Χριστιανικὸν ἦθος.

Ὡσαύτως ἔχω ἀπορίαν, πῶς ἐτιμήθη μὲ τὸ αὐτὸ παράσημον ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, ὅστις ὑπέγραψε ὅλους τοὺς ἀντιχρίστους νόμους, διδασκαλία δαιμονικῶν θρησκειῶν εἰς τὰ Σχολεῖα, γάμοι ὁμοφυλοφίλων κ.λπ.;

Συνήθως οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι φρονοῦν, ὅτι ἐδῶ εἰς τὸν παρόντα βίον τελειώνει ὁ ἄνθρωπος, ἐπιζητοῦν τιμάς.

Σημασίαν ὅμως ἔχει, ποίους θὰ τιμήσῃ ὁ ἀπροσωπόληπτος Χριστός, ὅταν θὰ ἔλθῃ νὰ κρίνῃ τὸν κόσμον, ἐν δικαιοσύνῃ. Αἱ τιμαὶ τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἰδιοτελεῖς καὶ αἱ κρίσεις των πεπλανημέναι.

Διὰ ταῦτα εἰσηγοῦμαι ταπεινοφρόνως νὰ συγκαλέσητε ἐκτάκτως τὴν Ἱεραρχίαν, διὰ μίαν μόνον ὥραν, προκειμένου νὰ συντάξῃ ἓν ψήφισμα καὶ νὰ ἐξαγγείλῃ διὰ διαγγέλματος εἰς τὸν Ἑλληνικὸν λαόν, ὅτι Ἑλληνισμὸς καὶ Χριστιανισμός, Πολιτεία καὶ Ἐκκλησία εἶναι συζυγία ἀδιαχώριστος.

Τυχὸν διαζύγιον, σημαίνει τὸ ἱστορικὸν τέλος τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ ἔναρξις περιπετειῶν καὶ ἀθεραπεύτων κακῶν διὰ τὸν Ἑλληνικὸν λαόν.

Εἶσθε ἕτοιμος, Μακαριώτατε, νὰ συγκρουσθῆτε καὶ νὰ θυσιασθῆτε μὲ τὴν διεφθαρμένην Πολιτικὴν ἐξουσίαν; Ἐὰν ναί, παραμείνατε εἰς τὸν θρόνον τοῦ Ἀποστόλου Παύλου˙ ἐὰν ὄχι, παραιτηθῆτε, διὰ νὰ ἔλθῃ πάραυτα διάδοχος ἕτοιμος διὰ θυσίαν.

Μιμηθῆτε τοὐλάχιστον, Μακαριώτατε, «τοὺς υἱοὺς τοῦ αἰῶνος τούτου, οἵτινες εἰσὶν φρονιμώτεροι τῶν υἱῶν τοῦ φωτός».

Ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος ἐξώπλισε τὸν Ἑλληνικὸν στόλον, ἐν ὄψει τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων μὲ τὸ θωρηκτὸν ΑΒΕΡΩΦ καὶ ὁ δικτάτωρ Μεταξᾶς, διαβλέπων τὸν Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον, ὠχύρωσε τὴν Ἑλλάδα μὲ τὰ ὀχυρὰ τοῦ Ροῦπελ, προκειμένου νὰ ἀποτρέψουν νίκην τῶν ἐχθρῶν τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Προνοήσατε καὶ Ὑμεῖς ὁμοίως, διὰ νὰ νικήσητε τοὺς ἐχθροὺς τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Συνοψίζων τοὺς κινδύνους σημειώνω τὰ κάτωθι:

Μιὰ ἐνδεχομένη ἀπάλειψις τῶν ἄρθρων 3, 16 καὶ 21 σημαίνει ἀποχριστιανοποίησιν τοῦ δημοσίου βίου τῶν Ἑλλήνων. Διχασμὸς τῆς προσωπικότητος αὐτῶν, μεταξὺ εὐσεβείας καὶ ἀσεβείας.

Κατάργησις τῆς ὀρθοδόξου ἀγωγῆς εἰς τὰ σχολεῖα τῆς νεολαίας.

Κατάργησις τῶν ἀργιῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Κατάργησις τῶν διακοπῶν τῶν Χριστουγέννων, τοῦ Πάσχα καὶ τῆς Πεντηκοστῆς.

Διαμόρφωσις μιᾶς μηδενιστικῆς συνειδήσεως τῶν ἑπομένων γενεῶν. Δὲν θὰ ἔχουν πλέον οἱ νέοι ὀρθὴν συνείδησιν περὶ τοῦ νοήματος τοῦ ἀνθρωπίνου βίου λόγῳ ἀγνοίας τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἐπιχειρεῖται βιαία ἀλλαξοπιστία τῶν Ἑλλήνων.

Δεδομένης τῆς προθέσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ περιορίσῃ τὰ ὅρια τῆς δικαιοδοσίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς τὰ σύνορα πρὸ τοῦ 1912, ἡ Ἑλλὰς θὰ διχασθῇ ἐσωτερικῶς καὶ τὸν διχασμὸν θὰ ἐπωφεληθοῦν οἱ διεθνεῖς ταραξίαι διὰ νὰ ἀκρωτηριάσουν τὴν Ἑλλάδα ἐδαφικῶς, ὡς ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν προγραμματίζουν.

Ἡ προσφορὰ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν γένει εἰς τὸ Ἔθνος τῶν Ἑλλήνων δὲν εἶναι μόνον περιουσία καὶ χωράφια διὰ τοὺς ἀκτήμονας, ἀλλὰ κυρίως ἠ ἀντίληψις περὶ Θεοῦ, κόσμου, ἀνθρώπου καὶ νοήματος τοῦ ἀνθρωπίνου βίου καὶ πρὸ παντὸς ἡ θεία χάρις, ἡ διὰ τῶν μυστηρίων διδομένη, εἰς τὸν ὀρθοδόξως καὶ συμφώνως πρὸς τὰς εὐαγγελικὰς ἐντολὰς ζῶντα καὶ πολιτευόμενον, μὲ ὅραμα τὴν ὑπέρβασιν τοῦ θανάτου, τὴν θέωσιν καὶ τὴν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ Ἐκκλησία ἔχει χρέος αὐτὰ νὰ διακηρύξῃ εἰς τὸν λαὸν καὶ νὰ τὸν καλέσῃ εἰς μετάνοιαν.Νὰ ζητήσῃ διεξαγωγὴν δημοψηφίσματος, καθὼς παλαιότερον ἐδηλώσατε εἰς τὴν Ναύπακτον.

Παρόμοια ἔγραψα καὶ εἰς τὴν Α.Θ. Παναγιότητα τὸν Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην. Δυστυχῶς ὁ Πατριάρχης, ἐνῷ δεικνύει τοσοῦτον ἐνδιαφέρον διὰ τὰ παγκόσμια προβλήματα, ὡς Πατριάρχης τοῦ Γένους τηρεῖ σιγὴν διὰ τὰ τραγικὰ ἐν Ἑλλάδι συμβαίνοντα.

Δὲν κατανοῶ τί νόημα ἔχουν αἱ διοικητικαὶ δικαιοδοσίαι καὶ διενέξεις, ὅταν καταργῆται τὸ κήρυγμα τῆς ἐν Χριστῷ Ἀληθείας, καὶ ἡ Ἐκκλησία μένει ἀδιάφορος, διὰ νὰ μὴ δυσαρεστήσῃ τοὺς προωθοῦντας τὴν Νέαν τάξιν πραγμάτων. Ἤ, τὸ τρομερώτερον, χωρὶς νὰ σταθμίζῃ τοὺς κινδύνους διὰ τὴν Ἐκκλησίαν, ἀκουσίως γίνεται συνεργὸς εἰς τὰς ἐπιδιώξεις τῆς διεφθαρμένης Ἀμερικανικῆς Πολιτικῆς ἀνὰ τὴν ὑφήλιον.

Διατὶ οἱ Πατριάρχαι καὶ Ἀρχιεπίσκοποι, ἐπίσκοποι καὶ πᾶς ὁ κλῆρος ἀμνημονοῦν τὸ τῶν Ἀποστόλων: «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις»;

Τὸ ὑπάρχον ἐκκλησιαστικὸν status quo, καλῶς ἐρυθμίσθη τῷ 1928, μὲ κοινὴν συμφωνίαν, κράτους, Πατριαρχείου καὶ Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ ἐπιβάλλεται νὰ διατηρηθῇ ὁπωσδήποτε. Ὡσαύτως καὶ ἡ ἡμιαυτονομία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης.

Δυστυχῶς προβλήματα ἀθεράπευτα ἀναφύονται, ὁσάκις δὲν λειτουργεῖ ὀρθῶς τὸ Συνοδικὸν σύστημα.

Ἡ παγκόσμιος ἑνότης τῆς Ὀρθοδοξίας κινδυνεύει. Ὅστις ἀγαπᾷ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν Ἐκκλησίαν ὀφείλει νὰ εἴπῃ εἰς ὅλους τοὺς Πρώτους τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, ὅτι προεδρεύουν εἰς τὰς Συνόδους ὡς ἐπίσκοποι μεταξὺ ἴσων.

Δὲν χειραγωγοῦν τὰς ἀποφάσεις εἰς τὰ προσωπικά των θελήματα˙ σέβονται τὸ ἐπισκοπικὸν σῶμα, ἀφήνουν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον νὰ καθοδηγήσῃ τὴν Ἱ. Σύνοδον καὶ παραλλήλως ἀκούουν καὶ τὴν φωνὴν τοῦ λαοῦ, τὴν Ἐκκλησιαστικὴν συνείδησιν, δεδομένου, ὅτι οἱ ποιμένες διὰ τὸν λαὸν ὑπάρχουν.

Ἡ ὑπακοὴ τὴν ὁποίαν συνήθως ἀπαιτοῦν, ὡς διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων, ἔχει μίαν οὐσιαστικὴν διαφοράν: οἱ Ἀπόστολοι ἐθαυματούργουν καὶ ἀνίστων νεκρούς, ἦσαν προορατικοί, διορατικοὶ καὶ πανάγιοι.

Δυστυχῶς ὅμως σήμερον οὔτε οἱ Πατριάρχαι, οὔτε οἱ Ἀρχιεπίσκοποι, οὔτε οἱ Ἐπίσκοποι, οὔτε οἱ πρεσβύτεροι εἴμεθα ἅγιοι. Διὰ τοῦτο πρέπει ἐν ταπεινώσει νὰ ζητῶμεν καὶ τὴν γνώμην τῶν ἄλλων καὶ ὁλοκλήρου τοῦ ὑγιοῦς Ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος.

Τί ὡραῖον θὰ ἦτο, ἐὰν ὁ Πατριάρχης μας καὶ πάντες οἱ Πατριάρχαι, ἀντὶ νὰ ποιῇ Σύναξιν τῶν ἁπανταχοῦ τῆς δικαιοδοσίας του Ἀρχιερέων, νὰ μετέβαλε τὴν Σύναξιν - ἄγνωστον εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας - εἰς Ἱερὰν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας καὶ νὰ τοποθετηθῇ ἕκαστος Ἀρχιερεὺς ὑπευθύνως καὶ ἐλευθέρως εἰς ὅλα τὰ κρίσιμα τοπικὰ καὶ παγκόσμια θέματα.

Τότε αἱ ἀποφάσεις ὄντως θὰ ἦσαν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι καὶ δὲν θὰ ἦσαν ἀπειλὴ διὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἐν ἐναντίᾳ περιπτώσει, εἰς τί διαφέρομεν ἀπὸ τὸν Παπισμὸν καὶ τὴν Παπικὴν κουρίαν;

Εἶναι εὐκαιρίᾳ λόγῳ τῆς ἐπικαιρότητος, ἐὰν ἀγαπᾶτε τὸν Πατριάρχην, καὶ δὲν ἀμφιβάλλω ὅτι τὸν ἀγαπᾶτε, νὰ ὑπενθυμίσητε ταῦτα Αὐτῷ καὶ τὰς εὐθῦνας Του, ἐὰν ἀγνοήσῃ τὴν γνώμην τῶν λοιπῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν εἰς τὰς προγραμματιζομένας αὐτοκεφαλίας.

Ἡ ταπεινότης μου, πάντως ὑπενθύμισε ταῦτα εὐλαβῶς εἰς τὴν Παναγιότητά Του.

Ἐπὶ δὲ τούτοις διατελῶ βαθυσεβάστως, ἐξαιτοῦμαι τὰς εὐχάς Σας, ἀσπάζομαι τὴν Ὑμετέραν Τιμίαν Δεξιὰν καὶ εὔχομαι ταπεινοφρόνως ὅλους νὰ μᾶς φωτίζῃ ὁ Θεός.

Ἱ. Δαμασκηνός, ὁ τοῦ Φιλαδέλφου

Πηγή: Ακτίνες

Ο Νικήτας Σταματελόπουλος ή Νικηταράς o ΤΟΥΡΚΟΦΑΓΟΣ γεννήθηκε το 1772 στο χωριό Αναστάσοβα και μεγάλωσε στο χωριό Τουρκολέκα της Επαρχίας Μεγαλοπόλεως.

Σχόλιο Τ.Ι.: Εννοείται ότι κανείς από τους υπεύθυνους για τις κερδοφόρες αυτές συναλλαγές, δεν αντιμετώπισε ποτέ τη Δικαιοσύνη. Ενώ το αίμα των αθώων χυνόταν ποτάμι.

Το παρόν κείμενο αποτελεί μία ελαφρώς εκτενέστερη έκδοση του άρθρου μας με τίτλο «Κύριες αιτίες της ήττας της Στρατιάς Μ. Ασίας και της καταστροφής του Στρατού τον Αύγουστο του 1922» που δημοσιεύτηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2018 στο «Αφιέρωμα Μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή» της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ της Κυριακής.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ της Κυριακής, την υπεύθυνη για την έκδοση του «Αφιερώματος Μνήμης στη Μικρασιατική Καταστροφή», δημοσιογράφο κυρία Μαρίνα Ζιώζιου και τον ιστορικό κύριο Βλάση Αγτζίδη που επιμελήθηκε την έκδοση του αφιερώματος, για τη τιμή που μας έκαναν να παρουσιάσουμε τη δική μας άποψη για το τραγικότερο γεγονός της σύγχρονης ιστορίας μας.

Επιχειρήσεις (Σχεδιάγραμμα 1)

Το πρωί της 13ης Αυγούστου 1922 (π.ημ.)² η 1η Τουρκική Στρατιά επιτέθηκε εναντίον των Ελληνικών μεραρχιών που κάλυπταν τη δεξιά πτέρυγα της εξέχουσας του Αφιόν Καραχισάρ. Η Ελληνική διοίκηση υπέστη στρατηγικό αιφνιδιασμό και εξ αιτίας της απουσίας εφεδρείας και άλλων αδυναμιών, η αντίδρασή της υπήρξε ατελέσφορη. Το πρωί της 14^ης η άμυνα κατέρρευσε και ο διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού υποστράτηγος Τρικούπης, διέταξε άμεση απαγκίστρωση. Την επομένη οι υποχωρούσες δυνάμεις διασπάστηκαν στην ομάδα Τρικούπη που συμπτυσσόταν βραδέως βόρεια της σιδηροδρομικής γραμμής και την ομάδα Φράγκου που τη νύκτα της 15^ης εγκαταστάθηκε στην οχυρωμένη τοποθεσία του Τουμλού Μπουνάρ. Στις 16/8 η Ομάδα Φράγκου εγκατέλειψε αμαχητί τη τοποθεσία του Τουμλού Μπουνάρ, μολονότι προ του μετώπου της η Ομάδα Τρικούπη μαχόταν σκληρά για να συνενωθεί μαζί της. Στις 17 Αυγούστου η Ομάδα Τρικούπη καταστράφηκε στη κοιλάδα του Αλή Βεράν, αιχμαλωτισθέντων και των διοικητών των Α’ και Β’ Σωμάτων Στρατού, ενώ η Ομάδα Φράγκου υποχώρησε «εν διαλύσει» προς το Αιγαίο.

Η αμυντική μάχη επί της τοποθεσίας της Εξέχουσας στις 13/8 και 14/8 και οι διαδοχικές τοποθεσίες που καταλήφθησαν από τις Ελληνικές δυνάμεις κατά τη σύμτπυξή τους προς το Τουμλού Μπουνάρ. Εξέχουσα του Αφιόν Καραχισάρ ονομαζόταν η αμυντική γραμμή που κάλυπτε το Αφιόν και προεξείχε υπό μορφή σφήνας εκτός της υπόλοιπης Ελληνικής αμυντικής γραμμής.

Μέχρι και σήμερα, η γενική ιστοριογραφία δεν έχει δώσει επαρκείς εξηγήσεις για τη ραγδαία ήττα και συντριβή της Μικρασιατικής Στρατιάς των 200.000 ανδρών και των 400 πυροβόλων, που μέχρι και τις 13 Αυγούστου 1922 συνέχιζε να είναι ισοδύναμη (αν όχι ισχυρότερη) του Τουρκικού στρατού. Οι συντάκτες του παρόντος θεωρούν ως σημαντικότερες αιτίες τις παρακάτω:

Επί της πολιτικής διεύθυνσης της εκστρατείας

Μετά την αποτυχία των επιχειρήσεων προς την Άγκυρα τον Αύγουστο του 1921, η κυβέρνηση διέταξε (στις 4 Σεπτεμβρίου 1921) τη συμπτυσσόμενη από τον Σαγγάριο Στρατιά να εγκατασταθεί σε μία γραμμή που θα απέκοπτε την Κωνσταντινούπολη από την υπόλοιπη Τουρκία και θα κάλυπτε μία έκταση μεγαλύτερη της διεκδικούμενης, προκειμένου η επιπλέον να χρησιμοποιηθεί ως αντάλλαγμα στις διαπραγματεύσεις! Είναι πρόδηλο ότι η κυβέρνηση αδυνατούσε να αντιληφθεί ότι μετά την αποτυχία των θερινών επιχειρήσεων για την καταστροφή του Τουρκικού στρατού, η Κεμαλική Τουρκία θα ενισχυόταν πολιτικά και οι αντιλήψεις των «συμμάχων» για την επίλυση του Μικρασιατικού ζητήματος θα μετατοπίζονταν σε δυσμενέστερες θέσεις για τα Ελληνικά συμφέροντα.

Αν η κυβέρνηση συνεκτιμούσε με ρεαλισμό τις πολιτικοστρατιωτικές επιπτώσεις από την αποτυχία του Σαγγάριου και τη διακηρυγμένη απόφαση των Κεμαλικών να «διώξουν» τα ξένα στρατεύματα από την Μικρά Ασία —ως βασική προϋπόθεση για την συνομολόγηση συμφωνίας ειρήνης— θα αντιλαμβανόταν ότι το ζήτημα της παραμονής της Ελλάδας στη Μικρά Ασία θα λυνόταν αναπόφευκτα και πολύ σύντομα στο πεδίο της μάχης και όχι στις αίθουσες των διαπραγματεύσεων.

Κατόπιν τούτων, για να συνεχιστεί με ασφάλεια η παραμονή του Ελληνικού Στρατού στη Μικρά Ασία, επιβαλλόταν η γενική κινητοποίηση των απανταχού της γης δυνάμεων του έθνους, η ανασυγκρότηση και η ενίσχυση της Στρατιάς, η διατήρηση ακμαίου του ηθικού και του επιθετικού πνεύματος, η αξιοποίηση, τόσο στα σχέδια όσο και στην εκπαίδευση, των συμπερασμάτων από τις διεξαχθείσες επιθετικές επιχειρήσεις του θέρους του 1921, η εγκατάσταση των δυνάμεων σε μία ισχυρή αμυντική τοποθεσία που να επιτρέπει την οικονομία δυνάμεων και η τήρηση του μεγαλύτερου μέρους της δύναμης σε εφεδρεία, ώστε η Στρατιά, διατηρώντας ελευθερία ενεργείας, να αντιδρά άμεσα και αποφασιστικά σε οποιαδήποτε ενέργεια του αντιπάλου. Μολονότι στον Σαγγάριο δεν επετεύχθη η καταστροφή του Τουρκικού στρατού, η Στρατιά μπορούσε να κερδίσει την αμυντική μάχη και να αλλάξει τη πορεία των πραγμάτων θετικά για την Ελλάδα. Η «άλλη» λύση, ήταν η ταχεία αποχώρηση του Στρατού και του Ελληνικού πληθυσμού από τη Μικρά Ασία.

Παρά ταύτα η κυβέρνηση εναπόθεσε τις ελπίδες της για εξεύρεση λύσης στις διαπραγματεύσεις και ο πρωθυπουργός αναχώρησε στις 4 Οκτωβρίου για το εξωτερικό, όπου και παρέμεινε επί πεντάμηνο, κρούοντας ματαίως κλειστές πόρτες. Στο μεσοδιάστημα από την αποτυχία του Σαγγάριου μέχρι και τη τελική Τουρκική επίθεση, η κυβέρνηση αδιαφόρησε για την ενίσχυση της πολεμικής ικανότητας της Στρατιάς και αγνόησε τις αναφορές των ανωτάτων διοικητών για τα ζητήματα που επηρέαζαν δυσμενώς τη πειθαρχία και το ηθικό και ειδικότερα τη γενικευμένη ανυποταξία και λιποταξία, καθώς και την ανισότητα στο καταβαλλόμενο φόρο αίματος (νοσηρή, δυσώδης και άνομη πρακτική που διαιωνίζεται μέχρι και σήμερα).

Γενική κινητοποίηση των δυνάμεων του έθνους δεν επιχειρήθηκε και ούτε δημιουργήθηκε «Μικρασιατική ιδεολογία» στην Ελλάδα και τη Μικρά Ασία.

Ο τετράκις αποτυχών Αρχιστράτηγος Παπούλας διατηρήθηκε στη θέση του, αντικατασταθείς το Μάιο του 1922 από τον «ιδιόρρυθμο» και αυταρχικό αντιστράτηγο Χατζανέστη, που βρισκόταν εκτός στρατεύματος από το 1916.

Επί της στρατιωτικής διεύθυνσης της εκστρατείας (Σχεδιάγραμμα 2)

Μολονότι η κυβέρνηση συνιστούσε στη Στρατιά να διαρρυθμίσει τις αποφάσεις και τις ενέργειές της με βάση το στρατιωτικό συμφέρον, η διοίκηση της Στρατιάς (και η κυβέρνηση) ελκυόμενη από την κατοχή μεγάλων πόλεων, αποφάσισε να εγκατασταθεί σε μία αμυντική γραμμή που θα κάλυπτε τη σιδηροδρομική γραμμή της «Βαγδάτης – Σμύρνης», παρ’ όλο που παραδεχόταν ότι αυτή «ουδέν φυσικόν κώλυμα» διέθετε που να την καθιστά πλεονεκτική για άμυνα. Η περίπτωση εγκατάστασης στην ισχυρή τοποθεσία των ορέων Ακάρ – Μουράτ – Ακτσάλ – 1799 – Τουρκμέν – Τουτλουτζά – Μποζ (ή Ντουμανίτς – Όλυμπος), με παράλληλη ριζική καταστροφή της σιδηροδρομικής γραμμής της «Βαγδάτης – Σμύρνης» (εν απουσία της οποίας ο στερούμενος φορτηγών αυτοκινήτων Τουρκικός στρατός δεν θα ήταν σε θέση —για μεγάλο χρονικό διάστημα— να αναλάβει την εκτέλεση ευρέων επιθετικών επιχειρήσεων) ουδέποτε εξετάστηκε.

Στο σχεδιάγραμμα απεικονίζεται η αμυντική γραμμή που καταλήφθηκε από τη Στρατιά Μ. Ασίας μετά την αποχώρηση από τον Σαγγάριο, καθώς και η διάταξη των αντιπάλων Στρατιών στις 31 Ιουλίου 1922

Η επιλεγείσα αμυντική γραμμή ήταν μεγάλου αναπτύγματος, αντιοικονομική, στερούταν ισχυρών εδαφικών ερεισμάτων και απορρόφησε στη κάλυψή της το σύνολο σχεδόν των δυνάμεων της Στρατιάς. Η διάταξη των δυνάμεων επί του μετώπου ήταν ανορθολογική, με περιοχές περιορισμένης επικινδυνότητας να απορροφούν δυσανάλογα μεγάλες δυνάμεις. Το πυροβολικό τάχθηκε εφ’ ολοκλήρου του μετώπου, και μετατράπηκε σε τοπομαχικό. Μολονότι η Στρατιά είχε εκτιμήσει ότι επιβαλλόταν η τήρηση «ολοκλήρων Μεραρχιών εν εφεδρεία, ων ο αριθμός κατ’ ελάχιστον δέον να υπολογισθή εις το ήμισυ των διατιθεμένων» —και τούτο επειδή δεν θα υπήρχε επαρκής χρόνος προειδοποίησης περί Τουρκικής επίθεσης— αυτό ουδέποτε επιτεύχθηκε. Το τελικό αποτέλεσμα των παραπάνω επιλογών ήταν η μετάλλαξη της Μικρασιατικής Στρατιάς από εμπειροπόλεμη στρατηγική δύναμη σε μία διοίκηση δυνάμεων προκαλύψεως, κατεσπαρμένων σε ένα μέτωπο 800 χιλιομέτρων, ανίκανη να αντιδράσει αποτελεσματικά σε μία μεγάλη Τουρκική επίθεση.

Η δεξιά πτέρυγα της εξέχουσας στοιχήθηκε σε έδαφος αμυντικά μειονεκτικό και υποκείμενο στο κατεχόμενο από τον εχθρό έδαφος, οχυρώθηκε πλημμελώς, στερούταν επαρκούς πυροβολικού και εφεδρείας, και οι εκεί αμυντικές δυνάμεις είχαν σοβαρά προβλήματα διοίκησης και αξιοπιστίας. Υποβληθείσα πρόταση από τον Υπαρχηγό του επιτελείου της Στρατιάς για τη μεταφορά της ΙΙας Μεραρχίας στη δεξιά πτέρυγα της εξέχουσας ως εφεδρεία, απορρίφθηκε από τον Χατζανέστη.

Τα συμπεράσματα των επιχειρήσεων του 1921 ουδόλως αξιοποιήθηκαν. Το Ιππικό παρέμεινε ο «φτωχός συγγενής» του Πεζικού, η Μεραρχία Ιππικού βρισκόταν μακριά από την εξέχουσα, τα αξιόλογα πυροβόλα Σκόντα των 105 χιλ. διατέθηκαν σε μη κρίσιμης σημασίας περιοχές, τα σύγχρονα βαρέα πυροβόλα Σκόντα μεταφέρθηκαν στην Αν. Θράκη, τα μικρών δυνατοτήτων διατιθέμενα αναγνωριστικά αεροσκάφη δεν αντικαταστάθηκαν από νεώτερα, τα κενά της μάχιμης δύναμης δεν συμπληρώθηκαν και οι διοικήσεις δεν «έμαθαν» από τις προηγηθείσες επιχειρήσεις το πώς ενεργούν οι Τούρκοι.

Η ευθύνη της άμυνας της εξέχουσας ανατέθηκε στον υποστράτηγο Τρικούπη, που αποδεδειγμένα ενεργούσε «συντηρητικά». Ο Τρικούπης είναι ο κύριος υπεύθυνος που η αμυντική μάχη, και κυρίως η υποχωρητική προς το Τουμλού Μπουνάρ, διεξήχθησαν υπό δυσμενείς συνθήκες για τα Ελληνικά όπλα. Πειθαρχώντας στις διαταγές του Χατζανέστη, δεν τόλμησε να αναπτύξει την επιβαλλόμενη εκ της ανάγκης των πραγμάτων πρωτοβουλία, κώφευσε στις εκκλήσεις των υφισταμένων του για ταχεία σύμπτυξη στο Τουμλού Μπουνάρ και καταδίκασε τις άθικτες δυνάμεις που τον ακολουθούσαν σε συντριβή και αιχμαλωσία.

Η πειθαρχία και το ηθικό του Στρατού δεν βρίσκονταν στο απαιτούμενο εκ των περιστάσεων επίπεδο. Η δεκαετής πολεμική προσπάθεια, η μακρά απουσία των στρατιωτών από τις εστίες τους, η αποτυχία των θερινών επιχειρήσεων που στέρησαν την ελπίδα επιτυχούς κατάληξης της εκστρατείας, το άφθονο αίμα που χύθηκε χωρίς αποτέλεσμα, καθώς και τα αναζωπυρωθέντα πάθη του διχασμού, άσκησαν δυσμενή επιρροή στη πειθαρχία και το ηθικό. Επιπλέον η στασιμότητα και η δεκάμηνη αδράνεια, χαλάρωσαν έτι τη πειθαρχία.

Παρά ταύτα, το μειωμένο ηθικό δεν αποτέλεσε τη κύρια αιτία της ήττας, όπως ισχυρίζονται πολλοί. «Το μειωμένον ηθικόν συνέτεινεν, αλλά δεν έκρινεν. Ο Έλλην στρατιώτης επολέμησεν … γενναίως …». Οι μονάδες που διέθεταν ικανές διοικήσεις, πολέμησαν με ηρωισμό και διατήρησαν τη συνοχή τους. Τα περιστατικά ανυπακοής, διαρροής και εγκατάλειψης θέσεων που παρουσιάστηκαν σε κάποιες μονάδες, ήταν αποτέλεσμα αφ’ ενός των ανίκανων διοικήσεων αυτών των μονάδων και αφ’ ετέρου της κακής διεύθυνσης της μάχης από τις ανώτερες διοικήσεις. Η επιβαλλόμενη απομάκρυνση των ανίκανων αξιωματικών από τη διοίκηση μονάδων, μολονότι ζητήθηκε, δεν εγκρίθηκε και δεν έγινε. [σ.σ.: «Δεν κάνουν όλοι οι αξιωματικοί για διοικητές μονάδων και πολύ λιγότεροι είναι οι ηγέτες». Το «αξίωμα» αυτό, δεν το έχει αποδεχθεί ακόμη ο Ελληνικός Στρατός.]

Παρά τα παραπάνω σοβαρότατα προβλήματα (για τα οποία η κυβέρνηση ήταν ενήμερη), η ανωτάτη στρατιωτική ηγεσία πίστευε ότι η διάταξη των δυνάμεων και η οχύρωση της αμυντικής τοποθεσίας εγγυόνταν την απόκρουση κάθε Τουρκικής επίθεσης και κατόπιν τούτου διαβεβαίωνε την κυβέρνηση ότι το μέτωπο ήταν ακλόνητο.

Ο Τουρκικός στρατός

Μετά τις επιχειρήσεις του Σαγγάριου, η Τουρκική ηγεσία μετέφερε τις δυνάμεις της νοτιοανατολικά του Αφιόν Καραχισάρ, τηρώντας τη προκάλυψη έναντι της Ελληνικής Στρατιάς με ασθενείς δυνάμεις. Παράλληλα ανέλαβε ένα ευρύ πρόγραμμα ανασυγκρότησης, ενίσχυσης, εξοπλισμού και εκπαίδευσης του Τουρκικού στρατού, προετοιμάζοντας μεθοδικά την τελική επίθεση της. Κύριος συμπαραστάτης στο έργο της ήταν το σώμα των αξιωματικών, που είχαν επιλεγεί με αυστηρά κριτήρια ικανότητας από τα πολυάριθμα στελέχη του πρώην Οθωμανικού στρατού. Διέθεταν συνείδηση της αποστολής τους και ήταν αυτοί που συγκρατούσαν σε συνοχή το Τουρκικό στρατό.

Η επιτυχία του Τουρκικού σχεδίου επιθέσεως στηρίχθηκε στους εξής τέσσερις πυλώνες: 1) Στη προσβολή του ασθενούς της Ελληνικής αμυντικής διάταξης δια δυνάμεων εξαιρετικά υπέρτερης ισχύος. 2) Στη μεταφορά με απόλυτη μυστικότητα του κύριου όγκου του Τουρκικού στρατού (12 μεραρχίες Πεζικού και 3 Ιππικού) νότια της Εξέχουσας του Αφιόν, προς επίτευξη στρατηγικού αιφνιδιασμού της Ελληνικής διοίκησης, όπως και τελικά συνέβη. 3) Στη συγκεντρωτική χρησιμοποίηση του διατιθέμενου βαρέως πυροβολικού κατά περιορισμένων στόχων, προκειμένου να διευκολυνθεί η δημιουργία ρήγματος στην Ελληνική άμυνα. 4) Στην τολμηρή διείσδυση του Τουρκικού Ιππικού στα νώτα των Ελληνικών δυνάμεων για την προσβολή των γραμμών συγκοινωνιών και επικοινωνιών των αμυνομένων με τη Σμύρνη και τη πρόκληση πανικού.

Επίλογος

Η ήττα και η συντριβή της Στρατιάς Μ. Ασίας δεν ήταν αυτονόητη, αλλά υπήρξε αποτέλεσμα της μη ρεαλιστικής ανάλυσης της γενικής πολιτικοστρατιωτικής κατάστασης που διαμορφώθηκε μετά την αποτυχία του Σαγγάριου, της μη ενίσχυσης των δυνατοτήτων στης Στρατιάς, της εγκατάστασης της Στρατιάς σε μία αντιοικονομική και μειονεκτική αμυντικά γραμμή, της ανορθολογικής διάταξης των δυνάμεων, της μη ύπαρξης ισχυρών εφεδρειών και ειδικότερα της απουσίας εφεδρείας στη δεξιά πτέρυγα της εξέχουσας, της κακής κατανομής και χρησιμοποίησης του πυροβολικού, της μη απομάκρυνσης των ανίκανων αξιωματικών από τη διοίκηση των μονάδων, της αδιαφορίας των πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών για την πειθαρχία και το ηθικό του στρατού, της εκμηδένισης του επιθετικού πνεύματος εξ αιτίας της μακρόχρονης αδράνειας και της ισχυρά εδραιωμένης αντίληψης στις ανώτατες ηγεσίες ότι η παθητική άμυνα επί του τεράστιου μετώπου ήταν αδιάσπαστη, και τέλος της σφαλερής διεύθυνσης της αμυντικής και υποχωρητικής μάχης από τους ανώτατους διοικητές. Αποτελεί τραγική ειρωνεία ότι ο στρατός μας ηττήθηκε από τον Τουρκικό, του οποίου δεκάδες άνδρες αυτομολούσαν καθημερινά στις Ελληνικές γραμμές. (Το πρωί της 14ης Αυγούστου, 40 αυτόμολοι της 6ης Τουρκικής μεραρχίας παραδόθηκαν στο Κέντρο Αντιστάσεως Κίρκα).

Σημειώσεις

1. Το άρθρο αναφέρεται αποκλειστικά στα κύρια αίτια της ήττας του Ελληνικού Στρατού στις μάχες που διεξήχθησαν στο διάστημα 13-17 Αυγούστου 1922 και όχι στα αίτια της αποτυχίας της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
2. Οι ημερομηνίες που αναφέρονται στο κείμενο είναι με το παλαιό ημερολόγιο.

Πηγή: Βελισάριος

Ἦταν ὑπόδουλοι, ἀλλὰ δὲν ἦταν δοῦλοι. Ἦταν σκλαβωμένοι, μὰ δὲν ἔγιναν σκλάβοι ποτέ.

Ἦταν ταπεινοὶ καὶ καταφρονεμένοι, εἶχαν ὅμως ὑπέροχο καὶ ὑψηλὸ φρόνημα καὶ ἀρχοντικὴ καρδιά. Ἦταν φτωχοί, μὰ πλούτιζαν τὸν κόσμο.
Δὲν εἶχαν πτυχία, διδακτορικὲς διατριβές, τίτλους καθηγεσίας· εἶχαν ὅμως τὴν ἀληθινὴ θεολογία. Ἦταν ζυμωμένοι μὲ τὴν Παράδοση. Ἦταν φορεῖς τῆς ἀλήθειας τῶν Πατέρων, τῶν Ἀποστόλων, τοῦ Εὐαγγελίου.

Ἦταν ἀληθινοί.

Οἱ Πατριάρχες καὶ οἱ Ἐπίσκοποι τῆς περιόδου τῆς Τουρκοκρατίας. Τῆς σκοτεινῆς περιόδου τῆς δουλείας.

Κι ὅταν δέχθηκαν τὴ μεγάλη πρόκληση, δὲν δίστασαν!

Οἱ μικροί, οἱ φτωχοί, οἱ ἀδύναμοι, οἱ διωγμένοι καὶ περιφρονούμενοι καὶ καταπιεζόμενοι εἶπαν τὸ μεγάλο ΟΧΙ!

ΟΧΙ στὸν παποκράτορα, τὸν δίκερο γίγαντα τῆς Ρώμης, ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Δίκερο, διότι διεκδικεῖ διπλὴ ἐξουσία: πολιτικὴ καὶ ἐκκλησιαστική. Ἀλλὰ δίκερο καὶ διότι ἐνσαρκώνει τὸ δίκερο θηρίο τῆς «Ἀποκαλύψεως», ποὺ ἐμφανίζεται μὲ προσωπεῖο ἀρνιοῦ, ἀλλὰ εἶναι δράκων, καὶ τὸ ὁποῖο πείθει τοὺς λαοὺς νὰ προσκυνήσουν τὸν Ἀντίχριστο ὡς Χριστό (Ἀποκ. ιγ΄ [13] 11-18).

Σ᾿ αὐτὸ τὸν πανίσχυρο, ἐπίδοξο θρησκευτικὸ πλανητάρχη εἶπαν τὸ ΟΧΙ: στὸν πάπα Πίο τὸν Θ΄, ὁ ὁποῖος τὸ ἔτος 1848 ἐξέδωσε τὴν Ἐγκύκλιο «In Suprema Petri Apostoli Sede» (Ἐν τῇ Ὑπερτάτῃ Ἕδρᾳ τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου), μιὰ ψευδοαγαπητικὴ ἐπιστολή, μὲ τὴν ὁποία τοὺς καλοῦσε – καλοῦσε ὅλους τοὺς Χριστιανούς – νὰ ὑποταγοῦν στὴν ἐξουσία του. Εἰδικὰ στοὺς Ὀρθοδόξους πρότεινε ὡς τρόπο ἑνώσεως αὐτὸν τῶν προβατόσχημων λύκων τῆς Οὐνίας: Νὰ κρατήσουν ὅλη τὴν παράδοσή τους, ἀρκεῖ νὰ ἀναγνωρίσουν τὴν ἐξουσία του.

ΟΧΙ! τοῦ ἀπάντησαν.

Καὶ δὲν τοῦ εἶπαν μόνο ΟΧΙ!

Αὐτοὶ οἱ ἀδύναμοι στὸν πανίσχυρο εἶπαν: Τέλειωσες! Εἶσαι νεκρός! Τὸ σύστημά σου, ἡ ψευδοεκκλησία σου ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ! Συντρίφθηκε, διαλύθηκε, ἐξαφανίσθηκε. Τοῦ μίλησαν σὲ προφητικὸ Ἀόριστο, τὸν ἰσχυρότερο ὅλων τῶν χρόνων. Ὄχι σὲ Μέλλοντα: Θὰ καταβληθεῖ! Οὔτε κἂν σὲ Τετελεσμένο Μέλλοντα: Θὰ ἔχει καταβληθεῖ! Ἀλλὰ σὲ Ἀόριστο: ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ!

Δὲν γνώριζαν διπλωματικὴ γλώσσα οἱ μακάριοι. Ναί, μακάριοι. Οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς στὴν κατὰ τὸ ἔτος 1848 ἀπάντησή τους. Δὲν γνώριζαν ἀπὸ ψευδοαγαπολογία. Δὲν τοὺς θάμπωναν ἰδέες σὰν αὐτὲς ποὺ κυκλοφοροῦν σήμερα περὶ «ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν», περὶ «δύο πνευμόνων», περὶ «βαπτισματικῆς θεολογίας».

Οἱ μικροὶ αὐτοὶ κατὰ κόσμον – μεγάλοι κατὰ Θεόν – μιὰ ἀλήθεια γνώριζαν, τὴν ἁπλὴ ἀλήθεια ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια! Ἡ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία. Καὶ αὐτὴ τὴν ἀλήθεια κατέθεσαν στὴν ἀπάντησή τους πρὸς τὸν αὐθάδη πάπα Πίο τὸν Θ΄.

Συμπύκνωσαν στὶς ἐπιγραμματικές τους φράσεις τὴ θεολογία 19 αἰώνων, τὴ διαχρονικὴ μαρτυρία τοῦ Πνεύματος. Καὶ νὰ θέλαμε, τοῦ εἶπαν, δὲν μποροῦμε. Γιατί; Διότι τὴν πίστη τὴ δική μας τὴ διαφεντεύει ὁ λαός:

«Ἔπειτα παρ᾿ ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτε εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας ἐστὶν αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῷ τῶν Πατέρων αὐτοῦ.»

Καὶ κατέληξαν, ἀσφαλίζοντας τὸ ποίμνιό τους, τὰ παιδιά τους:

«Ἦν ποτε ὁ Ἀρειανισμός, ἔστι δὲ τὴν σήμερον καὶ ὁ Παπισμός· ἀλλὰ καὶ οὗτος (ὥσπερ κἀκεῖνος ὁ ἤδη παντάπασιν ἐκλελοιπώς), καίτοι ἀκμαῖος τό γε νῦν, οὐκ ἰσχύσει εἰς τέλος, ἀλλὰ διελεύσεται καὶ καταβληθήσεται καὶ ἡ οὐράνιος μεγάλη φωνὴ ἠχήσει “ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ” (Ἀποκ. ιβ΄ [12] 10).»

Μὴ φοβάστε, παιδιά μας! Τὸ παπικὸ κακόηθες μόρφωμα εἶναι ἤδη νεκρό. «ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ»! Ὅπως διαλύθηκε τότε ὁ Ἀρειανισμός, ἔτσι θὰ ἀφανισθεῖ καὶ ὁ Παπισμός. Καὶ τὸ τέλος του θὰ τὸ ἀναγγείλει ἡ οὐράνια φωνή: «ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ»!

Σήμερα ὁ ἡγέτης τοῦ Παπισμοῦ φαίνεται νὰ κυριαρχεῖ στὸν θρησκευτικὸ χῶρο. Θρησκευτικὸς πλανητάρχης. Κάθε κίνησή του καταγράφεται γιὰ νὰ προβληθεῖ. Κάθε λόγος του σχολιάζεται. Μοιάζει νὰ εἶναι ὁ πρῶτος καὶ μόνος. Ὡς πρόσωπο καὶ ὡς θεσμὸς διαχρονικός.

Μοιάζει, ἀλλὰ δὲν εἶναι.

Διότι ἤδη χάθηκε, «ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ»!

Ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ μόνη ἀλήθεια, μένει.

Ὅπως τὸ δήλωσε σὲ ὅλο τὸν κόσμο στὶς 14 Ἰουλίου τοῦ 2000 ὁ κορυφαῖος Βυζαντινολόγος – Προτεστάντης αὐτός – σὲρ Στῆβεν Ράνσιμαν:

«Χαίρομαι μὲ τὴ σκέψη ὅτι στὰ ἑπόμενα 100 χρόνια ἡ Ὀρθοδοξία θὰ εἶναι ἡ μόνη ἱστορικὴ Ἐκκλησία ποὺ θὰ ὑφίσταται»!

Ἡ Ὀρθοδοξία θὰ μένει ἀκατάβλητη γιὰ πάντα!

(Πηγή: «Κατεβλήθη!», Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Κουβαρά)

ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΝΟΔΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΩΝ ΑΝΑΤΟΛΗΣ 1848
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΥ

Πᾶσι τοῖς ἁπανταχοῦ ἐν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητοῖς καὶ περισπουδάστοις ἡμῖν ἀδελφοῖς ἁγίοις ἀρχιερεῦσι, τῷ τε περί αὐτοὺς εὐλαβεστάτῳ Κλήρῳ καὶ πᾶσι τοῖς Ὀρθοδόξοις γνησίοις τέκνοις τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς ἐκκλησίας, τὸν ἐν Πνεύματι ἁγίῳ ἀδελφικὸν ἀσπασμὸν καὶ πᾶν ἀγαθὸν παρὰ Θεοῦ καὶ σωτήριον.

1. Ὤφειλε μὲν τὸ τῆς ἀπολυτρώσεως ἡμῶν εὐαγγελικὸν καὶ θεῖον κήρυγμα τοιοῦτον ἀκίβλδηλον κηρύττεσθαι παρὰ πάντων καὶ τοιοῦτον ἀγνὸν πιστεύεσθαι αἰωνίως, οἷον ὁ Σωτὴρ ἡμῶν ὁ ἐκ τῶν πατρικῶν καὶ θεϊκῶν κόλπων, ἀπεκάλυψεν εἰς τοὺς θείους καὶ ἱεροὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ οἷον αὐτοί, μάρτυρες γενόμενοι αὐτήκοοί τε καὶ αὐτόπται, ὡς σάλπιγγες διαπρύσιοι, τορῶς ἤχησαν εἰς πᾶσαν τὴν ὑφήλιον· (ὁ γὰρ φθόγγος αὐτῶν εξῆλθεν εἰς πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ τὰ ῥήματα αὐτῶν εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης (Ψαλμ. 18,5)· καὶ τέλος οἷον ἀνεπηρέαστον, τὰς αὐτὰς φωνὰς ἐπαναλαμβάνοντες, οἱ τοσοῦτοι θεοφόροι Πατέρες τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, οἱ ἐκ περάτων γῆς μέχρι ἡμῶν συνοδικῶς τε καὶ ἰδίᾳ διδάσκοντες, πανδήμως παρέδωκαν. Ἀλλ’ ὁ ἀρχέκακος νοητὸς ἐχθρὸς τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας, ὡς πάλαι ἐν τῇ Ἐδὲμ, πρόσωπον ὠφελίμου δῆθεν συμβούλου δολίως ἀναλαβών, παραβάτην τῆς θείας ῥητῆς ἐντολῆς ἐποίησε τὸν ἄνθρωπον, οὕτω καὶ ἐν αὐτῇ τῇ νοητῇ Ἐδέμ, τῇ Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ, πολλοὺς κατὰ καιρὸν ἀπατήσας καὶ πονηροῖς καὶ αντιθέοις λογισμοῖς ἐμβαλὼν καὶ ὀργάνοις αὐτοῖς χρώμενος, τὸ δηλητήριον τῆς αἱρέσεως εἰς τὰ διαυγῆ νάματα τῆς ὀρθοδόξου διδασκαλίας συγκιρνῶν ἐν ποτηρίοις περικεχρυσωμένοις τῇ εὐαγγελικῇ δῆθεν χριστολογίᾳ ποτίζει πολλούς τινας, ἀθώους μέν, ἀπροφυλάκτως δε βιοῦντας, καὶ “μὴ προσέχοντας περισσότερως τοῖς ἀκουσθεῖσι” (Ἑβρ. 2,1) καὶ παρὰ τῶν πατέρων αὐτῶν ἀναγγελθεῖσι (Δευτερ. 32,7), συμφώνως τῷ εὐαγγελίω καὶ ὁμοειδῶς τοῖς προτέροις ἀεὶ διδασκάλοις, μηδὲ ἡγουμένους αὐτάρκη εἰς ψυχικὴν αὐτῶν σωτηρίαν τὸν ῥητὸν καὶ γραπτὸν λόγον τοῦ Κυρίου καὶ τὸ κῦρος τῆς διηνεκοῦς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ νεοχμὸν δυσσέβειαν καὶ καινοτομίας ὡς ἐπὶ ἱματίοις θηρεύοντας, καὶ παντοιοτρόπως τὴν εὐαγγελικὴν διδασκαλίαν κιβδηλευθεῖσαν περιπτυσσομένους.

2. Ἐντεῦθεν αἱ πολυσχιδεῖς καὶ τερατώδεις αἱρέσεις, ἃς ἡ Καθολική Ἐκκλησία, ἤδη ἐκ τῶν σπαργάνων αὐτῆς, ἀναλαβοῦσα τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ καὶ δραξαμένη “τὴν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὃ ἐστι ῥῆμα τοῦ Θεοῦ” (Ἐφεσ. 6, 17), ἠνάγκασται ἵνα καταπολεμήσῃ, καὶ κατὰ πασῶν ἐθριάμβευσέ τε μέχρι τῆς σήμερον, καὶ θριαμβεύσει τροπαιοφόρος εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα, λαμπροτέρα ἀείποτε καὶ ἰσχυροτέρα ἀναφαινομένη μετὰ τὴν συμπλοκήν.

3. Ἀλλὰ τούτων τῶν αἱρέσεων, αἱ μὲν ἤδη καὶ πάντῃ ἐξέλιπον, αἱ δὲ φθίνουσιν, αἱ δὲ ἀπεμαράνθησαν, αἱ δὲ καὶ θάλλουσι κατά γε τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον, ἀκμαῖαι ἄχρι καιροῦ ἀποκαταστάσεως αὐτῶν, καὶ ἄλλαι πάλιν ἀναφύονται, ὅπως διατρέξωσι τὴν ἑαυτῶν περίοδον ἀπὸ γενέσεως μέχρι φθορᾶς· οὗσαι γὰρ δειλαίων ἀνθρώπων δείλαιοι διαλογισμοὶ καὶ ἐπίνοιαι, ὥσπερ κἀκεῖνοι, οὕτως καὶ αὗται ἐμβροντηθεῖσαι τῷ κεραυνῷ τοῦ ἀναθέματος τῶν ἑπτά οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἐξίτηλοι γίνονται, κἄν χίλια ἔτη διατηρηθῶσι. Μόνη γὰρ ἡ Ὀρθοδοξία τῆς Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἐμψυχουμένη παρὰ τοῦ ζῶντος Λόγου τοῦ Θεοῦ, διατελεῖ καὶ αὐτὴ αἰωνία, κατὰ τὴν ἀψεδῆ ἐπαγγελίαν τοῦ Κυρίου, “πῦλαι ᾅδου οὐ καταισχύνουσιν αὐτῆς” (Ματθ. 16, 18), ἤτοι στόματα ἀσεβῶν καὶ αἱρετικῶν (ὡς ἐξηγοῦνται ἡμῖν οἱ θεῖοι Πατέρες), ὅσον δεινά, ὅσον εὔλαλα καὶ πιθανά, ὅσον καταπληκτικὰ καὶ ἄν ὦσιν, οὐ κατισχύσουσι τῆς ἡσύχου καὶ σιγηλῆς ὁρθῆς διδασκαλίας. Ἀλλ’ ἆρά γε “τί ὅτι ὁδὸς ἁμαρτωλῶν εὐοδοῦται” (Ἱερ. 12,1) καὶ οἱ δυσσεβεῖς ἐπαίρονται καὶ ὑψοῦνται ὡς οἱ κέδροι τοῦ Λιβάνου (Ψαλμ. 36,35), πειράζοντες τὴν ἥσυχον λατρείαν τοῦ Θεοῦ; Ὁ λόγος τούτου ἄῤῥητός ἐστι καὶ ἡ Ἐκκλησία, καίτοι παρακαλοῦσα καθ’ ἑκάστην ἵνα ἀποστῇ ἀπ’ αὐτῆς οὗτος ὁ σκόλωψ, οὗτος ὁ ἄγγελος Σατᾶν, ἀκούει πάντοτε παρὰ τοῦ Κυρίου “ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται” (Β’ Κορ. 12,9). Διὸ “ἥδιστα μᾶλλον καυχᾶται ἐν ἀσθενείαις αὐτῆς, ἵνα ἐπισκηνώσῃ επ’ αὐτὴν ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ” καὶ “ἵνα οἱ δόκιμοι φανεροὶ γένωνται” (Α’ Κορ. 11, 19).

4. Τούτων τῶν πλατυνθεισῶν, κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Κύριος, ἐπὶ μέγα μέρος τῆς οἰκουμένης αἱρέσεων, ἦν ποτε ὁ Ἀρειανισμός, ἔστι δὲ τὴν σήμερον καὶ ὁ Παπισμός· ἀλλὰ καὶ οὗτος (ὥσπερ κἀκεῖνος ὁ ἤδη παντάπασιν ἐκλελοιπώς), καίτοι ἀκμαῖος τό γε νῦν, οὐκ ἰσχύσει εἰς τέλος, ἀλλά διελεύσεται καὶ καταβληθήσεται καὶ ἡ οὐράνιος μεγάλη φωνὴ ἠχήσει “ΚΑΤΕΒΛΗΘΗ” (Ἀποκ. 12,10).

5. Ἡ καινοφανὴς δόξα, “ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ ἐκ τοῦ Ὑιοῦ”, ἐναντίον τῆς ῥητῆς ἐρμηνείας τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ἐπ’ αὐτῷ ἐμπεριστάτως γενομένης, “ὃ παρὰ τοῦ Πατρός ἐκπορεύεται” (Ἰωάν. 15,26), καὶ ἐναντίον τῆς ὁμολογίας συμπάσης τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, καθ’ ἃ μαρτυρεῖται ὑπὸ τῶν ἑπτὰ οἰκουμενικῶν Συνόδων, “τὸ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον”, α’ ὡς αναιροῦσα τὴν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ μαρτυρουμένην ἐκ μιᾶς αἰτίας ἑνικὴν μέν, ἑτεροειδῆ δὲ πρόοδον τῶν θείων προσώπων τῆς μακαρίας Τριάδος· β’ ὡς ἐπιφέρουσα ἑτεροτελεῖς καὶ ἀνίσους σχέσεις εἰς αὐτὰς τὰς ἰσοδυνάμους καὶ συμπροσκυνουμένας ὑποστάσεις καὶ σύγχυσιν αὐτῶν ἤ συνίζησιν· γ’ ὡς ἐλεγχουσα ἀτελῆ δῆθεν, ἢ γοῦν σκοτεινὴν καὶ δύσληπτον πρὸ αὐτῆς τῆν ὁμολογίαν τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας· δ’ ὡς καθαπτομένη τῶν ἐν Νικαίᾳ τῆς πρώτης οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει δευτέρας οἰκουμενικῆς Συνόδου ἁγίων Πατέρων, θεολογησάντων δῆθεν ἀτελῶς τὰ περὶ τοῦ Ὑιοῦ καὶ ἁγίου Πνεύματος, ὡς σιγησάντων τηλικαύτην ἰδιότητα τῆς θεότητος ἑκατέρων τῶν προσώπων, καίτοι οὔσης ἀνάγκης ἵνα ἐρμηνευθῶσιν ἅπασαι αἱ θεϊκαὶ ἰδιότητες κατά τε τῶν Ἀρειανῶν καὶ τῶν Μακεδονιανῶν· ε’ ὡς ὑβρίζουσα τοὺς πατέρας τῆς Γ’, Δ’, Ε’, ΣΤ’, καὶ Ζ’ οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἀνακηρύξαντας εἰς τὴν ὑφήλιον παντέλειον καὶ πάμπληρες τὸ θεῖον Σύμβολολον, ὥστε καὶ ἀραῖς φρικταῖς καὶ ἐπιτιμίοις ἀλύτοις ἀπειπεῖν πᾶσαν προσθήκην καὶ ἀφαίρεσιν ἢ ἀλλοίωσιν ἢ μετάθεσιν ἔτι καὶ κεραίας αὐτῆς καὶ εἰς ἑαυτοὺς καὶ εἰς οὑστινασοῦν ἄλλους· τὸ δὲ τάχα ἦν διορθωτέον καὶ αὔξιμον καὶ ἀκολούθως ἅπασα ἡ θεολογικὴ τῶν καθολικῶν Πατέρων διδασκαλία ἀλλοιωτέα, ὡς ἀνακαλυφθείσης δῆθεν νέας ἰδιότητος καὶ εἰς τὰ τρία πρόσωπα τῆς μακαρίας Τριάδος· ς’ ὡς παρεισδύσασα κατ’ ἀρχὰς ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις τῆς Δύσεως “λύκος ἐν δέρματι προβάτου”, τοὐτέστιν ὑπὸ τὴν σημασίαν οὐ τῆς “εκπορεύσεως” κατὰ τὴν ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ καὶ τὴν ἐν τῷ Συμβόλῳ ἑλληνικὴν ἐκδοχὴν, ἀλλ’ ὑπὸ τὴν σημασίαν τῆς “ἀποστολῆς” καθ’ ἃ ἀπελογεῖτο ὁ Πάπας Μαρτῖνος πρὸς τὸν Ὁμολογητὴν Μαξιμον, καὶ καθ’ ἃ ἐξηγεῖτο Ἀναστάσιος ὁ βιβλιοθηκάριος ἐπὶ Ἰωάννου τοῦ ὀγδόου· ζ’ ὡς βιάσασα ιδιωτικῶς τόλμῃ ἀνεικάστῳ καὶ παραχαράξασα αὐτὸ τὸ Σύμβολον, οὖσαν κοινὴν παρακαταθήκην τοῦ Χριστιανισμοῦ· η’ ὡς ἐπαγαγοῦσα τηλικαύτας ταραχὰς ἐν τῇ ἡσύχῳ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ καὶ σχίσασα τὰ ἔθνη· θ’ ὡς ἀποκηρυχθεῖσα πανδήμως κατ’ αὐτὴν τὴν πρώτην ἐμφάνισιν αὐτῆς ὑπὸ δύο ἀειμνήστων Παπῶν, Λέοντος τοῦ Γ’ καὶ Ἰωάννου του Η’, ὃς καὶ μετὰ τοῦ Ἰούδα συνέταξε πρώτους εἰσαγαγόντας αὐτὴν εἰς τὸ θεῖον Σύμβολον ἐν τῇ πρὸς τὸν ἱερὸν Φώτιον ἐπιστολῇ· ι’ ὡς καταδικασθεῖσα ὑπὸ πολλῶν ἱερῶν Συνόδων τῶν τεσσάρων Πατριαρχῶν τῆς ἑώας λήξεως· ια’ ὡς ἀναθέματι καθυποβληθεῖσα, οἷα νεωτερισμὸς καὶ ἐπαύξησις τοῦ Συμβόλου κατὰ τὴν Η’ οἰκουμενικὴν Σύνοδον, τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει συγκροτηθεῖσαν ἐπὶ εἰρήνην τῶν ἀνατολικῶν τε καὶ δυτικῶν ἐκκλησιῶν· ιβ’ ὡς ἅμα εἰσαχθεῖσα ἐν ταῖς κατὰ τὴν Δύσιν Ἐκκλησίαις, ἤτοι αὐτὴ ἐτεκνοποίησε αἴσχιστα γεννήματα ἤ συμπαρεισήγαγε κατὰ μικρὸν ἑτέρας καινοτομίας, τὰς πλείστας ἐναντιουμένας εἰς τὰς ῥητῶς γεγραμμένας ἐν τῷ εὐαγγελίω διαταγὰς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, διατηρηθείσας ἀκριβῶς μέχρι τῆς εἰσαγωγῆς αὐτῆς ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις, εἰς ἃς παρεισήχθη: οἷον ῥάντισμα ἀντὶ βαπτίσματος· ἀπάρνησιν τοῦ θείου ποτηρίου εἰς τοὺς λαϊκοὺς καὶ ἄρσιν μετὰ τοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ ἄρτου κλωμένου, χρῆσιν δὲ φολιδίων· ἄζυμον ἀντὶ ἄρτου· ἀφαίρεσιν ἀπὸ τῶν λειτουργιῶν τῆς εὐλογίας, ἤτοι τῆς θείας ἐπικλήσεως τοῦ παναγίου καὶ τελεταρχικοῦ Πνεύματος· καὶ καταλυούσας τὰς ἀρχαίας ἀποστολικὰς τελετὰς τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, οἷον τὰ βαπτιζόμενα βρέφη μήτε χρίεσθαι, μήτε μεταλαμβάνειν τῶν ἀχράντων μυστηρίων, τοὺς ἐγγάμους μὴ ἱερᾶσθαι, τὸ ἀναμάρτητον καὶ τοποτηρητικὸν εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Πάπα κ.τ.λ., παραγκωνίσασα οὕτως ἅπαντα τὸν ἀρχαῖον ἀποστολικὸν τύπον, μικροῦ δεῖν, ἁπάντων τῶν μυστηρίων καὶ ἁπάσης τῆς διδασκαλίας, ὃν κατεῖχε ἡ ἀρχαία, ἁγία καὶ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Ῥώμης, οὖσα τότε μέλος τιμιώτατον τῆς ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας· ιγ’ ὡς παρωθήσασα τοὺς θεολόγους τῆς Δύσεως, ὑπερασπιστὰς αὐτῆς γενομένους, διὰ τὸ μὴ ἔχειν αὐτὴν χώραν μηδεμίαν μήτε ἐν τῇ Γραφῇ μήτε ἐν τοῖς Πατράσι, πρὸς εὐπροσωπισμὸν τῶν ἀπαριθμηθεισῶν ἑτεροδιδασκαλιῶν, οὐ μόνον εἰς τὰς τῶν Γραφῶν παρερμηνείας, οἵας οὐχ ὁρῶμεν εἰς οὐδένα τῶν Πατέρων τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ εἰς παραχαράξεις ἱερῶν καὶ ἀθίκτων κειμένων τῶν ἀνατολικῶν τε καὶ δυτικῶν θείων Πατέρων· ιδ’ ὡς φανείσα ξένη, ἀνήκουστος καὶ βλάσφημος ἔτι καὶ εἰς τὰς δι’ ἑτέρους δικαίους λόγους πρὸ τῆς γενέσεως αὐτῆς δι’ αἰώνας ἀποκλεισθείσας ἀπὸ τῆς καθολικῆς μάνδρας ὑφισταμένας χριστιανικὰς κοινωνίας· ιε’ ὡς μὴ δυνηθεῖσα εἰσέτι ἀπολογηθῆναι ἐκ τῶν Γραφῶν κἂν πιθανῶς, ἢ τοὐλάχιστον ἐλλόγως ἐκ τῶν Πατέρων σὺν πάσῃ τῇ σπουδῇ καὶ τῷ ἀγῶνι τῶν ὑπερασπιστῶν αὐτῆς εἰς οὐδεμίαν τῶν καταλεχθεισῶν κατηγοριῶν, -ἡ τοιαύτη δόξα φέρει ἅπαντα τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς ἑτεροδιδασκαλίας, προϊόντας ἐκ τῆς φύσεως καὶ τῶν ἰδιωμάτων αὐτῆς. Καὶ ἐπειδὴ πᾶσα ἑτεροδιδασκαλία, ἁπτομένη αὐτοῦ τοῦ καθολικοῦ φρονήματος περὶ τῆς τε μακαρίας Τριάδος καὶ τῶν θείων προσόδων, καὶ δὴ καὶ αὐτῆς τῆς ὑπάρξεως τοῦ παναγίου Πνεύματος, ἔστι τε καὶ λέγεται αἵρεσις, καὶ οἱ οὕτω φρονοῦντες αἱρετικοί, κατὰ τὴν ἀπόφασιν τοῦ ἐν ἁγίοις Δαμάσου Πάπα Ῥώμης, “εἴ τις περὶ τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Ὑιοῦ καλῶς φρονήσει, περὶ δὲ τοῦ ἁγίου Πνεύματος οὐκ ὀρθῶς ἔχει, αἱρετικός ἐστι” (Ὁμολ. καθ. πίστ., ἣν ὁ Πάπας Δάμασος απέστειλε πρὸς ἐπίσκοπον Παυλῖνον Θεσσαλονίκης, MPL. 13, 363), διὰ τοῦτο ἡ μία, ἁγία, καθολική καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, ἑπομένη τοῖς ἴχνεσι τῶν ἁγίων Πατέρων, ἀνατολικῶν τε καὶ δυτικῶν, ἐκήρυξέ τε πάλαι ἐπὶ τῶν Πατέρων ἡμῶν, καὶ κηρύττει πάλιν σήμερον συνοδικῶς, αὐτὴν μὲν τὴν ῥηθεῖσαν καινοφανῆ δόξαν, ὅτι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκπορεύται ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ ἐκ τοῦ Ὑιοῦ, εἶναι οὐσιωδῶς αἵρεσιν, καὶ τοὺς ὁπαδοὺς αὐτῆς, οἱοιδήποτε καὶ ἂν ὦσιν αἱρετικούς, κατὰ τὴν ῥηθεῖσαν ἀπόφασιν τοῦ ἁγιωτάτου Πάπα Δαμάσου, καὶ τὰς ἐξ αὐτῶν συγκροτουμένας συνάξεις αἱρετικάς, καὶ πᾶσαν κοινωνίαν πνευματικὴν καὶ θρησκευτικὴν τῶν Ὀρθοδόξων τέκνων τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας πρὸς τοὺς τοιούτους ἄθεσμον, μάλιστα τῇ δυνάμει του ζ’ Κανόνος τῆς Γ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (ἀνωτέρω σελ. 150).

6. Αὕτη ἡ αἱρεσις, συνημμένους ἔχουσα ἑαυτῇ καὶ παμπόλλους νεωτερισμούς, ὡς εἴρηται, γνωρισθεῖσα περὶ τὸν ἕβδομον αἰῶνα μεσοῦντα, ἄγνωστος τὴν ἀρχὴ καὶ ἀνώνυμος, καὶ δὴ ὑπὸ διαφόρους σημασίας κατὰ τὰς δυτικὰς ἐπαρχίας τῆς Εὐρώπης ἠρέμα ὑφέρπουσα ἐν διαστήματι τεσσάρων ἤ πέντε αἰώνων, κατισχύσασα τῆς ἀρχαίας ὀρθοδοξίας ἐκείνων τῶν μερῶν, ἀκηδίᾳ τῶν ἐκεῖ τότε ποιμένων καὶ προστασίᾳ τῶν ἡγεμόνων, ἀπεπλάνησε κατὰ μικρὸν οὐ μόνον τὰς τότε ἔτι ὀρθοδοξούσας Ἐκκλησίας τῶν Ἰσπανιῶν, ἀλλὰ καὶ τὰς Γερμανικὰς καὶ τὰς Ἰταλικὰς αυτάς, ὧν η ὀρθοδοξία κατηγγέλετό ποτε εἰς ἅπαντα τὸν κόσμον, καὶ πρὸς ἃς πολλάκις ἐκοινολογοῦντο οἱ θειότατοι Πατέρες ἡμῶν, οἷος ὁ μέγας Ἀθανάσιος καὶ ὁ οὐρανοφάντωρ Βασίλειος, καὶ ὧν ἡ μεθ’ ἡμῶν σύμπνοιά τε καὶ σύμπραξις μέχρι τῆς ἑβδόμης οἰκουμενικῆς Συνόδου διετήρησεν ἀλώβητον τὴν διδασκαλίαν τῆς Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλὰ τέως φθόνῳ τοῦ μισοκάλου, οἱ νεωτερισμοὶ αὐτῆς περὶ τῆν ὑγιᾶ καὶ ὀρθόδοξον θεολογίαν τοῦ παναγίου Πνεύματος (οὗ “ἡ βλασφημία οὐκ ἀφεθήσεται (τοῖς ἀνθρώποις) οὔτε ἐν τῷ νῦν αἰῶνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι”, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου ἀπόφασιν) Ματθ. 12,32), καὶ ἀλληλοδιαδόχως οἱ περὶ τὰ θεῖα μυστήρια, καὶ μάλιστα οἱ περὶ τὸ μυστήριον τοῦ τε κοσμοσωτηρίου βαπτίσματος καὶ τῆς θείας κοινωνίας καὶ τῆς ἱερωσύνης νεωτερισμοὶ οἷα γεννήματα τερατώδη, συμπαρακολουθήσαντες κατεκυρίευσαν καὶ αὐτὴν τὴν πρεβυτέραν Ῥώμην, ὁπόθεν ἐνδυθεῖσα ἐπισημότητα ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ πρὸς διαστολὴν εἴληχε καὶ τὴν προσηγορίαν Παπισμός. Οἱ γὰρ Ἐπίσκοποι αὐτῆς, Πάπαι ἐπωνυμούμενοι, εἰ καὶ τὸ κατ’ ἀρχάς τινες αὐτῶν οἰκουμενικῶς ἐκηρύχθησαν κατὰ τοῦ νεωτερισμοῦ, οἷος ὁ Λέων ο Γ’ καὶ Ἰωάννης ὁ Η’, ὡς προείρηται, καὶ εἰς τὴν ὑφήλιον ἀπεκήρυξαν αὐτήν, ὁ μὲν διὰ τῶν ἀργυρῶν ἐκείνων ἀσπίδων, ὁ δὲ διὰ τῆς εἰς τὴν Η’, οἰκουμενικὴν Σύνοδον πρὸς τὸν ἱερὸν Φώτιον ἐπιστολῆς αὐτοῦ, καὶ διὰ τῆς πρὸς Σφενδόπουλχρον ὑπὲρ τοῦ Μεθοδίου ἐπισκόπου Μοραυΐας, οἱ πλείους μέντοι τῆς μετ’ αὐτοὺς διαδοχῆς, δελεασθέντες ἐκ τῶν ὑπὸ τῆς αἱρέσεως χορηγουμένων αὐτοῖς ἀντισυνοδικῶν προνομίων ἐπὶ καταδυναστείᾳ τῶν Ἐκκλησιῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ εὑρόντες ἐν αὐτοῖς πολὺ τὸ κοσμικὸν ὄφελος “καὶ τὴν ἐργασίαν πολλὴν”, φαντασθέντες μονοκρατορίαν ἐν τῇ Καθολικῇ Ἐκκλησία καὶ μονοπώλιον τῶν χαρισμάτων τοῦ ἁγίου Πνεύματος, οὐ μόνον τὸ κατ’ αὐτοὺς ἠλλοίωσαν ἀρχαῖον θρήσκευμα, ἀποσχίσαντες ἑαυτοὺς τοῖς ρηθεῖσι νεωτερισμοῖς ἀπὸ τοῦ λοιποῦ ἀρχαίου τε καὶ ὑφισταμένου χριστιανικοῦ πολιτεύματος, ἀλλ’ ἐσπούδασαν, οὐκ ἄνευ ἀθεμίτων παραπραγματεύσεων, ὡς ἡ αληθὴς Ἱστορία παρέδωκεν ἡμῖν, ἵνα συναποσπάσωσι καὶ τὰς λοιπὰς τέσσαρας Πατριαρχείας εἰς τὴν ἑαυτῶν ἀποστασίαν ἀπὸ τῆς Ὀρθοδοξίας, καὶ δουλώσωσιν οὕτω τὴν Καθολικὴν Ἐκκλησίαν εἰς θελήσεις καὶ διαταγὰς ἀνθρώπων.

7. Οἱ τότε ἀοίδιμοι προκάτοχοί τε καὶ Πατέρες ἡμῶν κοινῷ τῷ πόνῳ καὶ τῷ βουλεύματι, ἰδόντες λὰξ πατουμένην τὴν προγονικὴν εὐαγγελικὴν διδασκαλίαν, καὶ τὸν ἄνωθεν ὑφαντὸν χιτῶνα τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν χερσὶν ἀνοσίοις διαῤῥηγνύμενον, πατρικῷ τε καὶ ἀδελφικῷ φίλτρῳ οἰστρούμενοι, ἔκλαυσαν μὲν τὴν ἀπώλειαν τοσούτων Χριστιανῶν, “ὑπὲρ ὧν ὁ Χριστὸς ἀπέθανε” (Ρωμ. 14,15, Β’ Κορ. 5,14,15), κατεβάλλοντο δὲ πολλὴν τὴν σπουδὴν καὶ φιλοτιμίαν, συνοδικῶς τε ἅμα καὶ ἰδίᾳ, ἵνα σῳσομένης τῆς ὀρθοδόξου διδασκαλίας τῆς Καθολικῆς ἁγίας Ἐκκλησίας, συρράψωσιν, ὅπώσποτε δυνηθῶσι, τὸ διερρωγός, καὶ ὡς δόκιμοι ἰατροί συνεσκέφθησαν ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τοῦ πεπονθότος μέλους, πολλὰς ὑπενεγκότες καὶ θλίψεις καὶ περιφρονήσεις καὶ διωγμούς, μόνον ὅπως μὴ καταμελισθῇ το σῶμα τοῦ Χριστοῦ, μόνον ὅπως μὴ καταπατηθῶσιν οἱ ὅροι τῶν θείων καὶ σεπτῶν Συνόδων. Ἀλλ’ ἡ ἀψευδὴς Ἱστορία παρέδωκεν εἰς ἡμᾶς τὸ ἄτεγκτον τῆς δυτικῆς ἐπιμονῆς εἰς τὴν πλάνην· οἱ ἀοίδιμοι οὗτοι ἄνδρες ἐπειράθησαν ἔργῳ καὶ εἰς ταύτην τὴν ὑπόθεσιν τὸ ἀληθὲς τῶν λόγων τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Βασιλείου τοῦ οὐρανοφάντορος, λέγοντος ἔτι καὶ τότε ἐκ πείρας περὶ τῶν ἐπισκόπων τῆς Δύσεως, καὶ ἰδίᾳ περὶ τοῦ κατ’ αὐτὸν Πάπα· “οἳ τό γε ἀληθὲς οὔτε ἴσασιν, οὔτε μαθεῖν ἀνέχονται, πρὸς μὲν τοὺς τὴν ἀλήθειαν αὐτοῖς ἀπαγγέλοντας φιλονικήσαντες, τὴν δὲ αἵρεσιν δι’ αυτῶν ἐπιβεβαιώσαντες” (προς Εὐσέβ. Σαμοσ., Ἐπιστ. 239 MPG. 32,893)· καὶ οὕτω μετὰ πρώτην καὶ δευτέραν νουθεσίαν ἀδελφικήν, γνόντες τὸ ἀμετανόητον αὐτῶν, “ἀποσεισάμενοι” καὶ “παραιτηθέντες”, παρέδωκαν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀδόκιμον αὐτῶν νοῦν” (Ρωμ. 1,28), (κρείττων γὰρ πόλεμος εἰρήνης χωριζούσης Θεοῦ”, ὡς εἶπε καὶ ὁ ἐν ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Γρηγόριος περὶ τῶν Ἀρειανῶν). Ἔκτοτε οὐδεμία κοινωνία πνευματικὴ ἡμῖν τε καὶ αὐτοῖς· βαθὺ γὰρ ὤρυξαν τὸ χάσμα ἰδίαις χερσί, τὸ μεταξὺ αὐτῶν τε καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας.

8. Ἀλλ’ οὐ διὰ τοῦτο ἔπαυσεν ὁ Παπισμὸς ἐπηρεάζων τὴν ἥσυχον Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἀλλ’ ἀποστέλλων ἁπανταχοῦ μισσιοναρίους λεγομένους, ἄνδρας ψηχοκαπήλους, “περιάγει γῆν καὶ θάλασσαν, “ἵνα ποιήσῃ ἕνα προσήλυτον” (Ματθ. 23,15), ἀπατήσῃ ἕνα τῶν Ὀρθοδόξων, διαφθείρῃ τὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν διδασκαλίαν, νοθεύσῃ διὰ προσθήκης τὸ θεῖον Σύμβολον τῆς ἱερᾶς ἡμῶν πίστεως, περιττὸν ἀναδείξῃ τὸ θεοπαράδοτον βάπτισμα, ἄχρηστον τὴν κοινωνίαν τοῦ ποτηρίου τῆς Διαθήκης καὶ μύρια ὅσα ἄλλα ὁ δαίμων τοῦ νεωτερισμοῦ ὑπηγόρευσεν εἰς τοὺς τότε τὰ πάντα τολμήσαντας σχολαστικοὺς τοῦ μεσαίωνος καὶ εἰς τοὺς τότε τὰ πάντα διὰ τὴν φιλαρχίαν θαρρήσαντας ἐπισκόπους τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης. Οἱ διὰ τὴν εὐσέβειαν μακαριστοὶ προκάτοχοι καὶ πατέρες ἡμῶν, καίτοι πολυμερῶς καὶ ποκιλοτρόπως ἐπηρεασθέντες καὶ καταδιωχθέντες ἔσωθεν καὶ ἔξωθεν, ἀμέσως τε καὶ ἐμμέσως ὑπὸ τοῦ Παπισμοῦ, “πεποιθότες ἐπὶ Κύριον” ἴσχυσαν ἵνα διασώσωσι καὶ παραδώσωσι σώαν καὶ εἰς ἡμᾶς ταύτην τὴν ἀνεκτίμητον κληρονομίαν τῶν Πατέρων αὐτῶν, ἣν καὶ ἡμεῖς, Θεοῦ συνάρσει, μετοχεύσομεν ὡς θησαυρὸν πολύτιμον εἰς τὰς ἐπερχομένας γενεὰς, μέχρι τῆς συντελείας τῶν αιώνων. Ἀλλ’ οὐ διὰ τοῦτο παύουσιν ἕως τῆς σήμερον ἣ παύσονται οἱ Παπισταὶ, κατὰ τὸ ἔθος αὐτῶν, ἐπιτιθέμενοι κατὰ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἣν ἔχουσιν ἔλεγχον ζῶντα καθημερινὸν ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν, ὡς ἀποστατήσαντες ἐκ τῆς προγονικῆς αὐτῶν πίστεως. Εἴθε ἐποίουν τὰς ἐπιθέσεις ταύτας κατὰ τῆς ἐπιδραμούσης τὴν Ἑσπερίαν καὶ κατακυριευσάσης αἱρέσεως. Τίς γὰρ ἀμφιβάλλει ὅτι, εἴπως ἡ εἰς κατάλυσιν τῆς Ὀρθοδοξίας σπουδὴ αὐτῶν ἐνησχολεῖτο εἰς κατάλυσιν τῆς αἱρέσεως καὶ τῶν νεωτερισμῶν, κατὰ τὰς θεοφιλεῖς συμβουλἀς Λέοντος τοῦ Γ’ καὶ Ἰωάννου τοῦ Η’, τῶν ἀοιδίμων ἐκείνων ἐσχάτων ὀρθοδόξων Παπῶν, πάλαι ἂν οὐδὲ ἴχνος ἐμεμενήκει αὐτῆς εἰς τὴν ὑφήλιον, καὶ ἦμεν ἂν νῦν λέγοντες “τὸ αὐτὸ” κατὰ τὴν ἀποστολικὴν παραγγελίαν. Ἀλλ’ ὁ τῶν διαδεξαμένων αὐτοὺς ζῆλος οὐκ ἦν ἐν προφυλακῇ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, κατὰ τὸν αξιομνημόνευτον ζῆλον τοῦ ἐν μακαρίοις Λέοντος τοῦ Γ’.

9. Καὶ ἄχρι μὲν καιροῦ αἱ ἐπιθέσεις τῶν προγενεστέρων Παπῶν, ὡς ἐκ προσώπου αὐτῶν, ἤδη ἦσαν πεπαυμέναι, καὶ μόναι αἱ τῶν κατὰ μέρος μισσιοναρίων ἐγένοντο. Ἀρτίως δὲ ὁ κατὰ τὸ 1846 ἀναλαβὼν τὴν ἐπισκοπὴν τῆς Ῥώμης καὶ ἀναγορευθεὶς Πάπας Πῖος ἔνατος, ἐξέδωσε κατὰ τὴν 6ην Ἰανουαρίου τοῦ ἐνεστῶτος ἔτους ἐγκύκλιον ἐπιγραφομένην “πρὸς τοὺς Ἀνατολικούς”, συνισταμένην εἰς δώδεκα σελίδας ἐν τῇ ἑλληνικῇ μεταφράσει, ἣν ὁ ἀπεσταλμένος αὐτοῦ διεσκόρπισεν, ὡς ἔξωθέν ποθεν ἐρχόμενον μίασμα, ἐντὸς τῆς ἡμετέρας ὀρθοδόξου ποίμνης. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐγκυκλίῳ προσκαλεῖ μὲν τοὺς κατὰ διαφόρους καιροὺς ἐκ διαφόρων χριστιανικῶν κοινωνιῶν ἀποστατήσαντας καὶ αὐτομολήσαντας εἰς τὸν Παπισμόν, καὶ ἑπομένως οἰκείους αὐτῷ, ἀποτείνεται δ’ ἐκ προθέσεως καὶ εἰς τοὺς Ὀρθοδόξους, ἰδίᾳ μὲν ἢ ὀνομαστὶ οὐ, ἀναφέρων δὲ ὀνομαστὶ (σελ. 3. στίχ. 1418, σελ. 4 στίχ. 19 καὶ σελ. 9 στίχ. 5 καὶ 17 καὶ 23) τοὺς θείους καὶ ἱεροὺς ἡμῶν Πατέρας, δῆλός ἐστι συκοφαντῶν αὐτούς τε καὶ ἡμᾶς τοὺς διαδόχους καὶ ἀπογόνους αὐτῶν, ἐκείνους ὡς τάχα πειθομένους εἰς τὰ παπικὰ ἐντάλματα καὶ ἀποφάσεις ἀνετάστως καὶ καθ’ ὃ προερχομένας ἀπὸ τῶν Παπῶν, ὡς τάχα διαιτητῶν τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἡμᾶς δὲ ὡς τάχα ἀπειθεῖς εἰς τὰ ἐκείνων παραδείγματα, καὶ ἑπομένως διαβάλλων ἡμᾶς εἰς τὸ θεόθεν ἡμῖν ἐπιτραπὲν ποίμνιον, ὡς ἀποσχιζομένους δῆθεν τῶν Πατέρων ἡμῶν αὐτῶν καὶ ὡς ἀμελοῦντας τῶν ἱερῶν ἡμῶν καθηκόντων καὶ τῆς ψυχικῆς σωτηρίας τῶν πνευματικῶν ἡμῶν τέκνων. Καὶ δὴ σφετεριζόμενος ὡς ἴδιον κτῆμα τὴν Καθολικὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, διὰ τὸ κατέχειν, ὡς καυχᾶται, τὸν ἐπισκοπικὸν θρόνον τοῦ μακαρίου Πέτρου, ἀπατᾶν ἐθέλει οὕτω τοὺς ἀφελεστέρους εἰς ἀποστασίαν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐπιλέγων τὰ εἰς πάντα τρόφιμον θεολογικῆς παιδείας παράδοξα ἐκεῖνα ῥήματα, “οὔτε ὑπάρχει λόγος δι’ οὗ νὰ προφασισθῆτε ἀπὸ τὴν ἐπάνοδον εἰς τὴν ἀληθινὴν Ἐκκλησίαν καὶ κοινωνίαν μὲ τὸν ἅγιον τοῦτον θρόνον” (σελ. 10, στίχ. 29).

10. Πάντως ἕκαστος τῶν εὐσεβῶς ἀνατεθραμμένων καὶ πεπαιδευμένων ἡμετέρων ἀδελφῶν καὶ τέκνων ἐν Χριστῷ, ἀναγιγνώσκομεν ἐπισταμένως καὶ τῇ θεόθεν αὐτῷ δοθείσῃ σοφίᾳ, διακρίνει ὅτι οἱ λόγοι καὶ τοῦ νῦν ἐπισκόπου τῆς Ῥώμης, ὡς καὶ οἱ ἀπὸ τοῦ σχίσματος προκατόχων αὐτοῦ, οὔκ εἰσι ῥήματα εἰρήνης, ὡς λέγει (σελ. 7, στίχ. 8), καὶ φιλοστοργίας, ἀλλά ῥήματα ἀπάτης καὶ παραλογισμοῦ, εἰς ἰδιοτέλειαν τείνοντα, κατὰ τὸ ἔθος τῶν ἀντισυνοδικῶν αὐτοῦ προκατόχων. Δι’ ὃ καὶ βέβαιοί ἐσμεν ὅτι, ὡς μέχρι τῆς σήμερον, οὕτω καὶ εἰς τὸ ἐξῆς οἱ Ὀρθόδοξοι οὐκ ἀπατηθήσονται· βέβαιος γὰρ ὁ λόγος τοῦ Κυρίου ἡμῶν, “ἀλλοτρίῳ οὐ μὴ ἀκολουθήσωσιν, ἀλλὰ φεύξονται ἀπ’ αὐτοῦ, ὅτι οὐκ οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων τὴν φωνήν” (Ἰωάν. 10,5).

11. Σὺν πᾶσι τούτοις ἡμέτερον πατρικόν τε καὶ ἀδελφικὸν χρέος καὶ ἱερὸν καθῆκον ἡγησάμεθα, ἵνα καὶ διὰ τοῦ παρόντος ἡμῶν εὐχετικοῦ στηρίξωμεν ὑμᾶς εἰς ἣν κατέχετε ἐκ τῶν προγόνων Ὀρθοδοξίαν, ἅμα τε τὸ σαθρὸν τῶν συλλογισμῶν τοῦ ἐπισκόπου τῆς Ῥώμης ἐν παρόδῳ σημάνομεν, ὅπερ καὶ αὐτὸς δῆλός ἐστι νοῶν. Οὐ γὰρ ἀπὸ τῆς ἀποστολικῆς αὐτοῦ ὁμολογίας ἐγκαλωπίζει τὸν θρόνον αὐτοῦ, καὶ ἐκ τοῦ ἀξιώματος τὴν ὁμολογίαν αὐτοῦ. Τὸ δ’ ἄρα ἔχει ἄλλως· μὴ γὰρ ὁ θρόνος τῆς Ῥώμης, ὃς ἐκ μιᾶς τινος ἁπλῆς παραδόσεως νομίζεται τιμηθεὶς παρὰ τοῦ μακαρίου Πέτρου, ἀλλ’ οὐδὲ ὁ ὑπὸ τῆς θείας Γραφῆς μαρτυρούμενος κύριος θρόνος τοῦ μακαρίου Πέτρου, ἥτις ἐστὶν ἡ Ἀντιόχεια, ἧς ἡ Ἐκκλησία διὰ τοῦτο μεμαρτύρηται ὑπὸ τοῦ ἁγίου Βασιλείου “ἁπασῶν τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην Ἐκκλησιῶν καιριωτάτη” (Ἐπιστ. 66, Ἀθαν. τῷ μεγ. MPG 32.415), καί, ὅπερ μέγιστον, ἡ δευτέρα οἰκουμενικὴ Σύνοδος, γράφουσα πρὸς τὴν Σύνοδον τῶν Δυτικῶν (τοῖς κυρίοις τιμιωτάτοις καὶ εὐλαβεστάτοις ἀδελφοῖς καὶ συλλειτουργοῖς Δαμάσῳ, Ἀμβροσίῳ, Βρίττωνι, Οὐαλεριανῷ κ.τ.λ.), μαρτυρεῖ λέγουσα· “τῆς δὲ πρεσβυτάτης καὶ ὄντως ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ τῆς Συρίας, ἐν ᾗ πρώτη τὸ τίμιον τῶν Χριστιανῶν ἐχρημάτισεν ὄνομα” (MPL. 13,1202)· οὔτε αὐτή, φαμέν, ἡ ἐν Ἀντιοχείᾳ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία ἔσχε ποτὲ τὸ δικαίωμα, ἵνα μὴ κρίνηται πρός τε τὴν θείαν Γραφὴν καὶ πρὸς τὰς συνοδικὰς ἀποφάσεις, ὡς ἀληθῶς σεμνυομένη εἰς τὸν θρόνον τοῦ Πέτρου. Καὶ τί λέγομεν; αὐτὸ τὸ πρόσωπον τοῦ μακαρίου Πέτρου ἐκρίθη “κατ’ ἐνώπιον πάντων πρὸς τὴν ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου” καί, ὅπερ γραφικὸν μαρτύριον, εὑρέθη εἶναι “κατεγνωσμένος καὶ οὐκ ὀρθοποδῶν” (Γαλ. 2,11 ἑξ.). Τί οὖν ὑποληπτέον περὶ τῶν ἐγκαυχωμένων καὶ γαυριώντων μόνον ἐπὶ τῇ κατοχῇ τοῦ καθ’ ὑπόληψιν θρόνου αὐτοῦ; Καὶ τῷ ὄντι αὐτὸς πάλιν ὁ οὐρανοφάντωρ μέγας Βασίλειος, ὁ οἰκουμενικὸς οὗτος διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδoξίας ἐν τῇ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ, εἰς ὅνπερ ἀναγκάζονται καὶ οἱ ἐπίσκοποι τῆς Ῥώμης ἵνα παραπέμπωσιν (σελ. η’, στίχ. 31) ἡμᾶς, τρανῶς καὶ καθαρῶς ἀνωτέρω ἐδήλωσεν ἡμῖν, τίνα ὑπόληψιν ὀφείλομεν ἔχειν περὶ τῶν κρίσεων τοῦ Οὐατικανοῦ ἀδύτου. “Οἳ τό γε ἀληθές οὔτε ἴσασιν, οὔτε μαθεῖν ἀνέχονται, πρὸς μὲν τοὺς τὴν ἀλήθειαν αὐτοῖς ἀπαγγέλλοντας φιλονικήσαντες, τὴν δὲ αἵρεσιν δι’ ἑαυτῶν ἐπιβεβαιοῦντες”. Ὥστε αὐτοὶ ἐκεῖνοι οἱ ἅγιοι Πατέρες ἡμῶν, οὓς θαυμάζουσα ἐπαξίως ὡς φωστῆρας καὶ διδασκάλους καὶ αὐτῆς τῆς Δύσεως ἀπαριθμεῖ ἡμῖν ἡ αὐτοῦ Μακαριότης καὶ συμβουλεύει ἵνα ἀκολουθῶμεν (Αὐτόθι), διδάσκουσιν ἡμᾶς, ἵνα μὴ τὴν Ὀρθοδοξίαν ἐκ τοῦ ἁγίου θρόνου, ἀλλὰ τὸν θρόνον αὐτὸν καὶ τὸν ἐπὶ τοῦ θρόνου κρίνωμεν πρὸς τὰς θείας Γραφάς, πρὸς τὰς συνοδικὰς ἀποφάσεις καὶ ὅρους καὶ πρὸς τὴν κεκηρυγμένην πίστιν, ἤτοι πρὸς τὴν ὀρθοδοξίαν τῆς διηνεκοῦς διδασκαλίας. Οὕτως ἔκριναν καὶ κατέκριναν συνοδικῶς οἱ Πατέρες ἡμῶν καὶ τὀν Ὀνώριον Πάπαν Ῥώμης καὶ τὸν Διόσκορον Πάπαν τῆς Ἀλεξανδρείας καὶ τὸν Μακεδόνιον καὶ Νεστόριον Πατριάρχας Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὸν Πέτρον Κναφέαν Πατριάρχην τῆς Ἀντιοχείας κ.τ.λ. Εἴπερ γὰρ καὶ αὐτὸ τὸ “βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως ἐν τόπῳ ἁγίῳ”, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τῶν Γραφῶν (Δαν. 9,27) καὶ Ματθ. 24,15), διατί μὴ καὶ ἡ καινοτομία καὶ ἡ αἵρεσις ἐπὶ θρόνου ἁγίου; Κἀντεῦθεν πορίζεται ἐν συνόψει τὸ χαῦνον καὶ ἀβληχρὸν καὶ τῶν λοιπῶν ἐπιχειρημάτων τοῦ ἐπισκόπου τῆς Ῥώμης· εἰ μὴ γὰρ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἐτεθεμελίωτο ἐπὶ τῇ ἀρραγεῖ πέτρᾳ τῆς ὁμολογίας τοῦ Πέτρου (ἥτις ἦν κοινὴ ἀπόκρισις ἐκ μέρους τῶν ἐρωτηθέντων Ἀποστόλων, “ὑμεῖς δὲ τίνα μὲ λέγετε”; (Ματθ. 16.16) τοῦ τῆς “σὺ εἰ ὁ Χριστὸς ὁ Ὑιὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος” (Αὐτόθι 16), ὡς ἐξηγοῦνται ἡμῖν οἱ θείοι Πατέρες ἀνατολικοὶ τε καὶ δυτικοὶ ἐπὶ σφαλερῷ ἄν ἐθεμελιοῦτο θεμελίῳ κἀπὶ τῷ Κηφᾷ αὐτῷ, μήτοι γε τῷ Πάπᾳ, ὅστις μετὰ τὸ ἰδιοποιηθῆναι καὶ τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν ποίαν τινὰ διαχείρισιν αὐτῶν ἐποιήσατο, πρόδηλον ἐκ τῆς Ἱστορίας. Ἀλλὰ καὶ τὴν τοῦ τριττοῦ “ποίμενε τὰ πρόβατά μου” σημασίαν οἵ τε κοινοὶ θεῖοι Πατέρες ἡμῶν συμφώνως διδάσκουσιν, ὅτι οὐκ ἦν προνόμιόν τι ἐπὶ τῶν λοιπῶν Ἀποστόλων τοῦ μακαρίου Πέτρου, ἥκιστα δὲ τῶν διαδόχων αὐτοῦ, ἀλλ’ ἁπλῆ τις ἀποκατάστασις αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποστολήν, ἧς ἐκπεπτωκὼς ἦν διὰ το τριττὸν τῆς ἀρνήσεως· καὶ αὐτὸς δὴ ὁ θεῖος Πέτρος φαίνεται ἐκδεχόμενος οὕτω τὸν νοῦν τῆς τριττῆς τοῦ Κυρίου ἐρωτήσεως “ἀγαπᾶς με”, καὶ τοῦ “πλεῖον”, καὶ τοῦ “τούτων” (Ἰωάν. 21,16))· ἀναμνησθεὶς γὰρ τοῦ “εἰ καὶ πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν σοί, ἐγὼ οὐδέποτε σκανδαλισθήσομαι”, “ἐλυπήθη ὅτι εἶπεν αὐτῷ τὸ τρίτον φιλεῖς με”. Ἀλλ’ οἱ διάδοχοι αὐτοῦ σκοπίμωτάτως ἐκδέχονται τὴν ῥῆσιν λίαν ἐπὶ τὸ εὐθυμότερον.

12. Ἀλλὰ λέγει ἡ αὐτοῦ Μακαριότης (σελ. η’, στίχ. 12), ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν εἶπεν εἰς τὸν Πέτρον (Λουκ. 22,32) “ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου, καὶ σύ ποτε ἐπιστρέψας στήριξον τοῦς ἀδελφοὺς σου”. Ἡ δέησις τοῦ Κυρίου ἡμῶν ἐγένετο ἐπὶ λόγῳ, ὅτι ὁ μὲν σατανᾶς ἐξῃτήσατο (Αὐτόθι 31) ἵνα σκανδαλίσῃ τὴν πίστιν ἁπάντων τῶν μαθητῶν, ὁ δὲ Κύριος ἐπέτρεψε αὐτῷ μόνον τὸν Πέτρον, δι’ αὐτὸ τοῦτο μάλιστα διότι ἐφθέγγετο λόγους φιλαυτίας καὶ ἐδικαίου ἑαυτὸν ὑπὲρ τοῦς ἄλλους· “εἰ καὶ πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν σοί, ἐγὼ οὐδέποτε σκανδαλισθήσομαι” (Ματθ. 26,33). Ἀλλ’ ἡ ἐπίτρεψις αὕτη ἐγένετο πρόσκαιρος, “ἤρξατο καταναθεματίζειν καὶ ὀμνύειν, ὅτι οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον”· οὕτως ἀσθενὴς ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ἐγκαταλιμπανομένη εἰς ἑαυτήν, “τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σάρξ ἀσθενής” (Ματθ. 26,41)· πρόσκαιρός φαμεν, ὅπως πάλιν ἐλθὼν εἰς ἑαυτὸν διὰ τῆς ἐπιστροφῆς αὐτοῦ ἐν δάκρυσι μετανοίας, στηρίξῃ ἔτι μᾶλλον τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ, εἰς ὃν αὐτοὶ οὔτε ἐπιώρκησαν οὔτε ἠρνήθησαν. Ὦ τῶν σοφῶν κριμάτων τοῦ Κυρίου! ὡς θεία καὶ μυστηριώδης ἦν ἡ ἐπὶ γῆς ἐσχάτη νὺξ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν! Ὁ δεῖπνος ἐκεῖνος ὁ ἱερὸς, αὐτὸς οὗτος πιστεύεται τελεῖσθαι καὶ τὴν σήμερον καθ’ ἑκάστην· “τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν” (Λουκ. 22,20) καὶ “ὁσάκις ἂν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον τοῦτο πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ” (Παύλ. Α’ Κορ. 11,26). Ἡ οὕτως ἐπιμελῶς παραγγελλομένη ἡμῖν ὑπὸ τοῦ κοινοῦ Διδασκάλου ἀδελφικὴ ἀγάπη, – “ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἀλλήλοις” (Ἰωάν. 13,35) – ἧς τὸ χειρόγραφον καὶ τὰς συνθήκας οἱ Πάπαι πρῶτοι ἔσχισαν, ὑπερασπιζόμενοι καὶ δεχόμενοι καινοτομίας αἱρετικὰς, παρὰ τὰ εὐαγγελισθέντα ἡμῖν καὶ κανονονισθέντα ὑπὸ τῶν κοινῶν Διδασκάλων καὶ Πατέρων ἡμῶν, αὑτὴ αὕτη, φαμέν, ἡ ἀγάπη ἐνεργεῖ καὶ τὴν σήμερον εἰς τὰς ψυχὰς τῶν χριστεπωνύμων λαῶν καὶ ἰδίως τῶν ἡγουμένων αὐτῶν. Ὁμολογοῦμεν γὰρ παῤῥησίᾳ ἐνώπιον Θεοῦ τε καὶ ἀνθρώπων, ὅτι ἡ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν δέησις (σελ. ζ’, στίχ. 33) πρὸς τὸν Θεὸν καὶ Πατέρα αὐτοῦ ὑπὲρ τῆς κοινῆς τῶν χριστιανῶν ἀγάπης καὶ ἑνότητος εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν, εἰς ἣν καὶ πιστεύομεν, ἵνα ὦσιν ἕν, καθὼς καὶ ἡμεῖς ἕν ἐσμεν” (Ἰωάν. 17,22), ἐνεργεῖ ἐν ἡμῖν, ὡς καὶ ἐν τῇ αὐτοῦ Μακαριότητι, κἀνταῦθα συναντᾷ ἡ ἀδελφική ἡμετέρα ἔφεσις καὶ σπουδὴ τὴν τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος· ταύτῃ μόνῃ τῇ διαφορᾷ, ὅτι ἐν ἡμῖν μὲν ἐνεργεῖ ἐπὶ συνθήκῃ τοῦ διατηρηθῆναι ἀκέραιον καὶ ἄθικτον τὸ θεῖον Σύμβολον τῆς τῶν χριστιανῶν πίστεως κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν φωνὴν καὶ κατὰ τοὺς ὅρους τῶν ἑπτὰ ἁγίων οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ τὴν διδασκαλίαν τῆς διηνεκοῦς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἐν δὲ τῇ αὐτοῦ Μακαριότητι ὑπὲρ τοῦ κραταιωθῆναι καὶ ὑπερισχύσαι τὸ κῦρος καὶ τὸ ἀξίωμα τῶν ἐπὶ τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου καθεζομένων καὶ τὸ τῆς κοινῆς διδασκαλίας αὐτῶν. Ἰδοὺ τὸ κεφάλαιον, ὡς τύπῳ εἰπεῖν, ἁπάσης τῆς ἐμπεσούσης διαφορᾶς καὶ διενέξεως μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ ἐκείνων, καὶ τὸ μεσότειχον τοῦ φραγμοῦ, ὅπερ, Θεοῦ προλέγοντος ἡμῖν “καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω, ἃ οὔκ ἐστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης, κἀκεῖνα με δεῖ ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσωσι” (Ἰωάν. 10,16), συμπράξει τῆς περιᾳδομένης φρονήσεως τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος, ἐλπίζομεν ἵνα ἀρθῇ ἐκ μέσου ὲπὶ τῶν ἡμερῶν αὐτῆς. Ἤδη οὐν εἰρήσθω καὶ τὸ τρίτον· ἂν γὰρ ὑποθῶμεν, κατὰ τοὺς λόγους τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος, καὶ αὐτὴν τὴν ὑπὲρ τοῦ μέλλοντος ἀρνηθῆναι καὶ ἐπιορκῆσαι Πέτρου δέησιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ὅτι προσκεκολλημένη καὶ συνημμένη διατελεῖ εἰς τὸν θρόνον τοῦ Πέτρου, καὶ ὅτι ἀναφέρεται ἐνεργείᾳ καὶ εἰς τοὺς κατὰ καιρὸν ἐπικαθημένους, εἰ καί, καθ’ ἃ προείρηται (&11) οὐδὲν συμβάλλει εἰς κύρωσιν γνώμης (ὡς ἐκ τοῦ παραδείγματος αὐτοῦ τοῦ μακαρίου Πέτρου γραφικῶς πληροφορούμεθα, ἔτι καὶ μετὰ τὴν κάθοδον τοῦ ἁγίου Πνεύματος), πιστοποιούμεθα ὅμως ἐκ τῶν λόγων τοῦ Κυρίου, ὅτι ἐλεύσεται καιρός, καθ’ ὃν ἡ θεία αὕτη, ἡ διὰ τὴν ἄρνησιν τοῦ Πέτρου, δέησις, ὅπως μὴ ἐκλείψῃ εἰς τέλος ἡ πίστις αὐτοῦ, ἐνεργήσει καὶ εἴς τινα τῶν διαδόχων αὐτοῦ, ὅστις κλαύσει ὡς ἐκεῖνος πικρῶς, καὶ ἐπιστρέψάς ποτε στηρίξει ἡμᾶς τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἔτι μᾶλλον εἰς ἣν κατέχομεν ἐκ προγόνων ὀρθόδοξον ὁμολογίαν· καὶ εἴθε! εἴη ἡ αὐτοῦ Μακαριότης οὗτος ὁ ἀληθὴς διάδοχος τοῦ μακαρίου Πέτρου. Ἀλλ’ εἰς ταύτην τὴν ταπεινὴν ἡμῶν εὐχὴν μή τι κωλύει ἵνα προσθῶμεν καὶ τὴν εἰλικρινῆ ἐγκάρδιον ἡμῶν συμβουλὴν ἐν ὀνόματι τῆς Καθολικῆς ἁγίας Ἐκκλησίας; Πάντως ἡμεῖς οὐ τολμῶμεν μὲν εἰπεῖν , ὡς εἶπεν (σελ. ι’, στίχ. 22) ἡ αὐτοῦ Μακαριότης, “ἄνευ ἄλλης ἀναβολῆς”· λέγομεν δὲ ἄνευ ἐπισπεύσεως, μετὰ ὥριμον σκέψιν, ἔτι εἰ, δεήσει, καὶ σύσκεψιν μετὰ τῶν ἀπροληπτοτέρων ἐπισκόπων καὶ θεολόγων καὶ διδασκάλων, ὧν πᾶν ἔθνος τῆς Δύσεως κατὰ θεῖαν οἰκονομίαν τὴν σήμερον εὐμοιρεῖ.

13. Λέγει ἡ αὐτοῦ Μακαριότης, ὅτι ὁ ἐπίσκοπος Λουγδούνων ἅγιος Εἰρηναῖος γράφει εἰς ἔπαινον τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἐκκλησίας, “δεῖ συνέρχεσθαι πᾶσαν τὴν Ἐκκλησίαν, δηλονότι τοῦς πανταχόθεν πιστούς, ἕνεκα τοῦ πρωτείου ἐν ταύτῃ τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἐν ᾗ πάντα ὑπὸ τῶν πανταχόθεν πιστῶν διετηρήθη ἡ παρὰ τῶν Ἀποστόλων δοθεῖσα παράδοσις”. Καίτοι τοῦ ἁγίου τούτου λέγοντος πάντῃ ἄλλο ἢ ὅ,τι στοχάζονται οἱ Οὐατικανοί, ἀλλ’ ἀφίεται μὲν ἤδη αὐτοῖς καὶ ἡ κατ’ ἀρέσκειαν αὐτῶν ἐκδοχὴ καὶ ἐρμηνεία, φαμέν δέ, τίς ἀρνεῖται ὄτι ἡ ἀρχαία Ῥωμαϊκὴ Ἐκκλησία ἦν ἀποστολικὴ καὶ ὀρθόδοξος; Καὶ οὐδεὶς ἡμῶν ὀκνήσει εἰπεῖν καὶ ὑπογραμμὸν Ὀρθοδοξίας. Μάλισθ’ ἡμεῖς εἰς μείζονα ἔπαινον αὐτῆς προσθήσομεν ἐκ τοῦ ἱστορικοῦ Σωζομένου (Ἱστορ. ἐκκλησ. Βιβλ. Γ’, κεφ. ιγ’, MPG. 67, 1065) καὶ τὸν τρόπον, δι’ οὗ ἄχρι καιροῦ ἐδυνήθη διατηρῆσαι τὴν ἣν ἐπαινοῦμεν αὐτῆς Ὀρθοδοξίαν, ὃν παρέδραμεν ἡ αὐτοῦ Μακαριότης· “ὡς ἐπίπαν γὰρ ἡ μὲν ἀνὰ πᾶσαν τὴν Δύσιν Ἐκκλησία καθαρῶς διὰ τῶν πατρίων ἰθυνομένη δογμάτων, ἔριδός τε καὶ τῆς περὶ ταῦτα τερθρείας ἀπήλλακτο”. Ἤ τις ἐκ τῶν Πατέρων, ἢ ἐξ ἡμῶν αὐτῶν ἠρνήθη τὰ κανονικὰ πρεσβεῖα αὐτῆς ἐν τῇ τάξει τῆς ἱεραρχίας, ἕως οὗ καθαρῶς ἰθύνετο διὰ τῶν πατρίων δογμάτων, στοιχοῦσα τῷ ἀλανθάστῳ κανόνι τῆς τε Γραφῆς καὶ τῶν Ἱερῶν Συνόδων; Ἀλλὰ τό γε νῦν ἡμεῖς οὐχ εὑρίσκομεν διατετηρημένον ἐν αὐτῇ οὔτε τὸ δόγμα τῆς μακαρίας Τριάδος κατὰ τὸ σύμβολον τῶν ἐν Νικαίᾳ τῆς Α’ καὶ ἐν Κωνσταντινουπόλει τῆς Β’ συναθροισθέντων θείων Πατέρων, ὅπερ ὡμολόγησαν καὶ ἐκύρωσαν καὶ εἰς τοσαύτας ἀρὰς τοὺς παραχαράττοντας αὐτὸ μέχρι κεραίας, ὡς καθῃρημένους, καθυπέβαλον αἱ λοιπαὶ πέντε οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, οὔτε τὸν ἀποστολικὸν τύπον τοῦ θείου βαπτίσματος, οὔτε τὴν ἐπίκλησιν τοῦ τελεταρχικοῦ Πνεύματος ἐπὶ τῶν ἅγίων, ἀλλ’ ὁρῶμεν ἐν αὐτῇ καὶ τὸ θεῖον ποτήριον περιττήν, ἄπαγε! πόσιν ὑπολαμβανόμενον, καὶ ἕτερα πάμπολλα, ἄγνωστα οὐ μόνον εἰς τοὺς ἡμετέρους ἁγίους Πατέρας οἵτινες ἀείποτε ἐχρημάτισαν ὁ καθολικὸς ἀλάνθαστος κανὼν καὶ γνώμων τῆς Ὀρθοδοξίας, καθ’ ἃ καὶ ἡ αὐτοῦ Μακαριότης τὴν ἀλήθειαν σεβομένη διδάσκει (σελ. β’), ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς ἱεροὺς ἀρχαίους Πατέρας τῆς Δύσεως· καὶ δὴ αὐτὸ τὸ πρωτεῖον, ὑπὲρ οὗ νῦν πυκτεύει καὶ ἡ αὐτοῦ Μακαριότης πάσαις δυνάμεσιν, ὡς καὶ οἱ προκάτοχοι αὐτοῦ, ἐξ ἀδελφικοῦ τύπου καὶ πρεσβείου ἱεραρχικοῦ εἰς κυριαρχικὸν μεταπεπτωκός. Τί οὖν ὑποληπτέον περὶ τῶν ἀγράφων παραδόσεων, εἲ τὰ γεγραμμένα τοσαύτην ὑπέστησαν καὶ ἀλλοίωσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον; Ἢ τίς ποτε οὕτω θαρσαλέος καὶ πίσυνος εἰς τὸ ἀξίωμα τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου, ὥστε τολμῆσαι εἰπεῖν, ὅτι εἴπως ἀνεβίου ὁ ἐν ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Εἰρηναῖος, ὁρῶν σήμερον αὐτὴν εἰς τηλικαῦτα οὐσιωδέστατα καὶ καθολικὰ ἄρθρα τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀποσχιζομένην τῆς ἀρχαίας καὶ πρωτογόνου ἀποστολικῆς διδασκαλίας, οὐκ ἔμελλεν ἀντιπαραταχθῆναι αὐτὸς πρῶτος εἰς τὰς καινοτομίας καὶ αὐτοδοκήτους διατάξεις αὐτῆς, τῆς τότε δικαίως ὑμνουμένης ὑπ’ αὐτοῦ Ῥωμαϊκῆς Ἐκκλησίας, ὡς καθαρῶς ἰθυνομένης διὰ τῶν πατρίων δογμάτων; Παραδείγματος χάριν, ὁρῶν τὴν Ῥωμάναν Ἐκκλησίαν οὐ μόνον ἐκ τοῦ ἑαυτῆς λειτουργικοῦ κανόνος ἀποβαλοῦσαν, καθ’ ὑπαγόρευσιν τῶν σχολαστικῶν, τὴν παναρχαιοτάτην καὶ ἀποστολικὴν ἐπίκλησιν τοῦ τελεταρχικοῦ Πνεύματος, καὶ κολοβώσασαν οἰκτρῶς τὴν ἱερουργίαν εἰς τὸ οὐσιωδέστατον αὐτῆς μέρος, ἀλλὰ σπουδάζουσαν συντόνως ἵνα καὶ ἀπὸ τῶν λειτουργιῶν τῶν λοιπῶν χριστιανικῶν κοινωνιῶν ἀποξέσῃ αὐτήν, συκοφαντοῦσα οὕτως ἀναξίως τοῦ ἀποστολικοῦ θρόνου, εἰς ὃν ἐγκαυχᾶται, ὅτι “μετὰ τὴν διαίρεσιν παρεισέπεσε” (σελ. ια’, στίχ. 11), τί οὐκ ἂν περὶ τούτου τοῦ νεωτερισμοῦ οὗτος ὁ θεῖος Πατήρ, ὁ βεβαιῶν ἡμᾶς “ὅτι ὁ ἀπὸ γῆς ἄρτος, προσλαμβανόμενος τὴν ἔκκλησιν τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἔτι κοινὸς ἄρτός ἐστι κ.τ.λ. (Εἰρην. βιβλ. Δ’, κεφ. λδ, ἔκδ. Massuet), ἔκκλησιν λέγων τὴν ἐπίκλησιν; Δι’ ἧς τελειοῦσθαι τὸ μυστήριον τῆς ἱερουργίας πιστεύειν τὸν Εἰρηναῖον, καὶ αὐτὸς ὁ ἐκ τοῦ τάγματος τῶν ἐλασσόνων λεγομένων παπικῶν μοναχῶν Φραγκῖσκος Φεῦ- Ἀρδέντιος, ὁ κατὰ τὸ 1639 ἐκδοὺς μετὰ σχολίων τὰ συγγράμματα αὐτοῦ τοῦ ἁγίου, ἐσημειώσατο ἰδίως ἐν τῷ κεφ. τοῦ Α’ βιβλ. σελ. 114): panem et calicem commixtum per invocationis verbo corpus et sanguinem Christi vere fieri, (τὸν Εἰρηναῖον διδάσκειν τὸν ἄρτον τῆς εὐχαριστίας καὶ τὸ κεκραμένον ποτήριον διὰ τῶν τῆς ἐπικλήσεως ῥημάτων γίγνεσθαι ἀληθῶς σῶμα καὶ αἷμα Χριστοῦ); Ἀκούων δὲ τὸ τοποτηρητικὸν τοῦ Πάπα καὶ τὸ διαιτητικόν, τί οὖν ἂν εἴποι αὐτὸς, ὅς καὶ διὰ μικρὰν καὶ σχεδὸν ἀδιάφορον διένεξιν περὶ τῆς τελετῆς τοῦ Πάσχα (Εσεβ. Έκκλ. Ἱστρ. Ε’, 24. MPG 20,497 ἐξ) οὕτω γενναίως καὶ θριαμβευτικῶς ἀντιπαρακελεύων περιέστειλε τὴν τοῦ Πάπα Βίκτωρος βίαν ἐν τῇ ἐλευθέρᾳ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Χριστοῦ; Οὕτως αὐτὸς ὁ ὑπὸ τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος προσκαλούμενος μάρτυς τοῦ πρωτείου τῆς Ῥωμάνας Ἐκκλησίας δείκνυσιν, ὅτι τὸ ἀξίωμα αὐτῆς οὐ κυριαρχικόν, οὔτε μὴν διαιτητικόν, ὅπερ οὐδ’ αὐτὸς ὁ μακάριος Πέτρος οὐδέποτε ἐκπληρώσατο, ἀλλ’ ἀδελφικὸν τυγχάνει πρεσβεῖον ἐν τῇ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ γέρας ἀπονεμηθὲν τοῖς Πάπαις διὰ τὸ μεγαλώνυμον καὶ πρεσβεῖον τῆς πόλεως. Ὡς καὶ ἡ τετάρτη οἰκουμενικὴ Σύνοδος, ἐπὶ διατηρήσει τῆς ὑπὸ τῆς τρίτης οἰκουμενικῆς Συνόδου κανονισθείσης (καν. η’) ἀνεξαρτησίας τῶν Ἐκκλησιῶν, ἑπομένη τῇ δευτέρᾳ οἰκουμενικῇ (καν. γ’), καὶ αὐτὴ πάλιν τῇ πρώτῃ οἰκουμενικῇ ἀποκαλούσῃ, ἀπεφήνατο, “διὰ τὸ βασιλεύειν τῆν πόλιν ἐκείνην οἱ Πατέρες εἰκότως ἀποδεδώκασι τὰ πρεσβεῖα” (καν. κη’) (ἀνωτέρω σελ. 136, 166), μηδὲν εἰποῦσα περὶ τῆς ἐξιδιασμένης ἀποστολικῆς αὐτῶν ἀπορροίας ἐκ τοῦ Πέτρου, καὶ ἧττον πάντων περὶ τε τοῦ τοποτηρητικοῦ τῶν ἐπισκόπων αὐτῆς καὶ τῆς καθολικῆς ποιμαντορίας. Ἡ δὲ τοιαύτη βαθεῖα σιγή τῶν τηλικούτων προνομίων, οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καὶ ἡ τῆς προτερεύσεως αὐτῶν αἰτολογία, οὐχὶ διὰ τὸ “ποίμαινε τὰ πρόβατά μου”, οὐδὲ διὰ τὸ “ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν Ἐκκλησίαν”, ἀλλ’ ἁπλῶς διὰ τὸ “ἔθος” καὶ διὰ τὸ “βασιλεύειν τὴν πόλιν ἐκείνην”, καὶ ταῦτα οὐχ ὑπὸ τοῦ Κυρίου, ἀλλ’ ὑπὸ τῶν Πατέρων, τοσοῦτον παράδοξος φανήσεται, πεπείσμεθα, εἰς τὴν αὐτοῦ Μακαριότητα, ἄλλως πως λογιζομένην τὰ πρεσβεῖα αὐτῆς (σελ. 8, στίχ. 16), ὅσον αὐτός τε, ὡς ὀψόμεθα (&15), μεγάλως ἐκτιμᾷ τὴν ἣν νομίζει εὑρηκέναι ὑπὲρ τοῦ θρόνου αὐτοῦ μαρτυρίαν τῆς ῥηθείσης οἰκουμενικῆς τετάρτης Συνόδου, καὶ ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Διάλογος, ὁ καὶ μέγας ἀκούων (βιβλ. Α’, 26 ἑπ.), εἴθιζε λέγειν τὰς τέσσαρας ταύτας οἰκουμενικὰς Συνόδους οἱονεὶ τέσσαρα εὐαγγέλια καὶ τετραγωνιαῖον λίθον, ἐφ’ οὗ ᾠκοδόμηται ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία.

14. Λέγει ἡ αὐτοῦ Μακαριότης (σελ. ι’, στίχ. 12). ὅτι οἱ Κορίνθιοι διενεχθέντες πρὸς ἀλλήλους, ἀναφορὰν ἐποιήσαντο εἰς τὸν Κλήμεντα τὸν Πάπαν Ῥώμης, ὃς κρίνας τὴν ὑπόθεσιν ἔγραψε πρὸς αὐτοὺς· οἱ δὲ οὕτως ἠσπάσαντο τὴν ἀπόφασιν αὐτοῦ, ὥστε καὶ ἐπ’ ἐκκλησίας ἀνεγίγνωσκον αὐτήν. Ἀλλὰ τοῦτο τὸ συμπεσὸν καὶ πολλὰ ἀσθενὲς ἐπιχείρημα τῆς παπικῆς ἐξουσίας ἐν τῷ οἰκῳ τοῦ Θεοῦ· τότε γὰρ οὔσης κέντρου τῆς διοικήσεως καὶ πρωτευούσης τῆς Ῥώμης, ἐν ῇ διῃτῶντο οἱ αὐτοκράτορες, ἔδει πᾶσαν ὑπόθεσιν ὁπωσοῦν ἐπίσημον, οἷα ἱστορεῖται ἡ τῶν Κορινθίων, ἐκεῖ διακρίνεσθαι, μάλιστα εἴπως ἓν τῶν διαφερομένων μερῶν προσέτρεχεν εἰς ἐξωτερικὴν σύμπραξιν. Οὕτω συμβαίνει καὶ μέχρι τῆς σήμερον· οἱ Πατριάρχαι τῆς Ἀλεξανδρείας, τῆς Ἀντιοχείας, τῶν Ἱεροσολύμων, εἰς τὰ παραδόξως συμπεσόντα καὶ δυσδιευθέτητα γράφουσιν εἰς τὸν Κωνσταντινουπόλεως, διὰ τὸ εἶναι ἕδραν αὐτοκρατορικήν, ἔτι δὲ καὶ διὰ τὸ συνοδικὸν πρεσβεῖον· καὶ εἰ μὲν ἡ ἀδελφικὴ σύμπραξις διορθώσει τὸ διορθωτέον, εὖ ἔχει· εἰ δὲ μή, ἀναγγέλλεται τὸ πράγμα καὶ εἰς τὴν διοίκησιν κατὰ τὰ καθεστῶτα. Ἀλλ’ αὕτη ἡ ἀδελφικὴ συνδρομή, ἔν γε τῇ χριστιανικῇ πίστει, οὐ πωλεῖται διὰ τῆς ὑποδουλώσεως τῶν Ἑκκλησιῶν τοῦ Θεοῦ. Ταῦτα εἰρήσθω καὶ εἰς τὰ ἐκ τῶν ἁγίων Ἀθανασίου τοῦ μεγάλου καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ἀναφερόμενα (σελ. θ’, στίχ. 5,17), ὑπὸ τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος παραδείγματα προστασίας ἀδελφικῆς καὶ πρεπούσης εἰς τὰ πρεσβεῖα τῶν ἐπισκόπων Ῥώμης Ἰουλίου τε καὶ Ἰνοκκεντίου, ἧς τὴν ἀπότισιν ἀπαιτοῦσιν ἀφ’ ἡμῶν τὴν σήμερον οἱ διάδοχοι ἐκείνων διὰ τῆς νοθεύσεως τοῦ θείου Συμβόλου· καίτοι τοῦ Ἰουλίου αὐτοῦ ἐν τοῖς τότε ἀγανακτοῦντος κατά τινων, ὅτι “τὰς ἐκκλησίας ταράσσουσι τῷ μὴ ἐμμένειν τοῖς ἐν Νικαίᾳ δόξασι”, καὶ ἀπειλοῦντος “…ἢ τοῦ λοιποῦ οὐκ ἀνέξεσθαι, εἰ μὴ παύσοιντο νεωτερίζοντες” (Σωζόμ. Ἱστ. ἐκκλ. Βιβλ. Γ’, κεφ. 7). Ἔτι ἐν τῇ ὑποθέσει τῶν Κορινθίων σημειωτέον καὶ τοῦθ’ ὅτι, τότε ὄντων τριῶν μόνων τῶν πατριαρχικῶν θρόνων, ὁ πλησιέστερος τοῖς Κορινθίοις καὶ θεματικώτερος ἦν ὁ τῆς Ῥώμης, πρὸς ὃν καὶ ὤφειλον ἀνενεχθῆναι κανονικῶς. Οὐδὲν οὖν ἐν αὐτοῖς συνορῶμεν τὸ ἔκτακτον καὶ τὸ τὴν τοῦ Πάπα δεσποτείαν σημαῖνον ἐν τῇ ἐλευθέρᾳ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ.

15. Ἀλλά, τέλος, λέγει (σελ. τῇ αὐτ. στίχ. 20) ἡ αὐτοῦ Μακαριότης, ὅτι ἡ τετάρτη οἰκουμενικὴ Σύνοδος, (ἣν κατὰ παραδρομὴν πάντως μεταφέρει ἀπὸ Χαλκηδόνος εἰς Καρχηδόνα), ἀναγνωσθείσης τῆς ἐπιστολῆς Πάπα Λέοντος τοῦ Α’, ἐβόησεν· “ὁ Πέτρος διὰ τοῦ Λέοντος οὕτως ὡμίλησε”. Τὸ πράγμα ἀληθῶς οὕτως ἔχει· ἀλλ’ ὤφειλε μὲν ἡ αὐτοῦ Μακαριότης μὴ παραδραμεῖν καὶ τὸ πῶς καὶ μετὰ ποίαν ἐξεργασίαν οἱ Πατέρες ἡμῶν ἐβόησαν τὸ ὅπερ ἐβόησαν εἰς ἔπαινον τοῦ Λέοντος. Ἐπειδὴ δὲ ἐκείνη ἴσως συντομίαν σπουδάζουσα, ἐλλιπὴς φαίνεται εἰς τὸ ἀναγκαιότατον τοῦτο, καὶ τὸ ἀξίωμα τῆς οἰκουμενικῆς Συνόδου ἡλίκον ἀνώτερον εἶναι οὐ μόνο τοῦ Πάπα, ἀλλὰ καὶ τῆς περὶ αὐτὸν Συνόδου πασιδήλως ἐμφαῖνον, φέρε ἡμεῖς δηλώσωμεν εἰς τὸ κοινὸν τὸ γεγονός, ὡς ἀληθῶς ἐγένετο. Ἐκ τῶν πλέον ἢ ἑξακοσίων Πατέρων τῶν ἐν τῇ Συνόδῳ τῆς Χαλκηδόνος συναθροισθέντων, διακόσιοι περίπου, οἱ σοφότεροι αὐτῶν διετάχθησαν ὑπὸ τῆς Συνόδου, ἵνα ἐξετάσωσι καὶ κατὰ γράμμα καὶ κατὰ νόημα τὴν ῥηθείσαν ἐπιστολὴν τοῦ Λέοντος, οὐ μόνον δέ, ἀλλ’ ἵνα ἀναφέρωσι καὶ ἐγγράφως καὶ ἐνυπογράφως τὴν ἰδίαν αὐτῶν κρίσιν ἐπ’ αὐτῆς, ἐὰν ὑπάρχῃ ὀρθόδοξος ἢ μὴ· αἱ κατὰ μέρος διακόσιαι περίπου ἐπικρίσεις καὶ δοκιμασίαι τῆς ἐπιστολῆς εὑρίσκονται ἐν τῇ τετάρτῃ μάλιστα συνελεύσει τῆς ῥηθείσης ἱερᾶς Συνόδου τοιᾷδέ τινι περιοχῇ. Παρ. χάριν. “Μάξιμος Ἀντιοχείας Συρίας εἴπε· συνάδει ἡ ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Ἀρχιεπισκόπου τῆς βασιλευούσης Ῥώμης Λέοντος τοῖς ἐκτεθεῖσι παρὰ τῶν τριακοσίων δέκα καὶ ὀκτώ ἐν Νικαίᾳ ἁγίων Πατέρων, καὶ τῶν ἑκατόν πεντήκοντα τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει τῇ νέᾳ Ῥώμῃ, καὶ τῇ ἐν Ἐφέσῳ παρὰ τοῦ ἁγιωτάτου Ἐπισκόπου Κυρίλλου ἐκτεθείσῃ πίστει· καὶ ὑπεσημηνάμην. Καὶ πάλιν “Θεοδώρητος ὁ εὐλαβέστατος Ἐπίσκοπος Κύρου· συνάδει ἡ ἐπιστολὴ τοῦ ἁγιωτάτου ἀρχιεπισκόπου τοῦ κυρίου Λέοντος τῇ ἐν Νικαίᾳ ἐκτεθείσῃ πίστει παρὰ τῶν ἁγίων καὶ μακαρίων Πατέρων, καὶ τῷ ἐν Κωνσταντινουπόλει ὑπαγορευθέντι παρὰ τῶν ἑκατόν πεντήκοντα Συμβόλῳ τῆς πίστεως καὶ ταῖς ἐπιστολαῖς τοῦ μακαρίου Κυρίλλου· καὶ ὑποδεξάμενος τὴν προῤῥηθείσαν ἐπιστολὴν ὑπέγραψα”. Καὶ οὕτω καθ’ ἑξῆς ἅπαντες ὁμολογοῦσι· “συνάδει ἡ ἐπιστολή”, “σύμφωνός ἐστι ἡ ἐπιστολή”, “συμφωνεῖ ἡ ἐπιστολή, ὅσον κατ’ ἔννοιαν” κ.τ.λ. Μετὰ τοσαύτην καὶ τηλικαύτην ἀκριβῆ ἐξέτασιν ἐκ παραλλήλου πρὸς τὰς προτέρας ἱερὰς Συνόδους, καὶ πληροφορίαν πλήρη τῆς ὀρθότητος τῶν ἐννοιῶν, καὶ οὐχ ὅτι ἦν ἁπλῶς ἐπιστολῆ τοῦ Πάπα, ἐβόησαν, μηδαμῶς φθονοῦντες, τοῦτο δὴ τὸ περιβόητον, εἰς ὅ καυχωμένη νῦν σεμνύεται καὶ ἡ αὐτοῦ Μακαριότης. Ἀλλ’ εἴπερ καὶ ἡ αὐτοῦ Μακαριότης ἔπεμπεν ἡμῖν τὰ ταῖς προτέραις ἁγίαις ἑπτὰ οἰκουμενικαῖς Συνόδοις σύμφωνα καὶ συνάδοντα, ἀντὶ τοῦ καυχᾶσθαι εἰς τὴν τῶν προκατόχων αὐτῆς κηρυττομένην ὑπὸ τῶν προκατόχων καὶ Πατέρων ἡμῶν ἐπὶ τῆς οἰκουμενικῆς Συνόδου εὐσέβειαν, εἶχεν ἂν καυχᾶσθαι δικαίως ἐπὶ τῇ ἰδίᾳ αὐτῆς ὀρθοδοξίᾳ, ἀντὶ πατραγαθιῶν δηλαδὴ ἀνδραγαθίας κηρύττουσα· ὥστε ἐπὶ τῇ αὐτοῦ Μακαριότητι κεῖται καὶ νῦν, ἐὰν ἐπιστείλῃ τοιαῦτα οἷα οἱ διακόσιοι πατέρες ἐξετάσαντες καὶ συγκρίναντες εὕρωσι σύμφωνα καὶ συνάδοντα ταῖς ῥηθεῖσαις προτέραις Συνδοις, ἐπ’ αὐτῇ, φαμὲν, κεῖται, ἵνα ἀκούσῃ καὶ παρ’ ἡμῖν τῶν ἁμαρτωλῶν τὴν σήμερον οὐ μόνον τὸ “ὁ Πέτρος οὕτως ὡμίλησε”, καὶ εἴ τι ἕτερον σεμνόν, ἀλλὰ καὶ τὸ “ἀσπασθήτω ἡ ἁγία χεὶρ ἡ ἀπομάξασα τὰ δάκρυα τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας”.

16. Καὶ πάντως ἐκ τῆς περινοίας τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος ἐξῆν ἀπεκδέχεσθαι τηλικοῦτον ἔργον ἄξιον τοῦ γνησίου διαδόχου τοῦ μακαρίου Πέτρου, τῶν Λέοντος τοῦ Α’ καὶ Λέοντος τοῦ Γ’, τοῦ ἐπὶ προφυλακῇ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως χαράξαντος τὸ θεῖον Σύμβολον ἀκαινοτόμηντον ἐπὶ ἀσπίδων ἀκαταμαχήτων, ἔργον, ὃ συνάψει τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως τῇ Καθολικῇ ἁγίᾳ Ἐκκλησίᾳ, ἐν ᾗ καὶ ἡ κανονική πρωτοκαθεδρία τῆς αὐτοῦ Μακαριότητος καὶ αἱ ἕδραι ἁπάντων τῶν ἐπισκόπων τῆς Δύσεως κεναὶ καὶ ἑτοῖμαι διατελοῦσιν· ἡ γὰρ Καθολική Ἐκκλησία, ἀπεκδεχόμενη πάντως τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἀποστατησάντων ποιμένων μετὰ τῶν ποιμνίων αὐτῶν, οὐ διορίζει ψιλῷ τῷ ὀνόματι ἐπὶ τῆς τῶν ἄλλων ἐνεργείᾳ κυριότητος παρεισάκτους, καπηλεύουσα τὴν ἱερωσύνην. Καὶ δὴ ἀπεξεδεχόμεθα “λόγον παρακλήσεως”καὶ ἠλπίζομεν αὐτόν, ὡς ἔγραφεν ὁ ἅγιος Βασίλειος πρὸς τὸν ἅγιον Ἀμβρόσιον ἐπίσκοπον Μεδιολάνων, “ἀνανεῶσαι τὰ ἀρχαῖα τῶν πατέρων ἴχνη” (Ἐπιστ. 197 MPG 32,712)· ὅτε οὐκ ἄνευ μεγάλης ἐκπλήξεως ἡμετέρας ἀνέγνωμεν τὴν ῥηθείσαν πρὸς τοὺς Ἀνατολικοὺς ἐγκύκλιον, ἐν ᾗ ὁρῶμεν πόνῳ ἀπαραμυθήτῳ ψυχῆς καὶ τὴν αὐτοῦ ἐπὶ συνέσει ἐπαινουμένην Μακαριότητα, ὡς καὶ τοὺς ἀπὸ τοῦ σχίσματος προκατόχους αὐτῆς, ῥήματα λαλοῦσαν νοθεύσεως: ἤτοι παρεγγραφὴν τοῦ ἀμωμήτου ἱεροῦ ἡμῶν Συμβόλου, σφραγισθέντος ἤδη ὑπὸ τῶν οἰκουμενικῶν Συνόδων· παραβίασιν τῶν ἱερῶν λειτουργιῶν, ὧν μόνον ἡ οὐρανία ὑφὴ καὶ τὰ τῶν συνταξαμένων ὀνόματα, καὶ ὁ πῖνος τῆς γεραρᾶς ἀρχαιότητος καὶ τὸ ἀποδοθὲν κῦρος ὑπὸ τῆς ἑβδόμης οἰκουμενικῆς Συνόδου (Πράξ. στ’) ἀπενάρκωσεν ἂν καὶ παλινδρομῆσαι ἐποίησε καὶ τὴν ῥαπίσασαν τὸν Κύριον τῆς δόξης ἱερόσυλον καὶ πάντολμον χεῖρα. Ἐξ ὧν εἰκάσαμεν, εἰς ἡλίκον ἀδιεξίτητον λαβύρινθον βλάβης καὶ ἀδιόρθωτον ἁμαρτάδα ἀνακυκλήσεως ἐνέβαλεν ὁ Παπισμὸς ἔτι καὶ τοὺς συνετωτέρους καὶ εὐλαβεστέρους ἐπισκόπους τῆς Ῥωμαἱκῆς Ἐκκλησίας, ὥστε μὴ δύνασθαι ἄλλως ποιεῖν αὐτοὺς εἰς διατήρησιν τοῦ ἀναμαρτήτου, καὶ ἑπομένως τοῦ σπουδαζομένου τοποτηρητικοῦ ἀξιώματος καὶ τοῦ δεσποτικοῦ πρωτείου μετὰ τῶν ἐπακολούθων αὐτῷ, ἢ κατορχεῖσθαι μὲν καὶ τῶν θειοτάτων καὶ αθίκτων, τολμᾶν δὲ κατὰ πάντων ὁμόσαι, καὶ ταῦτα λόγῳ μὲν ἐπενδυομένους εὐλάβειαν “τῆς ἀξιοσεβάστου ἀρχαιότητος” (σελ. ια’, στίχ. 16), πράγματι δὲ μένειν ἔνδον ὁ νεωτερικὸς θυμὸς ἀμείλικτος κατὰ τῆς ἀγιότητος ἐν τῷ λέγειν, “ὀφείλουν νὰ ἀπορριφθῶσιν ἀπὸ ταύτας ὅσα μετὰ τὴν διαίρεσιν!!! παρείσπεσαν εἰς αὐτάς” κ.τ.λ. (Αὐτόθι στίχ. 11) μιγνύντας οὕτω καὶ μέχρι τοῦ δεσποτικού δείπνου τὸν ἰὸν τοῦ νεωτερισμοῦ. Καὶ δοκεῖ ἐκ τῶν λόγων τούτων, ὡς ἡ αὐτοῦ Μακαριότης ὑπολαμβάνει, ὅτι καὶ ἐν τῇ ὀρθοδόξῳ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ συνέβη ὅ,τι σύνοιδε συμβὰν καὶ εἰς τὴν τῆς Ῥώμης μετὰ τὸν Παπισμον, ἤτοι ἀλλοίωσις καθάπαξ εἰς ἅπαντα τὰ μυστήρια καὶ διαφθορά ἐπὶ σχολαστικῇ τερθρείᾳ εἰς ἣν θαρρῶν ἀρκεῖται εἰς ὁμοιοπάθειαν καὶ τῶν ἡμετέρων ἱερῶν λειτουργιῶν καὶ μυστηρίων καὶ δογμάτων, πάντοτε ὅμως εὐλαβουμένη “τὴν ἀξιοσέβαστον ἡμῶν ἀρχαιότητα”! καὶ διὰ συγκατάβασιν πάντως ἀποστολικήν! χωρίς, ὡς λέγει (σελ. ια’, στίχ. 5) “νὰ θλίψῃ ἡμᾶς μὲ σκληράν τινα προγραφήν”! Ἐκ τοιαύτης ἀγνοίας τῶν καθ’ ἡμᾶς ἀποστολικῶν καὶ καθολικῶν διαιτημάτων προῆλθε πάντως καὶ ἡ ἑτέρα αὐτῆς ἀπόφανσις (σελ. ζ’, στίχ. 22)· “ἀλλ’ οὔτε μεταξύ ὑμῶν ἠδυνήθη νὰ διατηρηθῇ ἡ τῆς διδασκαλίας καὶ τῆς ἱερᾶς ἐπιστασίας ἐνότης”, ἀποδιδούσης παραδόξως τὸ οἰκεῖον πάθημα εἰς ἡμᾶς, ὥς ποτε καὶ ὁ Πάπας Λέων ὁ ἕνατος ἔγραφε πρὸς τὸν ἐν μακαρίοις Μιχαὴλ τὸν Κηρουλάριον, ἐγκαλῶν τοὺς Γραικούς, ὡς μεταβαλόντας τὸ Σύμβολον τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, μηδαμῶς αἰδούμενος μήτε τὸ ἀξίωμα αὐτοῦ μήτε τὴν Ἱστορίαν. Ἀλλὰ πεπείσμεθα ὅτι, ἂν ἡ αὐτοῦ Μακαριότης ἀνακαλέσῃ εἰς μνήμην τὴν Ἐκκλησιαστικὴν ἀρχαιολογίαν καὶ ἱστορίαν, τὴν διδασκαλίαν τῶν θείων Πατέρων καὶ τὰς ἀρχαίας λειτουργίας τῆς Γαλλίας, τῆς Ἰσπανίας καὶ τὸ Εὐχολόγιον τῆς ἀρχαίας Ῥωμαϊκῆς Ἐκκλησίας, ἐν ἐκπλήξει γενήσεται, μανθάνουσα πόσας μὲν ἄλλας τερατώδεις θυγατέρας ἐγέννησεν ἐν τῇ Δύσει ὁ Παπισμός, ἔτι ζῶσας, ἐνῷ ἡ Ὀρθοδοξία ἐτήρησεν τὴν Καθολικὴν Ἐκκλησίαν ἄφθορον νύμφην τῷ νυμφίῳ αὐτῆς παρ’ ἡμῖν, καίτοι μηδεμίαν μὲν ἔχουσαν ἀστυνομίαν κοσμικήν, ἢ ὡς λέγει ἡ αὐτοῦ Μακαριότης “ἱερὰν ἐπιστασίαν” (σελ. ζ’, στίχ. 23) μόνῳ δὲ τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης καὶ τῷ κοινῷ φίλτρῳ πρὸς τὴν κοινὴν μητέρα συνεχομένοις ἐν ἐνότητι πίστεως ἐσφραγισμένης ταῖς ἑπτὰ σφραγίσι τοῦ Πνεύματος (Ἀποκ. ε;, 1), ἤτοι ταῖς ἑπτὰ οἰκουμενικαῖς Συνόδοις, καὶ ἐν ὑπακοῇ ἀληθείας· πόσα δὲ “ὀφείλουν ἀληθῶς νὰ ἀποῤῥιφθῶσιν ἀπὸ τὰ σημερινὰ παπικὰ δόγματά τε καὶ μυστήρια”, καθ’ ὃ “ἐντάλματα ἀνθρώπων”, ὅπως δυνηθῇ καταλλαγῆναι ἡ τὰ πάντα καινοτομήσασα τῆς Δύσεως Ἐκκλησία πρὸς τὴν ἀναλλοίωτον καθολικὴν ὀρθόδοξον πίστιν τῶν κοινῶν Πατέρων ἡμῶν εἰς ἥν, ὡς γνωρίζει, καθ’ ἃ λέγει (σελ. η’, στίχ. 30), τὴν ἡμετέραν κοινὴν σπουδήν, “τοῦ νὰ προσέχωμεν εἰς τὴν διατηρηθείσαν ὑπὸ τῶν προγόνων ἡμῶν διδασκαλίαν”, οὕτω καλῶς ποιεῖ διδάσκουσα (Αὐτ. στίχ. 31) ἡμᾶς, ἵνα “ἀκολουθῶμεν τοὺς ἀρχαίους ἱεράρχας καὶ πιστοὺς τῶν ἀνατολικῶν ἐπαρχιῶν”, οἵτινες πῶς ἐννόουν τὸ διδασκαλικὸν ἀξίωμα τῶν ἀρχιεπισκόπων τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης καὶ ποίαν τινὰ ἰδέαν αὐτῶν ὀφείλομεν ἔχειν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ καὶ τίνι τρόπῳ δεῖ δέχεσθαι τὰς διδασκαλίας αὐτῶν, συνοδικῶς τε δεδώκασιν ἡμῖν ὑπογραμμόν (&15), καὶ ὁ οὐρανοφάντωρ Βασίλειος σαφῶς ἡρμήνευσε (&17)· πῶς δὲ καὶ τὸ κυριαρχικόν, ἐπειδὴ ἐνταῦθα οὐ πραγματείαν ἐκτιθέμεθα, αὐτὸς ὁ μέγας Βασίλειος πάλιν ὑποτυπωσάτω ἐν ὁλίγοις, “ἐβουλόμην αὐτῶν ἐπιστεῖλαι τῷ κορυφαίῳ” (Αυτόθι).

17. Ἐκ τούτων ἁπάντων συμπεραίνει καὶ πᾶς τρόφιμος τῆς ὑγιοῦς καθολικῆς διδασκαλίας, ἀλλ’ ἰδίως ἡ αὐτοῦ Μακαριότης πόσον ἀνόσιον μὲν καὶ ἀντισυνοδικὸν τὸ κατατολμᾶν ἀλλοίωσιν τῶν ἡμετέρων δογμάτων τε καὶ λειτουργιῶν καὶ λοιπῶν ἱερουργιῶν, γενομένων τε καὶ δὴ καὶ μαρτυρουμένων ὁμηλίκων τῷ χριστιανικῷ κηρύγματι, διὰ τὸ ἀπονεμηθὲν αὐτοῖς ἀείποτε σέβας, καὶ τὸ πιστεύεσθαι ἄθικτα καὶ ὑπ’ αὐτῶν τῶν ἀρχαίων ὀρθοδόξων Παπῶν οἷς ποτε ταῦτα καὶ ἡμῖν κοινὰ ἐχρημάτισαν. Πόσον δὲ εὐπρεπές τε καὶ ὅσιον ἡ βελτίωσις τῶν καινοτομιῶν, ὧν τὴν κεχρονολογημένην εἰσαγωγὴν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ῥώμης ἡμεῖς τε καθ’ ἕκαστον οἴδαμεν, καὶ οἱ ἀοίδιμοι Πατέρες ἡμῶν διεμαρτυρήθησαν ἐγκαίρως κατὰ τοῦ νεωτερισμοῦ. Εἰσὶ δὲ καὶ ἕτεροι λόγοι εὐχερείας εἰς τὴν αὐτοῦ Μακαριότητα τῆς τοιαύτης μεταβολῆς. Πρῶτον, ὅτι τὰ μὲν ἡμέτερα ἦσάν ποτε σεβάσμια καὶ εἰς τοῦς Δυτικούς, ὡς τὰς αὐτὰς ἱερουργίας ἔχοντας καὶ τὸ αὐτὸ Σύμβολον ὁμολογοῦντας· τὰ δὲ νεωτερικὰ οὔτε γνωστὰ τοῖς Πατράσιν ἡμῶν, οὔτε δυνάμενα ἀποδειχθῆναι κἂν ἐκ τῶν συγγραμμάτων τῶν ὀρθοδόξων δυτικῶν Πατέρων, οὔτε μὴν σύστασιν φέροντα οὔτε ἐκ τῆς ἀρχαιότητος οὔτε ἐκ τῆς καθολικότητος. Ἔπειτα παρ’ ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι, οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτε εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας ἐστὶν αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῷ τῶν Πατέρων αὐτοῦ, ὡς ἔργῳ ἐπειράθησαν καὶ πολλοὶ τῶν ἀπὸ τοῦ σχίσματος Παπῶν τε καὶ Πατριαρχῶν Λατινοφρόνων μηδὲν ἀνύσαντες, ἐνῷ ἐν τῇ Δυτικῇ Ἐκκλησίᾳ, ὡς οἱ κατὰ καιροὺς Πάπαι ἢ εὐκόλως ἢ βίᾳ ἐκανόνισαν τὰ νεολογούμενα δι’ οἰκονομίαν καθ’ ἃ ἀπελογοῦντο πρὸς τοὺς Πατέρας ἡμῶν, καίτοι καταμελίζοντες τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, οὕτω πάλιν Πάπας διὰ θείαν ὄντως καὶ δικαιοτάτην οἰκονομίαν δύναται, καταρτίζων οὐ δίκτυα, ἀλλ’ αὐτὸν τὸν διασχισθέντα χιτῶνα τοῦ Σωτῆρος, ἀντικαταστῆσαι τὰ σεβάσμια ἀρχαῖα, “ἱκανὰ νὰ τηρήσωσι τὴν εὐσέβειαν”, ὡς λέγει καὶ ἡ αὺτοῦ Μακαριότης (σελ. ια’, στίχ. 16), ἅπερ καὶ αὐτὸς τιμᾷ, ὡς λέγει (Αὐτ. στίχ. 14), καὶ οἱ προκάτοχοια αὐτοῦ, ἐπειπὼν τὸν ἀξιομνημόνευτον λόγον τῶν τινος μακαρίων προκατόχων αὐτοῦ (ἔστι δὲ οὗτος Κελεστῖνος ὁ ἐπὶ τῆς Γ’ οἰκουμενικῆς Συνόδου)· “desinat novitas incessere vetustatem”, (παυσάσθω ἡ καινοτομία μιαίνειν τὴν ἀρχαιότητα). Καὶ ἀπολαυέτω κἂν τοῦτο τὸ ὄφελος ἡ Καθολική Ἐκκλησία ἐκ τοῦ μέχρι τοῦδε ἀναμαρτήτου τῶν ἀποφάνσεων τῶν Παπῶν. Πάντως ὁμολογητέον, ὅτι εἰς τοιαύτην ἐπιχείρησιν, καίτοι τηλικοῦτος ὢν Πῖος ὁ Θ’ καὶ τὴν σοφίαν καὶ τὴν εὐλάβειαν καὶ τὸν τῆς χριστιανικῆς ἑνώσεως ἐν τῇ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ ζῆλον, ὡς λέγει, μέλλει ὅμως ἀπαντῆσαι ἔνδοθέν τε καὶ ἔξωθεν δυσχερείας καὶ κόπους. Ἀλλ’ ἐνταῦθα ἡμεῖς μὲν ὀφειλέται ἐσμὲν μάλισθ’ ὅπως ὑπενθυμίσομεν (καὶ ἀπέστω τόλμη!) τὴν αὐτοῦ Μακαριότητα αὐτὸ τοῦτο τὸ θέμα τῆς ἐπιστολῆς αὐτοῦ (σελ. η’, στίχ. 32), ὅτι εἰς τὰ ἀφορῶντα τὴν ὁμολογίαν τῆς θείας θρησκείας οὐδὲν δεινὀν ὑπάρχει, τὸ ὁποῖον καὶ διὰ τὴν δόξαν τοῦ Χριστοῦ καὶ διὰ τὴν ἀνταπόδωσιν ἐν τῇ αἰωνίᾳ ζωῇ νὰ μὴν ὀφείλῃ τις νὰ ὑπομένῃ”. Κεῖται δὲ εἰς τὴν αὐτοῦ Μακαριότητα, ἵνα δείξῃ ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ὅτι ὡς συμβουλῆς θεαρέστου ἔξαρχος, οὕτω καὶ διεκδικητὴς πρόθυμος τῆς ἀδικουμένης εὐαγγελικῆς καὶ συνοδικῆς ἀληθείας ἔτι καὶ τῇ τῶν ἰδίων αὐτοῦ συμφερόντων θυσίᾳ, ὥστε εἶναι κατὰ τὸν Προφήτην (Ἡσ. ξ’, 17), “ἄρχων ἐν εἰρήνῃ καὶ ἐπίσκοπος ἐν δικαιοσύνῃ”. Γένοιτο! Ἀλλ’ ἕως ἂν γένηται αὕτη ἡ ἐπιθυμητὴ τῶν ἀποστατησῶν Ἐκκλησιῶν ἐπιστροφὴ εἰς τὸ σῶμα τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ἧς ὁ μὲν “Χριστὸς κεφαλή” (Παύλ. Ἐφ. δ’15), ἡμεῖς δὲ ἕκαστος “μέλη ἐκ μέρους”, πᾶσα συμβουλὴ γιγνομένη ὑπ’ αὐτῶν καὶ πᾶσα παραίνεσις αὐτεπάγγελτος, τείνουσα εἰς κατάλυσιν τῆς πατροπαραδότου ἡμετέρας ἁμωμήτου πίστεως, οὐ μόνον ὡς ὕποπτος καὶ φευκτέα, ἀλλὰ καὶ ὡς δυσεβὴς καὶ ψυχώλεθρος δικαίως κατακρίνεται συνοδικῶς· καὶ εἰς ταύτην τὴν κατηγορίαν ἀνάγεται ἐν πρώτοις καὶ ἡ ῥηθείσα “πρὸς τοὺς Ἀνατολικούς” ἐγκύκλιος τοῦ ἐπισκόπου τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης Πάπα Πίου του Θ’, καὶ τοιαύτην κηρύττομεν αὐτὴν ἐν τῇ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ.

18. Διὰ τοῦτο, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ καὶ συλλειτουργοὶ τῆς ἡμῶν Μετριότητος, ὡς ἀείποτε, οὕτω καὶ νῦν μάλιστα ἐν τῇ περιπτώσει ταύτῃ τῆς ἐκδόσεως τῆς ῥηθείσης Ἐγκυκλίου, χρέος ἀπαραίτητον νομίζομεν ἑαυτοῖς, κατὰ τὴν ἡμετέραν πατριαρχικὴν καὶ συνοδικὴν ἐνοχήν, ὅπως μὴ ἀπόλλυται μηδεὶς ἐκ τῆς θείας μάνδρας τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τῆς ἁγιωτάτης μητρὸς ἁπάντων ἡμῶν, ἵνα ἡμᾶς τε αὐτοὺς καθ’ ἑκάστην ὑπενθυμίζωμεν καὶ ἡμᾶς προτρέπωμεν εἰς αὐτό, ὅπως, ὑπενθυμίζοντες ἀλλήλους τοὺς λόγους καὶ προτροπὰς τοῦ μακαρίου Παύλου πρὸς τοῦς ἱεροὺς προκατόχους ἡμῶν, οὓς αὐτὸς μετεκαλέσατο ἐν τῇ Ἐφέσῳ, ἐπαναλαμβάνομεν πρὸς ἀλλήλους. Προσέχετε ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῷ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἣν περιποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος. Ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς, μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου, καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. Διὸ γρηγορεῖτε” (Πράξ. κ’, 28-30). Τότε οἱ προκάτοχοι καὶ πατέρες ἡμῶν, ἀκούσαντες τὰς θείας ταύτας παραγγελίας, κλαυθμὸν μέγαν ἐποιήσαντο, καὶ ἐπιπεσόντες εἰς τὸν τράχηλον αὐτοῦ κατεφίλουν αὐτὸν. Δεῦτε οὐν καὶ ἡμεῖς ἀδελφοί, ἀκούοντες αὐτοῦ νουθετοῦντος ἡμᾶς μετὰ δακρύων, ἐπιπέσωμεν νοερῶς ὁλοφυρόμενοι ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ, καὶ καταφιλοῦντες παρηγορήσομεν αὐτὸν τῇ σταθερᾷ ἡμῶν ὑποσχέσει, ὅτι οὐδεὶς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, οὐδεὶς ἡμᾶς ἀποπλανήσει τῆς ἀσφαλοῦς ὁδηγίας τῶν Πατέρων ἡμῶν, ὥσπερ κἀκείνους οὐδεὶς ἠδυνήθη πλανῆσαι σὺν πάσῃ τῇ σπουδῇ, ἣν κατέβαλλον κατὰ καιροὺς οἱ ἐπ’ αὐτῷ ἐπεγερθέντες ὑπὸ τοῦ πειράζοντος· ὅπως ἀκούσωμεν παρὰ τοῦ Δεσπότου τὸ “εὖ δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ”, κομιζόμενοι τὸ τέλος τῆς πίστεως, ἤτοι τὴν σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν τε καὶ τοῦ λογικοῦ ποιμνίου, εφ’ ὃ κατέστησεν ἡμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ποιμένας.

19. Ταύτην τὴν ἀποστολικὴν παραγγελίαν καὶ προτροπὴν δι’ ὑμῶν διαβιβάζομεν καὶ εἰς ἅπαν τὸ ὀρθόδοξον σύστημα, ὅπου ποτὲ γῆς εὑρίσκονται πολιτευόμενοι, εἰς τοὺς ἱερεῖς, καὶ εἰς τοὺς ἱερομονάχους, εἰς τοὺς ἱεροδιακόνους καὶ μοναχούς, ἑνὶ λόγῳ εἰς ἅπαντα τὸν Κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν, ἄρχοντάς τε καὶ ἀρχομένους, πλουσίους ἢ πένητας, εἰς τοὺς γονεῖς καὶ εἰς τὰ τέκνα, εἰς τοὺς διδασκάλους καὶ μαθητάς, εἰς τοὺς πεπαιδευμένους καὶ ἀπαιδεύτους, εἰς τοὺς κυρίους καὶ ὑπηρέτας, ὅπως ἅπαντες ἐνισχύσοντες καὶ συμβουλεύοντες ἀλλήλους “δυνηθῶμεν στῆναι πρὸς τὰς μεθοδίας τοῦ διαβόλου”. Οὕτω γὰρ προτρέπει ἡμᾶς ἅπαντας καὶ ὁ μακάριος Πέτρος ὁ ἀπόστολος. “Νήψατε, γρηγορήσατε, ὅτι ὁ ἀντίδικος ἡμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ· ᾧ ἀντίστητε στερεοὶ τῇ πίστει” (Α’ Πέτρ. ε’, 8).

20. Ἡ γὰρ πίστις ἡμῶν, ἀδελφοὶ, οὐκ ἐξ ἀνθρώπων οὐδὲ δι’ ἀνθρώπου, ἀλλὰ δι’ ἀποκαλύψεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἣν ἐκήρυξαν οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι, ἐκράτυναν αἱ ἱεραὶ οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, παρέδωκαν ἐκ διαδοχῆς οἱ μέγιστοι σοφοὶ Διδάσκαλοι τῆς οἰκουμένης καὶ ἐπεκύρωσαν τὰ ἐκχυθέντα αἵματα τῶν ἁγίων Μαρτύρων. "Κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας", ἣν παρελάβομεν ἄδολον παρὰ τηλικούτων ἀνδρῶν, ἀποστρεφόμενοι πάντα νεωτερισμὸν ὡς ὑπαγόρευμα τοῦ διαβόλου· ὁ δεχόμενος νεωτερισμόν, κατελέγχει ἐλλιπῆ τὴν κεκηρυγμένην ὀρθόδοξον πίστιν. Ἀλλ’ αὕτη πεπληρωμένη ἤδη ἐσφράγισται, μὴ ἐπιδεχομένη μήτε μείωσιν, μήτε αὔξησιν, μήτε ἀλλοίωσιν ἡντιναοῦν, καὶ ὁ τολμῶν ἢ πρᾶξαι ἢ συμβουλεύσαι ἢ διανοηθῆναι τοῦτο, ἤδη ἠρνήθη τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἤδη ἑκουσίως καθυπεβλήθη εἰς τὸ αἰώνιον ἀνάθεμα διὰ τὸ βλασφημεῖν εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὡς τάχα μὴ ἁρτίως λαλῆσαν ἐν ταῖς Γραφαῖς καὶ διὰ τῶν οἰκουμενικῶν συνόδων. Τὸ φρικτὸν τοῦτο ἀνάθεμα, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Χριστῷ ἀγαπητά, οὐκ ἐκφωνοῦμεν ἡμεῖς σήμερον, ἀλλ’ ἐξεφώνησε πρῶτος ὁ Σωτήρ ἡμῶν “ὃς ἂν εἴπῃ κατὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου, οὐκ ἀφεθήσεται αὐτῷ οὔτε ἐν τῷ νῦν οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι (Ματθ. ιβ‘, 32)· ἐξεφώνησεν ὁ θεῖος Παῦλος (Γαλ. α’, 6-8)· “θαυμάζω ὅτι οὕτω ταχέως μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς ἐν χάριτι Χριστοῦ εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον, ὃ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ μή τινες εἰσὶν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς. Καὶ θέλοντες μεταστρέψαι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ· ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ’ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω”· ἐξεφώνησαν τοῦτο αἱ ἑπτὰ οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι καὶ σύμπας ὁ χορὸς τῶν θεοφόρων Πατέρων. Ἃπαντες οὖν οἱ νεωτερίζοντες ἢ αἱρέσει ἢ σχίσματι, ἑκουσίως ἐνεδύθησαν, κατὰ τὸν ψαλμῳδόν (Ψαλμ. ρη’, 18), “κατάραν ὡς ἱμάτιον”, κἄν τε Πάπαι, κἄν τε Πατριάρχαι, κἄν τε Κληρικοί, κἄν τε Λαϊκοὶ ἔτυχον εἶναι· “κἂν ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ, ἀνάθεμα ἔστω”, εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζηται παρ’ ὃ παρελάβετε”. Οὕτω φρονοῦντες οἱ Πατέρες ἡμῶν καὶ ὑπακούοντες εἰς τοὺς ψυχοσωτηρίους λόγους τοῦ Παύλου ἐστάθησαν σταθεροὶ καὶ ἑδραῖοι εἰς τὴν ἐκ διαδοχῆς παραδοθεῖσαν αὐτοῖς πίστιν καὶ διέσωσαν αὐτὴν ἄτρεπτον καὶ ἄχραντον διὰ μέσου τοσούτων αἱρέσεων, καὶ παρέδωκαν αὐτὴν εἰς ἡμᾶς εἰλικρινῆ καὶ ἀνόθευτον, ὡς ἐξῆλθεν ἄδολος ἀπὸ τοῦ στόματος τῶν πρώτων ὑπηρετῶν τοῦ Λόγου· οὕτω φρονοῦντες καὶ ἡμεῖς, ἄδολον, ὡς παρελάβομεν, μετοχεύσομεν αὐτὴν εἰς τὰς ἐπερχομένας γενεάς, μηδὲν παραμείβοντες, ἵνα ὦσι κἀκεῖνοι, ὡς καὶ ἡμεῖς, εὐπαρουσίαστοι καὶ ἀκαταίσχυντοι, λαλοῦντες περὶ τῆς τῶν προγόνων αὐτῶν πίστεως.

21. Ὅθεν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, “τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἡγνικότες ἐν ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας”, κατὰ τὸν Ἀπόστολον (Α’ Πέτρ. 1,22), “προσέχωμεν τοῖς ἀκουσθεῖσι, μήποτε παραῤῥυῶμεν” (Ἑβρ. 2,1). Ἡ πίστις καὶ ἡ ὁμολογίας ἣν κατέχομεν ἀκαταίσχυντός ἐστι, διδασκομένη ἐν τῷ εὐαγγελίῳ ἐκ στόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν, μεμαρτυρημένη ὑπὸ τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, ὑπὸ τῶν ἱερῶν ἑπτὰ οἰκουμενικῶν Συνόδων, κεκηρυγμένη εἰς τὴν ὑφήλιον, μαρτυρουμένη καὶ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν αὐτῆς, οἵτινες, πρὶν ἢ ἀποστήσωσιν ἀπὸ τῆς ὁρθοδοξίας εἰς τὰς αἱρέσεις, αὐτὴν τὴν πίστιν κατεῖχον καὶ αὐτοί, ἢ κἂν οἱ πατέρες ἢ οἱ προπάτορες αὐτῶν· μαρτυρεῖται ὑπὸ τῆς διηνεκοῦς Ἱστορίας ὡς θριαμβεύουσα κατὰ πασῶν τῶν αἱρέσεων, αἵτινες κατεδίωξαν καὶ καταδιώκουσιν αὐτήν, ὡς ὁρᾶτε, μέχρι τῆς σήμερον. Οἱ ἀλληλοδιάδοχοι ἱεροὶ θεῖοι Πατέρες καὶ προκάτοχοι ἡμῶν, ἀρχόμενοι ἀπὸ τῶν Ἀποστόλων, καὶ οὓς κατέστησαν οἱ Ἀπόστολοι διαδόχους μέχρι τῆς σήμερον, μίαν καὶ ἀδιάῤῥηκτον ἅλυσιν καταρτίζοντες, καὶ χειρὶ χεῖρα συνδέοντες συγκλείουσιν ἱερὸν περίβολον, οὗ “θύρα ὁ Χριστός”, ἐν ᾧ ἅπαν τὸ ὀρθόδοξον ποίμνιον ποιμαίνεται εἰς τὰς ζειδώρους νομὰς τῆς μυστικῆς Ἐδέμ, καὶ οὐχὶ εἰς ἄνοδα καὶ τραχέα”! ὡς ὑπολαμβάνει ἡ αὐτοῦ Μακαριότης (σελ. ζ’, στίχ. 12). Ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν κατέχει αὐτὰ τὰ ἀδιάπτωτα καὶ ἀνόθευτα κείμενα τῶν θείων Γραφῶν, τῆς μὲν Παλαιᾶς Διαθήκης τὴν ἀληθῆ καὶ ἀρτίαν μετάφρασιν, τῆς δὲ Νέας αὐτὸ τὸ θεῖον πρωτότυπον. Αἱ τελεταὶ τῶν ἱερῶν μυστηρίων, καὶ ἰδίᾳ αἱ τῆς θείας λειτουργίας, εἰσὶν αὐταὶ ἑκεῖναι αἱ ἀποστολοπαράδοτοι λαμπραὶ καὶ κατανυκτικαὶ τελεταί. Οὐδὲν ἔθνος, οὐδεμία κοινωνία χριστιανικὴ δύναται καυχηθῆναι εἰς τὸν Ἰάκωβον, εἰς τὸν Βασίλειον, εἰς τὸν Χρυσόστομον· αἱ σεπταὶ οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, οὗτοι οἱ ἑπτὰ στῦλοι τοῦ οἴκου τῆς σοφίας, ἐν αὐτῇ καὶ παρ’ ἡμῖν συνεκροτήθησαν· αὐτὴ κατέχει τὰ πρωτότυπα τῶν ἱερῶν ὅρων αὐτῶν. Οἱ ἐν αυτῇ ποιμένες καὶ τὸ τίμιον πρεσβυτέριον καὶ τὸ μαναχικὸν τάγμα διατηρεῖ αὐτὴν τὴν ἀρχαιοτάτην εὐαγῆ σεμνότητα τῶν πρώτων αἰώνων τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ εἰς τὰς ἀξιώσεις καὶ εἰς τὸ πολίτευμα, ἔτι καὶ εἰς τὴν ἁπλοϊκὴν ἀμφίεσιν αὐτῶν. Ναί! ἀληθῶς, εἰς ταύτην τὴν ἁγίαν μάνδραν διηνεκῶς ἐπέπεσόν τε καὶ ἐμπίπτουσιν, ὡς καὶ ἐφ’ ἡμῖν ὁρῶμεν, “λύκοι βαρεῖς”, κατὰ τὴν πρόῤῥησιν τοῦ Ἀποστόλου, ὅπερ δείκνυσιν, ὅτι τὰ ἀληθῆ ἀρνία τοῦ ἀρχιποίμενος ἐν αὐτῇ ἐπαυλίζονται· ἀλλ’ αὐτὴ καὶ ἔψαλλε καὶ ψαλλεῖ εἰς τὸν αἰῶνα, “κυκλώσαντες ἐκύκλωσάν με, καὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς” (Ψαλμ. 117,11). Προσθήσομεν δὲ καὶ ἀνάμνησιν λυπηρὰν μέν, χρήσιμον δὲ εἰς ἀπόδειξιν καὶ πίστωσιν τῆς ἀληθείας τῶν ἡμετέρων λόγων. Ἅπανθ’ ὅσα χριστιανικὰ γένη ὁρῶνται τὴν σήμερον σεμνυόμενα εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, μὴ ἐξαιρουμένης μήτε αὐτῆς τῆς Δύσεως, μηδ’ αὐτῆς τῆς Ῥώμης ὡς καὶ ὑπὸ τοὺ καταλόγου τῶν πρώτων Παπῶν βεβαιούμεθα, ὑπὸ τῶν ἡμετέρων ἁγίων προκατόχων καὶ Πατέρων ἐδιδάχθησαν τὴν ἀληθῆ εἰς Χριστὸν πίστιν, κἂν ὕστερον ἄνδρες δολιότητος, ὧν πολλοὶ καὶ ποιμένες καὶ ἀρχιποίμενες ὄντες τῶν ῥηθέντων γενῶν, κατατολμήσαντες δειλαίοις λογισμοῖς καὶ γνώμαις αἱρετικαῖς, ἐμίαναν φεῦ! τὴν ὀρθοδοξίαν τῶν ἐθνῶν ἐκείνων, ὡς ἡ ἀψευδὴς Ἱστορία διδάσκει ἡμᾶς, ὡς προεῖπεν ὁ Παῦλος.

22. Διὰ τοῦτο ἐπιγνῶμεν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἡμῶν πνευματικά, ἡλίκη ἡ χάρις, ἣν ἔδωκεν ὁ Θεὸς εἰς τὴν ὀρθόδοξον πίστιν ἡμῶν καὶ εἰς τὴν μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν αὐτοῦ Ἐκκλησίαν, ἥτις οἷα μήτηρ ἀνύποπτος παρὰ τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς, ἀνατρέφει ἡμᾶς ἀκαταισχύντους καὶ εὐαπολογήτους ἐν εὐγενεῖ παῤῥησίᾳ “περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος”. Ἀλλὰ τί ἀνταποδώσομεν ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ τῷ Κυρίῳ “περὶ πάντων ὧν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν”; Ὁ ἀνενδεὴς Κύριος καὶ Θεὸς ἡμῶν, ὁ τῷ οἰκείῳ αἵματι ἀνακτησάμενος ἡμᾶς, οὐδὲν ἕτερον ἀπαιτεῖ ἀφ’ ημῶν, εἰ μὴ τὴν ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καὶ καρδίας ἡμῶν εἰς τὴν ἀμώμητον ἱερὰν πίστιν τῶν πατέρων ἡμῶν, τὴν ἀγάπην καὶ τὸ φίλτρον εἰς τὴν ἀναγεννήσασαν ἡμᾶς οὐ ῥαντίσματι νεωτερικῷ, ἀλλὰ θείῳ λουτρῷ τοῦ ἀποστολικοῦ βαπτίσματος Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, τὴν τρέφουσαν ἡμᾶς κατὰ τὴν αἰωνίαν Διαθήκην τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν τῷ ἰδίῳ αὐτοῦ τιμίῳ σώματι, καὶ ἀφθόνως, οἷα γνησία μήτηρ, ποτίζουσαν ἡμᾶς τῷ ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου σωτηρίας ἐκχυθέντι τιμίῳ αὐτοῦ αἵματι. Περικυκλώσωμεν οὖν αὐτὴν νοερῶς, “ὡς τὰ νοσία τὴν ὄρνιν”, ὅπου ποτὲ γῆς εὑρισκόμεθα, εἰς ἄρκτον ἢ εἰς μεσημβρίαν, εἰς ἀνατολὴ ἢ εἰς δύσιν· ἐξαρτήσωμεν τὰ ὄμματα καὶ τὰς διανοίας ἡμῶν αὐτῶν ἐκ τὴς θειοτάτης αὐτῆς καὶ λαμπροτάτης ὄψεώς τε καὶ καλλονῆς· ἐπιλαβώμεθα ἀμφοτέραις ταῖς χερσί τοῦ φωτεινοῦ χιτῶνος αὐτῆς, ὃν περιέβαλεν ἰδίαις ἀχράντοις αὐτοῦ χερσίν “ὁ νυμφίος ὁ ὡραῖος κάλλει”, ὅτε ἐλυτρώσατο αὐτὴν ἐκ τῆς δουλείας τοῦ πλάνου καὶ ἐστόλισεν αὐτὴν νύμφην ἑαυτῷ αἰωνίαν. Συναισθανθῶμεν εἰς τὰς ψυχὰς ἡμῶν αὐτῶν τὸ ἀμοιβαῖον ἀλγεινὸν αἴσθημα μητρὸς φιλοτέκνου καὶ τέκνων φιλομητόρων, ὅταν λυκόφρονες ἄνδρες καὶ ψυχοκάπηλοι σπουδάζουσι καὶ μεθοδεύονται, ἵνα ἢ ἑκείνην ἀπαγάγωσι δούλην, ἢ αυτὰ ὡς ἀρνία ἐκ τῶν μητέρων αὐτῶν ἀφαρπάσωσιν. Ἐντείνωμεν δὲ τοῦτο τὸ αἴσθημα κληρικοί τε καὶ λαϊκοὶ ἤδη μάλιστα, ὅταν ὁ νοητὸς τῆς σωτηρίας ἡμῶν ἐχθρός, χορηγῶν (σελ. ια’, στίχ. 2-25) ἀπατηλῆς εὐκολίας τηλικαῦτα μεταχειρίζηται ὄργανα, καὶ περιπατῇ ἁπανταχοῦ, κατὰ τὸν μακάριον Πέτρον, “ζητῶν τίνα καταπίῃ”, καὶ ὅταν “ἐν ὁδῷ ταύτῃ, ᾗ προευόμεθα” εἰρηνικῶς τε καὶ ἀκάκως, ἱστᾷ τὰς δολερὰς παγίδας αὐτοῦ.

23. Ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρήνης, “ὁ ἀναγαγὼν ἐκ νεκρῶν τὸν ποιμένα τῶν προβάτων τὸν μέγαν”, “ὅς οὐ νυστάξει, οὐδὲ ὑπνώσει φυλάσσων τὸν Ἰσραήλ”, “φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ἡμῶν”, “καὶ κατευθύνει τὰς ὁδοὺς ὑμῶν εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν”. Ἔρρωσθε χαίροντες ἐν Κυρίῳ.

αωμή, κατὰ μῆνα Μάϊον Ἰνδικτιῶνος ς’

+Ἄνθιμος ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ῥώμης καὶ οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ εὐχέτης.

+Ἱερόθεος ἐλέῳ Θεοῦ Πατριάρχης Ἀλεξάνδρείας καὶ πάσης γῆς Αἰγύπτου, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ εὐχέτης.

+Μεθόδιος ἐλέῳ Θεοῦ Πατριάρχης τῆς μεγάλης θεουπόλεως Ἀντιοχείας καὶ πάσης Ἀνατολῆς, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ εὐχέτης.

+Κύριλλος ἐλέῳ Θεοῦ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων καὶ πάσης Παλαιστίνης, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ εὐχέτης.

Ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἱερὰ Σύνοδος.

Ἡ ἐν Ἀντιοχείᾳ ἱερὰ Σύνοδος.

Ἡ ἐν Ἱερουσαλήμ ἱερὰ Σύνοδος.

(Πηγή: «Απόφαση Συνόδου Πατριαρχών Ανατολής 1848», Σύνοδος Πατριαρχών Ανατολής 1848)

Πηγή: Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Κουβαρά, Σύνοδος Πατριαρχών Ανατολής 1848

Ἡ ἐργασία αὐτή εἶχε ὡς ἀφορμή: α) τό βιβλίο «Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Ὁ πνευματικός του κόσμος» (ἐκδόσεις ΑΚΡΙΤΑΣ) τοῦ ἐπισκόπου Ἱλαρίωνος Ἀλφέγιεφ καί β) τήν τρίτομη ἔκδοση τῶν ψευδοϊσαακείων συγγραμμάτων ἀπό τήν Ἱ. Μονή Προφήτου Ἠλιού Θήρας μέ τόν τίτλο «Ἰσαάκ τοῦ Σύρου Ἀσκητικά. Μετάφραση ἀπό τά Συριακά». Μετά τήν ἐργασία ἀκολουθεῖ ἐπιστολή τοῦ συγγραφέως πρός τόν Καθηγούμενο τῆς Ἱ. Μονῆς Προφήτου Ἠλιού Θήρας σχετικά μέ τήν ἔκδοση τῶν κακοδόξων συγγραμμάτων τοῦ ψευδο-Ἰσαάκ.

Ι) Εἰσαγωγικά - Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σύρος

Ἡ πλήρης καί παντελής ἀπουσία τῆς ἀκτίστου Χάριτος στή Δύση καί ὁ συνακόλουθος ὀρθολογισμός τῶν θεολόγων της δημιούργησε ἕνα χάος, μιά σύγχυση στήν πίστη ὅλων τῶν «χριστιανῶν» τῆς Δύσεως. Πάρα πολλοί ἄνθρωποι ἐνδιαφερόμενοι σοβαρά γιά τήν πίστη καί τή χριστιανική ζωή μπολιάστηκαν μέ διαρκεῖς ἀμφιβολίες ἐν σχέσει πρός τό Εὐαγγέλιο, τήν ἀλήθεια καί τή γνησιότητά του, γιά τήν ὀρθή πίστη, γιά τή γνησιότητα τῶν πατερικῶν κειμένων ἀκόμη καί γιά τήν... ὕπαρξή κάποιων Ἁγίων!

Δυστυχῶς αὐτή ἡ φοβερή σύγχυση μεταφέρθηκε καί στόν ὀρθόδοξο χῶρο μέ βιβλία περιοδικά, ἐκπομπές, συνέδρια καί ἐπιτροπές δηλητηριάζουν μέ μικρές, προσεκτικές δόσεις τήν ὀρθόδοξη συνείδηση. Ἐνσπείρουν δισταγμό ὡς πρός τήν πλήρη καί ἀπόλυτη ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας καί χρησιμοποιοῦν ἕνα δῆθεν διάλογο μέ σκοπό τήν συμφιλίωση ὀρθοδοξίας καί πλάνης, ὀρθοδοξίας καί θρησκειῶν, συμφώνως πάντοτε μέ τά κελεύσματα τῆς Ν. Ἐποχῆς.

Στήν οἰκουμενιστική αὐτή πρωτοπορία βρίσκεται καί τό προσφάτως ἐκδοθέν ἀπό τίς Ἐκδόσεις ΑΚΡΙΤΑΣ βιβλίο τοῦ Ρώσου ἐπισκόπου Βιέννης Ἱλαρίωνος Ἀλφέγιεφ, «Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Ὁ πνευματικός του κόσμος».

Πρίν μιλήσουμε γιά τό βιβλίο του Ἀλφέγιεφ πρέπει νά ποῦμε ποιός εἶναι ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Γεννήθηκε στήν Νινευΐ ἤ κατ’ ἄλλους κοντά στήν Ἔδεσσα τῆς Μεσοποταμίας. Ἔζησε τόν ΣΤ´ αἰῶνα. Ἐπειδή ὑπάρχει ἐπιστολή του πού τήν ἀπευθύνει στόν τότε νέο στήν ἡλικία Ἅγιο Συμεών τόν Θαυμαστορείτη (521-596μ.Χ.), γίνεται ἡ ὑπόθεση ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ «ἤκμαζεν» γύρω στά 530 μ.Χ. καί κατά πᾶσα πιθανότητα ἐκοιμήθη στό τέλος τοῦ ΣΤ´ αἰῶνος. Νέος ἔγινε μοναχός μαζί μέ τόν ἀδελφό του στή Μονή τοῦ Ἁγίου Ματθαίου καί ἀργότερα τόν κατέλαβε ὁ ἔρως τῆς ἡσυχίας καί ἀνεχώρησε στήν ἔρημο. Ὅταν ὁ ἀδελφός του ἔγινε ἡγούμενος στό μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ματθαίου τόν κάλεσε νά γυρίσει πίσω, ἀλλά ἐκεῖνος ἔχοντας τήν ἡσυχαστική ἐμπειρία ἀρνεῖται. Ἀργότερα ὅμως ὑπακούει σέ θεία ἀποκάλυψη καί δέχεται νά γίνει ἐπίσκοπος Νινευΐ. Ἀλλά γιά πολύ λίγο. Τήν ἴδια ἡμέρα πού χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος ἦλθαν στό ἐπισκοπεῖο δυό ἄνθρωποι γιά νά λύσουν μία διαφορά τους. Ὅταν ὁ Ἅγιος ἔθεσε σάν βάση γιά τή λύση τῶν προβλημάτων τους τό Εὐαγγέλιο, ὁ ἕνας ἐξ αὐτῶν ἀρνήθηκε. Τότε σκέφθηκε ὁ Ἅγιος: «Ἄν αὐτοί ἐδῶ δέν ὑπακούουν στά εὐαγγελικά προστάγματα τοῦ Κυρίου τότε τί ἦρθα ἐγώ νά κάμω ἐδῶ;». Ἐγκατέλειψε τόν ἐπισκοπικό θρόνο καί γύρισε στήν ἀγαπημένη του σκήτη, ὅπου ἔζησε μέχρι τό θάνατό του ἀγωνιζόμενος.

Ὅμως ἄν ὁ λεπτομερής βίος τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ δέν εἶναι γνωστός, ὁ Ἅγιος εἶναι πασίγνωστος ἀπό τούς ἀσκητικούς Λόγους του. Τόν 8ο ἤ τό ἀργότερο τόν 9ο αἰῶνα δύο μοναχοί τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Σάββα τῆς Παλαιστίνης ὁ Ἀβράμιος καί ὁ Πατρίκιος ἀνακαλύπτουν τόν οὐράνιο αὐτό θησαυρό τῶν Λόγων τοῦ Ἁγίου καί τούς μετέφρασαν ἀπό τά συριακά στήν ἀρχαία ἑλληνική. Ὁ θησαυρός αὐτός διαδόθηκε παντοῦ διά μεταφράσεων στήν ἀραβική, σλαβωνική καί λατινική γλῶσσα καί στή συνέχεια σέ ὅλες τίς εὐρωπαϊκές γλῶσσες.

Ἔτσι τά ἔργα τοῦ Ὁσίου Ἰσαάκ γίνονται ἐντρύφημα, τροφή πνευματική καί παρηγορία στούς ἡσυχαστές, τούς μοναχούς καί ὅλους τούς πιστούς. Ἀνεδείχθη οἰκουμενικός διδάσκαλος τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Ἀλλά καί οἱ ἑτερόδοξοι μέ τίς μεταφράσεις στή γλῶσσα τους ἐθέλχθησαν ἀπό τή διδασκαλία του καί τόν μελετοῦν μέ δίψα.

Παρά ταῦτα μόνο τά τελευταῖα, σχετικῶς, χρόνια καθιερώνεται ἡ ἑορτή τῆς μνήμης του. Παλαιότερα στό Ἅγιο Ὄρος τόν τιμοῦσαν στίς 28 Ἰανουαρίου μαζί μέ τόν Ἅγιο Ἐφραίμ ἐνῷ τώρα τελευταῖα στίς 28 Σεπτεμβρίου. Ἀλλά μήπως αὐτή ἡ καθυστέρηση τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς μνήμης του, λυμαίνεται καθόλου τήν ἁγιότητα του καί τή δόξα του; Μήπως ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ δέν εἶναι Ἅγιος; Κατ’ ἀρχάς πρέπει νά ποῦμε ὅτι ὑπάρχουν πολλοί Ἅγιοι οἱ ὁποῖοι ἀναφερόμενοι ὡς Ἅγιοι σέ βιβλία Πατερικά δέν ἔχουν καθιερωμένη μνήμη ἤ ὅπως συμβαίνει μέ τόν Ἅγιο Ἰσαάκ τόν Σύρο, καθιερώθηκε ἡ μνήμη τους τά τελευταῖα χρόνια. Ἔτσι ματαίως θά ἀναζητήσει κάποιος ἡμέρα μνήμης γιά τόν Ὅσιο Θεόγνωστο τῆς Φιλοκαλίας ἐνῷ ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Διαδόχου Φωτικῆς, τοῦ Ἡσυχίου τοῦ πρεσβυτέρου, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Καρπαθίου, τοῦ συγγραφέως τῶν Παραμυθητικῶν κεφαλαίων πρός τούς ἐν Ἰνδίᾳ μοναχούς, τοῦ Ἁγίου Νικολάου τοῦ Καβάσιλα καί τοῦ Ἁγίου Συμεών Θεσσαλονίκης ἡ μνήμη καθιερώθηκε τά τελευταῖα χρόνια.

ΙΙ) Οἱ Ἅγιοι Πατέρες γιά τόν Ἀββᾶ Ἰσαάκ

Παρά ὅμως τήν ἔλλειψη ἡμερομηνίας μνήμης αὐτῶν τῶν Ἁγίων καί πολλῶν ἄλλων ἡ Ἐκκλησία δέχεται ὡς αὐθεντικό ἐν Χριστῷ, δηλαδή ὡς ἁγιοπνευματικό τό Βίο τους, τίς δέ διδαχές τους ὡς ἀπόσταγμα τῆς ὑπ’ αὐτῶν ἐμπειρίας τῆς θεώσεως, τῆς ὑπ’ αὐτῶν «αἰσθήσεως ἐν Θεῷ», ὅπως γράφει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ.

Ὅλα αὐτά κατ’ ἐξοχήν ἰσχύουν σέ ὕψιστο βαθμό γιά τόν Ἅγιο Ἰσαάκ. Ὅλοι οἱ μετά ἀπ’ αὐτόν ἀσκητικοί Πατέρες παραπέμπουν σ’ αὐτόν, ὡς Ἅγιον Ἰσαάκ, ὡς γνήσιο διδάσκαλο τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς, ὡς ἔμπειρο ἀγωνιστή καί ἐκπαιδευτή στόν πόλεμο κατά τοῦ διαβόλου καί τῶν παθῶν, ὡς πνευματική λυδία λίθο μέ τήν ὁποία δοκιμάζονται οἱ ἐμπειρίες τῶν ἀγωνιζομένων, ἄν εἶναι ἐκ τοῦ Θεοῦ ἤ ἐκ τοῦ διαβόλου. Σ’ αὐτόν παραπέμπει 29(!) φορές ὁ Ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός (Θ´ αἰών) στά ἔργα του πού δημοσιεύονται στή Φιλοκαλία, ὁ Ὅσιος Νικηφόρος ὁ μονάζων, ὁ διδάσκαλος τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ στό Λόγο περί νήψεως καί φυλακῆς καρδίας, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης, ὁ ὁποῖος, συνιστᾶ στούς ἡσυχαστές τή μελέτη τῶν Λόγων του τοποθετώντας τον ἀνάμεσα στόν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος καί τόν Ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή, οἱ Ἅγιοι Κάλλιστος καί Ἰγνάτιος οἱ Ξανθόπουλοι (26 παραπομπές). Ἀπό τόν Ἅγιο Κάλλιστο τόν Καταφυγιώτη ἀποκαλεῖται «ἡσυχίας ἄκρος ὑφηγητής».

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς γράφει:

«... καρπόν τῆς προσευχῆς ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ προσηγόρευσε τόν φωτισμόν· φησί γάρ, <καθαρότης ἐστί νοός, ἐφ’ ᾗ διαυγάζει ἐν τῷ καιρῷ τῆς προσευχῆς τό φῶς τῆς ἁγίας Τριάδος· καί τότε ὁ νοῦς ὑπεράνω τῆς προσευχῆς γίνεται καί οὐ δεῖ καλεῖν ταύτην προσευχήν, ἀλλά τοκετόν τῆς καθαρᾶς προσευχῆς, τῆς διά τοῦ Πνεύματος καταπεμπομένης> καί πάλιν <προσευχή ἐστι καθαρότης νοός, ἥτις μόνη ἐκ τοῦ φωτός τῆς Ἁγίας Τριάδος μετ’ ἐκπλήξεως τέμνεται>» καί τόν ὀνομάζει «ἐπόπτη καί συγγραφέα τῆς μυστικῆς ἐποπτίας.»

Στόν Βίο τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Βατοπεδινοῦ, ὁ Ὅσιος Ἰσαάκ ἀναφέρεται ὑπό τοῦ βιογράφου τοῦ Ἁγίου Φιλοθέου, ὡς «ὁ παθών ταῦτα καί μαθών (δηλαδή τήν κατά Χριστόν ἀλλοίωσιν, ἔλλαμψιν καί θέωσιν) Σύρος ἐκεῖνος τήν ἡσυχίαν τε καί θεωρίαν ὁ περιβόητος».

Ὁ μεγάλος Ρῶσος ἡσυχαστής, ὁ Ἅγιος Νεῖλος Σόρσκυ (1433-1508) στά Ἀσκητικά του 37 φορές παραπέμπει στόν Ἅγιο μας.

Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τόν ἀποκαλεῖ «ὁ ἐμός θεοφόρος φιλόσοφος Ἅγιος Ἰσαάκ».

Ὁ Γέρων Ἰουστῖνος Πόποβιτς γράφει:

«Μεταξύ τῶν ἁγίων τούτων φιλοσόφων [δηλαδή τῶν Ἁγίων Πατέρων] μία ἀπό τάς πρώτας θέσεις ἀνήκει εἰς τόν μεγάλον ἀσκητήν καί ἅγιον Ἰσαάκ τόν Σύρον. Εἰς τά συγγράμματά του ὁ ἅγιος Ἰσαάκ μέ σπανίαν ἐμπειρικήν γνῶσιν παρακολουθεῖ καί περιγράφει τήν διαδικασίαν τῆς ἐξυγιάνσεως καί καθάρσεως τῶν ἀνθρωπίνων ὀργάνων τῆς γνώσεως.»

Ὁ Γέροντας Ἱερώνυμος τῆς Αἰγίνης ἔλεγε:

«Ὁ Ἰσαάκ ὁ Σύρος κρύβει ἕνα μεγάλο θησαυρό. Ἀνοίξετέ τον, διαβάσετέ τον πλουτίσατε πνευματικά... Ἄν δέν ἔχεις Ἰσαάκ Σῦρο, καί ἄν δέν ἔχεις λεφτά νά τόν ἀγοράσῃς, νά πάρῃς μιά τσάντα καί νά βγῇς νά ζητήσῃς χρήματα καί νά τόν πάρῃς... Ὅταν τό διαβάζῃς καί χαίρεσαι καί ἐλέγχεσαι… Νά διαβάζετε ἕνα φύλλο τήν ἡμέραν, νά βλέπεσθε σάν σέ καθρέφτη.»

Ὁ Γέροντας Παΐσιος ἔλεγε:

«Ἄν πήγαινε κανείς στό Ψυχιατρεῖο καί διάβαζε στούς ἀσθενεῖς τόν Ἀββᾶ Ἰσαάκ, θά γίνονταν καλά ὅσοι πιστεύουν στόν Θεό, γιατί θά γνώριζαν τό βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς».

Στίς ἐπιστολές του ὁ Γέροντας γράφει:

«Πολύ βοηθᾶ ἡ μελέτη στά Ἀσκητικά τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ, διότι καί τό βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς δίνει νά καταλάβει κανείς καί κάθε εἴδους μικρό ἤ μεγάλο κόμπλεξ καί ἐάν ἔχει ὁ ἄνθρωπος πού πιστεύει στό Θεό, τόν βοηθάει γιά νά τό διώξη…»

Στό Βίο τέλος τοῦ Γέροντος διαβάζουμε:

«Ἔλεγε ὅτι τό βιβλίο τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ ἀξίζει ὅσο ὁλόκληρη πατερική βιβλιοθήκη. Στό βιβλίο [τῶν Ἀσκητικῶν τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ] πού διάβαζε, κάτω ἀπό τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου, πού κρατᾶ στό χέρι του ἕνα φτερό καί γράφει, σημείωσε: <Ἀββᾶ μου, δός μου τήν πέννα σου νά ὑπογραμμίσω ὁλόκληρο τό βιβλίο σου>.»

Ὁ Γέρων Πορφύριος ἔλεγε:

«Βέβαια γιά τά μυστήρια πού ὁ Θεός ἀποκαλύπτει μέσα μας καλύτερη εἶναι ἡ σιωπή. Νά, ὅμως, πού μπορεῖ νά μᾶς συμβεῖ, ὅπως στόν Ἀπόστολο Παῦλο, πού λέγει: <Παραφέρθηκα· ἐσεῖς μέ ἀναγκάσατε νά τά πῶ λόγῳ τῆς ἀγάπης>, (Ρωμ. 1, 11-12).»

Τό ἴδιο στενοχωριέται καί ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ, πού ἀναγκάζεται νά πεῖ τά μυστήρια καί τά βαθιά βιώματα τῆς καρδιᾶς του, ὁρμώμενος ἀπό ἀγάπη καί μόνο. Νά πῶς τό λέει:

«Ἔγινα μωρός· δέν ὑποφέρω νά φυλάξω τό μυστήριον ἐν σιωπῇ, ἀλλά γίνομαι ἀνόητος διά τήν ὠφέλειαν τῶν ἀδελφῶν...»

Ἀπό ὅλες αὐτές τίς μαρτυρίες τῶν Ἁγίων πατέρων καί συγχρόνων Γερόντων γίνεται ἐμφανής ἡ καθολική ἀποδοχή τῆς ἁγιότητος τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ καί τῶν ἁγίων συγγραμμάτων του, ἡ ὀρθοδοξία του καί ἡ γνησιότητα τῶν ἁγιοπνευματικῶν ἐμπειριῶν του.

ΙΙΙ) Ἀσεβεῖς φλυαρίες περί τοῦ προσώπου τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ

Ἄς ἔλθουμε τώρα στό βιβλίο τοῦ Ἀλφέγιεφ. Γράφει στόν πρόλογο τοῦ βιβλίου ὁ ἐπίσκοπος Κάλλιστος:

«Ἀπό τήν εἰσαγωγή τοῦ Wensinck καί ἀπό ἄλλες ἐργασίες ἔμαθα ποιός ἦταν ὁ Ἰσαάκ... Ἀνακάλυψα πώς ἀνῆκε στήν Ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς, σ’ αὐτήν πού ἀποκαλεῖται συνήθως <Νεστοριανή>. Κι ἔτσι ἔφθασα σιγά σιγά στό σημεῖο νά συνειδητοποιήσω, πώς τοῦτο δέν σήμαινε πώς ὁ ἴδιος ὁ Ἰσαάκ ἤ ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα στήν ὁποία ἀνῆκε, θά μποροῦσε ἄκριτα νά καταδικαστοῦν ὡς αἱρετικοί.»

Ἀπό τά γραφόμενα τοῦ ἐπισκόπου Καλλίστου, ἀλλά καί ἀπό ὅλο τό βιβλίο τοῦ ἐπισκόπου Ἱλαρίωνος γίνεται ἀμέσως κατανοητό, ὅτι ἔχει διαγραφεῖ ἀπό τή συνείδησή τους ἡ ἐκκλησιαστική παράδοση περί τοῦ Βίου τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ και ότι «ἔμαθαν» ἀμφότεροι ἀπό τόν Wensinck καί ἀπό ἄλλες ἐργασίες, ὅτι ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ εἶναι Νεστοριανός!!!

Οἱ δυτικοί ἐρευνητές μελέτησαν τό νεστοριανό «βιβλίο τῆς ἁγνότητος» ὅπου γίνεται λόγος γιά κάποιον Ἰσαάκ πού γεννήθηκε στό Beit Qatraye στή δυτική ἀκτή τοῦ Περσικοῦ Κόλπου καί χειροτονήθηκε ἀπό τόν Νεστοριανό Givargis περίπου τό 660 ἐπίσκοπος Νινευΐ. Μετά 5 μῆνες παραιτήθηκε γιά ἄγνωστο λόγο καί ἀσκήτεψε στό ὄρος Matout. Μετά πῆγε στή Μονή Shabur, ὅπου πέθανε τυφλός ἀπό τό πολύ διάβασμα. Ἔγραψε καί κάποια βιβλία γιά τήν ἀναχωρητική ζωή. Μετά ἀπό αὐτή τή... φοβερή «ἀνακάλυψη», οἱ ἐρευνητές κατέληξαν ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ πού γνωρίζουμε!

Μέ πολύ μεγάλη εὐκολία ὁ Ἀλφέγιεφ περιφρονεῖ ὅλα τά ὑπάρχοντα στοιχεῖα τοῦ ὀρθοδόξου Βίου του: α) τόν τόπο καταγωγῆς πού εἶναι ἡ Νινευΐ, ἤ ἡ Ἔδεσσα τῆς Μεσοποταμίας καί ὄχι τό Κατάρ, β) τό χρόνο γεννήσεως, ὁ ὁποῖος ὑπολογίζεται περίπου 100 χρόνια νωρίτερα, γ) τή διήγηση γιά τήν αἰτία παραιτήσεως του τήν ὁποία ἀποκαλεῖ «θρῦλο» καί τήν ἄμεση ἀναχώρησή του καί ὄχι μετά 5 μῆνες, και δ) τόν τόπο τῆς ἀσκήσεως του σέ σκήτη καί ὄχι στό μοναστήρι Σαμπούρ. Πλάθει μύθους γιά τούς λόγους χειροτονίας καί παραιτήσεως ἀπό τό ἐπισκοπικό ἀξίωμα. Κατά τό πλεῖστον ὁ νεστοριανός ἱστορικός εἶναι, γιά τόν Ἀλφέγιεφ, πλήρως ἀξιόπιστος, ἐνῷ οἱ πληροφορίες τῶν ὀρθοδόξων εἶναι μυθώδεις καί ἐλλειπεῖς.

Πάντως ἀπό τή σύγκριση τῶν δύο Βίων γίνεται φανερό ὅτι ὁ ὑπό τῆς νεστοριανῆς ἱστορικῆς πηγῆς ἀναφερόμενος Ἰσαάκ εἶναι ἄλλο πρόσωπο διάφορο τοῦ Ὁσίου. Τό γεγονός ὅτι στήν περιοχή τῆς Συρίας-Περσίας-Μεσοποταμίας ἦταν διαδεδομένος ὁ νεστοριανισμός δέν σημαίνει πώς ἐκεῖ δέν ὑπῆρχαν ὀρθόδοξοι καί πώς ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ἐπίσκοπος Νινευΐ ταυτίζεται μέ τόν ἀναφερόμενο ἀπό τούς νεστοριανούς καί δέν εἶναι ὀρθόδοξος. Βέβαια ἀπό παλαιά δημιουργούνταν προβλήματα ταυτίσεως ὀρθοδόξων Πατέρων μέ αἱρετικούς. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει γιά τόν Ἅγιο Βαρσανούφιο:

«... δύο ἐστάθησαν Βαρσανούφιοι, ἕνας ὁ παρών Ἅγιος καί ὀρθοδοξότατος πατήρ, καί ἄλλος αἱρετικός, ἐκ τῆς αἱρέσεως τῶν μονοφυσιτῶν... τόν ὁποῖον… ἀναφέρει ὁ θεῖος Σωφρόνιος, ὁ πατριάρχης Ἰεροσολύμων... Ὅτι δέ ὁ θεῖος οὗτος Βαρσανούφιος... ἧτον ὀρθοδοξότατος καί ἐδέχετο αὐτόν ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ὡς Ἅγιον, ἐβεβαίωσε καί ὁ Ἅγιος Πατριάρχης Ταράσιος ἐρωτηθείς περί τούτου ἀπό τόν Ἅγιον Θεόδωρον τόν Στουδίτην. Βεβαιοῖ δέ καί ὁ αὐτός Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἐν τῇ αὐτοῦ Διαθήκῃ· Προσέτι… ἀποδέχομαι... καί πάντων τῶν θεσπεσίων Πατέρων, Διδασκάλων τε καί Ἀσκητῶν τούς βίους τε καί τά συγγράμματα. Τοῦτο δέ λέγω διά τόν φρενοβλαβῆ Πάμφιλον, τόν ἀπό Ἀνατολῆς φοιτήσαντα καί τούς δε τούς Ὁσίους διαβαλόντα· λέγω δή, Μᾶρκον, Ἡσαΐαν, Βαρσανούφιον, Δωρόθεόν τε καί Ἡσύχιον.»

Ἔτσι τό κριτήριο Ὀρθοδοξίας τῶν Ἁγίων εἶναι ἡ μαρτυρία τῶν μετ’ αὐτούς Ἁγίων Πατέρων. Σήμερα πιθανόν πολλοί ἐρευνητές καί πατρολόγοι ἐρευνώντας θά ταύτιζαν τούς δύο Βαρσανουφίους ἀκολουθώντας τόν «φρενοβλαβῆ» Πάμφιλο.

Ἔχουμε καί ἕνα ἀρκετά πρόσφατο παράδειγμα. Ὁ γνωστός ὀρθόδοξος θεολόγος John Meyendorff ἐπέμενε νά χαρακτηρίζει τόν Ἅγιο Σάββα τόν Βατοπεδινό ἀντιησυχαστή καί ἀντι-Παλαμίτη, ἄν καί ὁ βίος του εἶναι πλήρης ἁγιοπνευματικῶν ἐμπειριῶν. Τόν ταύτιζε ἐσφαλμένα μέ κάποιο ἀντιησυχαστή ὀνόματι Σάββα Λογαρᾶ μέχρις ὅτου σέ χειρόγραφο τῆς Ἱ. Μονῆς Μ. Λαύρας ἀποκαλύφθηκε ὅτι τό ἐπώνυμο τοῦ Ἁγίου ἦταν Τζῖσκος! Στ’ ἀλήθεια χρειαζόταν αὐτή ἡ μαρτυρία γιά να πεισθοῦμε περί τῆς ἁγιότητος τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Βατοπεδινοῦ, ὅταν ἔχουμε τό θαυμαστό Βίο του καί τή μαρτυρία τοῦ Ἁγίου Φιλοθέου;

IV) Τά ἀνοσιουργήματα τοῦ ψευδο-Ἰσαάκ

Μετά τήν ψευδοανακάλυψη ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ἦταν νεστοριανός, ἀκολούθησε καί ἄλλη «ἀνακάλυψη». Κάποιος δρ. Sebastian Brock ἀνακάλυψε τό 1983 σέ βιβλιοθήκη τῆς Ὀξφόρδης κάποιο χειρόγραφο τοῦ δεκάτου ἤ ἑνδεκάτου αἰῶνος πού περιεῖχε στή Συριακή γλῶσσα μιά συλλογή ἀσκητικῶν λόγων (41 Κεφάλαια) στό ὄνομα Ἰσαάκ τοῦ Σύρου. Τούς περισσότερους λόγους ἐξέδωσε ὁ Brock με ἀγγλική μετάφραση τό 1995.

Δυστυχῶς ἀπό τίς ἐκδόσεις «Θεσβίτης» τῆς Ἱ. Μονῆς Προφήτου Ἠλιού Θήρας μεταφράστηκαν σέ τρεῖς τόμους οἱ Λόγοι αὐτοί. Ὑποτίθεται ὅτι αὐτά εἶναι κείμενα γνήσια τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ. Ὅπως γράφει ὁ Ἀλφέγιεφ αὐτή ἡ συλλογή:

«... δέν μεταφράστηκε στήν Ἑλληνική καί δέν γνώρισε τή διάδοση τῆς πρώτης.»

Γιατί ἄραγε; Ὑπῆρχε λόγος; Μάλιστα. Ὑπάρχουν τρεῖς λόγοι σοβαρότατοι.

α) Διότι κατά τήν ὀρθόδοξη παράδοση τά κείμενα αὐτά δέν ἀνήκουν στόν ὅσιο Ἰσαάκ.

Πουθενά ἀπό ὀρθοδόξου πλευρᾶς δέν γίνεται μνεία γιά τά κείμενα αὐτά. Ἀπορεῖ στ’ ἀλήθεια κανείς γιά τή βεβαιότητα τοῦ Ἀλφέγιεφ καί τῶν εὐρωπαίων δασκάλων του ὅσον ἀφορᾶ τή γνησιότητα αὐτοῦ τοῦ, ὅπως τό ἀποκαλεῖ, «Β´ μέρους» τῶν ἔργων τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ, ὅταν κατά πολλούς δυτικούς μελετητές, τούς ὁποίους ὁ Ἀλφέγιεφ ἀκολουθεῖ κατά πόδας, τήν περίοδο αὐτή στήν περιοχή Συρίας-Μεσοποταμίας ὑπάρχουν πολλοί συγγραφεῖς μέ τό ὄνομα Ἰσαάκ. Τό γεγονός αὐτό δημιουργεῖ ἀμφιβολίες ὡς πρός τήν πατρότητα τῶν κειμένων πού φέρουν τό ὄνομα τοῦ Ἰσαάκ τῆς Νινευΐ. Τέτοιοι εἶναι ὁ Ἰσαάκ Ἀντιοχείας μέ κείμενα κατά νεστοριανῶν καί Μονοφυσιτῶν, οἱ μονοφυσίτες Ἰσαάκ τοῦ Ἀμίδα καί Ἰσαάκ Ἐδέσσης καί κάποιος ὀρθόδοξος Ἰσαάκ ἀπό τήν Ἔδεσσα. Ἀλλά καί ὁ Ἀλφέγιεφ διατελῶν ἐν συγχύσει προσπαθεῖ νά ξεκαθαρίσει τά κείμενα χωρίς κατά τή γνώμη μου ἀποτέλεσμα. Ἰδού τί γράφει:

«Ὁ Bedjan δίνει μερικά ἀποσπάσματα ἀπό τό Γ´ Μέρος [οἱ «εἰδικοί» κάνουν λόγο καί γιά Γ΄ μέρος(!)], ἀλλά αὐτά τά κείμενα ἀνήκουν στήν πραγματικότητα στόν Dadisho ἀπό τό Κατάρ...

Ἐπίσης ἀναφέρει τή Βίβλο τῆς Χάριτος, πού ἀποδίδεται στόν Ἰσαάκ, ἀλλά οἱ σύγχρονοι μελετητές ἀμφισβητοῦν τήν αὐθεντικότητά του. Ὁ D. Miller ὑποστηρίζει πώς δέν ἔχει γραφτεῖ ἀπό τόν Ἰσαάκ, ἀλλά ἀνήκει στήν πένα τοῦ Συμεών d- Taibutheh.»

Ἀκόμα καί ἀπό τά γνήσια κείμενα τοῦ Ἁγίου ὁρισμένα τά ἀποδίδει ὁ Ἀλφέγιεφ σέ αἱρετικούς. Πλήρης καί καθολική σύγχυση!

Γιά μᾶς τούς ὀρθοδόξους, βέβαια, οἱ ὁποῖοι ἐμπιστευόμαστε τήν Παράδοση τά πράγματα εἶναι ἁπλᾶ. Δέν δεχόμεθα, δέν παραλαμβάνουμε «ἀλλαχόθεν», δηλαδή ὑπό τῶν κλεπτῶν καί ληστῶν τῆς σωτηρίας μας ὅ,τι δέν μᾶς παραδίδει ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διά τῶν Ἁγίων Πατέρων. Παρά ταῦτα ἄς δοῦμε καί τό δεύτερο οὐσιαστικό λόγο ἀπορρίψεως τῶν κειμένων αὐτῶν.

β) Διότι σέ πολλά σημεῖα τά κείμενα αὐτά γέμουν νεστοριανῶν κακοδοξιῶν καί παραπέμπουν σέ αἱρετικούς.

Ὁ αἱρετικός Νεστόριος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, πίστευε ὅτι στόν Χριστό ὑπάρχουν ὄχι μόνο δύο φύσεις ἀλλά καί δύο πρόσωπα. Μή δυνάμενος νά δεχθεῖ τήν ἑνότητα τῶν θείων φύσεων στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τήν πρόσληψη τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως εἰς τήν Ὑπόστασιν τοῦ Θεοῦ Λόγου ἐπινόησε διαφόρων εἰδῶν ἑνώσεις «κατά τήν ἀξίαν... καί ταυτοβουλίαν καί ὁμοτιμίαν καί εὐδοκίαν καί ὁμωνυμίαν» ἀρνούμενος τήν καθ’ ὑπόστασιν Ἕνωση πού εἶναι καί ἡ προϋπόθεση τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτή τήν πλάνη ἀναθεματίσθηκε ἀπό τήν Γ´ ἐν Ἐφέσῳ Οἰκουμενική Σύνοδο. Ἀπό τά κείμενα τοῦ ψευδο-Ἰσαάκ ἀποσπάσματα τῶν ὁποίων παραθέτει ὁ Ἀλφέγιεφ, γίνεται φανερό ὅτι ὁ συγγραφεύς τους εἶναι νεστοριανός. Ἰδού ἀποσπάσματα:

(1)

«Δοξάζω τή θεία Σου Φύση Κύριε, ἐπειδή ἔκανες τή φύση μου... τόπο ὅπου μπορεῖς νά κατοικήσεις καί ναό ἅγιο γιά τή Θεότητά Σου, δηλαδή γιά Ἐκεῖνον πού κρατᾶ τά σκῆπτρα τῆς Βασιλείας σου... τό ἔνδοξο σκήνωμα τῆς αἰώνιας Ὕπαρξης Σου... τόν Ἰησοῦ Χριστό...»

Ἐδῶ βλέπουμε νά διαχωρίζεται ἡ Θεία φύση ἀπό τήν ἀνθρώπινη. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἷναι ἕνας ἄνθρωπος πού εἶναι ἁπλῶς «τό ἔνδοξο σκήνωμα τῆς Θεότητος». Πρόκειται γιά τή νεστοριανική πλάνη.

(2)

«Δέν διστάζουμε νά ἀποκαλοῦμε τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Κυρίου μας -καί εἶναι ὄντως ἀληθινός ἄνθρωπος - «Θεό» καί «Δημιουργό» καί «Κύριο»... Εἶπε ἀκόμα καί στούς Ἀγγέλους νά τόν λατρεύουν... Παραχώρησε σ’ Αὐτόν νά λατρεύεται ἀδιάκριτα μαζί μέ Ἐκεῖνον, μέ μιά ἑνιαία πράξη λατρείας γιά τόν Ἄνθρωπο πού ἔγινε Κύριος καί γιά τή Θεότητα ἐξίσου…»

Κι ἐδῶ βλέπουμε δύο χωριστά πρόσωπα «Ἐκεῖνον» καί «Αὐτόν» τόν «Ἄνθρωπο» μέ κεφαλαῖο Α καί τήν «Θεότητα», στούς ὁποίους ἀπονέμεται ἡ ἴδια τιμή!! Γιά τό λόγο αὐτό ὁ ἱερός Δαμασκηνός ἀποκαλοῦσε τόν Νεστόριο «ὀλεθριώτατο ἀνθρωπολάτρη», ἀφοῦ θεωρώντας τό Χριστό ἄνθρωπο, ἔστω καί μέ κεφαλαῖο Α, τόν λατρεύει ὡς Θεό.

Ἀλλά ἡ πλάνη αὐτή εἶχε ξεκινήσει ἀπό τόν διδάσκαλο τοῦ Νεστορίου τόν Θεόδωρο ἐπίσκοπο Μοψουεστίας (392-428) καί ἀπό τόν Διόδωρο Ταρσοῦ διδάσκαλο τοῦ Θεοδώρου. Ὁ Θεόδωρος ὁμιλεῖ γιά «συνάφειαν» δηλαδή «ἕνωσιν δύο ἐντελῶς χωριστῶν ὄντων κατά ἐπαφήν». Πίστευε ἐπίσης ὅτι «πρό τῆς Ἀναστάσεως ὁ Χριστός ἠδύνατο νά ἁμαρτήση· καί νά αἰχμαλωτισθῆ ἀπό ρυπαρούς λογισμούς». Γιά τίς πλάνες του μετά θάνατον καταδικάσθηκε ἀπό τήν Ε´ Οἰκουμενική Σύνοδο (553 μ. Χ). Διαβάζουμε στά Πρακτικά της:

«Ὅταν λοιπόν ἐφέραμεν εἰς τό μέσον τάς κατεσπαρμένας εἰς τά βιβλία του [τοῦ Θεοδώρου] βλασφημίας, ἐθαυμάσαμεν εἰς αὐτάς τήν μακροθυμίαν τοῦ Θεοῦ πῶς δέν ἐκάη αὐτοστιγμεί ἀπό τό θεῖο πῦρ ἡ γλῶσσα του καί ὁ νοῦς του πού ἐξήμεσαν τέτοια πράγματα... Οὔτε οἱ δαίμονες δέν ἐτόλμησαν νά εἴπουν ποτέ τοιαῦτα πράγματα ἐναντίον Σου!»

Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας γράφει γιά τό Θεόδωρο καί τό Διόδωρο σέ ἐπιστολή του πρός τόν βασιλέα Θεοδόσιο:

«Ὑπῆρξε ἕνας Θεόδωρος καί πρό αὐτοῦ ἕνας Διόδωρος... Αὐτοί ὑπῆρξαν οἱ πατέρες τῆς ἀσεβείας τοῦ Νεστορίου. Καθ’ ὅσον εἰς τά βιβλία πού συνέθεσαν βλασφημοῦν ὑπέρογκα κατά τοῦ πάντων ἡμῶν Σωτῆρος Χριστοῦ.»

Καί ὅμως αὐτοί οἱ αἱρεσιάρχες στά κείμενα τοῦ ψευδο-Ἰσαάκ ἀναφέρονται ὡς οἱ μεγαλύτεροι διδάσκαλοι. Γράφει περί τοῦ Θεοδώρου Μοψουεστίας ὁ ψευδο-Ἰσαάκ:

«Ὅποιος θέλει μπορεῖ νά στραφεῖ στά γραπτά τοῦ Εὐλογημένου Ἑρμηνευτῆ σέ ἕναν ἄνθρωπο... πού τοῦ παραδόθηκαν μέ ἐμπιστοσύνη τά κρυμμένα μυστήρια τῆς Ἁγίας Γραφῆς... Τόν δεχόμαστε μᾶλλον σάν ἕναν ἀπό τούς ἀποστόλους, καί ὅποιος ἀντιτάσσεται στούς λόγους του... τόν θεωροῦμε ξένο πρός τήν κοινότητα τῆς Ἐκκλησίας.»

Τό Διόδωρο Ταρσοῦ ἀποκαλεῖ «μεγάλο διδάσκαλο τῆς Ἐκκλησίας» καί «ἱερό Διόδωρο» ἐνῶ καί οἱ δύο Θεόδωρος καί Διόδωρος ἀποκαλοῦνται στύλοι τῆς Ἐκκλησίας.

γ) Διότι στά ψευδοϊσάακεια συγγράμματα διακηρύσσεται ἡ ὠριγενική κακοδοξία περί ἀποκαταστάσεως τῶν πάντων.

Ὁ ψευδο-Ἰσαάκ δέχεται τήν ὠριγενιστική πλάνη τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν πάντων. Ὁ Ὠριγένης πίστευε, ἀντίθετα ἀπό τούς φοβερούς λόγους τοῦ Κυρίου περί αἰωνίου Ζωῆς και αἰωνίου κολάσεως, ὅτι κάποια στιγμή ἡ κόλαση θά λάβει τέλος καί ὅλοι θά μποῦνε στον Παράδεισο! Ὁ ψευδο-Ἰσαάκ παραπέμπει στούς αἱρετικούς Θεόδωρο καί Διόδωρο πού δέχονταν αὐτές τίς ἰδέες γιά νά θεμελιώσει τήν κακοδοξία περί τοῦ τέλους τῆς Γεέννης. Παραπέμπει στό Θεόδωρο πού γράφει:

«... Ποτέ δέν θά ἔλεγε ὁ Χριστός... «δαρήσεται πολλάς» καί «δαρήσεται ὀλίγας», ἄν οἱ ποινές πού ἀναλογοῦν στίς ἁμαρτίες μας δέν ἦταν νά λάβουν κάποτε τέλος.»

Παραπέμπει καί στόν Διόδωρο πού λέει:

«… οἱ ραβδισμοί πού περιμένουν τούς κακούς δέν εἶναι αἰώνιοι... μπορεῖ νά βασανίζονται ὅπως τούς ἀξίζει γιά ἕνα σύντομο μόνο διάστημα... ὅμως κατόπιν τούς περιμένει ἡ εὐτυχία τῆς ἀθανασίας πού εἶναι παντοτινή.»

Μέ βάση αὐτές τίς αἱρετικές διδασκαλίες ὁ ψευδο-Ἰσαάκ κάμει ἕνα ἅλμα βαθύτερο στήν πλάνη γράφοντας:

«Εἶναι ξεκάθαρο πώς ὁ Θεός δέν ἐγκαταλείπει τούς πεπτωκότες, καί πώς δέν θά ἀφήσει τούς δαίμονες νά παραμείνουν στήν δαιμονική τους κατάσταση, οὔτε τούς ἁμαρτωλούς στίς ἁμαρτίες τους. Ἀντιθέτως θά τούς ὁδηγήσει σ’ αὐτή τήν κατάσταση τῆς τέλειας ἀγάπης καί τῆς ἀπάθειας τοῦ νοῦ, τήν ὁποία κατέχουν ἤδη οἱ ἅγιοι ἄγγελοι... Ἴσως νά φθάσουν σέ μιά τελειότητα ἀκόμη μεγαλύτερη καί ἀπό αὐτήν τῆς παρούσας ὕπαρξης τῶν ἀγγέλων»!!!

Φοβερές βλασφημίες αὐτοῦ τοῦ ψευδοαγίου! Οἱ δαίμονες νά γίνουν ἀνώτεροι ἀπό τούς ἀγγέλους! Ὁ ψευδο-Ἰσαάκ βάλθηκε νά πραγματοποιήσει τά ἀρχέγονα σχέδια τοῦ Ἑωσφόρου βάζοντας τον πάνω ἀπό ὅλους.

V) Ἡ κακίστη παρέμβαση τοῦ ἐπισκόπου Καλλίστου Ware

Στά 1998 ὁ ἐπίσκοπος Διοκλείας Κάλλιστος Ware ἔγραψε ἕνα ἄρθρο στό περιοδικό Theology Digest (1998) μέ τίτλο: «Τολμᾶμε νά ἐλπίζουμε γιά τή σωτηρία ὅλων;» Και καταλήγει γράφοντας ὅτι:

«ἡ πίστη μας στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μᾶς κάνει νά ἐλπίζουμε ὅτι ὅλοι θά σωθοῦν.»

Μέ τό ἄρθρο αὐτό τίθενται ὑπό συζήτηση οἱ βάσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐσχατολογίας, στην πραγματικότητα τά ἴδια τά λόγια τοῦ Κυρίου. Διερωτᾶται ὁ ἐπίσκοπος Κάλλιστος ἄν θα ὑπάρξει αἰωνία κόλαση. Βάζει τόν ἀναγνώστη μπροστά στό φιλοσοφικό δίλημμα: ἔσχατος δυαλισμός ἤ ἔσχατη ἀποκατάσταση καί συμφιλίωση. Ἰδού τό σκεπτικό του:

«Ἄν ξεκινοῦμε τονίζοντας ὅτι ὁ Θεός δημιούργησε ἕναν κόσμο «καλόν λίαν» καί ἐάν ἔπειτα ὑποστηρίζουμε ὅτι ἕνα σημαντικό μέρος τῆς λογικῆς Του δημιουργίας θά καταλήξει σέ ἀνυπόφορη ὀδύνη, χωρισμένο ἀπό Αὐτόν αἰώνια, αὐτό ἀσφαλῶς ὑποδηλώνει ὅτι ὁ Θεός ἔχει ἀποτύχει στό δημιουργικό Του ἔργο καί ἔχει ἡττηθεῖ ἀπό τίς δυνάμεις τοῦ κακοῦ. Εἴμαστε ἥσυχοι καί ἱκανοποιημένοι μέ ἕνα τέτοιο συμπέρασμα; Ἤ τολμοῦμε, ἔστω καί μέ κάποιο δισταγμό, πέρα ἀπό αὐτή τή δυαδικότητα, νά βλέπoυμε πρός μία ἔσχατη ἀποκατάσταση τῆς ἑνότητος ὅπου «ὅλα θά εἶναι καλά; (all shall be well)»

Ἀναζητεῖ λοιπόν ὁ ἐπίσκοπος Κάλλιστος ἕνα... happy end γιά τό μέλλον τοῦ κόσμου. Ὅμως αὐτό βρίσκεται σέ ἀντίθεση με τήν ἐν ἐλευθερίᾳ ἀγάπη τοῦ φιλανθρώπου Δεσπότου πρός τά πλάσματά Του. Ὁ ἐπίσκοπος χρησιμοποιεῖ γνωστά χωρία ὅπου γίνεται λόγος γιά «κόλασιν αἰώνιον», γιά τό «πῦρ τό αἰώνιον», «τόν ἀκοίμητο σκώληκα», καί «τό χάσμα τό μέγα» τά ὁποῖα, ὅπως γράφει, «ἀποδίδονται εὐθέως στόν Ἰησοῦ»! Ἀφήνει νά ἐννοηθεῖ ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι μεταφορές καί σύμβολα ἐνῷ τό ἐπίθετο αἰώνιος μπορεῖ νά ἔχει σχέση μόνο μέ τόν παρόντα αἰῶνα ὄχι με τόν μέλλοντα… Βάζει λοιπόν τό δηλητήριο τῆς ἀμφιβολίας γιά τό νόημα τῶν φοβερῶν λόγων τοῦ Κυρίου καί στή συνέχεια ἀντιπαραβάλλει τά χωρία αὐτά μέ μιά ἄλλη σειρά χωρίων ἀπό τίς Ἐπιστολές τοῦ Ἀπ. Παύλου, τά ὁποῖα ἑρμηνεύει ὅπως ὁ Ὠριγένης. Γιά τόν Ὠριγένη γράφει:

«Το λάθος τοῦ Ὠριγένους ἦταν ὅτι προσπάθησε νά πεῖ πάρα πολλά. Α ὐ τ ό ε ἶ ν α ι ἕ ν α σ φ ά λ μ α π ο ύ θ α υ μ ά ζ ω μ ᾶ λ λ ο ν π α ρ ά ἀ π ο σ τ ρ έ φ ο μ α ι, (δική μας ἡ ἀραίωση) ἀλλά ὁπωσδήποτε ἦταν λάθος.»

Στά πλαίσια τοῦ θαυμασμοῦ του γιά τόν Ὠριγένη ὁ Κάλλιστος Ware καί γιά νά τόν ὑπερασπιστεῖ φθάνει στό σημεῖο νά ἀμφισβητεῖ τό οἰκουμενικό κῦρος τῆς καταδίκης τοῦ Ὠριγένους ἀπό τήν Ε΄ Οἰκουμ. Σύνοδο.

Γιά νά στηρίξει τή κακοδοξία του περί ἀποκαταστάσεως τῶν πάντων ὁ ἐπίσκοπος Κάλλιστος παρουσιάζει τόν Ἀββᾶ Ἰσαάκ ὡς ἀνήκοντα στήν «Ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς» δηλαδή ὡς νεστοριανό καί ἀποδέχεται ὡς γνήσια τά κακόδοξα ψευδοϊσαάκεια ἔργα. Γράφει ὅτι ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ δέν εἶχε σχέση ὑπακοῆς μέ τόν Βυζαντινό Αὐτοκράτορα καί ὡς ἐκ τούτου οὔτε ἀναγνώριζε τήν Ε΄ Οἰκ. Σύνοδο οὔτε ἐλάμβανε ὑπ᾽ ὄψιν του τά ἀναθέματα πού ἐκείνη εἶχε υἱοθετήσει κατά τοῦ Ὠριγένους. Ἰδού λοιπόν ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ νεστοριανός καί ὠριγενιστής και παρά ταῦτα Ἅγιος! Παραδοξότητες ἄν μή τί ἄλλο! Γράφει ἀκόμη ὁ ἐπίσκοπος Κάλλιστος ὅτι ὁ:

«Ἰσαάκ... μέ περισσότερο πάθος ἀπό τον Ὠριγένη ἀπορρίπτει ὁποιοδήποτε ὑπαινιγμό ὅτι ὁ Θεός εἶναι μνησίκακος καί ἐκδικητικός... και ὅταν τιμωρεῖ... ὁ σκοπός εἶναι ἀναμορφωτικός καί θεραπευτικός.»

Ἰσχυρίζεται τέλος ὅτι γιά τον Ἅγιο Ἰσαάκ -στήν οὐσία γιά τόν ψευδο-Ἰσαάκ:

«... ἡ Γέεννα δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἕνας τόπος ἐξαγνισμοῦ καί καθάρσεως, πού βοηθεῖ στό νά ἔλθει εἰς πέρας τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ ὁ ὁποῖος «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμ. 2, 4).»

Μέ τον τρόπο αὐτό ὁ Ἀββᾶς μας, ἀδίκως ἐπωμιζόμενος τίς κακοδοξίες τοῦ ψευδο-Ἰσαάκ, κατατάσσεται στούς ὀπαδούς τῆς θεωρίας τοῦ καθαρτηρίου πυρός. Καί βέβαια πλαγίως ἀλλά σαφῶς τή θεωρία αὐτή ἀσπάζεται καί ὁ ἴδιος ὁ ἐπίσκοπος Κάλλιστος ὁ ὁποῖος δέν παραλείπει νά παρατηρήσει ὅτι:

«... οἱ ρωμαιοκαθολικές καί Ὀρθόδοξες ἀπόψεις περί <μέσης καταστάσεως> [τῶν ψυχῶν] μετά θάνατον, δέν βρίσκονται σέ τόσο ὀξεῖα ἀντίθεση μεταξύ τους, ὅσο φαίνεται ἐκ πρώτης ὄψεως»!

Λοιπόν φαίνεται ὅτι ὁ ἐπίσκοπος αὐτός νομίζει ὅτι κατάλαβε καλύτερα ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες τί σημαίνει Καθαρτήριο καί πόσο ἀσήμαντη εἶναι αὐτή ἡ πλάνη τοῦ Παπισμοῦ! Να ἕνα ἀκόμη οἰκουμενιστικό προγεφύρωμα πρός τήν κατεύθυνση τῶν παπικῶν, ὅπου κλήθηκε να παίξει τό ρόλο του καί ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Δυστυχῶς γιά τούς ἔνθερμους, ὄψιμους ὀπαδούς τοῦ Ὠριγενισμοῦ, ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ἀρνεῖται νά παίζει ρόλους καί ἡ γνησία διδασκαλία του διαψεύδει τίς φροῦδες ἐλπίδες τους.

VI) Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ περί τῆς αἰωνίου Ζωῆς καί τῆς αἰωνίου κολάσεως

Ὅλες οἱ προαναφερθεῖσες κακοδοξίες τῶν ψευδοϊσαακείων συγγραμμάτων δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τόν Ἀββᾶ Ἰσαάκ, καί τήν κατά πάντα ὀρθόδοξη διδασκαλία του.

α) Ὅσον ἀφορᾶ στίς νεστοριανές κακοδοξίες, παρά τίς... φιλότιμες προσπάθειες τοῦ Ἀλφέγιεφ καί τῶν σύν αὐτῷ, δέν μποροῦν νά ἀποδείξουν ὅτι τέτοιες πλάνες ὑπάρχουν στα γνήσια ἔργα τοῦ Ἁγίου.

β) Ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀποκατάσταση τῶν πάντων πρέπει νά εἰπωθοῦν τά ἑξῆς: Ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ ἐκφράζει τήν καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ ἀγάπη του πρός κάθε πλάσμα ἀκόμα καί πρός τούς δαίμονες:

«Ἠρωτήθη πάλιν... Καί τί ἔστι καρδία ἐλεήμων; καί εἶπε· καῦσις καρδίας ὑπέρ πάσης τῆς κτίσεως, ὑπέρ τῶν ἀνθρώπων, καί τῶν ὀρνέων, καί τῶν ζώων, καί τῶν δαιμόνων, καί ὑπέρ παντός κτίσματος. Καί ἐκ τῆς μνήμης αὐτῶν καί τῆς θεωρίας αὐτῶν ρέουσιν οἱ ὀφθαλμοί αὐτοῦ δάκρυα. Ἐκ τῆς πολλῆς καί σφοδρᾶς ἐλεημοσύνης τῆς συνεχούσης τήν καρδίαν, καί ἐκ τῆς πολλῆς καρτερίας σμικρύνεται ἡ καρδία αὐτοῦ, καί οὐ δύναται βαστάξαι ἤ ἀκοῦσαι ἤ ἰδεῖν βλάβην τινά ἤ λύπην μικράν ἐν τῇ κτίσει γινομένην. Καί διά τοῦτο καί ὑπέρ τῶν ἀλόγων, καί ὑπέρ τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀληθείας, καί ὑπέρ τῶν βλαπτόντων αὐτόν ἐν πάσῃ ὥρα εὐχήν μετά δακρύων προσφέρει, τοῦ φυλαχθῆναι αὐτούς, καί ἱλασθῆναι αὐτοῖς ὁμοίως καί ὑπέρ τῆς φύσεως τῶν ἑρπετῶν ἐκ τῆς πολλῆς αὐτοῦ ἐλεημοσύνης τῆς κινουμένης ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἀμέτρως καθ’ ὁμοιότητα Θεοῦ.»

Αὐτή ὅμως ἡ ἀγάπη δέν ἀκυρώνει τή διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου τήν ὁποία διατρανώνει ὁ Ἀββᾶς μας:

«Καί διεχώρισε [ὁ Θεός] τά ὅρια τῶν διαφορῶν τῶν κατασκηνωμάτων αὐτῶν εἰπών˙ ὅτι ἀ π ε λ ε ύ σ ο ν τ α ι ο ὗ τ ο ι ε ἰ ς κ ό λ α σ ι ν α ἰ ώ ν ι ο ν, δ η λ ο ν ό τ ι ο ἱ ἁ μ α ρ τ ω λ ο ί ˙ ο ἱ δ έ δ ί κ α ι ο ι, ε ἰ ς ζ ω ή ν α ἰ ώ ν ι ο ν ἐ κ λ ά μ ψ ο υ σ ι ν ὡ ς ὁ Ἥ λ ι ο ς. Και πάλιν˙ ἥξουσιν ἀπό ἀνατολῶν καί δυσμῶν καί ἀνακλιθήσονται ἐν τοῖς κόλποις Ἀβραάμ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, οἱ δέ υἱοί τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τό σκότος τό ἐξώτερον˙ ὅπου ὁ κλαυθμός καί ὁ βρυγμός τῶν ὀδόντων. Ὅπερ ἐστί παντός πυρός φοβερώτατον.»

Ὁ ψευδο-Ἰσαάκ ὄντας ἕνας ἀφώτιστος νεστοριανός γιά νά δικαιολογήσει τήν πλάνη περί ἀποκαταστάσεως τῶν πάντων ὁμιλεῖ γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ρωτᾶ:

«Ποιός μπορεῖ νά πεῖ ἤ νά φανταστεῖ πώς ἡ ἀγάπη τοῦ Κτίστου δέν εἶναι ἀνώτερη τῆς Γεέννης;»

Ὁ γλυκύτατος ἀββᾶς μας τοῦ ἀπαντᾶ:

«Ἄτοπον ἐστι λογίζεσθαι τινα, ὅτι οἱ ἁμαρτωλοί ἐν τῇ γεέννῃ στεροῦνται τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.»

Δηλαδή εἶναι παράλογο νά σκεφτεῖ κάποιος ὅτι οἱ ἁμαρτωλοί στήν κόλαση στεροῦνται τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δέν ἀπουσιάζει οὔτε ἀπό τήν κόλαση γιατί ὡς ἄκτιστη ἐνέργεια προσφέρεται σέ ὅλους, ἡ δέ κόλαση δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό τήν διαρκῆ ἄρνηση τῆς προσφερομένης ἀγάπης. Αὐτή ἡ ἀγάπη γιά μέν τούς πιστούς γίνεται φῶς, γιά δέ τούς κολασμένους πῦρ. Ἰδού πῶς τά γράφει αὐτά ὁ εὐλογημένος Ὅσιος Ἰσαάκ:

«Ἐγώ δέ λέγω, ὅτι ἐν τῇ γεέννῃ κολαζόμενοι, τῇ μάστιγι τῆς ἀγάπης μαστίζονται. Καί τί πικρόν καί σφοδρόν τό τῆς ἀγάπης κολαστήριον; Τουτέστιν ἐκεῖνοι οἵτινες ἠσθήθησαν, ὅτι εἰς τήν ἀγάπην ἔπταισαν μείζονα τήν κόλασιν ἔχουσι πάσης φοβουμένης κολάσεως. Ἡ γάρ λύπη ἡ βάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ ἐκ τῆς εἰς τήν ἀγάπην ἁμαρτίας, ὀξυτέρα ἐστίν πάσης κολάσεως γινομένης. Ἄτοπον ἐστι λογίζεσθαι τινα, ὅτι οἱ ἁμαρτωλοί ἐν τῇ γεέννῃ στεροῦνται τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀγάπη ἔκγονόν ἐστί τῆς γνώσεως τῆς ἀληθείας, ἥτις ὁμολογουμένως κοινῶς πᾶσι δίδοται. Ἐνεργεῖ δέ ἡ ἀγάπη ἐν τῇ δυνάμει αὐτῆς κατά διπλοῦν τρόπον· τούς μέν ἁμαρτωλούς κολάζουσα, ὡς καί ἐνταῦθα συμβαίνει πρός φίλον ἀπό φίλου· τούς δέ τετηρηκότας τά δέοντα, εὐφραίνουσα ἐν αὐτῇ. Καί αὕτη ἐστί κατάγε τόν ἐμόν λόγον ἡ ἐν τῇ γεέννη κόλασις, ἡ μεταμέλεια.»

Ἀντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς ὅτι ἡ κόλαση δέν εἶναι τιμωρία ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, ἀλλά συνέπεια τῶν ἐπιλογῶν τοῦ ἀνθρώπου. Καί αὐτό σεβόμενος ὁ Θεός δέν κάμει βίαιη ἀνατροπή, ὅπως ἰσχυρίζονται οἱ ὠριγενιστές, μαζί τους καί ὁ ψευδο-Ἰσαάκ, καταργώντας τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου.

VI) Ἡ σκοπιμότητα τοῦ βιβλίου τοῦ ἐπισκόπου Ἱλαρίωνος Ἀλφέγιεφ

Πάντως ὁ ἐπίσκοπος Ἀλφέγιεφ, ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου «Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Ὁ πνευματικός του κόσμος» δέν νοιώθει τήν ἀνάγκη νά δικαιολογήσει τόν ψευδοάγιο γιά τίς πλάνες του. Τόν ταυτίζει μέ τόν Ἅγιο Ἰσαάκ καί πιστεύει ὅτι ὁ Ἅγιος ἔχει τέτοιες κακόδοξες ἀπόψεις ἐπειδή ἀνῆκε δῆθεν στή νεστοριανή «ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς». Αὐτή ἡ «ἐκκλησία», κατά τόν Ἀλφέγιεφ, στήν οὐσία της δέν εἶναι νεστοριανή ἄν καί

α) «συνέχισε νά μνημονεύει τόν Θεόδωρο καί τόν Διόδωρο καί μετά τόν ἀναθεματισμό τους ἀπό τό Βυζάντιο» (sic)·

β) ἄν καί «συμπεριέλαβε το ὄνομα τοῦ Νεστορίου στά δίπτυχα...»·

γ) ἄν καί «ἀκολουθοῦσε τή θεολογική καί χριστολογική σκέψη πού βρισκόταν πιό κοντά σέ αὐτήν τοῦ Νεστορίου».

Μιλᾶμε πλέον γιά θεολογικές φαιδρότητες πού δέν χρήζουν σχολίων! Ἀλλά οὔτε μέ τήν Ἐκκλησία τῶν Ἰακωβιτῶν ἔχει πρόβλημα ὁ συγγραφέας ἡ ὁποία:

«… ἀποκαλεῖται ἐπίσης <μονοφυσιτική> ἀπό τούς θεολογικούς ἀντιπάλους της, ὅπως ἐξ ἄλλου καί ἡ ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς εἶναι <νεστοριανή> ὅπως ἰσχυρίζονταν οἱ ἐχθροί της»!!!

Ὅλες αὐτές εἶναι… ἐκκλησίες! Ἡ διαφορά εἶναι ὅτι στή μιά περίπτωση ἔχουμε τήν «ἑλληνόφωνη βυζαντινή παράδοση», ἐνῷ στήν ἄλλη τήν «ἀνατολικοσυριακή παράδοση» καί «δυτικοσυριακή παράδοση».

Ἔτσι ὁ ἐπίσκοπος Ἀλφέγιεφ:

• δημιουργεῖ μιά σύγχυση καί ἐνσπείρει ἀμφιβολίες περί τῆς Μοναδικότητος καί τῆς Ἀληθείας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

• Ἐμβάλλει ἀμφιβολίες περί τῆς Ἀληθείας πού ἐκφράζεται διά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων.

• Βάζει, ὡς μή ὄφειλε, στό στόμα τοῦ Ἁγίου βλάσφημες κακοδοξίες καί κλονίζει τήν ἐμπιστοσύνη τῶν πιστῶν στή διδασκαλία καί τήν ἁγιότητά του.

• Καί τέλος κατατάσσοντας τόν Ἅγιο Ἰσαάκ στούς νεστοριανούς, τόν ἀδικεῖ, ἀκυρώνει τήν ὀρθοδοξία του καί ἀλλάζει τήν βασική πίστη τῆς Ἐκκλησίας ὅτι Ἅγιος εἶναι μ ό ν ο ὁ θεωθείς καί ὅτι θεοῦται μόνο ὅποιος εἶναι σέ κοινωνία μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Τελικός σκοπός τοῦ βιβλίου εἶναι νά προωθήσει τήν οἰκουμενιστική προοπτική ἀφοῦ ὅπως λέγει:

«… ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Ἰσαάκ... διέσχισε τούς ὁμολογιακούς φραγμούς», καί

«... τά γραπτά του συνεχίζουν νά τραβοῦν τήν προσοχή τῶν χριστιανῶν πού ἀνήκουν σέ διάφορες παραδόσεις, ἀλλά μοιράζονται τήν κοινή πίστη στό Χριστό, πού μετέχουν στήν ἀναζήτηση τῆς σωτηρίας.»

Αὐτό βέβαια εἶναι ἡ μισή ἀλήθεια. Ὄντως ἀναζητοῦν τή σωτηρία οἱ ἑτερόδοξοι, ἀλλά δέν μοιράζονται τή σωτήριο πίστη τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πού ἀνήκει. Γι᾽ αὐτό διερωτώμεθα:

- Πῶς τολμοῦν κάποιοι κατ᾽ ὄνομα ὀρθόδοξοι νά ἀσεβοῦν στόν κατά τούς Ἁγίους Πατέρας «θεοφόρο φιλόσοφο» Ἀββᾶ Ἰσαάκ, νά ἀμαυρώνουν τό σεπτό του πρόσωπο, νά δυσφημοῦν την ἁγιότητα καί νά νοθεύουν τίς θεόπνευστες συγγραφές του;

- Ἀφοῦ δέν εἴμαστε ἄξιοι τόν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων του νά λύσουμε, ὡς ἄγευστοι τῶν οὐρανίων ἐμπειριῶν του, γιατί δέν ἁπτόμεθα τοῦ κρασπέδου τῶν ἱματίων του γιά νά τόν ἔχουμε πρός τόν Χριστό θερμότατον πρέσβυ;

- Καί ἐάν δέν ἔχουμε τή διάθεση οὔτε αὐτό νά κάνουμε, γιατί βάζουμε σκάνδαλα στην ὠφέλεια τῶν Ὀρθοδόξων καί προσκόμματα στή μεταστροφή τῶν ἑτεροδόξων πού θέλγονται ἀπό τή διδασκαλία του καί ζητοῦν νά εἰσέλθουν στήν Μία, Ἁγία, Καθολική, Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία;

- Δέν θά ἔπρεπε ὁ τόσο καί πανταχοῦ ἀγαπώμενος Ἅγιος Ἰσαάκ νά παραμένει ἕνας δείκτης πρός τήν ὀρθοδοξία, ἕνα κλειδί γιά νά ἀνοίξουν οἱ καρδιές τῶν μαραζωμένων ἀπό τήν αἵρεση πλανεμένων στή Δύση ἀδελφῶν μας, μιά κλήση στό ὀρθόδοξο βάπτισμα πού εἶναι ἡ ἀπαρχή τῆς σωτηρίας καί στήν κατά Χριστόν ὀρθόδοξη ἄσκηση;

Γράφει ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ:

«Ἰδού γάρ τό βάπτισμα δωρεάν συγχωρεῖ, καί οὐ ζητεῖ ὅλως τί, ἀλλ’ ἤ πίστιν. ἐν τῇ μετανοίᾳ δέ τῶν ἁμαρτιῶν τῇ μετά τό βάπτισμα, οὐ δωρεάν, ἀλλά ζητεῖ κόπους καί θλίψεις, καί λύπας τῆς κατανύξεως, καί δάκρυα καί κλαυθμόν καιροῦ πολλοῦ καί οὕτω συγχωρεῖ...»

- Δέν θά ἔπρεπε τέλος ὁ ἅγιος νά ἀποτελεῖ μιά ζῶσα ὑπόδειξη ὅτι χωρίς τήν ὀρθόδοξη πίστη καί τό βάπτισμα δέν μπορεῖ κανείς ὄχι μόνο νά γευθεῖ κάτι τί ἀπό τήν γλυκυτάτη διδασκαλία τοῦ ἁγίου, ἀλλά οὔτε νά τόν κατανοήσει ὀρθά;

VII) Ὁ π. Παΐσιος καί ἡ ἀδικία στό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου

Γράφεται στό βίο τοῦ Γέροντος Παϊσίου ὅτι ὁ Γέροντας ἄκουσε κάποτε αὐτές τίς συκοφαντίες περί νεστοριανισμοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰσαάκ. Λυπημένος πολύ καί προσευχόμενος ἔλαβε ἄνωθεν πληροφορία περί τῆς ὀρθοδοξίας τοῦ Ἁγίου. Μετά ἀπ’ αὐτό στό μηναῖο τοῦ Ἰανουαρίου στίς 28, πού ἑορτάζεται ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος πρόσθεσε τά ἑξῆς:

«...καί Ἰσαάκ τοῦ μεγάλου ἡσυχαστοῦ καί πολύ ἀδικημένου.»

Πάντως ἡ ἀδικία πού γίνεται στον Ἅγιο Ἰσαάκ μέ τό βιβλίο τοῦ Ἀλφέγιεφ καί ἄλλα παρεμφερῆ βιβλία καί δημοσιεύματα, στήν οὐσία εἶναι ἀδικία πού γίνεται τόσο σέ κάποιους ὀρθοδόξους πού βλέπουν τόν Ἅγιο μέ καχυποψία καί στεροῦνται ἔτσι τήν ὠφέλεια ἀπό τήν αὐθεντική του διδασκαλία καί τίς πρεσβεῖες του, ὅσο καί στούς ἑτεροδόξους πού τόν βλέπουν σάν ἕνα σοφό χριστιανό διδάσκαλο, μέ πολύ καλές συμβουλές καί ὄχι ὡς τόν θαυμαστό ὀρθόδοξο, ἐκκλησιαστικό διδάσκαλο τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Εἰδεμή ὅσον ἀφορᾶ... στόν ἴδιο τόν Ἅγιο... αὐτός δέν στερεῖται καθόλου τήν ἄκτιστη δόξα μέ τήν ὁποία τόν περιβάλλει ὁ Κύριος στή βασιλεία Του.

Ἐμπιστοσύνη στήν ἱερά Παράδοση

Μετά ἀπό ὅσα ἐλέχθησαν γίνεται φρονοῦμε σαφές ὅτι πρέπει πάντοτε νά ἐμπιστευόμεθα τήν ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας, πού παραλαμβάνει ἐκ τῶν Ἁγίων Πατέρων καί παραδίδει τόν Βίο καί τά κείμενα τῶν Ἁγίων καί θεοφόρων Πατέρων. Ἐν προκειμένῳ ἡ Ἐκκλησία μᾶς παραδίδει τά θεοφώτιστα ἔργα τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ στην ἑλληνική τους μετάφραση, κείμενα ὀρθοδοξότατα, ἔμπλεα χάριτος καί παραμυθίας. Ἄν δέν ἐμπιστευθοῦμε τήν Ἱερά Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας πάντα θά τελοῦμε ἐν συγχύσει καί θά εἴμαστε ὡς «νήπιοι κλυδωνιζόμενοι καί περιφερόμενοι παντί ἀνέμῳ τῆς διδασκαλίας» (Ἐφ. 4, 14) τῶν ἀθέων καί ὀρθολογιστῶν φράγκων θεολόγων, οἱ ὁποῖοι ἄμοιροι τῆς θείας χάριτος διψοῦν καί ἐρευνοῦν χωρίς ἀποτέλεσμα.

Πηγή: Ὄρθρος - Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν