Ἀδελφοί μου χριστιανοί, πρέπει νά τό ἔχετε χαρά καί μεγάλη τιμή καί νά εὐχαριστεῖτε τόν Θεό γι᾽ αὐτό, τό ὅτι ἀνήκετε στήν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ, πού λέγεται «Ἐκκλησία». Ναί, αὐτό εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Εἶναι ἡ οἰκογένεια τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ. Καί ἀφοῦ ἀνήκουμε ὅλοι στήν ἴδια οἰκογένεια, πρέπει νά νοιώθουμε μεταξύ μας ὡς ἀδελφοί. Λεγόμαστε «ἀδελφοί», γιατί ὅλοι ἔχουμε τήν ἴδια «δελφύ», δηλαδή τήν ἴδια κοιλιά.

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 17 Ἰουλίου 2016

KYΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

 ΟΧΙ ΟΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΟΙ ΠΑΠΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ

1. Ἀδελφοί μου χριστιανοί, πρέπει νά τό ἔχετε χαρά καί μεγάλη τιμή καί νά εὐχαριστεῖτε τόν Θεό γι᾽ αὐτό, τό ὅτι ἀνήκετε στήν οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ, πού λέγεται «Ἐκκλησία». Ναί, αὐτό εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Εἶναι ἡ οἰκογένεια τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ. Καί ἀφοῦ ἀνήκουμε ὅλοι στήν ἴδια οἰκογένεια, πρέπει νά νοιώθουμε μεταξύ μας ὡς ἀδελφοί. Λεγόμαστε «ἀδελφοί», γιατί ὅλοι ἔχουμε τήν ἴδια «δελφύ», δηλαδή τήν ἴδια κοιλιά. Ποιά εἶναι αὐτή ἡ κοιλιά; Εἶναι ἡ ἁγία Κολυμβήθρα. Σάν κοιλιά δέν μοιάζει ἡ Κολυμβήθρα; Δύο φορές γεννηθήκαμε, χριστιανοί μου. Γεννηθήκαμε μία φορά ἀπό τήν μάνα μας γιά νά πεθάνουμε. Καί μᾶς πῆρε ἡ Μάνα μας Ἐκκλησία καί μᾶς ἔβαλε στήν δική της κοιλιά, τήν ἅγια Κολυμβήθρα, γιά νά μήν πεθάνουμε. Γι᾽ αὐτό καί τό βάπτισμα λέγεται «ἀναγέννηση». Εἶναι μία δεύτερη γέννα, πνευματική γέννα, μετά τήν πρώτη, τήν φυσική.

2. ῞Ολοι ἐμεῖς λοιπόν ἀνήκουμε στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, γιατί ὅλοι μας εἴμαστε βαπτισμένοι καί μυρωμένοι. Ἡ Ἐκκλησία, ἡ οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὅποία μιλᾶμε, εἶναι ΜΙΑ. Ἔτσι τό ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστης μας, τό «Πιστεύω», πού πρέπει νά τό λέτε κάθε μέρα στήν προσευχή σας. «Εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν», λέγουμε. Καί Αὐτή ἡ ΜΙΑ Ἐκκλησία ἔχει τήν ὀρθή πίστη καί τήν σώζουσα ἀλήθεια. Αὐτή ΜΟΝΟ ἡ Ἐκκλησία ἔχει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, πού μᾶς σώζει καί μᾶς ἁγιάζει μέ τά ἱερά της Μυστήρια. Εἶναι ἡ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.

Μέλη τῆς Ἐκκλησίας Αὐτῆς εἶναι ὅσοι εἶναι βαπτισμένοι καί μυρωμένοι ἀπό ὀρθόδοξο ἱερέα καί ὁμολογοῦν τήν ὀρθόδοξη πίστη. Οἱ αἱρετικοί δέν μποροῦν νά λέγονται μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἀκριβῶς γιατί εἶναι αἱρετικοί· γιατί δέν δέχονται τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. 

3. Σᾶς τό λέγω αὐτό, χριστιανοί μου, γιατί εἶναι μερικοί καί μάλιστα ρασοφόροι καί μάλιστα ὑψηλοί ρασοφόροι, πού λέγουν ὅτι καί οἱ αἱρετικοί, μπορεῖ νά λέγονται, μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ὄχι, χριστιανοί μου, ὄχι! Οἱ αἱρετικοί οὔτε βαπτισμένοι καί μυρωμένοι ἀπό ὀρθόδοξο ἱερέα εἶναι, οὔτε τήν ὀρθή πίστη ἔχουν καί γι᾽ αὐτό δέν εἶναι δυνατόν νά ἀνήκουν στήν Ἐκκλησία. Ξέρουμε ποῦ τό πᾶνε αὐτοί πού λέγουν αὐτά τά λόγια. Τό πᾶνε στόν οἰκουμενισμό. Γιατί, ἄν ποῦμε ὅτι στά μέλη τῆς Ἐκκλησίας ἀνήκουν καί οἱ αἱρετικοί, τότε δημιουργοῦμε μία Ἐκκλησία μέ ὀρθοδόξους καί αἱρετικούς μαζί, ἕνα ἀνακάτωμα καί ἕνα μπέρδεμα ὅλων τῶν θρησκευτικῶν δοξασιῶν, γιά μιά ἑνότητα τάχα, καί αὐτό εἶναι ὁ οἰκουμενισμός. Γι᾽ αὐτό καί πρέπει νά ἀποκρούσουμε μέ προσευχή, πρῶτα, καί μέ δυνατά ἐπιχειρήματα ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες, ἔπειτα, τήν πλάνη αὐτή, πού ἀποτελεῖ αἵρεση. Πουθενά οἱ ἅγιοι Πατέρες δέν ὀνομάζουν «Ἐκκλησία» τούς αἱρετικούς. Πουθενά! Καί ὡς «Ἐκκλησία» βέβαια δέν ἐννοῶ τήν λέξη ἁπλᾶ ὡς συνάθροιση ἀνθρώπων, ἀλλά ὡς τόν θεῖο ἐκεῖνο Ὀργανισμό, πού ἵδρυσε ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία μας· ἐννοῶ «τόν ἴδιο τόν Χριστό παρατεινόμενον στούς αἰώνας», ὅπως τό λέει ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος. Αὐτό εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, στήν ὁποία ἀνήκουν μόνο οἱ Ὀρθόδοξοι καί ὄχι οἱ αἱρετικοί. Οἱ αἱρετικοί ἀποτελοῦν «ἐκκλησία – δηλαδή συγκέντρωση – πονηρευομένων», ὅπως λέγουν κάπου οἱ Πατέρες τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου γι᾽ αὐτούς.

4. Βέβαια, πόθος μας καί προσευχή ὅλων μας εἶναι καί οἱ αἱρετικοί νά ἀποτελέσουν μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀλλά αὐτό θά γίνει, ἀφοῦ πρῶτα αὐτοί ἀρνηθοῦν τήν αἵρεσή τους, δηλαδή, ἀφοῦ πρῶτα μετανοήσουν. Ἔτσι ὅμως, ὅπως εἶναι αὐτοί τώρα μέ τήν πλάνη τῆς αἵρεσης, ἄς τό καταλάβουν καί αὐτοί, ἀλλά, ἄς τό καταλάβουν καί μερικοί δικοί μας, ὅτι δέν μπορεῖ νά ἀποτελοῦμε μέ αὐτούς – τούς αἱρετικούς – Ἐκκλησία. Τότε, τί εἶναι οἱ αἱρετικοί; Εἶναι μία παράταξη, εἶναι μία ὁμάδα καί μία συναγωγή, ἀλλά ὄχι Ἐκκλησία, μέ τήν βαθειά θεολογική καί σωστική ἔννοια τῆς λέξης. Βέβαια, εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ λέξη «ἐκκλησία» ἐχρησιμοποιεῖτο ἀπό παλαιά μέ τήν γενική ἔννοια τῆς συγκέντρωσης. Ἔτσι ἔχουμε τήν ἔκφραση «ἐκκλησία τοῦ δήμου» γιά παράδειγμα. Ἔτσι ἔχουμε πάλι ἀπό παλαιότερα καί τίς ἐκφράσεις «Ρωμαϊκή ἐκκλησία», «Προτεσταντική ἐκκλησία» κ.λπ. Σήμερα ὅμως, πού οἱ αἱρετικοί θέλουν νά παρουσιάσουν τίς συναθροίσεις τους ὡς πραγματική Ἐκκλησία μέ τήν σωστική ἔννοια τῆς λέξης, μέ τήν ἔννοια τοῦ θείου Ὀργανισμοῦ, πού ἵδρυσε ὁ Χριστός γιά τήν σωτηρία μας, ἐμεῖς πρέπει μέ πολλή φροντίδα νά ἀποφεύγουμε τήν ἔκφραση «Ἐκκλησία» γι᾽ αὐτούς, γιά τούς αἱρετικούς. ᾽Ονομάζοντες ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι τούς αἱρετικούς «Ἐκκλησία», ἔστω καί μέ τήν γενική ἔννοια τῆς λέξης, βοηθοῦμε, ξαναλέγω, τήν οἰκουμενιστική κίνηση, πού θέλει νά ἑνοποιήσει ὅλους, ἀσχέτως τῶν δογματικῶν διαφορῶν, καλώντας τους ὅλους μαζί «Ἐκκλησία». Πρέπει, λοιπόν, νά ἀποφεύγουμε νά λέγουμε τήν ἔκφραση «Ρωμαϊκή ἐκκλησία», ἡ ὁποία χρησιμοποιεῖται πολύ ἐλεύθερα καί ἀπό ἐπίσημα ἀρχιερατικά χείλη.

5. Δηλαδή, θά ρωτήσει κάποιος, καί οἱ Καθολικοί, οἱ Παπικοί, εἶναι αἱρετικοί καί δέν πρέπει νά τούς καλοῦμε «Ἐκκλησία»; Ἀδελφοί μου, σᾶς ἐξήγησα καί ἄλλοτε ὅτι οἱ Καθολικοί, ναί, εἶναι αἱρετικοί καί δέν εἶναι ἁπλῶς σχισματικοί. Ἔχουν γραφεῖ, τώρα τελευταῖα μάλιστα, ὡραῖα βιβλία δυνατῶν θεολόγων σχετικά μέ αὐτό καί μπορεῖτε νά τά διαβάσετε. Ἀλλά, γιά τούς Παπικούς– γιά νά μήν σᾶς πῶ τίς πάμπολλες αἱρέσεις τους –, σᾶς λέγω γενικά μόνο γι᾽ αὐτούς ὅτι οἱ Παπικοί, ναί, εἶναι αἱρετικοί. Ὅπως οἱ Χιλιαστές εἶναι αἱρετικοί, γιατί δέν πιστεύουν στήν Ἁγία Τριάδα, δέν πιστεύουν στήν Παναγία μας καί δέν κάνουν τόν Σταυρό τους, ἔτσι καί οἱ Παπικοί, οἱ Καθολικοί, πού λέμε, εἶναι τό ἴδιο: Ἔχουν ἄλλη Ἁγία Τριάδα, πιστεύουν ἄλλη Παναγία καί κάνουν διαφορετικά τόν Σταυρό τους. Ἀλλά, γιά νά μήν λέγω τά δικά μου λόγια, σᾶς λέγω τόν σύντομο λόγο τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ περί τῶν Παπικῶν. Λέγει λοιπόν καθαρά καί ξεκάθαρα ὁ ἅγιος περί τῶν Παπικῶν - τῶν Λατίνων: «Ὡς αἰρετικούς αὐτούς ἀπεστράφημεν καί διά τοῦτο αὐτῶν ἐχωρίσθημεν. Αἱρετικοί εἰσί καί ὡς αἱρετικούς αὐτούς ἀπεκόψαμεν...· Φευκτέον αὐτούς ὡς φεύγει τις ἀπό ὄφεως, ἀπό αὐτούς τούς χριστοκαπήλους καί χριστεμπόρους. Ἡμεῖς δι᾽ οὐδέν ἄλλο ἀπεσχίσθημεν τῶν Λατίνων, ἀλλ᾽ ἤ ὅτι εἰσίν οὐ μόνον σχισματικοί, ἀλλά καί αἱρετικοί» (βλ. Ι. Καρμίρη, τά Δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τόμ. Β´, Graz – Austria 1968² σ. 353-362. Καί Συνεδρίαση τῆς Συνόδου Φεράρας - Φλωρεντίας στό Πηδάλιον,  ἔκδ. Ρηγόπουλος, Θεσαλονίκη 1991, σ. 55).

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Πηγή: Ακτίνες

Μετά την ολοκλήρωση των αναφορών και επισημάνσεων για τη Σύνοδο στην Κρήτη ακολουθεί το μέρος, στο οποίο θα περιγραφεί, κατά τη σειρά των Διπτύχων, η στάση των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών στην εν λόγω  Σύνοδο.

Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης

Το Πατριαρχείο επιδίωξε επί των ημερών του σημερινού Πατριάρχου Βαρθολομαίου να συγκληθεί η Πανορθόδοξη Σύνοδος. Θεώρησε ότι θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση του κύρους προσωπικά του Πατριάρχου και γενικότερα του χειμαζόμενου υπό την τουρκική εξουσία Πατριαρχείου. Το Φανάρι επιδίωξε την πραγματοποίησή της Συνόδου με κάθε τρόπο και με κάθε θυσία. Δέχθηκε να μη συγκληθεί στην Κωνσταντινούπολη. Αποδέχθηκε την ένσταση κυρίως των Πατριαρχείων Ρωσίας και Σερβίας, ότι δεν είναι δυνατό Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας να τελείται υπό το βλέμμα του Μουσταφά Κεμάλ και υπό την τουρκική σημαία. Δέχθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης να προεδρεύει καθήμενος στο μέσον αλλά σε ίδιο ύψος με τους άλλους Προκαθημένους. Δέχθηκε οι αποφάσεις προ και κατά τη Σύνοδο να είναι ομόφωνες.

Για να συμμετάσχει στη Σύνοδο ο νεαρός και φιλόδοξος Αρχιεπίσκοπος Τσεχίας και Σλοβακίας Ραστισλάβ δέχθηκε να ταπεινωθεί και να τον αναγνωρίσει, αυτόν στον οποίο είχε επιβάλλει το επιτίμιο της ακοινωνησίας, για Κανονικούς λόγους... Πέτυχε να προσεγγίσει τον Μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας Αμφιλόχιο και να τον πείσει να συμμετάσχει ο ίδιος και να πεισθεί και ο Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος να συμμετάσχει μαζί με όλη την αντιπροσωπεία στη Σύνοδο της Κρήτης, παρά τις ζωηρές επιφυλάξεις, που είχαν εκφραστεί στην πρόσφατη Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Σερβίας. Επίσης το Φανάρι πρόσφερε κίνητρα στον Ορθόδοξο Αρχιεπίσκοπο της Πολωνίας και στην ολιγομελή αντιπροσωπείας της, ώστε να συμμετάσχουν στη Σύνοδο. Η παρουσία στη Σύνοδο των αντιπροσωπειών Σερβίας, Πολωνίας και Τσεχίας – Σλοβακίας έσπασε το μπλοκ των Σλαβικών Εκκλησιών. Αυτό ήταν θετικό, αλλά καθόλου αρκετό για την επιτυχία της Συνόδου.

Η παθιασμένη επιθυμία του Φαναρίου να διεξαχθεί η Σύνοδος το οδήγησε σε σοβαρά λάθη τακτικής. Αποτέλεσμα,  με  ευθύνη του απέτυχε ο σκοπός της Συνόδου στην Κρήτη, να φανεί η Ορθοδοξία ενωμένη, υπό την ηγεσία του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. Το  βασικό λάθος ήταν ότι το Φανάρι δέχθηκε κατά την προδιαδικασία και κατά τη Σύνοδο οι αποφάσεις να είναι ομόφωνες. Όταν εκ των υστέρων αντελήφθη το λάθος του και ο Μητροπολίτης Περγάμου διαπίστωσε ότι έτσι η Σύνοδος είναι υπό τον έλεγχο ή, ακόμη, και τον εκβιασμό μιας Εκκλησίας ήταν αργά. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είχε υπογράψει την αιχμαλωσία του. 

Άλλο σοβαρό λάθος ήταν η στάση του έναντι του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Αυτό παρά το ότι λέγεται «Ελληνορθόδοξο» ( Σημ.γρ. Το «Συρορθόδοξο» είναι μονοφυσιτικό) αποτελείται πλέον σχεδόν αποκλειστικά από άραβες το γένος κληρικούς και λαϊκούς. Πολλοί κληρικοί του είναι ελληνόφωνοι και έχουν σπουδάσει σε ελληνικά πανεπιστήμια, όπως ο σημερινός Πατριάρχης Ιωάννης. Από τα παλιά χρόνια το Πατριαρχείο Αντιοχείας είχε προστριβές με το από Έλληνες ποιμαινόμενο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Μετά την από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων τοποθέτηση Μητροπολίτου στο Κατάρ (Σημ. γρ. Όπου σπανίζουν οι Έλληνες και γενικά οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί) το Πατριαρχείο Αντιοχείας, που θεωρεί το Κατάρ κανονικό του έδαφος, διέκοψε την κοινωνία με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έως ότου αυτό αποσύρει τον Μητροπολίτη του από το Κατάρ.

Το Πατριαρχείο Αντιοχείας κατά τα τελευταία χρόνια προειδοποιούσε συνεχώς πως αν δεν αποσύρει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων το Μητροπολίτη από το Κατάρ εκείνο θα απέχει από τις διαδικασίες. Έχοντας αποσπάσει το «ομόφωνο» στις αποφάσεις πίεζε στο να ικανοποιηθεί το αίτημά του, γιατί αν απουσίαζε δεν μπορούσαν να προχωρήσουν οι διαδικασίες και επομένως η Σύνοδος. Εν όψει και της Συνόδου έγιναν προσπάθειες από το Φανάρι και το Υπουργείο των Εξωτερικών της Ελλάδος να αρθεί το αδιέξοδο, αλλά αυτές δεν είχαν αποτέλεσμα. 

Το Φανάρι είχε πάρει την απόφαση του, να παραβεί την υπογραφή του και να συνέλθει η Σύνοδος στην Κρήτη ανεξαρτήτως των όσων τοπικών Εκκλησιών θα συμμετάσχουν.  Εν τούτοις έκαμε μια τελευταία προσπάθεια να μεταπείσει το Πατριαρχείο Αντιοχείας να αλλάξει άποψη. Στις 30 και 31 Μαΐου 2016 η Πατριαρχική Σύνοδος επελήφθη του προβλήματος μεταξύ των δύο πρεσβυγενών Πατριαρχείων και πήρε την απόφαση μετά την Σύνοδο της Κρήτης να προτείνει τη σύσταση Επιτροπής «προς μελέτην του ζητήματος και εξεύρεσιν κοινώς αποδεκτής λύσεως».

Η απόφαση αυτή του Φαναρίου ήταν χονδροειδές λάθος τακτικής. Το σκληρά δοκιμαζόμενο Πατριαρχείο της Αντιοχείας εξέλαβε την εν λόγω απόφαση ως εμπαιγμό προς αυτό και ως απλοϊκή και εκ του πονηρού προσπάθεια να υφαρπαγεί η παρουσία του στη Σύνοδο. Επίσης την εξέλαβε ως ένα φαινόμενο εθνοφυλετισμού εκ μέρους του Φαναρίου και του ελληνικού ΥπΕξ, αφού πιστεύει ότι θα μπορούσαν, όπως συνέβη στην περίπτωση του Πατριάρχου Ειρηναίου, να πιέσουν και να πετύχουν το Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων να αποσύρει τον Μητροπολίτη του από το Κατάρ.

Τελικά η στρατηγική προσπάθεια της Εκκλησίας της Ελλάδος να προσεγγίσει το Ελληνορθόδοξο αλλά αραβικό πλέον Πατριαρχείο Αντιοχείας και να αναπτύξει καλή σχέση μαζί του, δίνοντας υποτροφίες σε πολλούς σπουδαστές του, κληρικούς και λαϊκούς και προσφέροντας γενναία βοήθεια προς αυτό κινδυνεύει να αποτύχει από τα λάθη του Φαναρίου. Είναι όμως μόνο λάθη, ή είναι επιλογή του Φαναρίου και του ΥπΕξ να υποστηριχθεί το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων ανεξαρτήτως των συνεπειών που έχει αυτή η επιλογή στις σχέσεις τους με το Πατριαρχείο Αντιοχείας; Είναι λυπηρό το γεγονός ότι το ίδιο το Φανάρι εξωθεί στη διάσπαση της ενότητας της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Με το Πατριαρχείο της Μόσχας είναι διαφορετική η περίπτωση. Ουδείς αγνοεί το γεγονός ότι η Μόσχα διεκδικεί αυτό για το οποίο κατηγορεί το Φανάρι, το «Πρωτείο» της Ορθοδοξίας. Ο πανσλαβισμός είναι μια ασθένεια, μία κοσμική μόλυνση και ένας ισχυρός πειρασμός της σλαβικής ευσεβείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μεγάλος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι στο Ημερολόγιο του έχει γράψει ολόκληρο άρθρο, τον Μάρτιο του 1877, με τίτλο «Η Κωνσταντινούπολη αργά ή γρήγορα θα γίνει δική μας» (Dostoievski “Journal d’ un ecrivain”, Gallimard, 11e edition, 1951, p. 476). Σ’ αυτό ονειρεύεται ότι οι Ρώσοι θα απελευθερώσουν την Βασιλεύουσα και τους Ορθοδόξους Χριστιανούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και θα στήσουν πάλι εκεί τον Δικέφαλο Αετό... Μεγάλος πειρασμός για το Πατριαρχείο της Μόσχας είναι και η  εκκοσμικευμένη αντίληψη του, ότι ο ισχυρότερος πρέπει και να ηγείται της Ορθοδοξίας...  

Με το δεδομένο αυτό το Οικουμενικό Πατριαρχείο ακολουθεί λάθος στρατηγική έναντι του Πατριαρχείου της Μόσχας. Έχει επιλέξει τον εκκοσμικευμένο  ανταγωνισμό ισχύος και έχει εμπλακεί σε έναν άνισο σε βάρος Του αγώνα. Η επιλογή του Φαναρίου θάπρεπε να είναι η αποστολική και πατερική πορεία του, για να εμπνέει, με την πνευματικότητά του, τον σεβασμό, ακόμη και αυτών που το υποβλέπουν. Όμως αυτή η επιλογή είναι έξω από τη λογική των Φαναριωτών. Επίσης το Φανάρι έχει επιλέξει να ενεργεί ανοίγματα στους Ρωμαιοκαθολικούς και στους Προτεστάντες για να έχει από αυτούς τα πιστοποιητικά της θέσεώς του μεταξύ των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, αλλά χάνει αξιοπιστία και σεβασμό από τους Ορθοδόξους χριστιανούς, τους οποίους ωθεί, εκόντες – άκοντες, στην αγκαλιά της Ρωσικής Εκκλησίας, που εμφανίζεται ως η προστάτιδα της Πατερικής Παράδοσης...

Το Φανάρι στον ανταγωνισμό ισχύος με τη Μόσχα επισείει την απειλή να αναγνωρίσει ως Αυτοκέφαλη Εκκλησία την Ουκρανική. Υποστηρίζει ότι θα επικαλεστεί τη θέληση των Ορθοδόξων της Ουκρανίας, δια της κυβερνήσεώς τους, να χειραφετηθούν και εκκλησιαστικά. Όμως αν προβεί σε ένα τόσο σοβαρό εγχείρημα, κατά παράβαση των όσων έχουν συμφωνηθεί για την αναγνώριση του Αυτοκεφάλου και αντιφάσκοντας στα όσα υποστηρίζει περί εθνοφυλετισμού, θα προκαλέσει οριστικό σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, Αυτό, ενώ υποστηρίζει ότι είναι ο αποφασιστικός παράγων της ενότητας Της....

Η στρατηγική της Ρωσικής Εκκλησίας και η επιδίωξή της ήταν να μην επιτρέψει στον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο να εμφανιστεί στη Σύνοδο ως «ο επικεφαλής των 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων», αλλά στο τέλος Της να είναι ο ηττημένος και ο ταπεινωμένος, ως έχοντας αποτύχει να ενώσει τους Ορθοδόξους χριστιανούς. Η Μόσχα πέτυχε στην επιδίωξή της, εκμεταλλευόμενη τα λάθη τακτικής του Φαναρίου.

Από τον Ιανουάριο του 2016 ήταν σαφές ότι η Μόσχα, μαζί με τις  «αδελφές» Της Εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Γεωργίας υπονόμευε τη Σύνοδο. Η Αντιόχεια είναι άλλη περίπτωση. Επειδή η Ρωσική Εκκλησία ακολουθεί την πολιτική του κ. Πούτιν στη Μέση Ανατολή, αυτός υποστηρίζει τον κ. Άσαντ στον πόλεμο στη Συρία και το Πατριαρχείο Αντιοχείας προτιμά τον Άσαντ από τους κατευθυνόμενους από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ σουνίτες βαχαμπίτες της αντιπολίτευσης και από τους εγκληματίες του Ισλαμικού Κράτους, είναι φυσικό Αυτό να είναι με την Εκκλησία της Ρωσίας. Το Φανάρι, από την πλευρά του, κάνει ό, τι μπορεί να Το σπρώχνει στην αγκαλιά Της...

Τακτικά το Φανάρι δεν θα έπρεπε να προχωρήσει στη σύγκληση της Συνόδου, για να μην πέσει στην παγίδα της Μόσχας. Φαίνεται το ανάποδο, πως αν ανέβαλε τη Σύνοδο θα έπαιζε το παιχνίδι της Μόσχας. Αυτή είναι η παγίδα στην οποία έπεσε το Φανάρι. Αν ανέβαλε τη Σύνοδο θα φαινόταν ότι συνεχίζει την προσπάθειά Του για την ενότητα της Ορθοδοξίας και ότι έχει πάντα την πρωτοβουλία των κινήσεων. Θα συγκαλούσε πάλι τους Προκαθημένους και Επιτροπές να συζητήσουν επί των ενστάσεων που είχαν εγερθεί. Είναι βέβαιο ότι δεν θα υπήρχε αποτέλεσμα, αφού η Μόσχα δεν θέλει τη σύγκληση της Συνόδου για τους λόγους που προαναφέρθηκαν και το Φανάρι δεν αλλάζει τη μοναχική του πορεία προς τον οικουμενισμό και την παγκοσμιοποίηση. Η Σύνοδος βεβαίως θα πήγαινε πίσω, πιθανόν άλλα πενήντα χρόνια, όμως το Φανάρι θα Την είχε αναβάλλει και δεν θα έμενε στην Ιστορία ότι «πέτυχε» να προβάλει στον κόσμο μια διχασμένη Ορθοδοξία και να μη συζητήσει το σύνολο των δέκα θεμάτων, που είχε και το ίδιο συμφωνήσει να συζητηθούν.

Άλλη επιλογή της στρατηγικής του Φαναρίου είναι η πρόσδεση του, απ’ ευθείας και δια μέσου της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής,  στην κυβέρνηση των ΗΠΑ και στους πλουσίους οφικιαλίους Του στη μεγάλη αυτή χώρα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι οφικιάλιοι και η Αρχιεπισκοπή Αμερικής  ανέλαβαν τις δαπάνες του Πατριαρχείου για τη Σύνοδο. Οι δαπάνες δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητες. Επίσης Αμερικανοί βουλευτές και γερουσιαστές, όπως οι Ζέλντιν και Ρόϊς, προέβησαν σε κολακευτικές δηλώσεις υπέρ του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και πρόβλεψαν την επιτυχία της Συνόδου και του ιδίου... Τόσο κολακευτικές, που βάφτισαν τις «τιμής ένεκεν» απονομές στον Πατριάρχη του τίτλου του διδάκτορος ως κανονικούς τίτλους σπουδών... Ο κ. Βαρθολομαίος έχει μόνο το πτυχίο της Σχολής της Χάλκης και διδακτορικό από το Ρωμαιοκαθολικό Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης στο Κανονικό Δίκαιο...

Σαφής ένδειξη της σχέσης με τις ΗΠΑ ήταν η επίσκεψη του  Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Δημητρίου στο αεροπλανοφόρο «Χάρι Τρούμαν», που ναυλοχούσε στη Σούδα, ως εκπροσώπου του Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου...  Ο Οικουμενικός Πατριάρχης για την ενίσχυση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων δήλωσε δημόσια ότι προσφέρει 10.000 $ και όχι Ευρώ.... Αυτό ασφαλώς όχι γιατί το Ευρώ είναι κατά τι ακριβότερο του δολαρίου... Σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ ασφαλώς θέλουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο να ηγείται των Ορθοδόξων  και όχι το Πατριαρχείο της Μόσχας. Όμως στα κρίσιμα ζητήματα ουδέν έχουν πράξει υπέρ του Φαναρίου. Οι περιουσίες του Πατριαρχείου δημεύονται, ο Ελληνισμός φυλλοροεί στην Κωνσταντινούπολη, η Σχολή της Χάλκης δεν ανοίγει και η Αγία Σοφία βεβηλώνεται...

Πατριαρχείο Αλεξανδρείας

Η αντιπροσωπεία του Πατριαρχείου της Αλεξανδρείας στη Σύνοδο της Κρήτης είχε ελάχιστη συνεισφορά στην όλη διαδικασία. Ήταν «σε όλα ναι» προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, χωρίς καν να επιχειρηματολογεί...Όσοι μίλησαν περισσότερο προκαλούσαν αρνητικά ή/και ειρωνικά σχόλια. Οι έχοντες σοβαρή σκέψη απέφυγαν να μιλήσουν... Ο Π

ατριάρχης κ. Θεόδωρος στη διαδικασία εντός της Συνόδου ουδέν το ουσιώδες προσέφερε. Όσα εκτός Συνόδου είπε προς τους «συμπατριώτες» του Έλληνες της Κρήτης ήσαν απλοϊκά και γλυκανάλατα. Οι Μητροπολίτες του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας συμμετέσχον στη Σύνοδο, αλλά και να απουσίαζαν, δεν θα γινόταν αισθητή η απουσία τους...

Πατριαρχείο Αντιοχείας

Το Πατριαρχείο Αντιοχείας δεν συμμετέσχε στη Σύνοδο της Κρήτης. Η, όπως θεωρεί, με την υποστήριξη του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και της Ελληνικής κυβερνήσεως, εισπήδηση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων σε περιοχή (Κατάρ), την οποία θεωρεί κανονικό του έδαφος, επηρέασε αποφασιστικά την επιλογή του να μη συμμετάσχει.

Μετά τη λήξη της Συνόδου στην Κρήτη και συγκεκριμένα στις 27 Ιουνίου 2016, συνεδρίασε η Σύνοδος του  Πατριαρχείου Αντιοχείας υπό την προεδρία του Πατριάρχου Ιωάννου Ι΄. Μετά τη συνεδρίαση οι Συνοδικοί Μητροπολίτες εξέδωσαν Ανακοινωθέν, με το οποίο δηλώνουν ότι δεν αναγνωρίζουν ως Σύνοδο αλλά ως «Συνέλευση» τη σύγκληση των δέκα τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Κρήτη. Στο Ανακοινωθέν ενημερώνουν για τις ακόλουθες ομόφωνες αποφάσεις τους:

• Θεωρούν τη συνάντηση της Κρήτης ως μία προκαταρκτική Συνέλευση της Πανορθοδόξου μεγάλης Συνόδου. Επομένως θεωρούν ότι τα εγκριθέντα έγγραφα δεν είναι τελικά, αλλά ανοικτά προς συζήτηση και τυχόν τροποποιήσεις, όταν συγκληθεί η Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, με την παρουσία και τη συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Επομένως οι αποφάσεις δεν δεσμεύουν καθ’ ονονδήποτε τρόπο το Πατριαρχείο Αντιοχείας και πάσης Ανατολής.
• Αρνούνται την απόδοση του συνοδικού χαρακτήρα σε οποιαδήποτε ορθόδοξη συνέλευση, στην οποία δεν συμμετέχουν όλες οι Ορθόδοξες αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Επομένως αρνούνται την ονομασία της Συνελεύσεως της Κρήτης ως «Αγίας και Μεγάλης Συνόδου».
• Διαβεβαιώνουν ότι η αρχή της ομοφωνίας εξακολουθεί να είναι ο βασικός κανόνας, ο οποίος διέπει τις διορθόδοξες σχέσεις. Υπενθυμίζουν ότι η απόφαση των Προκαθημένων του 2014 ήταν ότι «Άπασαι αι αποφάσεις, κατά τε την Σύνοδον και κατά το προπαρασκευαστικόν αυτής στάδιον λαμβάνονται καθ’ ομοφωνίαν».

Κατά τη Σύνοδο τους οι Αντιοχείς Αρχιερείς μνημόνευσαν τον Μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλο, ο οποίος απήχθη πριν από τρία και πλέον χρόνια από τους ισλαμιστές. Σημειώνεται ότι για τον απαχθέντα Μητροπολίτη, του οποίου αγνοείται η τύχη, δεν υπήρξε οποιαδήποτε μνεία στην Εγκύκλιο της Συνόδου στην Κρήτη... Επίσης προσευχήθηκαν υπέρ της αναπαύσεως όλων όσοι μαρτύρησαν για τη Χριστιανική τους Πίστη στη Συρία και στις άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.

Το χειμαζόμενο και σκληρά δοκιμαζόμενο  Πατριαρχείο Αντιοχείας θα έπρεπε να είχε όλη την έμπρακτη αγάπη, την αλληλεγγύη και τη συμπαράσταση  των υπολοίπων τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Έτσι θα φαινόταν η ενότητά της...Αντί αυτού επιδείχθηκε αδιαφορία προς τα ζητήματά του. Μητροπολίτης του Πατριαρχείου Αντιοχείας μας είπε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο τους συμπεριφέρεται ως να είναι δεύτερης κατηγορίας Ορθόδοξοι Χριστιανοί και εξέφρασε τη λύπη του, που ο κ. Βαρθολομαίος κατηγόρησε άδικα το Πατριαρχείο Αντιοχείας για την απουσία του από τη Σύνοδο της Κρήτης.

Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αποτέλεσε τον κύριο παράγοντα της αποτυχίας της Συνόδου στην Κρήτη.  Η επιμονή του στο να εισπηδήσει σε περιοχή του Πατριαρχείου Αντιοχείας και να εγκαταστήσει στο Κατάρ τον Αρχιεπίσκοπο Κατάρων Μακάριο προκάλεσε τη δικαιολογημένη αντίδραση του Πατριαρχείου Αντιοχείας και την απουσία του από τη Σύνοδο της Κρήτης.

Ο Πατριάρχης κ. Θεόφιλος έχει καλές σχέσεις με την ισλαμική εξουσία του Κατάρ και όχι μόνο δεν υποχωρεί μπροστά στην εύλογη αντίδραση του Πατριαρχείου Αντιοχείας, αλλά ενώ υποστηρίζει ότι δεν έχει χρήματα για να επισκευάσει τον Πανάγιο Τάφο προχωρεί  στην ανέγερση Ορθοδόξου Ναού στο Κατάρ, όπου ζουν ελάχιστοι Έλληνες εργαζόμενοι...

Ο κ. Θεόφιλος είναι ικανοποιημένος από τη στάση του Οικουμενικού Πατριάρχου στο θέμα του Κατάρ και κατά τη Σύνοδο  χωρίς καμία συζήτηση ο ίδιος και οι συνοδεύσαντες αυτόν Αρχιερείς ακολούθησαν πιστά τα όσα ο κ. Βαρθολομαίος είπε και έκανε... Αρνητική εντύπωση στους συμμετασχόντας στη Σύνοδο Αρχιερείς έκανε το γεγονός ότι ενώ το Πατριαρχείο έχει άνω των δεκαπέντε Αρχιερέων, αρκετοί από τους οποίους έχουν καλές θεολογικές γνώσεις, ο Πατριάρχης πήρε μαζί του μόνο πέντε, από τους οποίους ο Φιλαδελφείας Βενέδικτος δεν έχει πτυχίο Θεολογίας... Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων έχει επιτύχει πάντως στο εσωτερικό του Πατριαρχείου να μην υπάρχει οποιοσδήποτε αντίλογος – ακόμη και διάλογος... Εκτός Πατριαρχείου διατηρεί καλές σχέσεις τόσο με τους Ισραηλινούς και τους Αμερικανούς, όσο και με τους Παλαιστινίους και τους Ιορδανούς... Προφανώς στην κρίση του έχει υποβαθμίσει τις αντιδράσεις της Αντιόχειας και της Μόσχας.

Πατριαρχείο της Μόσχας

Το Πατριαρχείο της Μόσχας απέσχε της Συνόδου στην Κρήτη. Η διαφωνία και η μη υπογραφή δύο  κειμένων, για τις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τους ετεροδόξους Χριστιανούς και για το γάμο και τα κωλύματα του, από τα Πατριαρχεία Αντιοχείας και Γεωργίας ήταν η δικαιολογία της Ρωσικής Εκκλησίας να μη συμμετάσχει. Τα επιχειρήματά της είναι ίδια με αυτά που εξετέθησαν στα του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Επιγραμματικά η Μόσχα υποστήριξε ότι για να συγκληθεί η Σύνοδος θα έπρεπε όλα τα προς έγκριση στη Σύνοδο κείμενα να είναι υπογεγραμμένα από όλους, που δεν ήσαν, και στη Σύνοδο θα έπρεπε να είναι παρούσες όλες οι Εκκλησίες, που δεν ήσαν.

Είναι αληθές ότι η Ρωσική Εκκλησία συμμετέσχε σε όλες τις διαδικασίες προετοιμασίας της Συνόδου, από το 1961 έως και το 2016. Η μία άποψη είναι πως ήθελε πραγματικά να διεξαχθεί η Σύνοδος και πως η αποχή της οφείλεται σε πραγματικούς λόγους και εύλογες αιτίες. Η άλλη είναι πως πάντοτε ήθελε να παρακολουθεί και να ελέγχει τις εξελίξεις εν όψει της Συνόδου, αλλά ποτέ δεν θα δεχόταν αυτή να συγκληθεί και να διεξαχθεί υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου. Αν ισχύει η δεύτερη περίπτωση, τότε η Μόσχα εξυπηρετήθηκε από τα λάθη του Φαναρίου και κυρίως από την εμμονή του να ενεργεί υπέρ του «ελληνικού» Πατριαρχείου Ιεροσολύμων σε βάρος του «αραβικού» Πατριαρχείου Αντιοχείας. Με την ίδια λογική, ότι η Μόσχα θα υπονόμευε την επιτυχία της Συνόδου, υποθέτει κανείς ότι και να λυνόταν το ζήτημα του Κατάρ και των κωλυμάτων του γάμου στη Σύνοδο δεν θα προσερχόταν ο Μόσχας και η αντιπροσωπεία της Ρωσικής Εκκλησίας θα πρόβαλε βέτο στο κείμενο για τις σχέσεις της Ορθοδοξίας με τους άλλους χριστιανούς. Στην άρνησή της θα ήταν απόλυτη και τότε ή το Φανάρι θα δεχόταν ότι οι ετερόδοξοι δεν είναι «Εκκλησίες», κάτι που θα κατέρριπτε όλο το οικουμενιστικό οικοδόμημα που έχει κτίσει επί δεκαετίες, ή θα προχωρούσε καταργώντας την αρχή της ομοφωνίας, που θα προκαλούσε πάλι την αποχώρηση της Ρωσικής Εκκλησίας και, τουλάχιστον, των άλλων τριών Πατριαρχείων, Αντιοχείας, Βουλγαρίας και Γεωργίας. Πάλι δηλαδή θα είχαμε σπάσιμο της ενότητας και ήττα του Φαναρίου... 

Η Ρωσική Εκκλησία σήμερα είναι σε πολύ δύσκολη κατάσταση στην Ουκρανία. Ο εθνικισμός των αδελφών των Ρώσων Ουκρανών και ο πρόσφατος πόλεμος και οι συνέπειές του έχουν αυξήσει τον φανατισμό και το μίσος τους έναντι των Ρώσων. Στους μη ρωσόψυχους Ουκρανούς ο,τιδήποτε ρωσικό είναι απόβλητο, επομένως και η Ρωσική Εκκλησία. Για τους δυτικόψυχους εθνικιστές Ουκρανούς οι ρωσόψυχοι είναι προδότες. Στην κατάσταση αυτή η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να επιζήσει στην Ουκρανία. Αυτή είναι η κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Το Πατριαρχείο του Κιέβου, προϊόν του εθνικισμού και της φιλοδοξίας ορισμένων Ουκρανών, δεν αναγνωρίζεται από καμία Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά υποστηρίζεται από την δυτικόστροφη εθνικιστική κυβέρνηση της Ουκρανίας.

Η πολιτική επηρεάζει στην Ουκρανία την εκκλησιαστική κατάσταση και πλέον η Ρωσική Εκκλησία πιέζεται αφόρητα όχι μόνο από την Ουκρανική κυβέρνηση, αλλά και από την εθνικιστική προπαγάνδα των Ουνιτών και των Ορθοδόξων του Πατριαρχείου του Κιέβου. Η αυτονομία που δόθηκε από το Πατριαρχείο της Μόσχας στην υπό τη δικαιοδοσία Του Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας δεν ικανοποιεί τους εθνικιστές Ουκρανούς που επιζητούν  τη δημιουργία ανεξάρτητης από τη Μόσχα Αυτοκεφάλου Εκκλησίας.

Το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης έχει εμπλακεί στο θέμα, και θέλει να ικανοποιήσει τη φιλοδυτική κυβέρνηση της Ουκρανίας, το Βατικανό και τους Αμερικανούς. Ομως γνωρίζει ότι το εγχειρημα είναι επικίνδυνο. Αν το Φανάρι προχωρήσει στη ντε φάκτο και ουσιαστικά πραξικοπηματική ανακήρυξη του Αυτοκεφάλου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ο κ. Βαρθολομαίος δεν θα ήθελε εκτός από την αποτυχία της Συνόδου να χρεωθεί στην Ιστορία και ότι προκάλεσε το πρώτο και μεγάλο σχίσμα στην 2000ετή πορεία της Ορθοδοξίας.

Πατριαρχείο της Σερβίας

Στο Πατριαρχείο Σερβίας και ως προς τη στάση Του στη Σύνοδο της Κρήτης παίχθηκε ένα θρίλερ. Τα γεγονότα ξεπερνούν την πένα και του πιο ευφάνταστου σεναριογράφου. Από καιρό και στη διάρκεια των προπαρασκευαστικών διαδικασιών της Συνόδου είχε φανεί ότι υπάρχει ένας ανταγωνισμός μεταξύ δύο ρευμάτων, το ένα, το συντηρητικό, ρωσόφιλο και υπέρ του Πατριαρχείου της Μόσχας, υπό τον Μπάτσκας Ειρηναίο (Μπούλοβιτς) και το άλλο, το οικουμενιστικό, αμερικανόφιλο και υπέρ του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, υπό τον Μαυροβουνίου Αμφιλόχιο (Ράντοβιτς). Και οι δύο είχαν γέροντά τους τον Άγιο Ιουστίνο (Πόποβιτς).

Ο ανταγωνισμός φτάνει στο κέντρο του Πατριαρχείου Σερβίας και στον Πατριάρχη Ειρηναίο, που είναι μια χαμηλών τόνων εκκλησιαστική προσωπικότητα. Ο Μπάτσκας με την θεολογική του κατάρτιση και την  προσήλωσή του στην πατερική παράδοση έδειχνε, έως και τις τελευταίες ημέρες προ των συνεδριάσεων της Συνόδου στην Κρήτη, ότι έπεισε τον Πατριάρχη και την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Σερβίας να θέσουν στον Οικουμενικό Πατριάρχη ορισμένα ζητήματα, που αν δεν γίνονταν αποδεκτά δεν θα συμμετείχαν.  Όμως στο τέλος επικράτησαν οι απόψεις του Αμφιλοχίου και η Σερβία συμμετέσχε στη Σύνοδο... Μπορεί να προέβησαν σε ορισμένες προτάσεις τροπολογιών στα προς έγκριση κείμενα, όμως γενικά ήσαν θετικοί . Κατά τις υπάρχουσες πληροφορίες ο Μπάτσκας πάντως δεν υπέγραψε το κείμενο για τη σχέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. Εκείνο που μπερδεύει την κατάσταση είναι πως και ο Αμφιλόχιος μιλώντας σε σερβικό κανάλι είπε ότι δεν ψήφισε το ίδιο κείμενο! Κληρικός που έχει προσωπική πείρα για την προσωπικότητα του Μαυροβουνίου μας είπε ότι όλα κανείς μπορεί να τα περιμένει από αυτόν...  

Από τις 24 Ιουλίου του 2015, δηλαδή πριν περίπου ένα χρόνο, η Ιερά Σύνοδος της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, με επιστολή της προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο σημείωσε τις επιφυλάξεις της επί των προταθέντων κειμένων. Το κείμενο πρέπει να είχε συνταχθεί από τον Μπάτσκας Ειρηναίο.

Το πρώτο που παρατήρησε ήταν ότι τα προγραμματισθέντα θέματα της Συνόδου δεν απαντούν εις ουσιαστικά ζητήματα, με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η σημερινή Ορθόδοξος Εκκλησία.

Το δεύτερο αφορά στο περί Εκκλησίας ερώτημα. (Σημ.γρ. Τονισμένο στο πρωτότυπο). Στην επιστολή της προς τον κ. Βαρθολομαίο επανέφερε το ζήτημα, που είχε ήδη θίξει από το 2011, δηλαδή, μεταξύ των άλλων, να επικυρωθεί «η  οικουμενικής σπουδαιότητος Σύνοδος του Φωτίου (879/890), ειδικώς δε η διδασκαλία αυτής περί του Filioque, το οποίο και ήτο ο κύριος λόγος δια τον χωρισμόν της Εκκλησίας της Ρώμης από το πλήρωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας». 

Το τρίτο σημείο είναι το κείμενο περί του γάμου. Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Σερβίας θεώρησε ότι είναι πολύ αδύναμο σε σχέση με τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα παγκοσμίως στο τομέα της σχέσεως των δύο φύλων. Τα άλλα σημεία που θίγονται στην επιστολή, όπως το Ημερολόγιο και το Αυτοκέφαλο, τελικά δεν συζητήθηκαν, λόγω ακριβώς των επιφυλάξεων που είχαν εκφράσει  οι περισσότερες Εκκλησίες.

Στις 6 Ιουνίου 2016 ο Πατριάρχης κ. Ειρηναίος απηύθυνε νέα επιστολή στον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Του γράφει ότι μετά λύπης του, αλλά και «με πλήρη συναίσθηση της εκκλησιαστικής εν γένει ευθύνης της» η Εκκλησία της Σερβίας «δυσκολεύεται να συμμετάσχει στη Σύνοδο της Κρήτης». Και του εξηγεί τους λόγους:

Η δυσφορία και οι επιφυλάξεις ορισμένων κατά τόπους Εκκλησιών όσον αφορά στα προσυνοδικώς προετοιμασθέντα κείμενα.

Η αμετάκλητη απόφαση των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Γεωργίας να μη συμμετάσχουν της Συνόδου. 

Τα προβλήματα των σχέσεων κοινωνίας μεταξύ των Εκκλησιών: Ιεροσολύμων και Αντιοχείας για το Κατάρ, όπως επίσης Σερβίας και Ρουμανίας, για αντικανονική εισπήδηση της Ρουμανικής Εκκλησίας στην Ανατολική Σερβία και ιδρύσεως εκεί Επισκοπής.

Η απροθυμία της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως να συζητήσει και να αποδεχθεί τις προτάσεις της Σερβικής Εκκλησίας στα θέματα περί του Αυτοκεφάλου, περί της ψήφου όλων των Αρχιερέων και όχι μόνο των Προκαθημένων στη Σύνοδο, και περί της αναγνωρίσεως των Συνόδων του εννάτου και του δεκάτου τετάρτου αιώνος.

Όλοι τότε θεώρησαν ότι η Σερβία δεν θα συμμετάσχει στη Σύνοδο. Στις 7 Ιουνίου 2016 ο υπεύθυνος των εξωτερικών σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, με δήλωσή του στο τηλεοπτικό ρωσικό σταθμό Russia-24TV,  ενημέρωσε ότι το Πατριαρχείο της Μόσχας ζήτησε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη την αναβολή της Συνόδου στην Κρήτη, διότι η Εκκλησία της Ρωσίας αδυνατεί να συμμετάσχει όταν δήλωσαν ότι δεν θα συμμετάσχουν τέσσερις Εκκλησίες, τα Πατριαρχεία Αντιοχείας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Γεωργίας...

Στις 9 Ιουνίου άρχισαν στην Κρήτη οι εργασίες της Επιτροπής προετοιμασίας του κειμένου που θα εκδιδόταν με τη λήξη των εργασιών της Συνόδου. Υπήρχε ένα μούδιασμα. Την πρώτη αυτή ημέρα ήσαν παρόντες οι εκπρόσωποι των τοπικών Εκκλησιών Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Ιεροσολύμων, Ρουμανίας, Κύπρου, Ελλάδος, Πολωνίας και Αλβανίας. Έλειπαν όλες – πλην της Πολωνίας – οι σλαυικές Εκκλησίες και το Πατριαρχείο Αντιοχείας....Στις 11 Ιουνίου χαμογέλασαν τα χείλη των διοργανωτών. Προσήλθε ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας και ο Μητροπολίτης Μαυροβουνίου Αμφιλόχιος, εκ μέρους της Σερβικής Εκκλησίας!...Όμως το χαμόγελο έμεινε εκεί. Οι τέσσερις άλλες Εκκλησίες οριστικοποίησαν την απουσία τους.

Τί όμως συνέβη και το όχι της Σερβικής Εκκλησίας έγινε ναι στη συμμετοχή της στη Σύνοδο; Ο ρόλος του Αμφιλοχίου ήταν αποφασιστικός. Λέγονται πολλά για την αλλαγή. Ο Μπάτσκας Ειρηναίος είχε ετοιμάσει το γράμμα προς το Φανάρι, της 6^ης Ιουνίου 2016,  για τους λόγους της μη συμμετοχής της Εκκλησίας της Σερβίας στη Σύνοδο, το οποίο παρέδωσε στον Πατριάρχη, το υπέγραψε εκείνος και το έστειλε στο Φανάρι. Όταν όμως υπήρξε αντίδραση για το γράμμα από τους φιλοδυτικούς και οικουμενιστές Μητροπολίτες ο Πατριάρχης Ειρηναίος «άδειασε» τον Μπάτσκας Ειρηναίο, και τους αποκάλυψε ότι εκείνος είχε συντάξει το γράμμα... Τότε ξεσηκώθηκε ηθελημένη και ενορχηστρωμένη θύελλα διαμαρτυριών σε βάρος του Μπάτσκας, ότι παρασύρει σε λάθη τον Πατριάρχη. Ο κ. Ειρηναίος ευρισκόμενος σε δύσκολη θέση αποφάσισε να συμμετάσχει στη Σύνοδο και ζήτησε όλοι οι Αρχιερείς, που είχαν επιλεγεί, να τον ακολουθήσουν, πράγμα που έγινε. Σχεδόν αυθημερόν ο Αμφιλόχιος έφυγε για την Κρήτη... Χάρη σ’ αυτόν η φιλοδυτική και οικουμενιστική πλευρά της Σερβικής Εκκλησίας πέτυχε μια νίκη. Πάντως ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο πλευρών δεν τέλειωσε. Θα συνεχιστεί έως την εκλογή του νέου Πατριάρχου... Ο Πατριάρχης κ. Ειρηναίος είναι 86 ετών, ο Μπάτσκας Ειρηναίος 69 και ο Μαυροβουνίου Αμφιλόχιος 78...

Η ύπαρξη δύο αντιθέτων ρευμάτων στην Ιεραρχία της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας φάνηκε στη Σύνοδο της Κρήτης και από δύο ακόμη γεγονότα. Η φιλορωσική πτέρυγα στο κείμενο για τις σχέσεις με τους ετεροδόξους πρότεινε πολλές προσθήκες και τροποποιήσεις, μεταφέροντας έτσι τις απόψεις της Ρωσικής Εκκλησίας, όπως είχαν εκφραστεί κατά τις προσυνοδικές διαδικασίες. «Εστω και αν απουσιάζει το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν πρέπει να παρακάμπτουμε τις απόψεις του» είπε ένας από τους Σέρβους Ιεράρχες. Σημειώνεται ότι ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος εξέφρασε τη δυσφορία του για την παλινωδία της Σερβικής Εκκλησίας, στο θέμα της συμμετοχής της στη Σύνοδο της Κρήτης. Η Ρωσική Εκκλησία, μαζί με την Ελλαδική, ήσαν αυτές που βοήθησαν με όλες τους τις δυνάμεις το Σερβικό λαό, όταν αυτός δοκιμάστηκε σκληρά από τον πόλεμο, τις αεροπορικές επιδρομές και τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ. Αντίθετα το Οικουμενικό Πατριαρχείο κράτησε ουδέτερη στάση...

Ενώ λοιπόν η προσπάθεια της μιας πλευράς είναι να διατηρήσει την αδελφική της σχέση με τη Ρωσική Εκκλησία, η φιλοδυτική πλευρά  τάσσεται αναφανδόν υπέρ του Φαναρίου... Απτό δείγμα της στάσης της είναι πως  έπεισε τον Πατριάρχη κ. Ειρηναίο να προσκαλέσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη να προστεί των εγκαινίων του Πατριαρχικού Ναού στο Βελιγράδι, που θα τελεσθούν στις 25 Σεπτεμβρίου 2016. Στο Ναό και προς τιμήν του κ. Βαρθολομαίου λέγεται ότι η συγκεκριμένη πλευρά πρότεινε να προστεθεί πίνακας, που θα παρουσιάζει τη Σύνοδο στην Κρήτη!...  

Πατριαρχείο της Ρουμανίας                                                       

Το Πατριαρχείο της Ρουμανίας είναι το μόνο «λατινογενές», ανάμεσα στις ελληνικές τοπικές Εκκλησίες, τις σλαβικές και το ελληνοαραβικό Πατριαρχείο της Αντιοχείας. Δεν λείπουν οι τριβές του εν λόγω Πατριαρχείου με το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης στη Διασπορά, με το Πατριαρχείο της Μόσχας για τη Μολδαυία και με το Πατριαρχείο της Σερβίας για την ανατολική Σερβία, όπου ζουν Ρουμάνοι στην εθνότητα. Έτσι ακολουθεί έναν μοναχικό δρόμο, που πάντως είναι εγγύτερα στην Κωνσταντινούπολη παρά στη Μόσχα. Η Ρουμανία είναι πλέον μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ... Ο Πατριάρχης Δανιήλ χρησιμοποίησε στη Σύνοδο τα γαλλικά, τα οποία γνωρίζει άριστα, αφού έχει διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. 

Γενικά ο Πατριάρχης Ρουμανίας χωρίς να είναι αρνητικός προέβη σε ορθές παρατηρήσεις επί των κειμένων. Όταν μάλιστα χρειάστηκε να προβάλλει βέτο για ορισμένα θέματα πίστεως, στο κείμενο περί της σχέσης της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, το έκανε με αποφασιστικότητα και σε δύο – τρία καίρια σημεία επέβαλε την άποψή του.

Πατριαρχείο της Βουλγαρίας

Το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας δεν συμμετέσχε στις εργασίες της Συνόδου στην Κρήτη. Σε ανακοίνωσή του Γραφείου Τύπου του, την 3^η Ιουνίου 2016, απαντά στις φήμες που είχαν κυκλοφορηθεί από την Κρήτη, ότι δεν συμμετέσχε επειδή ζήτησε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να του καλύψει τη δαπάνη και αυτό δεν δέχθηκε και, στη συνέχεια, ότι ενήργησε ως δορυφόρος Εκκλησία του Πατριαρχείου της Μόσχας...

Για το οικονομικό ζήτημα στο Δελτίο Τύπου σημειώνεται ότι τα έξοδα μεταβάσεως στην Κρήτη και επιστροφής από αυτήν τα είχε αναλάβει η Βουλγαρική κυβέρνηση, που θα διέθετε το κυβερνητικό αεροσκάφος. Σημειώνεται επίσης ότι η αποχή από τη Σύνοδο ήταν για λόγους εκκλησιαστικής ευθύνης και ότι η απόφαση της Ιεραρχίας της Βουλγαρικής Εκκλησίας ήταν ομόφωνη. Τέλος τονίζει ότι «Η Εκκλησία της Βουλγαρίας με υψηλή εκκλησιαστική συνείδηση και έχοντας στο πλευρό της τον βουλγαρικό λαό, δεν θα υποκύψει σε περιττή και ανάξια χειραγώγηση».

Η Εκκλησία της Βουλγαρίας μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος γνώρισε αλλεπάλληλες κρίσεις και εσωτερικά σχίσματα. Σήμερα είναι μια Εκκλησία συντηρητική και προσεκτική έναντι των οικουμενιστικών ανοιγμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όπως είναι γνωστό έχει αποσυρθεί  από το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών και από ορισμένους θεολογικούς διαλόγους.

Πατριαρχείο της Γεωργίας

Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Γεωργίας δεν συμμετέσχε στη Σύνοδο της Κρήτης. Στη συνεδρίαση  της 25^ης Μαΐου 2016 είχε προειδοποιήσει πως αν δεν αλλάξει άρδην το κείμενο της σχέσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους ετεροδόξους δεν θα το υπέγραφε. Πάντως σε εκείνη τη συνεδρίαση όρισε και την αντιπροσωπεία της, που θα συμμετείχε στη Σύνοδο της Κρήτης. Στη συνέχεια τα γεγονότα την έκαναν να απόσχει, με απόφαση που έλαβε η  Ιεραρχία της στις 10 Ιουνίου.  Τους λόγους της απουσίας εξέθεσε ο ίδιος ο Πατριάρχης κ. Ηλίας στο πρακτορείο ΝΟΒΟΣΤΙ, στις 13 Ιουνίου 2016. Ήταν, όπως είπε, η μη τακτοποίηση του ζητήματος μεταξύ των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων και η αποχή του πρώτου από τη Σύνοδο, και η μη αναβολή των θεμάτων που δεν είχαν ομόφωνη έγκριση στην προσυνοδική διαδικασία, όπως ήταν τα θέματα της σχέσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους ετεροδόξους και του γάμου και των κωλυμάτων αυτού.

Για την αποχή της Εκκλησίας της Γεωργίας το Γραφείο Τύπου της Συνόδου στην Κρήτη, που ήταν ουσιαστικά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κοινοποίησε κείμενο στα αγγλικά 13 Γεωργιανών θεολόγων, που, κατά το Γραφείο Τύπου, αποτελούν τη νέα «προοδευτική» γενιά θεολόγων, κάτι δηλαδή σαν τους θεολόγους του «Καιρού» στην Ελλάδα. Οι εν λόγω θεολόγοι κατακρίνουν «τις φουνταμενταλιστικές και υπεσυντηρητικές» Ορθόδοξες ομάδες της Γεωργίας, οι οποίες έδωσαν ανακριβείς πληροφορίες περί της Συνόδου στην Κρήτη. Κατηγορούν επίσης το Πατριαρχείο, ότι δεν αντέδρασε  σωστά εναντίον αυτών των «καταστροφικών ομάδων».

Το αξιοσημείωτο είναι ότι το εν λόγω κείμενο, που το πρόβαλε και το προώθησε επισήμως το Φανάρι, δίνει πολιτικές προεκτάσεις στη Σύνοδο της Κρήτης. Θεωρεί ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι χωρισμένη σε δύο μείζονα «στρατόπεδα», το ένα υπέρ του φιλοδυτικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης και το άλλο υπέρ του Πατριαρχείου της Μόσχας  και τονίζει ότι η αποχή του Πατριαρχείου Γεωργίας σημαίνει ότι τάσσεται στο πλευρό του Πατριαρχείου της Μόσχας, το οποίο, όπως γράφουν οι «μοντέρνοι» Γεωργιανοί θεολόγοι, «είναι εργαλείο του Κρεμλίνου, που ακολούθησε μια αηδιαστική πολιτική στις μετασοβιετικές χώρες»...

Η Γεωργία, από την οποία καταγόταν ο αιμοσταγής ηγέτης της ΕΣΣΔ Ιωσήφ Στάλιν, είναι ενα μικρό Έθνος, περίπου 4.000.000 κατοίκων. Αμέσως μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την ανεξαρτησία της προκλήθηκαν προβλήματα με τη γειτονική Ρωσία, με αποτέλεσμα η εντός των συνόρων της περιοχές της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας να είναι έως και σήμερα υπό ρωσικό έλεγχο. Οι Γεωργιανοί έχουν εκτεταμένα σύνορα με την ομόδοξη Ρωσία. Συνορεύουν επίσης  με τις πολυπληθείς αλλόθρησκες χώρες Τουρκία και Αζερμπαϊτζάν και με την ολιγάριθμη χριστιανική αλλά ετερόδοξη Αρμενία. Ως Έθνος δεν είναι σλαύοι και επιδιώκουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Όμως δεν αγνοούν την γεωστρατηγική πραγματικότητα και επιδιώκουν να μην έχουν πλέον προβλήματα στις σχέσεις τους με τη Ρωσία.

Το εκκλησιαστικό ζήτημα που προέκυψε, με τη απουσία της Γεωργιανής Εκκλησίας  από τη Σύνοδο  οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο πιστός λαός της είναι συντηρητικός και αρνητικός σε ανοίγματά  προς τους ετεροδόξους. Τώρα αν επέδρασε το Πατριαρχείο της Μόσχας στην απόφασή της. Όλοι οι ασχολούμενοι με διορθόδοξες αναλύσεις γνωρίζουν ότι η Εκκλησία της Γεωργίας από χρόνια έχει εγκαταλείψει το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών και ότι σε πολλά θεολογικά και εκκλησιαστικά ζητήματα ακολουθεί συντηρητικότερη γραμμή από αυτήν της Εκκλησίας της Ρωσίας.

Ο 83χρονος Πατριάρχης  κ. Ηλίας για το λαό της Γεωργίας είναι ένα σύμβολο αντίστασης στην αθεΐα και στον ολοκληρωτισμό, αλλά και μια προσωπικότητα που χειρίζεται με σωφροσύνη τα σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο λαός του  στην μετασοβιετική εποχή. Μην ξεχνάμε ότι η υπό την ποιμαντική του ευθύνη Εκκλησία ήταν και είναι το καταφύγιο του λαού στον πόλεμο με τη Ρωσία, στον εμφύλιο πόλεμο, στα κυβερνητικά πραξικοπήματα και στην οικονομική, πολιτική, ηθική και κοινωνική κρίση, από την οποία  εξακολουθεί να δοκιμάζεται.  

Εκκλησία της Κύπρου

Η Εκκλησία της Κύπρου αποφάσισε να υποστηρίξει με όλες Της τις δυνάμεις το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Προσήλθε στην Κύπρο με όλους τους Αρχιερείς Της, αφού προηγουμένως είχε συμμετάσχει σε όλες τις προσυνοδικές διαδικασίες, υποστηρίζουσα πάντα τις θέσεις και τις απόψεις του Φαναρίου. Ο λόγος για την  αλληλεγγύη και την υποστήριξή της Εκκλησίας της Κύπρου στο Φανάρι, όπως μας ελέχθη από Αρχιερέα της Εκκλησίας της Κύπρου,   είναι ότι Αυτό χειμάζεται και κινδυνεύει η ύπαρξή του από τον ίδιο δυνάστη που επιβουλεύεται την ελευθερία και την ίδια την ύπαρξη της Κύπρου.

Παράλληλα με την ολόθερμη υποστήριξη του στο Φανάρι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος έκανε δύο σωστές παρεμβάσεις. Η πρώτη ήταν όταν πρότεινε στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλο να κάνει μιαν υποχώρηση στο θέμα της Αρχιεπισκοπής στο Κατάρ, ώστε να λήξει η διακοπή κοινωνίας με το Πατριαρχείο της Αντιοχείας και να παύσει το σχίσμα στους κόλπους της Ορθοδοξίας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν υποστήριξε την πρότασή του και αυτή βρήκε την άρνηση του Πατριάρχου Ιεροσολύμων. Η δεύτερη ήταν όταν σημείωσε ότι η Σύνοδος πρέπει να συγκληθεί πάλι μέσα σε μια πενταετία, για να συζητήσει και να πάρει αποφάσεις επί θεμάτων που απασχολούν τους πιστούς, προφανώς θεωρώντας ότι τα θέματα που ήσαν προς συζήτηση θα τους άφηναν αδιάφορους.

Κατά τα άλλα από Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Κύπρου υπήρξαν παρεμβάσεις επί των συζητηθέντων θεμάτων, αλλά σχεδόν όλοι υπέγραψαν τα σχετικά κείμενα. Μόνον οι Μητροπολίτες Λεμεσού Αθανάσιος και Μόρφου Νεόφυτος κοινοποίησαν στο ποίμνιό τους την άρνησή τους να υπογράψουν το κείμενο για τη σχέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. Για το συγκεκριμένο κείμενο η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου πρότεινε τέσσερις διορθώσεις. Καμία δεν έγινε δεκτή, αλλά πλην των δύο προαναφερθέντων Μητροπολιτών ο Αρχιεπίσκοπος και οι υπόλοιποι δεκατέσσερις Αρχιερείς υπέγραψαν κανονικά το κείμενο.

Εκκλησία της Πολωνίας

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας συμμετέσχε κανονικά στη Σύνοδο της Κρήτης. Οταν η Πολωνία ήταν κομμουνιστική και υπό την επικυριαρχία των Σοβιετικών εθεωρείτο ότι η εκεί Ορθόδοξη Εκκλησία είναι κοντά στην Εκκλησία της Ρωσίας. Σημειώνεται ότι το σύνολο σχεδόν των πιστών της είναι στην καταγωγή Ρώσοι και Λευκορώσοι, οι οποίοι, σύμφωνα με τις επίσημες πολωνικές στατιστικές,  αποτελούν το 1%  του συνολικού πολωνικού πληθυσμού των 38 εκατομμυρίων, δηλαδή είναι περίπου 400.000. Είναι μια πολύ καλά οργανωμένη και ζώσα Εκκλησία, που δέχεται πάντως μεγάλη πίεση από τους Λατίνους και τους Ουνίτες. Ως σλάβοι τελούν στη σλαβονική, όπως οι Ρώσοι, τη Θεία Λειτουργία, τις Ακολουθίες και τα Μυστήρια και ακολουθούν το ρωσικό τυπικό και έχουν την ίδια ενδυμασία και τα ίδιου τύπου άμφια.

Από τότε που η Πολωνία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ η στάση της Πολωνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει αλλάξει έναντι της Ρωσικής Εκκλησίας, με την οποία πάντως αναγνωρίζει ότι την συνδέουν παλαιοί και ισχυροί δεσμοί ομολογίας και μαρτυρίου. Ανάλογους όμως δεσμούς αναγνωρίζει και με το Οικουμενικό Πατριαρχείο... Η Πολωνική Εκκλησία είναι πλέον εγγύτερα στο Φανάρι, παρά στη Μόσχα.  Ο Προκαθήμενός της Σάββας είναι ένας ικανότατος Πρωθιεράρχης που γνωρίζει άριστα να ελίσσεται και να προσαρμόζεται στις καταστάσεις, προς όφελος  της Εκκλησίας του. Στην παρούσα φάση πιστεύει πως το συμφέρον για την Εκκλησία του είναι να πρόσκειται στο φιλοδυτικό Φανάρι και αυτό πράττει.

Στη Σύνοδο οι παρεμβάσεις του κ. Σάββα και όσων Πολωνών Αρχιερέων έλαβαν τον λόγο ήσαν προσεκτικές: θετικές προς το Φανάρι, αλλά όχι εχθρικές προς τη Μόσχα...

Εκκλησία της Αλβανίας

Η Εκκλησία της Αλβανίας συμμετέσχε ενεργά, δια του Προκαθημένου της κ. Αναστασίου, στις εργασίες της Συνόδου στην Κρήτη. Πριν να μεταβούν στην Κρήτη, στις 8 Ιουνίου 2016, οι Ιεράρχες της Αλβανίας, που αποτελούν τη Σύνοδό της, εξέδωσαν Δήλωση, στην οποία ακολούθησαν την επιχειρηματολογία του Φαναρίου.

Συγκεκριμένα με τη δήλωσή τους προσπάθησαν να πείσουν ότι όταν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και όσες άλλες τοπικές Εκκλησίες το ακολουθούν, συμφώνησαν στη διάσκεψη των Προκαθημένων, το 2014, την ομοφωνία στις προ και κατά τη Σύνοδο προτάσεις και αποφάσεις δεν εννοούσαν ομοφωνία, αλλά πλειονοψηφία... Υποστήριξαν ακόμη ότι η αναβολή της Συνόδου, όπως ζήτησαν τα Πατριαρχεία Μόσχας, Γεωργίας και  Βουλγαρίας, «θα πληγώσει τους ανά τον κόσμο Ορθοδόξους και θα τραυματίσει διεθνώς το κύρος της Ορθοδοξίας». Προφανώς εννοούσαν ότι  όπως έγινε η Σύνοδος δεν τραυμάτισε διεθνώς το κύρος της Ορθοδοξίας, που την έδειξε διασπασμένη και χωρισμένη σε «στρατόπεδα»...

Ο 87χρονος Αρχιεπίσκοπος κ. Αναστάσιος είναι μια χαρισματική προσωπικότητα, που έχει επιτελέσει ένα θαύμα στην Αλβανία. Ανέλαβε μιαν Εκκλησία από τη στάχτη και τα ερείπια και μέσα σε 24 χρόνια την κατέστησε ένα σημαντικό παράγοντα στην πνευματική και κοινωνική ζωή της γείτονος χώρας. Όμως έχασε μιαν ιστορική ευκαιρία στη Σύνοδο. Εκεί θα μπορούσε να δράσει πραγματικά ενωτικά και όχι ως απλός ακόλουθος των απόψεων του Φαναρίου. Επίσης όταν ζήτησε να συντάξει το μήνυμα επί τη λήξει των εργασιών της Συνόδου θέλησε να προσθέσει σ’ αυτό άσχετα προς τα θέματα της Συνόδου ζητήματα και μάλιστα με τρόπο απλοϊκό. Αυτό γιατί θεώρησε   ότι έτσι θα κάλυπτε τα κενά της θεματολογίας της Συνόδου. Αντί όμως να συμβεί αυτό προκάλεσε σύγχυση και δυσφορία στον απλό λαό. Αυτός περίμενε από το μήνυμα να μάθει τί συζητήθηκε και τί αποφασίστηκε στη Σύνοδο. Και η επιθυμία του ουδόλως ικανοποιήθηκε.

Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας

Ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη Σύνοδο πρέπει να ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Πρέσοβ και πάσης Τσεχίας και Σλοβακίας Ραστισλάβ. Αναγνωρίστηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και όλες τις άλλες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες και απόλαυσε τη θέση του ανάμεσα στους άλλους εννέα Προκαθημένους. Είναι γνωστό ότι η εκ μέρους του απομάκρυνση του προηγουμένου Αρχιεπισκόπου Χριστοφόρου και η εκλογή του θεωρήθηκαν πραξικοπηματικές ενέργειες από το Φανάρι. Αυτό διέκοψε μαζί του την κοινωνία, αναγνώρισε ως Τοποτηρητή του θρόνου τον 90χρονο σήμερα Μητροπολίτη Ολομουτς Συμεών και επιχείρησε να μεθοδεύσει την απομάκρυνσή του Ραστισλάβ από τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο. Εν τω μεταξύ το Πατριαρχείο της Μόσχας τον είχε αναγνωρίσει και τον μνημόνευε κανονικά στα Δίπτυχα...Εν όψει της Συνόδου και με την αδυναμία του Συμεών να επιτελέσει τα καθήκοντά του το Φανάρι υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει τον Ραστισλάβ, με αντάλλαγμα τη συμμετοχή του στη Σύνοδο...

Ο νεαρός (38 ετών) προκαθήμενος της ολιγάριθμων πιστών  Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας ακολουθεί περίπου τη γραμμή του Προκαθημένου της Πολωνίας Σάββα. Σλάβος μεν, αλλά σε χώρες που υπέφεραν από το πιστό στη Μόσχα κομμουνιστικό καθεστώς και από τις επεμβάσεις του Σοβιετικού στρατού στην τότε Τσεχοσλοβακία διατηρεί τις απαραίτητες ισορροπίες. Σε δύο χώρες μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, που μισούν κάθε τι το ρωσικό, η Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας πρέπει να είναι φιλική προς το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, επιδιώκοντας όμως να μη χαλάσει τις σχέσεις της προς το Πατριαρχείο της Μόσχας, το οποίο παντοιοτρόπως την βοηθούσε και εξακολουθεί να την βοηθάει.

Εκκλησία της Ελλάδος

Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος,  εν όψει της Συνόδου στην Κρήτη,  συνεδρίασε στις 24 και 25 Μαΐου 2016.  Η Ημερήσια Διάταξη περιλάμβανε την εκ μέρους της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου εισήγηση του Μητροπολίτου Ηλείας κ. Γερμανού, με θέμα  «Ενημέρωσις επί των παρατηρήσεων των Σεβ. Μητροπολιτών, αι οποία αφορούν εις τα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου». Η Ιεραρχία έλαβε την απόφαση ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος να θέσει  στη Σύνοδο το ζήτημα ότι προϋπόθεση διεξαγωγής της είναι η ομόφωνη έγκριση του Κανονισμού διεξαγωγής της και επίσης προϋπόθεση συζήτησης του θέματος περί του γάμου και των κωλυμάτων αυτού η ομόφωνη έγκρισή του. Για τα δύο αυτά ζητήματα δεν υπήρξε το ομόφωνο στη Σύνοδο των Προκαθημένων, τον Ιανουάριο του 2016. Επίσης δεν υπήρξε στη Σύνοδο της Κρήτης, λόγω της απουσίας τεσσάρων τοπικών Εκκλησιών. Με τα δεδομένα αυτά δεν θάπρεπε να προχωρήσει η Σύνοδος, και, αν προχωρούσε, δεν θάπρεπε να συζητηθεί το θέμα του γάμου... Όλα προχώρησαν χωρίς να υπολογιστούν οι ενστάσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι οποίες δεν συζητήθηκαν καν...

Στο θέμα της αποστολής της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο η Ιεραρχία αποφάσισε να ζητήσει από τη Σύνοδο της Κρήτης να αλλάξουν τρία σημεία. Από τα τρία έγιναν δεκτά τα δύο. Στο θέμα της Συνόδου για τις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, μεταξύ των άλλων τροποποιήσεων που ζητήθηκαν από την Εκκλησία της Ελλάδος ήταν και στην παράγραφο 6. Εκεί γραφόταν: « Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών». Η Ιεραρχία ζήτησε να διορθωθεί ως ακολούθως: « Η Ορθόδοξος Εκκλησία γνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων χριστιανικών Ομολογιών και Κοινοτήτων, μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής». Στο τελικό κείμενο της Συνόδου της Κρήτης εγράφη: « ...Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται την ιστορικήν ονομασίαν των μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής άλλων ετεροδόξων Εκκλησιών και Ομολογιών...». Μετά την έγκριση της συγκεκριμένης παραγράφου η Εκκλησία της Ελλάδος εξέδωσε, στις 25 Ιουνίου 2016, Δελτίο Τύπου, στο οποίο εγράφησαν τα ακόλουθα:

«Εις το ευαίσθητον κείμενον το οποίον αφορούσε  τις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον η Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος στοιχούσα το πνεύμα της Ιεραρχίας, προέτεινε εις την 6^ην παράγραφον  αντί του «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών» το «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται την ιστορικήν ονομασίαν άλλων ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών», με αποτέλεσμα να υπάρξει πλήρης αποδοχή της προτάσεως και να επέλθει ομοφωνία.

Συγκεκριμένα ο Μακαριώτατος παρουσιάζοντας την πρόταση δήλωσε τα εξής: < Με την τροπολογίαν αυτήν πετυχαίνουμε μία Συνοδική απόφαση που για πρώτη φορά στην ιστορία περιορίζει το ιστορικό πλαίσιο των σχέσεων προς τους ετεροδόξους όχι στην ύπαρξη, αλλά ΜΟΝΟ στην ιστορική ονομασία αυτών ως ετεροδόξων χριστιανικών Εκκλησιών ή Ομολογιών. Οι εκκλησιολογικές συνέπειες της αλλαγής αυτής είναι αυτονόητες. Όχι μόνο δεν επηρεάζουν αρνητικώς με οποιοδήποτε τρόπο τη μακραίωνη ορθόδοξη παράδοση, αλλ’ αντιθέτως προστατεύεται με πολύ σαφή τρόπο η ορθόδοξη εκκλησιολογία>».  

Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος του Μαΐου στην απόφασή της και με βάση «την εκκλησιολογική της αυτογνωσία» στην παράγραφο 6 και στην πρότασή της το βάρος δεν το έριξε αν «αναγνωρίζει», «γνωρίζει» ή «αποδέχεται» την ιστορική «ύπαρξη» ή «ονομασία» του μη ορθοδόξου χριστιανικού κόσμου, αλλά στο αν αυτός αποτελείται από «Εκκλησίες» και «Ομολογίες»  ή από «Ομολογίες» και «Κοινότητες». Το ότι δεν «αναγνωρίζει», ούτε «γνωρίζει», αλλά «αποδέχεται την ιστορική ονομασία μη Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ομολογιών», μπορεί να είναι αναγνώριση των ονομάτων, με τα οποία αυτοπροσδιορίζονται οι διάφοροι μη Ορθόδοξοι χριστιανοί, αλλά μπορεί να είναι και τρόπος αναγνώρισης, πίσω από τα ονόματα, της ουσίας της πίστεως των ετεροδόξων, κατά το «αρχή σοφίας, ονομάτων επίσκεψις».  Το ότι ο Αρχιεπίσκοπος στη δήλωσή του προσέθεσε τονισμένη τη  λέξη ΜΟΝΟ, που δεν υπάρχει στο τελικό κείμενο, ενισχύει την άποψη ότι είναι μια «πυθιακή»  διφορούμενη απόφαση, για να αποφευχθεί το εκκλησιολογικό αδιέξοδο. Βεβαίως η πρόταση της υπό τον Αρχιεπίσκοπο αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στη Σύνοδο για το θέμα της ονομασίας των ετεροδόξων, ήταν διαφορετική από αυτήν που η Ιεραρχία είχε αποφασίσει. Στην περίπτωση τα μέλη της αντιπροσωπείας πήραν επάνω τους την ευθύνη της ντε φάκτο αλλαγής της Συνοδικής αποφάσεως.

Μεγαλύτερη όμως απόκλιση από την απόφαση της Ιεραρχίας της η αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος έκαμε στο θέμα του Αυτονόμου και του τρόπου ανακηρύξεως αυτού. Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση της Ιεραρχίας ήταν στη 2^η παράγραφο του Κειμένου  περί του Αυτονόμου να προστεθεί το εξής: «Εκκλησιαστικαί Επαρχίαι περί των οποίων εξεδόθη Πατριαρχικός Τόμος ή Πράξις, δεν δύνανται ίνα αιτήσωνται την χορήγησιν αυταίς αυτονομίας, διατηρουμένου απαρασαλεύτως του υφισταμένου καθεστώτος». Όταν ετέθη το ζήτημα ο Πατριάρχης αποφάνθηκε ότι η προσθήκη αφορά στο καθεστώς των Νέων Χωρών και προφορικώς βεβαίωσε τη Σύνοδο ότι το καθεστώς σ’ αυτές δεν θα θιγεί και πως θα συνεχίσει να δρα ως  οι Μητροπόλεις των Νέων Χωρών να του ανήκουν. Στο σημείο αυτό ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος θα μπορούσε να εμμείνει στην πρότασή του, με το επιχείρημα πως αφού ο Πατριάρχης προφορικά δεσμεύεται, γιατί δεν θέλει η βεβαίωσή του να υπάρχει και στο επίσημο κείμενο;; Επί πλέον ο κ. Ιερώνυμος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η απόφαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν του επιτρέπει να υποχωρήσει και να πει ότι σε τυχόν άρνηση της προσθήκης εκ μέρους του κ. Βαρθολομαίου είναι υποχρεωμένος με όλη την Ελλαδική αντιπροσωπεία να αποχωρήσει της Συνόδου. Θα ήταν βεβαίως μια βόμβα στην από την αρχή τραυματισμένη εικόνα της Συνόδου, που ασφαλώς θα προκαλούσε περαιτέρω νέες εντάσεις με το Φανάρι... Ο κ. Ιερώνυμος έδειξε ότι δεν ήταν έτοιμος για τόσο σοβαρή εξέλιξη... Έτσι προτίμησε να παραγνωρίσει την απόφαση της Ιεραρχίας, από το να συγκρουστεί  με το Φανάρι, που ασφαλώς θα τον κατηγορούσε ότι εκείνος ξεκίνησε τη σύγκρουση...

Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος συμφωνούν ότι ο κ. Βαρθολομαίος δεν δεσμεύεται παρά μόνο με τα γραπτά κείμενα... Ακόμη και αυτά μπορεί να τα ερμηνεύσει κατά τη λογική, ή το συμφέρον, το δικό του, ή του Φαναρίου...Στην περίπτωση των «Νέων Χωρών» είναι ο πρώτος Πατριάρχης που έχει παρερμηνεύσει την Πράξη του 1928. Έως τον κ. Βαρθολομαίο όλοι οι προηγούμενοι Την εσέβοντο και δεν ενοχλούσαν την Εκκλησία της Ελλάδος.

Όπως είναι γνωστό από την, με τους Βαλκανικούς Πολέμους, απελευθέρωση των Ηπείρου, Μακεδονίας, Θράκης και νησιών του Ανατολικού Αιγαίου προέκυψε η αναγκαιότητα να χειραφετηθούν οι Μητροπόλεις των περιοχών αυτών και να προσαρτηθούν στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος. Στην Έκθεση προς τη Βουλή από την τότε Κυβέρνηση για την ψήφιση του σχετικού Νόμου 3615/1928 εγράφη ότι η λύσις της προσαρτήσεως «Ήταν η κρατούσα κανονική αρχή εν τη Ορθοδόξω Ανατολική Εκκλησία ανέκαθεν, όπως διετυπώθη υπό του ιζ’ κανόνος της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου και επανελήφθη υπό του λα΄ κανόνος της Πενθέκτης Συνόδου... Η κανονική αύτη αρχή εφηρμόσθη, ως ήτο επόμενον, και κατά την προσάρτησιν της Επτανήσου εις την Ελλάδα, την απελευθέρωσιν της Θεσσαλίας και μικρού μέρους της Ηπείρου...»

Τότε επενέβη ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος  Χρυσόστομος (Παπαδόπουλος). Γεννημένος στη Μάδυτο, στα παράλια του Ελλησπόντου από τη μεριά της Θράκης, ήταν συναισθηματικά δεμένος με την Κωνσταντινούπολη και πονούσε για τη γενοκτονία των Ελλήνων του 1922 και την αποψίλωση από πιστούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Επεζήτησε λοιπόν να βρεθεί ένας τρόπος, δια του οποίου  να προστατευθεί το κύρος του     Πατριαρχείου, έξι μόνο χρόνια μετά την Καταστροφή, χωρίς να θίγεται η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος.  Υπέβαλε ο ίδιος στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή το σχέδιο Νόμου που τελικά εγκρίθηκε από τη Βουλή, πριν από την Πατριαρχική Πράξη. Δικαιολογώντας το γεγονός τόνισε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος, μεταξύ των άλλων:

« Είναι σταθερά και αμετάτρεπτος η απόφασις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και πάντων ανεξαιρέτως των εχόντων γνώμην επί του ζητήματος τούτου να διατηρηθή έστω και σκιώδης η πνευματικη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου επί των εν Ελλάδι Μητροπόλεων αυτού και επισκοπών...Βεβαίως δεν χειραφετούνται πλήρως και απολύτως αι Μητροπόλεις της Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου και Νήσων καθ’ ον τρόπον εχειραφετήθησαν αι Εκκλησιαστικαί Επαρχίαι της Επτανήσου, είτα δε της Θεσσαλίας, εν μέρει δε και της Ηπείρου, και δύναται εκ πρώτης όψεως να υπολάβη τις ότι η διοικητική αφομοίωσις δεν εμφανίζεται απολύτως σύμφωνος προς τας απαιτήσεις των Ιερών Κανόνων. Απολύτως σύμφωνος προς τας απαιτήσεις αυτάς θα ήτο η διακοπή παντός δεσμού των εν λόγω Μητροπόλεων προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον. Αλλ’ ως ήδη είπομεν πρόκειται περί έργου μάλλον οικονομίας, χάριν του Πατριαρχείου, χωρίς εκ της τοιαύτης οικονομίας να πάσχη τι το Αυτοκέφαλον της Εκκλησίας της Ελλάδος. Δεν πρέπει να διαφεύγη ημάς το κρισιμώτατον της θέσεως εν η διατελεί το Πατριαρχείον, έχομεν δε υπέρτατον και Εκκλησιαστικόν αλλά και Εθνικόν συμφέρον να διασώσωμεν το Πατριαρχείον». 

Αυτή ήταν η πραγματική αιτία και το καθεστώς που θα διείπε τις Μητροπόλεις των «Νέων Χωρών», χάριν της διάσωσης του Πατριαρχείου. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή του 1928, με Πρόεδρο τον Κ. Γόντικα και Εισηγητή τον Α. Παχνό, έκαμε δεκτή την εισήγηση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, αφού όπως εγράφη στην Έκθεσή της «Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον αναγνωρίζει ότι δεν δύναται να κυβερνά αμέσως Μητροπόλεις ανηκούσας εις ξένον Κράτος ». Τέλος η Κοινοβουλευτική Επιτροπή διαβεβαιώνει γραπτώς τους Βουλευτές ότι «Τα κανονικά δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριάρχου επί των Μητροπολιτών των Νέων Χωρών είναι μόνον το μνημόσυνον αυτού υπό των Αρχιερέων των Νέων Χωρών και η λήψις επευλογίας του Οικουμενικού Θρόνου υπό των εκάστοτε εγκαθισταμένων Αρχιερέων των Νέων Χωρών». Οι προηγούμενοι Πατριάρχες αναγνώριζαν την καλή διάθεση της Ελληνικής Κυβερνήσεως και της Ελλαδικής Εκκλησίας προς το Φανάρι και δεν ενοχλούσαν καθόλου τη διαποίμανση των Μητροπόλεων των «Νέων Χωρών», αποδεχόμενοι τα «ψιλά» τους δικαιώματα.... Αυτά έως τον σημερινό Πατριάρχη...

Στη Σύνοδο αποδείχθηκε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις μεταξύ του Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου για το ζήτημα των «Νέων Χωρών». Επί τόσες ημέρες μαζί στην Κρήτη δεν συναντήθηκαν ιδιαιτέρως και δεν αντάλλαξαν   κουβέντες, πέραν των τυπικών. Επίσης ο κ. Ιερώνυμος  παρών ήταν μόνο στα απολύτως απαραίτητα. Στον Εσπερινό του Σαββάτου, προ της Πεντηκοστής, δεν έλαβε μέρος. Ειδοποίησε ότι δεν ήταν ασθενής, αλλά ότι ξεκουραζόταν και ότι θα ελάμβανε μέρος στο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν των Προκαθημένων το ίδιο βράδυ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Πρ. Παυλόπουλος. Τη Δευτέρα, του Αγίου Πνεύματος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε ότι μόνο οι Προκαθήμενοι θα παραμείνουν στην Ακαδημία και θα συγγευματίσουν, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος δεν παρακάθησε στην τράπεζα και αναχώρησε να γευματίσει στο ξενοδοχείο του. Δεν συμμετέσχε επίσης στη Λειτουργία την Κυριακή των Αγίων Πάντων και αναχώρησε την ίδια ημέρα για Αθήνα, χωρίς κανένα σχόλιο να κάνει. Γενικά απέφυγε τα ΜΜΕ και τις προς αυτά δηλώσεις. Στις ομιλίες του τέλος δεν έκανε ούτε ένα κολακευτικό σχόλιο για τον κ. Βαρθολομαίο, όπως όλοι οι άλλοι Προκαθήμενοι.

Εν τω μεταξύ η άτυπη αντιπαράθεση των δύο Προθιεραρχών   στις «Νέες Χώρες» συνεχίζεται. Ο Πατριάρχης στο τέλος Ιουνίου, μετά τη Σύνοδο στην Κρήτη, ήταν στα «Παύλεια» της Μητροπόλεως Βεροίας. Ο Αρχιεπίσκοπος προηγουμένως ήταν στις Σέρρες και σε άλλες Μητροπόλεις της Μακεδονίας, όπως επίσης και στη Σάμο. Επίσης επισκέφθηκε την Αλεξανδρούπολη και τη Σαμοθράκη και μίλησε σε σύναξη όλων των Αρχιερέων και Ιερέων της Θράκης. Αυτές τις ημέρες βρίσκεται στην περιοχή της Θεσσαλονίκης στη Μονή της Σουρωτής, όπου προσκύνησε τον τάφο και τα ιερά λείψανα του Αγίου Παϊσίου. Σημειώνεται ότι οι Αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος επικροτούν τη στάση του, που σημειώνει την παρουσία του, ως Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις Μητροπόλεις των «Νέων Χωρών».

Πηγή: Ακτίνες (Μέρος Α', Μέρος Β', Μέρος Γ', Μερός Δ' και Μέρος Ε')

Την Τρίτη, 12 Ιουλίου 2016, το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης, έκδωσε την απόφασή του για την αντιδικία μεταξύ της Κίνας και των Φιλιππίνων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η απόφαση των πέντε δικαστών, 501 σελίδων, που αναμενόταν με αγωνία από την διεθνή κοινότητα ήταν ομόφωνη υπέρ των Φιλιππίνων και κατέδειξε τις κινεζικές παραβιάσεις του Δίκαιου της Θάλασσας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η Δημοκρατία των Φιλιππίνων κατέφυγε στο Δικαστήριο τον Ιανουάριο του 2013 και η απόφαση την ικανοποιεί στην πλειοψηφία των θεμάτων.
Η Κίνα πάντως αρνήθηκε από την αρχή την δικαιοδοσία του Δικαστηρίου και δεν συμμετείχε στις διαδικασίες. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η διακεκομμένη γραμμή της Κίνας (όπως δείχνει η κόκκινη γραμμή του παραπάνω χάρτη) είναι παράνομη και αυθαίρετη, και τα ιστορικά δικαιώματα που προβάλει η Κίνα δεν έχουν καμία ισχύ με βάση το διεθνές δίκαιο και τα νησιά Spratly δεν αποτελούν νησιά όπως αυτά ορίζονται από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Πιο συγκεκριμένα, η παράγραφος που ήταν καταπέλτης για την Κίνα αναφέρει:
«Το Δικαστήριο συμπέρανε ότι, το γεγονός ότι η Κίνα έχει ιστορικά δικαιώματα στις πλουτοπαραγωγικές πηγές των υδάτων της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, τέτοια δικαιώματα εξαφανίστηκαν μια και ήταν ασυμβίβαστο με την έννοια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης όπως αυτή προβλέπεται από την Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας».
Αυτή την παράγραφο πρέπει, μελλοντικά, να την θυμόμαστε γιατί κάτι παρόμοιο προσπαθεί να προβάλει και η Τουρκία στο Αιγαίο.
Επιπλέον, το Δικαστήριο αναφέρθηκε στα επτά τεχνητά νησιά που δημιούργησε η Κίνα και τόνισε ότι τα νησιά αυτά δεν έχουν δικαιώματα και δεν καλύπτονται από το UNCLOS. Επίσης ανέφερε ότι το Άρθρο 121.3 του UNCLOS, που ορίζει τι ακριβώς είναι ένα νησί, απαιτεί να έχει μια «σταθερή κοινότητα ανθρώπων».
Το Δικαστήριο είχε, επίσης, μια εχθρική προς την Κίνα στάση σε σχέση με το γεγονός ότι στην απόφαση αναφέρει ότι « Η Κίνα έχει παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα των Φιλιππίνων στην αποκλειστική της οικονομική ζώνη με (α) την παρεμβολή στα δικαιώματά της στα θέματα αλιείας και εξερεύνησης πετρελαίου, (β) με την κατασκευή τεχνητών νησιών και (γ) με την αδιαφορία της να σταματήσει τους Κινέζους αλιείς από το να ψαρεύουν στην ΑΟΖ της.
Μόνο σε μια περίπτωση το Δικαστήριο δεν έλαβε απόφαση γιατί θεώρησε ότι δεν έχει τέτοιο δικαίωμα. Αυτό ήταν το θέμα των στρατιωτικών δραστηριοτήτων των δυο πλευρών το οποίο εξαιρείται από την δικαιοδοσία του UNCLOS.
Η κυβέρνηση της Κίνας, όπως αναμενόταν, ανακοίνωσε μετά την απόφαση ότι δεν την αναγνωρίζει μια και είχε δηλώσει από την αρχή της υπόθεσης ότι «ούτε θα την αποδεχτεί ούτε θα την αναγνωρίσει.

Η Στάση των Ηνωμένων Πολιτειών 
Αυτή η απόφαση θα δημιουργήσει μεγαλύτερες προστριβές ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ και θα είναι ένα καλό τεστ για την Ουάσιγκτον που πρέπει να δείξει την ικανότητά της να διατηρήσει τον ρόλο της στην ασφάλεια της Ασίας μπροστά αυξανόμενη δύναμη της Κίνας.
Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, δήλωσε ότι «ελπίζει και προσδοκά» τα δυο κράτη να σεβαστούν την απόφαση. Η απόφαση είναι νομικά δεσμευτική αλλά το Δικαστήριο διαθέτει μηχανισμούς που θα επιβάλλουν τις αποφάσεις του. Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι η απόφαση περιέχει τέσσερα βασικά σημεία.
 1. Την ακύρωση της διακεκομμένης γραμμής οριοθέτησης,
2. Τον καθορισμό ότι τα νησιά Spratly και ο ύφαλος Scarborough δικαιούνται μόνο 12 ναυτικά μίλια,
3. Η κατασκευή τεχνητών νήσων και η παράνομη αλίευση του κινεζικού αλιευτικού στόλου παραβίασε τα δικαιώματα των Φιλιππίνων και
4. Η αποξήρανση και εδαφική επέκταση καθώς και η δημιουργία στρατιωτικών εγκαταστάσεων στα νησιά Spratly καταστρέφουν το περιβάλλον.
Βέβαια, το Πεκίνο δεν είναι μόνο του στην απόρριψη αυτής της απόφασης. Κανένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν συμμορφώθηκε με τις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων σε θέματα Δίκαιου Θάλασσας. Όπως είναι γνωστόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν επικυρώσει το UNCLOS, και απέρριψαν μια απόφαση το 1986 του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που απαίτησε να πληρώσει αποζημιώσεις στη Νικαράγουα που της είχε βάλει νάρκες στα λιμάνια της.
Η Κίνα, σίγουρα, θα προσπαθήσει να ισχυροποιήσει τη θέση της με το να κτίσει μια νέα στρατιωτική βάση στο Scarborough Shoal, κάτι που το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον πιστεύει ότι θα είναι «στρατηγικά ανεπιθύμητο» για την Ουάσιγκτον και την Μανίλα, αλλά αδύνατον να αποτρέψουν.
 Η Κίνα δεν θα σταματήσει να διεκδικεί πάνω από το 80% της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, δηλαδή περίπου 3,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα βασισμένη στην έννοια του «ιστορικού δικαιώματος» αγνοώντας τα δικαιώματα του Βιετνάμ, της Ταιβάν, της Μαλαισίας, του Μπρουνέι και των Φιλιππίνων.

Ο Ρόλος των Υδρογονανθράκων 
Ο κύριος λόγος, βέβαια, για αυτή την μεγάλη διαμάχη των 6 κρατών δεν είναι τίποτε άλλο από την διαμάχη για τον πλούτο της ΑΟΖ σε υδρογονάνθρακες. Οι Κινέζοι υπέγραψαν το Δίκαιο της Θάλασσας και ανακήρυξαν ΑΟΖ γιατί είχαν αντιληφθεί, αρκετά νωρίς, τον τεράστιο ορυκτό πλούτο που υπήρχε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και αποφάσισε να αυξήσει παράνομα την ΑΟΖ της για να αποκτήσει το μεγαλύτερο ποσοστό των υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Σύμφωνα με την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ σε μια μελέτη που έγινε την περίοδο 1993/94 είχε υπολογιστεί ότι στην περιοχή υπήρχε περισσότερο φυσικό αέριο από πετρέλαιο.
Οι Αμερικανοί είχαν υπολογίσει, τότε, ότι το 70% των υδρογονανθράκων στην περιοχή ήταν φυσικό αέριο και ότι η Θάλασσα της Νότιας Κίνας περιλάμβανε 266 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Η κρατική κινέζικη εταιρία China National Offshore Oil (CNOOC) έχει υπολογίσει ότι η περιοχή διαθέτει 125 δις. βαρέλια πετρελαίου και 500 τρις. κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
Αλλά μια νέα αμερικανική μελέτη της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, που έγινε το 2010, δείχνει με πιθανότητα 95% να υπάρχουν, τουλάχιστον 750 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, με πιθανότητα 50% να υπάρχουν 2 τρις. βαρέλια και με μια πιθανότητα 5% να υπάρχουν πάνω από 5 τρις. βαρέλια πετρελαίου.
 Πάντως, η ήττα της Κίνας αποτελεί και ήττα της Τουρκίας που προσπαθεί, παραβιάζοντας το Δίκαιο της Θάλασσας, να αυξήσει την θαλάσσια περιοχή που θέλει να ελέγξει στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος και στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Όλα τα κράτη του κόσμου αγωνίζονται για την ΑΟΖ τους εκτός της δικής μου πατρίδας. Σίγουρα, ο Τάσσος Παπαδόπουλος θα μας κοιτά από ψηλά και θα ντρέπεται για τα χάλια μας.
Τα αδέλφια μας, οι Κύπριοι, μας άνοιξαν τα μάτια το 2004 αλλά εμείς, τέσσερις Πρωθυπουργούς αργότερα, συνεχίζουμε να περιφρονούμε την αξία της ΑΟΖ μας.

Η Απόφαση του Δικαστηρίου:
https://pca-cpa.org/wp-content/uploads/sites/175/2016/07/PH-CN-20160712-Press-Release-No-11-English.pdf

Πηγή: Μεγάλη ήττα της Κίνας για την ΑΟΖ στη θάλασσα της Νότιας Κίνας: Τι σημαίνει η απόφαση http://wp.me/p3kVLZ-ACK, Ινφογνώμων Πολιτικά

Ἐπιστολή τοῦ Ὁσίου Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτουπού ἐστάλη στόν π. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο τό 1969.

Ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τῇ 23ῃ Ἰανουαρίου 1969

Σεβαστέ πάτερ Χαράλαμπε 

Ἐπειδή βλέπω τόν μεγάλον σάλον πού γίνεται εἰς τήν Ἐκκλησίαν μας, ἐξ αἰτίας τῶν διαφόρων φιλενωτικῶν κινήσεων καί τῶν ἐπαφῶν τοῦ Πατριάρχου μετά τοῦ Πάπα, ἐπόνεσα καί ἐγώ σάν τέκνον Της καί ἐθεώρησα καλόν, ἐκτός ἀπό τίς προσευχές μου, νά στείλω καί ἕνα μικρό κομματάκι κλωστή (πού ἔχω σάν φτωχός μοναχός), διά νά χρησιμοποιηθῆ καί αὐτό, ἔστω καί γιά μία βελονιά, διά τό πολυκομματιασμένο φόρεμα τῆς Μητέρας μας. Πιστεύω ὅτι θά κάμετε ἀγάπην καί θά τό χρησιμοποιήσετε διά μέσου τοῦ θρησκευτικοῦ σας φύλλου. Σᾶς εὐχαριστῶ.

Θά ἤθελα νά ζητήσω συγγνώμην ἐν πρώτοις ἀπ' ὅλους, πού τολμῶ νά γράψω κάτι, ἐνῶ δέν εἶμαι οὔτε ἅγιος, οὔτε θεολόγος. Φαντάζομαι ὅτι θά μέ καταλάβουν ὅλοι, ὅτι τά γραφόμενά μου δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἕνας βαθύς μου πόνος διά τήν γραμμήν καί κοσμικήν ἀγάπην, δυστυχῶς, τοῦ πατέρα μας κ. Ἀθηναγόρα. Ὅπως φαίνεται, ἀγάπησε μίαν ἄλλην γυναίκα μοντέρνα, πού λέγεται Παπική Ἐκκλησία, διότι ἡ Ὀρθόδοξος Μητέρα μας δέν τοῦ κάμνει καμμίαν ἐντύπωσι, ἐπειδή εἶναι πολύ σεμνή. Αὐτή ἡ ἀγάπη, πού ἀκούσθηκε ἀπό τήν Πόλι, βρῆκε ἀπήχησι σέ πολλά  παιδιά του, πού τήν ζοῦν εἰς τάς πόλεις. Ἄλλωστε αὐτό εἶναι καί τό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας: ἡ οἰκογένεια νά χάση τό ἱερό νόημά της ἀπό τέτοιου εἴδους ἀγάπες, πού ὡς σκοπόν ἔχουν τήν διάλυσιν καί ὄχι τήν ἕνωσιν.

Μέ μία τέτοια περίπου κοσμική ἀγάπη καί ὁ Πατριάρχης μας φθάνει στή Ρώμη. Ἐνῶ θά ἔπρεπε νά δείξη ἀγάπη πρῶτα σέ μας τά παιδιά του καί στή Μητέρα μας Ἐκκλησία, αὐτός, δυστυχῶς, ἔστειλε τήν ἀγάπη του πολύ μακριά. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν νά ἀναπαύση μέν ὅλα τά κοσμικά παιδιά, πού ἀγαποῦν τόν κόσμον καί ἔχουν τήν κοσμικήν αὐτήν ἀγάπην, νά κατασκανδαλίση ὅμως ὅλους ἐμᾶς, τά τέκνα τῆς Ὀρθοδοξίας, μικρά καί μεγάλα, πού ἔχουν φόβο Θεοῦ.

Μετά λύπης μου, ἀπό ὅσους φιλενωτικούς ἔχω γνωρίσει, δέν εἶδα νά ἔχουν οὔτε ψίχα πνευματική οὔτε φλοιό. Ξέρουν, ὅμως, νά ὁμιλοῦν γιά ἀγάπη καί ἑνότητα, ἐνῶ οἱ ἴδιοι δέν εἶναι ἑνωμένοι μέ τόν Θεόν, διότι δέν Τόν ἔχουν ἀγαπήσει.

Θά ἤθελα νά παρακαλέσω θερμά ὅλους τούς φιλενωτικούς ἀδελφούς μας: Ἐπειδή τό θέμα τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι κάτι τό πνευματικόν καί ἀνάγκην ἔχουμε πνευματικῆς ἀγάπης, ἄς τό ἀφήσουμε σέ αὐτούς πού ἀγαπήσανε πολύ τόν Θεόν καί εἶναι θεολόγοι, σάν τούς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, καί ὄχι νομολόγοι, πού προσφέρανε καί προσφέρουν ὁλόκληρο τόν ἑαυτόν τους εἰς τήν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας (ἀντί μεγάλης λαμπάδας), τούς ὁποίους ἄναψε τό πῦρ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί ὄχι ὁ ἀναπτήρας τοῦ νεωκόρου. Ἄς γνωρίζωμεν ὅτι δέν ὑπάρχουν μόνον φυσικοί νόμοι, ἀλλά καί πνευματικοί. Ἑπομένως, ἡ μέλλουσα ὀργή τοῦ Θεοῦ δέν μπορεῖ νά ἀντιμετωπισθῆ μέ συνεταιρισμόν ἁμαρτωλῶν (διότι διπλήν ὀργήν θά λάβωμεν), ἀλλά μέ μετάνοιαν καί τήρησιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου.

Ἐπίσης, ἄς γνωρίσωμεν καλά ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας δέν ἔχει καμμίαν ἔλλειψιν. Η μόνη ἔλλειψις πού παρουσιάζεται, εἶναι ἡ ἔλλειψις σοβαρῶν Ἱεραρχῶν καί Ποιμένων μέ πατερικές ἀρχές. Εἶναι ὀλίγοι οἱ ἐκλεκτοί. Ὅμως, δέν εἶναι ἀνησυχητικόν. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί Αὐτός τήν κυβερνάει. Δέν εἶναι Ναός, πού χτίζεται ἀπό πέτρες, ἄμμο καί ἀσβέστη ἀπό εὐσεβεῖς καί καταστρέφεται μέ φωτιά βαρβάρων, ἀλλά εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. «Καί ὁ πεσῶν ἐπί τόν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται, ἐφ' ὄν δ' ἄν πέση λικμήσει αὐτόν» (Ματθ. καί 44-45). Ὁ Κύριος, ὅταν θά πρέπη, θά παρουσιάση τούς Μάρκους τούς Εὐγενικούς καί τούς Γρηγορίους Παλαμάδες, διά νά συγκεντρώσουν ὅλα τά κατασκανδαλισμένα ἀδέλφια μας, διά νά ὁμολογήσουν τήν Ὀρθόδοξον Πίστιν, νά στερεώσουν τήν Παράδοσιν καί νά δώσουν χαράν μεγάλην εἰς τήν Μητέρα μας.

Εἰς τούς καιρούς μας βλέπομεν ὅτι πολλά πιστά τέκνα τῆς Ἐκκλησίας μας, μοναχοί καί λαϊκοί, ἔχουν, δυστυχῶς, ἀποσχισθῆ ἀπό αὐτήν, ἐξ αἰτίας τῶν φιλενωτικῶν. Ἔχω τήν γνώμην ὅτι δέν εἶναι καθόλου καλόν νά ἀποχωριζώμεθα ἀπό τήν Ἐκκλησίαν κάθε φορᾶ πού θά πταίη ὁ Πατριάρχης. Ἀλλά ἀπό μέσα, κοντά στήν Μητέρα Ἐκκλησία ἔχει καθῆκον καί ὑποχρέωσι ὁ καθένας ν' ἀγωνίζεται μέ τόν τρόπον του. Τό νά διακόψη τό μνημόσυνον τοῦ Πατριάρχου, νά ἀποσχισθῆ καί νά δημιουργήση ἰδικήν του Ἐκκλησίαν καί νά ἐξακολουθῆ νά ὁμιλῆ ὑβρίζοντας τόν Πατριάρχην, αὐτό, νομίζω, εἶναι παράλογον.

Ἐάν διά τήν α ἤ τήν β λοξοδρόμησι τῶν κατά καιρούς Πατριαρχῶν χωριζώμεθα καί κάνωμε δικές μας Ἐκκλησίες - Θεός φυλάξει! - θά ξεπεράσωμε καί τούς Προτεστάντες ἀκόμη. Εὔκολα χωρίζει κανείς καί δύσκολα ἐπιστρέφει. Δυστυχῶς, ἔχουμε πολλές «ἐκκλησίες» στήν ἐποχή μας. Δημιουργήθηκαν εἴτε ἀπό μεγάλες ὁμάδες ἡ καί ἀπό ἕνα ἄτομο ἀκόμη. Ἐπειδή συνέβη στό καλύβι τῶν (ὁμιλῶ διά τά ἐν Ἁγίῳ Ὄρει συμβαίνοντα) νά ὑπάρχη καί ναός, ἐνόμισαν ὅτι μποροῦν νά κάνουν καί δική τους ἀνεξάρτητη Ἐκκλησία. Ἐάν οἱ φιλενωτικοί δίνουν τό πρῶτο πλῆγμα στήν Ἐκκλησία, αὐτοί, οἱ ἀνωτέρω, δίνουν τό δεύτερο. Ἄς εὐχηθοῦμε νά δώση ὁ Θεός τόν φωτισμόν Του σέ ὅλους μας καί εἰς τόν Πατριάρχην μας κ. Ἀθηναγόραν, διά νά γίνη πρῶτον ἡ ἕνωσις αὐτῶν τῶν «ἐκκλησιῶν», νά πραγματοποιηθῆ ἡ γαλήνη ἀνάμεσα στό σκανδαλισμένο ὀρθόδοξο πλήρωμα, ἡ εἰρήνη καί ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἀνατολικῶν Ἐκκλησιῶν καί κατόπιν ἄς γίνη σκέψις διά τήν ἕνωσιν μετά τῶν ἄλλων «Ὁμολογιῶν», ἐάν καί ἐφ' ὅσον εἰλικρινῶς ἐπιθυμοῦν νά ἀσπασθοῦν τό Ὀρθόδοξον Δόγμα.

Θά ἤθελα ἀκόμη νά εἰπῶ ὅτι ὑπάρχει καί μία τρίτη μερίδα μέσα εἰς τήν Ἐκκλησίαν μας. Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ἀδελφοί, πού παραμένουν μέν πιστά τέκνα Αὐτῆς, δέν ἔχουν ὅμως συμφωνίαν πνευματικήν ἀναμεταξύ τους. Ἀσχολοῦνται μέ τήν κριτικήν ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου καί ὄχι διά τό γενικώτερον καλόν τοῦ ἀγῶνος. Παρακολουθεῖ δέ ὁ ἕνας τόν ἄλλον (περισσότερον ἀπό τόν ἕαυτόν του) εἰς τό τί θά εἰπῆ ἤ τί θά γράψη, διά νά τόν κτυπήση κατόπιν ἀλύπητα. Ἐνῶ ὁ ἴδιος ἄν ἔλεγε ἤ ἔγραφε τό ἴδιο πράγμα, θά τό ὑπεστήριζε καί μέ πολλές μάλιστα μαρτυρίες τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Πατέρων. Τό κακό πού γίνεται εἶναι μεγάλο, διότι ἀφ' ἑνός μέν ἀδικεῖ τόν πλησίον του, ἀφ' ἑτέρου δέ καί τόν γκρεμίζει μπροστά στά μάτια τῶν ἄλλων πιστῶν. Πολλές φορές σπέρνει καί τήν ἀπιστία στίς ψυχές τῶν ἀδυνάτων, διότι τούς σκανδαλίζει. Δυστυχῶς, μερικοί ἀπό ἐμᾶς ἔχουμε παράλογες ἀπαιτήσεις ἀπό τούς ἄλλους. Θέλουμε οἱ ἄλλοι νά ἔχουν τόν ἴδιο μέ ἐμᾶς πνευματικόν χαρακτήρα. Ὅταν κάποιος ἄλλος δέν συμφωνῆ μέ τόν χαρακτήρα μας, δηλαδή ἤ εἶναι ὀλίγον ἐπιεικής ἤ ὀλίγον ὀξύς, ἀμέσως βγάζομε τό συμπέρασμα ὅτι δέν εἶναι πνευματικός ἄνθρωπος. Ὅλοι χρειάζονται εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Ὅλοι οἱ Πατέρες προσέφεραν τάς ὑπηρεσίας των εἰς Αὐτήν. Καί οἱ ἤπιοι χαρακτῆρες καί οἱ αὐστηροί. Ὅπως διά τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀπαραίτητα καί τά γλυκά καί τά ξινά καί τά πικρά ἀκόμη ραδίκια (τό καθένα ἔχει τίς δικές του οὐσίες καί βιταμίνες), ἔτσι καί διά τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλοι εἶναι ἀπαραίτητοι. Ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν πνευματικόν χαρακτήρα τοῦ ἄλλου καί ὅλοι εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νά ἀνεχώμεθα ὄχι μόνον τόν πνευματικόν του χαρακτήρα, ἀλλά ἀκόμη καί τίς ἀδυναμίες, πού ἔχει σάν ἄνθρωπος.

Καί πάλιν ἔρχομαι νά ζητήσω εἰλικρινῶς συγγνώμην ἀπό ὅλους, διότι ἐτόλμησα νά γράψω. Ἐγώ εἶμαι ἕνας ἁπλός μοναχός καί τό ἔργον μου εἶναι νά προσπαθῶ, ὅσο μπορῶ, νά ἀπεκδύωμαι τόν παλαιόν ἄνθρωπον καί νά βοηθῶ τούς ἄλλους καί τήν Ἐκκλησίαν, μέσω τοῦ Θεοῦ διά τῆς προσευχῆς. Ἀλλ' ἐπειδή ἔφθασαν μέχρι τό ἐρημητήριό μου θλιβερές εἰδήσεις διά τήν Ἁγίαν Ὀρθοδοξίαν μας, ἐπόνεσα πολύ καί ἐθεώρησα καλό νά γράψω αὐτά πού ἔνοιωθα.

Ἄς εὐχηθοῦμε ὅλοι νά δώση ὁ Θεός τήν χάριν Του καί ὁ καθένας μας ἄς βοηθήση μέ τόν τρόπον του διά τήν δόξαν τῆς Ἐκκλησίας μας.

Μέ πολύν σεβασμόν πρός ὅλους

Παΐσιος μοναχός

Λόγοι παρακινητικοὶ συγγραφῆς τοῦ Βίου

1. Οὔτε δίκαιον εἶναι οὔτε συμφέρον κρίνεται ὁ φωτοειδὴς βίος τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν νὰ κρύπτεται καὶ νὰ μένῃ διὰ πάντα κεκρυμμένος ὑποκάτω εἰς τὸν μόδιον τῆς σιωπῆς. Δίκαιον δὲν εἶναι, διότι ὁ κυρίως καὶ καθ᾿ αὐτὸ μισθὸς καὶ πληρωμὴ τῆς ἀρετῆς δὲν εἶναι μάταια χρήματα, ἀλλ᾿ εὐφημία καὶ ἔπαινος· «μισθὸς ἀρετῆς ἔπαινος» ἔτζι ἀξιωματικῶς τὸ εἶπεν ἕνας παλαιὸς σοφός. Ὅθεν καὶ συμβαίνει νὰ ἀδικῶνται ἐκ τῆς σιωπῆς οἱ ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμψαντες μὲ τὸ νὰ ἀποστερῶνται ἀπὸ τὸν μισθόν τους, ὁποὺ εἶναι οἱ ἔπαινοι· καὶ ἐν ταὐτῷ ἐκ τῆς αὐτῆς σιωπῆς τῶν ἐπαίνων τὸ κοινὸν τῆς Ἐκκλησίας ζημιοῦται τὰ μέγιστα· ὅτι φυσικὰ τὰ καλὰ ἔργα κηρυττόμενα, φημιζόμενα, ἐκθειαζόμενα τὰς ψυχὰς τῶν ἀκουόντων θερμαίνουσι καὶ εἰς μίμησιν ἐδικήν τους αὐτοὺς διεγείρουσιν, ὡς ἐπαινετὰ καὶ ἄξια διηγήσεως παραδείγματα, ἡ ὁποία μίμησις ἐκ τῆς σιωπῆς ὁμολογουμένως δὲν γίνεται.

Ταῦτα καλῶς ἐπιστάμενοι, τό τε δίκαιον, λέγω, καὶ τὸ συμφέρον, οἱ ἐν τῷ Ἁγιωνύμῳ Ὄρει ὁσιώτατοι πατέρες, οἱ κατὰ Χριστὸν ἀδελφοὶ καὶ φίλτατοι καὶ οἰκειότατοι τοῦ ἐν μακαρίᾳ τῇ λήξει γενομένου ὁσιολογιωτάτου Νικοδήμου, τοῦ κοινοῦ διδασκάλου καὶ φωστῆρος γενομένου τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἐν τῇ καθ᾿ ἡμᾶς γενεᾷ, ἐπαρακάλεσαν τὸν διδάσκαλον κυρ-Ἀθανάσιον Πάριον εἰς τὴν Χίον ὄντα καὶ ἔγραψε βίον ἐγκωμιαστικὸν εἰς τὸν ὁσιολογιώτατον Νικόδημον. Ἀλλὰ μὲ τὸ νὰ μὴν εἶχεν συναναστροφὴν μὲ αὐτὸν δὲν ἐπέτυχε τοῦ σκοποῦ των. Ἐπαρακάλεσαν ἐδῶ τὸν διδάσκαλον κυρ-Χριστοφόρον, διὰ νὰ γράψῃ, ἀλλὰ τὰ γηρατεῖα τὸν ἐμπόδισαν. Καὶ βλέποντας ὅτι ἐπέρασαν τέσσαροι χρόνοι καὶ κανένας δὲν ἠθέλησεν νὰ συγγράψη, ἐπαρακινήθηκα ἐγὼ ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ γλυκυτάτου μου ἀδελφοῦ νὰ ἀλημονήσω τὴν ἀμάθειάν μου, ὁμοίως καὶ τὴν ἀσύντακτόν μου σύνταξιν, μὲ ἐλπίδαν ὅτι μετὰ ταῦτα νὰ τὰ βάλῃ κανένας προκομμένος εἰς καλὴν τάξιν.

Ἐπωφελής, ἀλλὰ καί ὀφειλομένη βιογραφία

2. Τὸ λοιπὸν ἐλᾶτε, ἀδελφοὶ φιλάδελφοι καὶ φιλάρετοι, ὅσοι εἶσθε ἐλεύθεροι ἀπὸ πάθη φθόνου ἢ μίσους, νὰ ἀκούσετε μὲ χαρὰν καὶ ἡδονὴν τὸν βίον καὶ πολιτείαν καὶ τοὺς κόπους ὁποὺ ἔκαμεν εἰς τὴν ζωήν του γράφοντας καὶ συνθέτοντας ἐκκλησιαστικὰ συγγράμματα πρὸς ὠφέλειαν ψυχῆς καὶ ἁπλῶς εἰς ὠφέλειαν Χριστιανῶν ὁ μακαρίτης Νικόδημος. Τὰ ὁποῖα βλέποντας ἐγώ, ὄντας παραδελφός του, καὶ μανθάνοντας ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἴδιον καὶ ἀπὸ ἄλλους φίλους, ὁποὺ ἐστάθηκαν γνώριμοί του ἀπὸ νεαρᾶς του ἡλικίας, κατέστρωσα καὶ ἐσηρείωσα ἐνταῦθα. Διατί, ἂν οἱ Ἕλληνες, ὁποὺ ἦτον δοσμένοι εἰς τὰ γήινα καὶ φθαρτά, ὅταν ἤθελαν ἀκούει κανένα ὑποκείμενον ὁποὺ ἔκαμε τίποτε ἀνδραγάθημα, κατασκευάζοντας κανένα ἀξιόλογον πρᾶγμα ἢ νικῶντας εἰς κανέναν πόλεμον, τὸν ἔσταινον μετὰ τὸν θάνατόν του οἱ συμπατριῶται του στήλας καὶ ἀγάλματα καὶ τὸν ἔκαναν ἐπαίνους καὶ ἐγκώμια μὲ φωνὰς στεντορείους τόσον, ὁπού, ἂν ἦτον τρόπος, καὶ μὲ μολύβι νὰ ἐσχημάτιζον τὰ γράμματα τῶν ἐπαίνων του, διὰ νὰ μένουν ἀνεξάληπτοι καὶ παντοτινοὶ αὐτοὶ οἱ ἔπαινοί του καὶ τὰ ἐγκώμια. Ἡμεῖς αὐτόν, ὁποὺ ἐστόλισε τὴν Ἐκκλησίαν μας μὲ τόσα βιβλία, ὁποὺ αἰῶνες ὁλάκαιροι ἀπέρασαν καὶ δὲν ἐστάθη ἄλλος νὰ συνθέσῃ καὶ νὰ φέρῃ εἰς τὸ μέσον τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅσα αὐτὸς ὁ μακαρίτης ἢ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐσύνθεσε ἢ συντεθειμένα ἀπὸ ἄλλους ἐδιώρθωσε, νὰ μὴ συγγράψωμεν τὰ συγγράμματά του καὶ νὰ μὴν ἀναφέρωμεν τοὺς κόπους του, ποῖος φρόνιμος ὢν καὶ ἐλεύθερος ἀπὸ πάθος φθόνου καὶ μίσους δὲν ἤθελε μᾶς κατηγορήσει; Καὶ νὰ εἰποῦμεν τὴν ἀλήθειαν, καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος Θεὸς δὲν ἤθελε μᾶς μωμήσηται; Διατὶ βλέπομεν καὶ ἀκούομεν ὅτι οὐ μόνον φίλοι, ἀλλὰ καὶ ἐχθροί, οὐ μόνον ὀλίγον γραμματισμένοι, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ πεπαιδευμένοι ἔχουν εἰς τὰ χέρια των τὰ βιβλία του καὶ τὰ μεταχειρίζονται, ὄχι μόνον εἰς στολισμόν τους, ἀλλὰ καὶ εἰς ὄφελος τῆς ψυχῆς των.

Βιογράφησις-διήγησις «φιλαλήθης καὶ ἀπροσπαθής»

3. Ταῦτα στοχαζόμενος καὶ ἐγὼ ἔγραψα τὰ ἐκείνου, ἀπὸ τὸ ὁποῖον γράψιμον ἐκεῖνος δὲν ἔχει κανένα ὄφελος κοντὰ εἰς τὸν Θεόν, παρὰ τὴν ὠφέλειαν ὁποὺ γίνεται ἐξ ἐκείνων του τῶν συγγραμμάτων, ὁ ὁποῖος Θεὸς ἐξεύρει τί καρπὸς γίνεται εἰς ἐκείνους ὁποὺ ἀπαθῶς τὰ ἀναγινώσκουσι καὶ μὲ καλὴν γνώμην καὶ διάθεσιν τὰ ὁλογυρίζουσιν εἰς τὰ χέρια των. Καθὼς καὶ ἐγὼ καρπωθεἰς ἀπὸ αὐτὰ τὰ συγγράμματα ἦλθα εἰς ταύτην τὴν γραφὴν καὶ διηγοῦμαι τὰ κατ᾿ αὐτὸν καταλεπτῶς ἐλεύθερος ὄντας, χάριτι θείᾳ, ἀπὸ κάθε πάθος τὸ πρὸς αὐτόν. Καὶ παρακαλῶ σας, ἅγιοι πατέρες μου καὶ ἀδελφοί, ἐφοδιάσατέ με μὲ τὴν εὐχήν σας, διὰ νὰ βιογραφήσω τὴν ζωὴν τοῦ ἐραστοῦ μου Νικοδήμου φιλαλήθως καὶ ἀπροσπαθῶς.

Καταγωγὴ καί ἀγωγὴ-παιδεία πολυτάλαντοι

4. Νάξος εἶναι μία νῆσος ἀπὸ τὰς καλουμένας Κυκλάδας, ὀνομαστὴ καὶ λαμπρὰ εἰς τοὺς παλαιοὺς καιροὺς τῶν Ἑλλήνων, καὶ μάλιστα ταύτην ἐκόσμησεν Ἰωσὴφ ὁ θαυμάσιος, ὁ Βρυέννιος, μὲ τὴν καλλίστην καὶ ὡραιοτάτην ἔκφρασιν καὶ περιγραφὴν τοῦ ἐν αὐτῆ παρατρέχοντος ποταμοῦ, ἐν εἴδει ἐπιστολῆς, εἰκοστῆς ἀριθμουμένης, πρός τινα φίλον του, ὑπὸ ἕνα Μητροπολίτην τελοῦσα ὁμοῦ μὲ τὴν παρακειμένην αὐτῆ Πάρον καὶ τὴν Ἀντί(πα)ρον. Εἰς αὐτὴν δὲ ταύτην ἐγεννήθη οὗτος ὁ ἀειθαλὴς βλαστὸς τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας κατὰ τὸ ͵αψμθ´ (1749) ἔτος τὸ κοσμοσωτήριον ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ φιλοθέους, Ἀντώνιον καὶ Ἀναστασίαν, καὶ διὰ τοῦ Ἀγγελικοῦ Σχήματος Ἀγάθην μετονομασθεῖσαν. Ὠνομάζετο δὲ καὶ αὐτὸς Νικόλαος ἀπὸ τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Mικρὸς δὲ ὄντας ἔμαθεν εἰς τὴν πατρίδα του, ἡ ὁποία καλεῖται Χώρα, ἀπὸ ἕναν ἱερέα τῆς γειτονίας αὐτοῦ τὰ κοινὰ γράμματα, ὅστις καὶ τὸν ἐσυλλειτουργοῦσε μὲν τὰς καθημερινάς. Μετὰ ταῦτα ἄρχισεν τὰ γραμματικὰ εἰς τὸν παπα-Χρύσανθον, τὸν ἀδελφὸν τοῦ νεωστὶ μαρτυρήσαντος ἱερομάρτυρος Κοσμᾶ, ὄντα καὶ αὐτὸν εἰς τὴν Ναξίαν. Καὶ ὅταν ἔφθασεν ὁ Νικόλαος τὸν 16(ον) χρόνον τῆς ἡλικίας αὐτοῦ, ἐφέρθη ἀπὸ τὸν πατέρα του εἰς τὴν Σμύρνην, καὶ τὸν ἐπῆγεν εἰς τὸν Διδάσκαλον τῆς Σμύρνης, τὸν κυρ-Ἱερόθεον, ὁ ὁποῖος τὸν ἔβαλεν εἰς τὸ κοινόβιον τοῦ σχολείου. Τίνα σπουδὴν καὶ ὁποίαν ἐπιμέλειαν ἔβαλεν ὁ εὐλογημένος Νικόλαος εἰς τὰ μαθήματα, νὰ τὸ παραστήσω ἐγὼ δὲν εἶναι χρεία. Ἀλλὰ κάθε γνωστικὸς ἀκούοντας ὅτι τέσσαρας χρόνους μόνον ἐστάθη εἰς τὸ σχολεῖον καὶ βλέποντας καθένας τὰ βιβλία του καταλαμβάνει καὶ τὴν προθυμίαν του καὶ τὴν ἀγχίνοιαν τοῦ νοός του, μὲ τὴν ὁποίαν τὸν ἐπλούτισεν ὁ Θεός, Τόσον, ὁποὺ ὅ,τι βιβλίον ἀνέγνωθε κάθε ἐπιστήμης ἢ λόγον ἤκουεν ἄξιον μαθήσεως, τὸν ἐσφράγιζεν εἰς τὸ κρανίον του τὸ ὁποῖον ἀληθινὰ ἦτον ὡσὰν ἕνα θησαυροφυλάκιον, καὶ εἰς καιρὸν τὸν ἁρμόζοντα τὸν ἐβλέπαμεν ὁποὺ τὰ ἐξεκένωνε. Καὶ κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον ἐπλήρωνε τὸ δαβιτικὸν ἐκεῖνο λόγιον, ὅτι τὸν καρπὸν αὐτοῦ ἔδιδεν ἐν καιρῷ αὐτοῦ καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσεται. Καὶ ἔτρεχαν ἀπὸ τὴν γλῶσσαν του, καθὼς βλέπεις ἕνα μελισσοκόφινον γεμᾶτον εἰς καιρὸν ὁποὺ εὑρίσκει τὴν νομήν του, ὁποὺ τρέχει ἀδιάκοπα. Ἔτζι καὶ αὐτὸς ὁ μακαρίτης, ὅταν ὡμιλοῦσε, ἤφερνε ταῖς μαρτυρίαις μὲ τοιοῦτον τρόπον, ὁποὺ σχεδὸν δὲν ἐπρόφθανεν ἡ γλῶσσα νὰ εἰπῇ ὅσα ὁ νοῦς ἐκατέβαζεν, τὰ ῥητὰ τῆς θείας Γραφῆς, τῶν Ἁγίων τὰς ἐξηγήσεις τε καὶ νοήματα, τοὺς θείους Κανόνας τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, Συνόδων τε καὶ Πατέρων, μὲ τὰς ἐκδόσεις τῆς τυπογραφίας καὶ μὲ τὰς σελίδας, τὰ δὲ χειρόγραφα τὸ καθένα ποῦ τὸ ἀπάντησε. Ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἀφέντες κατὰ τὸ παρὸν ἐπὶ τὸ προκείμενον ἐπανέλθωμεν.

«Ἦτον ἀπὸ ὅλους ἠγαπημένος»

5. Ὄντας δὲ εἰς τὸ σχολεῖον ὁ μακαρίτης δὲν ἦτον καθὼς μερικοὶ βάρος τοῦ σχολείου, ἀλλὰ ἦτον ἀπὸ ὅλους ἠγαπημένος, ἀπὸ διδασκάλους, ἀπὸ ἐπιτρόπους τοῦ σχολείου καὶ ἀπὸ τοὺς συμμαθητάς του. Καὶ μαρτυροῦσί μου τὸν λόγον τὰ γράμματα ὁποὺ τοῦ ἔστελναν οἱ μακαρῖται διδάσκαλοι, ὁ Ἱερόθεος καὶ μετ᾿ αὐτὸν ὁ Χρύσανθος, καὶ μάλιστα ὁ Ἱερόθεος τοῦ ἔγραφεν; Ἔλα, υἱέ μου, κἂν τώρα εἰς τὸ γῆρας μου, νὰ σὲ ἀφήσω μετὰ θάνατον εἰς τὸ σχολεῖον διδάσκαλον, ὅτι δὲν ἔχω ἄλλον ὡσὰν ἐσένα ὅμοιον εἰς τὴν προκοπήν». Οἱ δὲ μαθηταί, ἐκεῖ ὁποὺ ὡς ἄνθρωποι καὶ αὐτοί, ἐμπαθεῖς καὶ φιλόδοξοι, ἀκόλουθον ἦτον νὰ τὸν ζηλεύωσι καὶ τρόπον τινὰ νὰ τὸν φθονοῦσι, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ τὸν ἀγαποῦσαν ὡς ἀδελφὸν καὶ τὸν ἐτιμοῦσαν ὡς προκομμενέστερον ἀπὸ λόγου τους. Ἀκόλουθον, λέγω, ἦτον νὰ τὸν φθονήσουν, διότι τὸν ἔβλεπον, ἀφοῦ ἔπαιρνε τὸ μάθημα, ἐστέκετο εἰς ἕνα μέρος τοῦ σχολείου καὶ τὸ ἐθεωροῦσε κατὰ μόνας, καὶ μετὰ τοῦτο εὐθὺς ἔλεγε καὶ τὴν ἐξήγησιν, καί, καθὼς μᾶς ἔλεγεν ἀτός του, ὑπεράνω τῆς ὥρας δὲν ἐγίνετο ὁ κόπος του. Καὶ ἔλεγεν ὅτι εἶχε πεντέξι ὁσπίτια ἀρχοντικὰ καὶ εἰς αὐτὰ ἐμοίραζε τὴν ἐξήγησιν τοῦ μαθήματός του, εἰς τὸ τάδε ὁσπίτιον τὸ καὶ τὸ καὶ εἰς τὸ τάδε τὸ καὶ τό. Καὶ ἔπειτα ἐκοιμᾶτον ὅλην τὴν νύκτα κᾳὶ τὸ ταχύ, ὅταν ἐξυπνοῦσε, ἐσυλλογί ζουνταν καὶ τὰ ηὕρισκεν καὶ ἐπήγαινεν καὶ ἄλλαζε τὸ μάθημά του. Δὲν ἐφθονεῖτο, λέγω, διότι ἦτον εἰς ὅλους καλοϋπήκοος· ὁ ἕνας, «Νικόλαε, γράψε μου ἐτοῦτο», ὁ δὲ εὐθὺς μετὰ χαρᾶς τὸ ἔγραφεν· ὁ ἄλλος, «ἐξήγησόν μοι τοῦτο»» καὶ μὲ προθυμίαν ὄχι μόνον αὐτά, ἀλλὰ καὶ ἄλλα, ὁποὺ δὲν τὰ εἶχεν ὁ ἀδελφὸς εἰς τὸν νοῦν του, τὸν ἐσυμβούλευεν. Εἰς τὸν οἰκίσκον ὁποὺ ἦτον αὐτὸς ἦτον καὶ ἄλλοι δύο ἀδελφοὶ μαθηταί, καὶ ὁ ἕνας ἦλθεν ἐδῶ καὶ μᾶς ἔλεγεν· «ἐμεῖς ἐκαθήμεθα ὅλην τὴν νύκτα καὶ ἐμελετούσαμεν μὲ τὸν λύχνον, καὶ αὐτὸς κάποτε ἐξυπνοῦσε καὶ μᾶς ἔλεγεν: «κοιμηθῆτε, βρέ, νὰ ἀναπαυθῇ ὁ νοῦς σας, διὰ νὰ εὕρῃ τὸ μάθημα εὔκολα». Συνήθειαν εἴχασιν εἰς τὸ σχολεῖον καὶ ἐμαγείρευον οἱ μαθηταὶ ἀραδικῶς ὁ καθείς, καὶ ὅταν ἤρχετο ἡ ἀράδα τοῦ Νικολάου διὰ νὰ μαγειρεύσῃ, τοῦτο μόνον ἔκαμνε, ἔβανε τὴν ποδίαν εἰς τὴν μέσην του, τὰς δὲ ὑπηρεσίας τοῦ μαγειρείου τὰς ἐτελείωναν οἱ συμμαθηταί του, διὰ νὰ τὸν ἔχουν εὐπειθῆ εἰς τὰ ζητήματά τους.

Γνωριμία μετὰ Ἁγιορειτῶν-«Κολλυβάδων»

6. Κατὰ δὲ τὸ 1770 ἔτος ἦλθεν ἡ ἀρμάδα τῶν Ρώσων εἰς τὰ Δουκάνησα καὶ ἔκαψε τὴν ἀρμάδα τῶν Τούρκων εἰς τὸν Τζεσιμὲν καὶ διὰ τοῦτο ἐκάκισαν οἱ Τοῦρκοι καὶ ἔκοψαν πολλοὺς Χριστιανοὺς εἰς τὴν Σμύρνην καὶ εἰς ἄλλας πολιτείας. Τότες ὁ Νικόλαος ἔφυγεν ἀπὸ τὴν Σμύρνην καὶ ἐπῆγεν εἰς τὴν πατρίδα του καὶ ἐκεῖ τὸν ἐπῆρεν ὁ Παροναξίας συνοδίαν του. Καὶ ἐκεῖ ὄντας ἀνταμώθη μὲ πατέρας Ἁγιορείτας, μὲ τοὺς ἱερομονάχους, λέγω, Γρηγόριον καὶ Νήφωνα καὶ μἐ τὸν Γερο-Αρσένιον, ἄνδρας τῇ ἀληθείᾳ τοὺς πολλοὺς ὑπερέχοντας τῇ ἀρετῇ καὶ τῇ σεμνότητι, ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἱλκύσθη εἰς τὴν μοναδικὴν πολιτείαν καὶ ἐδιδάχθη ἀπ᾿ αὐτοὺς τὴν νοερὰν προσευχήν. Ἀπ᾿ αὐτοῦ, δὲν ἠξεύρω πότε, ἐπῆγεν εἰς τὴν Ὕδραν. Ἐκεῖ ηὗρε τὸν ἅγιον Κορίνθου κύριον Μακάριον, μὲ κάθε ἀρετὴν καὶ ἁγιωσύνην λάμποντα. Ηὗρε καὶ τὸν Γερο-Σίλβεστρον, τὸν ὑψίνουν καὶ πλατύνουν, τὸν Καισαρέα, τῷ μέλι τῆς ἡσυχίας καὶ θεωρίας τρεφόμενον, ἔξω ἀπὸ τὴν Ὕδραν, εἰς ἕναν στενότατον οἰκίσκον κεκλεισμένον, ἀπὸ τὸν ὁποῖον μάλιστα ἐκαρπώθη ὅλας τὰς ἀρετὰς τοῦ μονήρους βίου.

Ἁγιορείτης κοινοβιάτης Mοναχός

7. Εἰς δὲ τοὺς 1775 ἠθέλησε νὰ ἔλθῃ καὶ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Καταβαίνοντας δὲ εἰς τὸν αἰγιαλὸν ηὗρεν ἕνα καΐκι, ὁποὺ ἑτοιμάζετο νὰ κινήσῃ, Ἐρωτᾷ; «ποῦ, ἂν θέλη ὁ Θεός;» Οἱ δὲ εἶπον: «διὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος». Ὁ δὲ ἀκούσας τὸν λόγον τοῦτον, δοξάσας νοερῶς τὸν Θεόν, ὁποὺ ἐπλήρωσε τὸν πόθον του, μετὰ χαρᾶς τοὺς λέγει: «παρακαλῶ σας, πᾶρτε καὶ ἐμένα». Οἱ δὲ εἶπον: «ἂς εἶναι· σὲ παίρνομεν». Ὅμως, δὲν ἠξεύρω, ἢ ἀστόχησαν, ἢ ἐστοχάσθηκαν ὅτι δὲν ἔχει τὸν ναῦλον του, ὅταν ἐκίνησαν, δὲν τὸν εἶπαν, καὶ αὐτός, καθὼς εἶδεν τὸ καΐκι ὁποὺ ἔφυγεν, εὐθὺς βάνει φωναῖς καὶ κλαύματα καὶ ἐμβαίνει μέσα εἰς τὴν θάλασσαν περιπατῶντας διὰ νὰ τοὺς φθάσῃ. Οἱ δὲ ναῦται βλέποντας ὁποὺ δὲν ἐγύριζεν ὀπίσω, φοβηθέντες τὸν Θεὸν ἐγύρισαν καὶ τὸν ἐπῆραν. Καὶ μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἐκατευωδώθη εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ εἰς τὴν Mονὴν τοῦ Ἁγίου Διονυσίου. Αὐτοῦ ηὗρε τὸν Γερο-Χατζῆ-Μακάριον μὲ τὸν πατέρα του καὶ Χατζῆ-Ἀβράμιον καὶ ἄλλους ἀδελφοὺς ἀξίους εὐλαβείας καὶ προσκολληθεὶς μὲ αὐτοὺς ἔμεινεν εἰς αὐτὴν τὴν Μονήν. Ἦτον ὅμως προϊδεασμένος ἀπὸ τὸν Γερο-Σίλβεστρον διὰ τοὺς ἄνωθεν ἄνδρας. Μετὰ δὲ ἡμέρας τινὰς ἦλθεν καὶ ἕως ἐδῶ καὶ ἐγνωρισθήκαμεν. Οἱ δὲ Διονυσιᾶται βλέποντάς τον προκομμένον τὸν ἠγάπησαν καὶ τὸν ἐπαρακίνησαν νὰ γένῃ καλόγερος. Καὶ πεισθεὶς τῇ συμβουλῇ αὐτῶν τὸν ἔκαμε καλόγερον, ῥασοευχήν, ἕνας παπα-Ἰωσὴφ λεγόμενος. Καὶ οὕτω τὸν ἔβαλαν διαβαστὴν εἰς τὸ Καθολικὸν καὶ γραμματικὸν τοῦ Μοναστηρίου.

Ἀπαρχὴ συγγραφῆς: «Φιλοκαλία» (1777)

8. Εἰς δὲ τοὺς 1777 ἦλθεν ὁ ἅγιος Κορίνθου Μακάριος καὶ μετὰ τὴν προσκύνησιν τῶν ἱερῶν Mοναστηρίων ἦλθεν εἰς ταῖς Καρυαῖς καὶ ἐφιλοξενήθη εἰς τὸν Ἅγιον Ἀντώνιον ἀπὸ ἕναν συντοπίτην του Γερο-Δαβίδ. Καὶ ὄντας αὐτοῦ ἔκραξε καὶ τὸν Νικόδημον καὶ τὸν ἐπαρακάλεσεν νὰ θεωρήσῃ τὴν «Φιλοκαλίαν». Καὶ μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἄρχισεν ὁ εὐλογημένος -μὰ τί ἄρχισεν; ἀπορῶ, δὲν ἠξεύρω τί νὰ εἰπῶ νὰ εἰπῶ πνευματικοὺς ἀγῶνας ἢ ὑπερβολικοὺς κόπους τοῦ νοὸς καὶ τῆς σαρκός του; ὄχι μόνον αὐτὰ εἶναι, ὁποὺ εἶπα, ἀλλὰ καὶ ἄλλα, ὁποὺ δὲν φτάνει ὁ νοῦς μου νὰ τὰ στοχασθῆ -ἄρχισε, λέγω, ἀπὸ τὴν «Φιλοκαλίαν». Καὶ αὐτοῦ βλέπομεν τὸ ὡραιότατον Προοίμιον, τοὺς ἐν συνόψει μελισταγεῖς Βίους τῶν θεσπεσίων Πατέρων. Ὁμοίως ἐδιώρθωσε καὶ τὸν «Εὐεργετινὸν» καὶ μἐ κάλλιστον Προοίμιον ἐκαλλώπισε. Ἐδιώρθωσε καὶ ἐπλάτυνε τὸ πάγχρυσον πονημάτιον, τὸ «Περὶ τῆς θείας καὶ ἱερᾶς συνεχοῦς Μεταλήψεως», τὰ ὁποῖα τὰ ἐπῆρεν ὁ ἅγιος Κορίνθου καὶ τὰ ἐπῆγεν εἰς τὴν Σμύρνην, διὰ νὰ φροντίσῃ τὰ ἔξοδα τῆς τυπογραφίας. Καὶ ὁ Νικόδημος ἔμεινεν εἰς τὸ ὁσπίτιόν μας σχεδὸν ἕναν χρόνον καὶ ἀντέγραψε τὸ διὰ στίχων βιβλίον τοῦ Ἁγίου Μελετίου τοῦ Ὁμολογητοῦ, καὶ πάλιν ἐπῆγεν εἰς τὴν Mονὴν τοῦ Διονυσίου.

Ταξίδιον διὰ «Mπογδανίαν» (Ρουμανίαν) ματαιωθέν

9. Καὶ ἐκεῖ ὄντας ἤκουσε τὴν καλὴν φήμην τοῦ κοινοβιάρχου Παϊσίου Ῥώσου, ὁποὺ ἦτον εἰς τὴν Μπογδανίαν καὶ εἶχεν ὑπὲρ τοὺς χιλίους ἀδελφοὺς εἰς τὴν ἐπίσκεψίν του καὶ ὅτι τοὺς ἐδίδασκεν τὴν νοερὰν προσευχήν. Καὶ ἀγαπῶντας καὶ αὐτὸς αὐτὴν τὴν θείαν ἐργασίαν ἐμβῆκεν εἰς καράβιον, διὰ νὰ ὑπάγῃ εἰς ἀναζήτησιν τῆς φιλουμένης του θείας προσευχῆς. Καὶ ἀρμενίζοντας ἔξω ἀπὸ τὸν Ἄθωνα τοὺς ηὗρε φουρτούνα καὶ ἐκιδύνευσαν ἕως νὰ φθάσουν τὸν λιμένα τῆς Παναγίας εἰς τὴν Θάσον. Καὶ ἐκεῖ εὐγαίνοντας ἄλλαξε τοὺς σκοπούς του ἀπὸ τὴν φουρτούναν κατὰ τὸ φαινόμενον, τῇ δὲ ἀληθείᾳ νεῦσις Θεοῦ τὸν ἐγύρισε, διὰ νὰ ἐπιχειρισθῇ τὸ μέγα τοῦτο καλὸν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.

Ἐρημίτης-ἡσυχαστὴς ὡς «καυγιώτης»

10. Καὶ ἐρχόμενος ἀπὸ τὴν Θάσον πλέον δὲν ὑπῆγε εἰς τὴν τοῦ Διονυσίου, ἀλλ᾿ ἔμεινεν μερικὸν καιρὸν μετἐμᾶς. Ἔπειτα ἐνοικίασε καύγια εἰς τὸν «Ἅγιον Ἀθανάσιον» ἐδῶ εἰς τὴν γειτονίαν μας, καὶ παίρνοντας τὸ ψωμίον ἀποτεμᾶς ἡσύχαζεν ἐκεῖ καὶ ἐργαζόμενος τὴν καλλιγραφίαν εὔγανε τὰ ἔξοδά του. Αὐτοῦ ἐμελούργησε τὰ γλυκύτατα καὶ ἁρμόζοντα εἰς τοιούτους Πατέρας Ἰδιόμελα καὶ Προσόμοια, Ἀθανάσιον, λέγω, καὶ Κύριλλον.

Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ Γερο-Ἀρσένιος ὁ Mοραΐτης καὶ ἐκατοίκησεν εἰς τὸ Κυριακὸν τῆς Σκήτης τοῦ Παντοκράτορος. Τοῦτον ἰδὼν καὶ ἠξεύροντάς τον ἀπὸ τὴν Ναξίαν ἄνδρα εὐλαβῆ καὶ ἐνάρετον καὶ εἴδησιν ἔχοντα τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἐπροσκολλήθη μεταυτὸν καὶ ἔγινεν ὑποτακτικός του. Καὶ μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἔστησεν ὁ ἀοίδιμος τὴν παλαίστραν τῶν ἀσκητικῶν του ἀγώνων εἰς τὴν Σκήτην τοῦ Παντοκράτορος, πλὴν συχνὰ ἤρχετο καὶ πρὸς ἡμᾶς. Καὶ αὐτοῦ ἀληθινὰ εὑρίσκοντας τὴν ἐκ πολλοῦ ποθουμένην του ἡσυχίαν ἐδόθη ὅλως διόλου καὶ ἡμέρας καὶ νύκτας εἰς τὴν μελέτην τῶν θείων Γραφῶν καὶ εἰς τοὺς λόγους τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὁποὺ εἶναι οἱ θεόσοφοι ἐξηγηταὶ αὐτῶν τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν. Καὶ κατὰ ἀλήθειαν ἔλεγε καὶ αὐτὸς μὲ τὸν Δαβίδ: «ἀγαλλιάσομαι καὶ ἐγὼ ἐπὶ τὰ λόγιά Σου ὡς ὁ εὑρίσκων σκῦλα πολλά» ὅτι ὃν τρόπον, λέγει, ἐκεῖνος ὁ στρατιώτης ὁποὺ εὕρῃ κούρση καὶ λάφυρα πολλὰ σκιρτᾷ καὶ ἀγάλλεται δι᾿ αὐτά, τοιούτης λογῆς καὶ πολὺ περισσότερον ἀκόμα ἐγώ, Κύριε, ἀγάλλομαι καὶ εὐφραίνομαι ἀπὸ τὴν ἀνάγνωσιν καὶ κατατρύφησιν τῶν θείων Σου λογίων, διατὶ μοῦ φωτίζουν τὸν νοῦν καὶ διατὶ μοῦ πλουτίζουν τὴν ψυχὴν μἐ τὸν θησαυρὸν τῶν θεϊκῶν γνώσεων. Καὶ πρεπόντως ὁ Mωυσῆς μέγας γενόμενος ἀφῆκε τὴν Αἴγυπτον καὶ περνῶντας εἰς τὴν γῆν Μαδιάμ, ἐκεῖ εἰς τὸ ὄρος Χωρήβ, ἠξιώθη τῆς ἐν βάτῳ θεοφανείας καὶ συνομιλίας μετὰ τοῦ ἀοράτου Θεοῦ. Ὁ Νικόδημος τὴν κοσμικὴν Αἴγυπτον, ἤτοι τὴν κοσμικὴν καὶ ἐμπαθῆ ζωήν, φυγὼν καὶ εἰς τὸ ὄρος ἀναβὰς τὸ αἰσθητόν τε καὶ νοητὸν τῆς θεωρίας, ἠξιώθη νὰ ἰδῇ τὸν Θεόν, ὡς δυνατὸν ἰδεῖν, προκαθαρθεὶς διὰ τῆς θείας καὶ θεοποιοῦ ἡσυχίας καὶ διὰ τῶν σκληροτάτων νηστειῶν καὶ τῶν ἀρρεμβάστων προσευχῶν. Καὶ φωτισθεὶς τὸν νοῦν ἐκ τῆς φωτολαμποῦς θεωρίας τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν καὶ οὗτος ἐγένετο μέγας, τοῦτ᾿ ἔστι ὁ μέγας διδάσκαλος τοῦ χριστιανικοῦ πληρώματος, μέγας φωστὴρ ἐν τῷ νοητῷ στερεώματι τῆς Ἐκκλησίας καὶ μέγας ἀντίπαλος ὅλων τῶν κακοδόξων. Καὶ βεβαιώνουσι ταῦτα πάντα τὰ συγγράμματα, τὰ ὁποῖα μἐ μυρίους κόπους καὶ ἱδρῶτας καὶ ἀγρυπνίας συνέγραψεν καὶ κατεπλούτισε τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.

Εἰς τὴν Σκυροπούλαν (1777-78)

11. Ὁ δὲ Ἀρσένιος μετὰ τὸ κτίσιμον τῆς καλύβης ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ ἐμετοίκησεν εἰς τὴν Σκυροπούλαν καὶ ὡς ὑποτακτικὸς τὸν ἠκολούθησεν καὶ ὁ Νικόδημος καὶ ἐκάθησεν ἕνα χρόνον. Αὐτοῦ ἐσύνθεσε καὶ τὸ Συμβουλευτικὸν εἰς τὸν ἐξάδελφόν του κύριον Ἱερόθεον, ὄντα τότε Εὐρίπου.

Εἰς τὴν ἔρημον τῆς Καψάλας (1778)

12. Εἰς τοὺς 1778 ἦλθε πάλιν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ ἐρχόμενος ἐδῶ τὸν ἔκαμεν ὁ Γέροντάς μας μεγαλόσχημον. Καὶ περνῶντας ὀλίγος καιρὸς ἀγόρασε τὴν καλύβην ὁποὺ εἶναι ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ, εἰς τὸ ῥαχώνι, ὁποὺ ὀνομάζεται τοῦ Θεωνᾶ. Καὶ ἀπερνῶντας κανένας χρόνος ἦλθεν ἕνας ἀγαπητός του συμπατριώτης, Ἰωάννης ὀνομαζόμενος, καὶ διὰ τοῦ Ἀγγελικοῦ Σχήματος ὠνομάσθη Ἱερόθεος, καὶ ἔγινεν ὑποτακτικός του, ὁ ὁποῖος τὸν ὑπηρέτησε ἕξι ἢ ἑπτὰ χρόνους. Αὐτοῦ δὲ ὄντας ἀπὸ τὰ μελισταγῆ λόγια τοῦ στόματός του ἐσυνάχθησαν πολλοὶ ἀδελφοὶ καὶ ἐκατοίκησαν εἰς τὰς καλύβας ὁποὺ εὑρίσκονται ἐκεῖ τριγύρω, διὰ νὰ τὸν βλέπουν καὶ νὰ φωτίζωνται ἀπὸ τὰς πνευματικάς του νουθεσίας.

Τὰ πρῶτα γνωστὰ Συγγράμματα

13. Εἰς τοὺς 1784 ἦλθε τὸ ὕστερον ὁ ἅγιος Κορίνθου καὶ πάλιν ἐδιώρθωσε καὶ ἐκαλλώπισε τὸ βιβλίον τοῦ Ἁγίου Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου· ἐσύνθεσε τὸ πρῶτον «Ἐξομολογητάριον»· ἐσύναξε καὶ ἐκαλλώπισε καὶ κατὰ μέρος ἐμελούργησεν τὸ ἱερὸν «Θεοτοκάριον». Ὁμοίως ἐκαλλώπισεν τὸ βιβλίον τοῦ «Ἀοράτου Πολέμου» ἢ μᾶλλον εἰπεῖν ἐσύνθεσε καὶ ἐκεφαλοπόνησεν. Ὁμοίως ἐκαλλώπισε καὶ τὸ «τῶν Νέων Μαρτύρων» καὶ τὰ «Πνευματικὰ Γυμνάσματα».

«Ἐχάθη, φεῦ καὶ ἀλλοίμονον»!

14. Εἰς αὐτὸν τὸν καιρὸν παρακαλεῖται ἀπὸ τὸν διδάσκαλον κυρ-Ἀθανάσιον τὸν Πάριον, ὄντα τότε εἰς τὴν Θεσσαλονίκην, νὰ κάμῃ τὸν κόπον διὰ νὰ συνάξῃ τὰ Ἅπαντα τοῦ θείου Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ νὰ τὰ καλλωπίσῃ καθὼς στοχάζεται. Τὴν ὁποίαν παρακάλεσιν μετὰ χαρᾶς τὴν ἐδέχθη, μάλιστα δὲ διὰ τὴν ἀγάπην ὁποὺ εἶχεν εἰς τὸν Ἅγιον Γρηγόριον. Τὸ ἐκαλλώπισε, λέγω, καὶ τὸ ἐστόλισε καὶ εἰς τὴν Εὐγέναν (-Βιέννην) ἐστάλθη διὰ νὰ τυπωθῇ. Ἀλλὰ εἰς μάτην ἔγιναν οἱ τόσοι κόποι τοῦ Νικοδήμου. Διότι ἐκεῖ ὄντας εἰς τὴν τυπογραφίαν ἐξ ἁμαρτιῶν τοῦ Γένους μας ἐκαταδικάσθη ἀπὸ τὴν βασιλείαν ὁ τυπογράφος καὶ τὸ ἐργαστήριόν του νὰ ἀφανισθοῦν, διατὶ ἐτύπωσεν ἕνα συμβουλευτικὸν εἰς τοὺς Χριστιανούς, ὁποὺ εὑρίσκονται εἰς τὴν ἐπικράτειαν τῶν Τούρκων, νὰ ἀποστατήσουν· καὶ ὀνειδισθεὶς ἀπὸ τοὺς Τούρκους ὁ βασιλεὺς τῆς Εὐγένας ἔκαμε ἐτούτην τὴν καταδίκην. Ἐχάθη, φεῦ καὶ ἀλλοίμονον, ἀπὸ τὴν ἀμέλειαν τῶν ἐπιστατῶν τὸ τοιοῦτον πάγκαλον βιβλίον! Τὸ δὲ συμβουλευτικὸν ἦτον τοῦ καταραμένου Mπονεπάρτου.

Ὁ μέγας ἆθλος τοῦ «Πηδαλίου»

15. Μετὰ τὴν τελείωσιν τοῦ βιβλίου τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου ἦλθεν ὁ διδάσκαλος παπα-Ἀγάπιος ἀπὸ τὸν Μορέαν, ἤφερε καὶ τὸ νεοτύπωτον Κανονικόν του. Καὶ βλέποντας τὸ ἰδικόν μας χειρόγραφον ἐξηγημένον παρὰ τοῦ μακαρίτου παπα-Διονυσίου Πιπεριώτου ἐπαρακινήθη νὰ τὸ τυπώσῃ καὶ αὐτοῦ. Καὶ οὕτω συμφωνήσας μὲ τὸν Νικόδημον ἄρχισαν τὴν ἐξήγησιν, ὄχι ὅμως ἡσύχως καὶ μὲ ἄνεσιν, ἀλλὰ μὲ βίαν, διὰ νὰ προφθάσουν τὸν Παναγιώτατον κυρ-Προκόπιον εἰς τὸν Θρόνον, διὰ νὰ πάρουν εὐκόλως τὴν ἄδειαν τῆς τυπώσεως. Καὶ εὐθὺς ἐσύναξαν τρεῖς καὶ τεσσάρους καλλιγράφους εἰς τὸ Κυριακὸν καὶ ὁ Ἀγάπιος μὲ τὸν Ἱερόθεον ἐφρόντιζον βιβλία καὶ τὰ πρὸς ζωοτροφίαν τους, ὁ δὲ Νικόδημος ἐκατέβη εἰς τὴν Καλύβην τοῦ Γερο-Λουκᾶ διὰ τὸ ἐγγύτερον. Καὶ ὄντως θαῦμα ἦτον νὰ τὸν βλέπῃ τινὰς τὸν εὐλογημένον ὁποὺ ἐκάθητο εἰς τὸ σκαμνίον καὶ τριγύρου του εἶχεν τὰ βιβλία, ἄλλα ἀνοικτὰ καὶ ἄλλα κλεισμένα, καὶ μὲ τὸ κονδύλιον εἰς τὴν δεξιὰν ἐθεωροῦσε πότε τὸ ἕνα καὶ πότε τὸ ἄλλο. Ἐσυντάχθη μὲ ὑπερβολικοὺς κόπους καὶ ἱδρῶτας, ἐγράφη ἀπὸ τοὺς καλλιγράφους, τὸ ἐπῆρεν ὁ Ἀγάπιος, πηγαίνει εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν. Ἀλλ᾿ ἡ κακὴ τύχη ἐπρόφθασε καὶ εὔγαλε τὸν Προκόπιον ἀπὸ τὸν πατριαρχικὸν Θρόνον καὶ ἐμβαίνει ὁ κυρ-Νεόφυτος. Παρρησιάζεται εἰς αὐτὸν καὶ εἰς τὴν Σύνοδον ὁ Ἀγάπιος. Ἔκρινεν ἡ Σύνοδος νὰ θεωρηθῇ τὸ βιβλίον ἀπὸ τὸν διδάσκαλον κυρ-Δωρόθεον, τὸ ἐδέχθη ὁ Δωρόθεος, ἀλλὰ μὲ ἀμέλειαν. Προσμένει ὁ Ἀγάπιος ἕναν χρόνον παρακαλῶντας καὶ παρακινῶντας, τίποτας δὲν ἐκατώρθωσε μὲ τὸν Δωρόθεον, καταφρόνεσαις μόνον πολλαῖς ἤκουσε. Τέλος πάντων ἐβαρέθηκε καὶ ἀφήνει τὸ βιβλίον καὶ πηγαίνει εἰς τὸν Μορέαν καὶ ἀπ᾿ ἐκεῖ στέλνει γράμμα εἰς τὸν Νικόδημον καὶ τοῦ φανερώνει τὰ πάντα καὶ ὅτι αὐτὸς παραιτεῖται καὶ ὅ,τι θέλει ἂς κάμῃ τὸ βιβλίον του. Αὐτὸ τὸ γράμμα τὸν ηὗρεν εἰς ἀχαμνὴν κατάστασιν, διατὶ αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἦλθε γράμμα ἀπὸ τὸν κυρ-Νάνον ὅτι ἐχάθη τὸ βιβλίον τοῦ Παλαμᾶ, καὶ τόσον ἐλυπήθη, ὁποὺ δὲν ἠμπόρεσε νὰ σταθῇ εἰς τὴν Καλύβην του μίαν ὥραν. Κλαίων καὶ ὀδυρόμενος ἦλθεν εἰς τὸ κελλίον μας καὶ ἐκάθησεν δύο μῆνας. Ἔπειτα ἐκοινοβίασεν μὲ τὸν Γερο-Σίλβεστρον τὸν Καισαρέα ὄντα τότε ἐδῶ εἰς τὴν γειτονίαν μας καὶ ἔχοντας Κελλίον Παντοκρατορινόν, τὸν Ἅγιον Βασίλειον. Ἀπ᾿ αὐτοῦ ἔγραψεν εἰς τὸν Ἅγιον Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως κυρ-Νεόφυτον καὶ αὐτὸς ἐκύρωσε τὸ βιβλίον καὶ τὸ ἔστειλεν εἰς τὴν Χίον, εἰς τὸν Ἅγιον Κορίνθου Μακάριον, καὶ τὸ ἤφερεν αὐτὸς ἐδῶ. Καὶ διὰ σκέψεως ἀκριβοῦς καὶ συμβουλῆς τινῶν ἀδελφῶν ἔγινεν ὁ ἔρανος τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων καὶ ἐστάλθη εἰς Mπουγδανίαν ἐξ ἁπλότητος πρὸς τὸν κυρ-Θεοδώρητον τὸν ψευδάδελφον. Καὶ αὐτὸς τυπώνοντάς το ἔδειξεν τὴν δολιότητά του, καθὼς φαίνονται αἱ προσθῆκαι του εἰς τὸ Πηδάλιον. Καὶ τόσον ἐλυπήθη ὁ μακαρίτης, ὁποὺ τὸ εἶχε κάλλιον, καθὼς μᾶς ἔλεγεν πολλαῖς φοραῖς, νὰ τὸν ἐκτυποῦσε εἰς τὴν καρδίαν μὲ τὴν μάχαιραν πάρεξ νὰ προσθέσῃ ἢ νὰ ἀφαιρέσῃ τι εἰς τὸ βιβλίον του.

Ἰσόβιος νηστευτὴς-ξηροφάγος!

16. Αὐτοῦ εἰς τὸν Ἅγιον Βασίλειον ἐσύνθεσε τὴν «Χρηστοήθειαν», ἐδιώρθωσε καὶ ἐκαλλώπισε τὰ «ᾈσματικὰ Ἐγκώμια τοῦ Ἐπιταφίου». Μετὰ παρέλευσιν καιροῦ βλέποντας τὸν ὑποτακτικὸν τοῦ Γερο-Σιλβέστρου ὅτι τὸν βαρύνεται, ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν καὶ ἐπῆγεν εἰς τὴν Mονὴν τοῦ Παντοκράτορος. Ἐπειδὴ δὲ τὸ δίκαιον εἶναι νὰ λέγωμεν τὴν ἀλήθειαν, μὲ τοὺς ἐδικούς του ἔχοντας θάρρος εὔγαινεν εἰς τὴν ἀδιακρισίαν ἀπὸ τὴν ἁπλότητά του. Καὶ καθίσας εἰς τὸ Mοναστήριον κανέναν χρόνον, πάλιν ὁ ἔρως τῆς ἡσυχίας τὸν εὔγαλεν ἔξω καὶ ἦλθεν καὶ ἀγόρασεν τὴν Καλύβην ὁποὺ εἶναι ἀντικρὺς τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, καὶ παίρνοντας τὸ ψωμίον του ἀποτεμᾶς ἡσύχαζεν ἐκεῖ. Ἡ δὲ ἄλλη του ζωοτροφία ἦτον ποτὲ μὲν ρύζιον νερόβραστον, ποτὲ δὲ νερόμελον, τὸν δὲ περισσότερον καιρὸν ἐλαίας καὶ μουσκεμένα κουκκία ἦτον τὸ προσφάγιόν του, καὶ ὅποτε τὸν ἐτύχαιναν ὀψάρια, τὰ ἔδιδε κανενὸς γειτόνου του καὶ τὰ ἐμαγείρευεν καὶ τὰ ἔτρωγαν μαζί. Ὁμοίως καὶ οἱ γειτόνοι του ἠξεύροντας ὅτι δὲν μαγειρεύει πολλαῖς φοραῖς τοῦ ἐπήγαιναν μαγείρευμα. Ἤρχετον καὶ εἰς ἡμᾶς συχνὰ καὶ κάποτε μετὰ τὸν χαιρετισμὸν μᾶς ἔλεγεν: «Ἀπόκαμα, βρὲ Γερο-Ανανία». Καὶ ὅταν ἐκαθήμεθα εἰς τὴν τράπεζαν, εἰ μὲν καὶ ἐσιωπούσαμεν, ἔτρωγεν, ὡσὰν νηστικὸς ὁποὺ ἦτον, εἰ δὲ καὶ ἐρωτούσαμεν τίποτας, ἀρχίζοντας νὰ λέγῃ ἀπὸ τὸ λέγειν ἀλησμονοῦσε τὴν πεῖναν, ὥστε ὁποὺ πολλαῖς φοραῖς τὸν ἐπρόσταζεν ὁ μακαρίτης Γέροντάς μας νὰ σιωπήσῃ διὰ νὰ φάγῃ. Ἀλλὰ καὶ μὲ τόσην κακοπάθειαν, ὅμως ἦτον κοκκινοπρόσωπος καὶ παχύς, ὡσὰν νὰ ἐξεφάντωνε καθημερινῶς.

Ἡ ἐρημο-Καψάλα... μέγας ἄμβων!

17. Εἰς αὐτὴν τὴν Καλύβην ἦλθεν εἰς τοὺς 1794. Αὐτοῦ ἐδιώρθωσε καὶ ἐκαλλώπισε τὸ «Εὐχολόγιον»» αὐτοῦ ἐσύνθεσε τὴν «Χριστοήθειαν» τὸ δεύτερον «Ἐξομολογητάριον», τὰς 14 Ἐπιστολὰς τοῦ Παύλου», τὰς «7 Καθολικάς», τὸ «Ψαλτήριον Εὐθυμίου τοῦ Ζυγαδινοῦ»· ἐμετάφρασε καὶ τὸ ἐπλάτυνε πλουτίζοντας αὐτὸ σχεδὸν μὲ ὅλας τὰς ἐξηγήσεις τῶν Ἁγίων Πατέρων ὁμοίως καὶ τὰς «Ἐννέα Ὠδὰς» τῶν θείων Προφητῶν, τὸ ὁποῖον ὠνόμασε «Κῆπον Χαρίτων»· ἐκαλλώπισε καὶ τὸ «τοῦ Βαρσανουφίου».

Οἱ πειρασμοί τῶν δαιμόνων

18. Καὶ μὴν νομίσητε ὅτι χωρὶς φθόνους καὶ πειρασμοὺς τῶν νοητῶν καὶ αἰσθητῶν ἐχθρῶν τὰ ἐκατώρθωσεν αὐτά, ἀλλὰ καὶ μὲ πολλούς. Καὶ περὶ μὲν τῶν αἰσθητῶν τοὺς πέμπομεν εἰς τὸν βυθὸν τῆς ἀλησμονησίας καὶ τοὺς ἐνεργήσαντας εἰς τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, καθὼς ἔκανε καὶ ἐκεῖνος ὁ μακαρίτης. Οὗτος ὁ εὐλογημένος Νικόδημος εἰς τὴν ἀρχὴν ὁποὺ ἦλθεν ἦτον τόσον δειλός, ὁποὺ εἰς τὴν κέλλαν ὁποὺ τὸν ἐβάναμεν νὰ κοιμηθῇ, ἄφηνε τὴν πόρταν ἀνοικτήν, διὰ νὰ παρηγορῆται, καθὼς ἐνόμιζεν, ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ ὅταν ὑπῆγεν εἰς τὴν ἡσυχίαν, τόσον ἀνδρειώθη, ὁπού, ὅταν ἀγρυπνοῦσεν καὶ ἔγραφεν, οἱ δαίμονες ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρον τοῦ κελλίου του ἐψιθύριζον καὶ αὐτὸς ἔγραφεν, χωρὶς νὰ δειλιάσῃ ποτέ του, κάποτε δὲ ἐγελοῦσε καὶ αὐτὸς εἰς τὰ καμώματά των. Εἰς τὴν Σκυροπούλαν ὅταν ἔμεινε μόνος του μίαν νύκτα, ὕστερον ἀπὸ τὰ ψιθυρίσματα τοῦ ἔκαμαν ἕναν κρότον, ὁποὺ ἐνόμισεν ὅτι ἐγκρεμνίσθη ἕνας τοῖχος, ὁποὺ ἦτον ἔξω ἀπὸ τὸ κελλίον του, καὶ τὸ ταχὺ τὸν ηὗρε γερόν. Καὶ ἐδῶ εἰς ταῖς Καλύβαις ὁποὺ ἦτον ὁμοίως τὸν ἐπείραζαν ψιθυρίζοντας καὶ ἐπιμελήθη νὰ ἀκούσῃ τίποτα καὶ δὲν ἤκουσε. Mίαν μόνην φορὰν ἤκουσεν «αὐτὸς ὁ γράψας». Κάποτε ἐκτυποῦσαν καὶ τὴν μπόρταν τοῦ κελλίου του καὶ πάντοτε ἀπὸ δύο φορὲς μόνον ἐκτυποῦσαν. Ὅταν δὲ ἐξηγοῦσεν τὸν τριακοστὸν τέταρτον Ψαλμόν, εἰς τὸν (6ον) στίχον του: «γενηθήτω ἡ ὁδὸς αὐτῶν σκότος καὶ ὀλίσθημα, καὶ ἄγγελος Κυρίου καταδιώκων αὐτούς», τοῦ ἔκαμαν τόσον κρότον, ὁποὺ τοῦ ἐφάνη ὅτι ἐπέρασεν ἀπὸ τὴν Καλύβην του ἕνα μεγάλο στράτευμα μὲ βίαν πολλὴν καὶ ὅτι ἐγκρεμνίσθη ἕνα πεζούλι, ὁποὺ ἦτον ἐκεῖ σιμά.

Μεγάλη ἀδυναμία-ἐξάντλησις (1805)

19. Εἰς δὲ τοὺς 1805 καὶ 57* τῆς ζωῆς του, αὐτὸς ὁ εὔρωστος καὶ ἀμέριμνος διὰ τὴν ζωοτροφίαν του, αὐτὸς ὁποὺ δὲν ἐφρόντιζε ἕως τότε διὰ μαγείρευμα, ἀλλὰ ἀπερνοῦσε ὡς ηὕρισκεν, αὐτὸς ὁποὺ ἐθρέφετον καὶ εὐφραίνετον καλλιώτερον μὲ τὴν ξηροφαγίαν ὑπὲρ ἄλλους μὲ τὰ ξεφαντώματα ἦλθεν εἰς τόσην ἀδυναμίαν, ὁποὺ ἤθελεν κάθε ἡμέραν μαγείρευμα καὶ κρασίον, καὶ τρώγοντας καὶ πίνοντας πάλιν δὲν αἰσθάνετον καμμίαν δύναμιν. Ὅθεν βιασθεὶς ἐγύρευε κανέναν ἀδελφὸν νὰ κατοικήσουν μαζί. Καὶ πρῶτον ἐκοινοβίασε μὲ ἕναν γείτονά του ὀλίγας ἡμέρας, καὶ μετὰ ταῦτα ἐπῆγεν ἀπάνω εἰς τὸν παπα-Κυπριανόν, ζωγράφον, τοῦ μακαρίτου Παρθενίου. Αὐτοῦ ἐκάθησεν ἕναν χρόνον· αὐτοῦ ἐκαλλώπισε καὶ ἐπλάτυνε τὸν «Συναξαριστήν». Καὶ πάλιν ὁ ἔρως τῆς ἡσυχίας τὸν ἐβίασεν καὶ παρακινούμενος ἀπὸ ἕναν ἀδελφόν, καὶ ὑποσχομένου νὰ τὸν ὑπηρετήσῃ ἕως τέλους ζωῆς του, ἠγόρασε πάλιν τὴν πρώτην Καλύβην εἰς τὸ ῥαχώνι, τὴν ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ. Καὶ περνῶντας κανένας χρόνος τὸν ἄφηκεν αὐτὸς καὶ πάλιν ἄλλος καὶ ἄλλος. Αὐτοῦ ἐξήγησε τοὺς Κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καὶ Θεομητορικῶν Ἑορτῶν καὶ ἄρχισε τὴν ἐξήγησιν εἰς τοὺς «Ἀναβαθμούς».

* Ἐννοεῖται «χρόνους». Τὸ χειρόγραφο, ἔχει «57» ἀντὶ «56»: 1805 μεῖον 1749 (ἔτος γεν.) = 56. Βλ. καὶ σ.30 καὶ σ.68.

«Ὁ ρακενδύτης» ἰατρός!...

20. Ἂχ καὶ πῶς νὰ τὸ γράψω, πατέρες μου, χωρὶς δάκρυα τοιοῦτον λυπηρὸν μήνυμα. Ὅσον ἄρχισεν τὸ πτωχὸν Γένος μας νὰ καυχᾶται καὶ νὰ δοξάζῃ τὸν Θεόν, ὁποὺ τοῦ ἐχάρισε τοιοῦτον ἀπλανῆ φωστῆρα εἰς τέτοιον δυστυχισμένον καιρόν, ὁποὺ ἐξάπλωσεν ἡ ἀνευλάβεια καὶ ἡ ἀθεΐα σχεδὸν εἰς ὅλα τὰ μέρη τῆς γῆς, καὶ τοιοῦτον ὁδηγὸν τῶν πλανωμένων καὶ παραμυθίαν τῶν θλιβομένων. Ναί, τὸν ὁμολογῶ τοιοῦτον, ὄχι μόνον ἀπὸ τὰ βιβλία του, ὁποὺ ἐφώτισε καὶ ἕως τέλους ἔχει νὰ φωτίζῃ ὅλην τὴν Ὀρθόδοξον τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ἀλλὰ τὸ λέγω καὶ ἀπὸ ἐκεῖνα ὁποὺ ἤβλεπα καθημερινῶς, ὁποὺ σχεδὸν ὅλοι οἱ πληγωμένοι ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν ἄφησαν τοὺς Ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς Πνευματικοὺς καὶ ὅλοι ἔτρεχαν εἰς τὸν ρακενδύτην Νικόδημον, διὰ νὰ εὕρουν τὴν ἰατρείαν τους καὶ παραμυθίαν τῶν θλίψεών τους οὐ μόνον ἀπὸ τὰ Μοναστήρια καὶ Σκήταις καὶ τὰ Κελλία, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ Χριστιανοὶ ἤρχοντο ἀπὸ διαφόρους χώρας νὰ ἰδοῦν καὶ νὰ παρηγορηθοῦν εἰς τὰς θλίψεις των ἀπὸ τὸν Νικόδημον. Ὥστε ὁποὺ καὶ πολλαῖς φοραῖς τρόπον τινὰ ἐπαραπονεῖτο εἰς ἐμᾶς· ἐπαραπονεῖτο ὄχι τοὺς ἀδελφοὺς βαρυνόμενος· καὶ πῶς, ὁποὺ αὐτὸς ὅλον τὸ διάστημα τῆς ζωῆς του τὸ ἐδαπάνησεν εἰς τὸ νὰ συνθέτῃ καὶ νὰ ἐξηγῇ τὰ ἀνήκοντα εἰς ὠφέλειαν τῶν ἀδελφῶν του Χριστιανῶν; ὄχι, λέγω, διὰ τοῦτο, ἀλλὰ διατὶ ἐμποδίζετο ἀπὸ τὸ θεῖον τόῦτο ἔργον καὶ διὰ τὸν πόθον ὁποὺ εἶχεν νὰ ἀδολεσχῇ νυκτὸς καὶ ἡμέρας εἰς τὴν θείαν καὶ νοερὰν προσευχήν, Ἐπιμελεῖτο γὰρ καὶ ταύτης διαπαντός, ὅλας τὰς ὥρας τοῦ ἡμερονυκτίου εἰς τούτας τὰς δύο ἐργασίας τὰς εἶχεν ἀφιερωμένας, ἢ νὰ ἐξηγήσῃ κανένα νόημα τῆς θείας Γραφῆς ἢ νὰ κλίνῃ τὴν κεφαλήν του εἰς τὸ ἀριστερὸν μέρος τοῦ στήθους του καὶ νὰ βάνῃ τὸν νοῦν του μέσα εἰς τὴν καρδίαν καὶ νὰ φωνάζῃ νοερῶς τὸ «Κύριε Ἰησοῦ, ἐλέησόν με». Καὶ διὰ τοῦτο πολλάκις μᾶς ἔλεγεν: «πᾶμε, πατέρες μου, εἰς κανένα ἐρημονήσιον νὰ γλυτώσωμεν ἀπὸ τὸν κόσμον».

Ἀλλὰ ἂς εἰπῶ, πατέρες, τὸ θλιβερὸν μήνυμα. Ἐξηγῶντας τοὺς «Ἀναβαθμοὺς» ἐπλήθυνεν ἡ ἀσθένειά του, ἡ ὁποία ἦτον ἀδυναμία καὶ ἀνορεξία, καὶ ὅ,τι ἔτρωγεν δὲν αἰσθάνετον καμμίαν δύναμιν εἰς τὸ σῶμα του, μάλιστα δὲ καὶ ἐφθείρετον. Ἔπεσον τὰ ὀδόντιά του, ἐκουφάθηκε καὶ ὀλίγον.

«Κολλυβᾶς» ἀπολογητής-ὁμολογητής

21. Εἰς ἐτοῦτον τὸν χρόνον ἔστειλε ὁ Παναγιώτατος κυρ-Γρηγόριος Συνοδικὸν παρακινητικὸν εἰς τὸ νὰ μνημονεύουν νεκρώσιμα κόλλυβα τὴν Κυριακήν, καθὼς καὶ τὸ Σάββατον, τὸ ὁποῖον πολλὰ τὸν ἐλύπησε· καὶ μάλιστα ἐλυπήθη, διατὶ νὰ γράψῃ καὶ νὰ ὁμιλήσῃ καθὼς ἤξευρεν δὲν ἐτολμοῦσεν, διότι ἔβλεπε ὅτι ἐδῶ οἱ πρόκριτοι πατέρες τοῦ Ὄρους δὲν ἔχουν καμμίαν προσοχὴν οὔτε εἰς τὰς Παραδόσεις τῶν Ἁγίων Πατέρων οὔτε εἰς τὰ Τυπικὰ ὁποὺ βλέπουν κάθε ἡμέραν. Καὶ ἐνθυμούμενος τὸν μακαρίτην παπα-Παΐσιον, ὁποὺ ἐσυμβούλευσε νὰ μὴν νεκρολογοῦν τὴν Κυριακήν, ἄλλο δὲν ἐκέρδησεν πάρεξ κατηγορίαις μεγάλαις καὶ παρακίνησιν εἰς τοὺς κλέπτας διὰ νὰ τὸν πνίξουν, τὸ ὁποῖον καὶ ἔγινεν μετὰ ταῦτα.

Μὴν ὑποφέροντας οἱ Ἁγιαννανῖται τὸ Συνοδικὸν ὁποὺ ἔστειλε ὁ Παναγιώτατος κυρ-Σαμουήλ, εἰς τὸ ὁποῖον ἐπρόσταζεν νὰ ἀκολουθοῦν αἱ Σκῆται καὶ τὰ Κελλία ἐξίσου τὴν τάξιν καὶ συνήθειαν τῶν ἱερῶν Μοναστηρίων, διατὶ καὶ εἰς τὰ Μοναστήρια ἕως εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Παναγιωτάτου Σωφρονίου ἐφυλάττετο ἡ παράδοσις τῶν Ἁγίων Πατέρων ἐπαρακινήθησαν, λέγω, καὶ ἔστειλαν τὸν Βησσαρίωνα εἰς τὴν Βασιλεύουσαν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Σωφρονίου. Καὶ μὲ ταῖς ψευδοκατηγορίαις του ἐκατάπεισε τὴν Σύνοδον καὶ ἐκάθησε τὸν διδάσκαλον κυρ-Ἀθανάσιον Πάριον, ὄντα τότε εἰς τὴν Θεσσαλονίκην, καὶ ἄλλους τρεῖς, καὶ τοῦ ἐδόθη καὶ τέταρτον Συνοδικὸν ἀναιρετικὸν τῶν τριῶν προτέρων, καθὼς τὸ ἤθελεν αὐτός. Καὶ φοβούμενος νὰ μὴν πάθῃ καὶ αὐτὸς ὅμοια τῶν ἄνωθεν ἐσιώπησε. Ὅμως ἐκινήθη καὶ ἔγραψεν Ὁμολογίαν τῆς Πίστεώς του καὶ ἐκεῖ ἀποκρίνεται ἀρκετῶς διὰ τὴν νεκροκολλυβοπραξίαν τῆς Κυριακῆς.

Ἡμιπληγία ἐξ ὑπερκοπώσεως (1809)

22. Εἰς τοὺς 1809 ἐπῆγεν ἀπάνω εἰς τὸν παπαν-Κυπριανόν, εἰς τὴν ἑορτὴν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, καὶ γυρίζοντας εἰς τὴν Καλύβην του ἀσθένησεν ὀλίγον καὶ μετὰ τὴν ἀσθένειαν τοῦ ἔμεινεν ἀνορεξία. Αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἦλθε καὶ εἰς ἐμᾶς, διὰ νὰ συμβουλευθῆ τί νὰ κάμῃ. Καὶ ἐπειδὴ ἐμεῖς καὶ οἱ τρεῖς ἐγηράσαμεν καὶ δὲν ἠμπορούσαμεν νὰ τὸν ἀναπαύσωμεν, ἐκρίναμεν ὅτι καλόν του εἶναι νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸ Κοινόβιον τῆς Σκιάθου, καὶ ἀποφάσισε καὶ αὐτὸς νὰ ὑπάγῃ. Καὶ πηγαίνοντας ἀπάνω εἰς τὸν παπαν-Κυπριανὸν τὸν ἐμπόδισαν οἱ παπᾶδες του ὑποσχόμενοι νὰ τὸν ὑπηρετήσουν αὐτοὶ καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ. Καὶ ἐν ταὐτῷ ἀσθένησε βαρέως καὶ ἐκουφάθη παραπολύ, ἡ ἀσθένειά του δὲ ὡσὰν καταρροὴ ἦτον. Καὶ ἀπερνῶντας ἕως εἰκοσι ἡμέραις ἀνέλαβεν καὶ τελειώνοντας τοὺς «Ἀναβαθμοὺς» ἐδόξασε τὸν Θεὸν λέγοντας: «Πᾶρε με, Θεέ μου, ὅτι ἐβαρέθηκα ἐτοῦτον τὸν κόσμον». Τοῦτον τὸν λόγον τὸν ἔλεγε πολλάκις, διότι ἔβλεπεν εἰς τὸν ἑαυτόν του μεγάλην ἀδυναμίαν. Εἰς δὲ τὰς πέντε Ἰουλίου ἠθέλησε νὰ σεργιανίσῃ ἕως εἰς τὸ Κουτλουμούσιον καὶ πηγαίνων ἐκεῖ τὸν ἐδέχθησαν μετὰ χαρᾶς οἱ Πατέρες. Καὶ μετὰ τὸν Ἑσπερινὸν τοῦ ἔδωσαν μουλάριον, διὰ νὰ ἀνέβη εἰς τὸ Κελλίον, διὰ νὰ μὴν κοπιάσῃ. Ὁ δὲ βουρδονάριος, διὰ νὰ γυρίση ὀγλήγορα ὀπίσω, τὸν ἐπῆγεν ἀπὸ τὸν ἀνηφορικὸν δρόμον, καὶ τὸ μουλάριον ἔτυχεν νέον καὶ τὸν ἐκούνησεν ἀναβαίνοντας. Πηγαίνοντας δὲ εἰς τὸ ὀσπίτιον καὶ πεζεύοντας ἐπιάσθη τὸ δεξιόν του χέρι, τὴν δὲ ἄλλην ἡμέραν ἐπιάσθη ἡ γλῶσσα του καὶ βρέχοντάς την μὲ νερὸν ὡμιλοῦσε καὶ ἀπερνῶντας ὀλίγον πάλιν ἐπιάνετον. Ἔκραξαν ἰατρὸν καὶ φίλον του ἀκριβόν, ἀλλὰ τίποτας δὲν ἐδυνήθη νὰ βοηθήσῃ. Καὶ παρακαλούμενος ἀπὸ τοὺς πατέρας νὰ τοῦ κάμῃ κανένα ἰατρικὸν ἀπεκρίθη: «Τί νὰ κάμω, πατέρες μου; Ἐμένα μὲ ἤφεραν ἐδῶ ᾑ ἁμαρτίαις, διὰ νὰ ἰδῶ τὸν θάνατον τοῦ φίλου μου. Ἂν ἦτον καταρροὴ ἢ ἄλλη ἀσθένεια, εἴχαμεν ἐλπίδα βοηθείας. Ἀλλά, καθὼς βλέπω, τούτη ἡ ἀσθένεια εἶναι θανατηφόρος. Ἀλλὰ ἄμποτες ὁ Θεὸς νὰ μὲ ἀποδείξῃ ψεύστην». Ἔκαμεν ὅμως κάτι τι καὶ αὐτὸς καὶ τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐπῆρεν καὶ ἄλλους δύο ἰατρούς, ὁποὺ ἔτυχον εἰς ταῖς Καρυαῖς, καὶ ἐπῆγαν εἰς ἐπίσκεψίν του, καὶ βλέποντάς τον καὶ αὐτοὶ μᾶς ἀπελπίζουν. Καὶ οὕτως μίαν ἡμέραν καλλίτερα καὶ τὴν ἄλλην βαρύτερα, ἔφθασεν ἕως τὰς δέκα τρεῖς τοῦ Ἰουλίου.

«Ἀποθαίνω... μεταλάβετέ με»!

23. Εἰς αὐτὰς τὰς ἡμέρας τοῦ ἔκαμαν ὅλα τ᾿ ἁρμόζον(τα) εἰς τὴν ἔξοδον αὐτοῦ, ἤγουν γενικὴν Ἐξομολόγησιν, Εὐχέλαιον καὶ καθημερινὴν μετάδοσιν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Τῇ δὲ δεκάτῃ τρίτῃ ἐβάρυνε καὶ ἐστενοχωρεῖτον. Καὶ μὴ δυνάμενος νὰ λέγῃ τὴν Εὐχὴν μὲ τὸν νοῦν, κατὰ τὴν συνήθειάν του, τὴν ἔλεγεν ἐκφώνως. Καὶ ἔλεγεν καὶ ἔλεγεν εἰς τοὺς ἀδελφούς: Νὰ μὲ συγχωρήσητε, πατέρες μου. Ἀπόκαμεν ὁ νοῦς μου καὶ δὲν δύναται νὰ βαστάξῃ τὴν Εὐχὴν καὶ διὰ τοῦτο τὴν ἐκφωνῶ. Καὶ ἡ ζωή μου τέλος ἔχει, ἀλλὰ ὁ ἅγιος Θεὸς νὰ πληρώσῃ τὸν κόπον τῆς ἀγάπης σας, ὁποὺ κάνετε εἰς ἐμένα τὸν ἁμαρτωλόν. Καί, παρακαλῶ σας, φέρετέ μου τὰ Λείψανα τῶν Ἁγίων μου Πατέρων, Ἁγίου Μακαρίου Κορίνθου καὶ Παρθενίου, Ἁγίου Πνευματικοῦ Πατρός μας». Καὶ ἀγκαλισάμενος αὐτὰ κατεφίλει δακρυρροῶν καὶ λέγοντας; Διατί, Ἅγιοι Πατέρες, μὲ ἀφήκατε ὀρφανόν; Ἐσεῖς ἤλθετε αὐτοῦ καὶ ἀναπαύεσθε διὰ τὰς ἀρετὰς ὁποὺ ἐκατωρθώσατε εἰς τὴν γῆν καὶ κατατρυφᾶτε τὴν δόξαν τοῦ Κυρίου μας, καὶ ἐγὼ πάσχω ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν μου. Διὸ παρακαλῶ σας, Πατέρες μου, ἱκετεύσατε τὸν Κύριόν μας νὰ μὲ ἐλεήσῃ καὶ ἐμένα καὶ νὰ μὲ ἀξιώσῃ αὐτοῦ, αὐτοῦ ὁποὺ εἶσθε καὶ ἐσεῖς». Mὲ τοιαῦτα παραπονευτικὰ λόγια ἐπέρασεν ὅλην τὴν ἡμέραν, τὴν δὲ νύκτα ἐβάρυνε. Οἱ δὲ ἀδελφοὶ ἔμειναν ἄγρυπνοι ὅλην τὴν νύκτα προσμένοντες τὴν ἔξοδόν του. Καὶ πηγαίνοντες συχνὰ τὸν ἐρωτοῦσαν; Διδάσκαλε, πῶς ἔχεις; Καὶ συνωμιλοῦσαν παραμικρό(ν). Τῆ δὲ ἕκτῃ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς μετὰ τὴν ἐρώτησιν τοὺς ἀπεκρίθη; Ἀποθαίνω, ἀποθαίνω, ἀποθαίνω. Ἀλλά, παρακαλῶ σας, μεταλάβετέ με». Καὶ οὕτως εὐτρεπισθεὶς ἐμετάλαβε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Καὶ περνῶντας ὀλίγη ὥρα ἐπῆγαν καὶ τὸν ηὗραν μὲ τὰ χέρια ἐστᾳυρωμένα καὶ τοὺς πόδας ἁπλωτοὺς καὶ τὸν ἐρωτοῦν: Διδάσκαλε, τί κάνεις; ἡσυχάζεις; Ὁ δὲ τοὺς ἀπεκρίθη: «Τὸν Χριστὸν ἔβαλα μέσα μου καὶ πῶς νὰ μὴν ἡσυχάσω;». Καὶ συνομιλήσαντες ὀλίγον ἐσιώπησεν.

«Ἐβασίλευσεν ὁ νοητὸς ἥλιος»

24. Τῇ δὲ δεκάτῃ τετάρτῃ ἀνατέλλοντος τοῦ αἰσθητοῦ ἡλίου εἰς τὴν γῆν ἐβασίλευσεν ὁ νοητὸς ἥλιος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ· ἔλειψεν ὁ στῦλος ὁ ὁδηγῶν τὸν νέον Ἰσραὴλ εἰς τὴν εὐσέβειαν· ἐκρύβη ἡ νεφέλη ἡ δροσίζουσα τοὺς τηκομένους τῷ καύσωνι τῶν ἁμαρτιῶν· ἐπένθησαν οἱ φίλοι καὶ γνωστοὶ καὶ ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ἐκ τῶν ὁποίων ἕνας Χριστιανὸς καὶ ἀγράμματος ὢν εἶπε τοιοῦτον λόγον: «Πατέρες μου, καλλίτερον νὰ ἀπόθαιναν χίλιοι Χριστιανοὶ σήμερον καὶ ὄχι ὁ Νικόδημος».

Αἱ ἀκτῖνες τῶν διδαχῶν αὐτοῦ «φωτίζουν»

25. Ἀλλὰ τὸ νὰ πενθῇ τινὰς καὶ νὰ ὀδύρεται τὸν θάνατον τοιούτου ἀνδρὸς εἶναι εὔλογον μέν, ἀλλὰ μὲ κρίσιν ἀνθρώπινον. «Ὅμως ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ ἔκρινεν εὐλογώτερον, διὰ νὰ τὸν ἐπάρῃ, καθὼς τὸ ἐζητοῦσε, διατὶ ἐκοπίασε ὑπερβολικῶς εἰς τὸν μυστικὸν ἀμπελῶνα Αὐτοῦ. Καὶ ἂν ἀπέθανε ὡς ἄνθρωπος καὶ ἐκρύρη ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν μας, ἡρπάγη διὰ νὰ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὸ βάρος τοῦ γηρατείου καὶ τῆς ἀκολουθούσης ἐξ αὐτοῦ ὀδυνηρᾶς ζωῆς. Ἀλλὰ αἱ ἀκτῖνες τῶν διδαχῶν αὐτοῦ εἶναι μετεμᾶς καὶ μᾶς φωτίζουν καὶ ἔχουν νὰ φωτίζουν τὴν Ἐκκλησίαν.

Πηγή: http://users.uoa.gr

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων

Υπάρχουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν με το ζόρι το πρωί στην προσευχή ή χωρίς να έχουν συνείδηση ιερότητας για τη στιγμή της προσευχής. Είναι λίγο ρουτίνα, «πάμε για να αρχίσουμε». Είναι λιγότερο Έλληνες και χριστιανοί από τους άλλους;

Οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά.

Τα παραπάνω είπε ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, σήμερα στη Βουλή, απαντώντας επίκαιρη ερώτηση του Εφήβου Βουλευτή Αρκαδίας  Φωτίου Μουρούτσου,  σχετικά με την αμφισβήτηση της αξίας της πρωινής προσευχής στο σχολείο, του μαθήματος των Θρησκευτικών και των μαθητικών παρελάσεων, καθώς και την προσπάθεια υποτίμησης της διαχρονικής σημασίας τους για την ελληνική οικογένεια.

Ειδικότερα ο υπουργός Παιδείας είπε τα εξής:

ΕΙΝΑΙ ΔΙΧΑΣΜΟΣ: Λέτε ότι με όσα λέγω στρέφομαι ενάντια στον ελληνικό λαό και την ιστορία του. Είναι λάθος. Είναι διχασμός. Δεν θα πάμε ποτέ μπροστά, όταν αμφισβητούμε ο ένας την ελληνικότητα του άλλου. Είμαστε όλοι Έλληνες και είμαστε όλοι Έλληνες δημοκράτες.

Η ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΑΠΟΨΗ: Στοιχείο της δημοκρατίας είναι η αναγνώριση της αντίθετης άποψης. Δεν λέω «σωστής», αλλά η αναγνώρισή της στο πλαίσιο του διαλόγου. Έχουμε διαδικασίες, για να επιλέγουμε κάποια στιγμή ποια είναι η σωστή και μετά ποια άλλη είναι η σωστή. Δεν υπάρχουν ανιστορικά ορθές αποφάσεις. Προχωράει μια κοινωνία, προχωράει ένα έθνος.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Αυτά, λοιπόν, σε σχέση με την ταυτότητα. Η ταυτότητα στην οποία εντάσσεται σήμερα ένας νέος είναι η εθνική ταυτότητα. Είναι η ταυτότητα που έχει να κάνει με το φύλλο του, πώς το βλέπει, η ταυτότητα που έχει να κάνει με την κοινωνική του παρουσία, η ταυτότητα που έχει να κάνει με την πολιτιστική του προοπτική, η ταυτότητα που έχει να κάνει με τον κόσμο, γιατί σήμερα είμαστε πολίτες όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και ολόκληρου του κόσμου.

ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΖΟΡΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ: Θέσατε και άλλα ζητήματα τα οποία έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Για παράδειγμα, θέσατε το θέμα των Θρησκευτικών και των παρελάσεων. Να πω εξαρχής ότι υπάρχουν παιδιά, τα οποία δεν παρελαύνουν κάθε χρόνο για διάφορους λόγους. Είναι λιγότερο Έλληνες από τους άλλους που παρελαύνουν; Υπάρχουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν με το ζόρι το πρωί στην προσευχή ή χωρίς να έχουν συνείδηση ιερότητας για τη στιγμή της προσευχής. Είναι λίγο ρουτίνα, «πάμε για να αρχίσουμε». Είναι λιγότερο Έλληνες και χριστιανοί από τους άλλους;

ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ: Θα ήθελα, επίσης, να αναφερθώ και στο ζήτημα, πιο συγκεκριμένα, που αναφέρατε και έχει να κάνει με το μάθημα των Θρησκευτικών. Έχει ληφθεί απόφαση, μετά από διάλογο πενταετίας –πριν από τη δική μας Κυβέρνηση ξεκίνησε αυτός ο διάλογος και η πειραματική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών Θρησκευτικών- και με την Εκκλησία και με άλλους θεωρητικούς κύκλους για το πώς θα διδάσκεται το μάθημα των Θρησκευτικών στο σχολείο.

ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δεν θέλουμε να είναι κατηχητικό. Γιατί; Το κατηχητικό σημαίνει ότι πηγαίνει μέσα ο δάσκαλος, ο θεολόγος, για να κάνει κάποιον χριστιανό. Θα βαθμολογείται αυτό; Δηλαδή, θα βαθμολογούμε αν κάποιος είναι καλός ή κακός χριστιανός; Αυτό είναι παράλογο.

ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΝ ΕΧΕΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ: Είναι δυνατόν ένα σχολειό, το οποίο είναι κοσμικό σχολειό -την ευθύνη την έχει η εκάστοτε Πολιτεία- να μετατραπεί σε κατηχητικό σχολείο; Ο θεολόγος, δηλαδή, θα ελέγχεται από τον τοπικό επίσκοπο τι μάθημα κάνει μέσα εκεί, γιατί είναι κατηχητικό το μάθημα αυτό, δηλαδή, αν θα είναι σωστά ή όχι αυτά που λέει; Όχι, βέβαια.

ΣΧΟΛΕΙΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟΘΡΗΣΚΟ: Θέλουμε ένα σχολείο που να είναι ουδετερόθρησκο, να μην παρεμβαίνει στη συνείδηση των παιδιών, να τους δίνει γνώσεις για το θρησκευτικό φαινόμενο και, βεβαίως, να τους δίνει περισσότερα και πληρέστερα τα ζητήματα που αφορούν την ορθόδοξη θρησκεία, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος στη χώρα μας είναι ορθόδοξοι.

ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Παρένθεση: Όταν το Σύνταγμα λέει «επικρατούσα θρησκεία», δεν εννοεί κρατική θρησκεία. Εννοεί ότι οι περισσότεροι δηλώνουν ότι πιστεύουν στη θρησκεία αυτή, στην ορθοδοξία. Αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι δεν πιστεύουν σε αυτήν τη θρησκεία, δεν έχουν δικαίωμα μέσα στο σχολειό να ακούνε κάτι για τη δική τους θρησκεία. Το σημαντικότερο: Σε συνθήκες ύπαρξης πολλών παιδιών από άλλες χώρες στη χώρα μας. Δίπλα σου κάθεται ένα παιδάκι που οι γονείς του είναι μουσουλμάνοι. Θέλεις να ξέρεις τι πιστεύει ο μουσουλμανισμός ή εικόνα για το ισλάμ θα είναι η εικόνα του ISIS, των εγκληματιών.

ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ: Θα τελειώσω με το ζήτημα, το οποίο θέσατε, των παρελάσεων. Ξέρετε πότε εφαρμόστηκαν οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι είναι από παλιά; Είναι από το 1937. Τότε, στη χώρα μας είχαμε δικτατορία Μεταξά, και οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά.

ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΕΤΕΙΟΙ: Έχει σημασία οι εθνικές επέτειοι να διδάσκονται με την καλή έννοια στο σχολείο, με γιορτές. Και στους δήμους να διοργανώνονται γιορτές, να μαθαίνουμε τον πολιτισμό, την ιστορία. Αυτό έχει σημασία. Λιγότερο έχει σημασία να παρελαύνουμε, ουσιαστικά, με τρόπους στρατιωτικών αγημάτων. Σημασία έχει να μαθαίνουμε την ουσία και δεν έχει σημασία εάν γίνεται, έστω, η γυμναστική επίδειξη στην παρέλαση.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ: Είναι προφανές ότι σε ό,τι αφορά το θέμα των Θρησκευτικών την ευθύνη για την αλλαγή του μαθήματος την έχει το Υπουργείο, μέσω της απόφασης του ΙΕΠ, η οποία ελήφθη και θα εφαρμοστεί από φέτος, με νέα προγράμματα τον Σεπτέμβριο. Την ευθύνη για να μην είναι υποχρεωτική η προσευχή στα σχολεία την έχει, επίσης, το Υπουργείο. Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους συλλόγους των διδασκόντων, όπως είπατε, να διχάζονται κτλ.. Εμείς θα την πάρουμε την ευθύνη. Η ευθύνη θα είναι: Δεν υποχρεώνουμε να γίνονται το πρωί προσευχές στα σχολεία. Αν, όμως, θελήσουν κάποιοι, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν απαγορεύουμε. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι δεν θα θεωρήσουμε ότι η ταυτότητα του Έλληνα και η ταυτότητα του ορθόδοξου χριστιανού είναι μια ταυτότητα, όπως λένε οι πολιτικοί επιστήμονες, εργαλειακή, από τη μία εκκλησιαστικοποίησης και από την άλλη στρατιωτικοποίησης. Όχι, θέλουμε να υπάρχει ελευθερία. Τονίζω ότι η βάση της εθνικής μας ταυτότητας είναι η Δημοκρατία.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, η εποχή στην οποία ζούμε χαρακτηρίζεται -και όχι άδικα- ως εποχή της παγκοσμιοποίησης. Εκτός αυτού οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με τις επιθετικές διαθέσεις γειτονικών χωρών, οι οποίες καταβάλουν προσπάθειες οικειοποίησης των ονομάτων και του συμβολαίου της ελληνικής ιστορίας, υπαγορεύουν την ανάγκη οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ανασύνταξης του ελληνικού κράτους.

Όμως, κυριότερη άμυνά μας ως έθνος απέναντι σε αυτές τις συνθήκες αποτελεί η διασφάλιση της ελληνικής μας ταυτότητας. Όμως, με έκπληξη παρατηρώ ότι η Κυβέρνηση, και συγκεκριμένα το Υπουργείο σας, προχωρά σε προώθηση θέσεων, οι οποίες οδηγούν σε αμφισβήτηση του ρόλου των μαθητικών παρελάσεων, της πρωινής προσευχής και του μαθήματος των Θρησκευτικών, που αποτελούν μέρος της ελληνικής μας ταυτότητας.

Όμως, τα προβλήματα δεν περιορίζονται στην αποτυχία διατήρησης της ελληνικής ταυτότητας, αφού παράλληλα υπάρχει κίνδυνος να διχασθεί η σχολική κοινότητα. Η ευρύτερη πλειοψηφία των Ελλήνων μαθητών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Συνεπώς, δεν μπορούμε να ξέρουμε ποια θα είναι η αντίδραση της πλειονότητας των μαθητών σε μια ενδεχόμενη απόφαση του συλλόγου καθηγητών του εκάστοτε σχολείου που θα οδηγήσει σε κατάργηση της πρωινής προσευχής.

Επίσης, όλοι γνωρίζουμε πως το σχολείο αποτελεί -ή καλύτερα θα έπρεπε να αποτελεί- μια μικρογραφία της κοινωνίας. Κατά συνέπεια, όπως η κοινωνική ζωή της χώρας μας συνδέεται με την επίσημη ή επικρατούσα θρησκεία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το Σύνταγμα, κάτι τέτοιο πρέπει να συμβαίνει και με το σχολείο. Για το γεγονός, λοιπόν, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων μαθητών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, θεωρώ ότι η πρωινή προσευχή πρέπει να διατηρηθεί στο ελληνικό σχολείο.

Αναφορικά με το μάθημα των Θρησκευτικών είναι απαραίτητο να υπάρξει συνέχεια στο κατηχητικό έργο, αφού έτσι εξασφαλίζεται η τήρηση δυο κανόνων του Συντάγματος σχετικών με την παιδεία. Συγκεκριμένα, ικανοποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 16 του Συντάγματος, όπου ορίζεται υποχρέωση της παιδείας να αναπτύσσει την εθνική και θρησκευτική συνείδηση. Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι τα Θρησκευτικά αποτελούν εθνικό κεφάλαιο.

Αναφορικά με τις μαθητικές παρελάσεις, θεωρώ αδύνατο να εφαρμοστεί η πρόταση που παρουσιάσατε στις τελευταίες σας δηλώσεις, σχετικά με τη λήψη της απόφασης για τη συμμετοχή του εκάστοτε σχολείου στην παρέλαση από τους καθηγητές, αφού αδυνατώ να δεχτώ ότι οι μαθητές που επιθυμούν να παρελάσουν δεν θα αντιδράσουν στον αποκλεισμό του σχολείου τους, πολύ δε περισσότερο όταν η απόφαση αυτή δεν δεσμεύει άλλα σχολεία.

Πρέπει, επίσης, να γίνει ξεκάθαρο ότι οι μαθητές που συμμετέχουν στην παρέλαση, συμμετέχουν, επειδή επιθυμούν να τιμήσουν τους εθνικούς ήρωες και την ιστορία μας κι όχι από υποχρέωση.

Για τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, θεωρώ άστοχες τις όποιες αποφάσεις αμφισβήτησης των θεσμών αυτών. Θα μπορούσε, φυσικά, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του ελληνικού σχολείου να σταλεί με την έναρξη της σχολικής περιόδου οδηγία, με την οποία θα γίνεται κατανοητό στους καθηγητές ότι οι μαθητές θα συμμετάσχουν στην πρωινή προσεχή και στις παρελάσεις μόνο με τη θέλησή τους.

Με βάση τα παραπάνω, ερωτώ εσάς, κύριε Υπουργέ, πρώτον, ποιες είναι οι αλλαγές που θα προωθήσετε σχετικά και ποιος ο στόχος των αλλαγών αυτών.

Δεύτερον, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και όσα ανέφερα, καταργώντας και αμφισβητώντας τη θέση της χριστιανικής παιδείας, αλλά και των μαθητικών παρελάσεων στο ελληνικό σχολείο, δεν νομίζετε ότι στρέφεστε ενάντια στον ελληνικό λαό και στην ιστορία του;

Σύμφωνα, άλλωστε, και με έρευνα της «Κάπα Research», οι ορθόδοξοι χριστιανοί στη χώρα μας αγγίζουν το πολύ υψηλό ποσοστό του 81,4%, ενώ αναφορικά με τις παρελάσεις αυτές αποτελούν διαχρονικά τρόπο απόδοσης τιμής σε αυτούς που αγωνίστηκαν και θυσίασαν τη ζωή τους, για να μπορούμε να μιλάμε εμείς αυτή τη στιγμή ελευθέρα και δημοκρατικά.

ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ

Στη δευτερολογλία ο Εφηβος Βουλευτής είπε τα εξής:

-Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να συμφωνήσω με αυτό που είπατε ότι η δημοκρατία είναι πάρα πολύ σημαντική στην καθημερινή μας ζωή, σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα γενικότερα.

-Θα ήθελα, όμως, να διαφωνήσω με κάποια πράγματα που είπατε σχετικά με την ομιλία μου. Δεν νομίζω ότι αναφέρθηκα στην στρατιωτικοποίηση ούτε θεωρώ ότι με αυτά που είπα εννόησα ότι όποιος, για παράδειγμα, δεν συμμετέχει σε παρέλαση ή δεν συμμετέχει στην πρωινή προσευχή δεν είναι Έλληνας.

-Πιστεύω, όμως, ότι το να μπορούμε να σεβόμαστε και να αποδίδουμε τιμές στους προγόνους μας είναι κάτι πολύ σημαντικό. Αυτός είναι και ο λόγος των μαθητικών παρελάσεων. Δεν έχουν κάτι το υπερβολικό, για να μην γίνονται.

-Από εκεί και πέρα όσον αφορά τα Θρησκευτικά, πέρασα την Β΄ Λυκείου φέτος και διδάχθηκα και έμαθα πράγματα για όλες τις υπόλοιπες θρησκείες. Αυτό, δηλαδή, συμβαίνει ήδη τώρα στο παρόν σύστημα. Οπότε δεν υπάρχει κάποιος λόγος να αλλάξει κάτι, αφού ήδη συμβαίνει αυτό για το οποίο μιλήσατε.

-Από εκεί και πέρα γενικότερα θέλω να πω και για την παγκοσμιοποίηση. Είπατε ότι είναι μια πρόκληση θετική. Εγώ προσωπικά δεν θεωρώ θετική πρόκληση το να εξαλείφονται τα στοιχεία του κάθε έθνους. Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία ανήκουμε, έχει ως κεντρικό σύνθημα «ενωμένοι στην πολυμορφία». Συμφωνώ στο «ενωμένοι», συμφωνώ, όμως, και στην «πολυμορφία».

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

-  Να συμφωνήσουμε ότι δεν αμφισβητεί ο ένας την ελληνικότητα του άλλου και, συνεπώς, η διαπίστωσή σας ότι στρέφομαι ενάντια στον ελληνικό λαό και την ιστορία του είναι μάλλον λάθος στη διατύπωσή της.

-Να συμφωνήσουμε πως, ό,τι και αν πιστεύει ο καθένας εδώ, είμαστε όλοι Έλληνες. Να συμφωνήσουμε, επίσης, πως ό,τι και αν πιστεύει κανείς σε σχέση με τα θρησκευτικά του πιστεύω είναι σεβαστό και δεν θα επιβάλουμε μέσα από κατηχητικό στο σχολείο τη μια ή την άλλη αντίληψη περί θρησκείας. Αυτό σημαίνει δημοκρατία.

-Και να συμφωνήσουμε ότι σχολείο σημαίνει να μαθαίνουν τα παιδιά, να μαθαίνουν την ιστορία και να τιμούν τους προγόνους τους, να μαθαίνουν για την θρησκεία που πιστεύει ο γονιός τους, αλλά και την θρησκεία που πιστεύει ο διπλανός τους και έτσι να τιμούν το σύνολο της λειτουργίας της κοινωνικής και της πολιτιστικής.

-Θα ήθελα να σταθώ σε ένα ζήτημα. Ορθώς είπατε ότι δεν είναι κανείς περισσότερο Έλληνας ή περισσότερο χριστιανός, αν κάνει παρέλαση ή αν προσεύχεται το πρωί, υπό συνθήκες μάλιστα που γνωρίζουμε πώς γίνονται οι προσευχές και παρελάσεις σε πολλές περιπτώσεις. Μαθητές είστε, το γνωρίζετε.

-Αυτό που θέλω να συνεννοηθούμε είναι ότι η αναγκαία διαμόρφωση των ουσιαστικών πλευρών της εθνικής ταυτότητας προϋποθέτουν να μάθουμε -το τονίζω- την ιστορία μας με ανοικτό τρόπο, να μάθουμε τη γλώσσα μας με ανοικτό τρόπο, την λογοτεχνία μας, τη σχέση της ελληνικής λογοτεχνίας και της ελληνικής ιστορίας με την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια λογοτεχνία και ιστορία, γιατί δεν είμαστε έτσι εδώ πέρα. Δεν φυτευτήκαμε έτσι σε αυτήν την χώρα, υπάρχει μια ολόκληρη ιστορία.

-Και το θέμα της παγκοσμιοποίησης, στο οποίο αναφέρθηκα, είπα ότι έχει και θετικές πλευρές. Έχει αναμφίβολα αρνητικές και τις ζούμε από την οικονομική της πλευρά, αλλά έχει και θετικές. Το γεγονός ότι πιο εύκολα πηγαίνει ένα παιδί σήμερα στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, με τα Erasmus και τα άλλα προγράμματα, είναι θετικό ή αρνητικό; Θετικό είναι.

-Το ότι μιλάμε πιο πολλές γλώσσες και εμείς και θέλουμε και οι άλλοι να μιλάνε. Αυτό είναι ένα στοιχείο, επίσης, που ωθείται από την παγκοσμιοποίηση, είναι θετικό ή αρνητικό; Θετικό είναι αυτό.

-Με λίγα λόγια, ότι η ελληνική κουλτούρα, ο ελληνικός πολιτισμός και η ελληνική ταυτότητα δεν είναι μια απομονωμένη στη γωνία ταυτότητα και κουλτούρα, αλλά είναι εγγεγραμμένη στην καρδιά του ευρωπαϊκού πολιτισμού, είναι θετικό ή αρνητικό; Προφανώς είναι θετικό.

Πηγή: esos.gr

…………………………………..

Μαθητές επιτέθηκαν στον Φίλη για τα Αρχαία, τα Θρησκευτικά και τις παρελάσεις

Ο Νίκος Φίλης, έδωσε το παρόν στην 21η Σύνοδο της Βουλής των Εφήβων. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο υπουργός Παιδείας, δέχθηκε ερωτήσεις για όλα τα θέματα που άπτονται του υπουργείου Παιδείας. 

Στο επίκεντρο βρέθηκαν τα αρχαία Ελληνικά, η κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων, τα θρησκευτικά, και η πρωινή προσευχή. Mάλιστα ο έφηβος βουλευτής από την Αρκαδία Φώτης Μουρούτσος έφερε σε δύσκολη θέση τον κ. Φίλη όταν τον κατηγόρησε ότι οι απόψεις του για την κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων και της πρωινής προσευχής σε συνδυασμό με την αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας των θρησκευτικών, στρέφονται κατά της εθνικής μας ταυτότητας.

«Η δημοκρατία αποτελεί τη βάση της εθνικής μας ταυτότητας. Λέτε ότι δεν σέβομαι το έθνος και την ταυτότητά μας με αυτά που λέω. Είναι λάθος και διχασμός. Δεν θα πάμε ποτέ μπροστά όταν αμφισβητούμε ο ένας τον άλλον. Δεν υπάρχει περιούσιος λαός», ήταν η απάντηση του Υπουργού Παιδείας.

Παράλληλα, ευρισκόμενος σε θέση άμυνας για τις απόψεις του, είπε πως τα θρησκευτικά και οι παρελάσεις αποτελούν «επίδειξη θρησκευτικής και εθνικής συνείδησης», κάτι το οποίο όπως είπε πρέπει να είναι μακριά από το σχολείο.

Από την άλλη πλευρά, αναφερόμενος, ζήτημα των θρησκευτικών, τόνισε ότι το Υπουργείο Παιδείας θέλει ένα σχολείο «ουδετερόθρησκο» που δεν θα λειτουργεί ως κατηχητικό, ενώ για τις παρελάσεις σημείωσε ότι «δεν αποτελούσαν ποτέ στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας αλλά στοιχείο φρονηματισμού», προτάσσοντας ως καλύτερη λύση τον εορτασμό των εθνικών επετείων με γιορτές στα σχολεία που θα έχουν ως στόχο την εκμάθηση του πολιτισμού και της ιστορίας μας έναντι «της επίδειξης με τρόπους στρατιωτικών αγημάτων» όπως είπε.

«Δεν θα γίνει το θέμα της εθνικής μας ταυτότητας θέμα εκκλησιαστικοποίησης και στρατικοποίησης», σημείωσε. Αναφορικά με το ζήτημα της κατάργησης της πρωινής προσευχής στα σχολεία, ο υπουργός ανακοίνωσε ότι κατευθυντήρια γραμμή του Υπουργείου Παιδείας είναι αυτή να μην είναι υποχρεωτική αλλά όσα σχολεία το επιθυμούν να έχουν το δικαίωμα να τη συνεχίσουν.

Ο υπουργός Παιδείας βρέθηκε στο στόχαστρο και του έφηβου βουλευτή Γιώργου Μπακάλη από τα Δωδεκάνησα. Ο νεαρός εξαπέλυσε επίθεση προς τον κ. Φίλη, με αφορμή την απόφαση του τελευταίου να μειώσει κατά μια ώρα τη διδακτέα ύλη των Αρχαίων Ελληνικών. "Αν υπάρχει δυσκολία έκφρασης των ελληνικών από τους μαθητές όπως λέτε πως θα λυθεί με την απομάκρυνση από τη ρίζα τους; Μια ολόκληρη γενιά είμαστε έρμαιο της ασύμφορης αυτής πρακτικής δύναμης" επεσήμανε. 

Προσπαθώντας να απαντήσει στον νεαρό  ο Νίκος Φίλης πέταξε το μπαλάκι των ευθυνών στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το οποίο παίρνει αποφάσεις έπειτα από χρόνιες μελέτες. Ωστόσο αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που του αναλογούν είπε πως "επιθυμία μας είναι περισσότερη ουσία και όχι τύπος. Θέλουμε ποιοτικό χρόνο στο σχολείο. Δεν μπορεί στο γυμνάσιο να διδάσκονται περισσότερες ώρες Αρχαία Ελληνικά και λιγότερες Νέα Ελληνικά. Πρέπει να δοθεί έμφαση στη λογοτεχνία και στη ζωντανή γλώσσα. Αν κάποιος δεν γνωρίζει τα αρχαία δεν σημαίνει ότι δεν ξέρει να μιλάει καλά τα νέα ελληνικά ή αντίστροφα. Να συζητήσουμε το θέμα όχι με βάση ιδεολογική αλλά παιδαγωγική», ανέφερε ο Υπουργός Παιδείας, προκαλώντας αίσθηση καθώς φάνηκε να χαρακτηρίζει εμμέσως «νεκρή γλώσσα» τα Αρχαία Ελληνικά.

Παρ όλα αυτά, ο μαθητής δεν φάνηκε να πείθεται λέγοντας στη συνέχεια πως «Δεν έχω δει ποτέ μου δέντρο και φυτό να επιβιώνει χωρίς τις ρίζες του κι έτσι η νέα ελληνική γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα αρχαία». Ο κ. Φίλης επέμεινε στην «παιδαγωγική» διάσταση του θέματος, ζητώντας την ψύχραιμη αντιμετώπισή του, ενώ προανήγγειλε την πρόθεση του Υπουργείου για την εισαγωγή νέων γνωστικών αντικειμένων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση όπως η σεξουαλική ενημέρωση και τα ζητήματα εθισμού όπως στα ναρκωτικά ή στα τάμπλετ.

Τέλος ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η ερώτηση της Μαρίας Φλιούρα, μαθήτριας σχολείου ειδικής αγωγής, για τα επαγγελματικά δικαιώματα. «Θα ήθελα εκ μέρους της πολιτείας να εκφράσω την αυτοκριτική ή και την ντροπή μας. Γιατί η ειδική εκπαίδευση στο σύνολό της είναι παραμελημένη», σημείωσε με συστολή ο Νίκος Φίλης, προαναγγέλλοντας την ίδρυση Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου και Λυκείου, στο οποίο θα παιδιά που θα φοιτούν θα έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους αποφοίτους ΕΠΑΛ που με το νέο σύστημα θα μπορούν στο τέταρτο έτος να κάνουν πρακτική άσκηση λαμβάνοντας το 75% του βασικού μισθού έχοντας και κοινωνική ασφάλιση. «Έχουμε πλήρη συνείδηση ότι τα σχολεία σας θέλουν περισσότερο έμπρακτο ενδιαφέρον από την πολιτεία και σας το υποσχόμαστε», κατέληξε ο Υπουργός Παιδείας.

Ποιοι έδωσαν το παρών στη συνεδρίαση

Στη σημερινή συνεδρίαση παραβρέθηκαν ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας, οι Υπουργοί Παιδείας και Δικαιοσύνης κ.κ. Νικόλαος Φίλης και Νικόλαος Παρασκευόπουλος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας αρμόδιος για θέματα Έρευνας και Καινοτομίας, κ. Κωνσταντίνος Φωτάκης, ο Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, οι Αντιπρόεδροι της Βουλής κ.κ. Αναστασία Χριστοδουλοπούλου και Δημήτριος Κρεμαστινός, η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Φώφη Γεννηματά, ο Πρόεδρος του Ποταμιού κ. Σταύρος Θεοδωράκης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων κ. Βασίλης Λεβέντης, βουλευτές εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων, οι πρώην Πρόεδροι της Βουλής κ.κ. Απόστολος Κακλαμάνης και Δημήτριος Σιούφας, ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Ιωάννης Γρίβας και ο Αρχιμανδρίτης κ. Χρυσόστομος Παπαθανασίου ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.

Πηγή: parapolitika.gr,11/07/2016

Μάθημα Παιδείας από τη Βουλή των Εφήβων στον Φίλη

«Δεν έχω δει ποτέ μου δέντρο και φυτό να επιβιώνει χωρίς τις ρίζες του κι έτσι η νέα ελληνική γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα αρχαία» επισήμανε μαθητής λυκείου -Τα αρχαία ελληνικά δεν είναι ζωντανή γλώσσα απάντησε ο υπουργός και επέμεινε σε ουδετερόθρησκα σχολεία

Την σφοδρότερη κριτική για τις προωθούμενες αλλαγές στο δημόσιο σχολείο δέχθηκε ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης και αυτό γιατί τα «πυρά» δεν προήλθαν από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης αλλά από τα μέλη της Βουλής των εφήβων που είναι μαθητές λυκείου.

Κατά την διάρκεια του κοινοβουλευτικού ελέγχου οι έφηβοι βουλευτές αμφισβήτησαν ευθέως την πολιτική Φίλη επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι τα αρχαία ελληνικά αποτελούν βάση για την σωστή γνώση των νεοελληνικών, πως η πρωινή προσευχή και οι παρελάσεις πρέπει να διατηρηθούν και  πως τα θρησκευτικά αποτελούν «εθνικό κεφάλαιο».

Ωστόσο, ούτε και αυτή την φορά ο κ. Φίλης φάνηκε να αμφιβάλλει για την ορθότητα των ενεργειών του και βάλθηκε να νουθετεί τους μαθητές επισημαίνοντάς τους μεταξύ άλλων ότι τα αρχαία ελληνικά δεν είναι «ζωντανή γλώσσα» και πως απαιτούνται «ουδετερόθρησκα σχολεία».

«Πρέπει να δώσουμε έμφαση στη  λογοτεχνία και τη ζωντανή γλώσσα» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός για να προσθέσει «όποιος δεν γνωρίζει αρχαία ελληνικά δεν σημαίνει ότι δεν μιλάει καλά την ελληνική γλώσσα... να μιλήσουμε με βάση παιδαγωγική και όχι ιδεολογική».

«Δεν έχω δει ποτέ μου δέντρο και φυτό να επιβιώνει χωρίς τις ρίζες του κι έτσι η νέα ελληνική γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα αρχαία» του επισήμανε έφηβος βουλευτής καταχειροκροτούμενος από τους υπόλοιπους αλλά ο κ. Φίλης όχι μόνο παρέμεινε ανένδοτος αλλά άρχισε να μιλά για διχαστικές αντιλήψεις: «Το θέμα της αρχαίας γλώσσας μην το αντιμετωπίζετε ιδεολογικά. Η πλειοψηφία δεν μιλαει αρχαία αλλά νοιώθει βαθιά Έλληνας. Τα παιδιά σήμερα είτε διδάσκονται αρχαία είτε όχι δεν μιλούν καλά την ελληνική».

Εξίσου αιχμηρή κριτική ήρθε και για την κατάργηση των θρησκευτικών. Ενας από τους μαθητές είπε στον υπουργό Παιδείας: «Καταργώντας τη χριστιανική παιδεία και τις παρελάσεις στρέφεστε εναντίον του λαού και της εθνικής μας ταυτότητας». «Δεν μπορεί να υπάρξει εθνική ταυτότητα χωρίς δημοκρατία. Δεν  υπάρχουν πιο Έλληνες ανάμεσα στους Έλληνες. Δεν υπάρχει περιούσιος λαός. Είμαστε όλοι Έλληνες δημοκράτες» απάντησε ο κ. Φίλης για να συνεχίσει: «Λέτε δεν σέβομαι το έθνος και την ταυτότητά μας με αυτά που λέω. Όμως είναι λάθος αυτή η άποψη. Είναι λάθος ο διχασμός. Δεν θα πάμε ποτέ μπροστά όταν αμφισβητούμε ο ένας τον άλλον».

«Υπάρχουν παιδιά που δεν παρελαύνουν, είναι λιγότερο Έλληνες; Υπάρχουν παιδιά που δεν πανε για προσευχή, είναι λιγότερο χριστιανοί; Μακριά από εμάς το στοιχείο της επίδειξης θρησκευτικότητας ή ελληνικότητας… Δεν θέλουμε το σχολείο να είναι κατηχητικό. Θέλουμε ένα σχολείο ουδετερόθρησκο». 

Πηγή: protothema.gr,11/07/2016

...............................................................

Βουλή των Εφήβων: Κριτική, αντιπαράθεση με τον Φίλη για τις αλλαγές στην Παιδεία και... selfies (πάρα πολλές selfies)

Κριτική στους κυβερνώντες, αντιπαράθεση με τον υπουργό Παιδείας, Νίκο Φίλη για τις αλλαγές που προωθεί στην Παιδεία και... selfies, πάρα πολλές selfies στη σημερινή συνεδρίαση της Βουλής. Η οποία δεν ήταν σαν τις άλλες, αφού τη θέση των βουλευτών πήραν έφηβοι, που μίλησαν για τα δικαιώματα του παιδιού, κατά την ΚΑ' Σύνοδος της Βουλής των Εφήβων Βουλευτών.

Μοιραία, στους προβληματισμούς που εξέφρασαν βρέθηκε και η οικονομική κατάσταση της χώρας, η ανεργία, η μετανάστευση των νέων, το εκπαιδευτικό και εξεταστικό σύστημα, το προσφυγικό, οι κοινωνικές ανισότητες. Όμως δεν έλειψε για άλλη μια χρονιά ο ξύλινος λόγος, ανάρμοστος για νεαρούς μαθητές, που παραπέμπουν περισσότερο σε ατομικές εκθέσεις ιδεών παρά σε ειλικρινής παρουσίαση των προβλημάτων που πραγματικά αντιμετωπίζουν.

Εξαίρεση η Μαρία Πλιούρα, μαθήτρια ειδικού σχολείου, που μίλησε λιτά και με σαφήνεια για ένα σημαντικό πρόβλημα των παιδιών που φοιτούν σε ειδικά σχολεία: τα επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχίου που λαμβάνουν. Ή μάλλον η έλλειψη αυτών.

Η Μαρία εισέπραξε το παρατεταμένο χειροκρότημα των υπολοίπων παιδιών και την απάντηση Φίλη: «Εκ μέρους της πολιτείας, να εκφράσω την αυτοκριτική και τη ντροπή μας, γιατί η ειδική εκπαίδευση στα σχολεία, στο σύνολό της, είναι παραμελημένη. Είναι υποχρέωσή μας να στηρίξουμε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες».

Η μάχη των Αρχαίων

Σε άλλο τόνο (και με άλλο λόγο) ο έφηβος βουλευτής Δωδεκανήσου Γιώργος Μπακάλης κατηγόρησε τον υπουργό Παιδείας για εμμονή στην περικοπή διδακτικών ωρών των Αρχαίων Ελληνικών.

«Δεν είναι λογικό στην πρώτη γυμνασίου να διδάσκονται περισσότερα Αρχαία από ότι Νέα Ελληνικά» επεσήμανε κ. Φίλης, προσθέτοντας ότι «αν κάποιος δεν γνωρίζει καλά τα Αρχαία Ελληνικά, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μιλήσει καλά ελληνικά».

«Όπως ένα φυτό δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τις ρίζες του, έτσι και τα Νέα Ελληνικά δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τα Αρχαία» δευτερολόγησε ο έφηβος βουλευτής.

«Μην αντιμετωπίζετε ιδεολογικά το θέμα των Αρχαίων» απάντησε από την πλευρά του ο Νίκος Φίλης.

Περί... πρωινής προσευχής

Ο υπουργός Παιδείας απάντησε και στην κριτική που δέχθηκε από τον έφηβο βουλευτή Αρκαδίας, Φώτη Μουρούτσο, για την αμφισβήτηση της ανάγκης, όπως είπε, τόσο της πρωινής προσευχής στα σχολεία, όσο και της διδασκαλίας των θρησκευτικών, αλλά και των παρελάσεων.

Ο έφηβος βουλευτής υποστήριξε ότι «με τις πολιτικές αμφισβήτησης της εθνικής μας ταυτότητας και συνείδησης, υπάρχει κίνδυνος να διχαστεί η μαθητική κοινότητα».

«Δεν θα πάμε μπροστά αν δεν αναγνωρίζουμε και τη αντίθετη άποψη. Είναι παράλογο ένα σχολείο που είναι κοσμικό, να μετατρέπεται σε θρησκευτικό. Θέλουμε ένα "ουδετερόθρησκο" σχολείο και όχι ένα κατηχητικό σχολείο. Να μην παρεμβαίνει η επικρατούσα θρησκεία που είναι η χριστιανική. Ένα σχολείο που θα δίνει πληροφορίες για όλες τις θρησκείες. Όταν δίπλα σας κάθεται ένας μαθητής με γονείς μουσουλμάνους δεν θα θέλατε να μάθετε τι πιστεύει», απάντησε ο κ. Φίλης, ενώ αναφερόμενος στις μαθηματικές παρελάσεις, επεσήμανε: «Δεν είναι λιγότερο Έλληνες τα παιδιά που παρελαύνουν με το ζόρι ή που για αυτά είναι ρουτίνα η προσευχή. Τα εξωτερικά στοιχεία δεν καθορίζουν τον εσωτερικό κόσμο μας. Οι παρελάσεις καθιερώθηκαν από το 1937 επί δικτατορίας του Μεταξά. Αυτές δεν αποτελούσαν στοιχεία εθνικής ταυτότητας του παιδιού, αλλά στοιχείο φρονηματισμού. Οι εθνικοί επέτειοι έχει σημασία να διδάσκονται με γιορτές και όχι με βηματισμό στρατιωτικών αγημάτων». «Η βάση της εθνικής μας ταυτότητας είναι η δημοκρατία», κατέληξε ο κ. Φίλης.

Selfie time

Η στιγμές που οι έφηβοι βουλευτές θυμήθηκαν ξανά την παιδικότητά τους ήταν την ώρα των... selfies. Πρωταγωνιστής ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ως άλλοτε δημοφιλές παιδί της τάξης (aka πρόεδρος δεκαπενταμελούς), τράβηξε το ενδιαφέρον των παιδιών.

*Οι προτάσεις που ακούστηκαν θα συμπεριληφθούν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού που καταρτίζει η Ειδική Επιτροπή», όπως τους υποσχέθηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Νίκος Παρασκεύπουλος.

……………………………………

Κριτική στον υπουργό από έφηβους βουλευτές

Φίλης: «Νεκρά» τα Αρχαία, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία

Αθήνα

Τα Αρχαία Ελληνικά θεωρούνται «νεκρή γλώσσα» από τον υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη, ο οποίος εκτιμά περισσότερο τη διδασκαλία της «ζωντανής γλώσσας» των Νέων Ελληνικών, ενώ ταυτόχρονα προαναγγέλλει μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

«Δεν μπορεί η σεξουαλική ενημέρωση να απουσιάζει από τα σχολεία» σχολίασε σήμερα, Δευτέρα, στη Βουλή μιλώντας στους μαθητές λυκείου έφηβους «βουλευτές», που βρέθηκαν στο κοινοβούλιο.

Στα παραπάνω, ο υπουργός Παιδείας πρόσθεσε μια δόση «εξεταστικού», καθώς δήλωσε ότι το σύστημα εισαγωγής σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ θα αλλάξει, αλλά κατόπιν διαλόγου.

Είχε προηγηθεί όμως η οξεία κριτική που δέχτηκε από νεαρούς «βουλευτές» για την πολιτική του στα θέματα παιδείας.

Οι νέοι διαφώνησαν με την περικοπή των ωρών διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στα γυμνάσια, ενώ δήλωσαν πως το μάθημα αυτό αποτελεί βάση για τη σωστή γνώση των νεοελληνικών. Κάποιοι ανάμεσά τους δε υποστήριξαν ακόμη ότι η πρωινή προσευχή και οι παρελάσεις πρέπει να διατηρηθούν και πως τα Θρησκευτικά αποτελούν «εθνικό κεφάλαιο».

Ο υπουργός Παιδείας συνέκρινε τη διδασκαλία των Αρχαίων με εκείνη της Νεοελληνικής Γλώσσας, την οποία χαρακτήρισε «ζωντανή γλώσσα», τη στιγμή κατά την οποία δίνεται μάχη παγκοσμίως για να υποστηριχθεί η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και των αντίστοιχων πανεπιστημιακών εδρών.

Ωστόσο, τελικά αποποιήθηκε... ευθυνών και δήλωσε ότι τις αποφάσεις για τις αλλαγές δεν τις λαμβάνει ο υπουργός, που έχει απλώς ρόλο επικυρωτικό, αλλά το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) έπειτα από «εμπεριστατωμένη μελέτη και έρευνα».

Πάντως, για το θέμα της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας εξέφρασε την προσωπική του γνώμη, η οποία είναι πως τα Αρχαία Ελληνικά πρέπει να διδαχθούν είτε από πρωτότυπο στο Λύκειο είτε από μετάφραση στο Γυμνάσιο.

Λιγότερες εξετάσεις στα Γυμνάσια

Για να αντιστρέψει δε το κλίμα και τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από το θέμα, επανέλαβε τη θέση του για λιγότερες εξετάσεις στα Γυμνάσια.

«Δεν θέλουμε να υπάρχει στο σχολείο, στο Γυμνάσιο ιδιαίτερα, μια αντίληψη ότι τα παιδιά συμμετέχουν απλώς για να δώσουν εξετάσεις. Θέλουμε να έχει μεγαλύτερο χρόνο η διάρκεια του σχολικού έτους, να έχουμε τετράμηνα και όχι τρίμηνα και στο τέλος κάθε τάξης στο Γυμνάσιο να μη δίνονται δώδεκα και δεκαπέντε μαθήματα στην τελική εξέταση, αλλά αυτά που θα εκτιμήσουμε ότι είναι τα πιο βασικά για τη λειτουργία του σχολείου» δήλωσε ο κ. Φίλης.

Κατάλοιπο του Μεταξά οι παρελάσεις

Στην περίπτωση των παρελάσεων ο υπουργός Παιδείας είπε πως αποτελούν πολιτική της δικτατορίας Μεταξά, ενώ για τα Θρησκευτικά ζήτησε σχολείο «ουδετερόθρησκο»...

«Σχετικά με το ζήτημα το οποίο θέσατε, των παρελάσεων. Ξέρετε πότε εφαρμόστηκαν οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι είναι από παλιά; Είναι από το 1937. Τότε στη χώρα μας είχαμε δικτατορία Μεταξά και οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλης.

«Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια» διαπίστωσε μόνος του. «Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε τι σημαίνει παρέλαση: να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν και αυτά» συνέχισε.

Σχολείο «ουδετερόθρησκο»

Για τα Θρησκευτικά, ο κ. Φίλης ανέφερε ότι έχει ληφθεί απόφαση, έπειτα από διάλογο πενταετίας και με την Εκκλησία και με άλλους θεωρητικούς κύκλους, για το πώς θα διδάσκεται το μάθημα στο σχολείο.

«Δεν θέλουμε να είναι κατηχητικό. Γιατί; Το κατηχητικό σημαίνει ότι πηγαίνει μέσα ο δάσκαλος, ο θεολόγος, για να κάνει κάποιον χριστιανό. Θα βαθμολογείται αυτό; Δηλαδή, θα βαθμολογούμε αν κάποιος είναι καλός ή κακός χριστιανός;» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Παιδείας.

«Θέλουμε ένα σχολείο που να είναι ουδετερόθρησκο, να μην παρεμβαίνει στη συνείδηση των παιδιών, να τους δίνει γνώσεις για το θρησκευτικό φαινόμενο και, βεβαίως, να τους δίνει περισσότερα και πληρέστερα τα ζητήματα που αφορούν την ορθόδοξη θρησκεία, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος στη χώρα μας είναι ορθόδοξοι» συμπλήρωσε.

Για το αν οι σύλλογοι διδασκόντων θα αποφασίζουν για την πρωινή προσευχή ο κ. Φίλης διευκρίνισε ότι την ευθύνη για να μην είναι υποχρεωτική η προσευχή στα σχολεία την έχει, επίσης, το υπουργείο.

«Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους συλλόγους των διδασκόντων, όπως είπατε, να διχάζονται. Εμείς θα την πάρουμε την ευθύνη. Η ευθύνη θα είναι: Δεν υποχρεώνουμε να γίνονται το πρωί προσευχές στα σχολεία. Αν, όμως, θελήσουν κάποιοι, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν απαγορεύουμε» δήλωσε.

Περί παραπαιδείας

Ο υπουργός Παιδείας δέχτηκε μια ερώτηση από έφηβη βουλευτή στην Κύπρο για την παραπαιδεία και στην οποία απάντησε ότι μια παράμετρος για την αντιμετώπισή της είναι οι λιγότερες εξετάσεις και συνακόλουθα η ύπαρξη ποιοτικού χρόνου και όχι ποσοτικού.

Άλλη μία παράμετρος για την αντιμετώπιση της παραπαιδείας είναι κατά τον υπουργό «ο απεγκλωβισμός από μία κοινωνική αντίληψη σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουμε ως πολίτες με αξία και δικαιώματα αν δεν πάμε στο πανεπιστήμιο. Αυτό είναι λάθος» τόνισε ο κ. Φίλης.

Ακολουθώντας δε με συνέπεια την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων (ξεκίνησαν πρώτοι την πολιτική του γερμανικού μοντέλου της «διττής εκπαίδευσης» και της προσπάθειας να στραφεί μεγαλύτερος αριθμός νέων προς την τεχνική εκπαίδευση όπου και πολλοί θα θητεύουν νωρίς σε επιχειρήσεις), σημείωσε: «Υπάρχουν πολλοί τρόποι τελειώνοντας το Λύκειο να προχωρήσει κανείς και σε άλλες εκπαιδευτικές επιλογές. Η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας είναι υποβαθμισμένες. Η προσπάθειά μας είναι να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτήν, προκειμένου τα παιδιά, μέσα από μία ολόπλευρη μόρφωση και όχι από μια πρώιμη επιλογή, να μπορέσουν να οδηγηθούν σε σωστές επιλογές και τεχνικής εκπαίδευσης ανώτερης και ανώτατης. Πρέπει να καταλάβουμε ότι, εάν για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους η προσπάθεια των ανθρώπων να πάνε στα πανεπιστήμια συναρτάται όχι μόνο με την αγάπη προς τη μόρφωση, αλλά και με την προσπάθεια να ανέβουν κοινωνικά, αυτή η πραγματικότητα σήμερα έχει αλλάξει».

Νέος τύπος ειδικού σχολείου

Τέλος, προανήγγειλε νέο τύπου σχολείου για την ειδική εκπαίδευση απαντώντας σε ερώτηση που του έκανε έφηβη βουλευτής, μαθήτρια ειδικού σχολείου της Πρότυπης Βιοτεχνικής Μονάδας ΟΑΕΔ Λακκιάς, η οποία διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός ότι το πτυχίο της δεν έχει επαγγελματικά δικαιώματα. Όπως είπε, ο νέος τύπος σχολείου θα ονομάζεται Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο-Λύκειο και θα λειτουργεί υπό ενιαία διεύθυνση με τέσσερα χρόνια γυμνάσιο και τέσσερα χρόνια λύκειο, ενώ οι απόφοιτοί του θα έχουν ίσα δικαιώματα με τους αποφοίτους Επαγγελματικών Λυκείων.

Πηγή: Μάρνυ Παπαματθαίου - Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, http://news.in.gr

Πηγή: Ακτίνες

Τι είπε ο υπουργός Παιδείας για τα Θρησκευτικά, τις αλλαγές στις Πανελλαδικές, την παραπαιδεία, αλλά και τις αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Γυμνασίων

«Υπάρχουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν με το ζόρι το πρωί στην προσευχή ή χωρίς να έχουν συνείδηση ιερότητας για τη στιγμή της προσευχής. Είναι λίγο ρουτίνα, «πάμε για να αρχίσουμε». Είναι λιγότερο Ελληνες και χριστιανοί από τους άλλους; Οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ηταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά».

Τα παραπάνω είπε ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, χθες στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του έφηβου βουλευτή Αρκαδίας Φωτίου Μουρούτσου, σχετικά με την αμφισβήτηση της αξίας της πρωινής προσευχής στο σχολείο, του μαθήματος των Θρησκευτικών και των μαθητικών παρελάσεων, καθώς και την προσπάθεια υποτίμησης της διαχρονικής σημασίας τους για την ελληνική οικογένεια.
 
Παράλληλα, ο Νίκος Φίλης δήλωσε από το βήμα της Βουλής ότι πρόθεση του Υπουργείου είναι να μπουν γνωστικά αντικείμενα και μαθήματα στα σχολεία. «Δεν μπορεί η σεξουαλική ενημέρωση να απουσιάζει από τα σχολεία. Είναι έγκλημα αυτό που συμβαίνει… Δεν μπορεί τα ζητήματα εθισμού -πάσης φύσεως εθισμού, από τα ναρκωτικά μέχρι τα τάμπλετ- να είναι έξω από τη συζήτηση στο σχολείο. Πρέπει και αυτά ως γνωστικά αντικείμενα και όχι ως περιθωριακά πρότζεκτ να υπάρχουν μέσα στο σχολείο» υπογράμμισε ο υπουργός,
 
Αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Γυμνασίων
Ο υπουργός δέχτηκε ερώτηση και για τη μείωση των ωρών διδασκαλίας στα Γυμνάσια κατά τρεις, με αποτέλεσμα το ωρολόγιο πρόγραμμα να διαμορφώνεται στις 32 έναντι των 35 ωρών. Στην απάντησή του ο Νίκος Φίλης διευκρίνισε ότι τις αποφάσεις για τις αλλαγές δεν τις λαμβάνει ο υπουργός, που έχει απλά ρόλο επικυρωτικό αλλά το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής μετά από εμπεριστατωμένη μελέτη και έρευνα.

Η βασική άποψη του υπουργού είναι οτι χρειαζόμαστε λιγότερες εξετάσεις στο Γυμνάσιο και περισσότερο ωφέλιμο διδακτικό χρόνο. «Δεν θέλουμε να υπάρχει στο σχολείο, στο Γυμνάσιο ιδιαίτερα, μια αντίληψη ότι τα παιδιά συμμετέχουν απλώς για να δώσουν εξετάσεις. Θέλουμε να έχει μεγαλύτερο χρόνο η διάρκεια του σχολικού έτους, να έχουμε τετράμηνα και όχι τρίμηνα και στο τέλος κάθε τάξης στο Γυμνάσιο να μην δίνονται δώδεκα και δεκαπέντε μαθήματα στην τελική εξέταση, αλλά αυτά που θα εκτιμήσουμε ότι είναι τα πιο βασικά για τη λειτουργία του σχολείου» δήλωσε ο Νίκος Φίλη, συμπληρώνοντας:

«Αρα, ουσία και όχι τύπος. Αρα, μάθημα, σχέση του εκπαιδευτικού με το παιδί και όχι εξετάσεις. Αυτός είναι ο κατευθυντήριος στόχος μας».

Ο κ. Φίλης στη συνέχεια τόνισε ότι «θέλουμε ποιοτικό χρόνο και όχι γενικά και αόριστα χρόνο. Θέλουμε να υπάρχει εκπαιδευτικό πρόγραμμα και αυτό να ικανοποιείται από τις επιλογές των εκπαιδευτικών και όχι το σχολειό να ικανοποιεί, καταρχήν, δικαιώματα εργασίας. Το σχολειό, καταρχήν, ικανοποιεί δικαιώματα εκπαιδευτικών αναγκών».

Ο υπουργός αναφέρθηκε στο θέμα της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών, εκφράζοντας την άποψη ότι τα Αρχαία Ελληνικά πρέπει να διδαχθούν είτε από πρωτότυπο στο Λύκειο είτε από μετάφραση στο Γυμνάσιο -αυτό είναι μια ανοικτή συζήτηση που κάνουμε στην εκπαιδευτική κοινότητα- και να δώσουμε έμφαση στη λογοτεχνία και γενικότερα στη διδασκαλία της Γλώσσας, της ζωντανής γλώσσας του λαού με την οποία συνεννοούμαστε σήμερα μεταξύ μας και όπως ξέρετε έχει παρεισφρήσει σήμερα το φαινόμενο των greeklish. Τα παιδιά, εσείς βομβαρδίζεστε από τον οπτικό πολιτισμό και χρειάζεται να συζητήσουμε σοβαρά με εκπαιδευτικούς και παιδαγωγούς της γλώσσας το πρόβλημα της γλωσσικής διδασκαλίας.

Παράλληλα, ο Νίκος Φίλης δήλωσε από το Βήμα της Βουλής ότι πρόθεση του υπουργείου είναι να μπουν ένα γνωστικά αντικείμενα και μαθήματα στα σχολεία. «Δεν μπορεί η σεξουαλική ενημέρωση να απουσιάζει από τα σχολεία. Είναι έγκλημα αυτό που συμβαίνει…Δεν μπορεί τα ζητήματα εθισμού -πάσης φύσεως εθισμού, από τα ναρκωτικά μέχρι τα τάμπλετ- να είναι έξω από τη συζήτηση στο σχολείο. Πρέπει και αυτά ως γνωστικά αντικείμενα και όχι ως περιθωριακά πρότζεκτ να υπάρχουν μέσα στο σχολείο» υπογράμμισε ο Υπουργός,
υποστηρίζοντας ότι αυτή η περίοδος της ζωής των παιδιών -τα παιδιά του Γυμνασίου δηλαδή- είναι μια περίοδος που ό,τι τώρα μάθουν το μαθαίνουν και ό,τι δεν το μάθουν τώρα, δεν θα το μάθουν ποτέ αργότερα.

Κλείνοντας την απάντησή ο Νίκος Φίλης υπογράμμισε ότι σήμερα τα παιδιά, είτε διδάσκονται Αρχαία είτε όχι, δεν μιλάνε καλά την ελληνική μας γλώσσα για πολλούς λόγους. «Ας το συζητήσουμε και ας καταλήξουμε ψύχραιμα για ποιον λόγο» δήλωσε ο Υπουργός που για το θέμα της Βιολογίας ανέφερε ότι περιορίστηκε κατά μία ώρα αναρωτώμενος αν αυτό είναι μια απώλεια.

«Θα το δούμε. Επαναλαμβάνω ότι έχουμε ως σύνθημά μας –σύνθημα με τη θετική έννοια- το εξής: Θέλουμε ποιοτικό χρόνο διδασκαλίας και όχι να χάνουν τα παιδιά στις τάξεις ώρες που στην ουσία είναι ώρες εξετάσεων και όχι μάθησης» υπογράμμισε ο Υπουργός.

Ερώτηση για τα θρησκευτικά και τις παρελάσεις
Σε ερώτηση που δέχτηκε σχετική με τα Θρησκευτικά και τις σχεδιαζόμενες αλλαγές ο Νίκος Φίλης δήλωσε ότι έχει ληφθεί απόφαση, μετά από διάλογο πενταετίας -πριν από τη δική μας κυβέρνηση ξεκίνησε αυτός ο διάλογος και η πειραματική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών Θρησκευτικών- και με την Εκκλησία και με άλλους θεωρητικούς κύκλους για το πώς θα διδάσκεται το μάθημα των Θρησκευτικών στο σχολείο.

«Δεν θέλουμε να είναι κατηχητικό. Γιατί; Το κατηχητικό σημαίνει ότι πηγαίνει μέσα ο δάσκαλος, ο θεολόγος, για να κάνει κάποιον χριστιανό. Θα βαθμολογείται αυτό; Δηλαδή, θα βαθμολογούμε αν κάποιος είναι καλός ή κακός χριστιανός;» αναρωτήθηκε ο Νίκος Φίλης, τονίζοντας ότι αυτό είναι παράλογο.

Παράλληλα, ο Υπουργός σημείωσε ότι θέλουμε ένα σχολείο που να είναι ουδετερόθρησκο, να μην παρεμβαίνει στη συνείδηση των παιδιών, να τους δίνει γνώσεις για το θρησκευτικό φαινόμενο και, βεβαίως, να τους δίνει περισσότερα και πληρέστερα τα ζητήματα που αφορούν την ορθόδοξη θρησκεία, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος στη χώρα μας είναι ορθόδοξοι.

Για το ζήτημα των παρελάσεων ο Νίκος Φίλης δήλωσε τα εξής:
«Θα τελειώσω με το ζήτημα, το οποίο θέσατε, των παρελάσεων. Ξέρετε πότε εφαρμόστηκαν οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι είναι από παλιά; Είναι από το 1937. Τότε, στη χώρα μας είχαμε δικτατορία Μεταξά, και οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά.

Έχει σημασία οι εθνικές επέτειοι να διδάσκονται με την καλή έννοια στο σχολείο, με γιορτές. Και στους δήμους να διοργανώνονται γιορτές, να μαθαίνουμε τον πολιτισμό, την ιστορία. Αυτό έχει σημασία. Λιγότερο έχει σημασία να παρελαύνουμε, ουσιαστικά, με τρόπους στρατιωτικών αγημάτων. Σημασία έχει να μαθαίνουμε την ουσία και δεν έχει σημασία εάν γίνεται, έστω, η γυμναστική επίδειξη στην παρέλαση».

Για το αν οι σύλλογοι διδασκόντων θα αποφασίζουν για την πρωινή προσευχή ο Νίκος Φίλης διευκρίνισε ότι την ευθύνη για να μην είναι υποχρεωτική η προσευχή στα σχολεία την έχει, επίσης, το Υπουργείο.

«Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους συλλόγους των διδασκόντων, όπως είπατε, να διχάζονται κτλ.. Εμείς θα την πάρουμε την ευθύνη. Η ευθύνη θα είναι: Δεν υποχρεώνουμε να γίνονται το πρωί προσευχές στα σχολεία. Αν, όμως, θελήσουν κάποιοι, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν απαγορεύουμε. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι δεν θα θεωρήσουμε ότι η ταυτότητα του Έλληνα και η ταυτότητα του ορθόδοξου χριστιανού είναι μια ταυτότητα, όπως λένε οι πολιτικοί επιστήμονες, εργαλειακή, από τη μία εκκλησιαστικοποίησης και από την άλλη στρατιωτικοποίησης. Όχι, θέλουμε να υπάρχει ελευθερία. Τονίζω ότι η βάση της εθνικής μας ταυτότητας είναι η Δημοκρατία» δήλωσε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Ενίσχυση καλλιτεχνικών μαθημάτων
Σε άλλη ερώτηση για το αν θα ενισχυθούν τα καλλιτεχνικά μαθήματα ο Νίκος Φίλης δήλωσε ότι Η καλλιτεχνική παιδεία διευρύνει τους ορίζοντες των παιδιών, όπως η πολιτική παιδεία διευρύνει τους ορίζοντες των ενηλίκων.

«Άρα, η πολιτεία, αν έχει ως πρόταγμά της τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, των εφήβων και των μικρότερων μαθητών, πρέπει τα καλλιτεχνικά μαθήματα με την ευρεία έννοια -στην οποία αναφερθήκατε κι εσείς και συμπεριλαμβάνετε και τη λογοτεχνία, όχι μόνο τις εικαστικές τέχνες, αλλά και τη μουσική- πρέπει να αποτελέσουν έναν από τους σπονδύλους του νέου προγράμματος σπουδών» ανέφερε ο Νίκος Φίλης, δίνοντας την υπόσχεση στον έφηβο βουλευτή ότι θα μελετήσουν το θέμα της ενίσχυσης των καλλιτεχνικών μαθημάτων.
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι αναμορφώνοντας το πρόγραμμα θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν, για να ενισχύσουν την ολόπλευρη μόρφωση των παιδιών, που σημαίνει και την καλλιτεχνική μόρφωση.

Αλλαγή στις πανελλαδικές
Σε ερώτηση για σχεδιαζόμενες αλλαγές στις πανελλαδικές ο Υπουργός Παιδείας αφού αναγνώρισε ότι το τωρινό σύστημα είναι αδιάβλητο και αντικειμενικό τόνισε την ανάγκη της αλλαγής του καθώς το Λύκειο και ειδικά η Γ τάξη έχει μετατραπεί σε προθάλαμο των ΑΕΙ.
«Δεν τρέχουμε, δεν βιαζόμαστε. Προκειμένου να αλλάξει αυτό το σύστημα, δεν αρκεί μόνο, όπως είπατε –και σωστά- η κατάλληλη προετοιμασία και ο μακροχρόνιος σχεδιασμός.

Χρειάζεται δημόσιος διάλογος και συναίνεση από πολλές πλευρές και εννοώ και πολιτικά κόμματα. Το επιδιώκω. Αυτός είναι ο στόχος μου για τις μεγάλες αλλαγές συνολικά της εκπαίδευσης, προκειμένου το σχολείο να είναι σχολείο ποιότητας και ισότητας και όχι σχολείο άκρατου ανταγωνισμού, σχολείο με αντίληψη φροντιστηρίου, σχολείο-προθάλαμος για τα πανεπιστήμια» δήλωσε ο Υπουργός εκφράζοντας την πεποίθηση ότι του χρόνου θα παρουσιαστεί στον δημόσιο διάλογο μια πρόταση συναρτημένη με τα πριν και τα μετά, όχι εντοπισμένη μόνο στη στιγμή της επιλογής.

«Θα είμαστε έτοιμοι. Δεν θα αιφνιδιάσουμε, το παιδί θα έχει τουλάχιστον τρία χρόνια μπροστά του, για να γνωρίζει με ποιο τρόπο θα επιλεγεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» ανέφερε ο Νίκος Φίλης.

Ερώτηση για την Παραπαιδεία
Ο Νίκος Φίλης δέχτηκε μια ερώτηση από έφηβη Βουλευτή στην Κύπρο για την παραπαιδεία και στην οποία απάντησε ότι μια παράμετρος για την αντιμετώπισή της είναι οι λιγότερες εξετάσεις και συνακόλουθα η ύπαρξη ποιοτικού χρόνου και όχι ποσοτικού.

Αλλη μια παράμετρος για την αντιμετώπιση της παραπαιδείας είναι κατά τον Υπουργό ο απεγκλωβισμός από μία κοινωνική αντίληψη σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουμε ως πολίτες με αξία και δικαιώματα, αν δεν πάμε στο πανεπιστήμιο.

«Αυτό είναι λάθος», τόνισε ο Νίκος Φίλης, σημειώνοντας ότι «υπάρχουν πολλοί τρόποι τελειώνοντας το Λύκειο να προχωρήσει κανείς και σε άλλες εκπαιδευτικές επιλογές. Η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας είναι υποβαθμισμένες. Η προσπάθειά μας είναι να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτήν, προκειμένου τα παιδιά, μέσα από μία ολόπλευρη μόρφωση και όχι από μια πρώιμη επιλογή, να μπορέσουν να οδηγηθούν σε σωστές επιλογές και τεχνικής εκπαίδευσης ανώτερης και ανώτατης. Πρέπει να καταλάβουμε ότι, εάν για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους η προσπάθεια των ανθρώπων να πάνε στα πανεπιστήμια, συναρτάται όχι μόνο με την αγάπη προς τη μόρφωση, αλλά και με την προσπάθεια να ανέβουν κοινωνικά, αυτή η πραγματικότητα σήμερα έχει αλλάξει».

Στην πρόταση της Βουλευτού η εισαγωγή να μη γίνεται μόνο με γραπτές εξετάσεις αλλά και με μια συνέντευξη ο Νίκος Φίλης σημείωσε ότι «πρέπει να βρούμε διαδικασίες «φακέλου» -με την καλή έννοια- για τα προσόντα του παιδιού, που θα προκύπτουν από τη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία και όχι, επαναλαμβάνω, από στιγμιαίες εξετάσεις. Θα το σκεφτούμε».

Κλείνοντας την απάντησή ο Νίκος Φίλης υπογράμμισε ότι σήμερα τα παιδιά, είτε διδάσκονται Αρχαία είτε όχι, δεν μιλάνε καλά την ελληνική μας γλώσσα για πολλούς λόγους. «Ας το συζητήσουμε και ας καταλήξουμε ψύχραιμα για ποιον λόγο» δήλωσε ο Υπουργός που για το θέμα της Βιολογίας ανέφερε ότι περιορίστηκε κατά μία ώρα αναρωτώμενος αν αυτό είναι μια απώλεια.

«Θα το δούμε. Επαναλαμβάνω ότι έχουμε ως σύνθημά μας –σύνθημα με τη θετική έννοια- το εξής: Θέλουμε ποιοτικό χρόνο διδασκαλίας και όχι να χάνουν τα παιδιά στις τάξεις ώρες που στην ουσία είναι ώρες εξετάσεων και όχι μάθησης» υπογράμμισε ο υπουργός.

Πηγή: Πρώτο Θέμα

Ἡ ἁγία Εὐφηµία! Ὁ Γέροντας, διηγήθηκε τό ἑξῆς: «Εἶχα γυρίσει ἀπό τόν κόσµο, ὅπου εἶχα βγῆ γιά ἕνα ἐκκλησιαστικό θέµα. Τήν Τρίτη 15, κατά ἡ ὥρα 10 τό πρωΐ, ἤµουν µέσα στό Κελλί µου καί ἔκανα τίς Ὧρες. Ἀκούω χτύπηµα στήν πόρτα καί µιά γυναικεία φωνή νά λέη: «Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡµῶν...». Σκέφθηκα: «Πῶς βρέθηκε γυναίκα µέσα στό Ὄρος;». Ἐν τούτοις ἔνιωσα µιά θεία γλυκύτητα µέσα µου καί ρώτησα:

Λίγες µέρες πρίν τήν σύγκληση τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅπως αὐτή ἔχει χαρακτηρισθῆ τά τελευταῖα χρόνια, ἔγραψα ἕνα ἄρθρο στό ὁποῖο ἐξέθετα τίς ἀπόψεις µου γιά τήν Σύνοδο αὐτή. Κατά τόν ἴδιο τρόπο µετά τήν σύγκληση τῆς Συνόδου θά καταγράψω τίς πρῶτες παρατηρήσεις µου πού εἶναι ἀπόρροια ὄχι στοχασµῶν, ἀλλά ἰδίας ἀντιλήψεως, χωρίς νά ἐξαντλῶ τό µεγάλο αὐτό θέµα.

Πηγή: Παρέμβασις, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό