
Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Ὅσο ἤμουν στό ΜΕΤΡΟ καί ἐρχόμουν στό ΣΕΦ, μέ πλησίασαν τρεῖς ζητιάνοι καί μοῦ ζήτησαν χρήματα σέ μετρητά. Σᾶς ἐνδιαφέρει νά μάθετε τί ἔκανα;
Ἄν ἀπαντᾶτε "ΝΑΙ", σᾶς ἀπαντῶ καί ἐγώ ὅτι δέν εἶναι δουλειά σας. Δέν θά ἔπρεπε νά σᾶς ἐνδιαφέρει τί ἔκανα. Εἶναι δική μου δουλειά. Εἶναι δουλειά τοῦ Θεοῦ.
Νά ἀλλάξω τό περιβάλλον: Ἔρχομαι σέ μία ἡμερίδα· δέν ὑπάρχουν μετρητά· ὅλοι ἔχουν κάρτες· καί τρεῖς ζητιάνοι μοῦ προτάσσουν αὐτό τό μηχάνημα πού βλέπουμε στά καταστήματα. Καί μοῦ ζητᾶνε νά τούς περάσω τήν Κάρτα, νά τούς περάσω ἐλεημοσύνη μέσῳ τῆς Κάρτας. Θά μπορέσετε νά μάθετε τί ἔκανα;
Ἡ ἀπάντηση εἶναι "ΝΑΙ" !Καί ἄν δέν τό ξέρετε ἐσεῖς οἱ ἴδιοι, τό ξέρουν κάποιοι ἄλλοι, οἱ ὁποῖοι θά μποροῦν νά σᾶς τό πουλήσουν, νά σᾶς τό δώσουν.
Τέτοια ζητήματα θά δοῦμε στή δική μου παρουσίαση.
Ἀχρήματη κοινωνία δέν ἐννοοῦμε τήν ἀνταλλακτική κοινωνία. Ἀνταλλαγή σέ εἶδος. Ἀλλά αὐτήν, χωρίς μετρητά.Οἱ καινούριες τεχνολογίες τῆς οἰκονομίας ἀλλάζουν πολύ γρήγορα τόν τρόπο πού πληρώνουμε. Μπορεῖ νά εἶναι βολικό, ἀλλά ποιό εἶναι τό κόστος τοῦ νά γίνουμε ἐντελῶς ἐξαρτημένοι ἀπό τήν τεχνολογία σέ μία κοινωνία χωρίς μετρητά;
Μποροῦμε νά βροῦμε ἀρκετά προβλήματα:
1. Πῶς προστατεύονται οἱ καταναλωτές ἐάν ὑποχρεωθοῦν νά γίνουν πλήρως ἐξαρτημένοι ἀπό τίς ἠλεκτρονικές πληρωμές καί τά συστήματα ἠλεκτρονικοῦ χρήματος στήν καθημερινή τους ζωή. Τά Συστήματα ἠλεκτρονικῶν πληρωμῶν γίνονται ἰσοδύναμα μέ τό νερό καί τή θέρμανση, μέ τήν ἔννοια ὅτι εἶναι ἀπαραίτητα γιά τήν δυνατότητά μας νά ζοῦμε φυσιολογικά. Τί γίνεται λοιπόν ἄν κάποιος ἀποσυνδεθεῖ ἀπό τό σύστημα πληρωμῶν; Εἶναι τεράστια ἡ ἰσχύ πού ἀποκτοῦν οἱ Τράπεζες…
2. Ἡ Visa καί ἡ Mastercard ἔχουν ἤδη τό 80 % τῆς ἀγορᾶς πιστωτικῶν καρτῶν παγκοσμίως καί σέ πολλές χῶρες φτάνουν τό 90%. Οἱ FT ὀνομάζουν αὐτή τήν κατάσταση ὡς «καλά προστατευμένο ὀλιγοπώλιο» κατά συνέπεια γι’ αὐτούς εἶναι μία πολύ καλή ἐπένδυση. Ὡστόσο, ἀντιπροσωπεύει ἕνα τεράστιο ἐπίπεδο ἐλέγχου στίς καθημερινές συναλλαγές, πού δέν μποροῦμε οὔτε νά φανταστοῦμε, σέ ὅλα τά μέσα πληρωμῆς.
3. Ἀπόλυτος ἔλεγχος = κατάργηση ἰδιωτικότητας. Ἐδῶ πρέπει νά δώσουμε παράδειγμα γιά νά φανεῖ τό μέγεθος τοῦ προβλήματος:
Σᾶς φαίνονται ὑπερβολικά/ ἐξωπραγματικά αὐτά πού εἴδατε; Οἱ ἄνθρωποι τῆς Πληροφορικῆς ξέρουν πώς ὅλα εἶναι θέμα κώδικα/προγραμματισμοῦ.
ABC News, Bill Weir, 2012, How "Big Data" Can Predict Your Divorce.
Ἐπειδή κάποιος κάτοχος Κάρτας:
Καί τί ἐνδιαφέρει αὐτό τήν Τράπεζα; Ἐπειδή «κινδυνεύει» νά πληρώνει διατροφή καί μπορεῖ νά μήν πληρώσει τίς δόσεις του στήν Τράπεζα, θά μποροῦσε ἀπό σήμερα νά τοῦ αὐξήσει τά ἐπιτόκια στήν Κάρτα καί παράλληλα νά τοῦ μειώσει τό ὅριο ἀναλήψεων… χωρίς κἄν νά τοῦ ἀποκαλύψει τί δείχνουν τά συστήματά της…
Ὑπάρχει μία παρατήρηση πού θά μποροῦσε νά προτάξει κάποιος: «Μά τά συστήματα τῶν Καρτῶν καί τῶν Τραπεζῶν δέν τηροῦν στοιχεῖα γιά τό εἶδος τῶν συναλλαγῶν μας (ποιά προϊόντα ἀγοράσαμε, τί ἰατρικές πράξεις κάναμε κλπ κλπ. Διαβιβάζουν καί μεταφέρουν μόνο συγκεντρωτικά ποσά! Πῶς λοιπόν προκύπτει ὁ κίνδυνος πού παρουσιάσατε μέ τά παραδείγματά σας;»
Ἀπάντηση: Ἡ πληροφορία τῶν ἀναλυτικῶν ἀγορῶν, εἶναι διαθέσιμη στόν Η/Υ τοῦ Ταμείου τή στιγμή τῆς πληρωμῆς προκειμένου νά ὑπολογιστεῖ τό συνολικό τῆς πληρωμῆς. Ἐάν αὐτή ταξιδεύει ἐσωτερικά μέχρι τόν Κεντρικό Η/Υ τῆς Ἑταιρείας καί δέν φεύγει ἔξω ἀπό τήν Ἑταιρεία, εἶναι ζήτημα ἑνός καλωδίου καί μίας ἐντολῆς. Ἐσεῖς πιστεύετε ὅτι αὐτός ὁ «πλοῦτος» τῶν πληροφοριῶν θά μείνει «ἄχρηστος» νά «σαπίζει» ἤ θά κυκλοφορήσει πρός «ὄφελος» τῶν κατόχων τῆς πληροφορίας;;; μπορεῖ σέ δεύτερο χρόνο, μέσα ἀπό ἄλλους δρόμους (στικάκι, xl ἀρχεῖο κλπ.
Willem Buiter καί Kenneth Rogoff γιά τά ἀρνητικά ἐπιτόκια
Τί μᾶς λένε αὐτοί οἱ οἰκονομολόγοι:
Προτείνουν οἱ μεγάλες Τράπεζες (Κεντρικές καί Ἐμπορικές) νά ἐπιβάλουν ἀρνητικά ἐπιτόκια (-5%) στίς καταθέσεις.
Αὐτό σημαίνει ὅτι θά κάνεις κατάθεση 100€ στήν Τράπεζα καί στό τέλος τοῦ χρόνου ἡ κατάθεσή σου θά εἶναι 95€!
Οἱ Τράπεζες δηλ. θά παίζουν τό ρόλο τοῦ χρηματοφυλακίου ἐπ’ ἀμοιβῇ.
Αὐτό ὅμως θά ὁδηγήσει τούς πολίτες νά σηκώσουν τά λεφτά τους ἀπό τίς Τράπεζες καί νά τά φυλάξουν σπίτια τους σέ δικά τους χρηματοκιβώτια. Ἔτσι θά ζήσουμε καί τό ἐπονομαζόμενο bank run ὅπου οἱ Τράπεζες θά ἔχουν πρόβλημα, γιατί δέν ὑπάρχουν τόσα μετρητά νά δώσουν.
"Ἐξαφανίστε λοιπόν τά μετρητά" (μαζί μέ μερικά ἀκόμη μέτρα) λένε αὐτοί οἱ Οἰκονομολόγοι.
Μόνο ἔτσι θά μπορέσουν νά ἐπιβληθοῦν στήν ἀγορά ἀρνητικά ἐπιτόκια!!!
Πῶς προωθεῖται ἡ ἀχρήματη κοινωνία σέ διαφορετικές χῶρες;
Στό σημεῖο αὐτό, σημαντικό εἶναι νά δοῦμε πῶς διαφοροποιοῦνται τά ἐπιχειρήματα πού χρησιμοποιοῦνται, ἀνάλογα μέ τή χώρα, τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τῆς κάθε μίας καί τίς διοικητικές ἤ ἄλλες ἀδυναμίες της :
Γαλλία : Μέ ἀφορμή τήν τρομοκρατική ἐπίθεση στό περιοδικό Charlie Hebdo, προβάλλεται ἡ ἀνάγκη τοῦ περιορισμοῦ χρήσης τῶν μετρητῶν, προκειμένου ἄλλοι ἐπίδοξοι τρομοκράτες στό μέλλον νά μήν μποροῦν νά προμηθευθοῦν τά μέσα πού ἔχουν ἀνάγκη οἱ τρομοκράτες στίς ἐπιθέσεις τους μέ μετρητά.
Ἑλλάδα : Ἡ αἰτιολογία εἶναι ἡ πάταξη τῆς παραοικονομίας, δηλ. ἡ ἐξάλειψη τοῦ φαινομένου τῆς μή ἔκδοσης ἀποδείξεων, ἀλλά καί ἡ οn-line καί αὐτόματη ἀπόδοση στήν ἐφορία τοῦ ΦΠΑ, τήν ὥρα πού αὐτός εἰσπράττεται ἀπό τόν καταναλωτή.
Σχόλιο1:Τό γεγονός ὅτι θά καταγράφονται οἱ συναλλαγές δέν σημαίνει ἀναγκαστικά ὅτι θά φορολογοῦνται. Ὁ Κάντας, ὁ Ἄκης καί ἄλλοι, ἠλεκτρονικά ἔπαιρναν τήν μίζα, ὄχι μέ μετρητά!!!
Σχόλιο2: Εἰδικά τό δεύτερο (αὐτόματη ἀπόδοση ΦΠΑ) δέν προϋποθέτει τήν χρήση πιστωτικῆς/χρεωστικῆς Κάρτας. Μπορεῖ νά γίνει καί μέ τήν πληρωμή μέ μετρητά, ἀρκεῖ νά διασυνδεθεῖ ἡ ταμιακή μηχανή τοῦ πωλητῆ μέ τό Ὑπουργεῖο Οἰκονομικῶν.
Ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἀνθρωπιστικῆς κρίσης, ἡ φτώχεια τῶν πολιτῶν, μέ παράλληλη «διαφάνεια» τῶν ροῶν τῆς βοήθειας αὐτῆς. Προκρίνεται δηλ. αὐτό τό σύστημα μέ στόχο τά χρήματα τῆς ἀνθρωπιστικῆς βοήθειας νά μήν καταλήγουν σέ ἔνοπλες/παρακρατικές ὁμάδες, φύλαρχους καί φυλές, ἀλλά νά δίδονται στόν πολίτη πού θά ἀποφασισθεῖ ἀπό τό Κράτος ὅτι τά ἔχει ἀνάγκη.
Σχόλιο: Λές κι ὁ πολίτης, ἐάν ἐκβιασθεῖ, δέν θά δώσει τά χρήματα τελικά στίς ἔνοπλες ὁμάδες ἤ δέν θά δώσει τά προϊόντα πού θά ἀγοράσει μέ αὐτά τά χρήματα στίς ἔνοπλες ὁμάδες! Σκοπός πρέπει νά εἶναι νά ἐξαλειφθοῦν οἱ ἔνοπλες ὁμάδες ὄχι ἡ ἀστυνόμευση τῶν πολιτῶν.
Ἰνδίες: Ἀνάλογο μέ τήν Κένυα ἐπιχείρημα: Οἱ δικαιοῦχοι κουπονιοῦ παιδείας, νά μήν τό ἐξαργυρώνουν σέ μή δικαιούχους (διεφθαρμένους ἐμπόρους, κρατικούς ὑπαλλήλους κά) ἀλλά στό σχολεῖο πού πρέπει νά πάει τό παιδί τους.
Σχόλιο: Πόσο δύσκολο εἶναι τό Κράτος νά δίνει αὐτά τά χρήματα ἀπευθείας στό σχολεῖο πού θά ἐπιλέξει ὁ γονέας γιά νά φοιτήσει τό παιδί του, ἀπό τό νά τά δίνει μέ Κάρτα στό γονέα γιά νά τά δώσει στό σχολεῖο τοῦ παιδιοῦ του; Πολύπλοκες διαδικασίες γιά νά δικαιολογηθεῖ ἡ χρήση τῆς Κάρτας!
Σουηδία: Ἡ προστασία τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος καί σωτηρία τῶν δασῶν! Ἡ οἰκολογική συνείδηση πού πρέπει νά ἔχουμε ἔναντι τοῦ περιβάλλοντός μας : Ἐλάχιστη κατανάλωση χαρτιοῦ, μεγάλη ἐξοικονόμηση ἀπό τή μή ἔκδοση ἀποδείξεων, τιμολογίων, τύπωμα χαρτονομισμάτων κοκ.
Σχόλιο: Ἀσύγκριτα μεγαλύτερη εἶναι ἡ καταστροφή πού γίνεται ἀπό τούς ἐμπρησμούς στά δάση. Ἐάν ὄντως ὑπάρχει ἀποψίλωση δασῶν γιά χαρτί, αὐτό σίγουρα ἀντιμετωπίζεται μέ τή συστηματική ἀναδάσωση καί τήν καλλιέργεια ἐκτάσεων μέ σκοπό τήν ἀποκλειστική χρήση δασῶν γιά χαρτοπολτό.
Τί παρατηροῦμε;
Τρίτος κόσμος: Συνθήματα πού στοχεύουν στίς βασικές ἀνάγκες τῶν πολιτῶν.
Δυτικές Κοινωνίες: Πιό ἐξευγενισμένα, πιό ἐκλεπτυσμένα ἐπιχειρήματα πασπαλισμένα καί μέ τήν ἀπειλή τῆς τρομοκρατίας.
Ἄλλα προβλήματα τῆς ἀχρήματης κοινωνίας.
1. Μή σφαιρική εἰκόνα τοῦ ποσοῦ πού ἔχει στήν κατοχή του ὁ καταναλωτής καί εἶναι διαθέσιμο γιά ἀγορές. (Cashisnotunderyourcontrol).
Μέ τό πορτοφόλι καί τά μετρητά βλέπει κανείς πόσα μετρητά ἔχει διαθέσιμα γιά ἀγορές καί πράττει ἀνάλογα. Μέ τή Χρεωστική//Πιστωτική θά πρέπει ἀνά τακτά διαστήματα νά ἐλέγχει τό ὑπόλοιπο τοῦ λογαριασμοῦ ἀπό τόν Η/Υ στό σπίτι του ἤ ἀπό τόν Η/Υ τοῦ καταστήματος ἤ online μέσῳ ἑνός smartphone (μέ παράλληλη ἔκθεσή του στούς κινδύνους ὑποκλοπῆς δεδομένων ἀπό τά δημόσια ἤ/καί ἰδιωτικά wifi). Ἀκόμη ἕνας λόγος γιά νά κολλήσουν ὅλοι μέ τά κινητά τους.
2. Δυσκολία χρήσης τῶν Καρτῶν ἀπό ἄτομα μεγάλης ἡλικίας.
Φανταστεῖτε ἡλικιωμένους:
καί τό μπλοκάρισμα στά Ταμεῖα καλά κρατεῖ…
3. Cash is filthy.
Στό πλαίσιο τῆς ἀσφάλειας, συχνά ἀναφέρεται ὅτι τά χάρτινα καί μεταλλικά χρήματα μεταφέρουν βακτήρια καί ἰούς («Cash is filthy»).
Ταυτόχρονα, πολλοί παραβλέπουν τό γεγονός ὅτι τό χειροπιαστό χρῆμα ἔχει ἀναμφισβήτητη καί μόνιμη ἀνοσία σέ ὅλους τούς γνωστούς καί τούς μελλοντικούς ψηφιακούς ἰούς, spyware, worms, trojans, καί ἄλλα κακόβουλα προγράμματα.
Ἐνῶ τά μικρόβια μποροῦν εὔκολα νά πλυθοῦν μέ σαπούνι, ἡ διαχείριση τῶν κινδύνων στόν τομέα τῶν ὑπέρ-ὑπολογιστῶν καί τῶν ὀπτικῶν ἰνῶν εἶναι πολύ πιό σύνθετη καί δαπανηρή ὑπόθεση.
4. Ἡ χρήση τῆς πιστωτικῆς Κάρτας συνιστᾶ σύναψη δανείου τοῦ καταναλωτῆ μέ τήν Τράπεζα.
Ὁ καταναλωτής γιά νά χρησιμοποιήσει πιστωτική κάρτα εἶναι ὑποχρεωμένος νά συνάψει σύμβαση δανείου μέ κάποια Τράπεζα. Ὑπάρχουν πολῖτες πού δέν ἐπιθυμοῦν τή σύναψη δανείου. Δέν εἶναι δυνατόν ὅλοι οἱ πολῖτες νά ὑποχρεωθοῦν νά συνάψουν δανειακή σύμβαση μέ κάποια Τράπεζα. Τέτοιος ἐξαναγκασμός ὑπερβαίνει κάθε λογική.
Ἡ ἐναλλακτική χρήση τῆς χρεωστικῆς κάρτας, δέν συνιστᾶ λύση, καθότι ναί μέν σήμερα οἱ συναλλαγές μέ αὐτήν δέν ἐπιβαρύνονται μέ κόστη γιά τούς πολῖτες, αὔριο μεθαύριο ὅμως, σέ ἕνα περιβάλλον καθολικῆς χρήσης Καρτῶν, ἡ θέση ἰσχύος τῆς Τράπεζας εἶναι συντριπτική. Ἡ Τράπεζα θά μπορεῖ νά ἐπιβάλλει κόστη συναλλαγῶν, π.χ. ἀνά ἀξία, ἤ ἀνά συναλλαγή, σέ καθεστώς «μονοπωλίου», χωρίς ὁ πολίτης νά μπορεῖ νά ἀμυνθεῖ, νά ἀντιδράσει, ἐπειδή δέν θά ἔχει τή δυνατότητα νά χρησιμοποιεῖ ἐναλλακτικούς τρόπους συναλλαγῶν.
Ἡ παροχή ἀσφάλειας σέ μία οἰκονομία μέ τή χρήση μετρητῶν εἶναι σχετικά ἁπλή καί φθηνή σέ σύγκριση μέ τίς πιθανές ἐλλείψεις ἀπό τίς ἀνωτέρω ἀπαιτήσεις.
Μή μᾶς λένε γιά ἀκριβῆ διαχείριση τῶν μετρητῶν.
Ἄς μᾶς ποῦνε πόσο πιό ἀκριβῆ θά εἶναι ἡ διαχείριση τῶν Καρτῶν !!!
Μετά τά μετρητά ἡ Κάρτα. Μετά τήν Κάρτα τί;
Στήν Ἀμερική, ἡ ἴδια τεχνολογία δοκιμάζεται γιά νά ἀντικαταστήσει τό βιβλιάριο ἤ τήν Κάρτα Ὑγείας.
Στή Νέα Ὑόρκη, ἡ ἑταιρεία EyeLock κατασκευάζει ἕνα ἐμπορικό σκάννερ ἴριδας πού λέγεται Myris. Ἡ ἑταιρεία ἰσχυρίζεται ὅτι μόνο τό DNA προσφέρει πιό ἀκριβῆ ἀναγνώριση.
Ἡ ἑταιρεία Cognitec, μέ ἕδρα τή Δρέσδη, ἐργάζεται πάνω στήν ταυτοποίηση προσώπου. Ἡ Γερμανική ἀστυνομία συνόρων ἔχει ὑπογράψει συμβόλαιο μαζί της.
Στήν Ἑλλάδα λένε Κάρτα Χρεωστική/Πιστωτική
Στήν Εὐρώπη, στήν Ἀμερική τί γίνεται;
Ἤδη πολλές ἑταιρεῖες ἀκόμη καί Τράπεζες ἐπενδύουν στήν τεχνολογία μετά τήν Κάρτα, στίς βιομετρικές τεχνολογίες ἀναγνώρισης, ταυτοποίησης τοῦ ἀνθρώπου, BBC, 20 Μαρτίου 2015:
Οἱ μεγαλύτερες ἑταιρεῖες πιστωτικῶν καρτῶν παραδέχονται ὅτι ἡ βιομετρική τεχνολογία εἶναι στά ἄμεσα σχέδιά τους.
Ἡ Βρετανική Sthaler συνεργάζεται μέ τήν Hitachi καί τήν BT γιά τήν ἐφαρμογή "pay-by-finger" (πληρώνοντας μέ τό δάκτυλο) πού ἔχει δοκιμάσει σέ κάποια μουσικά φεστιβάλ. Τήν ἀποκαλεῖ FingoPay.
Ἡ τεχνολογία δοκιμάζεται ἐδῶ καί χρόνια: Ἀπό τό 2004 τό BBC πάλι μᾶς πληροφορεῖ ὅτι μέ τό ἐμφύτευμα σέ νυχτερινά κέντρα τῆς Μπαρτσελόνας, μπορεῖς νά πληρώσεις γιά τά ποτά σου.
Τό ἴδιο γίνεται καί στό Club Baja τοῦ Rotterdam τῆς Ὀλλανδίας τουλάχιστον ἀπό τό 2008
Ἡ τράπεζα Barclays ἑστιάζει φέτος στήν τεχνολογία ἀναγνώρισης φλεβῶν τοῦ δακτύλου γιά τίς ἐπιχειρήσεις-πελάτες της στό Ἡνωμένο Βασίλειο.
Πρόκειται γιά τεχνολογία πού ἀνέπτυξε ἡ Hitachi στήν Ἰαπωνία καί χρησιμοποιεῖται σέ ταμειακές μηχανές, τόσο ἐκεῖ ὅσο καί στήν Πολωνία.
Στή Σουηδία, βρίσκεται σέ πειραματικό στάδιο μία νέα μέθοδος πληρωμῶν, ἡ ὁποία δοκιμάζεται σέ 15 καταστήματα στό Λούντ. Στό πείραμα συμμετέχουν 1.600 ἐθελοντές, οἱ ὁποῖοι ἀγοράζουν προϊόντα μέ τήν παλάμη τους σάν ἠλεκτρονικό πορτοφόλι. Πῶς γίνεται αὐτό; Μέ τή συγκεκριμένη τεχνολογία, πού εἶναι ἀναπτυγμένη ἀπό ἐρευνητές τοῦ πανεπιστημίου τῆς πόλης, ταυτοποιεῖται τό μοναδικό σχῆμα πού δημιουργοῦν οἱ φλέβες τῆς παλάμης.
Πρόσφατα μάθαμε πώς τό ἰαπωνικό κινητό τηλέφωνο Arrows NX F-04G διαφέρει ἀπό ὅλα τά smartphones πού ὑποστηρίζουν ἀνέπαφες συναλλαγές, καθώς χρησιμοποιεῖ ὡς μέσο ἀναγνώρισης τήν… ἴριδα τοῦ ματιοῦ.
Συνεχίζει στό ἄρθρο του τό BBC: ὑπάρχουν ἑταιρεῖες πού πειραματίζονται μέ βιομετρικά ἐμφυτεύματα – ἐμφυτεύουν τό τσίπ RFID κάτω ἀπό τό δέρμα ἤ τοποθετοῦν τατουάζ πού ἀποδομεῖται καί κρατάει ἀπό ἕνα ἕως δυό μῆνες.
Ἀντί γιά κάρτα εἰσόδου ἡ σουηδική ἑταιρεία ὑψηλῆς τεχνολογίας Epicenter ἀποφάσισε νά ἐμφυτεύσει στήν παλάμη τοῦ χεριοῦ τῶν ἐργαζομένων της ἠλεκτρονικά μικροτσίπς.
Τό τσιπάκι ὑπέγραψαν ὅτι δέχονται 400 ἄνθρωποι καί ὅπως δηλώνουν οἱ περισσότεροι, ἐλπίζουν στό μέλλον νά μποροῦν μέ αὐτό νά κάνουν καί τίς συναλλαγές τους, νά πληρώνουν τόν καφέ καί τό σάντουιτς πού ἀγοράζουν ἀπό τήν καντίνα τοῦ γραφείου τους.
Ποῦ πάει τό πράγμα λοιπόν;
Ὅλα γιά τήν εὐκολία καί τήν ἀσφάλεια
Ξεκινάει μέ Κάρτα Χρεωστική/Πιστωτική ἀλλά ποῦ καταλήγει;
Ὅσο ὑπάρχουν μετρητά καί «ἐξελίσσονται» οἱ παραχαράκτες, τόσο βελτιώνουμε τά χαρακτηριστικά ἀσφαλείας τῶν μετρητῶν.
Ἐάν καταργηθοῦν τά μετρητά καί ὅσο θά «ἐξελίσσονται» οἱ ἠλεκτρονικοί παραχαράκτες, τόσο θά αὐξάνονται οἱ «ἀπαιτήσεις» γιά πρόσθετα βιομετρικά χαρακτηριστικά ἀσφαλείας τῶν συναλλασσομένων.
Δηλ.:
γίνομαι ἐγώ ἀντικείμενο «ἀσφαλείας», τό ὁποῖο ὅπως εἴδαμε δέν ἔχει τέλος.
Ὅλο καί νέα βιομετρικά στοιχεῖα θά ζητοῦνται γιά νά ἐπιβεβαιωθεῖ ἡ ταυτότητά μου, προκειμένου νά μπορῶ νά κάνω συναλλαγές.
Ἡ ὑποχρεωτική χρήση τῆς Κάρτας (Χρεωστική/Πιστωτική) στήν "χωρίς μετρητά" (ἀχρήματη) κοινωνία εἶναι σάν τήν κερκόπορτα. Ἀνοίγοντάς την, δημιουργοῦμε ὅλες τίς προϋποθέσεις γιά τή χρήση κι ἄλλων πολλῶν μεθόδων συναλλαγῶν, ὅπως αὐτές πού εἴδαμε.
Ἡ Κάρτα εἶναι τό τυράκι γιά νά πέσουμε στή φάκα τῶν "βιομετρικῶν" συναλλαγῶν... Θέλετε ἡ ζωή σας νά γεμίσει ἀπό συσκευές κι ἐφαρμογές πού διαρκῶς θά σᾶς "ἀνιχνεύουν", "καταγράφουν", "ἀναγνωρίζουν", "ταυτοποιοῦν" γιά νά σᾶς ἐξυπηρετοῦν;;;
Μήπως νά ποῦμε ἀπό τώρα στόν Μπαμπινιώτη νά σβήσει τίς λέξεις ἐλευθερία, ἰδιωτικότητα, προσωπική ζωή ἀπό τό λεξικό του; Ἀφοῦ θά εἶναι ἄγνωστες λέξεις σέ λίγα χρόνια...
Ἡ ἐξαφάνιση τῶν μετρητῶν καί σταθερή καταγραφή καί παρακολούθηση τῶν πληρωμῶν τῶν πολιτῶν, θά ἐπιτρέψει τή διατήρηση τῆς ἱστορικότητας τῶν μή ὀρθῶν, μή τέλειων συμπεριφορῶν.
Νεανικά παραπτώματα θά μποροῦσαν νά ἀνασυρθοῦν δεκαετίες ἀργότερα, ἡ δυνατότητα τῆς λήθης, τῆς ἀμνηστίας καί οἱ νομικοί περιορισμοί – στοιχεῖα τά ὁποῖα οἱ ἄνθρωποι ἀπελάμβαναν γιά χιλιάδες χρόνια - θά μποροῦσαν νά ἐξαφανιστοῦν.
Ἀπό τήν Δημοκρατία τῶν ΠΟΛΙΤΩΝ
στήν «Δημοκρατία» τῶν ΤΡΑΠΕΖΩΝ μέ ἑπόμενη στάση
τήν Δικτατορία τῶν ΚΑΡΤΩΝ!
Αὐτός εἶναι ὁ ΕΦΙΑΛΤΗΣ πού ἑτοιμάζουμε στά παιδιά μας…
Πηγή: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν
Οι άγριοι του Ισλάμ απειλούν με μηνύματα και κάνουν εκστρατεία στη γειτονία μας για να στρατολογήσουν και νέους «δήμιους»
Ισλαμικό Κράτος στη Ρώμη: «Είμαστε παντού, στους δρόμους σας. Εντοπίζουμε τους στόχους και περιμένουμε την ώρα Χ». Δεν πρόκειται για ένα φουτουριστικό σενάριο ισλαμιστικού εξτρεμισμού, αλλά για τον λογαριασμό στο twitter των δύο προπαγανδιστών της ιταλικής Μπρέσια, έναν Πακιστανό και έναν Τυνήσιο, που συνελήφθησαν αυτή την εβδομάδα. Οι εξτρεμιστές πρόλαβαν μάλιστα να κατονομάσουν ως στόχους το... Κολοσσαίο και τον Καθεδρικό Ναό του Μιλάνου, παρότι οι πληροφορίες των ιταλικών Αρχών δείχνουν μάλλον πως επρόκειτο για αρχάριους, αφού ακόμη δεν είχαν ταξιδέψει στη Μέση Ανατολή για να λάβουν στρατιωτική εκπαίδευση. Σε κάθε περίπτωση, η σύλληψή τους -όπως και προ ημερών ενός 25χρονου εξτρεμιστή από το Μαρόκο στην Πίζα, με αντίστοιχες κατηγορίες υποκίνησης ισλαμιστικής τρομοκρατίας- καταμαρτυρεί πως ο κλοιός της ισλαμιστικής τρομοκρατίας σφίγγει γύρω από τη νότια Ευρώπη, και πρωτίστως τη βαλκανική γειτονιά μας.
Σαφές μήνυμα προς αυτή την κατεύθυνση έστειλε, άλλωστε, και το βίντεο «Είμαστε το Ισλαμικό Χαλιφάτο», που δημοσιεύθηκε στο ΥouΤube στις 10 Ιουλίου, αναδεικνύοντας τα Βαλκάνια, με πρώτη τη Σερβία, σε στόχο των τζιχαντιστών. Χρησιμοποιώντας την ποιητική μορφή κασίντα, προειδοποίησαν για την «κατάκτηση» της Σερβίας και στη συνέχεια της Κροατίας, του Μαυροβουνίου, της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, της Αλβανίας, της ΠΓΔΜ και του Κοσόβου.
Το βίντεο
Είχε προηγηθεί στις 4 Ιουνίου άλλο προπαγανδιστικό βίντεο με τον τίτλο «Η τιμή βρίσκεται στην Τζιχάντ», στο οποίο δεν απευθύνεται ένα απλό κάλεσμα για επιθέσεις μοναχικών «λύκων» στα Βαλκάνια: «Θα έρθουμε σε εσάς με ζώνες εκρηκτικών» απείλησε τις βαλκανικές κυβερνήσεις ο μαχητής με το όνομα Αμπού Μουκατίλ αλ Κοσόβι. Στο ίδιο βίντεο εμφάνισε και μια αναθεωρημένη Ιστορία των Βαλκανίων υπό το πρίσμα των εξτρεμιστών του Ισλάμ. Σε αυτή παρουσιάζουν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως μια «παγκόσμια επίθεση από τα έθνη (των απίστων) εναντίον του Ισλάμ». Αναφέρουν πως στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μια «πνοή ταπείνωσης κατάκλυσε τους μουσουλμάνους των Βαλκανίων». Και ότι ακόμη και μετά την Πτώση του Τείχους οι μουσουλμάνοι της Βοσνίας «ξεγελάστηκαν από τα ιδανικά της δημοκρατίας», ενώ οι Βόσνιοι μαχητές προδόθηκαν από τους πολιτικούς.
Η ανάγνωση, που επιδιώκει μάλλον να παραμυθιάσει νεότερες γενιές μουσουλμάνων, βασίζεται στη συλλογιστική πως οι μουσουλμάνοι των Βαλκανίων είναι οι «παλιοί μουσουλμάνοι της Ευρώπης», σε αντίθεση με τους «νέους μουσουλμάνους», τους μετανάστες δεύτερης γενιάς της δυτικής Ευρώπης, από όπου προέρχεται και ο κύριος όγκος των δυτικών μαχητών της Τζιχάντ.
Τη διαφορά επισημαίνει ο εκδότης του ειδησεογραφικού δικτύου BalkanInsight Μάρκους Τάνερ, ο οποίος υποστηρίζει πάντως ότι το εξτρεμιστικό Ισλάμ δεν έχει κερδίσει την απήχηση που θα επιθυμούσε στα Βαλκάνια. Εξ ου και η πρόσφατη μιντιακή εκστρατεία με αποδέκτες τους Βαλκάνιους μουσουλμάνους.
Διαφορετική άποψη έχουν άλλοι αναλυτές, επικαλούμενοι το πλήθος των μαχητών που προέρχονται από τη βόρεια γειτονιά μας. Η Βοσνία θεωρείται ήδη ένα από τα κέντρα τους στην Ευρώπη, πρόσφατα μάλιστα φέρεται ότι στήθηκε εκεί, στο εγκαταλειμμένο χωριό Οσβε, στρατόπεδο εκπαίδευσης. Περίπου 180 Βόσνιοι, μεταξύ αυτών γυναίκες και παιδιά, μετέβησαν στη Συρία την τελευταία τριετία, ενώ στο Κόσοβο έχουν στρατολογηθεί περισσότεροι από 200 μαχητές. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συνδέουν την πρόσφατη επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ στα Βαλκάνια όχι μόνο με τις ανησυχίες για το θέμα της μετανάστευσης -σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην Ελλάδα-, αλλά και με το θέμα της ανησυχητικής αύξησης του ισλαμιστικού εξτρεμισμού στα Βαλκάνια.
Η μουσουλμάνα «Λαίδη» της Ιταλίας
Τα προηγούμενα χρόνια τέτοιες ιστορίες Ευρωπαίων γυναικών που προσηλυτίστηκαν από το εξτρεμιστικό Ισλάμ και μετανάστευσαν στη Συρία προέρχονταν κυρίως από τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Αυτή τη φορά η «Λαίδη Τζιχάντ» είναι μια Ιταλίδα. Η Φατίμα Αζ Ζάχρα, πρώην Μαρία Τζούλια Σέρτζιο, είναι απόφοιτος Βιολογίας από τη Νάπολη, η οποία όχι μόνο αναχώρησε για τη Συρία μαζί με τον Αλβανό σύντροφό της Αλντο Κομπούζι, αλλά έπεισε μέσω YouTube και την πάμφτωχη οικογένειά της να την ακολουθήσει. Σύμφωνα με τη «La Repubblica», η μητέρα της Ασούντα Μπουνφίγκλιο πείστηκε επειδή η Φατίμα τής υποσχέθηκε πως το Ισλαμικό Κράτος θα της προσέφερε ένα πλυντήριο ρούχων.
Τα «Λιονταράκια» που αποκεφαλίζουν κούκλες και τα κοτόπουλα βομβιστές
Μετά τους αποκεφαλισμούς, τις σταυρώσεις, τους πνιγμούς και τις άλλες αποτρόπαιες, βαθιά σαδιστικές εκτελέσεις το Ισλαμικό Κράτος το τελευταίο διάστημα δείχνει να έχει καταφύγει σε μεθόδους, χρησιμοποιώντας όλο και πιο αδύναμους και χειραγωγήσιμους δράστες. Τα «Λιονταράκια του Χαλιφάτου», τα παιδιά που στρατολογούν και εκπαιδεύουν, βάζοντάς τα να αποκεφαλίζουν κούκλες είναι τέτοια υποχείρια.
«Χρησιμοποιούν παιδιά γιατί είναι εύκολο να τους κάνεις πλύση εγκεφάλου. Μπορούν να τα διαμορφώσουν όπως θέλουν, να τα πάρουν από το σχολείο και να τα στείλουν σε σχολεία του Ισλαμικού Κράτους» σχολιάζει ο επικεφαλής του Συριακού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ραμί Αμπντουλραχμάν. Οπως αποκάλυψαν στο Associated Press έφηβοι που κατάφεραν να δραπετεύσουν από ισλαμιστικά σχολεία, στην εκπαίδευσή τους περιλαμβάνονταν η παρακολούθηση βίντεο με εκτελέσεις και στη συνέχεια η αναπαράστασή τους σε κούκλες. Προκειμένου να ενταχθούν στις τάξεις των τζιχαντιστών τα παιδιά αυτά, συχνά ορφανά ή άπορα, δελεάζονταν με αναψυκτικά και παιχνίδια. Ηδη 120 παιδιά έχουν συμμετάσχει σε βίντεο αποκεφαλισμών και οκτώ έγιναν βομβιστές αυτοκτονίας.
Ακόμη πιο ανέξοδα είναι τα κοτόπουλα. Ατυχα ζώα, τα οποία μια σειρά φωτογραφιών -που δεν δείχνουν να είναι μέρος κάποιου νοσηρού αστείου- τα θέλει να αποτελούν τον τελευταίο τρόπο που έχουν βρει οι ισλαμιστές (εξαιτίας πρόσφατων ελλείψεων σε πολεμιστές και οπλισμό) για να επιφέρουν πλήγματα στους αντιπάλους. Αυτά τα πουλερικά, ζωσμένα με εκρηκτικά, φαίνεται πως τα στέλνουν στους στόχους τους και στη συνέχεια τα ανατινάζουν με τηλεχειριστήριο.
Πηγή: Εφημερίδα "Δημοκρατία"
Η Εκκλησία μας έχει να επιδείξει «νέφος μαρτύρων», ανδρών και γυναικών, νέων και γερόντων, ευγενών και ασήμων, πλουσίων και φτωχών, ελευθέρων και δούλων. Είναι οι καλλίμαχοι Μάρτυρες, οι οποίοι κλήθηκαν από τις περιστάσεις, να δώσουν τη μαρτυρία τους για τον Εσταυρωμένο και Αναστάντα Χριστό, ως τον μοναδικό Λυτρωτή του ανθρωπίνου γένους. Τη μαρτυρία τους αυτή επισφράγισαν με απίστευτες ταλαιπωρίες, το αίμα τους, και εν τέλει με την ίδια του τη ζωή. Ένα τέτοιο εύοσμο άνθος της αρχαίας Εκκλησίας είναι η μεγαλομάρτυς και παρθενομάρτυς αγία Παρασκευή.
Γεννήθηκε στη Ρώμη το 2ο μ. Χ. αιώνα, όταν οι σκληροί και απάνθρωποι διωγμοί κατά τον Χριστιανών ήταν σε πλήρη εφαρμογή. Οι ευσεβείς χριστιανοί γονείς της Αγαθόνικος και Πολιτεία, προφανώς ελληνικής καταγωγής, οικονομικά εύποροι και κοινωνικά καταξιωμένοι, μετέδωσαν στην μονάκριβη κόρη τους την ευσέβειά τους και την πίστη στο Σωτήρα Χριστό.
Την ονόμασαν Παρασκευή, διότι γεννήθηκε την ημέρα της Παρασκευής, κατά την οποία προπαρασκευαζόμαστε για να εορτάσουμε την εβδομαδιαία εορτή της Αναστάσεως του Κυρίου μας, την Κυριακή.
Η ευσεβής κόρη από παιδί άρχισε να μελετά το λόγο του Ευαγγελίου και να προσαρμόζει τη ζωή της στη ζωή του Χριστού, τον Οποίο αγάπησε με όλη τη δύναμη της ψυχής της. Ξεχώριζε δε από τα άλλα κορίτσια της Ρώμης για τον ενάρετο βίο της και την αγνότητά της.
Σε ηλικία είκοσι ετών έχασε τους γονείς της. Το γεγονός αυτό στάθηκε αφορμή να αλλάξει η πορεία της ζωή της. Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να μοιράσει την μεγάλη περιουσία της στους φτωχούς και κατόπιν αφιέρωσε τον εαυτό της στη διακονία της Εκκλησίας, ήτοι: στη φιλανθρωπία και την ιεραποστολή. Η ρωμαϊκή εκκλησία της ανέθεσε την κατήχηση στις γυναίκες της Ρώμης. Έμπαινε στις πλούσιες επαύλεις ή τα σπίτια των φτωχών και κήρυττε το Ευαγγέλιο και τις αρχές της χριστιανικής πίστεως με ιδιαίτερο ζήλο και θέρμη. Μετέβαινε συχνά και στα απομακρυσμένα μέρη, για να μεταστρέψει όσο το δυνατόν περισσότερους στην εν Χριστώ σωτηρία. Η φήμη της έφτασε γρήγορα στις ρωμαϊκές αρχές, οι οποίες είχαν κηρύξει απηνή διωγμό εναντίον των Χριστιανών, από τα χρόνια του θηριώδους Νέρωνα (67 μ. Χ.).
Βρισκόμαστε στα χρόνια του Αντωνίνου Πίου (138-161 μ. Χ.). Οι δραστηριότητες της ευγενούς χριστιανής κόρης έφτασαν ως το ανάκτορο του αυτοκράτορα, ο οποίος έδωσε διαταγή να τη συλλάβουν και να την οδηγήσουν μπροστά του. Η σεμνή και όμορφη αρχοντοπούλα στάθηκε μπροστά στον φανατικό ειδωλολάτρη ηγεμόνα με πρωτοφανές θάρρος. Ο Αντωνίνος εντυπωσιάστηκε από το κάλλος και το θάρρος της Παρασκευής και γι’ αυτό δεν ήθελε να εφαρμόσει το νόμο, που προέβλεπε φρικτά βασανιστήρια σε όσους από τους χριστιανούς δεν ήθελαν να θυσιάσουν στους παγανιστικούς «θεούς» και να κάψουν λιβανωτό στο «θεό» αυτοκράτορα.
Άνοιξε διάλογο μαζί της, ελπίζοντας ότι θα την μετέπειθε και θα αρνιόταν τη χριστιανική πίστη και θα θυσίαζε στα είδωλα και στο δικό του άγαλμα. Προσπάθησε με φτηνές κολακείες και υποσχέσεις να την πείσει. Επίσης επιχείρησε να της εξηγήσει ότι ως ρωμαίοι, έπρεπε να θυσιάζουν στους «θεούς», δείχνοντας έτσι την ευαρέσκειά τους σ’ αυτούς που τους προστάτευαν. Αλλά η Παρασκευή έμεινε αμετακίνητη στην πίστη της, αντικρούοντας με περισσό θάρρος, διαύγεια πνεύματος και λογικά επιχειρήματα τα λόγια του Αντωνίνου, τονίζοντάς του ότι ο μόνος αληθινός Θεός είναι ο Τριαδικός, τον οποίο μας αποκάλυψε ο σαρκωμένος Υιός Του.
Η στάση της και τα λόγια της εξόργισε τον αυτοκράτορα, ο οποίος, βλέποντάς την αμετάπειστη, έδωσε εντολή να τη βασανίσουν, ελπίζοντας ότι δε θα άντεχε τα μαρτύρια και θα αρνιόταν την πίστη της. Φοβεροί δήμιοι ειδωλολάτρες εφάρμοζαν φρικτά μέσα βασανισμών κατά των χριστιανών. Στην αρχή της έβαλαν πυρακτωμένη περικεφαλαία στο κεφάλι. Η αγία δε λύγισε και υπόμεινε καρτερικά τους αφόρητους πόνους του εγκαύματος. Μετά την έκλεισαν σε σκοτεινή φυλακή, απομονώνοντάς την από τις άλλες χριστιανές γυναίκες. Το δεσμωτήριό της το μετέβαλλε σε τόπο προσευχής και δοξολογίας του Θεού. Άγγελος Κυρίου κατέβηκε τη νύχτα και την ελευθέρωσε. Αλλά δεν άργησε να συλληφθεί και πάλι και να οδηγηθεί ενώπιον του αυτοκράτορα, όπου αντέκρουσε ξανά με περισσότερο θάρρος και ψυχική δύναμη τις κολακείες και τις απειλές του. Τότε διέταξε να την ρίξουν σε λέβητα με καυτό λάδι. Ο Θεός όμως την προστάτεψε και δεν κάηκε μέσα στο λάδι που κόχλαζε! Ο αυτοκράτορας νόμισε πως δεν έκαιγε το λάδι, πλησίασε στον λέβητα να δει και τυφλώθηκε από τις πύρινες αναθυμιάσεις. Η αγία τον θεράπευσε θαυματουργικά και γι’ αυτό θεωρείται προστάτιδα των ματιών. Ο Αντωνίνος την άφησε ελεύθερη και σταμάτησε τους διωγμούς!
Ύστερα από λίγο καιρό πέθανε ο Αντωνίνος και τον διαδέχτηκε ο Μάρκος Αυρήλιος (161-180 μ. Χ.). Αν και στωικός φιλόσοφος, συνέχισε με την ίδια μανία και αυτός τους διωγμούς εναντίον των χριστιανών. Από τους πρώτους χριστιανούς που συνέλαβαν ήταν η Παρασκευή. Έδωσε εντολή σε δύο έπαρχους, τον Ασκληπιό και τον Ταράσιο να τη βασανίσουν με αγριότητα. Ύστερα από φρικτά βασανιστήρια την αποκεφάλισαν. Οι χριστιανοί της Ρώμης με μύριους κινδύνους κατόρθωσαν και πήραν το τίμιο λείψανο της αγίας και το έθαψαν σε κάποια κατακόμβη με τιμές, όπως αρμόζει σε μια ηρωική Μάρτυρα του Χριστού. Η μνήμη της τιμάται στις 26 Ιουλίου.
Αυτοί είναι οι καλλίμαχοι Μάρτυρες της Εκκλησίας μας. Τα εύοσμα άνθη της πίστης και της αγνότητας. Στις θυσίες και στα αίματά τους θεμελιώθηκε και ανδρώθηκε η Εκκλησία του Χριστού!
Πηγή: Ακτίνες
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ µας εἶναι λίγοι ἐκεῖνοι πού µέ παρρησία διατυπώνουν τήν ἄποψή τους γιά διάφορα ἐκκλησιαστικά θέµατα καί εἰδικότερα, γιά τήν παναίρεση τοῦ οἰκουµενισµοῦ. ∆υστυχῶς, στόν οἰκουµενισµό πρωτοστατοῦν µεγαλόσχηµοι κληρικοί, οἱ ὁποῖοι συχνά κραδαίνουν τό σπαθί τῆς τιµωρίας, γιά νά ἐπιβάλουν στούς πιστούς τήν ὑπακοή στίς ἀπαράδεκτες ἐπιλογές τους καί νά «καλλιεργήσουν» στούς ζηλωτές τήν εὐσέβεια πού οἱ ἴδιοι στεροῦνται!
Μέ δεδοµένη τήν τακτική τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχόντων καί τήν ἔλλειψη στοιχειώδους δηµοκρατικῆς εὐαισθησίας καί ὁµολογιακοῦ φρονήµατος, τί πρέπει νά κάνει ὁ συνειδητός χριστιανός; Τό ἐρώτηµα εἶναι εὔλογο καί καίριο. Καί ἡ ἀπάντηση εὔκολη. Ἐκεῖνος πού ὄντως πιστεύει καί ἀγωνίζεται κατά Θεόν, δέν ὑπολογίζει τίς ἀπειλές τῶν ἐνόχων. Ὁ ἴδιος δέν ζητάει ἀπό κανένα καµιά προσωπική βοήθεια, δέν ἐπιζητεῖ τήν ἀναγνώριση ἀπό τούς ἄλλους, δέν ἐπιδιώκει τήν προώθησή του κάπου, ἀλλά ἁπλά ἀνησυχεῖ γιά τήν πορεία τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγµάτων καί ἐπιθυµεῖ τή βελτίωσή τους.
Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τούς κληρικούς, οἱ ὁποῖοι συνήθως ἀντιµετωπίζουν τήν ἐνόχληση ἤ καί τήν ὀργή τῶν ἐπισκόπων τους, οἱ ὁποῖοι θέλουν νά τούς φιµώσουν γιά νά µή ἀκούγονται φωνές διαφορετικές ἀπό τή…. σιωπή τους! Ἀλλά καί γιά νά µή χαλάει ἡ εἰκόνα, νά µή δηµιουργεῖται ἡ ἐντύπωση στούς ἄλλους ἐν Χριστῷ ἀδελφούς ὅτι δέν ἐλέγχουν τήν κατάσταση καί ἀφήνουν τούς ζηλωτές νά διαφοροποιοῦνται καί νά παρακινοῦν τούς ἁπλούς ἀνθρώπους σέ «ἀσεβεῖς» ἐνέργειες.
Γιά τούς περισσότερους ἀρχιµανδρίτες βέβαια δέν χρειάζεται νά πῶ κάτι, ἁπλούστατα δέν ὑπάρχει παρρησία, ἀφοῦ περιµένουν ἀνυπόµονα πότε θά γίνουν ἐπίσκοποι, γιά νά πραγµατοποιηθεῖ τό ὄνειρό τους, πού εἶναι καί ὁ µοναδικός σκοπός τῆς ζωῆς τους. Ἡ ὁµολογία πίστεως καί ἡ ἀντίδρασή τους στούς οἰκουµενιστές γι᾿ αὐτούς δέν ἔχουν ἰδιαίτερη ἀξία. Ἀλήθεια, ἔχουν φωνή αὐτοί οἱ ἄνθρωποι; Ἔχουν εὐαισθησία καί θάρρος νά µιλήσουν γιά τήν παν- αίρεση τοῦ οἰκουµενισµοῦ καί νά διαφωνήσουν µέ τούς πρωτεργάτες του; Κατά τά ἄλλα εἶναι θεοφοβούµενοι καί πνευµατικοί καί ὁδηγοῦν τά πνευµατικά τους τέκνα στήν κατά Χριστόν ζωή! Ἔχουν ὅµως ἕτοιµο καί τόν περιφρονητικό τους λόγο γιά τούς διαφορετικούς κληρικούς, πού τούς διακρίνει ἡ παρρησία καί ἐλέγχουν τίς αἱρετικές ἀποκλίσεις καί τήν περιφρόνηση τῶν ἱερῶν κανόνων καί τῆς παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας ἐκ µέρους τῶν οἰκουµενιστῶν.
Αὐτά πού γράφω τώρα –τά ἔχω ξαναγράψει πολλές φορές- ἐνοχλοῦν µερικούς ἀδελφούς, ὄχι γιατί δέν περιγράφουν µέ ἀκρίβεια τήν πραγµατικότητα, ἀλλά γιατί ἀποκαλύπτουν εὐρύτερα τή θλιβερή πραγµατικότητα, ἐνῶ θά ἔπρεπε, κατ᾿ αὐτούς, νά εἶναι γνωστή µόνο ἐν οἴκῳ. Καί αὐτό γιά νά µή χαλάσει ἡ ὡραία εἰκόνα, πού προβάλλεται µέ περισσή ὑποκρισία. ∆ηλαδή, τά δυσάρεστα καί σκανδαλώδη νά σκεπάζονται καί τά ὑποκριτικά καί παραπλανητικά νά προβάλλονται πρός ὠφέλειαν τῶν πιστῶν! Σηµειώνω ἕνα σχετικό περιστατικό. Μιά φορά εἶχα στείλει µερικά βιβλία µου σέ µιά ἡγουµένη, µετά ἀπό παραγγελία της καί σέ λίγες µέρες µοῦ ἐπέστρεψε τά µισά, γιατί εἶχε διαπιστώσει ὅτι σέ ἐκεῖνα ἤλεγχα ἐπισκόπους καί κληρικούς, κάτι πού γιά τήν ὁσιωτάτη ἦταν ἀπαράδεκτο. Καί µέ παρακαλοῦσε νά τίς στείλω ἄλλα βιβλία, ἀκίνδυνα. Φυσικά ἀνταποκρίθηκα ἀµέσως, ἀλλά µέ ἀρνητικό τρόπο. Τίς ἐπέστρεψα τά χρήµατα, γιά νά ἠρεµήσει ἡ συνείδησή της. ∆υστυχῶς, ἔτσι σκέφτονται πολλοί ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας. ∆ηµοσίως δέν λένε τίποτα, ψιθυρίζουν ὅµως πολλά καί κάνουν περισσότερα πού εἶναι ἀπαράδεκτα καί τά ὁποῖα, ἐάν περιέγραφε κάποιος, θά ἐξόργιζε τούς ἀναγνῶστες ὄχι γιατί τά ἔγραψε, ἀλλά γιατί συµβαίνουν. Ἀλλά ἄς µή δώσω συνέχεια. Ἐπιστρέφω στό θέµα µου.
Ὁ ἀείµνηστος Φώτης Κόντογλου σέ ἐπιστολή του πρός λατινίζοντα µητροπολίτη τό 1965, ἔγραψε καί κάτι προσωπικό πού ἔχει σχέση µέ τά ὅσα ἀναφέρω ἐδῶ καί εἶναι ἐξόχως διδακτικό: «Αἱ ἀντιλήψεις µου δύναµαι νά βεβαιώσω ὅτι δέν ὀφείλονται εἰς ἐλατήρια µισαλλοδοξίας ἤ ἀγνοίας, ἀλλ᾿ εἰς βαθεῖαν πίστιν καί γνῶσιν τοῦ µυστηρίου τῆς Ὀρθοδοξίας, τήν ὁποίαν ἔσχον, χάριτι Θεοῦ, παιδιόθεν, ἐξ ἧς ἀναβρύει ἡ πρός αὐτήν βαθυτάτη ἀγάπη καί σεβασµός, πιστούµενος διά µιᾶς ζωῆς θυσιῶν καί ἀγώνων, καταδικασάντων µε εἰς ἀκτηµοσύνην ἑκουσίαν, καθ᾿ ὅν χρόνον θά µοί ἦτο εὐχερές νά ἀποκτήσω πολλά χρήµατα, δεδοµένου ὅτι ὁ πλουσιοδότης Κύριος ἐπροίκισε ἐµέ, τόν ἀνάξιον, διά πολλῶν προσόντων, ἐξ ἐκείνων ἅτινα ἐξασφαλίζουν ἐπιτυχίαν ὑλικήν, καί φήµην, ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ τῷ ἀπατεῶνι» (Φωτίου Κόντογλου, Ἀντιπαπικά, 1993, σελ. 19). Μακάρι κάποτε νά ἀποκτήσουµε τήν ἀρετή τῆς παρρσίας καί νά ἐγκαταλείψουµε τή δειλία τοῦ ψιθύρου καί τήν ἐνοχή τῆς κατάκρισης.
Πηγή: (Ορθόδοξος Τύπος, 24/7/2015), Θρησκευτικά
α΄. Ὅρα πανταχοῦ αὐτὸν ἀναχωροῦντα, καὶ ὅτε παρεδόθη Ἰωάννης καὶ ὅτε ἀνῃρέθη, καὶ ὅτε ἤκουσαν γὰρ πλείονα ἀνθρωπινώτερον βούλεται διοικεῖν, οὐδέπω καιροῦ καλοῦντος οἱ ἀπογυμνῶνσαι τὴν θεότητα σαφῶς. Διὸ καὶ τοῖς μαθηταὶς ἔλεγε, μηδενὶ εἰπεῖν, ὅτι αὐτὸς ἐστιν ὁ Χριστὸς· μετὰ γὰρ τὴν ἀνάστασιν ἐβούλετο τοῦτο γενέσθαι γνωριμότερον. Ὅθεν τοῖς τέως διαπιστήσασι τῶν Ἰουδαίων οὐ σφόδρα ἦν βαρύς, ἀλλὰ καὶ συγγνωμικὸς. Ἀναχωρήσας δὲ οὐ ἄπεισιν εἰς πόλιν, ἀλλ’ εἴς ἔρημον, καὶ ἐν πλοίῳ, ὥστε μηδένα ἀκολουθῆσαι. Σὺ δὲ μοι σκόπει πῶς οἱ μαθηταὶ Ἰωάννου λοιπὸν μᾶλλον, ὠκειώθησαν τῷ Ἰησοῦ. Αὐτοὶ γὰρ εἰσιν οἱ ἀπηγγελκότες αὐτῷ τὸ γεγεννημένον· καὶ γὰρ πάντας ἀφέντες, ἐπ’ αὐτὸν καταφεύγουσι λοιπόν. Οὕτως οὐ μικρὸν μετὰ τῆς συμφορᾶς καὶ τὰ ἤδη παρ’ αὐτοῦ διὰ τῆς ἀποκρίσεως ἐκείνης οἰκονομηθέντα κατώρθωσεν. Ἀλλὰ τίνας ἕνεκεν πρὶν ἤ ἀπαγγεῖλαι αὐτοὺς οὐκ ἀνεχώρησε, καίτοιγε ἤδει καὶ πρὶν ἡ ἀπαγγεῖλαι τὸ γεγενημένον; Δεικνὺς διὰ πάντων τῆς οἰκονομίας τὴν ἀλήθειαν. Οὐ γὰρ δὴ μόνον τῇ ὄψει, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἔργοις τοῦτο πιστοῦσθαι ἐβούλετο, διὰ τὸ εἰδέναι τοῦ διαβόλου τὴν κακουργίαν, καὶ ὅτι πάντα ἐργάσεται, ὥστε ταύτην ἀνελεῖν τὴν δόξαν. Αὐτὸς μὲν οὖν διὰ τοῦτο ἀναχωρεῖ· οἱ δὲ ὄχλοι οὐδὲ οὕτως ἀφίστανται, ἀλλ’ ἕπονται προσηλωμένοι, καὶ οὐδὲ τὸ δρᾶμα αὐτοὺς ἐφόβησε τὸ Ἰωάννου. Τοσοῦτόν ἐστι πόθος, τοσοῦτον ἀγάπη· οὕτω πάντα νικᾷ καὶ διακρούεται τὰ δεινά. Διὰ δὴ τοῦτο καὶ τὴν ἀμοιβὴν εὐθέως ἐπελάμβανον. Ἐξελθὼν γὰρ, φησίν, ὁ Ἰησοῦς εἶδεν ὄχλον πολύν, καὶ ἐσπλαγχνίστθη ἐπ’ αὐτούς, καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. Εἰ γὰρ καὶ πολλὴ ἦν αὐτῶν ἡ προσεδρεία, ἀλλ’ ὅμως τὰ παρ’ αὐτοῦ γινόμενα πάσης σπουδῆς ὑπερέβαινεν ἀμοιβήν. Διὸ καὶ αἰτίαν τῆς τοιαύτης θεραπείας τὸν ἔλεον τίθησιν, ἔλεον ἐπιτεταμένον· καὶ θεραπεύει πάντας. Καὶ οὐκ ἀπαιτεῖ πίστιν ἐνταῦθα. Καὶ γὰρ τῷ προσελθεῖν, καὶ τῷ τὰς πόλεις ἀφεῖναι, καὶ τῷ μετὰ ἀκριβείας αὐτὸν ζητῆσαι, καὶ τῷ παραμένειν, καὶ τοῦ λιμοῦ καταναγκάζοντος, τὴν πίστιν ἐπιδείκνυται τὴν ἑαυτῶν. Μέλλει δὲ καὶ τρέφειν αὐτούς. Καὶ οὐ ποιεῖ τουτο ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἀλλ’ ἀναμένει παρακληθῆναι, ὅπερ ἔφην, πανταχοῦ τοῦτο διατηρῶν, τὸ μὴ πρότερος ἐπιπηδᾷν τοῖς θαύμασιν, ἀλλὰ καλούμενος. Καὶ διατὶ μηδεὶς τῶν ὄχλων προσελθὼν ὑπὲρ αὐτῶν διελέχθη; Ἠδοῦντο αὐτὸν μεθ’ ὑπερβολῆς, καὶ οὐδὲ τῆς πείνης ἐλάμβανον αἴσθησιν τῷ πόθῳ τῆς προσεδρείας. Ἀλλ’ οὐδὲ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ προσελθόντες λέγουσι. Θρέψον αὐτούς· ἔτι γὰρ ἀτελέστερον διέκειντο· ἀλλ’ τί; Ὀψίας δὲ γενομένης, φησί, προσῆλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· Ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος, καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν· ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα. Εἰ γὰρ καὶ μετὰ τὸ θαῦμα ἐπελάθοντο τοῦ γεγενημένου, καὶ μετὰ τὰς σπυρίδας ἐνόμιζον αὐτὸν περὶ ἄρτων λέγειν, ἡνίκα ζύμην τὴν διδασκαλίαν τῶν Φαρισαίων ἐκάλεσε· πολλῷ μᾶλλον μηδέπω πεῖραν λαβόντες τοιούτου σημείου, οὐκ ἄν προσεδόκησάν τι τοιοῦτον ἔσεσεθαι. Καίτοιγε προλαβὼν καὶ ἀρρώστους πολλοὺς ἐθεράπευσεν· ἀλλ’ ὅμως οὐδὲ ἐντεῦθεν τὸ τῶν ἄρτων προσεδόκησαν· οὕτως ἦσαν ἀτελεῖς τέως. Σὺ δὲ μοι σκόπει τοῦ Διδακάλου τὴν σοφίαν, πῶς αὐτοὺς ἐκκαλεῖται σαφῶς πρὸς τὸ πιστεῦσαι. Οὐδὲ γὰρ εἶπεν εὐθέως, Τρέφω αὐτούς· οὐδὲν γὰρ ἔμελλεν εὐπαράδεκτον εἶναι· ἀλλὰ τί; Ὁ δὲ Ἰησοῦς, φησίν, εἶπεν αὐτοῖς· Οὐ χρείαν ἔζουσιν ἀπελθεῖν· δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. Οὐ εἶπε, Δίδωμι αὐτιοῖς, ἀλλ’ Ὑμεῖς δότε. Ἔτι γὰρ ὡς ἀνθρώπῳ προσεῖχον, Αὐτοὶ δὲ οὐδὲ οὕτω διανέστησαν, ἀλλ’ ἔτι ὡς ἀνθρώπῳ διαλέγονται, λέγοντες· Οὐκ ἔχομεν, εἰ μὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. Διὸ καὶ ὁ Μᾶρκος φησίν, ὅτι Οὐ συνῆκαν τὸ λεχθέν· καὶ γὰρ ἦν ἡ καρδία αὐτῶν πεπωρωμένη. Ἐπεὶ οὖν ἔτι χαμαὶ ἐσύροντο, τότε τὰ παρ’ ἑαυτοῦ λοιπὸν εἰσάγει, καὶ φησι· Φέρετέ μοι αὐτοὺς ὦδε. Εἰ γὰρ καὶ ἔρημος ὁ τόπος, ἀλλ’ ὁ τρέφων τὴν οἰκουμένην πάρεστιν· εἰ δὲ καὶ ἡ ὥρα παρῆλθεν, ἀλλ’ ὁ μὴ ὑποκείμενος ὥρᾳ ὑμῖν διαλέγεται. Ὁ δὲ Ἰωάννης καὶ κριθίνους αὐτοὺς εἶναι, λέγει οὐ παρέργως τοῦτο διηγούμενος, ἀλλὰ τὸν τῦφον τῆς πολιτελείας παιδεύων ἡμᾶς καταπατεῖν. Τοιαύτη καὶ ἡ τῶν προφητῶν τράπεζα ἦν. Λαβὼν τοίνυν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους, φησίν, ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρτους, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε· καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις· καὶ ἔφαγον πάντες, καὶ ἐχορτάσθησαν· καὶ ἦραν τὸ περισσεύον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. Οἰ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι, χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. β΄. Διατὶ ἀνέβλεψεν εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εὐλόγησεν; Ἔδει πιστευθῆναι αὐτὸν, ὅτι ἀπὸ τοῦ Πατρὸς ἐστι, καὶ ὅτι ἴσος ἐστί. Τὰ δὲ τούτων κατασκευαστικὰ ἀλλήλους ἐδόκει μάχεσθαι. Τὴν μὲν γὰρ ἰσότητα τὸ μετ’ ἐξουσίας πάντα ποιεῖν ἐδείκνυ· τὸ δὲ παρὰ τοῦ Πατρὸς εἶναι οὐκ ἄν ἑτέρως ἐπείσθησαν, εἰ μὴ μετὰ πολλῆς τῆς ταπεινότητος εἰς αὐτὸν πάντα ἀναφέρον ἐποίει, καὶ καλὸν αὐτὸν εἰς τὰ γινόμενα. Διὰ δὴ τοῦτο οὔτε ταῦτα μόνον ἐποίει, οὔτε ἐκεῖνα, ἵνα βεβαιωθῇ ἀμφότερα καὶ νῦν μὲν μετ’ ἐξουσίας, νῦν δὲ εὐχόμενος θαυματουργεῖ. Εἶτα ἵνα μὴ δόξῃ πάλιν μάχη εἶναι τὸ γινόμενον, ἐν μὲν τοῖς ἐλάττοσιν ἀναβλέπει εἰς τὸν οὐρανόν, ἐν δὲ τοῖς μείζοσι μετ’ ἐξουσίας πάντα ποιεῖ· ἵνα μάθης καὶ ἐν τοῖς ἐλάττοσιν ὅτι οὐκ ἐνδυναμούμενος ἑτέρωθεν, ἀλλὰ τιμῶν τὸν γεγεννηκότα οὕτω ποιεῖ. Ὅτε γοῦν ἁμαρτήματα ἀφῆκε, καὶ τὸν παράδεισον ἠνέῳξε, καὶ τὸν ληστὴν εἰσήγαγε, καὶ τὸν παλαιὸν μετὰ πολλῆς τῆς περιουσίας ἔλυσε νόμον, καὶ νεκροὺς μυρίους ἀνέστησε, καὶ θάλατταν ἐχαλίνωσε, καὶ τὰ ἀπόρρητα τῶν ἀνθρώπων ἤλεγξε, καὶ ὀφθαλμὸν ἐδημιούργησεν, ἅ Θεοῦ μόνον κατορθώματά ἐστι, καὶ ἐτέρου οὐδενὸς, οὐδαμοῦ φαίνεται εὐχόμενος· ὅτε δὲ τοὺς ἄρτους πηγάσαι παρασκεύασεν, ὅ πολὺ τούτων ἁπάντων ἔλαττον ἦν, τότε ἀναβλέπει εἰς τὸν οὐρανόν· ὁμοῦ μὲν ταῦτα κατασκευάζων, ἅπερ εἶπον, ὁμοῦ δὲ παιδεύων ἡμᾶς, μὴ πρότερον ἅπτεσθαι τραπέζης, ἕως ἄν εὐχαριστήσωμεν τῷ τὴν τροφὴν ἡμῖν ταύτην παρέχοντι. Καὶ διατὶ οὐ ποιεῖ ἐκ μὴ ὄντων; Ἐφράττων τὸ Μαρκίωνος καὶ Μανιχαίου στόμα, τῶν τὴν κτίσιν ἀλλοτριούντων αὐτοῦ, καὶ διὰ τῶν ἔργων αὐτῶν παιδεύων, ὅτι καὶ τὰ ὁρώμενα ἅπαντα αὐτοῦ ἔργα καὶ κτίσματά εἰσι, καὶ δεικνὺς, ὅτι αὐτὸς ἐστιν ὁ τοὺς καρποὺς διδούς, ὁ εἰπὼν ἐξ ἀρχῆς· Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου· καὶ, Ἐξαγαγέτω τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν. Οὐδὲ γὰρ ἔλαττον τοῦτο ἐκείνου. Εἰ γὰρ καὶ ἐξ οὐκ ὄντων ἐκεῖνα, ἀλλ’ ὅμως ἐξ ὕδατος· οὐκ ἔλαττον δὲ τοῦ ἀπὸ γῆς δεῖξαι καρπὸν καὶ ἀπὸ ὑδάτων ἑρπετὰ ἔμψυχα, τὸ ἀπὸ ἄρτων πέντε ποιῆσαι ἄρτους τοσούτους, καὶ ἀπὸ ἰχθύων πάλιν· ὅ σημεῖον ἦν τοῦ καὶ τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάττης αὐτὸν κρατεῖν. Ἐπειδὴ γὰρ ἐν τοῖς ἀσθενοῦσαν ἀεὶ ἐποίει τὰ θαύματα, ποιεῖ καὶ καθολικὴν εὐεργεσίαν, ἵνα μὴ θεωροὶ μόνον οἱ πολλοὶ τῶν ἑτέροις συμβόντων γένωνται, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ τῆς δωρεᾶς ἀπολαύσωσι. Καὶ ὅπερ ἐδόκει ἐπὶ τῆς ἐρήμου τοῖς Ἰουδαίοις εἶναι θαυμαστόν, (ἔλεγον γοῦν, Μὴ καὶ ἄρτον δύναται δοῦναι, ἤ ἑτοιμάσαι τράπεζαν ἐν ἐρήμῳ;) τοῦτο διὰ τῶν ἔργων ἐπιδείκνυται. Διὰ τοῦτο καὶ εἰς ἔρημον αὐτοὺς ἄγει ἵνα μεθ’ ὑπερβολῆς ἀνύποπτον ἧ τὸ θαῦμα, καὶ μηδεὶς νομίσῃ πλησίον κώμην παρακειμένην εἰσενεγκεῖν τι εἰς τὴν τράπεζαν. Διὰ τοῦτο καὶ τῆς ὥρας μέμνηται, οὐχὶ τοῦ τόπου μόνον. Καὶ ἕτερον δὲ μανθάνομεν, τὴν φιλοσοφίαν τῶν μαθητῶν τὴν ἐν τοῖς ἀναγκαίοις, καὶ πῶς κατεφρόνουν τροφῆς. Δώδεκα γὰρ ὄντες πέντε ἄρτους εἶχον μόνους καὶ δύο ἰχθύας· οὔτω πάρεργα ἦν αὐτοῖς τὰ σωματικὰ, καὶ τῶν πνευματικῶν εἴχοντο μόνον. Καὶ οὐδὲ τῶν ὀλίγων ἀντείχοντο, ἀλλὰ καὶ αὐτοὺς αἰτηθέντες ἔδωκαν. Ὅθεν παιδεύεσθαι χρή, ὅτι κἄν ὀλίγα ἔχωμεν, καὶ αὐτὰ προεῖσθαι δεῖ τοῖς δεομένοις. Κελευθέντες γοῦν ἐνεγκεῖν τοὺς πέντε ἄρτους, οὐ λέγουσι· Καὶ πόθεν ἡμῖν ἔσται ἡ διατροφή; Πόθεν δὲ ἡμεῖς παραμυθησόμεθα τὴν πεῖναν τὴν ἡμετέραν; ἀλλ’ ὑπακούουσιν εὐθέως. Πρὸς δὲ τοῖς εἰρημένοις, ὡς ἔμοιγε δοκεῖ, διὰ τοῦτο ἐκ τῶν ὑποκειμένων ποιεῖ, ἵνα αὐτοὺς εἰς πίστιν ἀγάγῃ· ἔτι γὰρ ἀσθενέστερον διέκειντο. Διὸ καὶ εἰς τὸν οὐρανὸν ἀναβλέπει. Τῶν μὲν γὰρ ἄλλων σημείων εἶχον πολλὰ ὑποδείγματα· τούτου δὲ οὐδὲν. Λαβὼν τοίνυν διέκλασε, καὶ ἐδίδου· διὰ τῶν μαθητῶν, τούτῳ αὐτοὺς τιμῶν· οὐ τιμῶν δὲ μόνον, ἀλλ’ ἵνα ὅταν γένηται τὸ θαῦμα, μὴ ἀπιστήσωσι, μηδὲ ἐπιλάθωνται παρελθόντος, τῶν χειρῶν αὐτοῖς μαρτυρουσῶν. Διὸ καὶ τοὺς ὄχλους ἀφίησι πρότερον τῆς πείνης αἴσθησιν λαβεῖν, καὶ τούτους ἀναμένει πρότερον ποσελθεῖν καὶ ἐωρωτῆσαι, καὶ δι’ αὐτῶν αὐτοὺς κατακλίνει, καὶ δι’ αὐτῶν διανέμει, ταῖς οἰκεῖαις ὁμολογίαις, καὶ ἔργοις προκαταλαβεῖν βουλόμενος ἕκαστον. Διὰ τοῦτο καὶ παρ’ αὐτῶν λαμβάνει τοὺς ἄρτους ἵνα πολλὰ τὰ μαρτύρια ἤ τοῦ γινομένου καὶ ὑπομνήματα τοῦ θαύματος ἔχουσι. Εἰ γὰρ καὶ τούτων συμβάντων ἐπελάθοντο, τί οὐκ ἄν ἔπαθον, εἰ μὴ καὶ ταῦτα κατεσκεύασε; Καὶ κελεύει αὐτοὺς ἐπὶ στιβάδος ἀναπεσεῖν, φιλοσοφεῖν τοὺς ὄχλους παιδεύων. Οὐ γὰρ θρέψαι τὰ σώματα μόνον ἐβούλετο, ἀλλὰ καὶ τὴν ψυχὴν παιδεῦσαι. γ΄. Καὶ ἀπὸ τοῦ τόπου τοίνυν καὶ ἀπὸ τοῦ μηδὲν πλέον ἄρτων δοῦναι καὶ ἰχθύων, καὶ τοῦ πᾶσι τὰ αὐτὰ προθεῖναι καὶ ποιῆσαι κοινά, καὶ μηδὲν θατέρῳ θατέρου πλέον παρασχεῖν, καὶ ταπεινοφροσύνην, καὶ ἐγκράτειαν, καὶ ἀγάπην, καὶ τὸ ὁμοίως πρὸς ἀλλήλους διακεῖσθαι, καὶ τὸ κοινὰ πάντα νομίζειν εἶναι ἐπαίδευε. Καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. Τοὺς πέντε ἄρτους κλάσας ἔδωκε, καὶ Οἰ πέντε ἐν ταῖς χερσὶ τῶν μαθητῶν ἐπήγαζον. Καὶ οὐδὲ μέχρι τούτου τὸ θαῦμα ἱστᾷ, ἀλλὰ καὶ περισσεῦσαι ἐποίησε· καὶ περισσεῦσαι οὐχὶ ἄρτους ὁλοκλήρους ἀλλὰ κλάσματα· ἵνα δείξῃ ὅτι ἐκείνων τῶν ἄρτων ταῦτα λείψανα ἦν, καὶ ὥστε τοὺς ἁπόντας μαθεῖν τὸ γεγενημένον. Διὰ τοῦτο καὶ πεινᾶσαι ἀφῆκε τοὺς ὄχλους, ἵνα μὴ τις φαντασίαν εἶναι νομίσῃ τὸ γεγενημένον. Διὰ τοῦτο καὶ δώδεκα κοφίνους πριεσσεῦσαι ἐποίησε ν, ἵνα καὶ Ἰούδας βαστάσῃ. Ἠδύνατο μὲν γὰρ καὶ σβέσαι τὴν πεῖνα, ἀλλ’ οὐκ ἄν ἔγνωσαν οἰ μαθηταὶ τὴν δύναμιν ἐπεὶ καὶ ἐπὶ Ἠλίου τοῦτο γέγονεν. Οὕτω γοῦν αὐτὸν ἐξεπλάγησαν ἐντεῦθεν οἱ Ἰουδαῖοι, ὅτι καὶ βασιλέα ἠθέλησαν ποιῆσαι, καίτοιγε ἐπὶ τῶν ἄλλων σημείων οὐδαμοῦ τοῦτο ποιήσαντες. Τίς τοίνη παραστήσετε λόγος, πῶς ἐπήγαζον οἱ ἄρτοι; πῶς ἀπέρρεον ἐν τῇ ἐρήμῳ; πῶς τοσούτοις ἥρκεσαν; καὶ γὰρ πεντακισχίλιοι ἦσαν, χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων· ὅ μέγιστον ἦν τοῦ δήμου ἐγκώμιον, ὅτι καὶ γυναῖκες καὶ ἄνδρες προσήδρευον· πῶς τὰ λείψανα γέγονε; (καὶ γὰρ καὶ τοῦτο τοῦ προτέρου οὐκ ἔλαττον)· καὶ τοσαῦτα γέγονεν, ὥστε ἰσαρίθμους γενέσθαι τοῖς μαθηταῖς κοφίνους, καὶ μήτε πλείω μὴτε ἐλάττω; Λαβὼν τοίνυν τὰ κλάσματα, οὐχὶ τοῖς ὄχλοις ἔδωκεν, ἀλλὰ τοῖς μαθηταῖς· καὶ γὰρ τῶν μαθητῶν οἱ ὄχλοι ἀτελέστερον διέκειτο.
Ποιήσας δὲ τὸ σημεῖον, Εὐθέως ἠνάγκασε τοὺς μαθητὰς ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον, καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν , ἕως οὖ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους. Εἰ γὰρ καὶ παρὼν ἐδόκει φαντάζειν, ἀλλ’ οὐκ ἀλήθεια πεποιηκέναι, οὐ δήπου καὶ ἀπών. Διὰ δὴ τοῦτο ἀκριβεῖ βασάνῳ ἐπιτρέπων τὰ γεγενημένα, τοὺς τὰ ὑπομνήματα λαβόντας καὶ τὸν ἔλεγχον τῶν σημείων ἐκέλευσεν αὐτοῦ χωρίζεσθαι. Καὶ ἄλλως δέ, ὅταν μεγάλα ἐργάζηται, ἀποσκευάζεται τοὺς ὄχλους καὶ τοὺς μαθητάς, παιδεύων ἡμᾶς μηδαμοῦ τὴν παρὰ τῶν πολλῶν δόξαν διώκειν, καὶ μὴ ἐπισύρεσθαι πλῆθος. Ὅταν δὲ εἴπῃ· Ἠνάγκασε, τὴν πολλὴν τῶν μαθητῶν προσεδρείαν δείκνυσι. Καὶ ἔπεμπεν αὐτούς, ἐπὶ προφάσει μὲν τῶν ὄχλων, αὐτός, δὲ εἰς τὸ ὅρος βουλόμενος ἀναβῆναι· ἐποίει δὲ τοῦτο πάλιν παιδεύων ἡμᾶς, μήτε ὄχλους ἀναμίγνυσθαι διηνεκῶς, μήτε φεύγειν ἀεὶ τὸ πλῆθος, ἀλλ’ ἑκάτερα χρησίμως καὶ ἕκαστος ἐναλλάττοντας πρὸς τὸ δέον. Μάθωμεν τοίνυν καὶ ἡμεῖς προσεδρεύειν τῷ Ἰησοῦ, ἀλλὰ μὴ διὰ τὴν τῶν αἰσθητῶν δόσιν, ἵνα μὴ ὀνειδισθῶμεν κατὰ τοὺς Ἰουδαίους. Καὶ γάρ, Ζητεῖτέ με, φησίν οὐχ ὅτι εἴδατε σημεῖα, ἀλλ’ ὅτι ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχοράσθητε. Διὰ τοῦτο οὐδὲ συνεχῶς ποιεῖ τουτὶ τὸ σημεῖον, ἀλλὰ δεύτερον μόνον, ὥστε παιδεύεσθαι αὐτοὺς μὴ τῇ γαστρὶ δουλεύειν, ἀλλὰ τῶν πνευματικῶν ἔχεσθαι διηνεκῶς. Τούτων οὖν ἐχώμεθα καὶ ἡμεῖς, καὶ ζητῶμεν τὸν ἄρτον τὸν ἐπουράνιον, καὶ λαβόντες πᾶσαν ἐκβάλωμεν φροντίδα βιωτικήν. Εἰ γὰρ ἐκεῖνοι καὶ οἰκίας καὶ πόλεις καὶ συγγενεῖς καὶ πάντα ἀφῆκαν, καὶ ἐν ἐρήμῳ διέτριβον, καὶ τοῦ λιμοῦ καταναγκάζοντος οὐκ ἀνεχώρουν· πολλῷ μᾶλλον ἡμᾶς, τοιαύτῃ προσιόντας τραπέζῃ, πλείονα ἐπιδείκνυσθαι χρὴ φιλοσοφίαν, καὶ τῶν πνευματικῶν ἐρᾷν, καὶ τὰ αἰσθητὰ μετὰ ταῦτα ζητεῖν. Ἐπεὶ κἀκεῖνοι ἐνεκαλοῦντο, οὐχ ὅτι ἐζήτησαν αὐτὸν διὰ τὸ ἄρτον, ἀλλ’ ὅτι διὰ τοῦτο μόνον ἐζήτησαν, καὶ διὰ τοῦτο προηγουμένως. Ἄν γὰρ τις τῶν μεγάλων μὲν δώρων καταφρονῇ, τῶν δὲ μικρῶν ἔχηται, καὶ ὧν βούλεται καταφρονεῖν αὐτὸν ὁ διδούς, καὶ ἐκείνων ἐκπίπτει· ὥσπερ οὖν, ἄν ἐκείνων ἐρῶμεν, καὶ ταῦτα προστίθησι. Καὶ γὰρ προσθήκη ταῦτα ἐκείνων· οὕτως εὐτελῆ ταῦτα μικρὰ πρὸς ἐκεῖνα ἐξεταζόμενα, κἄν μεγάλα ἧ. Μὴ τοίνυν περὰ ταῦτα σπουδάζων, ἀλλ’ ἀδιάφορον αὐτῶν εἶναι νομίζωμεν καὶ τὴν κτῆσιν καὶ τὴν ἀφαίρεσιν· ὥσπερ οὖν καὶ ὁ Ἰώβ οὔτε παρόντων ἀντείχετο, οὔτε ἀπόντα ἐζήτει. Καὶ γὰρ χρήματα διὰ τοῦτο λέγεται, οὐχ ἵνα κατορύξωμεν, ἀλλ’ ἵνα εἰς δέον αὐτοῖς χρησώμεθα. Καὶ καθάπερ τῶν τεχνιτῶν ἕκαστος ἰδίαν ἐπιστήμην ἔχει, οὕτω καὶ ὁ πλουτῶν οὐκ οἶδε χαλκεύειν, οὐδὲ ναυπηγεῖν, οὐδὲ ὑφαίνειν, οὐδὲ οἰκοδομεῖν, οὐδὲ ἄλλο τῶν τοιούτων οὐδὲν· μανθανέτω τοίνυν τῷ πλούτῳ κεχρῆσθαι εἰς δέον, καὶ ἐλεεῖν τοὺς δεομένους, καὶ πάντων ἐκείνων βελτίονα εἴσεται τέχνην. δ΄. Καὶ γὰρ αὕτη τῶν τεχνῶν ἐκείνων ἀνωτέρα πασῶν. Ταύτης τὸ ἐγαστήριον ἐν οὐρανοῖς ὠκοδόμηται. Αὕτη οὐκ ἀπὸ σιδήρου καὶ χαλκοῦ τὰ ὄργανα ἔχει, ἀλλ’ ἐξ ἀγαθότητος καὶ ἀπὸ γνώμης. Ταύτης τῆς τέχνης ὁ Χριστὸς ἐστι διδάσκαλος, καὶ ὁ τούτου Πατήρ. Γίνεσθε γάρ, φησίν, οἰκτίρμονες, ὡς ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Καὶ τὸ δὴ θαυμαστὸν, ὅτι οὕτω τῶν ἄλλων οὗσα βελτίων οὐ πόνου, οὐ χρόνου δεῖται πρὸς τὸ κατορθωθῆναι· ἀρκεῖ θελῆσαι, καὶ τὸ πᾶν ἤνυσται. Ἴδωμεν δὲ καὶ τὸ τέλος αὐτῆς οἷόν ἐστι. Τί οὖν ἐστιν αὐτῆς τὸ τέλος; Ὁ οὐρανὸς, τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἀγαθά, ἡ δόξα ἡ ἀπόρρητος ἐκείνη, αἱ πνευματικαὶ παστάδες, αἱ φαδραὶ λαμπάδες, ἡ μετὰ τοῦ Νυμφίου διαγωγή, τὰ ἄλλα, ἅ μηδεὶς λόγος, μηδὲ νοῦς παραστῆσαι δύναται. Ὥστε καὶ ἐντεῦθεν πολλὴ πρὸς τὰς ἄλλας αὐτῇ ἡ διαφορά. Τῶν γὰρ τεχνῶν αἱ πλείους πρὸς τὸν παρόντα βιόν εἰσὶ χρήσιμοι ἡμῖν, αὕτη δὲ καὶ πρὸς τὴν μέλλουσαν ζωήν. Εἰ δὲ τῶν εἰς τὸ παρὸν ἡμῖν ἀναγακαῖον τεχνῶν τοσοῦτον, διενήνοχεν, οἷον ἰατρικῆς λέγω, καὶ οἰκοδομικῆς, καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων, πολλῶ μᾶλλον τῶν ἄλλων, ἄς εἴ τις ἀκριβῶς ἐξτέσειεν, οὐδὲ τέχνας ἄν εἶναι φαίη. Ὅθεν ἔγωγε τὰς ἄλλας τὰς περιττὰς οὐδὲ τέχνας εἴποιμι ἄν εἶναι. Ποῦ γὰρ ἡ ὀψαρτυρικὴ καὶ ἡ καρυκευτικὴ χρήσιμοι ἡμῖν; Οὐδαμοῦ ἄλλὰ καὶ σφόδρα ἄχρηστοι καὶ βλαβεραί, σώματι καὶ ψυχῇ λυμαινόμεναι, τῷ τὴν μητέρα τῶν νοσημάτων ἁπάντων καὶ τῶν παθημάτων τὴν τρυφὴν μετὰ πολλῆς ἐπεισάγειν τῆς φιλοτιμίας. Οὐ μόνον δὲ ταύτας, ἀλλ’ οὐδὲ τὴν ζωγραφικήν, οὐδὲ τὴν ποικιλτικὴν εἴπομ’ ἄν ἔγωγε τέχνην εἶναι· εἰς γὰρ δαπάνην μόνην ἐμβάλλουσι περιττήν. Τὰς δὲ τέχνας τῶν ἀναγκαίων καὶ συνεχόντων ἡμῶν τὴν ζωὴν παρεκτικὰς εἶναι δεῖ καὶ κατασκευαστικὰς. Διὰ γὰρ τοῦτο καὶ σοφίαν ἡμῖν ἔδωκεν ὁ Θεὸς, ἵνα εὕρωμεν μεθόδους, δι’ ὧν δυνησόμεθα τὸν βίον συγκροτεῖν τὸν ἡμέτερον. Τὸ δὲ ζώδια γίνεσθαι, ἤ ἐν τοίχοις, ἤ ἐν ἱματίοις, ποῦ χρήσιμον; εἰπέ μοι, Διὰ δὴ τοῦτο καὶ τῶν ὑποδημάτορράφων καὶ τῶν ὑφαντῶν πολλὰ περικόπτειν αὐτῇ ἔδει τῆς τέχνης. Καὶ γὰρ ἐπὶ τὸ βάναυσον τὰ πλείονα αὐτῆς ἐξήγαγον, τὸ ἀναγκαῖον αὐτῆς διαφθείραντες, τέχνῃ κακοτεχνίαν μίξαντες· ὅ καὶ ἡ οἰκοδομικὴ ἔπαθεν. Ἀλλ’ ὥσπερ ταύτην, ἕως ἄν οἰκίας οἰκοδομῇ καὶ οὐ θέατρα, τὰ τε ἀναγκαία καὶ οὺ περιττὰ ἐργάζηται, τέχνην καλῶ· οὕτω καὶ τὴν ὑφαντικήν, ἕως ἄν ἱμάτια ποιῇ καὶ ἐπιβλήματα, ἀλλὰ μὴ τὰς ἀράχνας μιμῆται, καὶ πολὺν κατέχῃ τὸν γέλωτα καὶ τὴν βλακείαν ἄφατον τέχνην ὀνομάζω. Καὶ τὴν τῶν ὑποδηματοποιῶν, ἕως ἄν ὑποδήματα ποιῇ, οὐκ ἀποστερήσω τὸ τῆς τέχνης ὄνομα· ὅταν δὲ τοὺς ἄνδρας εἰς τὰ τῶν γυναικῶν ἐξάγῃ σχήματα, καὶ μαλακίζεσθαι ποιῇ ιδὰ τῶν ὑποδημάτων καὶ θρύπτεσθαι, μετὰ τῶν βλαβερῶν καὶ περιττῶν αὐτὴν τάξομεν, καὶ οὐδὲ τέχνην ἐροῦμεν. Καὶ οἶδα μέν, ὅτι πολλοῖς μικρόλογος εἶναι δοκῶ ταῦτα περιεργαζόμενος· οὐ μὴν διὰ τοῦτο ἀποστήσομαι. Τὸ γὰρ ἁπάντων αἴτιον τῶν κακῶν τοῦτο, τὸ καὶ μικρὰ ταῦτα δοκεῖν εἶναι τὰ ἁμαρτήματα, καὶ διὰ τοῦτο ἀμελεῖσθαι. Καὶ τὶ τούτου, φησίν, εὐελέστερον ἁμάρτημα γένοιτ’ ἄν, κεκαλλωπισμένον ἔχειν ὑπόδημα καὶ ἀποστίλβον, καὶ τῷ ποδὶ προσηρτημένον, εἴγε καὶ ἁμάρτημα τοῦτο καλεῖ, δοκεῖ; Βούλεσθε οὖν ἐπαφήσω τὴν γλῶτταν αὐτῷ, καὶ δείξω τὴν ἀσχημοσύνην ὅση, καὶ οὐκ ὀργιεῖσθε; Μᾶλλον δὲ, κἄν ὀργίζησθε, οὐ πολύς μοι λόγος. Καὶ γὰρ ὑμεῖς αἴτιοι τῆς ἀνοίας ταύτης, οἱ μηδὲ ἁμάρτημα εἶναι νομίζοντες, καἰ ἐντεῦθεν ἡμᾶς ἀναγκάζοντες εἰςς τὴν κατηγορίαν τῆς ἀσωτίας ἐμβῆναι ταύτης. ε΄ Φέρε οὖν αὐτὸ ἐξετάσωμεν, καὶ ἴδωμεν ὁποῖόν ἐστι κακόν. Ὅταν γὰρ τὰ νήματα τὰ σηρικὰ, ἅ μηδὲ ἐν ἱματίοις ὑφαίνεσθαι καλόν, ταῦτα ἐν ὑποδήμασι διαρράπτητε, πόσης ὕβρεως, πόσου γέλωτος ταῦτα ἄθια; Εἰ δὲ τῆς ἡμετέρας ψήφου καταφρονεῖς, ἄκουσον τῆς τοῦ Παύλου φωνῆς, μετὰ πολλῆς τῆς σφοδρότητος ταῦτα ἀπαγορεύοντος, καὶ τότε αἰσθήσῃ τοῦ γέλωτος. Τί οὖν ἐκεῖνός φησι; Μὴ ἐν πλέγμασιν, ἤ χρυσῷ, ἤ μαργαρίταις, ἤ ἱματισμῷ πλυτελεῖ, Τίνος οὖν ἄν εἴης συγγνώμης, ἄξιος ὅταν τῇ γεγαμημένῃ μὴ ἐπτρέποντος Παύλου πολυτελῆ ἱμάτια ἔχειν, σὺ καὶ ἐπὶ τὰ ὑποδήματα τὴν βλακείαν ταύτην ἐξάγῃς, καὶ μυρία κατασκευάζῃς ὑπὲρ τῆς καταγελάστους ὕβρεως; Καὶ γὰρ καὶ ναῦς πήγνυται, καὶ ἐρέται καταλέγονται, καὶ πρωρεὺς καὶ κυβερνήτης, καὶ ἱστίον ἀναπετάννυται, καὶ πέλαγος πλεῖται, καὶ γυναῖκα κὰι παιδία καὶ πατρίδα ἀφείς, καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ὁ ἔμπορος ἐκδίδωσι κύμασι, καὶ εἰς τὴν τῶν βαρβάρων ἔρχεται χώραν, καὶ μυρίους ὑπομένει κινδύνους διὰ ταῦτα τὰ νήματα, ἵνα σὺ μετὰ πάντα ἐκεῖνα λαβὼν ἐπὶ τῶν ὑποδημάτων διαρράψῃς, καὶ τὸ δέρμα καλλωπίσῃς; Καὶ τὶ ταύτης τῆς ἀλογίας χεῖρον γένοιτ’ ἄν; Ἀλλ’ οὐ τὰ παλαιὰ τοιαῦτα, ἀλλ’ἀνδράσι πρέποντα. Ὅθεν ἔγωγε προσδοκῶ, χρόνον προϊόντως τοὺς νέους τοὺς παρ’ ἡμῖν καὶ γυναικῶν, ὑποδήματα σχήσειν, καὶ οὐκ αἰσχυνεῖσθαι. Καὶ τὸ χαλεπώτερον, ὅτι οἱ πατέρες ταῦτα ὁρῶντες οὐκ ἀγανακτοῦσιν, ἀλλὰ καὶ ἀδιάφορον τὸ πρᾶγμα εἶναι νομίζουσι. Βούλεσθε εἴπω καὶ τὸ ἔτι χαλεπώτερον, ὅτι καὶ πενήτων ὄντων πολλῶν ταῦτα γίνεται; Βούλεσθε εἰς μέσον ἀγάγω τὸν Χριστὸν τὸν λιμώττοντα, τὸν γυμνόν, τὸν ἀλώμενον πανταχοῦ, τόν δεδεμένον; Καὶ πόσων οὐκ ἄν εἴητε σκηπτῶν ἄξιοι, ἐκεῖνον μὲν τροφῆς ἀνγακαίας ἀποροῦντα περιορῶντες, τὰ δέρματα δὲ μετὰ τοσαύτης καλλωπίζοντες τῆς σπουδῆς; Καὶ αὐτὸς μὲν ἡνίκα τοῖς μαθηταῖς ἐνομοθέτει, οὐδὲ ἁπλῶς ὑπδήματα ἔχειν ἐπέτρεπεν· ἡμεῖς δὲ οὐ μόνον γυμνοῖς ποσὶν οὐκ ἀνεχόμεθα βαδίζειν , ἀλλ’ οὐδὲ ὑποδεδεμένοις ὡς ὑποδεδέσθαι δεῖ. Τί τοίνυν τῆς ἀκοσμίας ταύτης χεῖρον γένοιτ’ ἄν; τί τοῦ γέλωτος; Καὶ γὰρ ψυχῆς ἐστι μαλακώδους τὸ πρᾶγμα, καὶ ἀπηνοῦς καὶ ὡμῆς, καὶ περιέργου καὶ ματαιοπόνου. Πότε γὰρ δυνήσετε ἀναγκαίῳ τινὶ προσέχειν ὁ περὶ ταῦτα τὰ περιττὰ ἠσχολημένος; πότε ἀνέξεται ὁ τοιοῦτος νέος ψυχῆς ἐπιμελήσασθαι, ἤ ἐννοῆσαι ὅτι κἄν ψυχὴν ἔχει; Καὶ γὰρ μικρολόγος ἔσται ὁ τὰ τοιαῦτα θαυμάζειν ἀναγκαζόμενος, καὶ ὠμὸς ὀ διὰ ταῦτα τῶν πρωχῶν ἀμελῶν, καὶ ἀρετῆς ἔρημος ὁ πᾶσαν εἰς ταῦτα καταναλίσκων τὴν σπουδήν. Ὁ γὰρ νημάτων ἀρετήν, καὶ χρωμάτων ἄνθος, καὶ τοὺς κισσούς τοὺς ἀπὸ τῶν τοιούτων ὑφασμάτων περιεργαζόμενος, τότε εἰς τὸν οὐρανὸν δυνήσεται ἰδεῖν; πότε τὰ ἐκεῖ θαυμάσεται κάλλος ὁ πρὸς κάλος ἐπτοημένος δερμάτων, καὶ χαμαὶ κύπτων; Καὶ ὁ μὲν Θεὸς ἔτεινεν οὐρανόν, καὶ ἥλιον ἀνῆψεν, ἄνω του τὰς ὅψεις ἔλκων· σὺ δὲ κάτω σαυτὸν καὶ πρὸς τὴν γῆν κατὰ τοὺς χοίρους νεύειν ἀναγκάζεις, καὶ τῷ διαβόλῶ πείθῃ. Καὶ γὰρ ὁ πονηρὸς δαίμων οὗτος ταύτην ἐπενόησε τὴν ἀσχημοσύνην, ἐκείνου σε τοῦ κάλλους ἀπάγων. Διὰ τοῦτό σε ἐνταῦθα εἴλκυσε καὶ παρευδοκιμεῖται Θεὸς οὐρανὸν δεικνὺς ὑπὸ διαβόλου δέρματα δεικνύντος· μᾶλλον δὲ οὐδὲ δέρματα· καὶ γὰρ καὶ ταῦτα ἔργα Θεοῦ· ἀλλὰ βλακείαν καὶ κακοτεχνίαν. Καὶ κάτω εἰς τὴν γῆν νεύων ὁ νέος περίεισιν, ὁ τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς φιλοσοφεῖν κελευσθείς, μᾶλλον ἐγκαλλωπιζόμενος τούτοις, ἤ εἰ τῶν μεγάλων τι κατωρθωκώς ἦν, καὶ ἀκροβατῶν ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς, καὶ λύπας καὶ ἀθυμίας ἐντεῦθεν τίκτων ἑαυτῷ περιττάς, μὴ μολύνῃ τῷ πηλῷ χειμῶνος ὄντος μὴ καλύψῃ τῷ κονιορτῷ θέρους ἐπιστάντος. Τί λέγεις, ἄνθρωπε; τὴν ψυχὴν ἅπασαν εἰς πηλὸν ἔρριψας διὰ ταύτης τῆς ἀσωτίας, καὶ ψαμαὶ συρομένην περιορᾷς, καὶ περὶ ὑποδημάτων τοσοῦτουν ἔχεις ἀγῶνα; Μάθε τὴν χρῆσιν αὐτῶν, καὶ αἰδέσθητι τὴν ψῆφον ἥν περὶ αὐτῶν φέρεις. Ὥστε γὰρ πηλὸν πατεῖν καὶ βόρβορον, καὶ πᾶσαν τὴν ἐπὶ τοῦ ἐδάφους, κηλῖδα, γέγονε τὰ ὑποδήματα. Εἰ δὲ οὐκ ἀνέχῃ, λαβὼν ἐξάρτησον τοῦ τραχήλου, ἤ τῇ κεφαλῇ περίθες. στ΄. Καὶ ὑμεῖς μὲν γελᾶτε ταῦτα ἀκούοντες· ἐμοὶ δὲ δακρύειν ἔπεισι τὴν τούτων μανίαν, καὶ τὴν περὶ ταῦτα σπουδὴν. Καὶ γὰρ ἥδιον ἄν οὗτοι τὸ σῶμα μολύνειαν πηλῷ, ἤ τὰ δέρματα ἐκεῖνα. Μικρολόγοι μὲν οὖν οὕτω γίνονται, φιλοχρήματοι δὲ πάλιν ἑτέρως. Ὁ γὰρ περὶ τὰ τοιαῦτα μαίνεσθαι καὶ σπουδάζειν ἐθισθείς, καὶ ἐν ἱματίοις καὶ ἐντ οῖς ἄλλοις ἅπασι πολλῆς δεῖται δαπάνης καὶ πολλῆς τῆς προσόδου. Κἄν μὲν φιλότιμον ἔχῃ πατέρα, μᾶλλον αἰχμάλωτος γίνεται, τὴν ἄτοπον ταύτην ἐπιτείνων ἐπιθυμίαν· ἄν δὲ μικρολόγον, ἀναγκάζεται ἕτερα ἀσχημονεῖν, ὥστε χρυσίον συνάγειν εἰς τὰς τοιαύτας δαπάνας. Ἐντεῦθεν πολλοὶ τῶν νέων καὶ τὴν ὥραν ἀπέδοντο, καὶ παράσιτοι τοῖς εὐπόροις ἐγένετο, καὶ ἑτέρας δουλοπρεπεῖς ὑπέμειναν διακονίας, ἀντὶ τούτων ὠνούμενοι τὸ τὰς τοιαύτας ἐπιθυμίας πληροῦν. Ὅτι μὲν οὖν καὶ φιλοχρήματος οὗτος ἔσται καὶ μικρολόγος, καὶ περὶ τὰ ἀναγκαῖα πάντων ἀργότερος, καὶ πολλὰ ἀναγκασθήσεται ἁμαρτάνειν δῆλον ἐκ τούτων· ὅτι δὲ ὠμὸς καὶ κενόδοξος, οὐδὲ τούτό τις ἀντερεῖ· ὠμὸς μὲν ὅταν πένητα ἰδών, τῷ πόθῳ τοῦ καλλωπισμοῦ μηδὲ ἑωρακέναι δοκῇ, ἀλλὰ τοῦτα μὲν χρυσῷ καλλωπίζῃ, ἐκεῖνον δὲ ὑπὸ λιμοῦ διαφθειρόμενον περιορᾷ· κενόδοξος δὲ, ὅταν καὶ ἐν τοῖς μικροῖς παιδεύηται τὴν παρὰ τῶν ὁρώντων δόξαν θηρᾷν. Οὐ γὰρ οὕτως οἷμαι στρατηγὸν ἐπὶ τοῖς στρατοπέδοις καὶ τροπαίοις μέγα φρονεῖν, ὡς τοὺς ἀκολάστους νέους ἐπὶ τῷ καλλωπισμῷ τῶν ὑποδημάτων, ἐπὶ τοῖς συρομένοις ἱματίοις, ἐπὶ τῇ κεφαλῆς· καίτοιγε ταῦτα πάντα τεχνιτῶν ἔργα ἐστὶν ἑτέρων. Εἰ δὲ ἐπὶ τοῖς ἀλλοτρίοις οὐκ ἀφίστανται κενοδοξοῦντες, πότε ἐπὶ τοῖς ἰδίοις ἀποστήσονται; Εἴπω καὶ ἕτερα τούτωνν χαλεπώτερα, ἤ καὶ ταῦτα ὑμῖν ἀπόχρη; Οὐκοῦν ἀνάγκη καταλῦσαι τὸν λόγον ἐνταῦθα· ἐπεὶ καὶ ταῦτα μοι εἴρηται διὰ τοὺς φιλονείκους καὶ οὐδὲν ἄτοπον τὸ πρᾶγμα εἶναι λέγοντας. Καὶ οἶδα μὲν ὅτι πολλοὶ τῶν νέων οὐδὲ προσέξουσι τοῖς λεγομένοις, μεθύοντες ἅπαξ τῷ πάθει· οὐ μὴν διὰ τοῦτο σιγῆσαι ἔδει. Οἱ γὰρ νοῦν ἔχοντες πατέρες καὶ ὑγιαίοντες τέως, καὶ ἄκοντας αὐτοὺς εἰς τὴν προσήκουσαν εὐσχημοσύνην ἐμβιβάσαι δυνήσονται. Μὴ τοίνυν λέγε, Οὐδὲν παρὰ τοῦτο, καὶ οὐδὲν παρ’ ἐκεῖνο· τοῦτο γὰρ, τοῦτο πάντα ἀπώλεσεν. Ἔδει γὰρ καὶ ἐντεῦθεν αὐτοὺς παιδεύειν καὶ ἀπὸ τῶν δοκούντων εἶναι μικρῶν σεμνοὺς ποιεῖν, μεγαλοψύχους, κρείττους σχημάτων· οὕτως αὐτοὺς καὶ ἐν τοῖς μεγάλοις εὑρήσομεν, κρείττους σχημάτων· οὕτως δοκίμους. Τί γὰρ τῆς τῶν στοιχείων μαθήσεως εὐτελέστερον; Ἀλλ’ ὅμως ἀπὸ τούτων καὶ ρήτορες, καὶ σοφισταί, καὶ φιλόσοφοι γίνονται· κἄν ταῦτα ἀγνοήσωμεν, οὐδὲ ἐκεῖνα ποτε εἴσονται. Ταῦτα δὲ ἡμῖν οὐ πρὸς νέους μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸς γυναῖκας καὶ κόρας εἴρηται. Καὶ γὰρ καὶ αὗται τοῖς τοιούτοις ἐγκλήμασιν ὑπόκεινται, καὶ πολλῷ μᾶλλον ὅσῳ παρθένῳ κοσμιότης ἐπιτήδειον. Τὰ τοίνυν πρὸς ἐκείνους εἰρημένα καὶ πρὸς ὑμᾶς εἰρῆσθαι νομίζετε, ἵνα μὴ πάλιν τὰ αὐτὰ ἀναλάβωμεν. Καὶ γὰρ ὥρα λοιπὸν εὐχῇ κατακλεῖσαι τὸν λόγον. Ἅπαντες τοίνυν ἡμῖν συνεύξασθε, ὥστε τοὺς νέους τοὺς τῆς Ἐκκλησίας μάλιστα δυνηθῆναι κοσμίως ζῇν, καὶ εἰς γῆρας ἐλθεῖν αὐτοῖς πρέπον. Ὡς τοὺς γε οὐχ οὕτω ζῶντας, οὐδὲ εἰς γῆρας ἐλθεῖν καλὸν· τοὺς δὲ καὶ ἐν νεότητη γεγηρακότας εὔχομαι καὶ εἰς πολιὰν βαθυτάτην ἐλθεῖν, καὶ πατέρας γενέσθαι παίδων δοκίμων, καὶ τοὺς γεγενηκότας εὐφρᾶναι, καὶ πρὸ γε πάντων τὸν πεποιηκότα αὐτοὺς Θεόν, καὶ πᾶσαν ἐξελάσαι νόσον, οὐ τὴν ἐν τοῖς ὑποδήμασιν, οὐδὲ τὴν ἐν τοῖς ἱματίοις μόνον, ἀλλὰ καὶ τὴν ἄλλην ἅπασαν. Καὶ γὰρ οἷον γῆ χερσουμένη, τοιοῦτόν ἐστι νεότης ἀμελουμένη, πολλὰς πολλαχόθεν ἐκφέρουσα τὰς ἀκάνθας. Ἐπάψωμεν τοίνυν τὸ πῦρ τοῦ Πνεύματος, καὶ κατασκευάσωμεν τὰς πονηρὰς ταύτας ἐπιθυμίας, καὶ νεώσωμεν τὰς ἀρούρας, καὶ ἑτοίμους πρὸς τὴν τοῦ σπόρου ποιήσωμεν ὑποδοχή, καὶ τοὺς νέους τοὺς παρ’ ἡμῖν τῶν ἀλλαχοῦ γερόντων ἀποδείξωμεν σωφρονεστέρους. Καὶ γὰρ τὸ θαυμαστὸν τοῦτό ἐστιν, ὅταν ἐν νεότητι σωφροσύνη λάμπῃ, ὥς ὅγε ἐν γήρᾳ σωφρονῶν οὐδὲ μισθὸν ἄν ἔχοι πολύν, ἀκριβῆ τὴν ἀπὸ τῆς ἡλικίας ἀσφάλειαν ἔχων. Τὸ δὲ παράδοξον, ἐν κύμασι γαλήνης ἀπολαύειν, καὶ ἐν καμίνῳ μὴ κατακαίεσθαι, καὶ ἐν νεότητι μὴ ἀσελγαίνειν. Ταῦτ’ οὖν ἐννοῦντες, ζηλώσωμεν τὸν μακάριον ἐκεῖνον Ἰωσήφ, τὸν διὰ πάντων λάμψαντα τούτων, ἵνα και τῶν αὐτῶν ἐπιτύχωμεν στεφάνων αὐτῷ· ὧν γένοιτο πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν, χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μεθ’ οὗ τῷ Πατρὶ ἡ δόξα, ἅμα τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. |
α΄. Προσέξετε ὅτι πάντοτε φεύγει· καὶ ὅταν ἔπιασαν τὸν Ἰωάννη κι ὅταν τὸν ἐσκότωσαν κι ὅταν ἔμαθαν οἱ Ἰουδαῖοι ὅτι ἀπόκτησε περισσότερους μαθητάς. Τὶς πιὸ πολλὲς φορὲς θέλει νὰ φέρεται σὰν ἄνθρωπος, ἐπειδὴ δὲν ἐπέτρεπε ὁ καιρὸς ἀκόμα νὰ δείξη ὁλότελα γυμνὴ τὴ θεότητά του. Γι’ αὐτὸ ἔλεγε στοὺς μαθητὰς του, νὰ μὴ φανερώσουν σὲ κανένα ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Χριστός. Ἤθελε νὰ γίνη γνωστὸ μετὰ τὴν ἀνάστασή του. Γι’ αὐτὸ ὄχι μόνο δὲν ὠργίστηκε πολὺ μὲ ὅσους Ἰουδαίου ἔδειξαν ἀπιστία ἀλλὰ καὶ τοὺς συγχώρησε. Κι ὅταν ἔφυγε δὲν πῆγε σὲ πόλη ἀλλὰ στὴν ἔρημο, καὶ μὲ τὸ πλοῖο, ὥστε νὰ μὴν τὸν ἀκολουθήση κανένας. Σεῖς προσέξετε πῶς οἱ μαθηταὶ τοῦ Ἰωάννη προσκολλήθησαν στὸν Ἰησοῦ. Οἱ ἴδιοι τοῦ ἀνήγγειλαν ὅ,τι εἶχε γίνει, τοὺς ἄφησαν ὅλους καὶ στὸ τέλος κατάφυγαν σ’ αὐτόν. Ἔτσι δὲν κατώρθωσε μικρὸ πρᾶγμα ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἴδια τὴ συμφορὰ κι ἀπὸ ὅσα ἐπέτυχε μ’ ἐκείνη τὴν ἀπάντησή του. Ἀλλὰ γιὰ ποιὸ λόγο δὲν ἔφυγε πρὶν τοῦ ἀναφέρουν αὐτὰ, ἄν καὶ ἤξερε βέβαια ὅ,τι εἶχε συμβεῖ πρὶν τοῦ ἀναφέρουν; Ἔδειξε μὲ ὅλο τὴν ἀλήθεια τῆς ἐνεργείας του. Γιατὶ δὲν ἤθελε μὲ τὸ ἴδωμα μόνο ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ ἔργα νὰ τὸ πιστοποιήση. Ἤξερε τὴν κακότητα τοῦ διαβόλου καὶ ὅτι θὰ ἔκανε τὰ πάντα, γιὰ νὰ καταστρέψη τὴ γνώμη ἐκείνη. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο λοιπὸν ἀναχωρεῖ. Ὁ κόσμος ὡστόσο οὔτε ἔτσι δὲν τὸν ἀφήνει ἀλλὰ τὸν ἀκολουθεῖ ἀπὸ κοντά. Δὲν τοὺς ἐφόβισε τὸ περιστατικὸ τοῦ Ἰωάννη. Τόσος εἶναι ὁ πόθος, τὸση ἡ ἀγάπη. Ἔτσι ὅλα τὰ δεινὰ τὰ νικᾶ καὶ τὰ διασκορπίζει. Γι’ αὐτὸ καὶ πῆραν εὐθὺς καὶ τὴν ἀμοιβή. Βγῆκε ὁ Ἰησοῦς γράφει, καὶ εἶδε κόσμο πολύ. Ἔνιωσε εὐσπλαχνία γι’ αὐτοὺς καὶ ἐθράπευσε τοὺς ἀρρώστους ποὺ εἶχαν. Καὶ μόλο ποὺ ἦταν πολλὴ ἡ προσκόλλησή τους σ’ αὐτόν, ὅ,τι ἔκανε σ’ ἐκείνους ξεπερνοῦσε τὴν ἀμοιβὴ κάθε προθυμίας. Γι’ αὐτὸ καὶ σὰν λόγο τῆς θεραπείας θέτει τὴν εὐσπλαχνία, εὐσπλαχνία ἔντονη. Τοὺς θεραπεύει ὅλους. Δὲ ζητᾶ ἐδῶ πίστη. Γιατὶ ἡ προσέλευσή τους κοντά του, καὶ ἡ ἐγκατάλειψη τῶν πόλεών τους, καὶ ἡ ἀποκλειστικὴ ἀναζήτησή του ἀπ’ αὐτοὺς, ἡ παραμονή τους, μόλο ποὺ ἡ πεῖνα τοὺς ἐστενοχωροῦσε, δείχνει ἀκριβῶς τὴν πίστη τους. Σὲ λίγο θὰ τοὺς προσφέρη τροφή. Αὐτὸ δὲν τὸ κάνει μόνος του· περιμένει νὰ τὸν παρακαλέσουν. Εἶπα ὅτι τηρεῖ πάντα αὐτὴν τὴν ἀρχήν. Δὲν ἁρπάζει πρῶτος τὴν εὐκαιρία νὰ θαυματουργήση· περιμένει νὰ τὸν καλέσουν. Καὶ γιατὶ κανένας ἀπὸ τὸ λαὸ δὲν τὸν ἐπλησίασε καὶ νὰ μιλήση γιὰ ἄλλους; Τὸν ἐσέβοντο ὑπερβολικὰ καὶ ὁ πόθος νὰ μείνουν κοντά του δὲν ἄφηνε νὰ νιώσουν ὅτι πεινοῦσαν· οὔτε οἱ μαθηταὶ του ὅμως δὲν ἤθελαν νὰ τοῦ ποῦν· δῶσε τους τροφή. Δὲν εἶχαν ἀκόμα τὴν τελειότητα. Μόνο ὅταν βράδυασε γράφει, ἦρθαν οἱ μαθηταί του καὶ τοῦ εἶπαν· Ὁ τόπος εἶναι ἔρημος καὶ ἡ ὥρα εἶχε περάσει. Ἄφησε τὸν κόσμο νὰ φύγη, γιὰ νὰ ἀγοράσουν τρόφιμα. Αὐτοὶ ὅμως καὶ μετὰ τὸ θαῦμα ἐλησμόνησαν ὅ,τι εἶχε γίνει καὶ μετὰ τὰ κοφίνια νόμιζαν ὅτι μιλοῦσε γιὰ ψωμιὰ, ὅταν εἶχε ἀποκαλέσει ζύμη τὴ διδασκαλία τῶν Φαρισαίων. Πολὺ περισσότερο ὅταν δὲν εἶχαν ἀντικρύσει μὲ τὰ μάτια τους ὅμοιο θαῦμα, δὲ θὰ περίμεναν νὰ γίνη κάτι τέτοιο. Πρωτύτερα εἶχε βέβαια θεραπεύσει πολλοὺς ἀρρώστους, οὔτε ἀπ’ αὐτὸ δὲν τοὺς γεννήθηκε ἡ προσδοκία τοῦ θαύματος μὲ τὰ ψωμιά. Τόσο ἀτελεῖς ἦσαν τότε. Προσέξετε σεῖς τὴ σοφία τοῦ Δασκάλου, πῶς τοὺς τραβᾶ εὔγλωττα νὰ πιστέψουν. Δὲν εἶπε ἀμέσως, νὰ, τοὺς τρέφω –δὲ θὰ γινόταν αὐτὸ εὔκολα· Ἀλλὰ τί ἔκανε; Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε, γράφει παρεδεκτό· Δὲν ἔχουν ἀνάγκη νὰ φύγουν, δῶστε τους σεῖς νὰ φᾶνε. Δὲν εἶπε τοὺς δίνω ἀλλὰ δῶστε σεῖς. Τὸν ἔβλεπαν ἀκόμα σὰν ἄνθρωπο, κι οὔτε ἔτσι δὲν κατάλαβαν ἀλλὰ ἀκόμα σὰν ἄνθρωπο τοῦ μιλοῦν καὶ τοῦ λένε. Δὲν ἔχομε παρὰ πέντε ψωμιὰ καὶ δυὸ ψάρια. Γι’ αὐτὸ ὁ Μάρκος γράφει ὅτι δὲν κατάλαβαν τὸ λόγο του· ἦταν κλειστὴ ἡ καρδιά τους. Κι ἀφοῦ δὲν μποροῦσαν νὰ ἐλευθερωθοῦν ἀπὸ τὰ γήινα ἐπεμβαίνει ὁ ἴδιος. Φέρτε τα μου ἐδῶ. Κι ἄν εἶναι ὁ τόπος ἔρημος, εἶναι ἐδῶ αὐτὸς ποὺ τρέφει τὴν οἰκουμένη. Ἄν ἡ ὥρα πέρασε, ἐδῶ σᾶς μιλᾶ αὐτὸς, ποὺ δὲν ὑποτάσσεται στὴν ὥρα. Ὁ Ἰωάννης ἀναφέρει ὅτι τὰ ψωμιὰ ἦσαν κρίθινα ὄχι χωρὶς λόγο ἀλλὰ γιὰ νὰ μᾶς διδάξη νὰ μὴ λογαριάζωμε τὴν περηφάνεια τῆς πολυτέλειας. Παρόμοιο ἦταν καὶ τῶν προφητῶν τὸ τραπέζι. Ἀφοῦ λοιπὸν ἐπῆρε τὰ πέντε ψωμιὰ καὶ τὰ δύο ψάρια, εἶπε στὸν κόσμο νὰ καθίσουν στὰ χόρτα. Ἐκεῖνος ἔστρεψε τὸ βλέμμα του στὸν οὐρανὸ τὸ εὐλόγησε κι ἀφοῦ τὰ ἔκοψε τἄδωσε τοὺς μαθητὰς κι ἐκεῖνοι στὸν κόσμο. Ἔφαγαν ὅλοι καὶ χόρτασαν καὶ τὰ περισσεύματα γέμισαν ὡς ἀπάνω δώδεκα κοφίνια. Κι ὁ κόσμος ποὺ ἔφαγε ἦταν ἴσαμε πέντε χιλιάδες ἄνδρες, χωρὶς τὶς γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά.
β΄. Γιατὶ ἔστρεψε τὰ βλέμματα στὸν οὐρανὸ καὶ εὐλόγησε; Ἔπρεπε νὰ πιστέψουν ὅτι ἔρχεται ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ ὅτι εἶναι ἴσος του. Τὰ ἐλατήρια ὄμως γι’ αὐτὸ φαίνεται πῶς ἀλληλομαχοῦσαν. Τὸ ὅτι ἔκαμε ὅλα μὲ ἐξουσία μαρτυροῦσε τὴν ἰσότητα. Ὅτι ὅμως ἐρχόταν ἀπὸ τὸν Πατέρα δὲν μποροῦσαν μ’ ἄλλο τρόπο νὰ τὸ πιστέψουν παρὰ μόνο ἄν ἐνεργοῦσε μὲ ταπεινοσύνη ἀποδίδοντάς τα ὅλα σ’ αὐτὸν καὶ καλῶντας νὰ παρευρεθῆ σ’ ὅ,τι γινόταν. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς οὔτε μόνον αὐτὰ ἔκαμε, οὔτε ἐκεῖνα, γιὰ νὰ ἐπιβεβαιωθοῦν καὶ τὰ δύο. Κι ἄλλοτε μὲ ἐξουσία θαυματουργεῖ κι ἄλλοτε ἀφοῦ προσευχηθῆ. Κι ἔπειτα γιὰ νὰ μὴ νομιστῆ ὅτι γίνεται ἐδῶ κάποια ἀντιμαχία, στὰ μικρὰ κοιτάζει στὸν οὐρανό, τὰ μεγάλα ὅμως ὅλα τὰ πράττει μὲ ἐξουσία. Γιὰ νὰ μάθωμε ὅτι καὶ τὰ μικρότερα δὲν παίρνει δύναμη ἀπὸ ἀλλοῦ, ἀλλὰ κάμει ἔτσι, ἐπειδὴ τιμᾶ τὸν Πατέρα. Ὅταν λοιπὸν συγχώρησε ἁμαρτίες κι ἄνοιξε τὸν παράδεισο, κι ἔβαλε μέσα σ’ αὐτὸν τὸ ληστὴ, καὶ κατάλυσε τὸν παλαιὸ νόμο μὲ πολλὴ δύναμη καὶ ἀνάστησε ἀμέτρητους νεκροὺς, κι ἔβαλε στὴ θάλασσα χαλινὸ καὶ φανέρωσε τὰ μυστικὰ τῶν ἀνθρώπων καὶ δημιούργησε μάτια –κατορθώματα ποὺ ἀνήκουν στὸ Θεὸ μόνο καὶ σὲ κανένα ἄλλον –πουθενὰ δὲν φάνηκε νὰ προσεύχεται. Ὅταν ὅμως ἔκαμε νὰ πληθύνουν τὰ ψωμιὰ, θαῦμα ἀπὸ ὅλα αὐτὰ μικρότερο, τότε ὑψώνει τὰ βλέμματα στὸν οὐρανό. Κι ἐνῶ πραγματοποιοῦσε αὐτά, μᾶς ἐδίδασκε συνάμα νὰ μὴν ἐγγίζωμε τραπέζι, ὥσπου νὰ εὐχαριστήσωμε ἐκεῖνον ποὺ μᾶς παρέχει τροφή. Καὶ γιατὶ δὲν τὰ δημιουργεῖ ἀπὸ τὸ μηδέν; Γιὰ νὰ κλείση τὸ στόμα τοῦ Μαρκίωνα καὶ Μανιχαίου ποὺ ἀποξενώνουν ἀπ’ αὐτὸν τὴν κτίση καὶ μὲ τὰ ἔργα του νὰ μᾶς διδάξη ὅτι ὅσα βλέπομε εἶναι ἔργα δικά του, κτίσματά του καὶ γιὰ νὰ δείξη ὅτι αὐτὸς εἶναι ποὺ δίνει τοὺς καρπούς, αὐτὸς ποὺ ἀπὸ τὴν ἀρχή εἶπε· Ἄς βλαστήση ἡ γῆ χόρτα κι ἄς βγάλουν τὰ νερὰ ἑρπετὰ μὲ ζωντανὲς ψυχές. Οὔτε εἶναι αὐτὸ μικρότερο ἀπὸ κεῖνο. Ἔγιναν βέβαια αὐτὰ ἀπὸ τὸ μηδέν, βγῆκαν ὅμως ἀπὸ τὰ νερά. Κι ἀπὸ τὸ νὰ παρουσιάση καρπὸ ἀπὸ τὴ γῆ καὶ ζωντανὰ ἑρπετὰ ἀπὸ τὰ νερὰ δὲν εἶναι μικρότερο τὸ νὰ βγάλη τόση ποσότητα ἀπὸ πέντε ψωμιὰ μόνο, καθώς καὶ τόσα ψάρια. Αὐτὸ εἶναι σημεῖο ὅτι εἶναι κύριος καὶ τῆς γῆς καὶ τῆς θάλασσας. Ἐπειδὴ πάντα πραγματοποιοῦσε τὰ θαύματά του στοὺς ἄρρωστους κάνει τώρα καὶ μιὰ καθολικὴ εὐεργεσία, γιὰ νὰ μὴν εἶναι οἱ πολλοὶ θεατὲς μονάχα ἐκείνων ποὺ στοὺς ἄλλους συμβαίνουν ἀλλὰ νὰ ἀπολαύσουν κι αὐτοὶ τὴ δωρεά. Κι αὐτὸ ποὺ φαινόταν ἀξιοθαύμαστο στοὺς Ἰουδαίους νὰ γίνη μέσα στὴν ἔρημο (ἔλεγαν δά, Μήπως μπορεῖ νὰ δώση ψωμὶ ἤ νὰ ἑτοιμάση τραπέζι στὴν ἔρημο;) αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ παρουσιάζει πραγματοποιημένο. Γι’ αὐτὸ καὶ τοὺς ὁδηγεῖ στὴν ἔρημο, γιὰ νὰ εἶναι ὁλότελα ἀπροσδόκητο τὸ θαῦμα καὶ νὰ μὴ νομίση κανένας ὅτι κάποιο κοντινὸ χωριὸ βοήθησε στὸ τραπέζι. Γι’ αὐτὸ ἀναφέρει καὶ τὴν ὥρα, ὄχι μόνο τὸν τόπο. Πληροφορούμαστε ἀκόμα καὶ τὴν ἱκανοποίση τῶν μαθητῶν μὲ τὰ ἀπαραίτητα καὶ πόσο περιφρονοῦσαν τὴν τροφή. Ἐνῶ ἦσαν δώδεκα εἶχαν πέντε ψωμιὰ μόνο καὶ δυὸ ψάρια. Ἔτσι δευτερεύοντα ἦσαν γι’ αὐτοὺς τὰ σωματικά, κι ἐνδιαφέρονται γιὰ τὰ πνευματικὰ μονάχα. Καὶ δὲν ὑπεράσπιζαν τουλάχιστο τὰ λίγα που εἶχαν, ἀλλὰ κι αὐτὰ τὰ ἔδωσαν, ὅταν τοὺς τὰ ζήτησαν. Ἀπ’ αὐτὸ πρέπει νὰ μάθωμε ὅτι ἀκόμα κι ἄν ἔχωμε λίγα κι αὐτὰ πρέπει νὰ τὰ θυσιάζωμε σ’ αὐτοὺς ποὺ τὰ χρειάζονται. Ὅταν τοὺς εἶπε νὰ φέρουν τὰ πέντε ψωμιὰ, δὲν τοῦ εἶπαν καὶ μεῖς τὶ θὰ φᾶμε; Ἀπὸ ποῦ καὶ μεῖς θὰ ἱκανοποιήσωμε τὴν πεῖνα μας; Ἀλλὰ ὑπακούουν ἀμέσως. Ἐκτὸς ἀπ’ αὐτὰ ποὺ εἶπα, γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ἀκόμα κάνει νομίζω τὸ θαῦμα ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπά τους, γιὰ νὰ τοὺς ὁδηγήση στὴν πίστη· δὲν ἦσαν ἀκόμη τελειοποιημένοι. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑψώνει τὰ βλέμματα στὸν οὐρανό. Γιὰ τὰ ἄλλα θαύματα εἶχαν πολλὰ παραδείγματα γιὰ τοῦτο ὅμως κανένα. Πῆρε λοιπὸν τὰ ψωμιὰ, τὸ κομμάτιασε καὶ τὰ μοίρασε. Χρησιμοποιοῦσε τοὺς μαθητάς του, τιμῶντας τους μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο. Καὶ δὲν τοῦ τιμοῦσε μόνο ἀλλὰ ἐπιδίωκε νὰ μὴν ἀπιστήσουν, ὅταν θὰ γινόταν τὸ θαῦμα, μήτε νὰ τὰ ξεχάσουν μετὰ τὴν πραγματοποίησή του, ἀφοῦ θὰ μαρτυροῦσαν τὰ χέρια τους. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν κόσμο τὸν ἀφήνει πρῶτα νὰ νιώση τὴν πεῖνα, καὶ τοὺς μαθητὰς του περιμένει ναρθοῦν πρῶτοι καὶ νὰ ρωτήσουν καὶ βάζει αὐτοὺς νὰ τοὺς καθίσουν, καὶ νὰ κάνουν τὴ διανομή, θέλοντας νὰ προκαταβάλη καθέναν μὲ τὴν ἴδια τὴν ὁμολογία του καὶ τὰ ἴδια τὰ ἔργα του. Γι’ αὐτὸ καὶ παίρνει τὰ ψωμιὰ ἀπ’ αὐτοὺς, γιὰ νὰ ἔχη πολλὲς μαρτυρίες γι’ αὐτὸ ποὺ θὰ γινόταν, νὰ ἔχουν ἀφορμὲς νὰ θυμοῦνται τὸ θαῦμα. Γιατὶ ἄν παρόλα αὐτὰ τὸ ξεχνοῦσαν, τί δὲ θὰ πάθαιναν, ἄν δὲν εἶχε προβλέψει κι αὐτά; Καὶ τοὺς ζητᾶ νὰ καθήσουν στὰ χόρτα διδάσκοντας τὸ λαὸ τὴν πνευματικὴ ζωή. Γιατὶ δὲν ἤθελε μόνο νὰ θρέψη τὰ σώματα, ἀλλὰ καὶ νὰ διδάξη καὶ τὴν ψυχή. γ΄ Κι ἀπὸ τὸν τόπο λοιπόν, καὶ μὲ τὸ ὅτι δὲν τοὺς ἔδωσε τίποτα περισσότερα ἀπὸ ψωμιὰ καὶ ψάρι καὶ ὅτι σ’ ὅλους πρόσφερε κι ἔκαμε κοινὸ τὰ ἴδια πράγματα καὶ σὲ κανέναν δὲν ἔδωσε περισσότερο ἀπ’ τὸν ἄλλο, τοὺς δίδαξε τὴν ταπεινοφροσύνη καὶ τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν ἀγάπη καὶ νὰ ἔχουν ἀγαθὲς διαθέσεις μεταξὺ τους καὶ νὰ τὰ θεωροῦν ὅλα κοινά. «Ἀφοῦ τὰ κομμάτιασε τὰ ἔδωσε στοὺς μαθητὰς κι οἱ μαθηταὶ στὸν κόσμο». Τὰ πέντε ψωμιὰ ἔκοψε κι ἔδωσε· καὶ τὰ πέντε στὰ χέρια τῶν μαθητῶν πολλαπλασιάζονταν. Καὶ δὲ σταματᾶ ὡς ἐδῶ τὸ θαῦμα ἀλλὰ δημιουργεῖ περισσεύματα καὶ περισσεύουν ὄχι ὁλόκληρα ψωμιὰ ἀλλὰ κομμάτια. Γιὰ νὰ δείξη ὅτι ἀπὸ κεῖνα τὰ ψωμιὰ ἦταν, τ’ ἀπομεινάρια καὶ νὰ μάθουν κι ὅσοι δὲν ἦσαν ἐκεῖ ὅ,τι εἶχε γίνει. Γι’ αὐτὸ κι ὅλας ἄφησε τὸν κόσμο νὰ πεινάση, γιὰ νὰ μὴ νομίση κανεὶς πὼς ὅ,τι ἔγινε ἦταν φαντασία. Γι’ αὐτὸ κι ἔκαμε νὰ γεμίσουν δώδεκα κοφίνια, γιὰ νὰ κρατήση κι ὁ Ἰούδας. Μποροῦσε βέβαια καὶ νὰ κατασιγάση τὴν πείνα, ἀλλὰ δὲ θὰ ἀντιλαμβάνονταν οἱ μαθηταὶ τὴ δύναμη γιατὶ αὐτὸ ἔγινε καὶ στὸν Ἠλία. Τόσο ξαφνιάστηκαν ἐδῶ οἱ Ἰουδαῖοι, ὥστε θέλησαν νὰ τὸν κάμουν καὶ βασιλιὰ μόλο ποὺ στ’ ἄλλα θαύματα καθόλου δὲν θέλησαν νὰ τὸ κάνουν αὐτό. Ποιὰ δικαιολογία νὰ βρεθῆ; Πῶς πολλαπλασιάζονταν τὰ ψωμιά; Πῶς βρέθηκαν μέσα στὴν ἔρημο; Πῶς ἔφτασαν γιὰ τὸσο κόσμο; Ἦσαν πέντε χιλιάδες χωρὶς τὶς γυναῖκες καὶ τὰ παιδιὰ τὸ πιὸ μεγάλο ἐγκώμιο τοῦ λαοῦ εἶναι αὐτό· ὅτι ἔμειναν κοντά του καὶ γυναῖκες καὶ ἄνδρες. Πῶς δημιουργήθηκαν τὰ περισσεύματα; Κι αὐτὸ δὲν εἶναι μικρότερο ἀπὸ τὸ ἄλλο. Κι ἦσαν τόσο πολλά, ὥστε νὰ γεμίσουν ἰσάριθμα μὲ τοὺς μαθητὰς κοφίνια; Οὔτε περισσότερα οὔτε λιγώτερα. Πῆρε λοιπὸν τὰ κομμάτια καὶ δὲν τὰ ἔδωσε στὸν κόσμο ἀλλὰ στοὺς μαθητὰς γιατὶ ὁ κόσμος ἦταν σὲ κατώτερη κατάσταση ἀπὸ αὐτούς. Κι ἀφοῦ τοὺς ἔκανε σημεῖο, ἀμέσως ἔκανε τοὺς μαθητὰς νὰ μποῦν στὸ πλοῖο καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὴν ἄλλη ὄχθη, ὥσπου νὰ διαλύση τὸν κόσμο. Γιατὶ ἄν, ὅταν ἦταν παρών, ἔμοιαζε νὰ δημιουργῆ φαντασίες, ὄχι νὰ κάμη πράγματα ἀληθινά, δὲ θὰ γινόταν ἔτσι κι ὅταν ἔλειπε. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς παραδίδοντας ὅσα εἶχαν γίνει σὲ λεπτομερῆ ἔλεγχο, διάταξε νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀπ’ αὐτὸν ἐκεῖνοι καὶ πῆραν τὰ σημάδια καὶ τὶς ἀποδείξεις τῶν θαυμάτων. Ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα ἐξηγεῖται κι ἀλλοιῶς· ὅταν πραγματοποιῆ κάτι μεγάλο, ἀπομακρύνει τὸν κόσμο καὶ τοὺς μαθητάς, διδάσκοντάς μας ὅτι ποτὲ δὲν πρέπει νὰ ἐπιδιώκουμε τὴ δόξα τῶν πολλῶν καὶ νὰ μὴ σέρνωμε κοντά μας τὸν κόσμο. Κι ὅταν λέη Ἀνάγκασε, δείχνει τὴν πολλὴ ἐπιμονὴ τῶν μαθητῶν. Τοὺς ἔβαζε νὰ ταξιδέψουν μὲ τὴν πρόφαση τοῦ κόσμου, ἐνῶ ἤθελε νὰ ἀνεβῆ ὁ ἴδιος στὸ βουνό. Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε, γιὰ νὰ μᾶς διδάξη μήτε μὲ τὸν κόσμο νὰ συναστρεφώμαστε ἀδιάκοπα, μήτε πάντα νὰ τὸν ἀποφεύγωμε ἀλλὰ νὰ κάνωμε τὸ καθένα ὅπως μᾶς ἐξυπηρετεῖ καὶ νὰ τὰ ἐναλλάσωμε ὅπως πρέπει. Ἄς μάθωμε λοιπὸν κι ἐμεῖς νὰ μένωμε κοντὰ στὸν Ἰησοῦ, ὄχι ὅμως γιὰ τὴν παραχώρηση τῶν ὑλικῶν, γιὰ νὰ μὴ μᾶς κατηγορήση ὅπως τοὺς Ἰουδαίους. Γιατὶ τοὺς λέει· Μὲ ζητεῖτε ὄχι ἐπειδὴ εἴδατε θαύματα ἀλλὰ ἐπειδὴ φάγατε ἀπὸ τὰ ψωμιὰ κι ἐχορτάσατε. Γι’ αὐτὸ κιόλα δὲν ἐπαναλαμβάνει αὐτὸ τὸ θαῦμα παρὰ δύο φορὲς μόνο, ὥστε νὰ μάθουν νὰ μὴ γίνωνται δοῦλοι τῆς κοιλιᾶς τους ἀλλὰ νὰ ζητοῦν ἀδιάκοποα τὰ πνευματικά. Γι’ αὐτὰ ἄς ἐνδιαφερώμαστε κι ἐμεῖς κι ἄς ζητοῦμε τὸν οὐράνιο ἄρτο κι ἅμα τὸν πάρωμε, ἄς διώξωμε κάθε βιοτικὴ φροντίδα. Γιατὶ ἄν ἐκεῖνοι τ’ ἄφησαν ὅλα, καὶ σπίτια καὶ πόλεις καὶ συγγενεῖς κι ἔμειναν στὴν ἔρημο καὶ μ’ ὅλη τὴν πεῖνα δὲν ἔφευγαν, πολὺ περισσότερο πρέπει ἐμεῖς, ποὺ πλησιάζομε τέτοιο τραπέζι, νὰ δείχνωμε μεγαλύτερη πενυματικότητα, πρῶτα νὰ ἐπιθυμοῦμε τὰ πνευματικὰ κι ἔπειτα ἀπ’ αὐτὰ νὰ ζητοῦμε τὰ ὑλικά. Γιατὶ κι ἐκεῖνοι κατηγοροῦνται ὄχι γιατὶ τὸν ἀναζήτησαν γιὰ τὸ ψωμί, ἀλλὰ ἐπειδὴ τὸν ζήτησαν γι’ αὐτὸ μονάχα καὶ πρὶν ἀπὸ τὰ ἄλλα. Ἄν περιφρονῆ κανένας τὰ μεγάλα δῶρα καὶ ἐνδιαφέρεται γιὰ τὰ μικρά, χάνει ἀκόμα κι ἐκεῖνα ποὺ ὁ δοτήρας τῶν ἀγαθῶν θέλει νὰ περιφρονοῦμε. Ὅπως πάλι ἄν ἐπιθυμοῦμε ἐκεῖνα, μᾶς τὰ προσθέτει κι αὐτά. Αὐτὰ εἶναι συμπλήρωση ἐκείνων. Τόσο εἶναι ἀσήματα καὶ μικρά, ἄν τὰ ἐξετάσωμε σὲ σχέση μὲ αὐτά, ἀκόμα κι ἄν εἶναι μεγάλα. Ἄς μὴ μᾶς ἀπασχολοῦν λοιπὸν αὐτὰ σοβαρά· ἀλλὰ ἄς θεωροῦμε ἀδιάφορη καὶ τὴν ἀπόκτηση καὶ τὴν ἀφαίρεσή τους. Καθὼς καὶ ὁ Ἰώβ, οὔτε ὅταν τὰ εἶχε προσπαθοῦσε νὰ τὰ κρατήση, οὔτε ὅταν τὰ ἔχασε τὰ ζητοῦσε. Γιατὶ βέβαια γι’ αὐτὸ τὰ λένε χρήματα, ὄχι γιὰ νὰ τὰ κρύψωμε στὴ γῆ, ἀλλὰ γιὰ νὰ χρησιμοποιήσωμε, ὅταν χρειαστῆ. Καὶ ὅπως κάθε τεχνίτης ἔχει τὴν τέχνη του ἔτσι κι ὁ πλούσιος δὲν ξαίρει οὔτε τὸ σίδηρο νὰ δουλεύη, οὔτε νὰ ναυπηγῆ, οὔτε νὰ ὑφαίνη, οὔτε νὰ κτίζη, οὔτε τίποτε ἄλλο. Ἄς μάθη λοιπὸν νὰ χρησιμοποιῆ τὸν πλοῦτο του ὅπως πρέπει, νὰ ἐλεῆ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη καὶ θὰ μάθη τέχνη καλύτερη ἀπ’ ὅλους ἐκείνους. δ΄. Αὐτὴ εἶναι ἀπ’ ὅλες ἐκεῖνες τὶς τέχνες ἀνώτερη. Τὸ ἐργαστήρι της ἔχει χτισθῆ στὸν οὐρανό. Τὰ ἐργαλεῖα της δὲν τὰ φτιάχνει ἀπὸ σίδηρο καὶ χλακὸ ἀλλὰ μὲ καλωσύνη καὶ καλή γνώμη. Αὐτῆς τῆς τέχνης δάσκαλος εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ ὁ Πατέρας του . Νὰ εἶστε, λέει, σπλαχνικοὶ, ὅπως ὁ Πατέρας μας στὸν οὐρανό. Καὶ τὸ ἀξιοθαύμαστο εἶναι ὅ,τι μόλο ποὺ εἶναι τόσο καλύτερη ἀπ’ τὶς ἄλλες οὔτε κόπο οὔτε χρόο θέλει νὰ κατορθωθῆ. Φτάνει νὰ τὸ θελήση κανεὶς καὶ κατωρθώθηκε τὸ πᾶν. Καὶ γιὰ νὰ τὸ δοῦμε κι αὐτὸ, ποιὰ εἶναι ἡ κατάληξή της; Εἶναι ὁ οὐρανός, τὰ οὐράνια ἀγαθά, ἡ ἀνείπωτη ἐκείνη δόξα, οἱ πνευματικὲς παστάδες, οἱ λαμπάδες, οἱ χαρούμενες, ἡ συντροφιὰ μὲ τὸ Νυμφίο, τὰ ἄλλα ποὺ κανένας λόγος, κανένας νοῦς δὲν μπορεῖ νὰ παραστήση. Ὥστε κι ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἄποψη ἔχει μεγάλη διαφορὰ ἀπὸ τὶς ἄλλες. Οἱ περισσότερες τέχνες μᾶς χρησιμεύουν στὴν παροῦσα ζωὴ μόνο, ἐνῶ αὐτὴ καὶ στὴ μέλλουσα. Κι ἄν τόσο διαφέρη ἀπὸ τὶς τέχνες ποὺ μᾶς εἶναι ἀπαραίτητες στὸ παρὸν, ὅπως ἡ ἰ ατρικὴ καὶ ἡ οἰκονομικὴ καὶ οἱ παρόμοιες πολὺ περισσότερο διαφέρει ἀπὸ τὶς ἄλλες, ποὺ ἄν τὶς ἐξετάση κανένας ἀκριβῶς, δὲν θὰ τὶς ἔλεγε κἄν τέχνες. Γι’ αὐτὸ οὔτε κἄν θὰ ἔλεγα πὼς εἶναι τέχνες. Σὲ τὶ μᾶς χρησιμεύεουν ἡ μαγειρικὴ καὶ καρυκευτικὴ τέχνη; Σὲ τίποτα. Εἶναι συνάμα ἄχρηστες καὶ βλαβερὲς καὶ καταστρέφουν τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχή, γιατὶ δείχνουν μεγάλη φιλοτιμία νὰ μπάσουν στὴ ζωὴ τὴν τρυφή, ποὺ εἶναι μητέρα ὅλων τῶν ἀσθενειῶν καὶ παθῶν. Κι ὄχι μόνο αὐτές. Μήτε τὴ ζωγραφική, μήτε τὴ διακοσμητικὴ θὰ τὶς λογάριαζα γιὰ τέχνες. Γιατὶ μόνο περιττὴ διακοσμητικὴ θὰ τὶς λογάριαζα ἐγὼ μὲ τὶς τέχνες. Γιατὶ μόνο περιττὴ δαπάνη προκαλοῦν. Ἐνῶ οἱ τέχνες πρέπει νὰ παρέχουν καὶ νὰ δημιουργοῦν τ’ ἀπαραίτητα συνελεστικὰ τῆς ζωῆς. Γι’ αὐτὸ μᾶς ἔδωσε ὁ Θεὸς τὴ σοφία, γιὰ νὰ βροῦμε τρόπους, ποὺ νὰ μποροῦμε νὰ οἰκονομοῦμε τὴ ζωή μας. Τὸ νὰ ζωγραφίζωντα ὅμως διάφορα ζῶα στοὺς τοίχους καὶ στὰ ὑφάσματα, ποῦ χρησιμεύει; Γι’ αὐτὸ καὶ τῶν ὑποδηματοποιῶν καὶ τῶν ὑφαντῶν ἡ τέχνη πρέπει νὰ ὑποστῆ πολλὲς περικοπές. Γιατὶ τὰ ποιὸ πολλὰ σημεῖα τους τὰ βρήκαν γιὰ κακό τους καταστρέφοντας τὴν ἀναγκαιότητά τους, ἀνακατεύοντας στὴν τέχνη τὴν κακοτεχνία. Τὸ ἴδιο ἔπαθε καὶ ἡ οἰκοδομική. Ἀλλὰ ὅπως αὐτήν, τὴν ἀποκαλῶ τέχνη, ὥσπου χτίζει σπίτια κι ὄχι θέατρα, ὥσπου τὰ ἀπαραίτητα κατασκευάζει κι ὄχι τὰ περιττά, τὸ ἴδιο καὶ τὴν ὑφαντουργική, τὴν ὀνομάζω τέχνη, ὥσπου ὑφαίνει ροῦχα καὶ σκεπάσματα καὶ δὲν μιμεῖται τὶς ἀράχνες διαδίδοντας πολὺ γελοῖα πράγματα καὶ ἀνεκδικήγητες βλακεῖες. Καὶ τὴν τέχνη τῶν ὑποδηματοποιῶν δὲ θὰ τὴ στερήσω τ’ ὄνομα τῆς τέχνης, ὥσπου κάνει ὑποδήματα. Ὅταν ὅμως βάζη τοὺς ἄνδρες νὰ χρησιμοποιοῦν γυναικεῖα σχέδια, καὶ τοὺς κάνη νὰ γίνωνται μαλθακοὶ καὶ λεπτοί, θὰ τὴν κατατάξωμε μέσα στὶς βλαβερὲς καὶ περιττὲς καὶ δὲ θὰ τὴν ποῦμε τέχνη. Γνωρίζω ὅτι θὰ θεωρηθῆ ἀπὸ πολλοὺς πὼς εἶμαι σχολαστικὸς νὰ κάθωμαι καὶ νὰ λεπτολογῶ. Γι’ αὐτὸ ὅμως καὶ δὲ θὰ σταματήσω. Ὅλων τῶν κακῶν ἡ αἰτία εἶναι αὐτή· ὅτι νομίζουν ὅλοι πὼς αὐτὰ εἶναι μικρὰ ἁμαρτήματα καὶ γι’ αὐτὸ δὲν τὰ προσέχουν. Ὑπάρχει πιὸ μικρὸ ἁμάρτημα, λέει, νὰ ἔχη κανένας περιποιημένο καὶ γυαλισμένο παπούτσι, καλοβαλμένο στὸ πόδι του; Θέλετε λοιπὸν ν’ ἀπαντήσω σ’ αὐτὸν καὶ νὰ παρουσιάσω πόση ἀσχημία ἔχει τὸ πρᾶγμα καὶ νὰ μὴ θυμώσετε; Ἤ μᾶλλον, κι ἄν θυμώνετε, δὲ θὰ δώσω πολλὴ σημασία. Σεῖς εἴστε αἴτιοι τῆς ἀνοησίας αὐτῆς, σεῖς ποὺ δὲν τὸ θεωρεῖτε οὔτε ἁμάρτημα κι ἔτσι μ’ ἀναγκάζετε νὰ ἀναλάβω τὴν κατηγορία τῆς ἀσωτίας.
ε΄ Ἄς τὸ ἐξετάσωμε λοιπὸν κι ἄς δοῦμε τί λογῆς κακὸ εἶναι. Ὅταν μὲ τὶς κλωστὲς τοῦ μεταξοσκώληκα ποὺ δὲν εἶναι καλὸ νὰ ὑφαίνωνται οὔτε στὰ ροῦχα, ὅταν μ’ αὐτὲς κάνατε ραφὲς στὰ παπούτσια, πόσο ἄξια γιὰ κοροϊδία καὶ γέλοιο γίνονται αὐτά; Ἄν περιφρονῆτε τὴ δική μου γνώμη, ἀκοῦστε τὴ φωνὴ τοῦ Παύλου, ποὺ ἀπαγορεύει μὲ πολλὴ σφοδρότητα αὐτὰ καὶ τὸτε θὰ νιώσετε τὸ γελοῖο. Τί μᾶς λέει ἐκεῖνος; Μὴν παρουσιάζεστε μὲ πλεγμένα μαλλιὰ καὶ χρυσάφια, καὶ μαργαριτάρια καὶ πολυτελῆ ροῦχα. Γιὰ πιὰ συγγνώμη θὰ εἶσαι ἄξιος, ὅταν ὁ Παῦλος μήτε στὴν ὕπανδρη γυναῖκα δὲν ἐπιτρέπη νὰ βάλη πολυτελῆ ροῦχα, ἐνῶ σὺ ἐπεκτείνεις καὶ στὰ παπούτσια αὐτὴ τὴ βλακεία καὶ ἐφευρίσκεις μύριους τρόπους γι’ αὐτὴ τὴ γελοιότητα; Κατασκευάζεται τάχα τὸ πλοῖο, βρίσκονται οἱ ναῦτες, ὁ ναύκληρος κι ὁ κυβερνήτης καὶ τὸ πανὶ ἀνοίγεται και διαπλέεται τὸ πέλαγος κι ἀφήνοντας γυναίκα καὶ παιδιὰ καὶ πατρίδα καὶ τὴν ζωὴ του ἀκόμα ὁ ἔμπορος παρδίδει στὰ κύματα κι ἔρχεται στὴ χώρα τῶν βαρβάρων κι ὑποφέρει ἀμέτρητους κινδύνους γι’ αὐτὲς τὶς κλωστές, γιὰ νὰ τὶς πάρετε σεῖς ὕστερ’ ἀπ’ ὅλα αὐτά, νὰ τὶς ράψετε πάνω στὰ παπούτσια σας καὶ νὰ στολίσετε τὸ δέρμα; Τί χειρότερο μπορεῖ νὰ γίνη ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἀνοησία; Δὲν ἦσαν ἔτσι τὰ παλιά, ἀλλὰ πράγματα ποὺ ταίριαζαν σὲ ἄνδρες. Αὐτὰ μὲ κάνουν περιμένω, ὅτι μὲ τὸ πέρασμα τοῦ καιροῦ, οἱ νέοι μας θὰ φορέσουν καὶ παπούτσια γυναικῶν καὶ δὲ θὰ ντρέπωνται. Καὶ τὸ χειρότερο, ὅτι οἱ πατέρες μόλο ποὺ βλέπουν αὐτὰ δὲν ἀγανακτοῦν ἀλλὰ νομίζουν ὅτι τὸ πρᾶγμα εἶναι ἀδιάφορο. Θέλετε νὰ πῶς καὶ τὸ ἀκόμα χειρότερο, ὅτι αὐτὰ συμβαίνεουν τὴ στιγμὴ ποὺ ὑπάρχουν πολλοὶ φτωχοί; Θέλετε νὰ φέρω μπορστά σας, τὸν πεινασμένο Χριστό, τὸ γυμνό, τὸν περιπλανώμενο παντοῦ, τὸ φυλακισμένο; Καὶ δὲ θὰ γίνετε ἄξιοι νὰ πέσουν πάνω σας πολλοὶ κεραυνοὶ ν’ ἀφήνετε ἐκείνους χωρὶς τὴν ἀπαραίτητη τροφὴ ἀλλὰ νὰ στολίζετε μὲ τόσο ζῆλο τὰ δέρματα; Κι ὁ ἴδιος ὅταν νομοθετοῦσε στοὺς μαθητὰς δὲν τοὺς ἄφηνε μήτε παπούτσια νὰ ἔχουν. Ἐμεῖς, ὅμως ὄχι μόνο δὲ δεχόμαστε νὰ βαδίζωμε ἀνυπόδητοι ἀλλὰ οὔτε ὅπως πρέπει ποδεμένοι. Τί χειρότερο μπορεῖ νὰ γίνη ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἀταξία, ἀπ’ αὐτὴ τὴ γελοιότητα; Αὐτὰ χαρακτηρίζουν μιὰ ψυχὴ μαλθακὴ καὶ σκληρὴ κι ὡμὴ κι ἀκατάστατη καὶ ματαιόσχολη. Πότε θὰ μπορέση νὰ προσέξη σὲ κάτι ἀπαραίτητο αὐτὸς ποὺ ἀπασχολῆται μὲ αὐτὰ τὰ περιττά; Πότε θὰ δεχθῆ ὁ νέος τοῦ εἴδους αὐτοῦ νὰ φροντίση γιὰ τὴν ψυχὴ καὶ νὰ σκεφθῆ κἄν ὅτι ἔχει ψυχή; Γιατὶ ὅποιος ἀναγκάζεται ν’ ἀσχολῆται μ’ αὐτὰ θὰ γίνη μικροπρεπὴς καὶ σκληρὸς, ὅποιος γι’ αὐτὰ παραμελῆ τοὺς φτωχοὺς καὶ χωρὶς καθόλου ἀρετή, ὅποιος ξοδεύει σ’ αὐτὰ ὅλο τὸ ζῆλο του. Γιατὶ αὐτὸς ποὺ προσέχει τὰ πλεονεκτήματα τῶν νημάτων ἤ τὴν ποιότητα τοῦ χρώματος καὶ τὰ σχέδια ποὺ κάνουν αὐτὰ τὰ ὑφάσματα, πότε θὰ μπορέση νὰ κοιτάξη στὸν οὐρανό; Πότε τὴν ὁμορφιὰ τοῦ οὐρανοῦ θὰ θαυμάση αὐτὸς ποὺ εἶναι κυριευμένος ἀπὸ τὴν ὁμορφιὰ τῶν δερμάτων καὶ σκύβει πρὸς τῆ γῆ; Κι ὁ Θεὸς ἅπλωσε τὸν οὐρανό, καὶ ἄναψε τὸν ἥλιο, τραβῶντας πρὸς τὰ ἄνω τὰ βλέμματα. Σὺ ὅμως ἀναγκάζεις τὸν ἑαυτὸ σου νὰ σκύβη πρὸς τὴ γῆ κατὰ τὴ μεριὰ τῶν χοίρων καὶ ἀκολουθεῖς τὸν διάβολο. Γιατὶ ὁ πονηρὸς αὐτὸς δαίμονας ἐπινόησε αὐτὴ τὴν ἀσχήμια, ἀπομακρύνοντάς σε ἀπὸ ἐκείνη τὴ ὁμορφιά. Γι’ αὐτὸ σ’ ἔσυρε ἐδῶ καὶ παραμερίζεται ὁ Θεὸς ποὺ δείχνει τὸν οὐρανὸ ἀπὸ τὸν διάβολο ποὺ δείχνει τὰ δέρματα. Κι οὔτε ποὺ εἶναι δέρματα, ἔργα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ βλακεία καὶ κακοτεχνία. Σκυμμένος λοιπὸν στὴ γῆ τριγυρίζει ὁ νέος, ποὺ ἔχει λάβει ἐντολὴ νὰ μελετᾶ τὰ οὐράνια, καὶ πιὸ πολὺ ὐπερηφανεύεται γι’ αὐτὰ παρὰ ἄν κατώρθωνε κάτι ἀπὸ τὰ ὑψηλά. Περπατᾶ στὴν ἀγορὰ πατῶντας στὶς ἄκρες τῶν ποδιῶν του καὶ δημιουργεῖ στὸν ἑαυτὸ του ἐνοχλήσεις καὶ στενοχώριες περιττὲς μὴν τὰ χαλάση μὲ τὶς λάσπες τὸ χειμῶνα καὶ μὴν τὰ σκεπάση ἡ σκόνη τὸ καλοκαίρι. Τί λές, καημένε; Ὁλόληρη τὴν ψυχὴ σου ἔρριξες στὴ λάσπη γι’ αὐτὴ τὴν ἀσωτία κι ἐνῶ ἀδιαφορεῖς ἄν σέρνεται στὸ χῶμα, μοχθεῖς τόσο πολὺ γιὰ τὰ ὑποδήματα; Μάθε νὰ τὰ χρησιμοποιῆς ὀθρὰ καὶ ντράπου νὰ δίνης σ’ αὐτὰ τὸση σημασία. Τὰ παπούτσια ἔγιναν γιὰ νὰ πατοῦμε τὴ λάσπη καὶ τὶς ἀκαθαρσίες τοῦ ἐδάφους. Ἄν αὐτὸ σὲ στενοχωρῆ, κρέμασέ τα στὸ λαιμό σου ἤ φόρεσέ τα στὸ κεφάλι σου.
στ΄. Γελᾶταε μ’ αὐτὰ ποὺ ἀκοῦτε· ἐμένα μοῦ φέρνει δάκρυα ἡ μανία τους κι ὁ ζῆλος τους αὐτός. Ἀφοῦ μὲ πιὸ πολλὴ εὐχαρίστηση θὰ λέρωναν τὸ σῶμα τους μὲ τὴν λάσπη παρὰ ἐκεῖνα τὰ δέρματα. Κι ἔτσι ἀποδεικνύονται μικρολόγοι καί, μὲ ἄλλο τρόπο πάλι, φιλοχρήματοι. Αὐτὸς ποὺ συνήθισε νὰ δείχνη μανία καὶ ζῆλο σὲ τέτοια καθὼς καὶ στὰ ρο[ουχα καὶ σ’ ὅλα τὰ ἄλλα ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ μεγάλα ἔξοδα καὶ μεγάλα εἰσοδήματα. Κι ἄν ἔχη φαντασμένο πατέρα αἰχαμαλωτίζεται περισσότερο τροφοδωτῶντας τὴν ἄτοπη ἐπιθυθμία του, ἄν πάλι μικροπρεπῆ ἀναγκάζεται σὲ ἄλλες ἀσχημίες, γιὰ νὰ βρῆ τὰ χρήματα ποὺ τοῦ χρειάζονται. Γιὰ τέτοιους λόγους πολλοὶ νέοι καὶ τὰ νιάτα τους πούλησαν κι ἔγιναν παράσιτοι σ’ εὔπορους, κι ἄλλες δουλικὲς ὑπηρεσίες ὑπέμειναν μ’ αὐτὸ τὸ τίμημα ἱκανοποιῶντας τὶς τέτοιες ἐπιθυμίες τους. Εἶναι φανερὸ ἀπ’ αὐτὰ ποὺ εἶπα, ὅτι αὐτὸς καὶ φιλοχρήματος θὰ γίνη καὶ μικροπρεπὴς κι ἀπ’ ὅλους πιὸ ἀνίκανος γιὰ τὰ ἀπαραίτητα κι ὅτι θὰ ὑποχρεωθῆ νὰ κάνη σειρὰ ἀπὸ λάθη. Καὶ δὲ θὰ ἀντιτείνη κανένας ὅτι θὰ γίνη σκληρὸς καὶ κενόδοξος. Σκληρός, γιατὶ ὅταν συναντήση τὸ φτωχὸ ἀπὸ τοῦ καλλωπισμοῦ τὸν πόθο νομίζει ὅτι οὔτε τὸν εἶδε κἄν, κι ἐνῶ αὐτὰ στολίζει μὲ χρυσάφι γιὰ κεῖνον ἀδιαφορεῖ ποὺ λιμοκτονεῖ. Κενόδοξος, ὅταν βασανίζεται νὰ ζητᾶ καὶ στὰ μικρὰ τὸ θαυμασμὸ ὅσων τῶν βλέπουν. Τόσο πολύ, νομίζω, οὔτε στρατηγός δὲν περηφανεύεται γιὰ τὰ στρατόπεδα καὶ τὰ τρόπαιά του, ὅπως οἱ ἀνήθικοι νέοι γιὰ τὴν περιποίηση τῶν παπουτσιῶν τους, γιὰ τὰ μακρυὰ φορέματα καὶ τὸ κοψιμο τῶν μαλλιῶν. Ἐνῶ αὐτὰ εἶναι ἔργα ἄλλων τεχνιτῶν. Κι ἄν γιὰ ξένα ἔργα δὲν παύουν τὴν κενοδοξία τους, πότε γιὰ τὰ δικὰ τους θὰ τὴ σταματήσουν; Νὰ σᾶς πῶ κι ἄλλα χειρότερα ἀπ’ αὐτὰ ἤ εἶναι ἀρκετὰ καὶ τοῦτα; Εἶναι ἀνάγκη νὰ σταματήσω ἐδῶ τὸ λόγο μου. Αὐτὰ τὰ εἶπα γιὰ ὅσους φέρνουν ἀντιρρήσεις ὅτι τὸ πρᾶγμα δὲν εἶναι καθόλου κακό. Γνωρίζω ὅτι πολλοὶ ἀπὸ τοὺς νέους δὲ θὰ δώσουν καμμιὰ προσοχὴ παρασυρεμένοι ἀπὸ τὸ πάθος τους. Δὲν ἔπρεπε ὅμως νὰ σωπάσω γι’ αὐτό. Οἱ φρόνιμοι καὶ πνευματικὰ ὑγιεῖς γονεῖς θὰ κατορθώσουν νὰ τοὺς ὁδηγήσουν καὶ χωρὶς νὰ θέλουν ἐκεῖνοι στὸ δρόμο τῆς κοσμιότητας. Ἄς μὴ λέμε λοιπὸν ὅτι δὲν ἔχει σημασία αὐτὸ καὶ δὲν εἶναι τίποτε ἐκεῖνο· αὐτὴ ἡ ἀντίληψη τὰ κατάστερεψε ὅλα. Ἔπρεπε καὶ σ’ αὐτὰ νὰ τοὺς κατευθύνουν καὶ σ’ αὐτὰ ποὺ φαίνονται μικρὰ καὶ νὰ τοὺς κάνουν σεμνούς, μεγαλόψυχους, ἀνώτερους ἀπὸ ἐξωτερικὴ ἐμφάνιση. Ἔτσι θὰ τοὺς δοῦμε δόκιμους καὶ στὰ μεγάλα. Ποιὸ πρᾶγμα εἶναι μηδαμινώτερο ἀπὸ τὴ μάθηση τοῦ ἀλφαβήτου; Ἀπ’ αὐτὸ ὅμως γίνονται καὶ οἱ ρήτορες κι οἱ σοφιστὲς κι οἱ φιλόσοφοι. Κι ἄν ἀγνοήσουν αὐτὸ, μήτε ἐκεῖνα δὲ θὰ τὰ μάθουν ποτέ. Δὲν μιλῶ μόνο γιὰ τοὺς νέους ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς γυναῖκες καὶ τὶς νέες. Κι αὐτὲς μπορεῖ νὰ κατηγορηθοῦν γιὰ τέτοια σφάλματα καὶ τόσο περισσότερο ὅσο στὴν νέα ταιριάζει ἡ σεμνότητα. Θωρήσετε λοιπὸν ὅτι καὶ γιὰ σᾶς λέγονται ὅσα εἶπα γι’ αὐτοὺς, γιὰ νὰ μὴ χρειαστῆ ἐπανάληψη τῶν ἴδιων. Ἄς κλείσω τὸ λόγο μὲ εὐχή. Ὅλοι ἐσεῖς εὐχηθῆτε μαζί μου, νὰ μπορέσουν οἱ νέοι μας νὰ ζήσουν μὲ σεμνότητα καὶ νὰ φτάσουν σὲ ἀνάλογα γηρατειά. Ὅποιοι δὲν ζοῦν ἔτσι, δὲν εἶναι καλὸ νὰ φτάσουν στὸ γῆρας, ὅποιοι ὅμως καὶ στὰ νιᾶτα τους ἔχουν τὴ φρόνηση τῶν γερόντων, εὔχομαι νὰ φτάσουν σὲ βαθιὰ γεράματα καὶ καλῶν παιδιῶν νὰ γίνουν πατέρες ,τοὺς γονεῖς τοὺς νὰ εὐχαριστήσουν καὶ πρὸ πάντων τὸ δημιουργό τους Θεό, καὶ νὰ βγάλουν ἀπὸ πάνω τους κάθε νόσο, ὄχι μόνο τῶν παπουτσιῶν καὶ τῶν ρούχων ἀλλὰ καὶ τὴν ἄλλη ὅλη. Γιατὶ σὰν τὰ χωράφια ποὺ ἐκχερσώνονται εἶναι καὶ ἡ νοεότητα ποὺ παραμελεῖται φυτρώνοντας πολλὰ κι ἀπὸ παντοῦ ἀγκάθια. Ἄς ἀνάψωμε λοιπὸν τὴ φωτιὰ τοῦ Πνεύματος κι ἄς κάψωμε τὶς πονηρὲς ἐπιθυμίες , ἄς ἀνανεώσωμε τοὺς ἀγροὺς κι ἄς τοὺς ἑτοιμάσωμε νὰ δεχτοῦν τὴ σπορὰ καὶ ἄς παρουσιάσωμε τοὺς δικοὺς μας νέους πιὸ φρόνιμους ἀπὸ τοὺς γέροντες τῶν ἄλλων. Τὸ ἀξιοθαύμαστο εἶναι νὰ λάμπη ἡ σωφροσύνη στὰ νιᾶτα, γιατὶ ὁ συνετὸς γέροντας δὲν ἔχει πολλὴ ἀμοιβή, ἐπειδὴ ἡ ἡλικία του δίνει ἀλάθευτη ἀσφάλεια. Τὸ ἀπροδόκητο εἶναι τοῦτο· μέσα στὰ κύματα ν’ ἀπολαβαίνης τὴ γαλήνη, νὰ μὴν καίεσαι μέσα στὸ καμίνι, στὰ νιᾶτα σου νὰ μὴν ἀκολασταίνης. Αὐτὰ ἄς ἔχωμε στὸ νοῦ, κι ἄς μιμηθοῦμε τὸ μακάριο Ἰωσήφ, ποὺ μέσα ἀπ’ ὅλα αὐτὰ ἔλαμψε ἡ ἀρετὴ του, γιὰ νὰ ἐπιτύχωμε καὶ τὰ ἴδια στεφάνια. Ἄς γίνη δυνατὸ νὰ τὰ ἀπολαύσωμε ὅλοι μας μὲ τὴ χάρη καὶ τὴ φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ. Σ’ αὐτὸν καὶ στὸν Πατέρα καὶ στὸ Πνεῦμα ἄς εἶναι ἡ δόξα, τώρα καὶ πάντα καὶ στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.
|
Μητροπολίτου Τρίκκης καὶ Σταγῶν Διονυσίου
Πατερικὸν Κυριακοδρόμιον
Τόμος Δεύτερος
Ἀθῆναι 1969
σελ.204-217
Πηγή: Αναβάσεις
Αριθ. Πρωτ. 36
Εν Δελβινακίω τη 24η Ιουλίου 2015
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. ΑΝΔΡΕΑΣ, έκανε τις ακόλουθες δηλώσεις :
«Με οδυνηρή έκπληξη εδιάβασα στην Γιαννιώτικη Εφημερίδα «ΠΡΩΪΝΟΣ ΛΟΓΟΣ», της 22ας Ιουλίου 2015, την είδηση, ότι επαναχορηγείται η σύνταξη στους ανασφάλιστους Ομογενείς από την Ρωσία, καθώς και στους Έλληνες Βορειοπειρώτες, η οποία είχε διακοπή την 1η Ιανουαρίου 2013.
Βέβαια, οι εκ Ρωσίας Ομογενείς διαμένουν ήδη στην Ελλάδα και, επομένως, δεν τίθεται θέμα μονίμου διαμονής στην χώρα μας, όπως, σύμφωνα με το δημοσίευμα, απαιτείται να διαμένουν μονίμως εδώ, προκειμένου να τους χορηγηθή η σύνταξη.
Οι Βορειοηπειρώτες, όμως; Είναι δυνατόν «να διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα τα 10 έτη πριν την υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση και να εξακολουθούν να διαμένουν κατά την διάρκεια της συνταξιοδότησής τους»; Όπως έχω επανειλημμένως τονίσει, αυτή η αντιμετώπιση των αδελφών μας είναι ανάλγητη και αψυχολόγητη. Γιατί οι ηλικιωμένοι, που παραμένουν στην γη των προγόνων τους, αυτοί κρατάνε «ανοιχτά» τα χωριά της Βορείου Ηπείρου. Εάν, λοιπόν, τους ξεσπιτώσετε με αυτή την εξωφρενική διάταξη, ξέρετε τι θα γίνη ; Επειδή φαίνεται ότι δεν ξέρετε, θα σας το πω εγώ, που σχεδόν πενήντα χρόνια τώρα, ζω και βλέπω και ακούω το δράμα των αδελφών μας Βορειοηπειρωτών.
Κ α ι θ α κ α τ α λ α β ε τ ε, α σ φ α λ ω ς, τ η ν ο δ υ ν η ρ η ε κ π λ η ξ η μ ο υ.
Θα βάλετε εσείς ταφόπλακα στην ιερή γη της Βορείου Ηπείρου. Τα χωριά της, κυρίως, θα ρημάξουν, προς μεγάλη χαρά των Αλβανών και των «Τσάμηδων», που με κάθε τρόπο θέλουν να εκδιώξουν τους Ομογενείς Έλληνες αδελφούς, αφού και τώρα, που υπάρχει στην γειτονική χώρα ... «δημοκρατία», προσπαθούν με πλαστά τουρκικά δήθεν έγγραφα να αρπάξουν την γη των Βορειοηπειρωτών, ενώ παράλληλα ασκούν βία και τρομοκρατία, αποδεικνύοντας ότι είναι καλοί μαθητές του Αλβανού δικτάτορα Ενβέρ Χότζα.
Λοιπόν; Λοιπόν ξαναμελετήστε το θέμα αυτό και κάνετε ό,τι πρέπει, για να μη προστεθή άλλη μία «χαμένη πατρίδα», κοντά σε άλλες, που εξ αιτίας των τραγικών μας σφαλμάτων τις εχάσαμε... Δείξτε, επομένως, αγάπη, συμπόνοια και στοργή, σ’ αυτούς που έζησαν 45 ολόκληρα χρόνια στο απάνθρωπο Χοτζικό καθεστώς. Και, επί τέλους, ακούστε την φωνή του Θεού: «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης» (Ησαΐου κστ 9).
Οι καιροί είναι εξόχως δύσκολοι. Στο χέρι σας είναι να σώσετε την Βόρειο Ήπειρο από τον αφανισμό. Δώστε την, πενιχρή άλλωστε, σύνταξη στους αδελφούς μας, που παραμένουν στην γη των πατέρων τους. Όχι στην μιζέρια. Ναι στην πλατειά καρδιά. Γιατί, μη ξεχνάτε, ότι κάποτε, αργά η γρήγορα, θα λογοδοτήσετε και σεις και όλοι μας μπροστά στον δίκαιο Θεό και στην αδέκαστη Ιστορία».
(Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως)
Πηγή: Θρησκευτικά
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
(ὑπ' ἀριθ. 133/2015)
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
«Διά τοῦτο καί ὁ φιλάνθρωπος Θεός, κηδόμενος τῆς ἡμῶν σωτηρίας, εἰς δύο διεῖλε (διέκρινε) βίους τήν τῶν ἀνθρώπων διαγωγήν, συζυγίαν λέγω καί παρθενίαν, ἵνα, ὁ μή δυνάμενος ὑπενεγκεῖν (νά ὑπομείνῃ) τόν τῆς παρθενίας ἆθλον, ἔλθοι ἐπί συνοίκησιν γυναικός ...» (Μεγ. Βασιλείου, P.G. 31, παράγρ.1, σελ.625-628).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!
Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία τιμᾶ σήμερα τήν ἱερή μνήμη τῶν 630 Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων τῆς τετάρτης (Δ') Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού συνῆλθε τό 451 μ.Χ. εἰς τήν Χαλκηδόνα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἡ Ἁγία αὐτή Οἰκουμενική Σύνοδος ἐδογμάτισε τήν ἕνωσιν εἰς τό πρόσωπον τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ τῶν δύο φύσεων, τῆς θείας καί τῆς ἀνθρωπίνης, ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας εἶναι τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος, ἐκτός ἁμαρτίας.
Ὁ Ἀρχηγός τῆς Πίστεως καί τῆς Σωτηρίας μας Ἰησοῦς Χριστός μᾶς παρέδωκε τήν ἁγία καί ἀμώμητη χριστιανική μας πίστι καί τό τέλειο πρότυπο τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Καί, ὅπως μᾶς εἶπε προηγουμένως ὁ Μέγας Βασίλειος, «γι' αὐτό τόν λόγο καί ὁ φιλάνθρωπος Θεός, ἐπειδή ἐφρόντιζε γιά τή σωτηρία μας, διέκρινε καί διεχώρισε σέ δύο τρόπους ζωῆς τήν διαγωγή τῶν ἀνθρώπων, τήν συζυγία καί τήν παρθενία, τήν συζυγική καί τήν παρθενική καί ἀφιερωμένη στόν Θεό ζωή. Καί τό καθώρισε αὐτό ὁ Θεός γιά νά ἔχη τήν δυνατότητα ὁ ἄνδρας, πού δέν ἠμπορεῖ νά κατορθώσῃ τόν ἆθλο τῆς παρθενίας, νά συγκατοικήση μέ γυναῖκα, μέ τήν Θεία εὐλογία τοῦ Γάμου. Διότι γνωρίζει, ὅτι θά τοῦ ζητηθῇ λόγος σωφροσύνης (δηλ. ψυχοσωματικῆς καθαρότητος) καί ἁγιασμοῦ καί ὁμοιώσεώς του πρός τούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι διεκρίθησαν στή ζωή τῆς συζυγίας καί στήν τεκνοτροφία».
Ἡ Ὁσία Μακρίνα, ἡ ἀδελφή τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, πού ἑορτάζουμε σήμερα τήν μνήμη της, μαζί μέ τά ἄλλα 4 ἀδέλφια της (τόν ἅγιο Βασίλειο, τόν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης, τόν ἅγιο Πέτρο Ἐπίσκοπο Σεβαστείας καί τόν Ὅσιο Ναυκράτιο), ἦσαν τέκνα ἁγίων γονέων, τοῦ Βασιλείου καί τῆς Ἐμμελείας καί συναγάλλονται καί συγχορεύουν ἤδη εἰς τό Οὐράνιο πνευματικό στερέωμα ὡς μία ἑπτάριθμη οἰκογένεια ἁγίων.
Ὁ εὐλογημένος αὐτός καί ἱερός γάμος τῶν ἁγίων Βασιλείου καί Ἐμμελείας καί ὅλων διαχρονικά τῶν ἁγίων καί δικαίων καί εὐσεβῶν γονέων τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἀποτελεῖ τήν ἁγία καί πνευματική μήτρα τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανικός Γάμος συνιστᾷ μέγα καί ἱερώτατο Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐθεσπίσθη «εἰς βοήθειαν καί διαδοχήν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων» καί εἶναι θέλημα Θεοῦ˙ «σόν θέλημά ἐστιν ἡ ἔννομος συζυγία καί ἡ ἐξ αὐτῆς παιδοποιΐα» (Ἀκολουθία τοῦ Γάμου).
Εἰς τό βιβλίο τῆς Γενέσεως τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (κεφ.β', στίχ.18, 21-25), μετά τήν δημιουργία τοῦ κόσμου καί τοῦ πρωτοπλάστου Ἀδάμ «...εἶπε Κύριος ὁ Θεός˙ οὐ καλόν εἶναι τόν ἄνθρωπον μόνον˙ ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθόν κατ' αὐτόν...». Καί μετά τήν δημιουργία τῆς Εὔας ἀπό τήν πλευρά τοῦ Ἀδάμ, εἶπεν ὁ Ἀδάμ, ὅταν εἶδε τήν Εὔα : «Τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καί σάρξ ἐκ τῆς σαρκός μου˙ αὔτη κληθήσεται γυνή ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρός αὐτῆς ἐλήφθη αὕτη. Ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα καί προσκολληθήσεται πρός τήν γυναῖκα αὐτοῦ, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν».
Αὐτή εἶναι ἡ βούλησις τοῦ Θείου Δημιουργοῦ διά τήν συζυγική, οἰκογενειακή καί κοινωνική ζωή τῶν ἀνθρώπων, ἡ ὁποία εὐλογεῖται καί ἱερολογεῖται μέ τό ἱερό Μυστήριο τοῦ Ὁρθοδόξου Χριστιανικοῦ Γάμου. Οἱ δύο ἄλλες μορφές συμβιώσεως ἑτεροφύλων ζευγῶν, δηλ. ὁ πολιτικός καλούμενος «γάμος» καί τό «σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης» δέν πρέπει νά ἔχουν καμμία θέσι καί κανένα λόγο ὑπάρξεως μέσα εἰς τήν ζωήν τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ. Ἀφοροῦν μᾶλλον σέ ὡρισμένες κατηγορίες ἑτεροδόξων ἤ καί σέ ἀλλοθρήσκους ἤ ἀθέους. Διότι, εἴτε μέ τόν ἕνα τρόπο, εἴτε μέ τόν ἄλλο, καταργεῖται τό ἱερό Μυστήριο τοῦ Γάμου. Οὔτε, ἐπίσης, εἶναι ὀρθόν καί κανονικόν, κατά τήν Ἱερή Παράδοσι τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας καί κατά τούς Θείους καί Ἱερούς Κανόνας της, νά προηγοῦνται εἰς τήν ζωήν τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν δι' ἐπαγγελματικούς ἤ κοινωνικούς καί οἰκονομικούς δῆθεν λόγους τά δύο αὐτά σχήματα συμβιώσεως (ὁ πολιτικός «γάμος» καί τό «σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης»), παρ' ὅτι ἔχουν τόν μανδύα τῆς νομιμότητος μέ νόμους τοῦ Κράτους - ἀφοῦ διά τόν Ὀρθόδοξο πιστό ἀσφαλῶς δέν ἠμπορεῖ νά εἶναι «ὅ,τι νόμιμο καί ἠθικό»- καί ἀργότερα νά ἀκολουθῇ ἡ ἱερολογία τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου, ὅταν μάλιστα ὑπάρχουν καί τέκνα. Ἀσχέτως, ἑάν ἡ Ἐκκλησία μας, ὡς φιλόστοργος Μητέρα, συγκαταβαίνει μέ ἀγάπη καί «κατ' οἰκονομίαν» καί φιλανθρωπίαν παρέχει τήν εὐλογία τελέσεως ἐκ τῶν ὑστέρων τοῦ Ἱεροῦ Μυστηρίου.
Ἅγιοι Πατέρες καί ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
Ὅλα τά ἀνωτέρω γράφονται καί ἐπισημαίνονται γιά ἕνα πρόσθετο καί πολύ σοβαρό λόγο. Ὡς γνωστόν ἐπιχειρεῖται καί εἰς τήν πατρίδα μας ἡ νομοθετική ρύθμισις τῆς ἐπεκτάσεως τοῦ «συμφώνου ἐλεύθερης συμβίωσης» καί σέ «ὁμόφυλα ζεύγη» ἐξ ἐπιδράσεως ἀπό τήν ἤδη ἰσχύουσα Εὐρωπαϊκή νομοθεσία!
Ἤδη, πρό δεκαπενθημέρου στό νησί μας, στό Παναγιοσκέπαστο καί εὐλογημένο νησί τῆς Μυρτιδιώτισσας, ἔγινε, σύμφωνα μέ εἰδική ἀνάρτησι στό internet, «γάμος» καί «ἐπίσημη τελετή» σέ ξενοδοχεῖο τοῦ νησιοῦ μας ἑνός «ὁμόφυλου ζευγαριοῦ» ἀπό τήν Αὐστραλία! Μέ τήν παρουσία συγγενῶν καί φίλων καί μικρῶν παιδιῶν, πού ἔρριχναν ρύζι καί ἐπικροτοῦσαν τά γενόμενα, ἔγινε τό «στεφάνωμα» δύο ἀτόμων τοῦ ἀρσενικοῦ φύλου! Κύριε ἐλέησον.
Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἁγιογραφικός καί Πατερικός λόγος καί οἱ Ἱεροί Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποδοκιμάζουν τά θλιβερά αὐτά φαινόμενα ἠθικοῦ ἐκτροχιασμοῦ καί ἐκφυλισμοῦ, τά ὁποῖα παραπέμπουν σέ βιβλικές ἐποχές πνευματικῆς διαστροφῆς καί καταρρακώσεως τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ἐποχές κατακλυσμοῦ καί καταστροφῆς τῶν Σοδόμων καί τῆς Γομόρρας, ὅταν ἀπεφάσισε ὁ Θεός νά τιμωρήσῃ καί νά ἀφανίσῃ παραδειγματικά τούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς ἐκείνης «διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας» (Γεν. 6, 3).
Ἐνδεικτικά, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στό πρῶτο κεφάλαιο τῆς πρός Ρωμαίους ἐπιστολῆς του (Ρωμ. α' 24-28) ἀναφέρεται σέ παρόμοιες ἔκφυλες καταστάσεις ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς του καί ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης στό Ἱερό Βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως παραγγέλλει ἐπιτακτικά : «ἔξω οἱ κύνες καί οἱ φαρμακοί (μάγοι) καί οἱ πόρνοι καί οἱ φονεῖς καί οἱ εἰδωλολάτραι καί πᾶς ὁ φιλῶν καί ποιῶν τό ψεῦδος» (Ἀποκ. κβ', 15).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Σκοπός τῆς παρούσης Ποιμαντορικῆς Ἐγκυκλίου δέν εἶναι ἡ κατάκρισις ἤ ὁ στιγματισμός τῶν συνανθρώπων μας αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι ἔχουν κάνει αὐτή τήν ἐπιλογή. Αὐτό γίνεται ἀπό τήν δίστομη ρομφαία τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Κριτής ὅλων θά εἶναι ὁ Δικαιοκρίτης Κύριος. Ἀνησυχία καί ἐπιδίωξίς μας εἶναι νά ἐνημερωθῇ καί νά προφυλαχθῇ τό χριστεπώνυμο Πλήρωμα τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, καί μάλιστα οἱ νέοι μας νά ἀποφεύγουν τόν κίνδυνο τῆς διαφθορᾶς τῶν χρηστῶν ἠθῶν καί τοῦ ἐπηρεασμοῦ ἀπό ἐπιζήμιες καταστάσεις. Δέν ἁρμόζει στούς χριστιανούς μας νά ἐνθαρρύνουν μέ τήν παρουσία τους φαινόμενα καί ἐκδηλώσεις ἀνοίκειες καί ἀλλότριες πρός τήν ἐθνική καί ἐκκλησιαστική ὀρθόδοξη παράδοσι καί κληρονομιά μας.
Καί οἱ ἀγαπητοί μας Ξενοδόχοι, παρά τά προβλήματα καί τίς δυσκολίες τῆς τουριστικῆς αὐτῆς περιόδου, ἄς ἀντιμετωπίζουν μέ πολλή περίσκεψι καί σύνεσι τέτοιες περιπτώσεις, διότι τό ἀντίθετο εἶναι δυνατόν νά ἐπιφέρη ἀνεπανόρθωτα ἀποτελέσματα, ἰδίως στή νεολαία μας, ἀντί «τριάκοντα ἀργυρίων».
Δέν εἶναι δέ, προφανῶς, ἄσχετη ἡ δοκιμασία τῆς μεγάλης πυρκαϊᾶς τῆς γειτονικῆς περιοχῆς μας καί οἱ ὑλικές ζημιές στό νησί μας ἀπό τήν διακοπή τοῦ ρεύματος καί τῆς τηλεφωνικῆς συνδέσεως ἐπί διήμερον περίπου. Ὁ Θεός, ἡ Παναγία μας ἡ Μυρτιδιώτισσα καί οἱ Τοπικοί μας Ἅγιοι νά μᾶς προστατεύουν.
Δεόμενος τοῦ Κυρίου μας διά κάθε θεία καί πνευματική εὐλογία καί πλούσιο τόν θεῖο φωτισμό σέ ὅλους μας, εὔχομαι ὁλόψυχα ταχεῖα ἐπάνοδο τῆς Ἑλληνορθοδόξου Πατρίδος μας εἰς τήν σωστή τροχιά καί τόν κανονικό ρυθμό ὄχι μόνο εἰς τά θέματα τῆς οἰκονομίας, ἀλλά καί εἰς τά ἐθνικά καί πνευματικά ζητήματα, καί διατελῶ,
Μέ ἐγκάρδιες εὐχές καί ἀγάπη
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ
Πηγή: Θρησκευτικά
Σχόλιο ID-ont: Ας ετοιμαζόμαστε... Πριν 3 μήνες, λόγω των χιλιάδων αρνητικών σχολίων στη διαβούλευση αποσύρθηκε η Κάρτα του Πολίτη (βλ.: http://tideon.org/index.php/2012-02-16-21-20-11/2012-02-28-20-44-24/6090-2015-03-31-21-25-40). Να δούμε αυτή την φορά τι θα χρειαστεί...
Η Ημερησία γράφει ότι θα είναι άυλη, θα είναι ένας κωδικός (βλ: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26510&subid=2&pubid=113621280). Η ευρηματικότητά τους (βλ. ντρίπλες) είναι αμίμητη. Για να υλοποιήσουν κάποιο μέτρο που θα ανακουφίζει πραγματικά τη ζωή των πολιτών δεν εξαντλούν την ευρηματικότητά τους, για το φακέλωμα όμως σκέφτονται μέρα-νύχτα πως θα το υλοποιήσουν! Πάντως από όσα ξέρουμε έως σήμερα και γράφουν και τα dikaiologitika.gr (βλ. κατωτέρω) θα είναι σε μορφή πλαστικής Κάρτας.
Ας ενημερώσουμε όλους για το πρόσφατο φυλλάδιο της Εστίας Πατερικών Μελετών για την Κάρτα του Πολίτη (βλ. http://tideon.org/index.php/2012-02-16-21-20-11/2012-02-28-20-44-24/6285-2015-05-21-20-29-19). Για όσους ενδιαφέρονται έχει τυπωθεί και κυκλοφορεί δωρεάν και σε έγχαρτη μορφή. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ΕΣΤΙΑ για να παραλάβετε αντίτυπα: Τηλ. 2108025211, Φάξ. 2108025227, email: estiapm@gmail.com, www.orthros.org.
www.dikaiologitika.gr: «Μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου θα προχωρήσει και η Κάρτα του Πολίτη, σε εθελοντική βάση, καθώς θα είναι μία κάρτα η οποία θα διευκολύνει τους πολίτες, στις συναλλαγές τους με τις δημόσιες υπηρεσίες.»
Αυτό προβλέπεται στα σχέδια του νέου αναπληρωτή υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης Χ. Βερναρδάκη για την αναβάθμιση του δημόσιου τομέα και τη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη.
Ετσι από ότι όλα δείχνουν η κάρτα του πολίτη μπαίνει στην τελική ευθεία μπαίνει με στόχο την πάταξη της γραφειοκρατίας.
Η κάρτα του πολίτη θα έχει το σχήμα πιστωτικής κάρτας και θα περιλαμβάνει τσιπάκι στο οποίο θα είναι περασμένοι τρεις βασικοί αριθμοί που ταυτοποιούν τον κάτοχο: ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου, ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) και ο Αριθμός Δημοτολογίου. Αρχικά υπήρχε προβληματισμός αν θα περιλαμβάνει barcode -για το οποίο αντιδρούν διάφοροι κοινωνικοί φορείς- ή κωδικό (Pin) για την ταυτοποίηση του κατόχου.
Το υπουργείο προσανατολίζεται να χρησιμοποιήσει κωδικό πρόσβασης προκειμένου να ταυτοποιείται ηλεκτρονικά ο κάτοχος της έξυπνης κάρτας.
Προοπτικά η κάρτα του πολίτη θα μπορεί να χρησιμοποιείται για όλες τις δυνητικές χρήσεις (ως κάρτα δημότη, ως κάρτα ασφαλισμένου, ως κάρτα αγρότη, ως κάρτα ασθενούς, ως κάρτα μετανάστη, ως κάρτα νέου κ.λπ.) και θα περιλαμβάνει τον Αριθμό Δελτίου Ταυτότητας καθώς και τους κωδικούς για το πρόγραμμα taxis του υπουργείου Οικονομικών.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να ενσωματώσει όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που έχουν αναπτύξει τα υπουργεία και να αποτελέσει η έξυπνη κάρτα του πολίτη «ομπρέλα» για ηλεκτρονικές συναλλαγές πολιτών και επιχειρήσεων με το κράτος.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 23η Ιουλίου 2015.
Η ΔΙΑΚΩΜΩΔΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Η κωμωδία και η σάτιρα είναι επινόηση της ελληνικής σκέψεως. Είναι υψηλή τέχνη, μέσω της οποίας οι αρχαίοι μας πρόγονοι δεν είχαν σκοπό απλά να «χασκογελούν», όπως νομίζουν κάποιοι σημερινοί ανιστόρητοι και άμοιροι της αρχαιοελληνικής σκέψεως, αλλά είχε ως στόχο να διδάξει, μέσω της ευθυμίας. Να περάσει στους θεατές υψηλά θρησκευτικά, πνευματικά, κοινωνικά και ηθικά μηνύματα. Άλλωστε το θέατρο ήταν για τους αρχαίους μας προγόνους το «σχολείο του λαού» και γι’ αυτό «επιδοτούνταν» τα εισιτήρια για να μπορούν και οι οικονομικά ασθενείς να παρακολουθούν τις δραματικές παραστάσεις.
Κάποιοι κακεντρεχείς και ανιστόρητοι υποστηρίζουν και συκοφαντούν τον Χριστιανισμό ως δήθεν εχθρό της χαράς και της ευθυμίας, ως εχθρό του θεάτρου. Η αλήθεια είναι διαφορετική. Μέσα στα αγιογραφικά κείμενα παίρνονται εικόνες από την καθημερινή ζωή και πολλές φορές από το θέατρο. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως πολλές τελετουργικές πράξεις της Εκκλησίας μας έχουν (εξωτερικές μόνο) επιδράσεις από το αρχαίο δράμα. Η Εκκλησία μας βεβαίως αντιτάχτηκε στο θέατρο και ειδικά στην κωμωδία, αλλά όχι στο κλασσικό θέατρο. Αντιτάχτηκε στο απόλυτα παρηκμασμένο θέατρο και τη χυδαία σάτιρα των ελληνιστικών, ρωμαϊκών και πρωτοβυζαντινών χρόνων, το οποίο δεν διδάσκονταν στα θέατρα, αλλά στα χαμαιτυπεία και τα κακόφημα καταγώγια, όχι για να διδάξουν πλέον υψηλά νοήματα, αλλά για να διαδώσουν την ανηθικότητα. Είναι γνωστό πως στα χρόνια αυτά το θέατρο και η σάτιρα είχε περάσει στα χέρια των διαβόητων «Βακχών», διαφόρων ομίλων, οι οποίοι είχαν ως στόχο την κραιπάλη και τις ασωτίες. Ας σημειωθεί πως στα ρωμαϊκά χρόνια είχαν απαγορευτεί, με την ποινή του θανάτου οι βακχικοί σύλλογοι και οι εκδηλώσεις τους.
Για το πόσο «εχθρική» υπήρξε η Εκκλησία για το θέατρο αποδεικνύεται περίτρανα από το γεγονός ότι η ίδια καλλιέργησε στις τάξεις Της το κλασσικό και διδακτικό θέατρο, δημιουργώντας αξιόλογα δείγματα, όπως για παράδειγμα το θαυμάσιο δράμα «Χριστός Πάσχων», το οποίο έχει εφάμιλλη αξία με τα έργα των αρχαίων κλασσικών τραγικών ποιητών. Για το πόσο «εχθρική» στο θέατρο, αποδεικνύεται και από την καλλιέργεια του σύγχρονου χριστιανικού θεάτρου.
Η χυδαία διακωμώδηση των πρωτοχριστιανικών χρόνων στράφηκε κατά της νέας πίστεως. Κλασσικό παράδειγμα ο ειδωλολάτρης σατιρικός συγγραφέας Λουκιανός (2ος μ. Χ. αιώνας) αναφέρεται ως ο πρώτος συκοφάντης του Χριστιανισμού με το γνωστό έργο του «Περί Περεγρίνου Τελευτής», μέσω του οποίου προσπαθεί να γελοιοποιήσει τους Χριστιανούς και τη λατρεία τους. Όμως η κατρακύλα του θεάτρου και της σάτιρας στα ελληνιστικά, ρωμαϊκά και πρωτοβυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε στα χρόνια του «διαφωτισμού» να υπηρετήσει το αντιεκκλησιαστικό και αντικληρικό πνεύμα στην επαναστατημένη, κατά της παραφθαρμένης δυτικής χριστιανοσύνης, η οποία ευθύνεται τα μέγιστα για τον μεσαιωνικό σκοταδισμό και τα δεινοπαθήματα των ευρωπαίων. Η σάτιρα και η διακωμώδηση κατά της «δυτικής εκκλησίας» και μαζί των «ιερών και των οσίων» της αποτελεί τα τελευταία τριακόσια χρόνια τα κύρια όπλα των χριστιανομάχων. Η ίδια τακτική ακολουθείται και σήμερα, όπου γίνεται προσπάθεια να γελοιοποιηθεί χυδαία στα μάτια των θεατών, οτιδήποτε σχετίζεται με την Εκκλησία. Γελοιοποίηση γίνεται και για άλλες θρησκείες, κυρίως του Ισλάμ. Όμως ενώ οι Χριστιανοί ανεχόμαστε τη γελοιοποίηση, οι μουσουλμάνοι προβαίνουν σε βίαιες πράξεις αντεκδίκησης.
Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από πρόσφατο δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» (19-7-2015), του κ. Νίκου Χατζηνικολάου, ιστορικού της τέχνης και ομότιμου καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, με τίτλο: «Η διακωμώδηση του Μωάμεθ». Στο άρθρο του ο συντάκτης εκθειάζει «έκθεση σχεδίων του Τζιανλορέντσο Μπερνίνι, του σημαντικότερου καλλιτέχνη του ιταλικού Μπαρόκ, στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Λειψίας (η οποία παρουσιάστηκε) τον χειμώνα που μας πέρασε, συμπεριλαμβάνονταν μερικές ιδιόχειρες γελοιογραφίες Ανάμεσά τους, η γελοιογραφία του Πάπα Ιννοκέντιου ΙΑ΄ (1676-1689), της οικογένειας Οντεσκάλκι από το Κόμο, φιλοτεχνημένη τα τελευταία χρόνια της ζωής του καλλιτέχνη, η οποία εντυπωσιάζει με την τόλμη των εκφραστικών της μέσων αλλά και την προκλητική ασέβειά της». Ο συντάκτης παρατηρεί πως αυτό είναι μια κατάκτηση ελευθερίας της εποχής μας, διότι «Αν το σχέδιο είχε γίνει γνωστό όσο ζούσε ο καλλιτέχνης η θανατική ποινή θα ήταν αυτονόητη για μια τέτοια πράξη. Γελοιογραφίες προτεσταντικής έμπνευσης κατά του Πάπα και της καθολικής εκκλησίας υπήρχαν απ' τον 16ο αιώνα. Οι αιρετικοί του Βορρά διώκονταν χωρίς οίκτο. Αλλά μια γελοιογραφία του Πάπα από ένα δημιουργό που ζούσε στη Ρώμη και υπηρετούσε την εκκλησία, ήταν διπλά αξιόποινη. Ο καλλιτέχνης γλύτωσε γιατί το βλάσφημο σχέδιο παρέμεινε στο εργαστήριό του μέχρι το τέλος της ζωής του ενώ στη συνέχεια πουλήθηκε από τους κληρονόμους του μαζί με την υπόλοιπη συλλογή του στη βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας. Έτσι διασώθηκε και το ίδιο». Τονίζει πως: «Χρειάστηκαν τεράστιες κοινωνικές και στη συνέχεια πολιτικές και ιδεολογικές ανακατατάξεις, κυρίως στη Γαλλία και στην Αγγλία, διάρκειας περισσότερων αιώνων, ώστε μια γελοιογραφία σαν κι αυτή να μπορεί σήμερα να εκτίθεται ή να αναπαράγεται φωτογραφικά χωρίς κάτι τέτοιο να συνεπιφέρει διώξεις και ποινές σε όσους την διακινούν».
Στη συνέχεια ο συντάκτης παρατηρεί πως στη χώρα μας γίνεται «καταπάτηση» των θρησκευτικών ελευθεριών: «Στην Ελλάδα υπάρχει μια σεβαστή μειονότητα ελλήνων υπηκόων που είναι μωαμεθανοί το θρήσκευμα. Αρκετοί και από τους πρόσφατους μετανάστες την ίδια θρησκεία ακολουθούν … Η δημοκρατική Ελλάδα θα κερδίσει ένα δύσκολο στοίχημα αν οι θρησκευτικές μειονότητες που ζουν στην επικράτεια αλλά και όσοι δεν ασπάζονται ένα θρήσκευμα, πάψουν να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Οι μειονότητες πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς. Δεν αισθάνεσαι ασφαλής όταν ο Άλλος εμπαίζει ό, τι είναι για σένα ιερό. Ο διαχωρισμός εκκλησίας και κράτους σίγουρα θα διασφαλίσει την ισότητα αλλά αυτό δεν αρκεί. Γιατί ο σεβασμός πρέπει να περάσει στα ήθη. Και κάτι τέτοιο δεν επιβάλλεται και θέλει χρόνο».
Αναφέρθηκε στα πρόσφατα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν τις γελοιογραφίες του γαλλικού σατιρικού περιοδικού «Charlie Hebdo» του Μωάμεθ, τις οποίες αποδοκιμάζει. Αναφέρθηκε στον Βολταίρο, ο οποίος έγραψε έργο περί ανεξιθρησκίας και επίσης στον Ευγένιο Βούλγαρη, ο οποίος μετέφερε στην Ελλάδα το πνεύμα της ανεξιθρησκίας με το έργο του: «Περί ανεξιθρησκίας . Ήτοι περί της ανοχής των ετεροθρήσκων 1768». Βλέπει ως κατάκτηση της Αριστεράς, η οποία «αποτελεί, τουλάχιστον εν μέρει, συνέχεια του Διαφωτισμού», την ψήφιση του νόμου για την ανέγερση του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα. Προτείνει να επικρατήσει και στη χώρα μας η αρχή περί ανεξιθρησκίας του διαφωτισμού. Και καταλήγει: «Εκείνο που μας μένει είναι, τουλάχιστον, να μην συμμετάσχουμε στον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του Ισλάμ. Η μικρή χώρα που είναι η δική μας, τόσο κοντά στο θέατρο των εχθροπραξιών, αντί να ρίχνει κι εκείνη λάδι στη φωτιά προσβάλλοντας και εξαγριώνοντας τους πιστούς μωαμεθανούς μέσα κι έξω από την επικράτεια, έχει τις δυνατότητες να καταστεί μια όαση δημοκρατικής ανοχής στην Ανατολική Μεσόγειο».
Εν ολίγοις θα θέλαμε να παρατηρήσουμε στα παραπάνω πως ο αρθρογράφος καθηγητής, ορμώμενος από την αριστερή ιδεολογική του αφετηρία, δεν μπορεί να κρύψει την αντιεκκλησιαστική του ταυτότητα. Αυτό τον εμποδίζει να διακρίνει πως η αυθεντική εκδοχή του Χριστιανισμού, η Ορθοδοξία, η αληθινή Εκκλησία του Χριστού, δεν ευθύνεται για καμιά είδους καταπάτηση των θρησκευτικών ελευθεριών ετερόθρησκων. Εμφανίστηκε σε εχθρικό γι’ Αυτήν περιβάλλον στα Ρωμαϊκά χρόνια και διώχτηκε. Ανδρώθηκε στα βυζαντινά χρόνια σε ένα απόλυτα πολυεθνικό και πολυθρησκευτικό περιβάλλον και κατόρθωσε να συνυπάρξει αρμονικά με όλους. Όταν έγινε κυρίαρχη πίστη, ουδέποτε εδίωξε κανέναν, αλλά προσπάθησε να περιφρουρήσει την ορθόδοξη πίστη μόνο με το λόγο και ποτέ με τη βία. Αλλά και όταν βρέθηκε υποδουλωμένη στους αλλοθρήσκους μουσουλμάνους, (από τον 6ο αιώνα στη Μέση Ανατολή και από τον 15ο αιώνα στα Βαλκάνια), προσπάθησε να συμβιώσει με εκείνους, απρ’ όλες τις διώξεις εναντίον Της.
Στον 20ο αιώνα, στις χώρες που είχαν την ατυχία να υποδουλωθούν στα άθεα μαρξιστικά καθεστώτα, η Εκκλησία προσπάθησε να επιβιώσει, παρ’ όλους τους διωγμούς Της. Η παρουσία Της σήμερα στα πέρατα του κόσμου, με την ορθόδοξη ιεραποστολή, χαίρει (μόνον αυτή) την εκτίμηση των λαών και των κυβερνήσεων, διότι διαβλέπουν σε αυτή την άδολη και επωφελής την διείσδυσή της στις κοινωνίες τους.
Σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και στις άλλες Ορθόδοξες χώρες, επικρατεί πλήρης ελευθερία σε όλες τις θρησκείες. Μπορεί ο αρθρογράφος να μας παραθέσει έστω και μία περίπτωση «διωγμού» άλλης θρησκείας από την Εκκλησία μας στη χώρα μας; Επειδή αναφέρθηκε στη μουσουλμανική μειονότητα στη χώρα μας, μπορεί να μας παραθέσει έστω και μία πράξη καταπάτησης των ελευθέριών τους από μέρους της Εκκλησίας; Άρα λοιπόν η πρότασή του «να επικρατήσει η ανεξιθρησκία του διαφωτισμού στη χώρα μας», είναι ένα νεκρό γράμμα, διότι η ανεξιθρησκία στη χώρα μας και σε όλη την Ορθοδοξία, εφαρμόζεται δεκαπέντε αιώνες πριν τον «ευρωπαϊκό διαφωτισμό», από το 313 μ. Χ. με το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων, απαύγασμα της Χριστιανικής διδασκαλίας, περί σεβασμού του ανθρωπίνου προσώπου! Ας ρίξει μια ματιά στη Θράκη και θα το διαπιστώσει!
Έκαμε λόγο ο αρθρογράφος για γελοιοποίηση θρησκειών και επικεντρώθηκε κυρίως στην γελοιοποίηση του Μωάμεθ. Αλλά δεν αναφέρθηκε στα αλλεπάλληλα κρούσματα χυδαίας γελοιοποίησης της ορθοδόξου πίστεώς μας, από χριστιανομάχους «καλλιτέχνες». Δεν γνωρίζουμε να υπερασπίστηκε ο ίδιος και η «ευαίσθητη» στις «θρησκευτικές» ελευθερίες, Αριστερά. Απέκρυψε και κάτι άλλο: την ανοχή ημών των Χριστιανών σε αυτές τις γελοιοποιήσεις και ύβρεις και την εκδικητική μανία των ετεροθρήσκων κατά όσων γελοιοποιούν την πίστη τους!
Τελειώνουμε με την προτροπή του «να μην συμμετάσχουμε στον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του Ισλάμ». Με άλλα λόγια μας προτρέπει να εφαρμόσουμε το ρηθέν «σφάξε με αγά μου να αγιάσω»! Να αφήσουμε το λαό μας απληροφόρητο για το τι εστί Ισλάμ, ισλαμικός φανατισμός, ισλαμικός επεκτατισμός. Να αποσιωπήσουμε τις απίστευτες θηριωδίες, που συντελούνται σήμερα στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Αδυνατεί να καταλάβει πως σήμερα, η χώρα μας και η Ευρώπη ολόκληρη χρειάζεται επείγουσα αφύπνιση, διότι ο ισλαμικός επεκτατισμός «χτυπά την πόρτα μας»! Αλλά όμως, άλλο αφύπνιση και ενημέρωση και άλλο μισαλλοδοξία, η οποία δεν συνάδει με τη δική μας πίστη.
Κλείνουμε την ανακοίνωσή μας με τη θλιβερή παρατήρησή μας, πως η Αριστερά, αν και έχει προϊστορία πλέον του αιώνος στη χώρα μας, δεν μπόρεσε να κατανοήσει την ελληνική πραγματικότητα, διότι σκέπτεται, όπως σκέπτονται οι αγρίως πληγέντες ευρωπαίοι, από τον παπισμό και τον προτεσταντισμό. Ταυτίζει την Ορθοδοξία μας με την απόλυτη παραφθορά του παπισμού και του προτεσταντισμού και γι’ αυτό φτάνει σε λάθος εκτιμήσει και πρακτικές. Ιδού και η διαχρονική τραγικότητα της ελληνικής Αριστεράς!
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Ὁ Ἕλληνας μὲ τὸν ἑλληνισμό του καὶ τὴν ὀρθοδοξία του εἶναι σὰν τὸν ἐπιστήμονα ποὺ μὲ τὸν ἀξονικὸ τομογράφο του ἀνακαλύπτει καὶ τὸ παραμικρὸ ὀγκίδιο (τὰ κύτταρα ποὺ τρελάθηκαν). Ἔτσι, ὁ Ἕλληνας μὲ τὸν δικό του ἐξοπλισμὸ μπορεῖ νὰ ἐπισημαίνει τὶς δυσλειτουργίες (τὶς πλάνες) καὶ τὰ μικρόβια (τὶς ἀπάτες) ποὺ θὰ ὁδηγήσουν τὴν ἀνθρωπότητα στὸν ἀφανισμό. Σήμερα μόνο ὁ ἑλληνικὸς Λόγος μπορεῖ νὰ καταδείξει ὅτι ἡ Δύση φέρεται μὲ τὸν τρόπο ποὺ φέρονται τὰ «τρελὰ κύτταρα»: ἀναπτύσσονται μὲ ρυθμὸ παράλογο, μεταδίδουν τὴν ΄΄τρέλα΄΄ τους καὶ σὲ ἄλλα κύτταρα, ὄχι μόνο γειτονικὰ ἀλλὰ καὶ ἀπόμακρα, καὶ αὐτὸ ὅταν γενικευθεῖ, τότε ἡ ἀρρώστια δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ὁδηγήσει σὲ ὀλέθρια ἀποτελέσματα.
Αὐτὸ ὅμως ἡ Δύση δὲν θέλει νὰ τὸ παραδεχτεῖ. Ἔχει τὴν αὐταπάτη ὅτι ὅλα πᾶνε καλά. Εὐθυγραμμίστηκε μὲ τὴ λογικὴ καὶ τὸ modus vivendi τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων. Καὶ συμπορεύεται. Βέβαια ὑπάρχουν κι ἐκεῖ «ἀντιστάσεις». Στὸν ἑλληνισμὸ ὅμως δὲν ὑπάρχουν μόνο ἀντιστάσεις, ὑπάρχουν καὶ θέσεις. Ὁ ἑλληνισμὸς εἶναι πρόταση γιὰ νὰ ξεπεράσουμε τὸ ἀδιέξοδο. Ἀλλά ἡ ΝΤΠ διατηρεῖ τὴ φρεναπάτη ὅτι μόνο ἐκείνη κατέχει τὸ μυστικὸ καὶ τὴ μέθοδο γιὰ νὰ πετύχει τὴν παγκόσμια ἐπικράτηση. Ὁ Ἑλληνισμὸς προβάλλοντας τὸ πνευματικὸ κριτήριο δημιουργεῖ στὴν ΝΤΠ σύγχυση, τῆς βάζει ἐμπόδια, τῆς φράζει τὸν δρόμο. Καὶ γιὰ τοῦτο ἡ τελευταία αὐτὴ ἐπιδιώκει νὰ ἐξοντώσει τὸν ἀντίπαλό της, νὰ τὸν ἀπαλείψει ἀπὸ προσώπου γῆς. Ἔτσι τὰ τελευταῖα χρόνια ἔχει ἐνταθεῖ ὁ πόλεμος. Ποτὲ ἄλλοτε ὁ Ἑλληνισμὸς (στὴν ὁλότητά του) δὲν ἔχει ἀλλοτριωθεῖ σὲ τέτοιο βαθμό, ποτὲ οἱ θεσμοί του δὲν εἶχαν κλονισθεῖ τόσο, ποτὲ ἡ γλῶσσα του δὲν εἶχε τόσο φτωχύνει.
Σχετικὰ μὲ τὴ μᾶζα, ἔφτασαν λίγα χρόνια γιὰ νὰ πετύχει τὸ σχέδιο πλήρως. Ἐξάλλου τὸ ἔχει πεῖ ὁ Κίσσιγκερ (σχεδιαστὴς τῆς Μεταπολίτευσης): «…ὁ ἑλληνικὸς λαὸς εἶναι λαὸς μὴ κυβερνήσιμος. Γι᾿ αὐτὸ πρέπει νὰ χτυπηθεῖ στὶς ρίζες του, τὶς πολιτιστικές του ρίζες…». Ἤθελε νὰ πεῖ: στὰ βιώματα ποὺ συνθέτουν τὸν χαρακτῆρα του. Καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς μηχανισμοὺς ποὺ τέθηκαν σὲ ἐφαρμογὴ (κυρίως μέσα ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας) πέτυχε. Σήμερα ὁ ἕλληνας τῆς μάζας (ἔπαψε πιὰ νὰ εἶναι λαός) δὲν νιώθει οὔτε ὅτι εἶναι ταγμένος φρουρὸς (νὰ περιφρουρήσει τί;) οὔτε ὅτι μπορεῖ νὰ χρησιμεύσει σὰν μήτρα (ποὺ δυνάμει θὰ δώσει νέα βλαστάρια). Ἁπλῶς δὲν καταλαβαίνει κάτι τέτοιο οὔτε τὸ νιώθει. Ἀπ᾿ τὴν παράδοση, τὸ πολύ-πολύ, νὰ θέλει νὰ κρατήσει τὸ ρεμπέτικο καὶ τὸ μπουζούκι (ὡς ψευδοπολιτιστικὰ ὑποκατάστατα). Ὅσο γιὰ τὴν αὐριανὴ «ἑλληνικότητά» του οὔτε κἂν τὴ σκέφτεται: τοῦ πιπίλισαν τὸ μυαλὸ ὅτι αὔριο θὰ εἶναι Εὐρωπαῖος καὶ νὰ ἀποτινάξει αὐτὲς τὶς σωβινιστικὲς προκαταλήψεις.
Βέβαια δὲν ἀποκλείεται ἕνα θαῦμα ποὺ ἐντοπίζεται στὸ ἑξῆς συγκεκριμένο: Μέσα ἀπ᾿ αὐτὴν τὴν ἀλλοτριωμένη καὶ στεῖρα μᾶζα νὰ προκύψει (μήπως καὶ ἡ στεῖρα Σάρρα δὲν γέννησε καὶ μάλιστα σὲ ἡλικία 90 ἐτῶν κατόπιν ἐπεμβάσεως τοῦ Θεοῦ!) ὄχι κατ᾿ ἀνάγκην ἕνας Μεσσίας ἀλλὰ μιὰ ὁμάδα «γιγάντων» ὅπως ἐκείνη ποὺ φύτρωσε ἀπὸ τὰ δόντια ποὺ ἔσπειρε ὁ Κάδμος, καὶ οἱ ἐκλεκτοὶ μαζὶ μ᾿ αὐτὸν ἵδρυσαν νέαν πόλιν, τὴ Θήβα (αὐτὰ συμβαίνουν στὴν ἑλληνική Μυθολογία, καὶ νὰ ὑπενθυμίσω ὅτι ὁ Κάδμος πῆρε γιὰ σύζυγό του τὴν Ἁρμονία, εἰσήγαγε στὴν Ἑλλάδα τὰ γράμματα καὶ τὰ πρῶτα ἔργα πολιτισμοῦ). Δὲν ξέρω ἂν μποροῦνε νὰ ξαναγίνουν τέτοια πράγματα. Τὸ θαῦμα εἶναι μέσα στὴ λογικὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ δὲν ποντάρουμε στὸ θαῦμα, ἁπλῶς τὸ ἀναφέρω. Ἡ ἀνθοφορία κατὰ τὴν ἄνοιξη εἶναι νόμος τῆς Φύσης, ἀλλὰ πρέπει νὰ βοηθήσει καὶ τὸ κλῖμα.
Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη
ΤΟ ΠΡΩΤΙΣΤΟ καθῆκον κάθε ὀρθόδοξου εἶναι νά ὑπερασπίζεται τήν πίστη του δηµοσίως καί νά εἶναι προετοιµασµένος νά δεχτεῖ ἀπειλές, διωγµούς, χλευασµούς, περιφρόνηση κ.λπ. Ἰδιαίτερα εὐαίσθητος πρέπει νά εἶναι ἀπέναντι στόν οἰκουµενισµό, ὁ ὁποῖος ἀνατρέπει τήν µόνη καί ἀκριβῆ πίστη στόν ἀληθινό Θεό.
Ὁ λόγιος ἁγιορείτης µοναχός Θεόκλητος ∆ιονυσιάτης χρησιµοποιοῦσε πολλές παροµοιώσεις, γιά νά ἀποκαλύψει τόν ὀλέθριο γιά τήν Ὀρθοδοξία οἰκουµενισµό. ∆υστυχῶς ἡ παναίρεση τοῦ οἰκουµενισµοῦ ἐνθαρρύνεται καί διατηρεῖται ἀπό τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο, µέ τήν ἐλπίδα ὅτι θά ἀποτελέσει τήν σωσίβιο λέµβο στήν κρίσιµη καί πολλαπλῶς ἐπικίνδυνη ἐποχή µας. Προφανῶς πρόκειται γιά πλάνη, τήν ὁποία δέν µποροῦν νά ἐγκαταλείψουν πολλοί κληρικοί καί θεολόγοι.
Ὁ οἰκουµενισµός εἶναι κοκτέϊλ διαφόρων παράξενων θρησκευτικῶν δοξασιῶν καί ἐκκεντρικῶν φιλοσοφιῶν. Εἶναι ἀπαράδεκτος συγκρητισµός. Ὅλα χωρᾶνε µέσα. Ἡ ἀλήθεια καί τά ψέµατα. Ἡ Ὀρθοδοξία καί ἡ αἵρεση. Ὁ οἰκουµενισµός µοιάζει µέ ἑτοιµόρροπη στέγη, κάτω ἀπό τήν ὁποία ὑπάρχουν ὅλα ὅσα µποροῦν νά σκεφτοῦν οἱ ἄνθρωποι. «Εἶναι ἕνα δυσθεώρητο ψεῦδος, ἀλλ᾿ ὡραῖο ψεῦδος, ὅπου θέτει εἰς δοκιµασίαν τάς συνειδήσεις, τάς πεποιθήσεις, τήν πίστιν. Εἶναι ἕνα γοητευτικόν µηδέν, ὅπου λαµβάνει ὑπόστασιν ὑπαρξιακήν εἰς τήν ψυχήν ἐκείνων, οἵτινες δέν ἔζησαν τήν πληρότητα τῆς Ὀρθοδοξίας καί δέν εὗρον “ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς αὐτῶν”» (Ὀρθόδοξα µελετήµατα, 1974, σελ. 102).
Ὁ οἰκουµενισµός δέν εἶναι κίνηµα, πού ἐπιπόλαια προωθεῖται ἀπό κάποιους µωροφιλόδοξους. Ἔχει σαφεῖς σκοπούς, πού ἄν τούς στοχαστεῖς, θά φρίξεις. Ἡ διάρθρωσή του εἶναι δαιµονική. «Ὑποστηρίζει ὅτι οὐδαµοῦ ὑπάρχει ἀλήθεια. Ὑπόσχεται ὅτι µέ τήν µωσαϊκήν του σύνθεσιν θά δώσῃ λύσιν εἰς ὅλα τά προβλήµατα τοῦ ἀνθρώπου. Ἀποτελεῖ τό µέσον µιᾶς νέας θεωρήσεως τῆς ζωῆς. Εἶναι ἄθεος µέσα εἰς τήν πολυθεΐαν του. Εἶναι ἀσεβής ἐν τῇ ἀποδοχῇ του ὑπό τήν στέγην του, ὅλων τῶν ἀσεβῶν. Παντοῦ βλέπει κλάσµατα ἀληθείας κλάσµατα ἑνός τεθραυσµένου καθρέπτου, τά ὁποῖα φιλοδοξεῖ νά ἑνώσῃ. ∆έν παραδέχεται προσωπικόν Θεόν. Ἀρνεῖται νά δεχθῇ αὐθεντικά, θεόπνευστα δόγµατα. ∆έν πιστεύει εἰς ἀποκεκαλυµµένην ἀλήθειαν. ∆έν ὑπάρχει µία ἀλήθεια, ἀλλά πολλαί, µερικαί, ἀτελεῖς» (αὐτόθι.).
Ἐπίσης ὁ οἰκουµενισµός δέν στενοχωρεῖ κανένα, γι᾿ αὐτόν δέν ὑπάρχουν πατρίδες, δέν ὑπάρχουν θρησκεῖες. Ὑπάρχει µόνο ἕνας ἀόριστος θεός. Στοχεύει στήν πανθρησκεία, δηλαδή οἱ λαοί ἄς ἔχουν τούς θεούς τους, ἄς εἶναι καί εἰδωλολάτρες, ἀρκεῖ νά µή ὑπάρχουν φανατισµοί, γιά νά ἐπικρατήσει στόν κόσµο ἡ εἰρήνη καί οἱ µεγάλοι ἔνοχοι γιά τή δυστυχία τοῦ κόσµου νά ἔχουν ἐλεύθερο πεδίο καί ἀδιατάρακτη δραστηριότητα, γιά νά ἐκµεταλλεύονται τούς λαούς καί νά τούς ἔχουν ὑπό καταπίεση καί πλήρη ἐξάρτηση.
Μπροστά σ᾿ αὐτόν τόν µεγάλο κίνδυνο τῆς παναίρεσης τοῦ οἰκουµενισµοῦ χρειάζεται ἐγρήγορση καί γενναῖο φρόνηµα. Χρειάζεται δηµόσια κατακραυγή καί δυναµική ἀντίσταση.
Πηγή: (Ορθόδοξος Τύπος, 17/7/2015), Θρησκευτικά
Στην τρέχουσα επικαιρότητα, που ήδη προβάλλουν σκληρά και αδυσώπητα τα επερχόμενα δεινά για τον Ελληνισμό, βρίσκουμε κάτι ανάλογο να συνταιριάζει από την Παλαιά Διαθήκη, με τον καταδυναστευόμενο από τους Αιγυπτίους λαό των Εβραίων.
Όταν άρχισε να αυξάνεται και να γίνεται πολύ ισχυρός, όντας υποταγμένος και εξορισμένος, τότε ο βασιλιάς Φαραώ, που δε γνώριζε τίποτε για τον Ιωσήφ και την προσφορά του στην Αίγυπτο, υπό το φόβο της επικράτησής τους, έδωσε εντολή να συντριβεί το έθνος του Ισραήλ. Διέταξε τη γενοκτονία του. (Βιβλίο Εξόδου)
Δυο μεθόδους σοφίστηκε ο Φαραώ για την εξόντωσή του, για τη γενοκτονία αυτή. «Δεῦτε οὖν κατασοφισώμεθα αὐτούς», είπε (Εξ.1,10).Τι σημαίνει «κατασοφισώμεθα»; Κατασοφίζομαι, σημαίνει εξαπατώ, κάνω κακό με τεχνάσματα, με μεθόδους κρυφές. Πώς όμως;
Η πρώτη ήταν σε μορφή καταπίεσης, τυραννίας και βασανιστηρίων. Διέταξε να τους βάλουν σε καταναγκαστικά έργα και να χτίζουν ασταμάτητα πολιτείες. Οι επιστάτες τους πίεζαν στην εργασία όλο και περισσότερο και έκανα τη ζωή τους πιο οδυνηρή. Όσο όμως τους πίεζαν, τόσο οι Ισραηλίτες πείσμωναν. Δε λύγιζαν. Συνέχιζαν να αυξάνονται και να δυναμώνουν. (Έξ.1,10-14)
Γιατί όμως διάλεξε αυτόν τον τρόπο ο Φαραώ; «Διότι δεν έδωσαν καμία αφορμή και δεν έπρεπε να τους καταπιέσουν φανερά, μήπως και ξεσηκωθούν σε επανάσταση» (Άδηλος).Δε χρησιμοποίησαν βίαιο τρόπο για να τους εξοντώσουν, αλλά τη βαριά εργασία, αναβαθμίζοντάς την σταδιακά σε βαρύτερη και εξοντωτική. Όλα έγιναν με δαιμονικό τρόπο. Έτσι, δε μπορούσε να διαμαρτυρηθεί ο λαός, διότι φαινόταν λογική η μεταχείριση αυτή.
Αλλά λειτούργησε και η θεία οικονομία. «Ο Θεός επέτρεπε να γίνεται αυτό, για να μισήσουν οι Εβραίοι τους θεούς των Αιγυπτίων και με προθυμία να βγουν από την Αίγυπτο. Αυτό βέβαια(να φύγουν από την Αίγυπτο) δε θα το ανέχονταν οι Εβραίοι, εάν είχαν απολαύσεις και ειρήνη στην Αίγυπτο. ( Κύριλλος Αλεξανδρείας)
Στο αμοιβαίο αυτό μίσος Εβραίων και Αιγυπτίων εξυπηρετούνταν το θείο σχέδιο. Το σχέδιο της Εξόδου και της αναχώρησης προς τη Γη της Επαγγελίας.
Η δεύτερη μέθοδος ήταν πιο καταστροφική, απάνθρωπη, αλλά και δαιμονική. Διέταξε τις μαμές, που ξεγεννούσαν τις Εβραίες, να σκοτώνουν όσα παιδιά γεννιούνταν αγόρια. Δηλαδή να κάνουν όπως θα λέγαμε σήμερα έκτρωση. Τι σημαίνει έκτρωση. Έκτρωση = (εκ+ τιτρώσκω): Τρυπώ και βγάζω το σκοτωμένο έμβρυο.
Τι έκανα όμως οι μαμές; Έκαναν ανυπακοή στην ασεβή και θηριώδη διαταγή του βασιλιά, που προφανώς θα τις είχε υποσχεθεί αμοιβές ή τιμωρίες ανάλογα με τη στάση τους. Λέει η Γραφή: «ἐφοβήθησαν δὲ αἱ μαῖαι τὸν Θεὸν καὶ οὐκ ἐποίησαν καθότι συνέταξεν αὐταῖς ὁ βασιλεὺς Αἰγύπτου, καὶ ἐζωογόνουν τὰ ἄρσενα». ( Εξ.1,17)Φοβήθηκαν το Θεό, λέει και δεν διέπραξαν το έγκλημα. Άφηναν τα παιδιά να ζουν. «Πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις». (Πρ. 5,29)
Και ο Θεός τις ευλόγησε. Τις έδωσε πολλά αγαθά. Επίσης τις έδωσε συζύγους, παιδιά, απογόνους. Το γένος τους αυξήθηκε πολύ. Αλλά και οι γυναίκες που γεννούσαν τις ευεργετούσαν με κάθε τρόπο.
Ποια σημασία μπορεί να έχουν για μας ως έθνος δοκιμαζόμενο και χειμαζόμενο, από τη μια εξαιτίας της δικής μας επιπολαιότητας και ανυπακοής στην ιστορική παρακαταθήκη των προγόνων μας και από την άλλη εξαιτίας της αντιπάθειας, της ζήλειας και του φθόνου των κατά καιρούς αποκαλούμενων φίλων μας και εν τέλει καθιστάμενων προδοτών αυτής της «φιλίας»; Διότι οι δυνάστες μας και σήμερα επαναλαμβάνουν: «Δεῦτε κατασοφισώμεθα αὐτούς».
Ο πρώτος κατασοφισμός, παρόμοιος του Φαραώ, συνίσταται στην περικοπή των αναγκαίων για την επιβίωση, με προσπάθεια εκλογίκευσης της απανθρωπιάς, στον εκβιασμό, τον εκφοβισμό, τις απειλές για περαιτέρω στερήσεις. Όλα με τρόπο κλιμακωτό και εναλλασσόμενο, για τη δημιουργία κλίματος αβεβαιότητας και με τελικό σκοπό την ταπείνωσή μας.
Δεν μπορεί. Η αντιπάθεια αυτή των συνεταίρων μας κρύβει μια διαχρονικότητα. Δεν περιορίζεται και δεν προκύπτει μόνο από τις οικονομικές δοσοληψίες αλλά κι από όλη την ιστορική διαδρομή του Γένους μας. Αυτοί το γνωρίζουν πολύ καλά, γι΄αυτό μη μας φαίνεται παράξενο. Είμαστε Ανατολή. Είμαστε οι πραγματικοί φιλελεύθεροι (φίλοι της ελευθερίας). Δεν μπορούν να φανταστούν, να διανοηθούν αυτό που εμείς εννοούμε ως ελευθερία. Το κακό είναι πως δεν ομολογείται ευθέως και από τους άρχοντες τους δικούς μας αυτή η αλήθεια προς τον ελληνικό λαό. Αφήνουν να αιωρείται η εντύπωση πως έχουμε ουσιώδη κοινά. Όμως δε συμβαίνει αυτό σε καμιά περίπτωση.
Κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας όσα καλά και όσα στραβά. Δεν προσέξαμε όμως. Θελήσαμε να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε, αφού πιστέψαμε και στις υποσχέσεις των σωτήρων μας και μπήκαμε στο σακί τους. Απαρνηθήκαμε πολλά, ακολουθώντας το δυτικό τρόπο ζωής. Οι νεότερες γενιές έμειναν πλήρως αμέτοχες των πατρικών μας παραδόσεων. Δηλαδή των βιωματικών εμπειριών της ρωμαίικης ασκητικής καθημερινότητας και όχι απλώς κάποιων προεκτάσεων της, που από μόνες τους διασκεδάζουν, αλλά δεν ψυχαγωγούν ( άγουν την ψυχή = καθοδηγούν την ψυχή).
Τώρα ο Φαραώ στέκει απειλητικός από πάνω μας κι εμείς πρέπει να σταθούμε στο ύψος του χρέους μας, όταν το καλέσει ο καιρός και η πατρίδα. Αυτές οι δοκιμασίες πρέπει να μας πεισμώσουν, ώστε να παραμείνουμε στον τόπο μας και να επιστρέψουμε στα πάτρια, στα παραδεδομένα. Δε θα λυγίσουμε, όπως και οι Ισραηλίτες και με θέλημα Θεού, θα έλθει και η ποθητή «Έξοδος».
Ο δεύτερος κατασοφισμός κι αυτός παρόμοιος του Φαραώ, δυστυχώς είναι καθαρή αυτοχειρία. Εμείς, με τα ίδια μας τα χέρια, βαλθήκαμε να εξοντώσουμε τον εαυτό μας. Είναι γενοκτονία η δολοφονία των εμβρύων μέσα από τις κοιλιές των μητέρων τους. Είναι άτιμη, άνανδρη και απάνθρωπη πράξη η έκτρωση. Tο χέρι που κάνει έκτρωση, μπορεί να κάνει και όλα τα άλλα εγκλήματα.
Οι μαμές του Φαραώ αρνήθηκαν με κίνδυνο της ζωής τους να υπακούσουν στη διαταγή και εμείς για το κέφι μας, για το καπρίτσιο μας, σκοτώνουμε απροστάτευτα πλάσματα και τα πετάμε μαζί με τις κοπριές στους υπονόμους. Είναι δυνατόν έτσι να έχουμε ευλογία; Μόνοι μας αποκλείουμε την «Έξοδο» από το σημερινό Φαραώ, αποκλείοντας πρώτα το δρόμο της μετάνοιας και της αλλαγής πορείας. Μας κρατάει στο χέρι ο μεγάλος Φαραώ, το αφεντικό, ο Διάβολος και κάνουμε το θέλημά του.
Αυτή η γενοκτονία που διαπράττουμε, είναι δικό μας έργο απεχθέστατο στα μάτια του Θεού. Πρέπει να σταματήσει οπωσδήποτε, για να έχουμε ελπίδα σωτηρίας από τους επίβουλους πανταχόθεν εχθρούς της πατρίδας μας αλλά και του καθενός μας.
Απομένει να βρεθεί ο νέος Μωυσής (δύσκολο να βρεθεί βέβαια με τόσες εκτρώσεις, που δίνουν και παίρνουν), που θα μπει μπροστά και θα αναλάβει την οργάνωση και την πορεία της Εξόδου. Αυτό είναι καθαρά έργο του Θεού και θα φανεί στην κατάλληλη ώρα. Εμείς οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι.
Πηγή: Ακτίνες
Πριν από την καταστροφή ενός λαού, προηγείται η ηθική του κατάπτωση. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Η ευρωπαϊκή νέο-Ελλάδα χρεοκόπησε ανεξέλεγκτα, πρώτα ηθικά και έπειτα οικονομικά. Η χώρα που έλαμπε σαν φωτεινό παράδειγμα για τους άλλους λαούς, έγινε κι αυτή ένα, με το ευρωπαϊκό σκοτάδι.
Έτσι, η νομοτέλεια της ιστορίας, μας έφερε υπόδουλους στους μισάνθρωπους κεφαλαιοκράτες της Δύσης. Έγινε ό,τι ακριβώς περιγράφεται στον 105ο Ψαλμό: «Επελάθοντο του Θεού του σώζοντος αυτούς … και εγόγγυσαν εν τοις σκηνώμασιν αυτών, ουκ εισήκουσαν της φωνής Κυρίου… και επήρε την χείρα αυτού επ’ αυτούς … και εδούλευσαν τοις γλυπτοίς αυτών και εγενήθη αυτοίς εις σκάνδαλον … και εξέχεαν αίμα αθώον, αίμα υιών αυτών και θυγατέρων.»
Πράγματι, τη θέση του Θεού στη ζωή μας, πήραν τα υλικά αγαθά ως νέα είδωλα, οδηγώντας μας σε έναν άκρατο υπερκαταναλωτισμό, τον οποίο δεν είμαστε διατεθειμένοι να χάσουμε, ακόμα κι αν αυτό κοστίζει την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία μας. Για τον ίδιο λόγο, δηλαδή τη λατρεία των υλικών αγαθών, το έγκλημα των εκτρώσεων, η έκχυσις αθώου αίματος υιών και θυγατέρων, έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στη χώρα μας.
Αλλά ας θυμηθούμε και κάτι άλλο. Λίγες ημέρες πριν μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον οι συζητήσεις περί grexit, capital control και δραχμής, είχε εμφανισθεί στο προσκήνιο η νομική αναγνώριση της ομοφυλόφιλης «οικογένειας» με επέκταση του συμφώνου συμβίωσης σε ζευγάρια του ίδιου φύλου, ρύθμιση που δεν πρόλαβε να συζητηθεί στη βουλή, και πιθανόν να επανέλθει, τώρα που «ομαλοποιήθηκε» η κατάσταση στη χώρα με το τρίτο μνημόνιο. Παράλληλα, στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, παρήλασαν «περήφανα» οι κοινότητες των ομοφυλόφιλων, υπό τις επευφημίες πολιτικών και θεσμικών προσώπων. Η παραμονή μας, άλλωστε, στην ευρωπαϊκή ένωση, έχει ως φυσικό επακόλουθο τη συμμόρφωσή μας στα ευρωπαϊκά «ήθη» και στη νομολογία του ΕΔΔΑ.
Πέρα, όμως, από τα νέα ευρωπαϊκά ήθη, σε αυτή την τρομακτική κατάπτωση, όλοι μας συμβάλαμε, άλλως περισσότερο, άλλος λιγότερο. Όχι, βέβαια, με την έννοια του θρασέος «μαζί τα φάγαμε!», που ψευδώς επικαλείται το σάπιο πολιτικό κατεστημένο του παρελθόντος, αλλά του «μαζί ημάρτομεν, μαζί ηνομίσαμεν, μαζί ηδικήσαμεν»[1].
Αποτέλεσμα όλων αυτών: «Και παρέδωκεν αυτούς εις χείρας εχθρών και εκυρίευσαν αυτών οι μισούντες αυτούς. Και έθλιψαν αυτούς οι εχθροί αυτών και εταπεινώθησαν υπό τας χείρας αυτών.»[2]
Σήμερα, φθάσαμε σε ένα τέτοιο σημείο εθνικής ταπείνωσης, που αδυνατούμε να εντοπίσουμε παρόμοιο ιστορικό προηγούμενο. Γονατιστοί οι άρχοντές μας παρακαλούσαν τους σκληρούς δανειστές, να μας πετάξουν ένα ξεροκόμματο, πρόθυμοι να ξεπουλήσουν ό,τι μας ζητήσουν.
Η ιστορία αυτή, σχετικά με την ηθική χρεοκοπία των λαών, επαναλαμβάνεται αιώνες ολόκληρους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα οι Ισραηλίτες της Π. Διαθήκης, οι οποίοι, όταν εγκατέλειπαν τον Θεό, Εκείνος επέτρεπε να κυριευθούν από ακόμα χειρότερους ειδωλολατρικούς λαούς. Έτσι κι εμείς, ο λαός που μετέδωσε το φως της Ορθοδοξίας σε όλο τον κόσμο, όταν εγκαταλείψαμε το Θεό, Εκείνος επέτρεψε να υποδουλωθούμε στους λαούς που ζηλέψαμε και αντιγράψαμε, για να μας παιδαγωγήσει.
Αξίζει, ωστόσο, να δούμε και την ιστορική συνέχεια των ειδωλολατρικών λαών που κατακτούσαν τον Ισραήλ. Οι Αιγύπτιοι σχεδόν εξαφανίσθηκαν και τη χώρα τους μέχρι σήμερα κατοικούν οι Άραβες, η Βαβυλώνα καταστράφηκε, ενώ παρόμοια τύχη είχαν η Τύρος, η Σιδών, η Μωάβ, η Γάζα, η Ασκάλων και η Ασσυρία.[3] Οι λαοί αυτοί χρησιμοποιήθηκαν για να παιδαγωγήσουν τον Ισραήλ και έπειτα εκμηδενίστηκαν τιμωρούμενοι για τις δικές τους ασύλληπτες αδικίες. Μην αμφιβάλλει κανείς ότι παρόμοια τύχη θα έχει και η αλαζονική Δύση[4], που χρησιμοποιείται προς το παρόν για να παιδαγωγήσει την αποστάτισσα πατρίδα μας.
Αυτή η αδιάψευστη αλήθεια του πνευματικού νόμου στις τύχες των λαών, αποτελεί αντικείμενο χλευασμού στην ευρω-υπόδουλη Ελλάδα, αν όχι από σημαντικό μέρος του πληθυσμού, τουλάχιστον από την κομματοκρατούμενη διανόηση και την διαπλεκόμενη τέταρτη εξουσία των ΜΜΕ.
Η απουσία πνευματικών αναστημάτων, όπως ο Κόντογλου, ο Σεφέρης, ο Παλαμάς κ.α. είναι ιδιαιτέρως αισθητή. Οι σημερινοί άνθρωποι της διανόησης, ασήμαντοι και ολίγιστοι, σε αντίθεση με τους παλαιούς πνευματικούς γίγαντες της Ελλάδος, μετά βδελυγμίας απορρίπτουν την βυζαντινή παράδοση και την ανεκτίμητη κληρονομιά του χιλιόχρονου βυζαντινού πολιτισμού, αποδεχόμενοι ασυζητητί την ευρωπαϊκή κουλτούρα του αμοραλισμού και της αθεΐας, ως μοναδική διέξοδο στα αδιέξοδά μας.
Το νέο μνημόνιο, σίγουρα δεν λύνει τα προβλήματα της Ελλάδος, αλλά αντιθέτως τα βαθαίνει, ώστε πολύ σύντομα να ξαναρχίσουν οι συζητήσεις για χρεοκοπία και grexit. Οι ενδιαφέρουσες πολιτικές και οικονομικές αναλύσεις, πολύ λίγο έχουν αναχαιτίσει το πρόβλημα. Μοναδική λύση, κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντος, είναι η συμφιλίωσή μας με τον μόνο αξιόπιστο Εγγυητή. Εκείνον που όχι μόνο δεν θα μας ζητήσει τόκους, αλλά θα μας χαρίσει ολόκληρο το χρέος. Σημειώνεται ως θετικό το γεγονός ότι ήδη υπάρχει μία αυξανόμενη κίνηση του απλού κόσμου προς την επανάκτηση του απολεσθέντος πνευματικού θησαυρού μας.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να απορρίψουμε το καλλιεργούμενο από όλες τις πλευρές φόβο, ενθυμούμενοι διαρκώς τα ενθαρρυντικά λόγια του μεγάλου αγίου μας, Παϊσίου του Αγιορείτου: «Μετά ἀπό τήν μπόρα τήν δαιμονική, θά ἒλθει ἡ λιακάδα ἡ θεϊκή.»[5]
[1] Ζ΄ Ωδή καταβασιών Κυριακής της Απόκρεω
[2] Ψαλ. 105
[3] Τα στοιχεία από το βιβλίο «περί νόμου του Θεού», Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, εκδόσεις ΧΡΟΕΣ
[4] «Στεναχωριέμαι για την Ευρώπη, γιατί θα καταστραφεί όπως η Καπερναούμ. Οι περήφανοι πύργοι της θα γκρεμιστούν, θα καταστραφούν και οι λεωφόροι της θα μετατραπούν σε τόπους που θα φυτρώσουν θάμνοι με αγκάθια, όπου θα κάνουν τη φωλιά τους τα φίδια. Στον τόπο που τώρα ακούγονται φωνές εναντίον του Χριστού, θα ακούγονται κραυγές από κουκουβάγιες και ουρλιαχτά από τσακάλια.
Τη στιγμή που η Ευρώπη νόμισε για τον εαυτό της πως εκπολιτίστηκε, τότε ήταν και πού αγρίεψε. Τη στιγμή που νόμισε πως τα ήξερε όλα, τότε ήταν και που παραφρόνησε. Την στιγμή που νόμισε πως απέκτησε μεγάλη δύναμη, τότε ήταν και που έχασε όλη της τη δύναμη.» Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Μέσα από το παράθυρο της φυλακής, εκδόσεις ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ
[5] Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, Σημεία των Καιρών (χειρόγραφο)
Πηγή: Θρησκευτικά
Δυστυχῶς ἡ νέα συμφωνία κυβέρνησης – δανειστῶν ἡ ὁποία ψηφίστηκε προσφάτως στὴν Βουλὴ προέβλεπε ἐκτὸς τῶν ἄλλων καὶ ἄνοιγμα τῶν καταστημάτων τὶς Κυριακές. Ὅπως καὶ οἱ προηγούμενες κυβερνήσεις (Σαμαρὰ κλπ) ἔτσι καὶ ἡ τωρινὴ, πολιτεύεται ἀντεκκλησιαστικά καὶ ἀντενθικά, ἐπιβεβαιώνοντας τὴ ρήση τοῦ Ἁγίου Παϊσίου: «Τί νὰ τὸ κάνω τὸ δεξὶ ἢ τὸ ἀριστερὸ χέρι, ἂν δὲν κάνη σταυρό;», ἀπορρίπτοντας ἔτσι τοὺς ἀθέους πολιτικοὺς ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν πολιτικὴ τους τοποθέτηση..
Ὁ λόγος τοῦ Στρατηγοῦ Μακρυγιάννη πάντα διαχρονικός. Ἀπὸ τότε φώναζε γιὰ τὸν ἐκ Δυσμῶν κίνδυνο τῶν φραγκολατίνων: «Καί βγῆκαν τώρα κάτι δικοί μας κυβερνῆτες, Ἕλληνες, σπορὰ τῆς ἐβραιουργιᾶς, ποὺ εἶπαν νὰ μᾶς σβήσουν τὴν Ἁγία Πίστη, τὴν Ὀρθοδοξία, διότι ἡ Φραγκιὰ δὲν μᾶς θέλει μὲ τέτοιο ντύμα Ὀρθόδοξον. Και ἐκάθησα καὶ ἔκλαιγα διὰ τὰ νέα παθήματα. Καὶ ἐπῆγα πάλιν εἰς τοὺς φίλους μου τοὺς Ἁγίους. Ἄναψα τὰ καντήλια καὶ ἐλιβάνισα λιβάνιν καλὸν ἁγιορείτικον.
Καὶ σκουπίζοντας τὰ δάκρυά μου τοὺς εἶπα:...
«Δὲν βλέπετε ποῦ θέλουν νὰ κάμουν τὴν Ἑλλάδα παλιοψάθα; Βοηθεῖστε, διότι μᾶς παίρνουν, αὐτοὶ οἱ μισοέλληνες καὶ ἄθρησκοι, ὅ,τι πολυτίμητον τζιβαϊρικὸν ἔχομεν. Φραγκεμένους μᾶς θέλουν τὰ τσογλάνια τοῦ τρισκατάρατου τοῦ Πάπα. Μὴν ἀφήσετε, Ἅγιοί μου αὐτὰ τὰ γκιντὶ πουλημένα κριγιάτα τῆς τυραγνίας νὰ μασκαρέψουν καὶ νὰ ἀφανίσουν τοὺς Ἕλληνες, κάνοντας περισσότερα κακὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ καταδέχθηκεν ὁ Τοῦρκος ὡς τίμιος ἐχθρός μας».
Διαβάστε ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Ἱερὰ ἱστορία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης» ὑπὸ τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου πατρὸς Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, σχετικὰ μὲ τὴν Κυριακάτικη ἀργία:
«Ἡ ἐντολὴ τῆς ἀργίας ἰσχύει γιὰ τὶς Κυριακὲς καὶ τὶς μεγάλες γιορτές. Δὲν τιμωρεῖ βέβαια σήμερα ὁ Θεὸς μὲ ἄμεσο θάνατο ἐκείνους ποὺ δουλεύουν τὴν Κυριακή. Καὶ ὑπάρχουν ἀναμφιβόλως περιπτώσεις ποὺ ἑξαιροῦνται ἀπὸ τὴν ὑποχρεωτικὴ ἀργία. Δὲν μπορεῖΠ .χ. νὰ σταματήση ἡ λειτουργία τῶν νοσοκομείων, νὰ διακοποῦν οἱ συγκοινωνίες, ἡ ὑδροδότησις, ἡ ἠλεκροδότησις κλπ. Ὅσοι ἐργάζονται στὶς ὑπηρεσίες αὐτές, θὰ δουλέψουν καὶ τὴν Κυριακή, ὅταν εἶναι ἡ σειρά τους, καὶ δὲν θὰ θεωρηθῆ αὐτὸ παράβασις τῆς ἐντολῆς, γιατί ἡ ἐργασία τους εἶναι ἀναγκαία γιὰ τὴν ἐξυπηρέτησι τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου. Τὸ παράδειγμα ἄλλωστε ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, θεραπεύοντας ἀσθενεῖς κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου, παρὰ τὶς ἀντιρρήσεις τῶν γραμματέων καὶ τῶν φαρισαίων, καὶ λέγοντας ὅτι «τὸ Σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπο ἐγένετο, οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ Σάββατον» (Μάρκ. β΄ 27)· ὅτι δηλ. ἡ ἐντολὴ τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου δόθηκε γιὰ τὴν ἐξυπηρέτησι καὶ τὴν πνευματικὴ ὠφέλεια τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὄχι γιὰ νὰ γίνη ὁ ἄνθρωπος δοῦλος τοῦ Σαββάτου. Τὸ νὰ ἐργάζεται ὅμως ὁ Χριστιανὸς τὴν Κυριακή, γιὰ νὰ κερδίση χρήματα ἢ γιὰ νὰ κάνη τὶς καθημερινές του ἐργασίες, εἶναι παράβασις σοβαρωτάτη. Εἶναι παράβασις τὸ ν΄ ἀνοίγη τὸ κατάστημά του, ἔστω κι ἂν ὁ νόμος τοῦ κράτους τοῦ τὸ ἐπιτρέπη· εἶναι παράβασις τὸ νὰ καθαρίζη ἡ νοικοκυρὰ τὸ σπίτι της ἢ νὰ πλένη ἢ νὰ σιδερώνη· εἶναι παράβασις τὸ νὰ τρέχη ὁ ἀγρότης στὸ χωράφι του ἢ ὁποιοσδήποτε ἄλλος γιὰ νὰ σκάψη τὸν κῆπο του. Ὀφείλουμε λοιπὸν νὰ ἀργοῦμε τὴν Κυριακὴ ἀπὸ τὶς καθημερινές μας ἀσχολίες, ὄχι ὅμως γιὰ νὰ μένουμε ἄπραγοι, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἐπιδοθοῦμε σὲ ἄλλες πνευματικὲς ἀσχολίες: στὸν ἐκκλησιασμό, στὴν προσευχὴ στὴν μελέτη καὶ τὴν ἀκρόασι τοῦ θείου λόγου, σὲ ἐπισκέψεις ἀγάπης, ἀκόμη καὶ σὲ προσφορὰ ὑπηρεσίας σὲ κάποιον ποὺ ἔχει ἀνάγκη. Τότε καὶ μόνο θὰ ἔχουμε μεγάλη ψυχικὴ ὠφέλεια ἀπὸ τὴν ἀργία τῆς Κυριακῆς.»
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
Την 20η Ιουλίου του 1974, οι Ελλαδίτες Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και Οπλίτες που υπηρετούσαν στην Ελληνική Δύναμη Κύπρου με κύριο εφόδιό τους την υπέρμετρη αγάπη τους προς την πατρίδα μαζί με τον αδελφό Ελληνοκυπριακό λαό ρίχτηκαν στην μάχη κατά των ιταμών Τούρκων εισβολέων, γράφοντας με τα αιματοβαμμένα τους κορμιά σελίδες άφθαστου ηρωισμού.
Όπου και να κλήθηκαν, σε όποιες μάχες και να έλαβαν μέρος, με αποκορύφωμα την τριήμερη επική μάχη του Στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, υπερασπίστηκαν με σθένος τα ιερά και τα όσια της πατρίδας.
Η ΕΛΔΥΚ που είχε το στρατόπεδο της δίπλα στην Λευκωσία, στον δρόμο προς το Γερόλακο, ήταν κυριολεκτικά σαν την μύγα μες στο γάλα στο εκτεταμένο και επίπεδο κάμπο. Χτυπήθηκαν λυσσαλέα και οι βόμβες Ναπάλμ κατέκαιαν τα πάντα!
Οι μισοί από τους ηρωικούς μαχητές είχαν αφιχθεί μόλις την προηγούμενη το βράδυ από την Ελλάδα. Αυτοί δε, που είχαν φύγει με το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ για να απολυθούν ξαναγύρισαν εθελοντικά για να πολεμήσουν. Οι Τούρκοι πίστεψαν ότι μετά τον βομβαρδισμό θα μπορούσαν εύκολα να καταλάβουν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Όμως γελάστηκαν, αφού οι ΕΛΔΥΚάριοι όχι μόνο δεν εκάμθησαν από τους βομβαρδισμούς, αλλα κατέλαβαν το στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ και επιχείρησαν και νυχτερινή επίθεση προς το ΚΙΟΝΕΛΙ, εναντίον των Τουρκικών μονάδων, που είχαν φτάσει στον Τουρκικό θύλακα με ελικόπτερα και αλεξίπτωτα.
Οι Τούρκοι λόγω της αρχικής πικρής εμπειρίας τους στην σύγκρουση με την ΕΛΔΥΚ, συγκέντρωσαν τα επίλεκτα συντάγματά τους (καταδρομών και αλεξιπτωτιστών) και αμέσως με την υπογραφή της ανακωχής (22 Ιουλίου 1974 ώρα 16.00) άνανδρα επιτέθηκαν το ίδιο βράδυ κατά της ΕΛΔΥΚ, ώστε να ξεκαθαρίσουν αυτό το ισχυρό εμπόδιο.
Οι ΕΛΔΥΚάριοι είχαν εντολή να μην κάνουν χρήση πυρών λόγω της ανακωχής. Οι Τούρκοι πλησίασαν ανενόχλητοι μέχρι τα 150 μέτρα και κανείς από την ΕΛΔΥΚ δεν έβαλε λόγω της απαγορευτικής διαταγής...
Είχε αρχίσει να πέφτει σκοτάδι όταν μια κραυγή έσκισε τον αέρα «ΒΑΡΑΤΕ ΤΟΥΣ ΘΑ ΜΑΣ ΦΑΝΕ ΟΛΟΥΣ». Ήταν ο Λοχαγός Αρώνης Σπύρος του 6ου Λόχου όπου παρέβη την απαγορευτική εντολή και έτσι άρχισε μια από της μεγαλύτερες μάχες της πρώτης φάσης του ΑΤΤΙΛΑ όπου και διαλύσαμε τους Τούρκους!
Οι Τούρκοι Κομάντος είχαν βάλει στην πρώτη σειρά Κούρδους για να σκοτωθούν αυτοί πρώτα από τα πυρά μας (το ομολόγησαν άλλωστε οι συλληφθέντες αιχμάλωτοι). Δεν μπορούσαν να χωνέψουν την αποτυχία τους από μια μονάδα αριθμητικά κατώτερη, που δεν ήταν σε ισχυρό έδαφος και την όλη επιχείρηση την είχαν χαρακτηρίσει σχετικά εύκολη.
Μετά την αποτυχία τους προσπάθησαν να κυκλώσουν την ΕΛΔΥΚ και γι’ αυτό άρχισαν τις μετακινήσεις βαρέων αρμάτων και πυροβολικό προς το Αεροδρόμιο της Λευκωσίας που ήταν στα νώτα της ΕΛΔΥΚ. Οι Τούρκοι αργά αλλά σταθερά άρχισαν να μεταφέρουν τις πιο επίλεκτες μονάδες τους γύρω από την ΕΛΔΥΚ και την 14η Αυγούστου το πρωί, ολόκληρο το 50ον Σύνταγμα ενισχυμένο με δύο επιπλέον Τάγματα, με 45 άρματα μάχης και Πυροβολικού, με συνεχή υποστήριξη από την αεροπορία, επιτέθηκαν κατά του Στρατοπέδου. Το Στρατόπεδο το υποστήριζαν δύο Λόχοι των 100 περίπου ανδρών (2ος και 4ος Λόχος) και ορισμένα κομμάτια του Λόχου διοικήσεως, όπως οι Μουσικοί, το Μηχανικό, οι γραφείς οι Στρατονόμοι και άλλοι. Μόλις που έφθαναν τους 300ους, πιθανώς να τους ξεπερνούσαν κατά τι. Όλοι αυτοί οι άνδρες ήμασταν καταταλαιπωρημένοι από τον Α' γύρο του πολέμου.
Υποφέραμε από την ζέστη, την έλλειψη νερού και φαγητού καθώς και αϋπνία. Η κρούση της πρώτης επίθεσης ήταν εξαιρετικά βίαιη κυρίως λόγω των βομβών Ναπάλμ από τον αέρα. Σε όλη την διάρκεια των βομβαρδισμών χωνόμαστε μέσα σε χωμάτινα ορύγματα και μόλις οι Τούρκοι έφθαναν σε απόσταση βολής τους χτυπούσαμε με φονικό πυρ.
Όλη η Κύπρος έπεφτε από την άνευ αντιστάσεως προέλαση των Τούρκων και στην ΕΛΔΥΚ, η καλύτερη Τουρκική δύναμη δεν είχε προχωρήσει ούτε μέτρο. Ενώ οι επιθέσεις διαδέχονταν η μια την άλλη χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Πρωί πρωί της Παναγίας οι Τούρκοι αναμένονται αλλά δε φαίνονται πουθενά. Οι φήμες έλεγαν ότι έγινε ανακωχή. Όμως κατά τις 11.00 η ώρα οι Τούρκοι με ξαφνικό και συντονισμένο πυρ επιτέθηκαν ξανά κατά των ΕΛΔΥΚάριων. Παρά τις λυσσώδεις επιθέσεις μιας ολόκληρης μέρας, η ΕΛΔΥΚ δεν πέφτει. Το πιο σημαντικό όμως είναι οι απώλειες, αφού η πεδιάδα είχε στρωθεί με τα κορμιά των Τούρκων στρατιωτών.
Οι απώλειες της ΕΛΔΥΚ είναι μικρές και όσο προχωρεί ο πόλεμος είναι ακόμα μικρότερες λόγω της εμπειρίας των μαχητών...
Όταν άρχισε να σκοτινιάζει της Παναγίας για πρώτη φορά το πυροβολικό των Τούρκων σταμάτησε. Για μας η νύχτα ήταν λυτρωμός από την αεροπορία και εκείνο το καταραμένο όλπο που λέγεται όλμος. Με την κατάσταση στην ΕΛΔΥΚ άρχισαν πλέον να ασχολούνται Τούρκοι, Έλληνες, ΟΗΕδες μη μπορώντας να εξηγήσουν τα συμβαίνοντα μέσα σε μια γενική κατάρρευση. Ακόμα και ο Στρατηγός της εισβολής ΝΤΕΜΙΡΕΛ το μνημονεύει.
Έτσι φθάσαμε στην αποφράδα ημέρα της 16ης Αυγούστου.
Αυτή η μέρα δεν μπορεί να περιγραφεί με τίποτα. Ήταν μια μέρα που άνοιξαν οι πύλες της κολάσεως. Ενίσχυση δεν ερχότανε, αλλά και ο απεγκλωβισμός των ΕΛΔΥΚάριων δεν απασχολούσε κανέναν!!!
Πίστευαν ότι τελικά δεν θα ζούσαμε κανένας.
Η Τουρκική επίθεση άρχισε με το σύνολο των δυνάμεων της και των πυρών. Τα άρματα άρχισαν να καβαλούν τα ορύγματα και εκεί έγινε μάχη σώμα προς άρμα! Οπότε άρχισαν και οι απώλειες...
Τι θαύμα και πάλι!! Οι 300ΕΛΔΥΚάριοι κράτησαν και δε χάσανε το Στρατόπεδο ώσπου ήρθε η διαταγή στις 13.45 από τον Υποδιοικητή και Στρατοπεδάρχη Σταυρόπουλο Παναγιώτη για οπισθοχώρηση. Οπισθοχώρηση βέβαια την ημέρα είναι ένας θάνατος. Πράγματι κινηθήκαμε προς τα πίσω στην Σχολή Γρηγορίου με σκοπό να απεγκλωβιστούμε από τους Τούρκους.
Μερικοί δεν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως για την οπισθοχώρηση και έμειναν εκεί, πολεμώντας, πέφτοντας νεκροί ή συλλαμβανόμενοι τραυματίες από τους Τούρκους. Μεταξύ αυτών και ο γίγαντας του 4ου Λόχου Ανθ/της Κέντρας Κ. με την Διμοιρία του.
Τότε άρχισαν και οι πολύ μεγάλες απώλειες. Όσοι σωθήκαμε μπήκαμε κατά της 18.00 στις γραμμές μας οπότε έγινε και ανακωχή...
ΣΧΟΛΙΑ
Αυτοί οι ήρωες και όλοι οι υπόλοιποι που καταφέραμε και επιβιώσαμε πιστεύουμε ότι πράξαμε στο ακέραιο το καθήκον μας απέναντι στην πατρίδα. Η πατρίδα όμως όλα αυτά τα χρόνια έλαμψε και εξακολουθεί να λάμπει δια της απουσίας της.
Στην πατρίδα μας την Ελλάδα όμως όλα μπορεί να συμβούν. Το τι υποστήκαμε από την πρώτη στιγμή που πατήσαμε το πόδι μας επιστρέφοντας στην Ελλάδα από την φρίκη και την αγριότητα του πολέμου, με νωπές τις μνήμες της αθλιότητας και τα βιώματα μας, δεν περιγράφεται. Περιμέναμε από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία να μας καλέσουν κάποια στιγμή όταν ηρεμήσουν τα πράγματα και να μας δώσουν να καταλάβουμε ότι η πολιτεία αναγνωρίζει των αγώνα μας, την προσφορά μας και ότι μας τιμούν σαν ήρωες πολέμου. Αντ’ αυτών όμως εισπράξαμε αδιαφορία, εγκατάλειψη, κλειστές πόρτες, περιφρόνηση και βέβαια το στίγμα του Χουντικού! Λες και εμείς οι Έφεδροι που μας έστειλε στην Κύπρο η ίδια μας η Πατρίδα για να την υπηρετήσουμε οργανώσαμε και κάναμε το Πραξικόπημα!!! Βέβαια αν ανατρέξουμε στην Ιστορία μας θα θυμηθούμε το τέλος του Αθηναίου Ναυάρχου Θεμιστοκλή νικητή της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, του Λακεδαιμόνιου αντιβασιλιά Παυσανία νικητή της μάχης των Πλαταιών, την καταδίκη σε θάνατο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, τον Ελευθέριο Βενιζέλο κλπ.
Εμείς οι μικροί και ταπεινοί γιατί να έχουμε διαφορετική αντιμετώπιση;;;
Η σκέψη μας καθημερινά εδώ και 34 χρόνια κάποια στιγμή του 24ώρου επιστρέφει και περιηγείται τα πεδία του ηρωισμού και της θυσίας και συγκινούμαστε και ξακρίζουμε. Η καρδία μας όμως σας διαβεβαιώνουμε δεν έφυγε ποτέ από την Κύπρο μας. Βρίσκεται πάντα εκεί, για να συντροφεύει τους συμπολεμιστές μας που έγειραν στην γη της μαρτυρικής Μεγαλονήσου και λέω έγειραν γιατί όπως όλοι θα γνωρίζετε, οι ήρωες δεν πεθαίνουν ποτέ, αλλά γέρνουν για να ξαποστάσουν.
Επαναλαμβάνουμε, ότι όλοι εμείς πράξαμε το καθήκον μας προς την πατρίδα στο ακέραιο και θεωρούμε πως μας αντιπροσωπεύει πλήρως ο παρακάτω στίχος:
Εμείς ήμασταν πάντα με τον Έκτορα
Που ήξερε πως δεν έχει ελπίδα,
Μα βγήκε από τα Τείχη και σκοτώθηκε,
Για της ψυχής του την Πατρίδα!!!
Πηγή: Περί Πάτρης
Πρόλογος
Οι Αρμένιοι είναι ένας ευγενής και ηρωικός λαός που κατέβαλαν μεγάλο τίμημα αγώνων και θυσίας για να εξασφαλίσουν το δικαίωμα της ιστορικής τους υπάρξεως. Από της πλευράς αυτής οι Έλληνες τους αντιμετωπίζουμε με πολλή συμπάθεια, γιατί νοιώθουμε ότι είμαστε ομοιοπαθείς, ότι ιστορικά και ως προς άλλα στοιχεία και πλευρές της ζωής συγγενεύουμε, πολύ περισσότερο μάλιστα αφού και αυτοί είναι Χριστιανοί.
Υπάρχει όμως και μία άλλη σημαντική πλευρά του ζητήματος που έχει σχέση με την εκκλησιαστική τους ταυτότητα, σύμφωνα με την οποία κατά παράδοση θεωρούμε τους Αρμενίους ως αιρετικούς Μονοφυσίτες. Αυτό στις ημέρες μας, όπου όλα σχετικοποιούνται και αμβλύνονται, και η παράδοση δεν παίζει αποφαστιστικό ρόλο, τείνει να σκεπασθεί, να ξεχασθεί και να αλλοιωθεί με άλλη θεώρηση, η οποία στα πλαίσια του χριστιανικού Οικουμενισμού μειώνει τις διαφορές μέχρις εξαφανίσεως και μεγαλοποιεί τις ομοιότητες μέχρι γιγαντισμού. Σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση οι Αρμένιοι είναι κατά πάντα Ορθόδοξοι, όπως και εμείς, και οι διαφορές που μας χωρίζουν είναι ασήμαντες και έπουσιώδεις. Αυτό αποτελεί και βασική κατευθυντήρια γραμμή του διεξαγομένου Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Αντιχαλκηδονίων, στους οποίους ανήκουν οι Αρμένιοι.
Είναι όμως Ορθόδοξοι οι Αντιχαλκηδόνιοι; Απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπαθήσαμε να δώσουμε σε μελέτημά μας που ήδη κυκλοφορεί σ' αυτήν εδώ τη σειρά "Καιρός" των μικρών τευχιδίων με θέμα : «Η "Ορθοδοξία" των Αντιχαλκηδονίων Μονοφυσιτών».
Στο παρόν τευχίδιο ασχολούμαστε ειδικώς με το αν οι Αρμένιοι είναι Ορθόδοξοι με βάση τη διδασκαλία του Μ. Φωτίου. Πρόκειται για εισήγηση που ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 1994 στο καθιερωμένο ετήσιο Θεολογικό συνέδριο που οργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, το οποίο το έτος αυτό είχε ως γενικό θέμα το πρόσωπο και το έργο του Μ. Φωτίου. Ο τίτλος της εισηγήσεως στο συνέδριο ήταν: «Ο Μ. Φώτιος και η ένωση των Αρμενίων με την Ορθόδοξη Εκκλησία».
Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης
1. Ίδρυση και οργάνωση της Εκκλησίας της Αρμενίας
Οι Αρμένιοι, κατά την παράδοσή τους, δέχθηκαν τον Χριστιανισμό από τους αποστόλους Θαδδαίο η Λεβαίο και Βαρθολομαίο, οι οποίοι θεωρούνται ιδρυταί της Αρμενικής Εκκλησίας. Φαίνεται πράγματι ιστορικώς αληθές ότι ο Χριστιανισμός διεδόθη στην Αρμενία κατά τους αποστολικούς ήδη χρόνους, χωρίς να διακοπεί στη συνέχεια η παρουσία του εκεί, μολονότι η διάδοσή του περιορίσθηκε σε μικρό αριθμό κοινοτήτων, χωρίς εμφανή και γνωστή ιστορικά εκκλησιαστική οργάνωση.
Η περιορισμένη αυτή διάδοση του Χριστιανισμού στην Αρμενία κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες δικαιολογεί την δράση κατά τον 3ο αιώνα του μεγάλου αγίου των Αρμενίων, του Αγίου Γρηγορίου, ο οποίος εργάσθηκε δραστήρια για τον εκχριστιανισμό των κατοίκων και την οργάνωση της Εκκλησίας με τη βοήθεια Ελλήνων κληρικών, οι οποίοι τον συνόδευσαν, μετά την χειροτονία του σε επίσκοπο από τον αρχιεπίσκοπο Καισαρείας της Καππαδοκίας Λεόντιο, το έτος 302. Στην Καισαρεία είχε καταφύγει ο Γρηγόριος νωρίτερα, όπου έλαβε ελληνική μόρφωση και έγινε Χριστιανός, διασωθείς μόνον αυτός εκ των μελών της οικογενείας του από τη σφαγή των Περσών, οι οποίοι κατέλαβαν την Αρμενία κατά το πρώτο μισό του τρίτου αιώνος και επέβαλαν δια της βίας τον Παρσισμό. Το ιεραποστολικό του έργο στην Αρμενία, όπου επέστρεψε, άρχισε ο Γρηγόριος το 261 μ.Χ., είχε δε τόση επιτυχία ώστε εκέρδισε στην χριστιανική πίστη τον ηγεμόνα της Αρμενίας Τιριδάτη Γ', ο οποίος κατέστησε το 301 τον Χριστιανισμό επίσημη θρησκεία της Αρμενίας. Έγινε έτσι η Αρμενία το πρώτο χριστιανικό κράτος, και πήρε σ' αυτό τα πρωτεία από την μεγάλη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, η οποία σε λίγα χρόνια κατά θεία ασφαλώς ρύθμιση και παρακίνηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου θα αναγνωρίσει τον διωκόμενο προηγουμένως Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία και θα γίνει το πρώτο και μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία οικουμενικό χριστιανικό κράτος.
Ο Γρηγόριος έγινε πάντως ο "Φωτιστής" των Αρμενίων, όπως έμεινε γνωστός στην εκκλησιαστική συνείδηση και στην ιστορική μνήμη, συνδέσας την Αρμενική Εκκλησία μέσω της Καισαρείας της Καππαδοκίας, από την οποίαν επί μακρόν εξηρτάτο, με την Ορθόδοξη Ανατολικη Εκκλησία, η οποία απέκτησε κατά τα μέσα του 4ου αιώνος το εκκλησιαστικό της Κέντρο, την Κωνσταντινούπολη, τον ευκλεή της οποίας θρόνο εκόσμησε και υπερέκλεισε ο Μέγας εν σοφοίς και θεολόγοις και πατριάρχαις Φώτιος, το πρόσωπο και το έργο του οποίου προσπαθούμε να φωτίσουμε κατά το παρόν λαμπρό όντως συνέδριο. Η εντύπωση από την επιτυχία του έργου του αγίου Γρηγορίου του Φωτιστού στην Αρμενία ήταν τόσο μεγάλη, ώστε έκαμε τον Μ. Αθανάσιο να γράψει περί το 318 ότι φαίνεται ο θρίαμβος του Χριστού, από το ότι υπέταξε τους λαούς των απρόσιτων χωρών, όπως της Αρμενίας1.
Μέχρι της Δ' εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου (451), οι Αρμένιοι είναι μέλη της Μίας, Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Συμμετέχουν με εκπροσώπους των στις τρεις πρώτες οικουμενικές συνόδους, που εξακολουθούν μέχρι σήμερα να τις αναγνωρίζουν ως οικουμενικές, και αναπτύσσουν την λατρεία, την θεολογία, τον Μοναχισμό, την διοίκηση κατά ενιαίο προς τις άλλες εκκλησίες τρόπο. Μετά την εκ νέου υποταγή της χώρας τους στους Πέρσες το 428 και την μετατροπή της σε περσική επαρχία ο μεγάλος πατριάρχης τους Σαχάκ (Ισαάκ) ο Μέγας (378-439) ενισχύει τις εσωτερικές αντιδράσεις στην ξενική κατοχή, τονώνοντας με εκκλησιαστικές μεταρρυθμίσεις την αυτοσυνειδησία των Αρμενίων, ιδιαίτερα μάλιστα με την υποστήριξη του Μεσρώπ Μασδότζ στο να δημιουργήσει το αρμενικό αλφάβητο από 36 γράμματα και να θέσει έτσι τις βάσεις για την ανάπτυξη της Αρμενικής Φιλολογίας. Ο Μεσρώπ, ο δημιουργός της εθνικής γλώσσης των Αρμενίων στην οποία μετέφρασε την Αγία Γραφή και τους εκκλησιαστικούς Πατέρες, με βάση ελληνικά και συριακά πρωτότυπα, έγινε στη συνέχεια καθολικός (πατριάρχης) των Αρμενίων και πέθανε το 440, ένδεκα μόνον χρόνια πριν από την Δ' εν Χαλκηδόνι Οικουμενική Σύνοδο, η οποία αποτελεί το χωριστικό ορόσημο στις σχέσεις των Αρμενίων με την Ορθόδοξη Εκκλησία.
2. Ο χωρισμός από την Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία
Απασχολημένοι οι Αρμένιοι σε πολεμικές συγκρούσεις εναντίον των Περσών ακόμη και κατά την διάρκεια των εργασιών της Δ' Οικουμενικής Συνόδου δεν έλαβαν μέρος στις θεολογικές διεργασίες επί του χριστολογικού ζητήματος ούτε είχαν οι ίδιοι άμεση γνώση των θεολογικών τάσεων και προβληματισμών που οδήγησαν την Σύνοδο να καταδικάσει τον Μονοφυσιτισμό του Ευτυχούς και να επαναλάβει την καταδίκη του Νεστορίου.
Διεμόρφωσαν την γνώμη, παρασυρθέντες από Σύρους Μονοφυσίτες επισκόπους, ότι η Δ' Οικουμενική Σύνοδος με την καταδίκη του Μονοφυσιτισμού ολίσθησε στον χωριστικό δυοφυσιτισμό του Νεστορίου, που αποτελεί τον αντίποδα του Μονοφυσιτισμού, ενώ και από τον όρο ακόμη της Δ' Οικουμενικής Συνόδου προκύπτει ότι αυτή εβάδισε την μέση και βασιλική οδό, ανάμεσα στην διαιρετική Χριστολογία του Νεστορίου και την συγχυτική του Ευτυχούς, κατοχυρώσασα την ορθόδοξη ενωτική Χριστολογία της εν τω ενί προσώπω του Χριστού υποστατικής ενώσεως των δύο αυτού φύσεων ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως. Απομονώνουν και παρερμηνεύουν την γνωστή φράση του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας «μία φύσις του Λόγου σεσαρκωμένη» και πιστεύουν ότι η σύνοδος εγκατέλειψε την διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου και παρασυρθείσα από την νεστοριανίζουσα διδασκαλία του Αγίου Λέοντος, πάπα Ρώμης, ακύρωσε την Γ' Οικουμενική Σύνοδο και επανέφερε τον Νεστοριανισμό, τον οποίο σημειωτέον καταδικάζει η Σύνοδος μαζί με τον Ευτυχιανισμό.
Είναι πάντως γεγονός ότι ο Μονοφυσιτισμός και η απόρριψη της Δ' Οικουμενικής Συνόδου επεκράτηοαν στην Αρμενία, αφού κατοχυρώθηκαν και με αποφάσεις συνόδων Αρμενίων επισκόπων εις Βαγκαρσαπάτ το 491 και εις Δοβέν το 527 (η το 535 κατ' άλλους), μολονότι υπήρξαν μεταξύ των Αρμενίων και υπέρμαχοι της συνόδου της Χαλκηδόνος, όπως ο Καθολικός Ιωάννης ο Mandakuni (478-490) και μετά από αυτόν άλλοι Καθολικοί, οι οποίοι, σε επανειλημμένες ενωτικές απόπειρες που έγιναν μέχρι την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, αναγνωρίσαν την Δ' Οικουμενική σύνοδο και απεκήρυξαν τον Μονοφυσιτισμό. Οι ενωτικές αυτές προσπάθειες, μολονότι δεν οδήγησαν τελικώς στην ένωση των Αρμενίων συνολικά με την Ορθόδοξη Εκκλησία, συνετέλεσαν πάντως στο να ενταχθούν και να παραμείνουν εντός των κόλπων της Εκκλησίας σημαντικός αριθμός Αρμενίων. Στις ορθόδοξες π.χ. μονές της Παλαιστίνης από τον 6ο αιώνα, εγκαταβιούν πολλοί Αρμένιοι. ο μοναχός Νίκων ο Μαυρορείτης (11ος αιών) παραδίδει ότι ο άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος επέτρεψε στους Αρμενίους μοναχούς «εν τη των Αρμενίων διαλέκτω ψάλλεσθαι την ακολουθίαν», εκτός από τον τρισάγιο ύμνο, που έπρεπε να ψάλλεται στα ελληνικά, για να αποφευχθεί η πιθανότης προσθήκης της θεοπασχιτικής φράσεως «ο σταυρωθείς δι' ημάς» του Πέτρου Γναφέως. Αρκετοί Αρμένιοι που ζούσαν σε ελληνικά κέντρα δεν ακολούθησαν τον Μονοφυσιτισμό, αλλά έμειναν Ορθόδοξοι ενώ άλλοι επανήλθαν στην Ορθοδοξία όπως ήδη ελέχθη. Όλοι αυτοί ονομάσθηκαν Ελληνοαρμένιοι (Χαϊχουρούμ). Από τους Αρμενίους αυτούς Ορθοδόξους προέρχονται οι αρμενικής καταγωγής αυτοκράτορες, αυτοκράτειρες, στρατηγοί και άλλοι αξιωματούχοι του Βυζαντίου, ως και πολλοί άγιοι της Εκκλησίας. Αρμένιοι ιστορικοί θεωρούν ότι οι επιζήσαντες μέχρι και των σφαγών του 1915 Χαϊχουρούμ (Αρμενορωμαίοι) είναι Αρμένιοι Χαλκηδονίτες, Αρμένιοι δηλαδή ως προς την καταγωγή και Ρωμαίοι, Ρωμηοί, ως προς την πίστη, ενώ από Έλληνες ιστορικούς διατυπώνεται η άποψη ότι είναι απλώς αρμενόγλωσσοι Έλληνες, ελληνικής δηλαδή καταγωγής Ορθόδοξοι, που μόνον γλωσσικά συνδέονται με τους Αρμενίους, απομεινάρια στρατιωτών του Ξενοφώντος και του Μεγάλου Αλεξάνδρου2.
3. Σταθερή η αντιμετώπιση των Αρμενίων ως αιρετικών
Οι μη Χαλκηδόνιοι Αρμένιοι, οι απορρίπτοντες δηλαδή την Δ' Οικουμενική Σύνοδο, και μαζί μ' αυτήν και όλες τις επόμενες οικουμενικές συνόδους, αυτονόητα και σταθερά σε όλες τις ιστορικές περιόδους, μετά την απόσχισή τους, εντάσσονται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στους Μονοφυσίτες και χαρακτηρίζονται ως αιρετικοί. Την ίδια αντιμετώπισή τους, όπως θα δούμε, βρίσκει κανείς και στον Μέγα Φώτιο, ο οποίος μάλιστα κατόρθωσε να επαναφέρει μεγάλη μερίδα Αρμενίων στους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Οι ίδιοι οι Αρμένιοι αναγνωρίζουν τον Μονοφυσιτισμό τους, αντιπαραθέτοντάς τον προς τον Ορθόδοξο Δυοφυσιτισμό, τον οποίο θεωρούν αιρετικό, γιατί τον ταυτίζουν με τον χωριστικό Δυοφυσιτισμό του Νεστορίου3 . Για την σταθερή αντιμετώπιση των Αρμενίων ως αιρετικών ενδεικτικώς μόνον αναφέρουμε τα εξής. Στις κανονικές αποκρίσεις του Ιωάννου, επισκόπου Κίτρους, προς τον αρχιεπίσκοπο Δυρραχίου Κωνσταντίνο Καβάσιλα, ο οποίος περί το τέλος του 12ου αιώνος, ρώτησε «ει έξεστι τοις Αρμενίοις εν αις πόλεσιν οικούσι, κατά πάσαν άδειαν κτίζειν Εκκλησίας, και είτε χρή κωλύεσθαι η εάν αυτούς ποιείν ως βούλονται», περιλαμβάνεται απάντηση, η οποία από τη μία πλευρά φανερώνει το υπερφυλετικό οικουμενικό πνεύμα του Βυζαντίου, από την άλλη όμως δείχνει και την σωτηριολογική, από γνήσια χριστιανική αγάπη προερχόμενη, στάση της αποφυγής αναμείξεως Ορθοδόξων και αιρετικών, ώστε, όπως γράφει το κείμενον, «τω εστενωμένω και αφωρισμένω της τούτων οικήσεως λαμβάνωσιν αίσθησιν ως απόβλητοι δια την κατ' αυτούς αίρεσιν κρίνονται. ετέρου δε, ίνα κατά μικρόν δια το συχνώς ομιλείν τοις Χριστιανοίς, προς μετάθεσιν απαλλάττωνται, ει και μη πάντες, αλλά τινές μεν, όσους δη η σωτηρία ηγάπησε». Η ενδιαφέρουσα αυτή απάντηση στο σύνολό της έχει ως εξής: «Εν ταις Χριστιανών χώραις και πόλεσιν ενδέδοται μεν αρχήθεν οικείν και αλλογλώσσους, και ετεροδόξους, ήγουν Ιουδαίους, Αρμενίους, Ισμαηλίτας, Αγαρηνούς, και λοιπούς τοιούτους.πλήν ουκ αναμίξ μετά των Χριστιανών, αλλά κεχωρισμένως. όθεν και αφορίζονται τόποι εκάστη τούτων φυλή είτε εντός πόλεων, είτε εκτός, ώστε τούτοις έμπεριγράφεσθαι, και μη επέκεινα τούτων τας οικήσεις αυτών εκτείνεσθαι. Επινενόηται δε τούτο τοις πάλαι βασιλεύσιν, ως οίμαι, τριών ένεκεν. ενός μεν, ίνα τω εστενωμένω και αφωρισμένω της τούτων οικήσεως λαμβάνωσιν αίσθησιν, ως απόβλητοι δια την κατ' αυτούς αίρεσιν κρίνονται. ετέρου δε, ίνα κατά μικρόν, δια το συχνώς ομιλείν τοις Χριστιανοίς, προς μετάθεσιν απαλλάττωνται. ει και μη πάντες, αλλά τινές μεν, όσους δη η σωτηρία ηγάπησε. και του τρίτου, ίνα τους καρπούς των επιτηδευμάτων αυτών οι κατά βίον χρήζοντες αυτών αποφέρωνται. Τοίνυν και οι Αρμένιοι, ει εν τόπω, ένθα περιγράφονται, και ναούς κτίζουσι, και τα της αιρέσεως αυτών εκτελούσι, μένουσιν ανεπηρέαστοι. το αυτό γαρ και Ιουδαίοις πρόσεστι, και Ισμαηλίταις, οικούσιν εν πόλεσι χριστιανικαίς. ει δε τους όρους υπερβαίνουσι της αφορισθείσης αυτοίς συνοικήσεως, ου μόνον αυτοί κωλυθήσονται, αλλά και τα οικοδομήματα τούτων, οποία δ' αν και ώσι, καταστραφήσονται. το γαρ ανέτως έχειν και ευπαρρησιάστως εν τοις τοιούτοις, πάλαι απώλεσαν»4.
Η κρατήσασα αυτή συνείδηση της Ορθοδόξου Εκκλησίας περί των Αρμενίων ως Μονοφυσιτών αιρετικών φθάνει μέχρι των ημερών μας. Ο γνωστός ιστορικός αρχιμανδίτης Βασίλειος Στεφανίδης στο εγχειρίδιο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, αφού διαπιστώνει ότι στη Συρία, όπου κατ' αρχήν είχε επικρατήσει ο Νεστοριανισμός, «την θέσιν του κατέλαβεν η αντίθετος αιρετική διδασκαλία, ο μονοφυσιτισμός»5, εντάσσει σ' αυτόν και την ακραία του έκφραση από τον Ευτυχή, τον οποίο σημειωτέον δεν έχουν δυσκολία να καταδικάσουν οι Αρμένιοι και άλλοι αντιχαλκηδόνιοι, παρασύροντες με αυτό τους Ορθοδόξους σε εσφαλμένες εκτιμήσεις πως τάχα δεν είναι Μονοφυσίτες, αλλά και τον μετριοπαθή του Σεβήρου, τον οποίο τιμούν ως άγιο και διδάσκαλο, παραμένοντες έτσι μετριοπαθείς έστω Μονοφυσίτες. Αρχίζοντας δε την περί Αρμενίων ενότητα ο Στεφανίδης γράφει. «Οι Αρμένιοι, πλήν των μονοφυσιτικών ιδεών, έχουσι και τας επομένας διαφοράς», τις οποίες στη συνέχεια αναφέρει6.
4. Η νέα, μη Ορθόδοξη, αντιμετώπιση των Αρμενίων ως Ορθοδόξων
Περιέργως από τα τέλη του περασμένου αιώνος άρχισε να προβάλλεται μία θέση άκρως αντίθετη προς την μακραίωνα αυτή, συνοδικώς κατοχυρωμένη και δια πολλών και μεγάλων αγίων, ανάμεσα στους οποίους και ο Μέγας Φώτιος, επιβεβαιωμένη παράδοση της Εκκλησίας, η θέση και η άποψη κατά την οποίαν οι Αρμένιοι κατ' αρχήν, που μας ενδιαφέρουν εδώ, αλλά και οι άλλοι Αντιχαλκηδόνιοι Μονοφυσίτες, Συροϊακωβίτες, Κόπτες και Αιθίοπες, με τους οποίους είναι ενωμένοι οι Αρμένιοι, δεν είναι Μονοφυσίτες, ούτε αιρετικοί επομένως, αλλά έχουν την ίδια με μας ορθόδοξη πίστη. Ο χωρισμός τους, η απόσχισή τους από την Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία δεν οφείλεται σε θεολογικούς λόγους, σε διαφορές μας δηλαδή στην πίστη. Οφείλεται περισσότερο σε ιστορικούς πολιτικούς λόγους και εν μέρει στην διαφορετική κατανόηση της χριστολογικής ορολογίας7. Φταίει δηλαδή η έναντι των λαών αυτών δυσμενής πολιτική του Βυζαντίου που τους ανάγκασε να χωρισθούν από την ενιαία ορθόδοξη αυτοκρατορία και η αδυναμία των θεολόγων και των δύο πλευρών να ξεπεράσουν τις λέξεις και τους όρους, που τα κατανοούσαν διαφορετικά, και να μείνουν στα πράγματα, στο περιεχόμενο.
Παρακολουθώντας κανείς αυτές τις εκτιμήσεις εύκολα διαπιστώνει ότι μη θεολογικοί λόγοι κυριαρχούσαν όχι τότε, αλλά τώρα. Τότε η ενότητα στην πίστη, βασική εκκλησιολογική θέση και απαίτηση, είχε υιοθετηθή από το γνήσιο χριστιανικό κράτος, που ευθυγραμμιζόταν απόλυτα με την Εκκλησία, ως βασική προϋπόθεση για την ενότητα και του κράτους. Τώρα που ο κόσμος διασπάσθηκε σε πάμπολλες κρατικές ενότητες από πολιτική άποψη, που τείνουν παρά ταύτα σε πολιτική ενότητα, η μη θεολογική και απαράδεκτη εκκλησιολογικά άποψη που καλλιεργείται ιδιαίτερα στα πλαίσια του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών εκτιμά ότι πρέπει και οι εκκλησίες, ακολουθώντας τα κράτη η τον κόσμο θεολογικά, να ενωθούν, όχι εξασφαλίζοντας προηγουμένως την ενότητα στην πίστη και στην αλήθεια (ένωσις εν τη αλήθεια), αλλά διατηρώντας τις διαφορές τους (ένωσις εν τω ψεύδει) αφού κατά την άποψη αυτή, που εκφράσθηκε και εκφράζεται με την γνωστή θεωρία των κλάδων και άλλες νεότερες θεωρίες, καμμία από τις υπάρχουσες εκκλησιές, ούτε η Ορθόδοξη, δεν δικαιούται να διεκδικήσει την αποκλειστικότητα στη διαδοχή της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, που την συναποτελούν ως ενιαίο δένδρο όλες οι διεσπασμένες εκκλησίες, ως κλάδοι αυτού του δένδρου. Ο πιο απλός βέβαια αγρότης που δεν έχει την σοφία των εισηγητών της θεωρίας γνωρίζει πως, όταν ένα κλαδί αποκοπεί από τον κορμό του δένδρου και δεν τρέφεται από τους ίδιους ακριβώς χυμούς που κυκλοφορούν στο δένδρο, ξηραίνεται. Αν, πριν ξεραθεί , φυτευθεί και βλαστήσει, αποτελεί άλλο ξεχωριστό δένδρο, φύεται κοντά στο δένδρο της Εκκλησίας, και δεν ανήκει σ' αυτή, "παραφύεται", και αυτό συμβαίνει με τις αιρέσεις.
Η αυστηρή και σοβαρή αντιμετώπιση των διαφορών στην πίστη θεωρείται πλέον σήμερα μεσαιωνική στάση και συμπεριφορά, ασυμβίβαστη με την νοοτροπία και τις τάσεις της εποχής μας, γνώρισμα ολίγων φανατικών και ζηλωτών, οι οποίοι με την επιμονή τους στα θέματα πίστεως ζημιώνουν πολύ π.χ. τους αδελφούς Κόπτες της Αιγύπτου, που τους αφήνουν μόνους και απροστάτευτους στην πλημμυρίδα των Ισλαμιστών της Αιγύπτου η αδυνατίζουν μέσα στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών την πλευρά των Ορθοδόξων, που θα ήταν πιο ισχυροί, απέναντι των πολυαρίθμων και πανίσχυρων Προτεσταντών, αν προσετίθεντο στους Ορθοδόξους οι Αντιχαλκηδόνιοι Μονοφυσίτες.
Εκτός όμως από αυτούς τους έκδηλα μη θεολογικούς λόγους, που προβάλλονται από μία εκκοσμικευμένη και προσαρμοστική θεολογία, υπάρχει στη στάση αυτή ένας απύθμενος θεολογικός εγωισμός, ξένος προς το ορθόδοξο ήθος, προς το ήθος των αγίων και των Πατέρων της Εκκλησίας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας στηριζόμενοι στην διδασκαλία του Χριστού και των Αποστόλων σέβονται την Παράδοση της Εκκλησίας, "επόμενοι δε τοις προ αυτών αγίοις Πατράσι", οι οποίοι αλαθήτως σε οικουμενικές συνόδους διετύπωσαν σε όρους την πίστη, δεν επιχειρούν να άρουν "όρια αιώνια α έθεντο οι Πατέρες" και να καινοτομήσουν σε θέματα πίστεως, όσο σοφοί και φιλόσοφοι και ευφυείς και σπουδασμένοι και αν είναι κατά κόσμον. Θέτουν την σοφία και τη γνώση τους στην υπηρεσία όχι της ανατροπής, αλλά της κατοχυρώσεως της πίστεως, που βρίσκεται έτσι διαχρονικά σε θαυμαστή ενότητα μέσα στη διδασκαλία των συνόδων, αλλά και στη διδασκαλία των Πατέρων. Έχει ορθά παρατηρηθή, ότι υπάρχει τέτοια ενότητα μεταξύ των επτά οικουμενικών συνόδων, που φαίνεται σαν να αποτελούν επτά απλώς συνεδρίες μιας μόνον συνόδου. Κάθε μία ακολουθεί την προηγούμενη, την αλήθεια της οποίας επιβεβαιώνει και συνεχίζει, και όλες μαζί εκφράζουν την αλήθεια της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Η αποδοχή της θέσεως των Αρμενίων και των άλλων Μονοφυσιτών ότι η Δ' εν Χαλκηδόνι Οικουμενική Σύνοδος ολίσθησε σε Νεστοριανισμό, παρασυρθείσα από τον άγιο Λέοντα, πάπα Ρώμης, προσβάλλει την ενότητα όλων των συνόδων, των προηγουμένων και των επομένων, και παρουσιάζει τους συγχρόνους θεολόγους ικανότερους στο να κατανοήσουν την θεολογική ορολογία των Μονοφυσιτών και να μη την παρεξηγήσουν, όπως την παρεξήγησαν και την θεώρησαν ως αιρετική οι άγιοι Πατέρες των Συνόδων, αλλά και άλλες γιγάντιες και κολοσσιαίες θεολογικές και πατερικές προσωπικότητες, που ασχολήθηκαν με τους Μονοφυσίτες, όπως ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, και ο Μέγας Φώτιος, οι οποίοι εκφράζουν και σφραγίζουν σε αδιάκοπη και ενιαία σειρά τη διδασκαλία της Εκκλησίας επί τρεις αιώνες, ως οι επιφανέστεροι θεολόγοι αυτών των αιώνων, ο άγιος Μάξιμος του εβδόμου, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός του ογδόου και ο Μέγας Φώτιος του ενάτου αιώνος. Και αν ακόμη δεν υπολογίσει κανείς την αγιότητα και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, που τους ξεχωρίζει αμέσως από τους συνήθως μέσα στην κοσμική τύρβη περισπωμένους συγχρόνους θεολόγους, και μόνον η εκπληκτική τους συγκρότηση και ο ανυπέρβλητος γνωσιολογικός εξοπλισμός, τους καθιστούν γίγαντες ενώπιον των οποίων εμείς πρέπει να αισθανόμαστε ως νάνοι. Δεν εκατάλαβον λοιπόν αυτοί οι γίγαντες την χριστολογική ορολογία των Αντιχαλκηδονίων και τους προσήψαν αδικαιολόγητα την ρετσινιά των αιρετικών, και την καταλαβαίνουμε τώρα εμείς καλύτερα που τους θεωρούμε ομόδοξους και Ορθοδόξους, ώστε να μη χρειάζεται καν θεολογικός διάλογος, αλλά απλή διακήρυξη της ενώσεως;
Αντιλαμβάνομαι ότι ο προσμετρηθείς για όλες τις εισηγήσεις χρόνος τρέχει και για την δική μου και πρέπει να δούμε πως ο Μέγας Φώτιος αντιμετώπισε τους Αρμενίους. Επειδή όμως από τη μελέτη των σχετικών έργων του προκύπτει σαφέστατα ότι οι θέσεις του αποτελούν εκ βάθρων ανατροπή της πορείας και των πορισμάτων, μέχρι και των πιο μικρών, του διεξαγομένου σήμερα θεολογικού διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Ατνιχαλκηδονίων είναι πολύ πιο σπουδαίο αυτό να γίνει κατανοητό, παρά να παρουσιασθεί εν εκτάσει η σχετική διδασκαλία του Μεγάλου Φωτίου, που μπορεί να γίνει και σε μία εκτενέστερη μορφή της εισηγήσεως η σε ανεξάρτητο δημοσίευμα, χωρίς ασφαλώς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα παρουσιασθούν εδώ, έστω και σύντομα, οι βασικές θέσεις του Μεγάλου Φωτίου.
5. Ο σύγχρονος Θεολογικός Διάλογος με τους Αντιχαλκηδονίους ανατρέπει την Ορθόδοξη Παράδοση. Δογματική σύγχυση.
Είναι απαραίτητο πάντως να λεχθεί ότι η προσπάθεια αποχαρακτηρισμού των Αρμενίων και των άλλων Αντιχαλκηδονίων ως Μονοφυσιτών αιρετικών και η παρουσίασή των ως κατά πάντα Ορθοδόξων, ενώ αποτελούσε απλώς προσωπική γνώμη ελαχίστων θεολόγων, και ως εκ τούτου δεν ήταν ιδιαιτέρως ανησυχητική, στις ημέρες μας αποτελεί βασική γραμμή πάνω στην οποία πορεύεται ο επίσημος Θεολογικός Διάλογος της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τους Μονοφυσίτες, ο οποίος συναντά λόγω αυτής του της πορείας την δικαιολογημένη αντίδραση μερικών αυτοκέφαλων εκκλησιών, του Αγίου Όρους και μεμονωμένων θεολόγων. Οι Αντιχαλκηδόνιοι χωρίς να εγκαταλείψουν τις δύο βασικές τους θέσεις, την απόρριψη της Δ' εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου και την μη αρίθμηση των δύο φύσεων του Χριστού μετά την ένωση, που αρκούν για να θεωρούνται ως Μονοφυσίτες αιρετικοί, κατόρθωσαν προβάλλοντας ασθενέστατα θεολογικά επιχειρήματα, τα οποία κονιορτοποιεί ο Μ. Φώτιος, να οδηγήσουν τα ορθόδοξα μέλη της Επιτροπής του Διαλόγου στη θέση ότι οι δύο εκκλησίες έχουν κληρονομήσει την ίδια αποστολική πίστη και παράδοση και ότι αποτελούν δύο οικογένειες Ορθοδόξων Εκκλησιών. Σχετικά μάλιστα με το όνομα των Αντιχαλκηδονίων, που αποτέλεσε θέμα συζητήσεως στον Διάλογο, με την επιμονή τους οι Αντιχαλκηδόνιοι επέτυχαν να μην ονομάζονται πλέον Μονοφυσιτικές Εκκλησίες η Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες, αλλά σε πρώτη φάση δέχθηκαν να ονομάζονται Αρχαίες Ανατολικές Εκκλησίες. Εζήτησαν κατόπιν να ονομάζονται απλώς Ορθόδοξες Εκκλησίες. δεν δέχθηκαν συμβιβαστική πρόταση των Ορθοδόξων να ονομάζονται Ανατολικές Ορθόδοξες μη Χαλκηδόνιες Εκκλησίες, ζήτησαν την απάλειψη του μη Χαλκηδόνιες Εκκλησίες και ονομάζονται τώρα στο Διάλογο Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, επιβεβαιουμένης έτσι δια του ονόματος της ανυπάρκτου εν τοις πράγμασι Ορθοδοξίας των. Οι διεργασίες αυτές στα πλαίσια του Θεολογικού Διαλόγου είχαν και έχουν σαν συνέπεια να δημιουργηθεί όντως το κοινώς λεγόμενο comfusio, σύγχυση αληθινή, κατά την συγχυτική των Αντιχαλκηδονίων Χριστολογία. Τα ονόματα Ορθοδοξία και Ορθόδοξος δεν χαρακτηρίζουν πλέον μόνον τις κατά παράδοση Ορθόδοξες Εκκλησίες, τις ενωμένες απολύτως στην πίστη, την λατρεία και την διοίκηση, που έχουν επί κεφαλής ως πρώτον τη τιμή τον οικουμενικό της Κων/πόλεως θρόνο, αλλά και τους Μονοφυσίτες Αντιχαλκηδονίους. Έτσι μέσα στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών ταυτιζόμαστε οι Ορθόδοξοι με τους Μονοφυσίτες και ονομαζόμαστε όλοι από κοινού Ορθόδοξοι, συμμετέχοντας σε κοινές "διορθόδοξες" επιτροπές. Το πιο δυσάρεστο όμως είναι, μετά από αυτήν την άμβλυνση, να συγκροτούμε και μόνοι μας διορθόδοξες επιτροπές και να συντάσσουμε κοινά κείμενα με τους Μονοφυσίτες ως κείμενα των Ορθοδόξων.
Μέσα λοιπόν σ' αυτήν την σύγχυση, που δημιουργήθηκε και από τις σχετικές μελέτες μερικών θεολόγων, και από τις θεολογικές διεργασίες στα πλαίσια του Διαλόγου, δεν είναι καθόλου περίεργο το ότι όλα αυτά έχουν περάσει και στη θεολογική έρευνα και διδασκαλία στις θεολογικές μας Σχολές αλλά και στη γενικώτερη έναντι των Μονοφυσιτών στάση μας. Είναι π.χ. άξιο παρατηρήσεως ότι, ενώ οι Σχολές μας δεν χορηγούν διδακτορικό δίπλωμα ούτε σε Ρωμαιοκαθολικούς ούτε σε Προτεστάντες η άλλους ετεροδόξους, χορήγησαν όμως σε Κόπτες Θεολόγους. Σε μελέτες καθηγητών γράφεται ότι οι Μονοφυσίτες της Αιγύπτου δεν είναι αιρετικοί αλλά σχισματικοί, με επίκληση μάλιστα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού του οποίου παρερμηνεύεται η διδασκαλία8.
Στα ίδια πλαίσια προσεγγίσεως προς τους Μονοφυσίτες, τοποθετείται και η προσπάθεια να αποδειχθεί ότι ο Τόμος της Δ' εν Χαλκηδόνι Οικουμενικής Συνόδου δεν είναι επηρεασμένος από την διδασκαλία του αγίου Λέοντος Ρώμης, τον οποίο οι Μονοφυσίτες θεωρούν νεστοριανίζοντα, αλλά από τη διδασκαλία του Αγίου Κυρίλλου, σαν να υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον άγιο Λέοντα και στον Άγιο Κύριλλο9.
6. Οι Αρμένιοι είναι αιρετικοί. Η αποκήρυξη της πλάνης και η επιστροφή είναι η μόνη δυνατότης για την ένωση.
Ευτυχώς όμως που απέναντι σ' αυτή τη σύγχυση υπάρχει η σαφέστατη και διαυγής διδασκαλία των αγίων Πατέρων, η οποία τελικώς θα ισχύσει ως κριτήριο και ως γνώμων.
Υπάρχουν το έργο και η διδασκαλία του Μ. Φωτίου που σχετίζονται με το θέμα των Αρμενίων, τα οποία δεν αξιοποιήθηκαν επαρκώς και δεν γονιμοποίησαν ακόμη την σύγχρονη θεολογική σκέψη, γιατί παραμένουν άγνωστα.
Ο Μ. Φώτιος είναι πράγματι μεγάλη προφητική φυσιογνωμία, που στάλθηκε από το Θεό σε δύσκολους για την Εκκλησία καιρούς, όταν ο παπικός απολυταρχισμός, στηριζόμενος στην ανερχόμενη πολιτική δύναμη των Φράγκων ηγεμόνων, επεδίωξε, καταργώντας το συνοδικό σύστημα διοικήσεως της Εκκλησίας και ανακηρυσσόμενος σε αυτάρκη και αλάθητο θεσμό σε θέματα πίστεως, να επέμβει αφ' ενός στα όρια δικαιοδοσίας των αυτοκέφαλων εκκλησιών, όπως έγινε με την περίπτωση της Βουλγαρίας, και συγχρόνως να αμφισβητήσει το κύρος παραδεδομένων δογμάτων, καινοτομώντας σε θέματα πίστεως.
Είναι γνωστή η αντίδραση του Μ. Φωτίου, ο οποίος, αγνοώντας τους πολιτικούς συσχετισμούς, με καθαρώς θεολογικά κριτήρια, αγωνίσθηκε για την καθαρότητα της πίστεως και τη διατήρηση του αποστολοπαραδότου συνοδικού συστήματος διοικήσεως της Εκκλησίας, ενώ συγχρόνως με το άριστα σχεδιασμένο ιεραποστολικό του έργο δυναμικά διέδωσε το κήρυγμα του Ευαγγελίου στους σλαβικούς λαούς διευρύνοτας γεωγραφικά και ενισχύοντας με νέους πληθυσμούς την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο δυναμικός αυτός σχεδιασμός, ως ποιμαντική ασφαλώς ευθύνη για την σωτηρία των ανθρώπων μέσα στην Εκκλησία, περιέλαβε, εκτός από τους απίστους και αλλοθρήσκους, και τους αιρετικούς, οι οποίοι κατά την διδασκαλία της Εκκλησίας που την προβάλλει ο Μ. Φώτιος, αν δεν επιστρέψουν στην Εκκλησία και μείνουν στην αίρεση, χάνουν την σωτηρία τους. Η ποιμαντική επομένως ευαισθησία της Εκκλησίας για την σωτηρία των εκτός αυτής ανθρώπων, δεν εξαντλείται στο ιεραποστολικό προς τους αλλοθρήσκους έργο, αλλά επεκτείνεται και προς τους αιρετικούς. Η διπλή αυτή διάσταση, έκδηλη στο έργο και στη διδασκαλία του Μ. Φωτίου, έχει εκλείψει στις ημέρες μας, γιατί έχουν καταργηθή τα όρια μεταξύ Ορθοδοξίας και αιρέσεως, και οι θεωρούμενοι προηγουμένως ως αιρετικοί αποτελούν "εκκλησίες", και "αδελφές" μάλιστα "εκκλησίες", οπότε η ένωση δεν θεωρείται ως επιστροφή τους στην Εκκλησία, αλλ' ως ένωση των εκκλησιών, όπως έχει καθιερωθή κακώς να λέγεται από όλους μας, γιατί με τον τρόπο αυτό εκκλησιαστικοποιούμε τις αιρέσεις και τις εξισώνουμε ως εκκλησίες με την Εκκλησία.
Έχει πράγματι καταγραφή από την ιστορία και προκύπτει από μαρτυρίες του ιδίου του Μ. Φωτίου και άλλων συγγραφέων μία κατ' αρχήν επιτυχής προσπάθεια επιστροφής των Αρμενίων στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Κατά την διάρκεια της πρώτης πατριαρχίας του ο Φώτιος έστειλε επιστολές στον ηγεμόνα των Αρμενίων Ασούτ και στον καθολικό τους Ζαχαρία, τις οποίες εκόμισε ο μητροπολίτης Νίκης Ιωάννης. Στις επιστολές αυτές, που σώθηκαν Αρμενιστί και σε λατινική μετάφραση, επρότεινε την ένωσή τους με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Σε σύνοδο Αρμενίων επισκόπων που έγινε στην πόλη Άντ το 864 αναγνώρισαν οι Αρμένιοι την Δ' Οικουμενική Σύνοδο και απεκήρυξαν τον Μονοφυσιτισμό10.
Ο άγιος Φώτιος αναφέρεται σ' αυτήν την επιστροφή των Αρμενίων στην γνωστή Εγκύκλιο Επιστολή προς τους πατριάρχας της Ανατολής, στην οποία καταγγέλλει τις επεμβάσεις του πάπα στη Βουλγαρία και την αθέμιτη προσθήκη του filioque στο σύμβολο της πίστεως. Ο λόγος αυτής της αναφοράς στη συνάφεια του κειμένου οφείλεται στο ότι θέλει να δείξει ότι η Εκκλησία μετά την καταδίκη των παλαιών αιρέσεων διερχόταν περίοδο ειρήνης και πνευματικής καρποφορίας. Με κέντρο μάλιστα την Κωνσταντινούπολη, από την οποία αναβλύζουν οι πηγές της Ορθοδοξίας, αρδεύονταν οι ψυχές σ' όλην την οικουμένη, και μάλιστα εκεί όπου είχε επικρατήσει ξηρασία και ανομβρία και είχαν μεταβληθή οι χώρες, όπου είχαν επικρατήσει οι αιρέσεις, σε έρημες και άγονες περιοχές, όπως συνέβη με τους Αρμενίους. Το ενδιαφέρον αυτό κείμενο αρκεί μόνο του να δείξει, ότι ο Μ. Φώτιος θεωρεί τους Αρμενίους ως δυσσεβείς αιρετικούς, που παρασύρθηκαν στην αίρεση από τους Ιακωβίτες, από την εποχή της Δ' εν Χαλκηδόνι Συνόδου, ευρίσκονται από τότε σε πλάνη και δεν είναι Ορθόδοξοι. η μόνη δυνατότης να ενωθούν με την Εκκλησία είναι να αποκηρύξουν την πλάνη και να αναθεματίσουν όλους τους πάτρωνες και διδασκάλους τους, ακραίους και μετριοπαθείς: «Και γαρ οι την Αρμενίαν οικούντες τω των Ιακωβιτών ενισχυμένοι δυσσεβήματι και προς το ορθόν της ευσεβείας απαυθαδιαζόμενοι κήρυγμα, αφ' ούπερ η πολυάνθρωπος εκείνη και αγία των πατέρων ημών κατά Καλχηδόνα συνεκροτήθη σύνοδος, των υμετέρων ευχών ημίν επαμυνόντων, την μακράν εκείνην πλάνην αποθέσθαι ενεδυναμώθησαν. και λατρεύει σήμερον καθαρώς και ορθοδόξως η των Αρμενίων λήξις την Χριστιανών λατρείαν, Ευτυχή και Σεβήρον και Διόσκορον και τους κατά της ευσεβείας πετροβόλους Πέτρους και τον Αλικαρνασέα Ιουλιανόν και πάσαν αυτών την πολύσπορον διασποράν, ως η καθολική εκκλησία, μυσαττομένη και δεσμοίς αλύτοις του αναθέματος υποβάλλουσα»11.
Η ένωση αυτή των Αρμενίων δεν κράτησε φαίνεται για πολύ. Η καθαίρεση του Μ. Φωτίου από τον πατριαρχικό θρόνο δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση και εμπέδωση αυτής της προσπάθειας. Αυτό προκύπτει από μαρτυρία του πατριάρχου Νικολάου Μυστικού, ο οποίος επαναλαμβάνει μετά από πενήντα χρόνια περίπου, το 918 - 920, την προσπάθεια. Γράφοντας δε προς τον Αρμένιο άρχοντα αναφέρεται στον πατριάρχη Φώτιο και στην αποτυχούσα προσπάθειά του, που την αποδίδει εις "τας των πραγμάτων περιπέτειας": "Περί ου και τω ημετέρω πατρί, φαμέν δη Φωτίω τω αγιωτάτω πατριάρχη, ου μικρός αγών καταβέβληται τούτο μεν λόγοις, τούτο δε και αποστολή ανδρών, ει και των πραγμάτων αι περιπέτειαι επί το τέλος ελθείν την σπουδήν απεκώλυσαν"12. Την ίδια περίοδο και ο Αρέθας Καισαρείας, απαντώντας σε επιστολή των Αρμενίων, λέγει ότι πολλοί μεγάλοι και επιφανείς άνδρες έγραψαν υπέρ της ευσέβειας και με τους αγώνες τους καθιστούν υπευθύνους τους αντιλέγοντας. Περιλαμβάνει μεταξύ αυτών και τον Μέγα Φώτιο, του οποίου εξαίρει την σοφία την παρρησία, την οργανωτικότητα, αλλά και την αποτελεσματικότητα, αφού παρουσιάζει ότι πολλοί Αρμένιοι επείσθησαν και προσήλθαν στην Εκκλησία. «Μέθ' ων και ο χθες τε και πρώην ιερός μεν το γένος, ιερώτερος δε την σοφίαν, όση τε θεία και όση της κατ' ανθρώπους λογίζεται. Τις ούτος; Ο τοις ουρανίοις αδύτοις τα νυν εγκατοικιζόμενος Φώτιος ος τοις κατά ταύτα εικαιολογούσι των Αρμενίων υμών γενναίω λόγω και θεοφιλεί ψυχής παραστήματι και ανανταγωνίστω γνώμη και διαρκεί σαφώς εφορμήσας είλε μεν των αντιπάλων όσον φιλήκοον, όσον εις σύνεσιν ου παρέσφηλεν, όσον ταις αποθήκαις η τοις σταθμοίς του θεού δίκαιον εναυλίζεσθαι»13.
7. Ανεκμετάλλευτα και άγνωστα κείμενα του Μ. Φωτίου κατά των Αρμενίων.
Από τις δύο αυτές μαρτυρίες προκύπτει ότι ο Φώτιος έγραψε η εξεφώνησε λόγους, «τούτο μεν λόγοις τούτο δε και αποστολή ανδρών», και ότι απέναντι στην ασταθή και σε πιθανολογίες στηριζόμενη επιχειρηματολογία των Αρμενίων αντέταξε «γενναίο λόγο», «θεοφιλές παράστημα ψυχής», «ανανταγώνιστο και διαρκή γνώμη». Σώζονται πράγματι ελληνιστί δύο μακρές επιστολές του Φωτίου, οι υπ' αριθμ. 284 και 285 στη νέα έκδοση των επιστολών της Λειψίας από τους Λαούρδα - Westerink. Ιδιαίτερα η πρώτη που επιγράφεται Κατά της Θεοπασχιτών αιρέσεως είναι μακρότατη πραγματεία αποτελούμενη από 3294 στίχους, που όπως παραδέχεται ο Μ. Φώτιος επεξετάθη "πέρα του μετρίου" (3189), γιατί έπρεπε να απαντήσει στο εκτενές γράμμα, "το μακρότερον της Ιλιάδος" (3190), του ηγεμόνος των Αρμενίων Ασωτίου (Ασούτ - Ασώτ), στο οποίο περιέχεται όλη η επιχειρηματολογία των Μονοφυσιτών εναντίον της Δ' Οικουμενικής Συνόδου, "αι εικαιολογίαι" των Αρμενίων, όπως τις χαρακτηρίζει ο Αρέθας, τις οποίες ανήρεσε ο Μ. Φώτιος.
Η σπουδαιότης της επιστολιμαίας αυτής πραγματείας είναι μεγίστη. Έχει παρατηρηθή σωστά πως ό,τι είναι για την Πνευματολογία η πραγματεία "Περί της του Αγίου Πνεύματος Μυσταγωγίας" το ίδιο είναι για την Χριστολογία η πραγματεία αυτή "Κατά της Θεοπασχιτών αιρέσεως"14. Ενώ όμως η πρώτη είναι πασίγνωστη, σ' αυτήν στηρίζεται όλη η μετά τον Φώτιο γραμματεία για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος, έχει δε μελετηθή και αξιολογηθή επανειλημμένως και από την σύγχρονη θεολογική έρευνα, η δεύτερη παραμένει παντελώς σχεδόν άγνωστη και αναξιοποίητη. Το σημαντικώτερο μάλιστα είναι ότι όλα τα επιχειρήματα και οι θέσεις που προβάλλονται και σήμερα απαράλλακτα στον Θεολογικό Διάλογο από τους Αντιχαλκηδονίους, ενώπιον των οποίων οι Ορθόδοξοι Θεολόγοι, εντός και εκτός του Διαλόγου, αίσθάνονται τουλάχιστον αμήχανοι και συγκαταβατικοί, αντιμετωπίζονται με την ίδια μέθοδο, δύναμη και πειθώ που γνωρίζομε από το κλασικό Περί Αγίου Πνεύματος έργο του Μ. Φωτίου. Είναι φυσικά αδύνατο να γίνει εδώ η θεολογική ανάλυση και παρουσίαση του μοναδικού όντως αυτού για την Χριστολογία έργου. Λόγω όμως της μεγάλης του σπουδαιότητος και της όχι ευτυχούς τροπής που πήρε ο Θεολογικός Διάλογος είναι επείγουσα αναγκαιότης το έργο αυτό να εκδοθεί σε μετάφραση με θεολογική εισαγωγή και κατάλληλο θεολογικό σχολιασμό, ώστε να αξιοποιηθεί από την σύγχρονη θεολογική έρευνα και να συμβάλει ουσιαστικά από πλευράς Ορθοδόξου στον διεξαγόμενο Διάλογο. Και μολονότι όλοι βαρυνόμεθα με πολλές άλλες ασχολίες και έχομε βαρύ φόρτο στους ώμους μας, ελπίζω με τη Χάρη του Θεού να μπορέσω να ανταποκριθώ σ' αυτό το έργο.
Η άλλη επιστολιμαία πραγματεία, που επιγράφεται "Επιστολή προς Αρμενίους" υπ' αριθμ. 285 στη νέα έκδοση της Λειψίας, είναι πολύ μικρότερη σε έκταση, αποτελείται από 479 στίχους.συμπληρώνει όμως με νέες θέσεις την διδασκαλία του Μ. Φωτίου15.
Πρέπει συναφώς να επισημανθεί ότι η άγνοια αυτών των επιστολών και επομένως και της σχετικής διδασκαλίας του Μ. Φωτίου οφείλεται κυρίως στο ότι οι επιστολές δεν είχαν περιληφθή στις παλαιότερες εκδόσεις, ούτε και στην P.G. του Μigne. Τις δημοσίευσε το 1971 ο Darrouzes στο REB, απ' όπου τις παρέλαβε και η έκδοση της Λειψίας16.
Επίλογος
Οι Αρμένιοι είναι ευγενής και συμπαθής λαός. Συμπορεύθηκαν με τους Έλληνες σε δύσκολους καιρούς, αντιμετώπισαν την ίδια σκληρότητα από ξενικές κατακτήσεις μέχρι των τελευταίων επονειδίστων σφαγών στις δύο πρώτες δεκαετίες του αιώνος μας. Πενήντα χιλιάδες πρόσφυγες Αρμένιοι μαζί με τους ομοεθνείς μας πρόσφυγες της Μικρασίας και του Πόντου βρήκαν θαλπωρή και καταφύγιο στη χώρα μας, όπου ζουν με εντιμότητα, εργατικότητα και προκοπή. Φιλικώτατα τους αντιμετωπίζει σε ανθρώπινο επίπεδο και κοσμικό ο Μ. Φώτιος. Επανειλημμένως αποκαλεί τον Ασώτιο φίλο και συγγενή. Επισημαίνει όμως ότι τα θέματα της πίστεως και της αληθείας κινούνται σε άλλη διάσταση, όχι στο χώρο των πρόσκαιρων σκοπιμοτήτων, αλλά στο χώρο της αιωνιότητος, την είσοδο στην οποία εγγυώνται όχι το σχίσμα και η αίρεσις, αλλά η Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Του γράφει. «Μη σοί γένοιτο, τερπνόν φιλίας και συγγενείας αγλάισμα, μήτε σοί μήτε τινί άλλω, όσοις το Χριστού επικαλείται όνομα, μηδαμώς κατά το εκείθεν κριτήριον εις τοιαύτην υποβληθήναι και τηλικαύτην εξέτασιν και τότε μεταμανθάνειν την αλήθειαν, ότε πλέον ουδέν του πικρότερον κολάζεσθαι περιγίνεται»17.
Αυτήν την άλλη πραγματικότητα, την άλλη διάσταση της αληθείας, είχαν πάντοτε ως κριτήριο οι Άγιοι, και ο Μ. Φώτιος, γι' αυτό ήσαν ανυποχώρητοι σε θέματα πίστεως και αληθείας.
Την πληροφορία για την επιτυχία της προσπάθειας αυτής επιστροφής των Αρμενίων δίδει ο ίδιος ο πατριάρχης Φώτιος στην επιστολή του προς τον ηγεμόνα των Αρμενίων Ασούτ η Ασώτ, επιγραφόμενη Κατά της Θεοπασχιτών. Επιστολή 284, εν Photii Patriarchae Constantinopolitani Epistulae et Amphilochia, τόμ. 3, σελ.4 ε., έκδ. Β. Laourdas - L. Westerink (Bibliotheca Teubneriana). αιρέσεως: «Το μεν ουν την παραίνεσιν ημών πέρας οίον ευχόμεθα λαβείν, ου βεβαίως ελπίζομεν, ει μη με των προλαβόντων άλλων Αρμενίων, ων ου προ πολλού χρόνου η επιστροφή και διόρθωσις, δια της ομοίας παραινέσεως και του μακαριωτάτου Ιωάννου αρχιεπισκόπου Νίκης λαμπρώς τε και ως άριστα προελθούσα, και περί της υμών αρετής φρονείν τα αμείνω προετρέψατο»
Είναι οι Αρμένιοι Ορθόδοξοι; Οι θέσεις του Μ. Φωτίου.
Σειρά "Καιρός"
Θέματα Εκκλ. Επικαιρότητος
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1995
Πηγή: Αναδημοσίευση από το περιοδικό «ΘΕΟΔΡΟΜΙΑ», Αντιαιρετικό Εγκόλπιον
Εν Πειραιεί τη 16η Ιουλίου 2015
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
ΤΑ ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΠΙΣΜΟ
Η τιμή των Ιερών Λειψάνων έχει κορυφαία σημασία για την αγία μας Εκκλησία. Κι’ αυτό διότι η τιμή τους άπτεται της χριστιανικής οντολογίας. Γι’ αυτό και η τιμή τους ανάγεται στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους.
Η Εκκλησία μας θώρησε εξ’ αρχής τα Ιερά Λείψανα ως «τιμιώτερα λίθων πολυτελών και δοκιμώτερα υπέρ χρυσίον» (Μαρτ. αγ. Πολυκ. P.G.5,1044Α), διότι τα σώματα των αγίων έχουν καταστεί με το Άγιο Βάπτισμα, την Θεία Ευχαριστία και τα άλλα Ιερά Μυστήρια, ως μέλη Χριστού, «ενώσει αφάτω» με το δικό Του σώμα, κατά τον άγιο Συμεών το νέο Θεολόγο. Κατά τον απόστολο Παύλο τα «σώματα ημών μέλη Χριστού εστίν» (Α΄Κορ.5,15) και γι’ αυτό παραγγέλλει: «δοξάσατε δη τον Θεόν εν τω σώματι υμών και εν τω πνεύματι υμών, άτινα εστι του Θεού» (Α΄Κορ.5,20). Τόσο το πνεύμα μας όσο και το σώμα μας ανήκουν στο Θεό Δημιουργό μας. Με τη Θεία Χάρη, την προσωπική μας ελευθερία και τον αγώνα μας κατά της αμαρτίας και της φθοράς, αξιωνόμαστε να κάνουμε τον εαυτό μας θεοφόρο μέλος του Χριστού. Αυτό το κατόρθωσαν οι Άγιοι της Εκκλησίας μας και πάνω σε αυτή την αρχή στηρίζεται η τιμή των Ιερών Λειψάνων τους. Εφόσον τα τίμια σώματά τους έγινε κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος (Α΄Κορ.6,12), έγιναν πραγματικά μέλη Χριστού, οφείλουμε οι πιστοί να τα τιμάμε και να αγιαζόμαστε από αυτά, όπως επιτάσσει άλλωστε και η Αγία Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος. Πάμπολλα Ιερά Λείψανα έχουν τύχει και της αφθαρσίας, ήτοι: δεν ίσχυσαν σε αυτά οι φυσικοί νόμοι της φθοράς και παραμένουν για αιώνες ακέραια, χωρίς αποδεδειγμένα, την παραμικρή ανθρώπινη επέμβαση, ευωδιάζοντας και θαυματουργώντας.
Έχει τεθεί όμως από πολλούς το ερώτημα: υπάρχουν Ιερά Λείψανα και στις εκτός της Εκκλησίας θρησκευτικές χριστιανικές κοινότητες; Η απάντηση έχει σχέση με την ερώτηση: υπάρχουν άγιοι εκτός της Εκκλησίας, για να υπάρχουν Ιερά Λείψανα; Σύμφωνα με την Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία μας: Απαντούμε κατηγορηματικά: Όχι! Κανένας από τους μυριάδες θεοφόρους Πατέρες της Εκκλησίας μας, στη δισχιλιόχρονη πορεία Της, δεν θεώρησε ότι υφίσταται αγιότητα και σωτηρία εκτός της Εκκλησίας! Το κλασσικό απόφθεγμα του Μεγάλου Πατέρα και Διδασκάλου της Αρχαίας Εκκλησίας αγίου Κυπριανού (3ος αιώνας): «Εκτός της Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία», ισχύει και θα ισχύει διαπαντός, διότι η εν Χριστώ σωτηρία μας δεν είναι ένα αόριστο και θεωρητικό σχήμα, αλλά μια απτή πραγματικότητα, η οποία συντελείται μόνον μέσω της αγίας Του Εκκλησίας! Αποκλειστικός ταμειούχος της Θείας Χάριτος είναι μόνον η Εκκλησία και κανένα άλλο εγκόσμιο ή υπερκόσμιο σχήμα.
Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από πρόσφατο ενδιαφέρον δημοσίευμα στην Εφημερίδα «ESPRESSO» (φύλ.10-7-2015), με τίτλο: «Οι άφθαρτοι άγιοι των Καθολικών, ο κρυφός ρόλος της φαινόλης στη διατήρηση των σκηνωμάτων». Το δημοσίευμα είναι όντως αποκαλυπτικό και καλύπτει, νομίζουμε επαρκώς την ορθόδοξη πίστη μας.
Αρχίζει με την γενική παρατήρηση πως: «Τα αναλλοίωτα από τις φυσικές διαδικασίες της αποσύνθεσης σώματα των αγίων αποτελούν στη συνείδηση των πιστών μία από τις ελάχιστες χειροπιαστές αποδείξεις της Θείας Χάρης. Οπότε δεν είναι να απορεί κανείς γιατί τα σκηνώματα αποτελούν πόλο έλξης για τους γεμάτους δέος πιστούς τόσο στην Ορθόδοξη όσο και στην Καθολική Εκκλησία». Στη συνέχεια αποκαλύπτει πως: «Η πραγματικότητα όμως της συντήρησης των σκηνωμάτων των αγίων είναι λιγότερο θαυματουργή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Ελίζαμπεθ Χάρπερ, η οποία επισκέφτηκε πολλά από τα προσκυνήματα σκηνωμάτων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Τα σκηνώματα λέγεται ότι αναδίνουν το μύρο της αγιότητας, το οποίο έχει μια ιδιαίτερα γλυκιά και λουλουδάτη μυρωδιά. Για να χαρακτηριστεί το σώμα ενός αγίου ιερό σκήνωμα, θα πρέπει να μην έχει υποστεί καμία επεξεργασία, όπως ταρίχευση, και να έχει συντηρηθεί άθικτο από μόνο του. Η πράξη όμως, ακόμη και στις θρησκευτικές υποθέσεις, απέχει από τη θεωρία. Δεδομένου ότι η διαδικασία της εκταφής είναι από μόνη της αρκετά επικίνδυνη για τη διατήρηση του σκηνώματος, είθισται στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία να επιστρατεύονται κάποιες μέθοδοι συντήρησης, όπως είναι το κέρωμα ή ο εμποτισμός του σώματος με φαινόλη. Έρευνα που έχει γίνει από παθολόγους του πανεπιστημίου της Πίζα έχει δείξει ότι το άνοιγμα ενός τάφου διαταράσσει το μικροκλίμα που ευθύνεται για τη συντήρηση του σώματος, οπότε αυξάνονται οι πιθανότητες το σώμα να αρχίσει να αποσυντίθεται μετά».
Ακολούθως προχωρεί σε μια άλλη συγκλονιστική αποκάλυψη, για την «χρησιμότητα» και τη θέση των Ιερών Λειψάνων στην παπική παρασυναγωγή: «Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επισήμως δεν θεωρεί πια την αφθαρσία του σκηνώματος θαύμα, ωστόσο φροντίζει να μη δημιουργεί αμφιβολίες στους πιστούς που θεωρούν την αφθαρσία των αγίων ένα σημάδι από τον Θεό. Φροντίζει μάλιστα να τοποθετεί τους αγίους μέσα σε πολυτελείς βιτρίνες ώστε το προσκύνημα να έχει την αίγλη που επιβάλλει η παράδοσή της»! Αφού παραθέτει μια σειρά «άφθαρτων ιερών λειψάνων» των παπικών, καταλήγει στο εξής εκπληκτικό παράδειγμα, απάτης και αγυρτείας: « “Είναι πρόκληση να βρίσκεις τα κενά στον ρεαλισμό και στην ιστορική προέλευση του σκηνώματος και να αντλείς ικανοποίηση από τη δουλειά ντετέκτιβ που κάνεις. Αλλά η διατήρηση των άφθαρτων σωμάτων συχνά γίνεται με σκοπό να είναι αντιληπτή” εξηγεί η Χάρπερ, που αναφέρει το παράδειγμα του λειψάνου της Anna Maria Taigi στον ναό του San Crisogono. “Από μακριά δείχνει άφθαρτη αλλά, όταν πλησιάσει κανείς, μπορεί να δει ότι οι ρυτίδες του προσώπου της είναι σχηματισμένες από κερί. Κάποιες δεκάδες μαύρες τρίχες ξεπροβάλλουν από τις ξανθές μπούκλες της δείχνοντας ότι κάτι μακάβριο υπάρχει από κάτω. Και αυτή είναι ένας σκελετός” εξηγεί η Χάρπερ. Ακόμη και οι υπεύθυνοι συντήρησης των σκηνωμάτων εξηγούν ότι τα μέσα που χρησιμοποιούν δεν έχουν στόχο να κοροϊδέψουν τους πιστούς αλλά να “συντηρήσουν την πραγματική έκφραση της αγίας όταν αυτή ανακαλύφθηκε στον τάφο της”»!
Δεν χρειάζεται προφανώς να προσθέσουμε τίποτε εμείς στο αποκαλυπτικότατο αυτό δημοσίευμα, διότι έρχεται να επιβεβαιώσει πλήρως την πίστη μας ότι Θεία Χάρις και αγιότητα δεν υπάρχουν εκτός της Εκκλησίας και ο παπισμός δεν είναι Εκκλησία, αλλά χριστιανική θρησκευτική κοινότητα, η οποία εξήλθε της Εκκλησίας το 1054, πέφτοντας σε δεκάδες αιρέσεις και πλάνες. Κυριότερη απ’ όλες ο υποβιβασμός του Παναγίου Πνεύματος, με την κακοδοξία του φιλιόκβε και την επιδεικτική απουσία Του από τη ζωή της Εκκλησίας. Αλλά όμως το Πανάγιο Πνεύμα είναι Αυτό που αγιάζει και αναδεικνύει αγίους στην Εκκλησία. Η δική Του απουσία σε συνδυασμό με την επίσης βλάσφημη κακοδοξία περί κτιστής χάριτος, φανερώνει περίτρανα την απουσία της ίδιας της Εκκλησίας στον παπισμό και φυσικά την απουσία της σωτηρίας και θεώσεως των πιστών του. Ο αιρετικός είναι αποκομμένος από την Εκκλησία και άρα παύει να είναι μέλος Χριστού. Αυτός σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να γίνει άγιος και εν προκειμένω οι «άγιοι» του παπισμού (μετά την απόσχισή του από την Εκκλησία το 1054), δεν λογίζονται άγιοι και δεν μπορεί να είναι άγιοι για την Εκκλησία μας.
Οι απάτες και οι αγυρτείες του παπισμού τα τελευταία χίλια χρόνια δεν είναι δυνατόν να απαριθμηθούν. Δυστυχώς μία από αυτές είναι και η «επέμβαση» στα δήθεν άφθορα «ιερά λείψανά» του. Μια μέθοδος η οποία συνεχίζεται ως τις μέρες μας με την επίσης δόλια «επέμβασή» των παπικών «ιερέων» στον «αγιασμό» τους, με τη γνωστή τελετή του αλατίσματος!
Δεν μας ξενίζουν ιδιαίτερα οι παραπάνω «επεμβάσεις» των παπικών. Τις γνωρίζουμε πολύ καλά την τελευταία χιλιετία. Μας ξενίζει όμως, μας θλίβει και μας ανησυχεί η στάση πολλών ορθοδόξων οικουμενιστών, οι οποίοι «βλέπουν» «αγίους» στον αιρετικό παπισμό και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τους αποδίδουν και τιμές! Αυτό εγκυμονεί κινδύνους για την αλλοίωση του φρονήματος του χριστεπωνύμου πληρώματος. Πρόκειται για τον λεγόμενο «λαϊκό οικουμενισμό», ο οποίος προωθεί αθόρυβα και μεθοδικά τον θρησκευτικό συγκρητισμό στη λαϊκή βάση. Να αποδεχτεί ότι «όλοι το ίδιο είμαστε», «αγίους έχουν και οι παπικοί» και άρα «μπορούμε να ενωθούμε»!
Κλείνοντας την ανακοίνωσή μας, καλούμε τους πιστούς μας να συνειδητοποιήσουν ότι η Εκκλησία του Χριστού είναι μία και αδιαίρετη, όπως ομολογούμε στον Ιερό Σύμβολο της Πίστεως. Αυτή δεν είναι άλλη από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας, η Οποία κρατά ακαινοτόμητη την αγιογραφική και αγιοπατερική σώζουσα πίστη. Να συνειδητοποιήσει πως ο αγιασμός και η σωτηρία μας υπάρχει και συντελείται μόνο μέσα την μία Εκκλησία και πως έξω από Αυτή «δεν υπάρχει σωτηρία», επαναλαμβάνοντας το απόφθεγμα του αγίου Κυπριανού. Μόνο η Εκκλησία μας έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί αγίους και να καθιστά τα τίμια Λείψανά τους πηγή αγιασμού και θαυμάτων στους πιστούς. Ας μην ξεχνούμε τέλος πως, σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή: «εις τούτο ημάς πεποίηκεν ο Θεός, ίνα γενώμεθα θείας κοινωνοί φύσεως, και της αυτού αϊδιότητος μέτοχοι, και φανώμεν αυτώ όμοιοι κατά την εκ χάριτος θέωσιν» (P.G.90,1193D), κάτι που δεν μπορεί να συμβεί εκτός της Εκκλησίας και εν προκειμένω στον παπισμό, όσο μένει εκτός της Εκκλησίας!
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
Πηγή: Θρησκευτικά
Ἕδρα: Ἀπόλλωνος 23Β 10557 Ἀθήνα
Ἀλληλογραφία : ΜΟΥΣΩΝ 14, 15452 ΨΥΧΙΚΟΝ
τηλ. 210 3254321-2 fax. 210 3236978
e-mail: fot_gram@otenet.gr ἱστοσελίς: www.fotgrammi.gr
Twitter: @PANEL_TAMA
Α.Φ.Μ. 090050859 * ΣΤ´ Δ.Ο.Υ. ΑΘΗΝΩΝ
15.7.2015
ΕΝΑΡΕΤΟΙ
ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ, ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΖΙ
Προτείνουμε τὴν δημιουργία Νέας Πολιτικῆς Συμμαχίας στὸ Εὐρωκοινοβούλιο ἀπὸ Ὀρθοδόξους - Ἕλληνες καὶ Φιλέλληνες
1. Μόνο ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει τὶς ἀλήθειες, ποὺ ἑνώνουν.
Ἡ Ἑλληνικὴ Φιλοσοφία ἔχει τὶς ἀπαντήσεις τῶν αἰώνων.
Ἡ Ἑλλάδα ἔχει δώσει ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων ἀξίες καὶ ἀρχές, ποὺ ἐμπνέουν ἀνθρώπους σὲ ὅλο τὸν κόσμο στὸ παρὸν καὶ στὸ μέλλον.
2. Οἱ συντομότατες ὁμιλίες πολλῶν Εὐρωβουλευτῶν στὸ Εὐρωκοινοβούλιο ἔδειξαν ὅτι ἀρκετοὶ ὁμιλοῦν ὑμνώντας τὴν παράταξί τους, γιατὶ ξέχασαν πώς : «ἡ μέγιστη τιμὴ εἶναι νὰ ὁμιλοῦν οἱ ἄλλοι γιὰ ἐσένα».
3. Ὁ κόσμος περνᾶ μεγίστη κρίσι, ἠθική, οἰκονομικὴ καὶ κοινωνική. Τὰ μεγαλύτερα προβλήματα καὶ αἴτια τῶν κρίσεων εἶναι σήμερα ἡ ἠθικὴ ἐξαθλίωσι - ὁ ἐκμαυλισμός, ποὺ ὁδηγοῦν – φέρνουν τὴν κερδοσκοπία, τὴν φιλαυτία, τὴν ἀπληστία, τὸν φιλοτομαρισμό, τὴν ἰδιοτέλεια τῶν ἰσχυρῶν εἰς βάρος τῶν ἀδυνάτων.
Ἡ ταξικὴ παιδεία καὶ ὁ διχασμὸς τῶν νέων σὲ κάθε χώρα γεννοῦν διαιρέσεις, ἐνῷ ἔχουμε ὅλοι ἀνάγκη ἀπὸ πολλαπλασιασμούς εὐγένειας, στοργῆς, ἀγάπης, ἀλήθειας, διαφάνειας, μάθησης, ἐργασίας, δημιουργίας, ἀγώνων, ἀρετῆς, ἀλληλεγγύης καὶ εὐποιΐας...
Γίνονται λάθη συνεχῶς καὶ ἀντὶ νὰ έπανορθώνωνται μὲ διορθώσεις, στοιβάζονται, καταρρέουν, διαιροῦνται καὶ διαιροῦν μὲ πάθη, ποὺ σπανίως δίδουν ἄνθη.
4. Χρειαζόμαστε μία ἄλλη ἀφετηρία, ὅπου οἱ Ὀρθόδοξοι κάθε χώρας μέλους, οἱ Ἕλληνες ὅπου κὶ ἄν ζοῦν, οἱ Φιλέλληνες ὅπου κὶ ἄν πολιτεύονται νὰ συναντηθοῦν, ἄλλοι σὰν «προζύμι» καὶ ἄλλοι ὡς «ἀλεύρι», γιὰ νὰ δώσουμε εὐρωπαϊκὸ ψωμὶ σὲ ὅλη τὴν Γῆ.
Οἱ καιροὶ οὐ μενετοί (δηλαδὴ ὁ χρόνος δὲν περιμένει).
5. Προτείνουμε τὴν δημιουργία Νέας Πολιτικῆς Συμμαχίας στὸ Εὐρωκοινοβούλιο ἀπὸ αὈρθοδόξους - Ἕλληνες καὶ Φιλέλληνες, ποὺ τὸ ἐπιθυμοῦν δημιουργώντας ἐξ ἀρχῆς ἀντίστοιχη Πολιτικὴ Παράταξι Πολιτισμοῦ καὶ Ἀνθρωπισμοῦ - Παιδείας καὶ Προκοπῆς, τὴν ὁποία δημιουργοῦν Ὀρθόδοξοι - Ἕλληνες – Φιλέλληνες, ποὺ ἑνώνουν ἡ χρηστότητα, τὸ ἀκέραιο ἦθος καὶ ὁ χαρακτήρας, ἡ εὐγένεια, ἡ στοργή, ἡ ἀγάπη, ἡ ἀλήθεια, ἡ διαφάνεια, ὁ διάλογος, ἡ μάθηση, ἡ ἐργασία, οἱ ἀγῶνες γιὰ τὴν εἰρήνη καὶ τὰ δικαιώματα ἀνθρώπων, τόπων, λαῶν.
Δὲν εἴμαστε οὔτε μποροῦμε νὰ γίνουμε Εὐρωβουλευτές.
Εἴμαστε μόνο Ὀρθόδοξοι - Ἕλληνες – Φιλέλληνες ταπεινοὶ ἄνθρωποι. Εἴμαστε οἱ δημιουργοὶ τῆς ἰδέας.
Καλλιεργεῖστε την. Μπορεῖ νὰ δώσῃ ἄνθη καὶ καρποὺς εἰρηνικούς.
Ἡ Εὐρωομάδα αὐτὴ μπορεῖ νὰ συγκροτηθῇ. Ἔχει τὸ Εὐρωκοινοβούλιο πολλούς.
Ὀρθόδοξους πολλοὺς Ἕλληνες, πολλοὺς Φιλέλληνες.
Μπορεῖ ὅμως νὰ ἔχῃ καὶ παρατηρητές-ὁμιλητὲς Ἕλληνες ἢ Ὀρθόδοξους ἢ Φιλέλληνες, ποὺ ἐνῷ ἀνήκουν σὲ ἄλλη Εὐρωπαϊκὴ Πολιτικὴ ὁμάδα γίνονται παρατηρητὲς μὲ δικαίωμα λόγου εἰς ἀντίστοιχες συναντήσεις, ἀνάλογα μὲ τὰ θέματα ποὺ καὶ οἱ ἴδιοι μποροῦν νὰ προτείνουν εἴτε ὡς μέλη εἴτε ὡς παρατηρητές.
Ἡ ἀνανέωσι καὶ ἡ αὔξησι τοῦ ἀριθμοῦ Εὐρωβουλευτῶν στὴν Νέα Εὐρωομάδα ἀπὸ κάθε χώρα μπορεῖ νὰ προέλθῃ ἀπὸ ἰδιαίτερα ψηφοδέλτια ἢ συνεργασίες.
6. Οἱ στόχοι, ποὺ ἑνώνουν τοὺς ἰδεολόγους Ἕλληνες καὶ τοὺς Φιλέλληνες γιὰ διάλογο μπορεῖ νὰ εἶναι π.χ. :.
Α. Ἡ Ἑλληνικὴ Γλῶσσα, ἡ μητέρα τῶν γλωσσῶν καὶ ἡ εὐρεία διάδοσι - ἐκμάθησι καὶ χρήσι της.
Β. Εὐρωπαϊκὴ πρόοδος καὶ συνεργασία, γιὰ νὰ μειώνωνται συνεχῶς τὰ προβλήματα στὴν Εὐρώπη καὶ τὸν κόσμο.
Γ. Προώθησι τοῦ Πολιτισμοῦ - τῆς Δημοκρατίας – τῶν Δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου – τοῦ Διαλόγου καὶ τῆς Εἰρήνης στὸν πλανήτη.
Δ. Ἐπιδιώκουμε τὰ 4/5 τῶν Εὐρωβουλευτῶν στὴν ἴδια κοινοβουλευτικὴ περίοδο ἢ τὰ 3/5 αὐτῶν γιὰ τὶς ἑπόμενες περιόδους νὰ δίδουν νομοθετικὰ δικαιώματα στὴν πλειοψηφία τοῦ Εὐρωκοινοβουλίου.
Ε. Θέλουμε τὸ Εὐρωκοινοβούλιο νὰ κατευθύνῃ ἐγκαίρως στὴν συγκρότησι κάθε θεματικῆς πολιτικῆς.
7.Στὴν Ἐτήσια Τακτικὴ Συνάντησι Διαλόγου Μελῶν Εὐρωβουλευτῶν-Παρατηρητῶν Εὐρωβουλευτῶν μποροῦν νὰ συμμετάσχουν ἐκπρόσωποι Δήμων ἢ πολιτικῶν ἢ πολιτιστικῶν ἢ ἐργατικῶν ἑνώσεων κάθε χώρας τοῦ κόσμου καὶ μποροῦν νὰ λαμβάνουν τὸν λόγο ἢ νὰ θέσουν θέματα βάσει προγράμματος καὶ χρόνου, ποὺ ἔχει συμφωνηθῆ.
Ἡ κατάρτισι αὐτοῦ τοῦ προγράμματος νὰ γίνεται τουλάχιστον 30 ἡμέρες, πρὶν ἀπὸ τὴν Ἐτήσια Τακτικὴ Συνάντησι, ἐνῷ ἡ ἀντίστοιχη ἔκτακτη συνάντησι μπορεῖ νὰ πραγματοποιηθῇ, ἄν τὸ ζητήσουν τὸ 1/10 τῶν συμμετεχόντων στὴν Ἐτήσια τακτικὴ συνάντησι θέτοντας τὰ θέματα, ἀρκεῖ ὅλοι μαζὶ νὰ διασφαλίσουν καὶ τὶς δαπάνες τῆς συναντήσεως ἀπὸ χορηγίες καὶ ἄλλους ἔντιμους τρόπους.
Ὁ τόπος κάθεἑπομένης συναντήσεως ἀποφασίζεται ἀπὸ τοὺς παρόντες τῆς προηγούμενης συναντήσεως.
8.Ἄν δὲν ὑπάρξουν Εὐρωβουλευτὲς γι᾿ αὐτὴ τὴν ἰδέα καὶ μέχρι νὰ ὑπάρξουν, ἡ Ἐτήσια Τακτικὴ Συνάντησι προτείνεται νὰ γίνωνται οἱ συνατήσεις στὴν Ἀθήνα ἢ στὴν Ἀροάνια Καλαβρύτων, ὅπου θὰ συμμετέχουν ὅσοι ἐκπρόσωποι τὸ ἐπιθυμοῦν ἀπὸ Μητροπόλεις – Περιφέρειες – Δήμους – Πολιτικὲς – Πολιτιστικὲς - Ἐργατικὲς Ἑνώσεις.
9.Γιὰ κάθε συνεννόησι θὰ ὑπάρχει :
Γραμματεία,
Ἱστοσελίδα,
Τηλέφωνα
e-mail,
twitter,
facebook.
Ἐμεῖς προσφέρουμε ὅ,τι μποροῦμε.
Εἰρήνη Ὑμῖν.
Ἐμεῖς ρίξαμε τὴν ἰδέα, ρίχνουμε τὸ φῶς.
Ὁ κόσμος χρειάζεται περισσότερη δικαιοσύνη.
10. Πολλὰ δικαιώματα ὑπῆρχαν καὶ χάθηκαν, ὄχι ἐπ᾿ ἀγαθῷ, ἀλλὰ στὸν βωμὸ τῆς κερδοσκοπίας καὶ τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας, ἀντὶ τῆς κοινωνικῆς δικαιοσύνης.
Ἐμεῖς ἄς εὐχηθοῦμε τό :
«Δικαιοσύνην μάθετε οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς»
Καὶ ἄς ἀποφεύγουμε τὸ «Πρόσθες αὐτοῖς κακά, Κύριε, τοῖς ἐνδόξοις τῆς γῆς».
Ἄς στείλουμε γιὰ πάντα στὸ παρελθὸν τὴν βία, τὴν εἰρωνία καὶ τὴν ἀγένεια.
Ἐνάρετοι - Ὀρθόδοξοι - Ἕλληνες καὶ Φιλέλληνες τοῦ κόσμου, ὁμονοεῖσθε καὶ ἑνωθῆτε !
Μακάρι νὰ βρεθοῦν Ἕλληνες νὰ πρωτοστατήσουν στὶς ἰδέες αὐτές, γιὰ νὰ μὴ ἐφαρμοσθῆ ὁ στῖχος τοῦ Ἐθνικοῦ μας ποιητὴ «Φιλέλληνες, σώσατε τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες».
ΙΔΡΥΜΑ ΠΡΟΑΣΠΙΣΕΩΣ ΗΘΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Πηγή: Φωτεινή Γραμμή
Το σύνδρομο του Αϊνστάιν, του Νεύτωνα και του Μπιλ Γκέϊτς!
Εισαγωγικά: Το Σύνδρομο Άσπεργκερ (AS), είναι γενικά μια διαταραχή του φάσματος του αυτισμού, που χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στη λεκτική επικοινωνία, ενώ παράλληλα εκδηλώνεται με περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και ενδιαφέροντα. Διαφέρει από τις άλλες διαταραχές του αυτισμού καθώς υπάρχει διατήρηση της γλωσσικής και γνωστικής ανάπτυξης. Συχνά, η φυσική αδεξιότητα και η παράξενη χρήση της γλώσσας είναι γνώρισμα της διαιαραχής. Το σύνδρομο πήρε το όνομά του από τον Αυστριακό παιδίατρο Χανς Άσπεργκερ (Hans Asperger) ο οποίος, το 1944, μελέτησε και περιέγραψε τα παιδιά [συγκεκριμένα τέσσερις μικρούς μαθητές με παρόμοια συμπτώματα] που δεν είχαν λεκτική ικανότητα επικοινωνίας, αντιμετώπιζαν περιορισμένη συμπάθεια από τους συνομηλίκους τους, ενώ ήταν φυσικά αδέξια.
Όμως, τα γραπτά του παρέμειναν σχετικά άγνωστα μέχρι το 1981. Εκείνη την εποχή, η Αγγλίδα γιατρός Lorna Wing δημοσίευσε μελέτες που αφορούσαν παιδιά που έδειχναν τα ίδια σημάδια. Η σύγχρονη τυποποίηση της διάγνωσης έγινε στις αρχές του 1990. Πολλά ερωτήματα παραμένουν σχετικά με τις πτυχές της διαταραχής. Υπάρχει αμφιβολία για το αν είναι διαφορετική από τον αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας. Η ακριβής αιτία του συνδρόμου είναι άγνωστη. Οι παρεμβάσεις μπορούν να στοχεύουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων και της λειτουργίας του οργανισμού. Η κύρια αντιμετώπιση είναι η συμπεριφορική θεραπεία, εστιάζοντας στην αντιμετώπιση φτωχών δεξιοτήτων επικοινωνίας, των έμμονων ή επαναλαμβανόμενων πράξεων ρουτίνας και της φυσικής αδεξιότητας. Τα περισσότερα παιδιά βελτιώνονται καθώς ωριμάζουν μέχρι την ενηλικίωσή τους, αλλά κάποιες κοινωνικές και επικοινωνιακές δυσκολίες συχνά επιμένουν. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι μια το σύνδρομο είναι απλώς μια διαφορετική συμπεριφορά και, όχι μια αναπηρία που πρέπει να αντιμετωπιστεί ή να θεραπευτεί.
Ταξινόμηση: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ορίζει το Σύνδρομο Άσπεργκερ ως μία από τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού ή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή (ΔΑΔ), η οποία περιλαμβάνει ένα φάσμα διαφοροποιήσεων στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του ατόμου, καθώς και περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορά. Όπως και οι άλλες διαταραχές ψυχολογικής ανάπτυξης, ξεκινά στην νεογνική ή παιδική ηλικία, έχει μια σταθερή πορεία χωρίς ύφεση ή υποτροπή, και έχει εκπτώσεις που προκύπτουν με την ωρίμανση και που σχετίζονται με αλλαγές στα διάφορα συστήματα του εγκεφάλου. Η έκταση της αλληλεπικάλυψης μεταξύ AS και υψηλής λειτουργικότητας αυτισμού (HFA) είναι ασαφής.
Χαρακτηριστικά: Ως μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, το σύνδρομο Άσπεργκερ διακρίνεται από μια σειρά συμπτωμάτων και όχι ένα μόνο σύμπτωμα. Χαρακτηρίζεται από ποιοτική εξασθένιση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, από συγκεκριμένα στερεότυπα και περιορισμένα πρότυπα συμπεριφοράς, δραστηριοτήτων και τα ενδιαφερόντων, και, αντιθέτως, καμία κλινικά σημαντική καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη ή γενική καθυστέρηση στη γλώσσα. Χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι η έντονη ενασχόληση με ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, μια μονοδιάστατη πολυλογία για θέμα που ενδιαφέρει το ίδιο το άτομο, μια φυσική αδεξιότητα, κ.ά.
Κοινωνική αλληλεπίδραση – Διαπροσωπικές σχέσεις: Η έλλειψη ενσυναίσθησης έχει σημαντική επίδραση στις πτυχές της διαβίωσης σε κοινούς με άλλους χώρους [π.χ. σχολείο] των ατόμων με σύνδρομο Άσπεργκερ.Τα άτομα αυτά παρουσιάζουν δυσκολίες στα βασικά στοιχεία της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν μια δυστοκία στο να αναπτύξουν φιλίες, να αναζητήσουν κοινές διακεδάσεις ή να πραγματοποιήσουν επιτεύγματα σε συνεργασία με άλλους (για παράδειγμα, επιμένουν να δείχνουν στους άλλους αντικείμενα του δικού του ενδιαφέροντος), η έλλειψη κοινωνικής ή συναισθηματικής αμοιβαιότητας (π.χ. κοινωνικά "παιχνίδια" με μηχανισμό δούναι και λαβείν), και διαταραχή της μη λεκτικής συμπεριφοράς σε τομείς όπως η επαφή με τα μάτια, εκφράσεις του προσώπου, στάση του σώματος, και συνεννόηση με χειρονομίες. Πάντως, προσεγγίζουν τους άλλους, ακόμη και αδέξια. Για παράδειγμα, ένα άτομο με AS μπορεί να προβεί σε μια μονότονη, μακροσκελή ομιλία για ένα αγαπημένο του θέμα, και να παρεξηγήσει ή να μην αναγνωρίσει τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις του ακροατή, όπως επιθυμία να αλλάξει το θέμα της ομιλίας. Αυτή η αδυναμία να αντιδράσουν ανάλογα στον κοινωνικό τους περίγυρο, μπορεί να εμφανίζεται ως αδιαφορία για τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, μέχρις σημείου να χαρακτηρίζονται από άλλους ως αναίσθητα. Ακόμη, μερικά από αυτά τα άτομα μπορεί να εμφανίσουν ακόμη και επιλεκτική αλαλία με τους περισσότερους ανθρώπους ή να μιλάνε υπερβολικά με συγκεκριμένα άτομα. Κάποιοι μπορεί να επιλέξουν να μιλάνε μόνο σε ανθρώπους που τους είναι αρεστοί. Κι ενώ φαίνεται πως η γνωστική ικανότητα των παιδιών με AS τους επιτρέπει να εκφράσουν τις κοινωνικές νόρμες, ωστόσο, έχουν συνήθως δυσκολία να αντεπεξέλθουν σε καταστάσεις της πραγματικής ζωής. Τα άτομα με AS μπορεί να αναλύσουν τις παρατηρήσεις της κοινωνικής αλληλεπίδρασης τους τροποποιώντας τις σε άκαμπτες κατευθυντήριες γραμμές συμπεριφοράς, και να εφαρμόσουν τους κανόνες αυτούς με αδέξιους τρόπους, ως αποτέλεσμα μιας συμπεριφοράς που εμφανίζεται άκαμπτη ή κοινωνικά αφελής. Συχνά τα άτομα με σύνδρομο Ασπεργκερ δεν καταλαβαίνουν τα συμβατικά «κοινωνικά σήματα» ή τους άγραφους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς, νιώθωντας κατ΄επέκταση κοινωνικά απομονωμένα ή συχνά βρίσκουν τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων απρόβλεπτη και αγχωτική. Η έντονη επιθυμία για συντροφικότητα στη παιδική ηλικία μπορεί να δικαιολογηθεί στο ιστορικό των αποτυχημένων προσπαθειών κοινωνικής συνεύρεσης. Η υπόθεση ότι τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ έχουν προδιάθεση για βίαιη συμπεριφορά έχει ερευνηθεί, αλλά δεν έχει ποτέ αποδειχθεί. Μάλιστα, τα περισσότερα δεδομένα δείχνουν ότι τα παιδιά με AS είναι θύματα και όχι θύτες.
……………………………………………………………………………………………….
1. Η αλλιώς το “σύνδρομο του μικρού σοφού”!
Κλειστά επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές: Τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ συχνά εμφανίζουν συμπεριφορά, ενδιαφέροντα και δραστηριότητες που είναι περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες, συχνά δε είναι ασυνήθιστα έντονες ή εστιασμένες. Μπορούν να τηρήσουν μια άκαμπτη μεθοδικά προκαθορισμένη καθημερινότητα, να κινηθούν με στερεότυπους και επαναλαμβανόμενες τρόπους, ή να απασχολούν τον εαυτό τους με εξειδικευμένα μέρη των αντικειμένων, όπως για παράδειγμα ο αύξων αριθμός από κάθε κάρτα ή τάπα της συλλογής τους. Ορισμένα παιδιά, για παράδειγμα, μπορεί να επιμένουν να ακολουθούν πάντοτε τον ίδιο δρόμο για το σχολείο ή να αναστατώνονται όταν γίνεται κάποια ξαφνική αλλαγή στο σχολικό πρόγραμμα.
Οι ενήλικες AS συχνά προτιμούν να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο και προκαθορισμένο πρόγραμμα για να οργανώσουν την ημέρα τους. Αναπάντεχες αλλαγές στο πρόγραμμα αυτό μπορούν να τους αγχώσουν ή να τους αναστατώσουν. Η επιδίωξη συγκεκριμένων και στενών ενδιαφερόντων είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του AS. Τα άτομα με αυτό το σύνδρομο μπορούν να συλλέξουν όγκους λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με ένα σχετικά στενό θέμα, όπως μετεωρολογικά δεδομένα ή ονόματα αστερισμών, χωρίς απαραίτητα να έχουν κατανόηση του θέματος. Τέτοια συμπεριφορά είναι συνήθως εμφανής από την ηλικία των 5 ή 6. Παρά το γεγονός ότι αυτά τα ειδικά συμφέροντα μπορεί να αλλάξουν με το χρόνο, τροποποιούμενα σε ακόμη πιο ασυνήθιστα, συχνά κυριαρχούν στην κοινωνική αλληλεπίδραση, αποτελώντας ακόμη και μόνιμο θέμα εντός των ορίων της οικογένειας. Επειδή τα στενά θέματα συχνά αποσπούν το ενδιαφέρον των παιδιών, αυτό το σύμπτωμα μπορεί να μην αναγνωριστεί νωρίς. Όμως, στερεότυπες και επαναλαμβανόμενες κινητικές συμπεριφορές αποτελούν βασικό μέρος της διάγνωσης της AS. Αυτές περιλαμβάνουν κινήσεις των χεριών, όπως χτύπημα ή συστροφή, και σύνθετες κινήσεις ολόκληρου του σώματος. Αυτές συνήθως επαναλαμβάνονται σε μεγαλύτερες εκρήξεις, δημιουργούνται εκούσια ή τελετουργικά από τικ, που είναι συνήθως πιο γρήγορα, λιγότερο ρυθμικά και λιγότερο συχνά συμμετρικά.
Γλώσσα και ομιλία: Παρά το γεγονός ότι τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ αποκτούν γλωσσικές δεξιότητες χωρίς καθυστέρηση και η ομιλία τους δεν έχει συνήθως σημαντικές ανωμαλίες, η εκμάθηση της γλώσσας και η χρήση της είναι συχνά άτυπη. Οι ανωμαλίες περιλαμβάνουν πολυλογία, απότομες μεταβάσεις από θέμα σε θέμα, κυριολεκτικές ερμηνείες [μη αναγνώριση σχημάτων λόγου], δυσερμηνείες αποχρώσεων των εννοιών, ελλείμματα στην ακουστική αντίληψη, ασυνήθιστη σχολαστικότητα, επίσημη ή ιδιαίτερη ομιλία, και παραδοξότητες στην ένταση του ήχου, στον τονισμό ή και στο ρυθμό. Τα άτομα με AS έχουν συχνά ένα περιορισμένο φάσμα τονισμού. Η ομιλία τους μπορεί να είναι ασυνήθιστα γρήγορη, σπασμωδική ή δυνατή, ενώ μπορεί να μεταφέρει την αίσθηση της ασυναρτησίας. Το στυλ αυτής της ομιλίας συχνά περιλαμβάνει μονολόγους για θέματα που δεν ενδιαφέρουν τον ακροατή, δεν παρέχουν κάποιο πλαίσιο για την υποβολή παρατηρήσεων, ή θέματα που δείχνουν τις εσωτερικές τους σκέψεις. Τα άτομα με σύνδρομο μπορεί να αποτύχουν να ελέγξουν κατά πόσον ο ακροατής ενδιαφέρεται ή ασχοείται με τη συνομιλία. Συχνά, οι προσπάθειες από τον ακροατή να επεξεργαστεί το περιεχόμενο ή τη λογική της ομιλίας του ατόμου με AS, είναι ανεπιτυχής. Τα παιδιά με σύνδρομο μπορεί να έχουν ασυνήθιστα εξεζητημένο λεξιλόγιο σε νεαρή ηλικία, σαν “μικρομέγαλοι”, αλλά έχουν δυσκολία στην κατανόηση της μεταφορικής γλώσσα και τείνουν να χρησιμοποιούν τη γλώσσα κυριολεκτικά. Τα παιδιά με AS φαίνεται να έχουν ιδιαίτερες αδυναμίες στους τομείς της μεταφορικής γλώσσας που περιλαμβάνει το χιούμορ, την ειρωνεία, τα πειράγματα, και το σαρκασμό. Παρά το γεγονός ότι τα άτομα με AS συνήθως κατανοούν τη γνωστική βάση του χιούμορ, φαίνεται να λείπει η κατανόηση της πρόθεσης του χιούμορ για να μοιραστούν την απόλαυση και με τους άλλους.
Αισθησιοκινητική αντίληψη: Τα άτομα με σύνδρομο Άσπεργκερ μπορεί να έχουν σημεία ή συμπτώματα που είναι ανεξάρτητα από τη διάγνωση, αλλά μπορεί να επηρεάσουν το άτομο ή την οικογένεια. Αυτά περιλαμβάνουν διαφορές στην αντίληψη και προβλήματα με τις κινητικές ικανότητες, τον ύπνο, και τα συναισθήματα. Τα άτομα συχνά έχουν εξαιρετική ακουστική και οπτική αντίληψη. Αντίθετα, σε σύγκριση με άτομα με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας, τα άτομα με Asperger έχουν ελλείμματα σε ορισμένες εργασίες που αφορούν οπτική ή ακουστική αντίληψη, ή οπτική μνήμη. Πολλά άτομα με AS διαθέτουν άλλες ασυνήθιστες αισθητηριακές και αντιληπτικές ικανότητες και εμπειρίες. Μπορούν να είναι ασυνήθιστα ευαίσθητα στον ήχο, το φως, και άλλα ερεθίσματα. Τα άτομα με Άσπεργκερ μπορεί να έχουν αισθητηριακές δυσκολίες σε σχέση με μία ή περισσότερες αισθήσεις (όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή). Ο βαθμός δυσκολίας διαφέρει από άτομο σε άτομο. Συχνά όμως οι αισθήσεις ενός ατόμου με Άσπεργκερ είναι είτε ιδιαίτερα έντονες [υπερευαισθησία] είτε άτονες [υποευαισθησία]. Ζωηρά φώτα, δυνατοί θόρυβοι, έντονες οσμές και ασυνήθιστες υφές υλικών μπορεί να δημιουργήσουν αισθήματα ανασφάλειας ή ταραχής ή και άγχος σε άτομα με Άσπεργκερ. Εξαιτίας της αισθητηριακής ευαισθησίας εμφανίζουν επίσης μειωμένη επίγνωση της σχετικής θέσης τους στο χώρο με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αποφύγουν εμπόδια και να κρατούν αποστάσεις από άλλους ανθρώπους ή να εκτελούν λεπτούς χειρισμούς όπως π.χ. να δένουν τα κορδόνια τους. Γι αυτό το λόγο μερικά άτομα με Άσπεργκερ καταφεύγουν σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις που τους βοηθούν είτε να ρυθμίσουν την ισορροπία και τη στάση του σώματος είτε να αντιμετωπίσουν το στρες. Ο Χανς Άσπεργκερ συμπεριέλαβε περιγραφές διαφόρων φυσικών αδεξιότητων. Τα παιδιά με AS μπορεί να καθυστερήσουν στην απόκτηση δεξιοτήτων που απαιτούν επιδεξιότητα, όπως το ποδήλατο ή το άνοιγμα ενός βάζου, και μπορεί να φαίνεται ότι κινούνται αδέξια ή αισθάνονται σαν να “κάθονται στα καρφιά”. Μπορεί να έχουν περίεργο βάδισμα ή στάση, αλλά και κακό γραφικό χαρακτήρα. Μπορεί να παρουσιάζουν προβλήματα με την αίσθηση της θέσης του σώματός τους, την ισορροπία, το βάδισμα, κ.ά. Τα παιδιά με σύνδρομο Άσπεργκερ είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα ύπνου, όπως δυσκολία στο να κοιμηθούν, συχνές νυκτερινές αφυπνίσεις, ή πρώιμη αφύπνιση. Ένα άτομο με AS συχνα δυσκολεύεται στην αναγνώριση και περιγραφή των συναισθημάτων κάποιου.
Αιτία - Εξέλιξη – Θεραπεία:
Αίτια: Από τον Χανς Άσπεργκερ περιγράφονται κοινά συμπτώματα μεταξύ των των ασθενών του και της οικογένεια τους. Παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένο γονίδιο που να έχει εντοπιστεί, ως ενδεικτικό στοιχείο για μια γενετική σύνδεση είναι η τάση να παρατηρείται το σύνδρομο με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης σε μέλη οικογένειας που έχουν ήδη συμπεριφορικά συμπτώματα παρόμοια με AS, αλλά σε πιο περιορισμένη μορφή [π.χ. μικρές δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, τη γλώσσα, ή την ανάγνωση]. Φαίνεται πως υπάρχει πιθανώς μια κοινή ομάδα γονιδίων, που καθιστούν ένα άτομο ευάλωτο στην ανάπτυξη του συνδρόμου. Αν αυτό αληθεύει, ο συγκεκριμένος συνδυασμός των γονιδίων αυτών θα καθορίσει και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και για κάθε άτομο με AS. Έχουν αναφερθεί ελάχιστες περιπτώσεις AS που έχουν συνδεθεί με την έκθεση παραγόντων προκαλούν γενετικές ανωμαλίες κατά τη διάρκεια των πρώτων οκτώ εβδομάδων από τη σύλληψη. Ακόμη, πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες υποθετικά και μόνο ενοχοποιούνται ότι δρούν μετά τη γέννηση, αλλά καμία δεν έχει επιβεβαιωθεί από την επιστημονική διερεύνηση. Το σίγουρο είναι πάντως ότι το σύνδρομο δεν οφείλεται στην ανατροφή του ατόμου ή την κοινωνικοοικονομική του κατάσταση και οπωσδήποτε δεν προκαλείται από υπαιτιότητα του πάσχοντος.
Ο μηχανισμός του συνδρόμου: Το σύνδρομο Άσπεργκερ φαίνεται να προκύπτει από την ανάπτυξη παραγόντων που επηρεάζουν πολλά λειτουργικά συστήματα του εγκεφάλου που έχουν συγκεκριμένες γνωστές επιδράσεις. Νευροανατομικές μελέτες υποδεικνύουν ότι ο μηχανισμός περιλαμβάνει μεταβολή της ανάπτυξης του εγκεφάλου αμέσως μετά από τη σύλληψη. Ακόμη, ανώμαλη μετανάστευση εμβρυϊκών κυττάρων κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη μπορεί να επηρεάσει την τελική δομή και τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα μεταβολές στα νευρωνικά κυκλώματα που ελέγχουν σκέψη και συμπεριφορά. Γενικά, αρκετές σχετικές θεωρίες είναι διαθέσιμες, καμία όμως δεν παρέχει πλήρη εξήγηση.
Έλεγχος εντοπισμός και διαχείριση: Γονείς παιδιών που πάσχουν από το σύνδρομο Άσπεργκερ μπορούν να εντοπίσουν διαφορές στην ανάπτυξη των παιδιών νωρίς, από την ηλικία των δυομισι περίπου ετών. Ένας τυπικός παιδιατρικός έλεγχος ρουτίνας από ένα γενικό ιατρό ή παιδίατρο μπορεί να εντοπίσει ενδείξεις που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Με την αγωγή για το σύνδρομο Άσπεργκερ γίνεται προσπάθεια να διαχειριστούν τα ενοχλητικά συμπτώματα και να διδαχθούν κοινωνικές, επικοινωνιακές και επαγγελματικές δεξιότητες κατάλληλες για την ηλικία τους, οι οποίες δεν αποκτώνται φυσιολογικά κατά την ανάπτυξή τους, με παρεμβάσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες του καθενός. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα αυτό, δεν υπάρχουν μετρήσιμα και τεκμηριωμένα δεδομένα που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα τέτοιων παρεμβάσεων.
Θεραπεία: Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία ή συγκεκριμένος ιατρικός τρόπος αντιμετώπισης του συνδρόμου Άσπεργκερ. Τα παιδιά με Άσπεργκερ γίνονται απλώς ενήλικες με Άσπεργκερ. Τώρα πια, όμως, υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές παρεμβάσεις που μπορούν να βελτιώσουν τη ποιότητα ζωής ενός ατόμου με Άσπεργκερ. Σε αυτές περιλαμβάνονται παρεμβάσεις κοινωνικής αλληλεπίδρασης, συμπεριφορική θεραπεία και ακόμα και αλλαγές στη διατροφή. Με την κατάλληλη υποστήριξη, τα άτομα με Άσπεργκερ είναι απόλυτα ικανά να ζήσουν μια ολοκληρωμένη και ανεξάρτητη ζωή. Η ιδανική αγωγή για το σύνδρομο πρέπει να περιλαμβάνει ένα συντονισμό θεραπειών που αντιμετωπίζουν τα βασικά συμπτώματα της διαταραχής, συμπεριλαμβανομένων και των ήδη φτωχών επικοινωνιακών δεξιοτήτων και των εμμονών ή των επαναλαμβανόμενων συνηθειών. Παρότι οι ειδικοί συμφωνούν ότι όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση, τόσο το καλύτερο, δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος προτιμώμενος συνδυασμός αγωγών. Η αγωγή για το σύνδρομο είναι παρόμοια με αγωγές για άλλες αυτιστικές διαταραχές υψηλής-λειτουργικότητας, με την εξαίρεση ότι λαμβάνονται υπόψη οι γλωσσικές-λεκτικές ικανότητες, αλλά και οι μη λεκτικές αδυναμίες των ατόμων που πάσχουν από το σύνδρομο Asperger (AS). Μια θεραπευτική, καλύτερα βελτιωτική, παρέμβαση πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής: Εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων για πιο αποτελεσματικές αλληλεπιδράσεις με άλλα άτομα. Γνωστική θεραπεία της συμπεριφοράς για να βελτιωθεί η διαχείριση του άγχους ή η έκρηξη συναισθημάτων και για να να περιοριστούν έμμονες και επαναλαμβανόμενες πράξεις. Επαγγελματική θεραπεία απασχόλησης ή θεραπεία που περιλαμβάνει άσκηση για να βοηθεί η φτωχή επεξεργασία των ερεθισμάτων (αισθητική επεξεργασία) και ο συντονισμός των κινήσεων. Παρέμβαση στην κοινωνική επικοινωνία, [ειδική λογοθεραπεία] η οποία θα βοηθήσει στον τρόπο συνομιλίας κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου. Εκπαίδευση και υποστήριξη των γονέων, κυρίως σε τεχνικές συμπεριφοράς. Τέλος, σε ενηλίκους, μια πιθανή παρέμβαση μπορεί να συμπεριλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, για συνυπάρχουσες καταστάσεις όπως κατάθλιψη [μείζων καταθλιπτική διαταραχή] και κρίσεις άγχους. Παρά την ευρεία εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης για ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, η αποτελεσματικότητά τους δεν έχει εξολοκλήρου καθιερωθεί. Μια δειγματοληπτική έρευνα σχετική με ένα μοντέλο εκπαίδευσης των γονέων για προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών τους με AS έδειξε ότι γονείς που παρακολουθούν ειδικά σεμινάρια αναφέρουν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς και λιγότερα έντονα προβλήματα συμπεριφοράς στα παιδιά τους. Η επαγγελματική κατάρτιση είναι σημαντική σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες που πάσχουν από AS για να διδαχθεί η διαδικασία της συνέντευξης εργασίας και η σωστή συμπεριφορά στο χώρο εργασίας. Επίσης, ειδικό λογισμικό που βοηθάει στην οργάνωση της εργασίας και της ζωής θα μπορούσε να βοηθήσει άτομα που πάσχουν από AS.
Η εξέλιξη του συνδρόμου: Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι σε παιδιά με AS μπορεί να υπάρξει μείωση των συμπτωμάτων τους. Έτσι, περί το 20% των παιδιών αυτών δεν θα πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια του συνδρόμου ως ενήλικες, παρά την ύπαρξη κάποιων κοινωνικών και επικοινωνιακών δυσκολιών. Πάντως μέχρι και σήμερα [2015], δεν υπάρχουν διαθέσιμες έρευνες για τις μακροχρόνιες συνέπειες του AS σε άτομα που πάσχουν από αυτό, ενώ δεν υπάρχουν ούτε συστηματικές μακροχρόνιες έρευνες για παιδιά με AS. Άτομα που πάσχουν από το AS φαίνεται να έχουν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής, αλλά έχουν αυξημένη προδιάθεση εμφάνισης ορισμένων ψυχιατρικών εκδηλώσεων σχετιζόμενων με την ασθένεια, όπως η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και οι κρίσεις άγχους. Παρόλο που οι δυσκολίες στην κοινωνική ζωή υπάρχουν εφ'όρου ζωής, το αποτέλεσμα είναι σε γενικές γραμμές θετικότερο απ'ότι σε άτομα που πάσχουν από αυτιστικές διαταραχές. Παρόλο που οι περισσότεροι μαθητές με AS έχουν τυπική μαθηματική ικανότητα και αποδίδουν ελάχιστα χειρότερα στην αριθμητική, μερικοί έχουν εξαιρετικές ικανότητες στα μαθηματικά και το σύνδρομο Asperger δεν έχει αποτρέψει μερικούς ενήλικες όπως ο Vernon Smith να κερδίσουν το βραβείο Νόμπελ! Παρόλο που τα περισσότερα παιδία με AS παρακολουθούν κανονικά μαθήματα διδασκαλίας, ορισμένα μπορεί να χρησιμοποιήσουν ειδικές υπηρεσίες εκπαίδευσης εξαιτίας των κοινωνικών δυσκολιών του και των προβλημάτων συμπεριφοράς. Έφηβοι με AS μπορεί να εμφανίσουν δυσκολία σε θέματα οργάνωσης και φροντίδας του εαυτού τους, καθώς και διαταραχές στις κοινωνικές και προσωπικές (ερωτικές) σχέσεις τους. Παρά τη χαμηλή ικανότητα αντίληψης τους, πολλοί νέοι ενήλικες με AS παραμένουν στο πατρικό τους, παρόλο που αρκετοί παντρεύονται και δουλεύουν ανεξάρτητα. Προσοχή στη διαφορετικότητα που βιώνουν οι έφηβοι (λόγω ηλικίας) γιατί μπορεί να είναι τραυματική. Το στρες που πιθανώς προκύπτει τότε μπορεί να εκδηλωθεί ως απροσεξία, απόσυρση, εξάρτηση από τις εμμονές, υπερκινητικότητα ή επιθετική συμπεριφορά. Η κατάθλιψη είναι συχνό αποτέλεσμα του χρόνιου εκνευρισμού από τις επαναλαμβανόμενες αποτυχίες στην ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων, καθώς και οι εναλλαγές στη διάθεση. Η εκπαίδευση των οικογενειών είναι απαραίτητη ώστε να αναπτυχθούν στρατηγικές κατανόησης της κατάστασης. Βοηθώντας την οικογένεια να ανταπεξέλθει, βελτιώνεται η επίδραση στα παιδιά. Η εξέλιξη του συνδρόμου μπορεί να βελτιωθεί αν διαγνωσθεί σε νεότερη ηλικία η οποία επιτρέπει παρεμβάσεις σε πρώιμο στάδιο, ενώ παρεμβάσεις στη ενήλικη ζωή είναι χρήσιμες αλλά λιγότερο αποτελεσματικές. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ υπάρχουν νομικές κυρώσεις για άτομα που εκμεταλλεύονται άτομα με AS αφού διατρέχουν τον κίνδυνο να παρασυρθούν και να μην έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν τις κοινωνικές επιπτώσεις των πράξεων τους.
Στατιστικά, ιστορικά και κοινωνικά στοιχεία
Στατιστικά: Οι εκτιμήσεις για το ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από AS σε σχέση με αυτά που εξετάστηκαν ποικίλλουν. Έρευνα του 2003 έδειξε ότι το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 0.03 μέχρι 4.83 στα 1000, με το ποσοστό Αυτισμού προς AS να κυμαίνεται μεταξύ 1.5:1 έως 16:1.
Συνδυάζοντας την αναλογία του μέσου όρου στο 5:1, με μια εκτίμηση του αρχικού ποσοστού του AS στο 1.3 στα 1000 άτομα που εξετάστηκαν, γίνεται έμμεσα κατανοητό ότι το ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από AS προς αυτά που εξετάστηκαν υπολογίζεται στο 0.26 ανά 1000 άτομα1. Η απόκλιση στους υπολογισμούς αυξάνεται λόγω των διαφορών στα εκάστοτε διαγνωστικά κριτήρια. Τα αγόρια φαίνεται να έχουν πιο συχνά το AS σε σχέση με τα κορίτσια: υπολογισμοί της αναλογία μεταξύ των φύλων κυμαίνονται από 1.6:1 μέχρι 4:1. Κρίσεις άγχους και μείζων καταθλιπτική διαταραχή είναι οι πιο συχνές καταστάσεις που εμφανίζονται ταυτόχρονα [65% των περιπτώσεων]. Μία έρευνα σε ενήλικες άνδρες με AS βρήκε αυξημένο ποσοστό επιληψίας και υψηλό ποσοστό διαταραχής της μη λεκτικής μάθησης (51%). Το AS έχει συσχετισθεί με διάφορα "τικ", με το σύνδρομο Tourette [συστροφές των οφθαλμών, κ.ά.] και τη διπολική διαταραχή. Πάντως πλείστες μελέτες είναι βασισμένες σε κλινικά δείγματα ή δεν έχουν τυποποιημένη μέτρηση.
Ιστορικά στοιχεία: Το σύνδρομο, όπως προαναφέρθηκε, πήρε την ονομασία του από το Αυστριακό παιδίατρο Χανς Ασπεργκερ [1906–1980]. Ως παιδί, ο Άσπεργκερ φαίνεται να είχε εμφανίσει κάποια από τα χαρακτηριστικά αυτού του συνδρόμου, όπως αδιαφορία για ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία και ταλέντο στη γλωσσομάθεια. Το 1944, ο Άσπεργκερ περιέγραψε 4 παιδιά,κατά την πρακτική του, τα οποία είχαν δυσκολία στην κοινωνική ενσωμάτωση.Τα παιδιά δεν εμφάνιζαν μη λεκτικές ικανότητες επικοινωνίας, ούτε κατάφερναν να επικοινωνήσουν ουσιαστικά με τους φίλους τους, ενώ ήταν σωματικώς αδέξια. Ο Άσπεργκερ ανέφερε ως κύριο χαρακτηριστικό της την κοινωνική απομόνωση. Πενήντα χρόνια αργότερα, αρκετά διαγνωστικά πρότυπα για το σύνδρομο προτάθηκαν διστακτικά, αρκετά από τα οποία διέφεραν από την μελέτη του Άσπεργκερ. Χαρακτηριστικό της περιόδου της έρευνας του Ασπεργκερ ήταν η κυριαρχία των Ναζιστών. Στα περιεχόμενα της πολιτικής της ναζιστικής ευγονικής για εξάλειψη των ατόμων που παρεκκλίνουν κοινωνικά και αυτών με νοητική αναπηρία, ο Άσπεργκερ υπερασπίστηκε με πάθος την αξία των ατόμων με αυτισμό, γράφοντας: "Είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτά τα άτομα έχουν τη θέση τους στην κοινωνία. Εκπληρώνουν τον ρόλο τους καλά, ίσως και καλύτερα απ'ότι θα μπορούσε οποιοσδήποτε άλλος, και μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι ως παιδιά έιχαν τις μεγαλύτερες δυσκολίες να αντιμετωπίσουν και προκαλούσαν ανείπωτες ανησυχίες στα άτομα που τους πρόσεχαν." Ο Άσπεργκερ επίσης αποκαλούσε τους νεαρούς του ασθενείς "μικρούς καθηγητές", ενώ πίστευε ότι μερικοί θα ήταν ικανοί για εξαιρετικά επιτεύγματα και πρωτότυπες σκέψεις αργότερα στη ζωή τους. Η μελέτη του δημοσιεύτηκε σε περίοδο πολέμου στη Γερμάνια, οπότε, ως φυσικό επακόλουθο, δε διαβάστηκε από πολλούς εκτός Γερμανίας. Ομάδες διαγνωστικών κριτηρίων σκιαγραφήθηκαν από τους Gillberg and Gillberg το 1989 και από τον Szatmari την ίδια χρονιά. Το AS έγινε μια σταθερή διάγνωση πάθησης το 1992, όταν συμπεριλήφθηκε στην 10η έκδοσή του διαγνωστικού εγχειριδίου του ΠΟΥ [Παγκόσμιος Οργ. Υγείας]. Το 1994, το AS προστέθηκε στην 4η έκδοση του Διαγνωστικού εγχειριδίου της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρίας2. Σήμερα, εκατοντάδες βιβλία, άρθρα και ιστοσελίδες περιγράφουν το AS, και οι υπολογισμοί διάγνωσης έχουν αυξηθεί, με το AS να αναγνωρίζεται ως μία σημαντική υποομάδα του αυτισμού.
Κοινωνία: Σήμερα, το Διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα σε άτομα με AS να επικοινωνήσουν μεταξύ τους με τρόπο που παλαιότερα δεν ήταν δυνατός εξαιτίας τις σπανιότητας τους και της αραιής γεωγραφικής τους κατανομής. Ένα ξεχωριστό είδος πολιτισμού των ατόμων με As έχει δημιουργηθεί. Ιστοσελίδες, όπως η Wrong Planet, έχουν διευκολύνει τα άτομα με AS να συνδεθούν μεταξύ τους. Το σύνδρομο, για πολλούς από τους πάσχοντες θεωρείται, και σωστά κατά τη γνώμη μου, ένα περίπλοκο σύνδρομο παρά ασθένεια που πρέπει να θεραπευτεί. Οι υπέρμαχοι αυτής της ιδέας απορρίπτουν την ιδέα ότι υπάρχει μία "ιδανική" διαμόρφωση του εγκεφάλου και ότι οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτή θεωρείται παθολογική. Αντ' αυτού προωθείται η ανοχή των “κανονικών” σε ότι οι ίδιοι ονομάζουν νευροποικιλότητα [neurodiversity]. Υπάρχει μια αντίθεση στους ενήλικες που έχουν διαγνώσει μόνοι τους στον εαυτό τους το AS, οι οποίοι δε θέλουν να θεραπευτούν και είναι περήφανοι για την ταυτότητά τους και σε γονείς παιδιών με AS, οι οποίοι συνήθως αναζητούν βοήθεια και θεραπεία για τα παιδιά τους, αγνοώντας πως, ίσως, οι ίδιοι κληροδότησαν αυτή τη διαφορετικότητα. Σε μία μελέτη του 2002, ο ερευνητής Σ. Μπάρον επισήμανε για αυτούς που έχουν το AS δύο λόγους γιατί μπορεί να είναι ακόμα χρήσιμο να θεωρούμε το AS ως αναπηρία: “για να προβλέπεται ειδική νομική στήριξη όποτε χρειαστεί και για να αναγνωριστούν οι συναισθηματικές δυσκολίες από την μειωμένη αντίληψη των συναισθημάτων από άτομα που πάσχουν από το AS”. O ίδιος υποστηρίζει ότι τα γονίδια για τον συνδυασμό των ικανοτήτων των ατόμων με AS έχουν λειτουργήσει κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης εξέλιξης και έχουν συνεισφέρει σημαντικά στην ανθρώπινη ιστορία.
……………………………………………………………………………………………….
1. Σχετ. Λήμμα της Wikipedia για το σύνδρομο AS.
2. "Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Νοητικών Διαταραχών”.
Στην εκπαίδευση: Για τη ρουτίνα και τις σχέσεις με τους συμμαθητές
Ο δάσκαλος και το παιδί με Άσπεργκερ: Επειδή η εμφάνιση των χαρακτηριστικών του συνδρόμου Άσπεργκερ διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο η διάγνωση είναι δύσκολη. Το σύνδρομο Άσπεργκερ μπορεί να διαγνωσθεί αργότερα απ’ ότι ο αυτισμός στα παιδιά και κάποια χαρακτηριστικά του μπορεί να μην διαγνωσθούν παρά μετά την ενηλικίωση. Συνήθως επίσημη διάγνωση μπορεί να γίνει από ψυχιάτρους ή ψυχολόγους. Για μερικούς μια τέτοια διάγνωση συνδέεται με ισόβιο “στίγμα”, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η διάγνωση βοηθάει το άτομο όπως και το ευρύτερο περιβάλλον του (οικογενειακό, σχολικό, εργασιακό) να καταλάβουν τις ιδιαιτερότητές του και να ανταποκριθούν στις ανάγκες του.
Η διάγνωση επίσης εξασφαλίζει πρόσβαση στις απαιτούμενες υποστηρικτικές υπηρεσίες που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή ενός τέτοιου ατόμου δραματικά. Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger είναι μια ενδιαφέρουσα πρόκληση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Σίγουρα, η τυπική γνώμη των συμμαθητών τους είναι ότι τα παιδιά αυτά είναι εκκεντρικά και περίεργα, και οι ανάρμοστες κοινωνικές τους ικανότητες συνήθως χρησιμοποιούνται για να τα κάνουν εξιλαστήρια θύματα. Η αδεξιότητα των παιδιών με σύνδρομο δημιουργεί σε αυτά άγχος και είναι συχνά συναισθηματικά ευάλωτα. Ακόμη, τα παιδιά με το σύνδρομο [που είναι κυρίως αγόρια] έχουν μέτρια ή και παραπάνω από μέτρια νοημοσύνη και έχουν ανώτερη μηχανική μνήμη. Η επιδίωξή των ενδιαφερόντων τους μπορεί να τα οδηγήσει αυτά τα άτομα σε μεγάλα επιτεύγματα αργότερα στην ζωή. Όπως κάθε παιδί, έτσι και τα παιδιά με το σύνδρομο Asperger, έχουν την δική τους ιδιαίτερη προσωπικότητα, τα «τυπικά» συμπτώματα του συνδρόμου Asperger δηλαδή, είναι δηλωτικά με τρόπο συγκεκριμένα για το κάθε άτομο. Ως αποτέλεσμα δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη συνταγή προσέγγισης μέσα στην αίθουσα για κάθε παιδί με σύνδρομο Asperger, όπως δεν μπορεί μόνο μια εκπαιδευτική μέθοδος να αρμόζει στις ανάγκες όλων των παιδιών που δεν έχουν σύνδρομο Asperger. Μπορεί όμως, ακόμη κι ένας απλός δάσκαλος, και όχι μόνο ο εξειδικευμένος, να κάνει ορισμένες παρεμβάσεις σε κάποιους τομείς που “ξεχωρίζουν” τα παιδιά με σύνδρομο από τα υπόλοιπα της τάξης.
Α΄ Στην αγαπημένη τους ρουτίνα: Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger [ΑS] εκνευρίζονται εύκολα ακόμη και με την μικρότερη αλλαγή, ενώ είναι ευαίσθητα σε περιβαλλοντικές εντάσεις. Είναι ανήσυχα και στενοχωρούνται πολύ όταν δεν ξέρουν τι να προσμένουν. Συνακόλουθα, άγχος, κούραση και αλλάγες στο περιβάλλον τους τα αναστατώνει. Ο δάσκαλος πρέπει να προσφέρει ένα αναμενόμενο και ασφαλές περιβάλλον, μειώνοντας στο ελάχιστο τις όποιες αλλαγές. Πρέπει να “προσφέρει” μια συνεπή καθημερινή ρουτίνα κι έτσι το παιδί με ΑS θα μπορεί να αντιληφθεί την ρουτίνα της κάθε μέρας και να ξέρει τι θα γίνει, για να μπορεί να συγκεντρωθεί στο καθήκον του. Ο δάσκαλος επίσης θα πρέπει να αποφεύγει τις εκπλήξεις. Έτσι, στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να προετοιμάζει εκ των προτέρων τα παιδιά αυτά για ειδικές δραστηριότητες, επισκέψεις ή τροποποιημένα προγράμματα, γενικά για οιαδήποτε αλλαγή στην ρουτίνα του όσο μικρή και να φαίνεται σε εμάς. Ακόμη πριν ξεκινήσει μια νέα σχολική χρονιά ή αν το παιδί με σύνδρομο πρόκειται να αλλάξει σχολείο, πρέπει να συναντήσει τους καινούργιους δασκάλους, να δει το καινούργιο σχολείο και να πληροφορηθεί για το νέο του πρόγραμμα πριν την υλοποίησή του. Ακόμη και οι εργασίες από το παλιό σχολείο μπορεί να προσκομισθούν για τις πρώτες μέρες, σε περίπτωση μετεγγραφής, ώστε να εξοικειωθεί το παιδί εξ απαλών ονύχων με το νέο περιβάλλον. Ο καινούργιος δάσκαλος μπορεί να μάθει για τα ενδιαφέροντα του παιδιού και να έχει σχετικά βιβλία ή διαθέσιμες δραστηριότητες [;] από την πρώτη μέρα του παιδιού. Δυστυχώς όλα αυτά είναι παντελώς θεωρητικά για την Ελλάδα, ιδιαίτερα της περιόδου της κρίσης που διανύουμε. Αλλά ευτυχώς η συντριπτική πλειοψηφία των δασκάλων μας, προσφέροντας πάνω απ΄όλα ψυχή, πιστεύω ότι μπορούν να ανταποκριθούν σε κάθε ανάλογη “πρόκληση” στην τάξη.
Β΄ Σχέσεις με τους συμμαθητές: Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger δείχνουν αδυναμία στην κατανόηση πολύπλοκων κανόνων κοινωνικής αλληλεπίδρασης και δείχνουν αφελή, εγωκεντρικά, δεν τους αρέσει η σωματική επαφή, δεν καταλαβαίνουν ανέκδοτα, ειρωνεία ή μεταφορές, χρησιμοποιούν αφύσικο τόνο φωνής, τούς λείπει η διπλωματικότητα, παρερμηνεύουν κοινωνικές υποδείξεις. Δεν μπορούν να κρίνουν την "κοινωνική απόσταση", παρουσιάζουν μικρή ικανότητα να αρχίσουν και να κρατήσουν μια συζήτηση, παρ΄ότι έχουν αναπτύξει καλά την ομιλία τους. Μερικές φορές τα χαρακτηρίζουν "δασκάλους" ή “ξερόλες” επειδή το στυλ ομιλίας τους είναι ώριμο και σχολαστικό. Κάποιοι από τους συμμαθητές τους ίσως εύκολα να τα εκμεταλλευτούν, γιατί αυτά δεν καταλαβαίνουν ότι κάποτε κάποιοι λένε ψέματα, ή τα κοροϊδεύουν, ενώ εκείνα συνήθως έχουν ομαλές συναναστροφές με συνομηλίκους τους. Εδώ ο δάσκαλος μπορεί να παρέμβει με πολλούς τρόπους. Να προστατέψει το παιδί από την κακομεταχείριση και το κορόιδεμα προσπαθώντας να εκπαιδεύσει τους άλλους όσον αφορά το παιδί με το σύνδρομο Asperger. Μπορεί να επαινεί τους συμμαθητές, όταν εκείνοι τους φέρονται με κατανόηση. Αυτό θα εμποδίσει το στιγματισμό του παιδιού με AS, ενώ προάγει την ενσυναίσθηση και την ανεκτικότητα των άλλων παιδιών. Μπορεί να τονίσει τις γνωστικές ικανότητες του παιδιού με σύνδρομο Asperger προάγοντας τη συνεργασία των συμμαθητών, ειδικά σε περιπτώσεις όταν η ανάγνωση, οι λεξιλογικές ασκήσεις και η μνήμη τους θα θεωρούνται ως πλεονέκτημα από τους συνομηλίκους και θα αποδεκτούν τον συμμαθητή τους ως ίσο στην ομάδα εργασίας. Ο δάσκαλος ακόμη μπορεί να μάθει στα παιδιά με σύνδρομο πώς να συμπεριφέρονται σε κοινωνικούς ρόλους και να τους δοθεί μια λίστα απαντήσεων, που θα μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις. Μπορεί να διδάξει στα παιδιά τι να πουν και πώς να το πουν. Αυτό μπορεί να γίνει με παιχνίδια ρόλων. Η κοινωνική κρίση των παιδιών βελτιώνεται μόνο όταν εκείνα έχουν διδαχθεί κάποιους κανόνες που οι άλλοι ακολουθούν. Όταν χωρίς πρόθεση, κι αυτό συμβαίνει συχνά, είναι προσβλητικά ή αδιάκριτα πρέπει να τους εξηγηθεί γιατί η απάντηση ήταν ακατάλληλη και ποια απάντηση θα ήταν η σωστή. Τα παιδιά με σύνδρομο πρέπει να μάθουν τις κοινωνικές δεξιότητες θεωρητικά νοερά γιατί έχουν ελλείψεις στο κοινωνικό ένστικτο και τη λεγόμενη διαίσθηση. Σε μεγάλες τάξεις, ο δάσκαλος μπορεί να εκπαιδεύσει ένα ευαίσθητο συμμαθητή για την κατάσταση ενός παιδιού με σύνδρομο Asperger και να τον βάλει να καθίσει δίπλα στο άλλο. Ο συμμαθητής μπορεί να προσέχει το παιδί με As στα διαλείμματα, στους διαδρόμους, κ.α. και να προσπαθήσει να τον συμπεριλάβει στις σχολικές του δραστηριότητες αλλά και στο παιχνίδι του διαλείμματος. Ακόμη μπορεί ο εκπαιδευτικός να ενθαρρύνει την κοινωνικοποίηση, περιορίζοντας το χρόνο της απομόνωσής του. Έτσι, μπορεί να ενθαρρύνει το παιδί με σύνδρομο να συμμετέχει στη συζήτηση με τους συνομηλίκους του, υπερασπίζοντας τις απόψεις του και κάνοντας ερωτήσεις, αλλά να προτρέψει τα άλλα παιδιά να κάνουν και αυτά το ίδιο.
Η αντιμετώπιση από τον εκπαιδευτικό των περιορισμένων ενδιαφερόντων του παιδιού της έλλειψης συγκέντρωσης και του ατελούς κινητικού συντονισμού τους.
Γ΄ Για το περιορισμένο πεδίο ενδιαφερόντων: Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger έχουν εκκεντρικές ιδέες ή παράξενες εμμονές, ενώ κάνουν επαναλαμβανόμενο κήρυγμα για συγκεκριμένα θέματα, κάνουν συνεχείς ερωτήσεις, ακολουθούν το δικό τους ρυθμό άσχετα από τις εντολές που έχουν και κάποιες φορές αρνούνται να μάθουν για κάτι που είναι έξω από το πεδίο των ενδιαφερόντων τους. Ο δάσκαλος δεν πρέπει να επιτρέπει στο παιδί με σύνδρομο Asperger να συζητά ή να κάνει ερωτήσεις συνέχεια για τα περιορισμένα ενδιαφέροντά του. Μπορεί να καθοριστεί απλώς μια συγκεκριμένη ώρα την ημέρα όπου το παιδί θα μπορεί να μιλήσει για αυτά.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί με As που έχει εμμονή με τα ζώα και κάνει αμέτρητες ερωτήσεις για το σκύλο, που είναι το κατοικίδιό του, θα μάθει πως του επιτρέπεται να κάνει ερωτήσεις γι΄αυτό μόνο στη διάρκεια των διαλειμμάτων. Αυτό σύντομα θα γίνει μέρος της καθημερινής του ρουτίνας κι αυτό θα του ήταν αρκετό. Αυτά τα παιδιά επηρεάζονται από τα κομπλιμέντα, [π.χ. στην περίπτωση που κάνει συνέχεια ερωτήσεις, ο δάσκαλος μπορεί να τον επαινέσει μόλις εκείνος σταματήσει και να τον συγχαρεί που επέτρεψε στους άλλους να μιλήσουν]. Αυτά τα παιδιά πρέπει να επαινούνται για κοινωνικές συμπεριφορές που στα άλλα παιδιά θεωρείται δεδομένες. Ακόμη, επειδή παιδιά με As δεν θέλουν να πραγματοποιούν εργασίες εκτός του πεδίου των ενδιαφερόντων τους, ο δάσκαλος πρέπει να ορίσει σταθερές προσδοκίες για την ολοκλήρωση μιας εργασίας στην τάξη. Πρέπει να ξεκαθαριστεί στο παιδί ότι πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες. Σε κάποια περισσότερο απείθαρχα παιδιά μπορεί να περιοριστούν οι εργασίες τους στα ενδιαφέροντά τους (π.χ. αν τους ενδιαφέρουν τα αυτοκίνητα, τότε μπορούν να τους δοθούν προτάσεις, μαθηματικά προβλήματα, λεξιλόγιο που να αφορούν στα αυτοκίνητα). Σταδιακά, μπορούν να ζητηθούν και άλλα θέματα για τις εργασίες. Στους μαθητές μπορούν ακόμη να δοθούν εργασίες που συνδέουν το ενδιαφέρον τους με το θέμα που μελετάται [π.χ κατά της διάρκεια της μελέτης μιας χώρας, ένα παιδί που έχει εμμονή με τα τρένα μπορεί να του ανατεθεί η διερεύνηση των μέσων μεταφοράς που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι αυτής]. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει την εμμονή του παιδιού σαν ένα τρόπο διεύρυνσης των ενδιαφερόντων του. Για παράδειγμα σε μάθημα για τα δάση της Ελλάδας, ένας μαθητής με σύνδρομο που έχει εμμονή με τα ζώα, μελέτησε για τα ζώα αυτών των δασών αλλά και για τα δάση αφού ήταν ο τόπος που ζούσαν εκείνα. Έτσι κινητοποιήθηκε να μάθει και για τους ντόπιους που εξαναγκάστηκαν να κόψουν το δάσος για να μπορέσουν να επιβιώσουν1.
Δ΄ Για την έλλειψη συγκέντρωσης: Τα παιδιά με As συχνά είναι ανοργάνωτα, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν μέσα στην τάξη, αποσπάται εύκολα η προσοχή τους και δυσκολεύονται να μάθουν και να εργαστούν μέσα ομάδες. Ο δάσκαλος για να αντιμετωπίσει σχετικά προβλήματα μπορεί να χωρίζει τις εργασίες σε μικρότερα μέρη ενώ πρέπει να υπάρχει από τη μεριά του και συνεχής καθοδήγηση. Πιθανώς τα παιδιά να ωφελούνται με χρονομετρημένες εργασίες. Αυτό τους βοηθά να οργανώσουν τον εαυτό τους. Επειδή συχνά τα παιδιά με Aspenger μπορεί να είναι πεισματάρικα, χρειάζονται ένα δομημένο πρόγραμμα που να τους διδάσκει ότι η συμμόρφωση στους κανόνες οδηγεί σε ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους και σε μείωση του άγχους γιατί νιώθουν τότε ικανά. Καλό είναι ο δάσκαλος, λόγω της δυσκολίας αφομοίωσης των νέων γνώσεων και του αργού γραψίματός τους, να μειώσει το φόρτο εργασίας ή να τους δοθεί χρόνος σε μια τάξη όπου ένας δάσκαλος ειδικής αγωγής θα δώσει την επιπρόσθετη βοήθεια που χρειάζεται το παιδί με ΑS για να ολοκληρώσει τις εργασίες του. Άλλωστε, συχνά αυτά τα παιδιά είναι τόσο δύσκολο να συγκεντρωθούν ώστε προστίθεται ένα υπερβολικό άγχος στους γονείς, οι οποίοι προσπαθούν ώρες να βοηθήσουν τα παιδιά τους, συχνά χωρίς αποτέλεσμα. Το παιδί με σύνδρομο πρέπει να κάθεται στο πρώτο θρανίο και να του απευθύνονται συχνά ερωτήσεις ώστε να υποβοηθηθεί η παρακολούθηση του μαθήματος. Μπορεί να επινοηθεί και μια απλή χειρονομία, π.χ. ένα ελαφρύ κτύπημα στον ώμο, όταν δεν προσέχει. Καλό είναι ο φίλος του παιδιού, που προαναφέραμε στο “φιλικό σύστημα”, να του υπενθυμίζει ότι πρέπει να παρακολουθεί το μάθημα. Ο δάσκαλος πρέπει συνεχώς να ενθαρρύνει το παιδί με AS να αφήνει τις κρυφές του φαντασίες ή σκέψεις και να επικεντρώνεται στον αληθινό κόσμο. Κι αυτό γιατί η παρηγοριά του φανταστικού κόσμου φαίνεται πιο ελκυστική απ’ οτιδήποτε υπάρχει στην αληθινή ζωή, παγιδεύοντας τους μικρούς μαθητές. Ακόμη, λοιπόν, και το παιχνίδι, πρέπει να έτσι είναι δομημένο [π.χ. επιτραπέζιο με έναν ή περισσότερους συμπαίκτες] για να μη μπορούν να βυθιστούν στην μοναξιά τους, παίζοντας κάποιο φανταστικό παιχνίδι, χάνοντας την επαφή με την πραγματικότητα.
Ε΄ Για τον κινητικό συντονισμό: Τα παιδιά με AS είναι αδέξια, βηματίζουν παράξενα, αποτυγχάνουν σε παιχνίδια κινητικών ικανοτήτων, ενώ ακόμη έχουν αργή ταχύτητα γραφής και ικανότητας ζωγραφικής. Είναι λογικό, σε σπάνιες περιπτώσεις σοβαρών κινητικών προβλημάτων να συστήσει ο δάσκαλος φυσιοθεραπευτικό πρόγραμμα. Ακολουθεί ή προτείνει στον καθηγητή Φυσ. Αγωγής ένα ήπιο πρόγραμμα γυμναστικής κι όχι κάποιο ανταγωνιστικό αθλητικό παιχνίδι. Αν πιεστεί το παιδί να συμμετάσχει σε ανταγωνιστικά αθλήματα, ο ανεπαρκής κινητικός συντονισμός του πιθανώς θα προκαλέσει σύγχυση και πειράγματα συμπαικτών του. Στην Ανάγνωση [π.χ. στην Α΄τάξη], ο δάσκαλος καθοδηγεί το χέρι του παιδιού στο σχηματισμό και στις συνδέσεις των γραμμάτων καθώς διαβάζει ένα κείμενο. Αναλόγως μπορεί να βοηθηθεί στην Ορθογραφία από τους γονείς του στο σπίτι. Όταν το παιδί συγκρατήσει το κείμενο στη μνήμη, θα μπορέσει να σχηματίσει τα γράμματα χωρίς βοήθεια. Ακόμη, τα παιδιά αυτής της ηλικίας επωφελούνται από τις γραπτές καθοδηγήσεις γιατί τα βοηθάει να ελέγξουν την ομοιομορφία των γραμμάτων που γράφουν. Όταν δίνεται χρονομετρημένη εργασία [τεστ κ.ά.], θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αργή ταχύτητα γραφής του παιδιού. Τα άτομα με AS μπορεί να χρειάζονται περισσότερες προϋποθέσεις, απ’ ό,τι οι συνομήλικοί τους, για να ολοκληρώσουν τις εξετάσεις (ήσυχη τάξη, περισσότερος χρόνος, άνετη καθοδήγηση απ' το δάσκαλο, εύκολη συγκέντρωση].
………………………………………………………………………………………….
1. Ανάλογα παραδείγματα στο: Gray C., Leigh White A. Κοινωνική Προσαρμογή: Πρακτικός οδηγός για αυτιστικά παιδιά και παιδιά με σύνδρομο Asperger. Εκδ. Σαββάλας. Αθήνα, 2003.
Τι μπορεί να προσφέρει ο εκπαιδευτικός στις μαθησιακές δυσκολίες και στη συναισθηματική ευπάθεια του παιδιού με as
ΣΤ΄ Για τις μαθησιακές δυσκολίες: Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger έχουν μέση ή πάνω από το μέσο όρο νοημοσύνη, μα το λεξιλόγιο και η διάρθρωση του λόγου τους, ενώ δίνουν την εντύπωση πως καταλαβαίνουν αυτά που συζητούν, συχνά υποκρύπτει “παπαγαλία” αυτών που έχουν διαβάσει ή ακούσει. Έχουν άριστη μνήμη αλλά στην πραγματικότητα είναι μηχανική.
Τέλος, έχουν ελλείψεις και στην κατανόηση των προβλημάτων. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να προσφέρει εξατομικευμένο πρόγραμμα που θα βοηθήσει ώστε το παιδί να μην ακολουθεί της δικές του παρορμήσεις. Η μάθηση συνεπώς πρέπει να επιβραβεύει και όχι να προκαλεί άγχος. Ο δάσκαλος δεν πρέπει να θεωρεί ότι το παιδί κατανόησε κάτι που απλώς “παπαγαλίζει”, αλλά πρέπει να του προσφέρει μια πρόσθετη επεξήγηση και απλοποίηση του μαθήματος, κυρίως όταν το νόημά του είναι περίπλοκο. Κάθε προσπάθεια του εκπαιδευτικού ας επικεντρώνεται στη δυνατή μνήμη αυτών των παιδιών. Η διατήρηση πληροφοριών είναι το δυνατό σημείο τους. Ακόμη στο γλωσσικό μάθημα οι συναισθηματικοί τόνοι και τα θέματα σχέσεων που παρουσιάζονται στα λογοτεχνικά έργα συχνά δεν γίνονται κατανοητά. Ακόμη είναι άριστα στην ανάγνωση αλλά αδυνατούν στην κατανόηση. Οι γραπτές εργασίες αυτών των παιδιών συχνά περνούν από το ένα θέμα στο άλλο ή και περιέχουν λανθασμένες λεκτικές έννοιες. Πολλές φορές αγνοούν τη διαφορά μεταξύ γενικών γνώσεων και προσωπικών τους ιδεών και νομίζουν ότι ο δάσκαλος θα κατανοήσει τις δυσνόητες εκφράσεις τους. Οι εργασίες μπορεί να μην είναι ποιοτικές γιατί το παιδί με AS δεν παρακινείται να προσπαθήσει σε πεδία που δεν του ενδιαφέρουν. Πρέπει συνεπώς να οριστούν προσδοκίες για την ποιότητα της εργασίας.
Ζ΄ Στη συναισθηματική ευπάθεια: Τα παιδιά με σύνδρομο AS έχουν τη θέληση γαι τη γνώση αλλά συχνά δεν έχουν τη συναισθηματική αντοχή για ν’ ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της τάξης. Αγχώνονται εύκολα λόγω της ανελαστικότητάς τους. Έχοντας χαμηλή αυτοεκτίμηση, όταν κάνουν λάθη δεν μπορούν να το αντέξουν. Οι έφηβοι με ΑS, μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη. Οι εκρήξεις θυμού είναι τότε αντιδράσεις στο άγχος και στη σύγχυση. Ακόμη, εύκολα καταβάλλονται όταν τα πράγματα δεν είναι σύμφωνα με τις αυστηρές απόψεις τους. Έτσι, στις σχέσεις τους με τους ανθρώπους και για τις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής χρειάζονται συνεχή προσπάθεια. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να προετοιμάσει αυτά τα παιδιά για τις αλλαγές στην καθημερινή τους ρουτίνα μειώνοντάς τους έτσι το άγχος. Μπορεί ακόμη να διδάξει στα παιδιά πώς να αντιμετωπίζουν το άγχος που τους καταβάλλει και έτσι θα αποφεύγουν τις εκρήξεις εκτόνωσης. Μπορεί να γράψει, σε ένα τετράδιο ή μια κάρτα για παράδειγμα, τα βήματα που πρέπει να ακολουθεί όταν εκείνο είναι ανήσυχο [π.χ. ανάπνευσε βαθιά 3 φορές, μέτρησε τα δάχτυλα του δεξιού σου χεριού 3 φορές, μέτρησε μέχρι το είκοσι, κ.τ.λ.]. Ας γράψει ακόμη και την συμπεριφορά στην οποία το παιδί νιώθει άνετα. Τα βήματα αυτά το παιδί μπορεί να τα έχει στην τσέπη του [σε μια κάρτα] και θα μπορεί πάντα να τη διαβάζει. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι ήρεμος και προβλέψιμος στο παιδί και να δείχνει υπομονή και συμπόνια. Ο ίδιος ο Hans Asperger, παρατήρησε πως "ο δάσκαλος που δεν καταλαβαίνει ότι πρέπει να διδάξει το παιδί με σύνδρομο Asperger ευνόητα πράγματα θα νιώθει ανυπόμονος και εκνευρισμένος". Αξίζει να αναφερθεί πως το παιδί με σύνδρομο δεν παραδέχεται ότι είναι θλιμμένο. Όπως δεν μπορεί να καταλάβει τα συναισθήματα των άλλων έτσι αγνοεί και τα δικά του. Συχνά καλύπτει την κατάθλιψή του και αρνείται τα συμπτώματά της. Ο δάσκαλος πρέπει να επαγρυπνεί για αλλαγές στη συμπεριφορά που μπορεί να είναι ενδείξεις κατάθλιψης, όπως αποδιοργάνωση, παραμέληση, κόπωση, κλάμα, κ.τ.λ.. Είναι πολύ σημαντικό, επειδή τα παιδιά αυτά δεν μπορούν να εκτιμήσουν τα συναισθήματά τους και να ζητήσουν παρηγοριά από τους άλλους, η κατάθλιψη να διαγνωστεί έγκαιρα. Οι κοινωνικές δεξιότητες έχουν ιδιαίτερη αξία στην εφηβεία και ο μαθητής με σύνδρομο Asperger συνειδητοποιεί ότι είναι διαφορετικός και δυσκολεύεται να δημιουργήσει σχέσεις. Όταν η μαθητική εργασία γίνεται πιο αφαιρετική και σύνθετη, οι έφηβοι με σύνδρομο Asperger βρίσκουν τις εργασίες πιο δύσκολες και περίπλοκες. Κάποιοι καθηγητές παρατήρησαν κάποτε ότι ένας έφηβος με σύνδρομο δεν αντιδρούσε στις εργασίες των μαθηματικών και πίστευαν ότι τα κατάφερνε πολύ καλά. Στην πραγματικότητα, η μειωμένη παραγωγικότητά του στα μαθηματικά ήταν μια “απόδραση” προς τον εσωτερικό του κόσμο για να αποφύγει τα μαθηματικά. Τα παιδιά με σύνδρομο πρέπει να παίρνουν βοήθεια μόλις παρατηρηθούν δυσκολίες σε συγκεκριμένα πεδία κι αυτό γιατί γρήγορα καταβάλλονται και αντιδρούν πιο άσχημα στην αποτυχία απ’ ότι άλλα παιδιά. Σε ακραίες περιπτώσεις, παιδιά με σύνδρομο που είναι περισσότερο συναισθηματικά εύθραυστα μπορεί να χρειάζεται να τοποθετηθούν σε ένα τμήμα ειδικής αγωγής το οποίο θα προσφέρει εξατομικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας. Κι αυτό γιατί σε τέτοιο μαθησιακό περιβάλλον θα νιώθουν ικανά και παραγωγικά. Άλλωστε, κρατώντας τα στην κανονική τάξη, όπου δεν μπορούν να συλλάβουν έννοιες ή να ολοκληρώσουν εργασίες, μειώνεται της αυτοπεποίθησή τους, αυξάνεται η απόσυρση και δημιουργούνται προϋποθέσεις για καταθλιπτική διαταραχή. Σε άλλη περίπτωση, μπορεί να ορισθεί στο παιδί με σύνδρομο Aspenger ένας προσωπικός βοηθός παρά να τοποθετηθεί σε ένα τμήμα Ειδικής Αγωγής. Ο βοηθός θα του προσφέρει υποστήριξη και ανατροφοδότηση. Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger εύκολα καταβάλλονται από περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες, δείχνοντας εύθραυστη ευπάθεια. Οι δάσκαλοι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη βοήθεια αυτών των παιδιών για να μάθουν να διαπραγματεύονται τον κόσμο γύρω τους. Επειδή τα παιδιά με AS δεν είναι ικανά να εκφράσουν φόβους και της ανησυχίες, πρέπει ένας ενήλικας να τους βοηθήσει να αφήσουν την ασφαλή φανταστική ζωή τους για τις αβεβαιότητες του εξωτερικού πραγματικού κόσμου1. Οι επιστήμονες που δουλεύουν με εφήβους στα σχολεία πρέπει να τους δίδουν οργάνωση και σταθερότητα που εκείνοι δε διαθέτουν. Επινοώντας στρατηγικές διδασκαλίας στα άτομα που πάσχουν από σύνδρομο Asperger, όχι μόνο διευκολύνεται η ακαδημαϊκή επιτυχία αλλά τους βοηθάει, επίσης, να νιώσουν λιγότεροι απομονωμένοι και λιγότερο αποκαμωμένοι από της απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.
…………………………………………………………………………………………….
1. Wing L (1998), «The history of Asperger syndrome», Στο: Schopler E, Mesibov GB, Kunce LJ., Asperger syndrome or high-functioning autism? New York: Plenum press, σελ.11–25.
Πρέπει να λέμε στα παιδιά μας ότι έχουν το σύνδρομο;
Πρέπει να το πούμε στα παιδιά μας; Ένα ερώτημα των γονέων που τα παιδιά τους έχουν διαγνωστεί με το σύνδρομο Αsperger, είναι αν πρέπει ή όχι να αποκαλύψουν τη διάγνωση στο παιδί τους. Πολλοί γονείς φοβούνται πως η ανακοίνωση της διάγνωσης θα οδηγήσει το παιδί τους στην κατάθλιψη [κάνοντάς το να πιστεύει πως είναι άρρωστο] αλλά και ότι θα γίνει η αιτία να γνωστοποιηθεί στο ευρύτερο περιβάλλον, στιγματίζοντάς το και στερώντας του το δικαίωμα για ίσες ευκαιρίες στην κοινωνία. Όμως, οι περισσσότερες μαρτυρίες ανθρώπων με το σύνδρομο Αsperger μας δείχνουν μάλλον το αντίθετο. Πολλοί ψυχολόγοι πιστεύουν ότι ο τρόπος με τον οποίο μια οικογένεια ανακοινώνει στο παιδί τη διάγνωσή του για το σύνδρομο Αsperger, καθορίζει το εάν το παιδί θα την αποδεχτεί ή όχι.
Ο Dr. Tony Atwood (ένας από τους κορυφαίους ειδικούς) συμβουλεύει τους γονείς να είναι όσο πιο θετικοί μπορούν όταν ανακοινώνουν τη διάγνωση στο παιδί. Ακόμη, να το βοηθήσουν να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι ‘τρελό’ η ‘κακό’, απλώς έχει ένα διαφορετικό τρόπο να βλέπει τον κόσμο. Να του τονίσουν ότι κάποια από τα ταλέντα αναπτύχθηκαν λόγω του συνδρόμου (π.χ η άριστη απόδοσή του στα μαθηματικά). Το επόμενο βήμα είναι η αναφορά σε διάσημους και αξιόλογους ανθρώπους που έχουν το σύνδρομο Αsperger (όπως π.χ. ο Αϊνστάιν). Ο ίδιος κορυφαίος επιστήμονας πιστεύει ότι ένα παιδί είναι έτοιμο να ενημερωθεί για τη διάγνωσή του μετά τα οχτώ του έτη. Βέβαια, η αποδοχή της διάγνωσης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πολλά παιδιά νιώθουν θυμό, φόβο και άρνηση. Κάποια μπορεί να νιώσουν απομονωμένα. Το τελικό όμως συναίσθημα είναι η ανακούφιση και η αποδοχή. Συχνά νιώθουν ευγνωμοσύνη που είναι “μόνο Αsperger” γιατί μέχρι τότε έτειναν να πιστέψουν ότι είναι ψυχικά άρρωστα. Συνήθως, τα αρνητικά συναισθήματα που σχετίζονται με τη διάγνωση, σταδιακά υποχωρούν. Τότε το παιδί είναι έτοιμο να δεχτεί στήριξη, να κατανοήσει τις δυσκολίες του και να πάψει να κατηγορεί τον εαυτό του για τη διαφορετικότητά του. Αντιθέτως αν αποκρύψουμε από το παιδί το σύνδρομό του, κάποια στιγμή, ίσως αρκετά έτη μετά, το παιδί θα ανακαλύψει την αλήθεια.Τ ότε λογικά θα υποθέσει ότι το να έχεις Αsperger είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεσαι. Μάλιστα, τότε δε θα του δίνεται η δυνατότητα να βρει τα κομμάτια του παζλ που εξηγούν γιατί νιώθει διαφορετικό. Ακόμη, η υπερπροσπάθεια του παιδιού να μάθει να λειτουργεί “κανονικά”, όπως τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης μπορεί να το οδηγήσουν στην κατάθλιψη ή στο να αναπτύξει αγχώδη διαταραχή ή και διαταραχή της διαγωγής. Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν πως η διαφορετικότητά τους έχει ένα όνομα. Το όνομα της διαταραχής σίγουρα δεν καθορίζει όλη τους την ύπαρξη αλλά παρέχει πρόσθετες πληροφορίες στα άτομα που αφορά για να μπορέσουν να φτάσουν στην αυτογνωσία που είναι και το ζητούμενο σε κάθε έμφρονα άνθρωπο.
Επιμύθιο: Ας μη θεωρούμε το σύνδρομο Asperger σαν μια νόσο. Αντιθέτως, ας το δούμε σαν έναν διαφορετικό τρόπο κάποιων να επεξεργάζονται πληροφορίες. Για παράδειγμα, ένα άτομο με σύνδρομο Asperger μπορεί να είναι ή να γίνει ένας σπουδαίος φιλόσοφος. Άλλωστε, και αν έχει δυσχέρειες στην αλληλεπίδρασή του με τους άλλους, αυτό δε θα τον εμποδίσει από το να γίνει ένας πετιχημένος επιστήμονας. Συνεπώς ο στόχος της οιασδήποτε θεραπείας πρέπει να είναι η αναγνώριση των συμπτωμάτων του συνδρόμου που προκαλούν άγχος στον ασθενή και η βοήθεια στη διαχείριση αυτού του άγχους και εν τέλει στην αποβολή του.
http://www.asperger.gr/ [ο ιστότοπος των AS στην Ελλάδα]. Gray C., Leigh White A. Κοινωνική Προσαρμογή: Πρακτικός οδηγός για αυτιστικά παιδιά και παιδιά με σύνδρομο Asperger. Εκδ. Σαββάλας. Αθήνα, 2003. Δρ. Karen Williams, Πανεπιστήμιο Michigan, ΗΠΑ, Κατανοώντας τον μαθητή με σύνδρομο Asperger, Οδηγίες για εκπαιδευτικούς, μετάφραση, Σταματία Κοντού, Αθηνά Μπάκου, http://www.noesi.gr/book/syndrome/asperger/teachersguide#sthash.V8FdPibR.dpuf McPartland J, Klin A (2006). «Asperger's syndrome». Adolesc Med Clin, 17 (3), 771–88. Baskin JH, Sperber M, Price BH (2006). «Asperger syndrome revisited», Rev Neurol Dis 3 (1), 1–7. Asperger H, «'Autistic psychopathy' in childhood». Στο: Frith U. Autism and Asperger syndrome. Cambridge University Press. Σελ. 37–92. Klin A, Pauls D, Schultz R, Volkmar F (2005). «Three diagnostic approaches to Asperger syndrome: Implications for research», J of Autism and Dev Dis, 35 (2), 221–34. Wing L (1998), «The history of Asperger syndrome», Στο: Schopler E, Mesibov GB, Kunce LJ., Asperger syndrome or high-functioning autism? New York: Plenum press, σελ.11–25. «Autism and Asperger syndrome: an overview», Rev Bras Psiquiatr 28, σελ. 3-11. «299.80 Asperger's Disorder». DSM-5 Development. American Psychiatric Association. National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS), «Asperger syndrome fact sheet», NIH Publication No. 05-5624. Clarke J, van Amerom G (2007). «'Surplus suffering': differences between organizational understandings of Asperger's syndrome and those people who claim the 'disorder'», Disabil Soc 22, (7), 761–776. Kasari C, Rotheram-Fuller E (2005). «Current trends in psychological research on children with high-functioning autism and Asperger disorder», Current Opinion in Psychiatry, 18, (5): 497–501. Sanders JL (2009), «Qualitative or quantitative differences between Asperger's Disorder and autism? historical considerations», J Autism Dev Disord 39 (11), 1560–1567. Szatmari P (2000), «The classification of autism, Asperger's syndrome, and pervasive developmental disorder», Can J Psychiatry 45 (8), 731–738. Schopler E (1998), «Premature popularization of Asperger syndrome», Στο: Schopler E, Mesibov GB, Kunce LJ. Asperger syndrome or high-functioning autism?. New York: Plenum press. Σελ. 388–390. «DSM-5 development». American Psychiatric Association. 2010. American Psychiatric Association (2000), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th, text revision έκδοση). «Asperger's Syndrome», Medscape eMedicine. Ανακτήθηκε στις 2010-11-25. Allen D, Evans C, Hider A, Hawkins S, Peckett H, Morgan H (2008). «Offending behaviour in adults with Asperger syndrome». J Autism Dev Disord 38 (4), 748–758. Tsatsanis KD (2003), «Outcome research in Asperger syndrome and autism», Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 12 (1), 47–63. Newman SS, Ghaziuddin M (2008). «Violent crime in Asperger syndrome: the role of psychiatric comorbidity», J Autism Dev Disord, 38 (10), σ. 1848–52. South M, Ozonoff S, McMahon WM (2005), «Repetitive behavior profiles in Asperger syndrome and high-functioning autism», J Autism Dev Disord, 35 (2), 145–58. Roy M, Dillo W, Emrich HM, Ohlmeier MD (2009). «Asperger's syndrome in adulthood». Dtsch Arztebl Int, 106 (5), 59–64. Lyons V, Fitzgerald M (2004). «Humor in autism and Asperger syndrome», J Autism Dev Disord, 34 (5), 521–531. Ανάλογο λήμμα της αγγλόφωνης Wikipedia. Bogdashina O (2003), Sensory Perceptional Issues in Autism and Asperger Syndrome: Different Sensory Experiences, Different Perceptual Worlds. Jessica Kingsley. Ehlers S, Gillberg C (1993), «The epidemiology of Asperger's syndrome. A total population study», J Child Psychol Psychiat, 34 (8), 1327–1350. Tani P, Lindberg N, Joukamaa M, (2004). «Asperger syndrome, alexithymia and perception of sleep», Neuropsychobiology, 49 (2), 64–70. Foster B, King BH (2003). «Asperger syndrome: to be or not to be?», Current Opinion in Pediatrics, 15 (5), 491–4. Rinehart NJ, Bradshaw JL, Brereton AV, Tonge BJ (2002), «A clinical and neurobehavioural review of high-functioning autism and Asperger's disorder», Aust N Z J Psychiatry, 36 (6), 762–770. Khouzam HR, El-Gabalawi F, Pirwani N, Priest F (2004), «Asperger's disorder: a review of its diagnosis and treatment», Compr Psychiatry 45 (3), 184–91. Towbin KE (2003), «Strategies for pharmacologic treatment of high functioning autism and Asperger syndrome», Child Adolesc Psychiatr Clin N Am, 12 (1), 23–45. Matson JL (2007), «Determining treatment outcome in early intervention programs for autism spectrum disorders: a critical analysis of measurement issues in learning based interventions», Res Dev Disabil 28 (2), 207–18. Rao PA, Beidel DC, Murray MJ (2008), «Social skills interventions for children with Asperger's syndrome or high-functioning autism: a review and recommendations», J Autism Dev Disord, 38 (2): 353–61. Sofronoff K, Leslie A, Brown W (2004). «Parent management training and Asperger syndrome: a randomized controlled trial to evaluate a parent based intervention», Autism, 8(3), 301-107. Stachnik JM, Nunn-Thompson C (2007), «Use of atypical antipsychotics in the treatment of autistic disorder», Annals of Pharmacotherapy 41 (4), 626–34. Blacher J, Kraemer B, Schalow M (2003). «Asperger syndrome and high functioning autism: research concerns and emerging foci», Current Opinion in Psychiatry, 16 (5), 535–542. Coplan J, Jawad AF (2005), «Modeling clinical outcome of children with autistic spectrum disorders», Pediatrics 116 (1), 117–22. Moran M (2006), «Asperger's may be answer to diagnostic mysteries», Psychiatr News41, (19), σ. 21. Gillberg C (2008). «Asperger syndrome—mortality and morbidity». Στο: Rausch JL, Johnson ME, Casanova MF (eds.), Asperger's Disorder, Informa Healthcare. Σελ. 63–80. Mattila ML, Kielinen M, Jussila K, (2007), «An epidemiological and diagnostic study of Asperger syndrome according to four sets of diagnostic criteria», J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 46 (5), 636–46. Gillberg C, Billstedt E (2000), «Autism and Asperger syndrome: coexistence with other clinical disorders», Acta Psychiatr Scand, 102 (5),σ. 321–30. Baron-Cohen S, Klin A (2006), «What's so special about Asperger Syndrome?» (PDF), Brain Cogn 61 (1),s σ. 1–4. Lyons V, Fitzgerald M (2007). «Did Hans Asperger (1906–1980) have Asperger Syndrome?», J Autism Dev Disord, 37 (10), 2020–1. Osborne L (2002), American Normal: The Hidden World of Asperger Syndrome. Copernicus. Wing L (1981), «Asperger's syndrome: a clinical account», Psychol Med 11 (1), 115–29. Willey LH (1999), Pretending to be Normal: Living with Asperger's Syndrome. Jessica Kingsley.Clarke J, van Amerom G (2008), «Asperger's syndrome: differences between parents' understanding and those diagnosed», Soc Work Health Care 46 (3), 85–106. Baron-Cohen S (2008). «The evolution of brain mechanisms for social behavior», Στο: Crawford C, Krebs D (eds.)., Foundations of Evolutionary Psychology. Lawrence Erlbaum, σελ. 415–32. http://www.lazarum.com/2/en/articles_view.php.idarticulo=95.
http://www.psychologynow.gr/psyhopathologia/apokodikopoiontas-syndromo-asperger-mythoi-kai-alitheies
http://www.noesi.gr/book/syndrome/asperger/teachers
guide http://www.specialeducation.gr/frontend/article.php?aid=366&cid=72
Πηγή: Ακτίνες
Διαβάστε μια εκπληκτική ανάλυση, που κάνει ο μεγάλος Έλληνας λόγιος και θεοσεβής καλλιτέχνης, Φώτης Κόντογλου, για το ράσο και τι ακριβώς σημαίνει για τους ορθόδοξους Έλληνες αυτό, όταν κάποιοι εξ αυτών δεν επιθυμούν τη μορφή του σχήματος των ιερέων μας με το ράσο και τα γένια τους!..
Πολλά έχουν γραφή για τα ράσα και τα γένια των κληρικών. Οι περισσότεροι απ’ εκείνους που δεν τα χωνεύουνε, είναι κάποιοι που θέλουνε να φαίνουνται ελεύθεροι και νεωτεριστικά πνεύματα. Αυτοί όλοι είναι πάντα «πρακτικοί» άθρωποι, που κρίνουνε τα της θρησκείας με το πρακτικό και πεζό μυαλό τους, ενώ η χριστιανική θρησκεία δεν έχει καμιά σχέση με τα πρακτικά μυαλά, γιατί είναι η βαθύτερη ποίηση, η άβυσσο της ποίησης. Η κακοδαιμονία της Εκκλησίας μας έχει την αιτία της, κατά την γνώμη μου, στο ότι λείψανε απ’ αυτὴν οι ποιητικές ψυχές, με την πραγματική σημαία της ποίησης, και γέμισε από «πρακτικούς ανθρώπους, ήγουν από ξεραΐλα και το μέγα έλεος.
Να βάλη κανείς με τον νου του και ν’ απορήσῃ τι σχέση έχουν αυτοί οι «θετικοί και πρακτικοί» άνθρωποι, οι λεγόμενοι φρόνιμοι και έξυπνοι, με τον Χριστό, που είπε τα παρακάτω λόγια: Αν δεν γυρίσετε πίσω και γίνετε σαν τα παιδιά, δεν θα μπείτε στην βασιλεία των ουρανών.- μην φροντίζετε τι θα φάτε και τι θα πιήτε και τι ρούχο θα φορέσετε. – Εγώ σας λέγω μην αντισταθείτε στον πονηρό, αλλά όποιος σε χτυπήσει από το δεξί μάγουλό σου, στρέψε και τα’ άλλο. – Μακάριοι όσοι καταδιώκονται για μένα. – Αγαπάτε τους εχθρούς σας.- Μη θησαυρίζετε θησαυρούς απάνω στη γη. – Εμπάτε από την στενή πύλη, γιατί είναι στενός και θλιμμένος, ο δρόμος που πηγαίνει στη ζωή, κ’ είναι λίγοι που τον βρίσκουνε. – Αφήστε τους νεκρούς να θάψουν τους πεθαμένους τους. – Δεν ήλθα να φέρω ειρήνη αλλά μάχαιρα. – Η βασιλεία του Θεού παίρνεται με τη βία κ’ οι βιαστές την αρπάζουνε».
Ποιά σχέση μπορούνε να έχουνε αυτά τα πράγματα κι άλλα πολλά που είπε ο Χριστός, με το πρακτικό μυαλό; Το πρακτικό μυαλό κοιτάζει ποιό είναι το συμφέρον και το ωφέλιμο για την υλική ζωή και για την ασφάλειά της• δε μπορεί να πετάξει ελεύθερο εκεί που το καλεί ο Χριστός. Μια θρησκεία που παραγγέλνει κάποια πράγματα που είναι ολότελα ανάποδα από ό,τι νοιώθει το πρακτικό μυαλό, μπορεί να είναι για πρακτικούς ανθρώπους; Πώς να παραδεχθή ο πρακτικός άνθρωπος πως δεν ωφελείται σε τίποτα αν κερδίση τον κόσμον όλον; Πώς, αυτός ο θετικός άνθρωπος να θυσιάσει όλα τα χεροπιαστά τούτου του κόσμου, κυνηγώντας τους ίσκιους της μέλλουσας ζωής; «Οι βιαστές αρπάζουνε τη βασιλεία του Θεού», λέγει ο Χριστός. Μπορεί να είναι βιαστής ο πρακτικός άνθρωπος, που τα μετρά όλα και δεν ριψοκινδυνεύει ποτέ; Πρακτικοί ήτανε οι Φαρισαίοι, οι Ρωμαίοι, ο ίδιος ο Ιούδας, που φρόντιζε τόσο πολύ για το γλωσσοκόμο. Ο πρακτικός άνθρωπος δε μπορεί να μην είναι καχύποπτος, πονηρός, κι ο Χριστός είπε στους Ιουδαίους: «Πώς μπορείτε να μιλάτε αγαθά, αφού είστε πονηροί»; Η Σαμαρείτιδα δε καταλάβαινε τι της έλεγε ο Χριστός, επειδή το μυαλό της ήτανε πρακτικό, και σε καιρό που της μιλούσε για «το ύδωρ το ζων το αλλόμενον εις ζωήν αιώνιον», αυτή μιλούσε για το φυσικό νερό, «για να μη διψά, και να πηγαίνη στο πηγάδι να τ’ ανεβάζῃ με τον κουβά», «ίνα μη διψώ, μηδέ έρχομαι ενθάδε αντλείν».
Πρακτικοί ήτανε οι Εβραίοι της Παλαιάς Διαθήκης, κολλημένοι στο επίγειο συμφέρον, και γι’ αυτό, όσα τους υποσχέθηκε ο Θεός, τις «επαγγελίες», τις καταλαβαίνανε για υλικές με το υλικό φρόνημά τους…
Λοιπόν, οι πρακτικοί άνθρωποι, που είναι και μικρολόγοι, τα ζητήματα της θρησκείας τα βλέπουνε και τα κρίνουνε με τον ωφελιμιστικόν τρόπο που δουλεύει το μυαλό τους. Αυτοί είναι που αγαπάνε τις καινοτομίες στη λατρεία και σε όλα τα εκκλησιαστικά πράγματα. Αυτοί θέλουνε τη συντόμεψη των ακολουθιών, αυτοί δείχνουνε υπερβολική φροντίδα για τα αναπαυτικά καθίσματα του ναού, για την εξωτερική τάξη και καθαριότητα, για τον συγχρονισμό της λατρείας με ευρωπαϊκή μουσική, με φυσική σαρκική εικονογράφηση, με την αλλαγή του κάθε τι που βαστά από την παράδοση, με την κατάργηση τελετουργικών διατάξεων, και τέλος, με την αλλαγή της εξωτερικής μορφής των κληρικών: Κατά την γνώμη τους το ράσο πρέπει να καταργηθή, κι ο παπάς να φορά πανταλόνι και σακκάκι όπως όλοι οι άνδρες, πρέπει οι ιερείς να κόψουν τα μαλλιά και τα γένεια τους, να ξουρίσουνε το μουστάκι τους, «για να είναι καθαροί». Βλέπετε πως οι πρακτικοί άνθρωποι προσέχουνε πολύ, όπως είπα και πριν, «το έξωθεν του ποτηρίου και της παροψίδος». Λοιπόν, με τις σοφές και βαθυστόχαστες υποδείξεις τους δεν θα είναι παραμελημένοι και λεροί σαν τον άγιο Γιάννη, σαν τον άγιο Αντώνιο, σαν τον άγιο Χρυσόστομο, σαν τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό με την γιδότριχα, αλλά θα κάνουνε ταχτικά το μπάνιο τους, θα συχνοξουρίζονται, και θα μοσκοβολούνε, όπως όλοι οι σημερινοί πολιτισμένοι, ακόμα κ’ οι γκάγκστερς, οι μεγάλοι απατεώνες, οι άνθρωποι των πάρτυ, των ιπποδρομίων, των πλαζ, κλπ.
Έγραψα πολλές φορές για την περιβολή των ιερωμένων και για την εξωτερική όψη τους, απ’ αφορμὴ κάποιων «πρακτικών» νεωτεριστών που κόπτονται για «την αναχρονιστική και βάρβαρη αμφίεσή τους και για την ασχήμια (πόση ευαισθησία και καιλαισθησία!) των μαλλιών και των γενιών των». Δεν θα ξαναγράψω όσα έγραψα άλλη φορά, (υ)περασπίζοντας την εξωτερική μορφή των κληρικών μας από την άποψη της παράδοσης.
Τούτο μονάχα θα πω τώρα σχετικά με την παράδοση στο ντύσιμο του κλήρου μας: Ας φαντασθή όποιος θέλει, αν μπορή να σταθή πια τίποτε ελληνικό, από τη μέρα που θα εμφανισθή ο παπάς στο χωριό με σακκάκι και με πανταλόνι, με γραβάτα και με ρεπούμπλικα, ξουρισμένος και μαδημένος, όπως είναι μερικοί που έρχουνται από το εξωτερικό, και αηδιάζει κανένας να βλέπη ξουρισμένους σβέρκους, μάγουλα σαν καθαρισμένα αυγά, προγούλια, έκφραση τραπεζίτη ή οπερατέρ του κινηματογράφου, χειρονομίες και φωνές της πιάτσας, κλπ.
Σήμερα θα πω λίγα λόγια μονάχα για το ράσο και για τα γένεια, «από αισθητικής απόψεως», όπως λένε κ’ οι αισθητικοί, επειδή οι νεωτεριστές που φωνάζουνε πως πρέπει να καταργηθούνε, λένε πως αηδιάζουνε από την ασχήμια του ράσου και των γενείων, και πως όσα λένε τα λένε εν ονόματι «της καλαισθησίας».
Και πρώτα – πρώτα ποιά είναι η καλαισθησία στα θρησκευτικά και εκκλησιαστικά πράγματα; Σ’ αυτὰ δεν υπάρχει «καλαισθησία» κατά τα γούστα του κόσμου, αλλά είναι καλό και έμορφο ό,τι είναι ευπρεπές και σεμνό, ό,τι είναι πρέπον στο πνευματικό αξίωμα του ιερέως. Όπως η μορφή που έχουνε τόσα αντικείμενα είναι σχετικά με την εκκλησία, κτίρια, εικόνες, ψαλμός, σκεύη, βιβλία, άμφια, που είναι τέτοια, ώστε να ανεβάζουν τον νουν και την καρδιά του πιστού στον πνευματικό κόσμο, σαν να είναι σύμβολα ιερά και υπομνήματα στον λόγο του Θεού, «αναγωγικά» από τον υλικό στον φθαρτό κόσμο στον πνευματικό και άφθαρτον της βασιλείας των ουρανών, έτσι και η αμφίεση κ’ η όψη των κληρικών, πρέπει να δείχνη το πνευματικό αξίωμά τους. Από τους αρχαίους που ζούσαν προ Χριστού, οι ιερείς, οι μάντεις, οι πυθίες, είχανε ιδιαίτερη στολή κ’ οι άντρες είχανε και γένεια και μαλλιά, ώστε να δυναμώνη με τη μορφή και το πνευματικό επιβάλλον τους. Οι Έλληνες που εκτιμήσανε τη μορφή μέχρι λατρείας, δίνανε μεγάλη προσοχή σ’ αυτὰ που τα νομίζουνε «άνευ σημασίας και πάρεργα» οι ευρύνοες και ελευθερόφρονες πρακτικοί χριστιανοί με το θετικό μυαλό τους. Τουλάχιστον δεν φαντάζονται πως κ’ ένα λιοντάρι στη φυσική κατάστασή του, που το στόλισε ο Θεός με τη μεγαλοπρέπεια της χαίτης του, θα γίνη σαν ένα ψωρόσκυλο, αν το κουρέψουνε; Μήτε ένα τόσο πρακτικό πράγμα δεν βάζουνε στον νου τους αυτοί οι «πρακτικοί» κύριοι; Μα τέτοια κεφάλια δεν γεμίζουνε μήτε με χίλια πράγματα που μπορεί να πη κανένας απάνω σ’ αυτὸ το θέμα.
Αλλά όπως είπα και παραπάνω, ας πάρουμε το πράγμα κι απὸ τη μεριά «της καλαισθησίας», γιατί τώρα τελευταία οι πρακτικοί νεωτεριστές γυρίσανε το τραγούδι τού ράσου και των γενειών στην αισθητική, ίσως επειδή η εποχή μας που είναι η πιο ακαλαίσθητη, δίνει μεγάλη σημασία στην «αισθητική» και στο «καλό γούστο».
Θα θελα να γράψω ένα φυλλάδιο ολόκληρο που νάχη για τίτλο «Η ακαλαισθησία ομιλούσα περί αισθητκής». Να το γράψω μάλιστα στην καθαρεύουσα, ώστε να είναι σύμφωνο με κείνους που μου δώσανε αφορμή για να γράψω.
Λοιπόν, ποιοί είναι αυτοί που αποτροπιάζονται το ράσο και τους γενειοφόρους ιερείς, στόνομα της καλαισθησίας; Απάντηση; Κατά κανόνα είναι οι πιο ακαλαίσθητοι, οι άνθρωποι του «κακού γούστου», που δεν έχουνε καμία σχέση με την τέχνη, και μήτε καν με τη συνηθισμένη καλαισθησία. Μπήτε στα σπίτια τους και στα γραφεία του και θα φρίξετε. Αρχιτεκτονική, έπιπλα, εικόνες, βιβλία, βάζα, πολύφωτα, όλα σε σπρώχνουνε να βγης έξω. Εκείνο που θα σου κάνη τη μεγαλύτερη εντύπωση, είναι κανένα ελεεινό κάντρο με ελεεινότερη κορνίζα, κρεμασμένο απάνω από το γραφείο ή από το κρεβάτι, που θα παριστάνη κενέναν «γλυκύν Ιησούν» γεμάτον ζαχαρίνη, μ’ εκείνο το μειδίαμα που παραγγέλνουν οι φωτογράφοι στους πελάτες μπροστά στο φακό, με ρεφλεδάκια στο πρόσωπο, με μαλλιά που έχουνε γίνει μπούκλες στο κομμωτήριο, με κινηματογραφικές χειρονομίες κλπ.
Όποτε τυχαίνει να συναπαντήσω κανέναν παπά, και προ πάντων αν τύχη να είναι ευμορφάνθρωπος, στέκουμαι και τον θαυμάζω για την μεγαλοπρέπειά του, για το επιβάλλον και μαζί για την σεμνότητα που έχει η όψη του, και για την εμπιστοσύνη που έχει το παρουσιαστικό και η αμφίεσή του. Ιερό πρόσωπο! Αλλά και τι γραφικότητα έχει όλο το παράστημά του. Είμαι ζωγράφος, το μάτι μου είναι ακονισμένο στο τι είναι γενικά το έμορφο, κι όχι μοναχά δεν βρίσκω κανένα ψεγάδι απάνω του, αλλά και τον θαυμάζω. Και να συλλογίζεσαι πως υπάρχουν κάποιοι Έλληνες, και θεολόγοι μάλιστα, που ξυνίζουνε τα μούτρα τους, που τον βρίσκουνε «αντιαισθητικόν»! Αντιαισθητικόν βρίσκουνε τον Όμηρο, τον μάντη Τειρεσία, τον Μέντορα, τον Αχιλλέα με τα μαύρα στριφτά γένια, τον Θεμιστοκλή, τον άγιο Βασίλειο, τον άγιο Λουκιανό που τον είδε και τάχασε ο σκληρός Διοκλητιανός, τον άγιο Νικόλαο, τον Κωνσταντίνο τον Παλαιολόγο, τον Θανάση Διάκο, τον Παπαφλέσσα, τον Ησαΐα Σαλώνων, τέλος βρίσκουνε άσχημο τον πνευματικό λέοντα με την φυσική χαίτη του, και έχουνε για όμορφον εκείνον τον μαδημένον, που είναι σαν το κριάρι που το κουρέψανε και γίνηκε αγνώριστο, με τα στραβά ποδάρια του, με το λαιμό της γαλοπούλας και με το κωμικό μούσι! Μη χειρότερα! Πού μπορεί να φτάση ο άνθρωπος από ξιπασιά για να φανή ευρωπαϊσμένος! Εμείς που κάτι νογάμε (1) από τέχνη, νοιώθουμε αυτά τα αισθήματα, κ’ οι απελέκητοι και κακόγουστοι «αχαλούν για την άκομψον και βάρβαρον εμφάνισιν των κληρικών»! Ποιοί; εκείνοι που το μάτι τους θέλει να βλέπει τριμμένα κι ανέκφραστα σχήματα.
Αλλά και κακοφτιαγμένος να είναι ο παπάς, με το ντύσιμό του παρουσιάζεται ευπρεπισμένος, παρά αν φορούσε σακκάκια και πανταλόνια: με τα γένια και τα μαλλιά κρύβονται οι ασχήμιες του κεφαλιού, τα προγούλια, οι σβέρκοι, τα πλατειά χείλια, τα παχειά μάγουλα. Βάλε και το καλυμαύχι, που είναι ένα θαυμάσιο κάλυμμα, και που γίνεται πιο θαυμάσιο με το επανωκαλύμμαυχο*. Τα κουσούρια (ελαττώματα) πάλι που έχει τυχόν το σώμα ενός κληρικού κρύβουνται και μετασχηματίζονται από τα ράσα, οι κοιλιές, τα στραβά πόδια, τα μακρυά χέρια, η καμπούρα, κ.ο.κ. Όλα ντύνουνται με ευπρέπεια και πνευματική αρχοντιά, μπροστά στα στενά και στα μεσάτα των καθολικών, τα κλὸς και τα μοδιστράδικα πλισσέ. Οι παπάδες μας είναι σαν πνευματικοί άρχοντες. Δόξα σοι ο Θεός που βλέπουμε ακόμα τέτοιες βιβλικές μορφές στον αιώνα της μονοτονίας, της ανέκφραστης ομοιομορφίας και της αντιπνευματικής πεζότητας! Ωστόσο, κ’ εκεῖνοι που δεν χωνεύουν τα μαλλιά και τα ράσα, μιλούμε συχνά με γεροντοκοριτσίστικη έκσταση για κάποιες «βιβλικές μορφές». Θέλεις μήλον έπαρε, θέλεις κυδώνι λάβε, που λέγει και η παροιμία.
Το πόσο στολίζουν τα γένεια ένα ιερό πρόσωπο και του δίνουνε ευπρέπεια και πνευματικό αξίωμα, το δείχνει ανάμεσα σε άλλα και το άγαλμα του Μωϋσή από τον Μιχαήλ Άγγελο. (Το γράφω αυτό για τους δυτικόπληκτους). Ενώ κατά την αρχαία παράδοση ο Μωϋσής παριστάνεται σπανός με λίγες αραιές τρίχες στο πηγούνι, ο Μιχαήλ Άγγελος. δηλ. ένας τεχνίτης κατόλικος, που έβλεπε γύρω τους ξουρισμένους κληρικούς, τον έκανε με μακρυά και μπλεγμένα γένεια και με πολλά σγουρά μαλλιά, για να δώση χαρακτήρα υπερανθρώπου και ιερατικόν, όπως στον Σαβαώθ, στους Πατριάρχες και στ’ άλλα σεβάσμια πρόσωπα της Αγίας Γραφής.
Κάποιος γνωστός μου κληρικός που ταξίδεψε πριν από λίγα χρόνια στη Συρία και στο Λίβανο, μου ’λεγε πως του είπε ένας αρχιμανδρίτης Σύρος πως ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αβδουλλάχ, έλεγε στον μακαρίτη Πατριάρχη Αντιοχείας: «Εσείς οι Ορθόδοξοι έχετε στο παρουσιαστικό σας κάποιο πράγμα που μας κάνει, εμάς τους μουσουλμάνους, να νοιώθουμε σεβασμό. Ενώ εκείνοι οι φραγκοπαπάδες μάς φαίνουνται σαν πράκτορες υπόπτων υποθέσεων». Αλλά και κάποιοι ιερείς μας που πήγανε σε ξένες χώρες χριστιανικές της Ευρώπης και της Αμερικής, με τα ράσα και τα γένεια, όπως κάνουνε ο Ρώσοι, ήτανε σεβάσμιοι για τους ντόπιους, ενώ στους κουρεμένους φραγκοφορεμένους δικούς μας δεν δείχνανε κανένα σεβασμό σαν σε θρησκευτικούς ανθρώπους. Πολλοί ξένοι μου το τονίσανε αυτό, και γι’ αυτὸ η Εκκλησία μας που στέλνει στις παροικίες παπάδες, έχει ξεπέσει στην συνείδηση των ξένων. Εξ άλλου, το κοστούμι κ’ η γραβάτα έχει μεγάλη επίδραση στο ήθος των κληρικών μας που τα φοράνε.**.
Ένας ευλαβής ιερεύς, γνωστός μου, μου έλεγε πως όταν το βράδυ βγάλη τα ράσα για να κοιμηθή, δεν γνωρίζει τον εαυτό του, και θαρρεί πως η θεία χάρη που νοιώθει όταν τα φορή, φεύγει από πάνω του.
Όπως ο αξιωματικός ή ο αστυνόμος που υπηρετεί την επίγεια εξουσία, φορεί τη στολή του για να γνωρίζεται, έτσι κι ὁ ιερωμένος, και πολύ περισσότερο, γιατί υπηρετεί την ουράνια εξουσία πρέπει να φορεί την στολή του, κι όχι να ντρέπεται, όπως κάνουνε εκείνοι που δεν θέλουν το ράσο. Αν βγάζανε την ιερατική περιβολή τους οι παπάδες και βάζανε πολιτικά, θα βλέπανε τι περίπαιγμα θα παθαίνανε από τους άθρησκους, προπάντων στην επαρχία. Γιατί το ράσο είναι ασπίδα.
Για τούτο, πως αλλοίμονο αν παρουσιασθή ο παπάς στο χωριό με πανταλόνια και με γραβάτα, και το καλοκαίρι με κοντά μανίκια! Ω τι δυστυχία! Ω διάλυση των πάντων! Τι Ελλάδα μπορεί να σταθή πιά; Όλα θα διαλυθούνε. Ο παπάς στο χωριό είναι σύμβολο. Σύμβολο θρησκευτικό και εθνικό, ας είναι και αγράμματος, ο πιο απελέκητος. Το ράσο θυμίζει στον λαό την ιστορία του, τις θυσίες του, τους πόνους του, τις χαρές του, και γι’ αυτὸ το ράσο τον ζεσταίνει, του δίνει φρόνημα, πίστη, πεποίθηση, εμπιστοσύνη κι αγάπη στη φυλή του. Αυτοί που θέλουνε να καταργήσουνε το ράσο και να μοντερνίσουνε την αρχαία όψη του παπά, συλλογιστήκανε καλά τι ζητάνε; Ας ρωτήσουν τους ξενητεμένους Έλληνες τι χαρά και τι κατάνυξη νοιώθουν όταν αντικρύσουν, στις χώρες που ζουν, κάποιον ιερέα μας με γένεια και με ράσο. Είδα κάπου να γράφει ένας διάκος ευσεβής ότι σε ένα γράμμα που έλαβε από έναν γνωστό του νέον, αλλά έγγαμον ιερέα, που υπηρετεί στην Τασμανία της Αυστραλίας, έγραφε τα παρακάτω λόγια: «το ευχάριστο είναι ότι κατώρθωσα να διατηρώ τα ράσα και τα γένειά μου, και ούτω απολαμβάνω σεβασμού και πολλής εκτιμήσεως από τους ομογενείς της Τασμανίας».
Αλλά ας γυρίσουμε για λίγο ακόμα σε εκείνους που δε μπορούνε να χωνέψουνε το ράσο και τα γένεια των ιερέων από τη μεγάλη «αισθητική» καλλιέργεια που έχουνε.
Ένας απ’ αυτούς, που είναι τώρα μακαρίτης κ’ ήτανε τότε που ζούσε καθηγητής σπουδαίος της Θεολογίας, με προσκάλεσε στο σπίτι του για να μου δείξη τα «καλλιτεχνήματα» που είχε… Δεν έβλεπα την ώρα και την στιγμή να φύγω από κει μέσα και σαν βγήκα, έκανα τον σταυρό μου, ανασαίνοντας βαθειά, και ευχαρίστησα τον Κύριο που δεν με αξίωσε να γίνω σοφός καθηγητής. Λοιπόν, εκείνος ο φτωχός άνθρωπος, εκείνος ο ψυχικός ξέρακας που περνούσε για σοφός, δεν χώνευε μήτε τα ράσα, μήτε τη βυζαντινή εικονογραφία, μήτε «την βάρβαρον βυζαντινήν μουσικήν, ηνάλωσε δε τας δυνάμεις αυτού μέχρι του θανάτου του, μοχθήσας δια την συγχρόνισιν των εκκλησιαστικών ημών τεχνών»! Θεός συχωρέστον.
* Κ’ η μίτρα του δεσπότη (η κορόνα) είναι από τα πλέον επιβλητικά και θαυμαστά καλύμματα, μ’ όλο που είναι ρώσικη. Ενώ η τιάρα των καρδιναλίων εκφράζει αλαζονεία και σατανικότητα, είναι και κακού γούστου κατασκεύασμα.
** Κάποιος πολύξερος και σπουδασμένος και που γνωρίζει καλά τα εκκλησιαστικά πράγματα, μου έλεγε πως από τον καιρό που ιερωμένοι μας βγάλανε τα ράσα, πλήθηνε η κακοήθεια του κλήρου σε κείνη τη χώρα που κατοικούσε. (2)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ:
1 . νογάμε. Στο χωριό μου το Βεσίνι Καλαβρύτων λέγαμε τη λέξη «νογάμε» (από τη λέξη νόηση), που σημαίνει εννοούμε.
2. Για τον Φώτη Κόντογλου η ταπεινότητά μας έχει γράψει διάφορα άρθρα που μπορεί να βρει κανείς στην ιστοσελίδα μας.
Πηγή: Σακκέτος Άγγελος , Αβέρωφ
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...