Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Ευαγγέλιο, από τόσους που μνημονεύονται και αναφέρονται, κανείς δεν έχει θέσει τέτοια ριζική, οριακή, θα έλεγα, ερώτηση στον Χριστό, όσον ένας νέος.  Σημειώνουν οι Ευαγγελιστές ότι προσήλθε στον Χριστό ένας νέος και του έθεσε την πιο μεγάλη, την πιό ριζική, την πιο οριακή ερώτηση:

«Διδάσκαλε αγαθέ, τί ποιήσω ίνα ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;» Τί να κάνω να κερδίσω, να έχω τη ζωή την αιώνια; Βέβαια προσήλθε προς τον Χριστό ως, ένα μεγάλο σοφό διδάσκαλο, γι’ αυτό ο Χριστός του απάντησε: «Γιατί με λέγεις αγαθόν, μόνον ο Θεός είναι αγαθός». Του υπενθυμίζει την ιδιότητα του Θεού και με αυτόν τον τρόπο σαν να του λέει, «μήπως θέλεις να πιστέψεις ότι είμαι και πάρα πέρα από σοφός διδάσκαλος;». Εν πάσει περι­πτώσει, η ερώτηση αυτή είναι η πιο ριζική ερώτηση σ’ όλη την ιστορία της ανθρωπότητος. Και ο νεαρός δεν ρώτησε  από εγωισμό, «Κύριε, τί να κάνω για να ζήσω αιώνια», αλλά διότι είναι το πιο φυσικό πράγμα στο νέο άνθρωπο να ζητήσει πλήρες νόημα και περιεχόμενο της ζωής.

 Η ζωή αυτή στον κόσμο και κυρίως όπως την ζει ο νέος άνθρωπος, σαν να ανοίγει μόνον τις ορέξεις για τη ζωή. Και στην συνέχεια έρχεται η ζοφερή πραγματικότητα και σαν να δηλητηριάζει αυτές τις αγνές ορέξεις, εφέσεις, επιθυμίες, προσδοκίες, νοσταλγίες, ελπίδες που έχει ο άνθρωπος. Όλα αυτά σαν να τον ερεθίζουν, σαν να αυξάνουν την πείνα και τη δίψα του, σε σημείο που όλος ο κόσμος δεν φθάνει να τις χορτάσει. Γι’ αυτό, είναι φυσική η ερώτηση του νέου, «τί να κάνω για να έχω ζωήν αιώνιον;». Διότι ο άνθρωπος είναι δημιουργημένος για τη ζωή την αιώνιο. Γι’ αυτό ο θάνατος είναι τόσο τραγικός για όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως. Και οι Χριστιανοί, όταν παραδέχονται τον βίαιο θάνατο για τον Χριστό, όπως οι Μάρτυρες, ή τον εκούσιο θάνατο, όπως οι Όσιοι, τον παραδέχονται επειδή ακριβώς έχουν μεταβεί ήδη από αυτή τη ζωή  στην αιώνια ζωή. Ο θάνατος είναι μια μετάβαση, θλιβερή όμως και αυτή, διότι μας υπενθυμίζει τη δυνατότητα ότι μπορούμε να πεθάνουμε, ότι μπορούμε να χάσουμε και το Θεό και την αιώνια ζωή και τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας.

Ίσως δεν είναι αυτή η ώρα κατάλληλη να μιλήσω περισσότερο, αλλά, εν πάσει περιπτώσει, και στην ψυχανάλυση του Φρόυντ και  στην κοινωνιολογία του Μαρκουζέ, διαπιστώνεται ότι ο θάνατος είναι ένα παράλογο, διότι κατ’ αρχήν κόβει τις δημιουργημένες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, και κυρίως την αγάπη. Κόβει και  απονοηματοποιεί.

Η αγάπη, ως η πιο δυνατή σχέση στην ανθρώπινη ζωή και ύπαρξη, διεκδικεί για τον εαυτόν της αθανασία, αιωνιότητα. Γι’ αυτό και θλίβεται ο άνθρωπος όταν έρχεται ο θάνατος, που απειλεί αυτή τη σχέση, αν όχι και την κόβει, για εκείνους που δεν πιστεύουν. Επομένως, αν ο άνθρωπος έχει μέσα του και δύναμη και έφεση αγαπητική, και αυτή η αγάπη διεκδικεί από τη φύση της αιωνιότητα, την μη διακοπή, την αφθαρσία, την αθανασία δηλαδή, αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι δημιουργημένος για αιωνιότητα.

Απ’ αυτό προήλθαν όλες των ανθρώπων οι επιθυμίες, οι δόξες, οι θρησκείες, οι προσδοκίες για την αιώνια ζωή. Ας έχουν πάρει πολλές απ’ αυτές διαφορετική ερμηνεία, θα έλεγα λάθος ερμηνεία, αλλά ως επιθυμίες είναι αγνές και γνήσιες. Ακόμη και σε εκείνους που δεν πιστεύουν στο Θεό, η αίσθηση της δυνάμεως, της προοδευτικότητας του ανθρώπου, της ελπίδας, της προσδοκίας καλύτερου μέλλοντος και πίστεως ότι μπορεί να γίνει καλύτερο μέλλον, είναι δεδομένο,  δοσμένο από τον φιλάνθρωπο Θεό στον άνθρωπο, για να θυμάται ότι είναι φτιαγμένος για την αιώνια ζωή. Γι’ αυτό, η ερώτηση του νέου στο ευαγγέλιο ήταν η πιο ριζική, η οριακή ερώτηση: «τί πρέπει να κάνω για να έχω ζωήν αιώνιον;»

Ο άνθρωπος είναι καλεσμένος ήδη με την ύπαρξή του (με την είσοδό του στον κόσμον και τη ζωή αυτή)  στην αιώνια ζωή. Αλλά τί είναι αιώνια ζωή, τί περιεχόμενο θα έχει; Δεν είναι απλώς ένα θρησκευτικό κήρυγμα, ή, με τα λόγια τα σημερινά, μια προπαγάνδα για να ξεγελούμε τους ανθρώπους, αλλά είναι μία κλίση  στην πιο βαθειά διαίσθηση που έχει ο άνθρωπος για ζωή, άλλα ζωή «εν κοινωνία», ζωή προσώπων, αδελφών εν αγάπη. Και αυτή είναι ακριβώς η Εκκλησία του Χριστού, και σ’ αυτό μας καλεί ακριβώς η θεία Λειτουργία ως μία πρόγευση, ως μία προετοιμασία, ως μία προειδοποίηση. Έτσι κάπως θα είναι η αιώνια ζωή, όλοι μαζί με αγάπη, αδελφοί, σε χαρά, σε πανηγύρι.

Αποτελείται η κοινωνία και μπορεί να αποτελείται μόνον από πρόσωπα· και όσο πιο ανεπτυγμένα πρόσωπα τόσο πιο καλή κοινωνία. Κι’ από την άλλη μεριά, τα ανθρώπινα πρόσωπα αναπτύσσονται και ζουν φυσικά μόνον «εν κοινωνία». Ένας ατομισμός (το κάθε άτομο για τον εαυτό του), μία ιδιοτέλεια, ένας εγωισμός δεν δημιουργεί κοινωνία προσώπων. Γι’ αυτό η αγάπη (και ο Θεός είναι αγάπη, ο Χριστός είναι αγάπη) είναι αλληλοπεριχώρηση, αλληλοπληροφορία (με την πρωταρχική έννοια της λέξεως πληροφορία, ότι κυκλοφορεί, φορείται μέσα μας πλήρως ένα περιεχόμενο, που λέγεται αγάπη), αλληλοδιείσδυση· είναι αλληλοπεριχώρηση των προσώπων «εν κοινωνία», και της κοινωνίας της αγάπης «εν τοις προσώποις». Γι’ αυτό, όταν λέμε ως Ορθόδοξοι ότι ο άνθρωπος είναι κατ’ εικόνα του Θεού, ή ο Θεός τον έχει δημιουργήσει κατ’ εικόνα Του, είναι κατ’ εικόνα της Αγίας Τριάδος, που είναι η κοινωνία Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος, κοινωνία αγάπης (γι’ αυτό λέγεται ο Θεός αγάπη), και ο άνθρωπος είναι καλεσμένος σ’ αυτήν την κοινωνία.

Θυμάμαι ένα φίλο μου που είχε έναν αδελφό θα έλεγα λίγο άρρωστο, λίγο πολύ απασχολημένο με τον εαυτόν του, που αγνόησε το σπίτι του, τους συγγενείς, τους φίλους και κινδύνευσε να χάσει την ψυχική του υγεία. Πίστευε βέβαια στο Θεό, αλλά θα μπορούσε να πει κανείς ότι και τον Θεό τον χρησιμοποιούσε για τον εαυτόν του, για ένα σκοπό του εαυτού του. Του είπε μία ημέρα ο φίλος μου (είναι μεγάλος ο λόγος αυτός): « Αδελφέ μου, ξέχασες ότι είμαστε καλεσμένοι σε μία μεγάλη, αιώνια σύναξη, σε μία σύνοδο, να είμαστε όλοι μαζί και να ασχολούμεθα όλοι με όλους με αγάπη, και όχι ο καθένας με τον εαυτό του;» Είμαστε καλεσμένοι στην Εκκλησία. Μη ξεχνάμε τη μεγάλη σοφία των σοφών  Ελλήνων που αυτή τη λέξη βρήκανε να μιλήσουν για την εκκλησία του δήμου, τους καλεσμένους πολίτες μίας πόλεως να λάβουν μέρος σε μία κοινή υπόθεση.  Η εβραϊκή λέξη που μεταφράσθηκε στα ελληνικά ως συναγωγή είναι το ίδιο. Πάρθηκε λοιπόν η ελληνική λέξη ως πιο κατανοητή, αλλά το ίδιο περιεχόμενο έχει, μόνον που ο Χριστός είναι εκείνος που μας καλεί, και καλεί τους πολίτες που όλοι είναι ίσοι, που όλοι είναι αδέλφια· όλοι έχουμε και δικαιώματα και ευθύνες, όλοι μετέχουν σ’ αυτή την κοινή σύναξη, την σύνοδο αυτή. Αυτό είναι η Εκκλησία. Αλλά ο Χριστός, όταν καλεί, καλεί πια ως Θεός που έγινε άνθρωπος, που έχει φανερώσει εδώ, απτά, προσιτά σε μας, το Θεό. Έχει γίνει αληθινός άνθρωπος για να μας αναγάγει στην αιώνια πια και άφθαρτη κοινωνία, στην Εκκλησία, αλλιώς, φθείρεται ο κόσμος, φθείρεται η ύπαρξή μας, φθείρεται το σύμπαν. Μόνον ο Θεός μπορεί να δώσει αφθαρσία και αθανασία. Γι’ αυτό ήρθε ο Χριστός, να μας αναγάγει  στην αιώνια σύναξη, στην αιώνια σύνοδο, στην αιώνια Εκκλησία, και εκεί θα είναι το πλήρωμα της ζωής, η χαρά, η πανήγυρις, η θεία Λειτουργία στην αιωνιότητα, όπου όλοι με όλους θα συναντηθούμε ενώπιον του Θεού και μαζί με το Θεό και με τους ανθρώπους. Όλοι επικοινωνούμε και αναδεικνύεται το πρόσωπο του καθενός, διότι είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο·  όλος ο κόσμος δεν αξίζει όσο ένα και μόνο πρόσωπο ενός ανθρώπου· ταυτόχρονα όμως αναδεικνύεται σε κοινωνία με άλλα πρόσωπα, με αγάπη, διότι η αγάπη εξισώνει όλους, όπως εξίσωσε το Θεό με τους ανθρώπους.

Κι’ αυτό ο Χριστός με πολύ απλά λόγια το είπε στο Ευαγγέλιο. Όλο το Ευαγγέλιο έχει την αγάπη προς το Θεό και την αγάπη προς τον πλησίον και σαν σήμα, σαν σημείο φανερώνεται ο Σταυρός. Είναι πολύ απλά αυτά, αλλά τόσο αληθινά. Ο Σταυρός έχει δύο ξύλα που τον δημιουργούν, ένα κάθετο, είναι η αγάπη προς το Θεό, και ένα οριζόντιο, είναι η αγάπη προς τον πλησίον. Εάν αφαιρέσουμε το οριζόντιο δεν έχουμε Σταυρό, έχουμε ένα δοκάρι. Εάν αφαιρέσουμε πάλι το κάθετο δεν έχουμε Σταυρό. Μόνον οι δύο αγάπες αποτελούν την ουσία του Χριστιανισμού αλλά και την ουσία της ανθρώπινης ζωής. Είναι πάρα πολύ ανθρώπινα αυτά, μία ανθρωπιά πρωταρχική και για όλη την αιωνιότητα. Να έχουμε σχέση με το Θεό και με τους άλλους· έτσι οικοδομούμεθα ως πρόσωπα, αλλά και ως κοινωνία.

Έτσι, το Ευαγγέλιο είναι πολύ απλό, αλλά είναι πράγματι για την αιώνια ζωή. Διότι δεν είναι τίποτε άλλο παρά μόνο μία δέσμη πρωταρχικών αληθινών σχέσεων, προσωπικών σχέσεων. Γι’ αυτό μιλάει για Πατέρα, για Υιό, για φίλους, για οικογένεια, για σπίτι. Έτσι είναι κατανοητό και σε απλά παιδιά· και δεν είπε τυχαία ο Χριστός ότι θα γίνουμε όλοι σαν παιδιά. Ο μόνος στην ιστορία της ανθρωπότητας που απευθύνεται προς τα παιδιά είναι ο Χριστός, διότι ήξερε γιατί είναι δημιουργημένα, και τι δυνάμεις έχει η παιδικότητα και η νεότητα, τι γνησιότητα έχει για να διψάει την αιώνια ζωή. Εγώ προέρχομαι από μία γειτονική, αδελφική χώρα, στην οποία προσπάθησαν να αλλάξουν την πορεία των ψυχών των ανθρώπων, κυρίως δε των νέων. Σήμερα, δόξα σοι ο Θεός, οι νέοι είναι οι περισσότεροι που γυρίζουν ακριβώς προς την Εκκλησία, προς τον Χριστό, διότι βρίσκουν πράγματι άφθαρτο, αθάνατο περιεχόμενο της ζωής τους, και εδώ, αλλά και ανοικτά σ’ όλη την αιωνιότητα. Αυτό προσφέρει η θεία Λειτουργία. Μας μαζεύει όλους και μας δείχνει, μας φανερώνει πως θα είναι όλη η αιωνιότητα: Χαρά όλων με όλους, με αγάπη και με κοινωνία προσώπων. Το κάθε ένα πρόσωπο, αντάξιο όλων των άλλων αλλά μη χωρισμένο απ’ όλους τους άλλους, βρίσκει τη χαρά του, το πλήρωμά του στην αγάπη με όλους.

Εμείς, ως Ορθόδοξοι, αυτό το νοιώθουμε με όλες τις αδυναμίες μας, με όλες τις ελλείψεις μας, με όλες τις αποτυχίες μας θα έλεγα. Παρά ταύτα μένουμε σ’ αυτή την ερώτηση του νέου ανθρώπου του Ευαγγελίου, αλλά και προχωρούμε πέρα από τον νέο, διότι αυτός, ναι μεν ήθελε την αιώνια ζωή, αλλά δεσμεύτηκε με πάρα πολλά άλλα, που αυτά καθ’ εαυτά δεν ήτανε κακά (π.χ. τα υπάρχοντά του, τα κτήματα), αλλά δεσμεύτηκε περισσότερο με αυτά παρά με την αιώνια ζωή, με τον Χριστό. Όλα της ζωής αυτής είναι ευλογημένα, είναι οίκος του Θεού ο κόσμος, και ο Θεός τα έχει δώσει όλα για μας. Αλλά ο άνθρωπος πρέπει να καταλάβει ότι πρέπει να ανυψωθεί πάνω απ’ αυτά, και έτσι θα είναι πλήρης η χαρά μας, η χαρά της αιώνιας αγάπης σε κοινωνία με τον Θεό εν τω Χριστώ. Από τον Θεό προσφέρθηκε ως δυνατότητα, ως παροχή δυνατότητας, για να μπορεί ο άνθρωπος να πραγματοποιήσει αυτό για το οποίο τον έχει καλέσει ο Θεός. Γι’ αυτό ο Χριστός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά είναι πράγματι η οδός, η αλήθεια και η αιώνια ζωή για μας τους ανθρώπους, είναι ο χώρος όπου χωράμε όλοι, είναι η Χώρα των ζώντων (όπως λέγεται και η μεγαλοπρεπής Μονή της Κωνσταντινουπόλεως, η Μονή της Χώρας), και θα ζήσουμε εκεί ως πρόσωπα, ως αδελφοί με αγάπη, με κοινωνία, διότι γι’ αυτό μας έχει δημιουργήσει ο Θεός.

Ας είναι ευλογημένος και Εκείνος και όσοι τον ζητάνε, διότι ζητάνε την πιο αληθινή ανθρωπιά, την πιο αληθινή γνησιότητα, την εκπλήρωση της πιο αληθινής δίψας και ελπίδας της ανθρωπινής ζωής.

Πηγή: (Απομαγνητοφωνημένο κήρυγμα του πρ. Επισκόπου Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης Αθανασίου Γιέβτιτς), Θησαυρός Γνώσεων και Ευσέβειας

(α')

Ζούμε, αγαπητοί μου, σε μία δημοκρατική χώρα, στην οποία, εκτός από τους ιερούς ναούς των ορθοδόξων υπάρχουν και λειτουργούν λατρευτικοί χώροι και άλλων χριστιανικών δογμάτων.

Μεταξύ αυτών, σε αστικά ιδίως κέντρα, είνε και οι αίθουσες των λεγομένων προτεσταντών ή ευαγγελικών ή διαμαρτυρομένων ή πεντηκοστιανών ή όπως αλλιώς θέλουν να ονομάζωνται όσοι ασπάζονται και ακολουθούν την διδασκαλία και τις αρχές των θρησκευτικών αυτών κοινοτήτων.

Η δράσις των ομάδων αυτών δεν είνε βέβαια κάτι ευχάριστο για την Εκκλησία μας. Ποια όμως είνε η ενδεδειγμένη στάσι ενός ορθοδόξου απέναντί τους; Θεωρώ, ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είνε να γνωρίσουμε καλύτερα την Εκκλησία μας, την Ορθοδοξία.

* * *

1. Δεν θέλω, αγαπητοί μου, ν' αυξήσω τον φανατισμό, που ίσως υπάρχει -κακώς- σε ωρισμένους εκατέρωθεν. Ο Χριστός δεν μας θέλει φανατικούς. Ο φανατικός εχθρεύεται όσους δεν συμφωνούν με τα φρονήματά του. Ο φανατικός μισεί, ο Χριστιανός αγαπά. Αγαπά όλους, ακόμα και τους εχθρούς του, αγαπά κ' εκείνους που έχουν διαφορετική θρησκεία.

Όχι λοιπόν με φανατισμό, αλλά με αγάπη πρέπει να ζουν οι Χριστιανοί, έστω και αν έχουν τις θρησκευτικές τους διαφορές. Ο καθένας είνε ελεύθερος να εκλέξη όποιο θρήσκευμα θέλει. Ο Χριστιανός που έχει κατανοήσει καλά το πνεύμα του Ευαγγελίου αναγνωρίζει στον καθένα το δικαίωμα αυτό. Αγάπη και ελευθερία, αυτές είνε δύο βάσεις, πάνω στις οποίες στήριξε τη θρησκεία του ο Ιησούς ο Ναζωραίος, και γι' αυτό θα παραμείνη αιωνία. Εκείνος που κήρυξε το «Αγαπάτε αλλήλους» (Ίω. 13,34), είπε και το «Ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν» (Ματθ. 16,24). Ακούτε; «Όποιος θέλει...». Ο Χριστός δεν χρησιμοποιεί βίαια μέσα για να κάνη τον άλλο να τον ακολουθήση.

Διότι αυτό δεν είνε πίστις, είνε βία. Ο Μωάμεθ χρησιμοποίησε το σπαθί για να εξαναγκάση, ο Χριστός μόνο το λόγο του. Μας αφήνει ελεύθερους, όχι μόνο στο ζήτημα της πίστεως, αλλά και σε κάθε άλλο ζήτημα. Μας λέει στην αγία Γραφή: Εμπρός σου, άνθρωπε, έβαλα δύο πράγματα, τη φωτιά και το νερό. Όπου θέλεις απλώνεις το χέρι σου. Εάν το βάλης στη φωτιά, θα καής, εάν το βάλης στο νερό, θα δροσιστής. Διάλεξε ο,τι θέλεις (βλ. Δευτ. 30,19. Σ. Σειρ. 15,16).

Ελεύθεροι είνε οι συνάνθρωποί μας να διαλέξουν τη θρησκεία τους και να ζήσουν σύμφωνα με τις δικές τους θρησκευτικές ιδέες. Το καθήκον που έχουμε εμείς απέναντί τους είνε να τους αγαπούμε και ποτέ να μην τους μισούμε για το ζήτημα της θρησκείας. Διότι το μίσος, οποιαδήποτε πρόφασι και αν έχη, είνε μίσος, κάτι ξένο προς την διδασκαλία του Χριστού. Το μίσος είνε του διαβόλου, η  αγάπη είνε του Χριστού. Απέναντί τους λοιπόν οφείλουμε μόνο αγάπη.

2. Αλλ' εάν απέναντι σ' αυτούς οφείλουμε αγάπη, έχουμε όμως και άλλο καθήκον απέναντι σ' εμάς. Ποιο είνε το καθήκον αυτό; Ας το ακούσουν όλοι, να μείνουμε πιστοί και αφωσιωμένοι στην Ορθόδοξο Ανατολική Εκκλησία μας, να κρατήσουμε σφιχτά, παντοτεινά, αιώνια την Ορθόδοξο πίστι μας. Διότι η πίστις η Ορθόδοξος είνε ένας θησαυρός, που πρέπει πολύ να τον προσέξουμε και να τον φυλάξουμε μέσα στην καρδιά μας.

Και ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας είνε θησαυρός πολύτιμος, αυτό θ' αποδείξουμε εδώ. Παρακαλώ να δώσετε μεγάλη προσοχή σε όσα θα σας πω. Διότι πρέπει, έστω και με λίγα λόγια, να γνωρίσουμε ποια είνε η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Δυστυχώς δεν την γνωρίζουμε καλά. Και γι' αυτό ίσως πολλοί σήμερα την περιφρονούν. Μοιάζουμε μ' εκείνο τον χωρικό που έπεσε στα χέρια του ένα τσεκ χιλίων δολλαρίων κι αυτός, αγράμματος, δεν ήταν εις θέσιν να εκτίμηση τι αξία έχει, το πέρασε ότι είνε ένα χαρτί χρωματισμένο, το 'ριξε στη φωτιά και το 'καψε ο άθλιος.

Που αν το κρατούσε, αν ρωτούσε κάποιον που ξέρει να διαβάζη, αν το πήγαινε σε μια τράπεζα, θα το εξαργύρωνε, κ' εκεί που είχε καλύβα θα έ¬κτιζε ανάκτορο. Κάτι παρόμοιο παθαίνουμε και μερικοί ορθόδοξοι. Έχουμε στα χέρια μας ένα θησαυρό, δεν τον γνωρίζουμε, και γι' αυ¬τό τον περιφρονούμε και τον αφήνουμε εκτε¬θειμένο στους κλέφτες. Είνε λοιπόν καιρός να τον εκτιμήσουμε και να τον φυλάξουμε. Γι' αυτό λέμε τώρα τα λόγια αυτά.

* * *

1. Θησαυρός η Ορθόδοξος πίστις μας. Γιατί; Διότι πρώτα-πρώτα η Ορθόδοξος πίστις, στην οποία ανήκουμε κ' εμείς, είνε ή αρχαιότερη από όλες τις λεγόμενες εκκλησίες. Κι από την Παπική «εκκλησία», κι από τις Προτεσταντικές «εκκλησίες». Πόσων χρονών είνε ο Παπισμός;  Άρχισε το 800 μ.Χ., συνεπώς είνε 1.200 περίπου ετών. Πόσων χρονών είνε ο Προτεσταντισμός; Άρχισε το 1450. Τότε ένας Γερμανός μεταρρυθμιστής, ο Λούθηρος, κήρυξε επανάστασι κατά του Πάπα και έστρεψε μεγάλο μέρος της Ευρώπης στη νέα ομολογία, την οποία ωνόμασε «εκκλησία» των Ευαγγελικών. Αριθμεί ζωή πέντε αιώνων. Πέντε αιώνων ο Προτεσταντισμός, δώδεκα αιώνων ο Παπισμός (του οποίου λίγοι οπαδοί ονομάζονται ουνίτες). Αλλά της Ορθοδόξου Εκκλησίας η ζωή έχει ηλικία δεκαεννέα (19) αιώνων, είνε ο πρώτος και αρχέγονος Χριστιανισμός. Η Ανατολική Ορθόδοξος Εκκλησία είνε η κούνια του Χριστιανισμού. Εδώ στην Ανατολική Εκκλησία έζησε τα πρώτα χρόνια, μεγάλωσε και ανδρώθηκε και αυξήθηκε σε δέντρο μεγάλο ο Χριστιανισμός. Ανοίξτε τα Ευαγγέλιά σας. Μελετήστε τις Πράξεις των αποστόλων.

Διαβάστε τις επιστολές του Παύλου. Ρίξτε έστω και μια ματιά στο τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, την Αποκάλυψι. Τι θα δήτε; Ότι οι πρώτες εκκλησίες ιδρύθηκαν στα μέρη της Ανατολής. Ο Παύλος κηρύττει το Χριστό στις πόλεις της Μικράς Ασίας και της Μακεδονίας. Κήρυξε και ίδρυσε εκκλησίες στην Καβάλα (τους Φιλίππους, όπως λεγόταν τότε η πόλις αυτή), στη Θεσσαλονίκη, στη Βέροια, στην Αθήνα, στην Κόρινθο, στην Πρέβεζα (Νικόπολις λεγόταν τότε), στην Κύπρο και στην Κρήτη. Και προς τους Χριστιανούς των μερών αυτών έγραψε τις περίφημες επιστολές του ο Παύλος (προς Εφεσίους, Φιλιππησίους, Κορινθίους, Θεσσαλονικείς).

Από την εποχή του Παύλου είνε ιδρυμένη η Εκκλησία μας. Αλλά και από την εποχή του Ιωάννου, του αγαπημένου μαθητού του Κυρίου μας. Και ο Ιωάννης έδρασε στα μέρη της Ανατολής και έγραψε και αυτός επιστολές προς τους Χριστιανούς των μερών αυτών. Ιδίως η Αποκάλυψις γράφτηκε για να ενισχύση τους Χριστιανούς της Ανατολής. Μέσα στα άλλα οράματα που είδε ο Ιωάννης, είδε και τούτο το όραμα. Είδε «επτά λυχνίας χρυσάς, και εν μέσω των επτά λυχνιών όμοιον υιώ ανθρώπου, ενδεδυμένον ποδήρη και περιεζωσμένον προς τοις μαστοίς ζώνην χρυσήν· η δε κεφαλή αυτού και αι τρίχες λευκαί ώσει έριον λευκόν, ως χιών, και οι οφθαλμοί αυτού ως φλόξ πυρός, και οι πόδες αυτού όμοιοι χαλκολιβάνω, ως εν καμίνω πεπυρωμένοι, και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών, και έχων εν τη δεξιά χειρί  αυτού αστέρας επτά, και εκ του στόματος αυτού ρομφαία δίστομος οξεία εκπορευομένη, και η όψις αυτού ως ο ήλιος φαίνει εν τη δυνάμει αυτού» (Άπ. 1,13,16). Τι σήμαινε το όραμα; Ο «όμοιος υιώ ανθρώπου» είνε ο Ιησούς Χριστός. Οι «επτά λυχνίαι» είνε οι επτά εκκλησίες της Ανατολής, η μία η Έφεσος, η άλλη η Σμύρνη, η τρίτη η Πέργαμος, η τετάρτη τα Θυάτειρα, η πέμπτη οι Σάρδεις, η έκτη η Φιλαδέλφεια, η εβδόμη η Λαοδίκεια. Και οι «επτά αστέρες» είνε οι επτά επίσκοποι των εκκλησιών αυτών.
Οι λυχνίες αυτές έλαμπαν επί δεκαεννέα αιώνες. Έσβησαν το 1922, όταν διώχθηκε από τα μέρη αυτά ο Χριστιανισμός. Έσβησαν; Όχι. Καίνε οι λυχνίες. Απλώς άλλαξαν τόπο. Όλοι εκείνοι, που φεύγοντας από το μαχαίρι του Κεμάλ ήρθαν στην Ελλάδα, συνεχίζουν την ιστορία των εκκλησιών αυτών.

* * *

Ω η Ορθοδοξία μας, αγαπητοί μου! Δεν είνε χθεσινή. Δεν είνε μηνών και ετών, όπως είνε μερικές παραφυάδες των προτεσταντών. Η Ορθοδοξία είνε ο αρχαιότερος, ο αρχικός φάρος που άναψε στην Ανατολή το Πνεύμα το άγιο διά του Παύλου και του Ιωάννου. Απ' αυτόν τον φάρο, απ' αυτό το φως, διαδόθηκε ο Χριστιανισμός στα άλλα μέρη της Ευρώπης.

Χαίρετε, αδελφοί μου, διότι ανήκετε στην Ορθόδοξο Εκκλησία, η οποία πρώτη έλαβε το φως από τους μαθητάς του Κυρίου και αυτή μετέδωσε και στους άλλους λαούς της Ευρώπης το φως του χριστιανισμού.
Αύριο το βράδυ συν Θεώ θα συνεχίσουμε.

† Επίσκοπος Αυγουστίνος

 
Α' μέρος ομιλίας που έγινε στον Ι. Ναό Άγ. Γεωργίου Ν. Μυλοτόπου - Γιαννιτσών την 5-4-1942. Δακτυλογραφημένη καταγραφή τής εποχής. Διαίρεσις και σύντμησις 20-2-2010.

(β')

Του μακαριστού Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτη

ΕΙΠΑΜΕ, αγαπητοί μου, χθες ότι η Ορθοδοξία μας είνε η αρχαιότερη από όλους.

2. Άλλα είνε και η πληρέστερη απ' όλες τις λεγόμενες εκκλησίες, η μόνη πλήρης Εκκλησία. Έχει όλα τα στοιχεία που απαρτίζουν το γνήσιο του Χριστιανισμού. Δεν της λείπει τίποτε. Ό,τι έχουν οι άλλοι, το ‘χουμε κ' εμείς, και μάλιστα καθαρώτερο και αγνότερο, γιατί είνε από την πηγή. Το Ευαγγέλιο π.χ. έχουν εκείνοι, το Ευαγγέλιο κ' εμείς. Μήπως γράφει περισσότερα το δικό τους, που δεν τα γράφει το δικό μας; Τα ίδια «γράμματα» έχουμε.

Και όχι μόνο δε μας λείπει τίποτε, αλλ' επί πλέον εμείς έχουμε κ εκείνα που αυτοί δεν έχουν. Αυτοί τα έχασαν, είνε φτωχότεροι. Έχασαν πολλά, κι άφησαν ν' ανακατευτή με το χρυσάφι σκουριά. Η Ορθοδοξία είνε χρυσάφι καθαρό, θησαυρός ακέραιος. Δεν του λείπει τίποτε απ' ό,τι παρέδωσαν οι πρώτοι Χριστιανοί. Θα φέρω μερικά παραδείγματα.

• Εμείς έχουμε τις εικόνες, αυτοί δεν έχουν. Κι όταν τους ρωτάς γιατί δεν έχετε, σου απαντούν, Δε γινόμαστε ειδωλολάτρες, δεν προσκυνάμε είδωλα, μόνο το Θεό προσκυνάμε... Επ' αυτού έχουμε να τους πούμε τα εξής. Κάνετε λάθος. Οι ορθόδοξοι δεν λατρεύουμε τις εικόνες. Οι εικόνες είνε τα βιβλία του λαού. Εκείνος που δεν ξέρει γράμματα, ή ξέρει μεν αλλά λησμονεί, βλέπει την εικόνα και διδάσκεται. Άλλωστε ένα πρόσωπο που αγαπούμε θέλουμε να το βλέπουμε, κι αν είνε μακριά ή πέθανε, του κάνουμε μια φωτογραφία, την κορνιζώνουμε, την κρεμάμε στο γραφείο ή στο σπίτι, και χαιρόμαστε να το βλέπουμε. Εάν λοιπόν στολίζουμε σπίτια και γραφεία με εικόνες, πολύ περισσότερο τους ναούς. Στους προτεστάντες, που σαν νέοι εικονομάχοι αποστρέφονται τις εικόνες, λέμε. Ξεκρεμάστε σεις από τα σπίτια σας τις εικόνες των γονέων σας, και τότε κ' εμείς θα ξεκρεμάσουμε από την εκκλησία μας τις ιερές εικόνες. Οι εικόνες στόλιζαν πάντα και θα στολίζουν τους ναούς της Ορθοδοξίας. Δεν τις λατρεύουμε, τους αποδίδουμε τιμητική προσκύνησι. Ασπαζόμεθα όχι τα ξύλα και τα χρώματα αλλά τα ιερά πρόσωπα που εικονίζουν, αν ζούσαν ανάμεσά μας, θα πέφταμε στα πόδια τους και θα τα φιλούσαμε. Όπως εκείνος που αγαπά ασπάζεται τη φωτογραφία του αγαπημένου συγγενούς του, έτσι κ' εμείς φιλούμε τις εικόνες του Χριστού και των αγίων.

• Έχουμε λοιπόν εικόνες, και γι' αυτό η Ορθόδοξος Εκκλησία είνε πληρέστερη από τη δική τους «εκκλησία», που είνε γυμνή. Έχουμε επίσης επτά μυστήρια, που έχουν ιδρυθή από το Χριστό και τους αποστόλους. Είνε οι επτά κολώνες, στις οποίες στηρίζεται το οικοδόμημα του Χριστιανισμού. Η πρώτη είνε το βάπτισμα. Η δευτέρα το χρίσμα ή άγιο μύρο. Η τρίτη η θεία κοινωνία. Η τετάρτη η μετάνοια και εξομολόγησις. Η πέμπτη ο γάμος. Η έκτη η ιερωσύνη. Και η εβδόμη το ευχέλαιο. Οι προτεστάντες τελούν μόνο ένα βάπτισμα και μια κοινωνία, αλλ' όχι όπως τα τελούσε η πρώτη Εκκλησία. Άλλα μυστήρια δεν αναγνωρίζουν. Εξομολόγησι δεν έχουν. Πού εξομολογούνται; Ιερωσύνη δεν έχουν. Που είνε οι αρχιερείς και οι ιερείς τους; Δεν μας χρειάζονται, λένε. Ναι, αλλά την εποχή των αποστόλων υπήρχαν επίσκοποι και ιερείς και διάκονοι. Επίσκοποι δεν ήταν ο Τίτος και ο Τιμόθεος, στους οποίους γράφει ο Παύλος; Πρεσβύτεροι δεν ήταν εκείνοι που κάλεσε ο Παύλος στη Μίλητο και τους έδωσε τις τελευταίες του συμβουλές; Για τους ιερείς και τους επισκόπους είπε ο Χριστός, «Λάβετε Πνεύμα Άγιον· αν τινών αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς» (Ίω. 20,22). Αυτοί είνε οι αντιπρόσωποί του επί της γης. Έχουν λάβει ειδική χάρι να διδάσκουν, να λειτουργούν και να κυβερνούν τις ψυχές. Είνε άγγελοι Κυρίου παντοκράτορος. Γι' αυτό ένας άγιος είπε. Αν δω στο δρόμο ένα παπά και έναν άγγελο, θα προσκυνήσω πρώτα τον παπά και μετά τον άγγελο, διότι ο άγγελος δεν έχει την εξουσία να συγχωρή αμαρτίες, ενώ ο παπάς την έχει.

• Στην Ορθόδοξο Εκκλησία έχουμε ακόμη ύμνους, που οι προτεστάντες δεν έχουν. Αυτοί έχουν μερικά τραγουδάκια, που ψάλλουν όλοι μαζί, αλλ' αυτά δεν συγκρίνονται με την ποίησι της υμνολογίας μας (τροπάρια, απολυτίκια και άλλους ύμνους). Καμμιά θρησκεία δεν έχει τους ύμνους της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Είνε μοναδικοί. Πού άλλου μπορεί ν' ακούση κανείς το «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», ή το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου», ή το «Τη υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια», ή το «Δεύτε πάντα τα έθνη, γνώτε του φρικτού μυστηρίου την δύναμιν», ή τα Εγκώμια του Επιταφίου «Η ζωή εν τάφω» και «Αι γενεαί πάσαι», ή το «Άξιον εστί» ή το «Των αγίων Πατέρων ο χορός»; Τέτοιους ύμνους έχει μόνο η Εκκλησία μας, είνε μοναδικά κειμήλια που την στολίζουν.

Αυτά δεν μπορεί κανείς από τους ξένους σοφούς και επιστήμονες να τα δημιουργήση. Ούτε εικόνες, ούτε μυστήρια, ούτε εκκλησιαστικούς ύμνους έχει η λατρεία των προτεσταντών, η αίθουσά τους μοιάζει μάλλον με σχολείο.

3. Είδαμε ότι η Ορθοδοξία είνε η αρχική και η πλήρης Εκκλησία. Είνε, ακόμη, η πιο ένδοξη. Ποιος ρήτορας ή συγγραφέας ή ποιητής θα μπορέση να περιγράψη τη δόξα της; Δικές της είνε οι επτά Οικουμενικές Σύνοδοι. Νίκαια, Κωνσταντινούπολις, Έφεσος είνε πόλεις της Ανατολής, στις οποίες συγκροτήθηκαν οι Σύνοδοι αυτές και καθώρισαν με τον φωτισμό του αγίου Πνεύματος δόγματα και κανόνες, τι να πιστεύουμε και πώς να ζούμε. Σ' αυτήν ανήκουν οι μάρτυρες. Τα χώματά της είνε βαμμένα με το αίμα εκατομμυρίων μαρτύρων. Οι άγιοί της τιμώνται σε κάθε τόπο, ο άγιος Δημήτριος στη Θεσσαλονίκη, ο άγιος Σπυρίδων στην Κύπρο, ο άγιος Πολύκαρπος στη Σμύρνη, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην Κωνσταντινούπολη ο άγιος Βασίλειος στην Καισάρεια... Ο κατάλογος των αγίων της είνε ατελείωτος.

Η Ορθοδοξία είνε η Εκκλησία των ηρώων και των μαρτύρων. Αυτή πάλεψε εναντίον τυράννων και αυτοκρατόρων. Αυτή νίκησε τους αιρετικούς, παλαιοτέρους και νεωτέρους. Αυτή αγωνίστηκε περισσότερο από κάθε άλλον στο έργο του ευαγγελισμού, για να διαδοθή και επικρατήση το Ευαγγέλιο. Είνε δοξασμένη και ζηλευτή η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία, το αναγνωρίζουν και οι εχθροί της.

Αλλά για μας τους Έλληνες η Ορθόδοξος Εκκλησία έχει κ' ένα άλλο ιδιαίτερο θέλγητρο, που μας συγκινεί και μας κάνει να την αγαπούμε και γι' αυτό. Όπως παραδέχονται όλοι οι ιστορικοί, αυτή έσωσε την Ελληνική φυλή. Χωρίς Ορθοδοξία Ελληνικό γένος δεν θα υπήρχε σήμερα. Αυτή σαν γλυκειά μάνα παρηγορούσε τους Έλληνες 400 ολόκληρα χρόνια μέσ' στο μαύρο σκοτάδι της δουλείας των Τούρκων. Αυτή ίδρυσε τα κρυφά σχολειά, όπου σεβάσμιοι ρασοφόροι δίδασκαν τα σκλαβόπουλα «γράμματα - σπουδάγματα, του Θεού τα πράματα». Αυτή διέθετε τα μοναστήρια της ως άσυλα των καταδιωκομένων. Αυτή έσωσε κείμενα, γλώσσα, ιστορία, μνημεία, ήθη και έθιμα, όλα τα τιμαλφή μας. Γι' αυτό (ονομάστηκε κιβωτός του γένους. Όπως η κιβωτός του παλαιού κόσμου έσωσε το Νώε και την οικογένειά του απ' τον κατακλυσμό, έτσι η Εκκλησία μας, η νέα κιβωτός, σώζει την Ελλάδα απ' τον αφανισμό. Γι' αυτό ένας ποιητής μας, ο Κρυστάλλης, έγραψε, «Θρησκεία! γλυκειά μάνα», συ χύνεις «βαθειά μας, στην ψυχή, γλυκές χρυσές ελπίδες!».

* * *

Αυτή, αγαπητοί μου, είνε η Ορθοδοξία μας.

Αρχαία, αφού άρχισε την ημέρα της Πεντηκοστής και συνεχίζει. Πλήρης, δεν της λείπει τίποτε. Δεν μπορείς να πής. Φεύγω, γιατί βρήκα κάπου άλλου κάτι που αυτή δεν έχει. Προσφέρει όλα όσα απαιτούνται για την σωτηρία μας. Και ένδοξη όσο καμμιά άλλη θρησκεία.

Αυτήν κληρονόμησε η πατρίδα μας. Το σπουδαιότερο που μας άφησαν οι πατέρες μας δεν είνε τα χωράφια, τα σπίτια, τα χρήματα, είνε η Ορθόδοξος πίστις. Αυτή είνε ο θησαυρός ο ανεκτίμητος. Κράτα λοιπόν καλά το θησαυρό αυτόν.

«Κράτει ο έχεις, ίνα μηδείς λάβει τον στέφανόν σου» (Άπ. 3,11). Κλείσε τ' αυτιά σου στους εχθρούς. Μείνε πιστός στην Εκκλησία που βαπτίσθηκες, προτίμησε θάνατο μάλλον παρά να χάσης την Ορθόδοξο ομολογία. Λέγε σ' ανθρώπους και δαίμονες. Ορθόδοξος γεννήθηκα -Ορθόδοξος θα πεθάνω. Έχω ρίξει την άγκυρά μου εδώ και κανένα κύμα δεν με παρασύρει από το λιμάνι της Ορθοδοξίας.

Όσο για τους άλλους που είνε έξω από τη μάνδρα της Ορθοδοξίας, εμείς δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε, και αυτοί, και όλοι οι άλλοι που βρίσκονται μακριά, να επιστρέψουν στους κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Είθε ο Κύριος να ευδοκήση ώστε να παύσουν αιρέσεις και σχίσματα, να ενωθούν όλοι στην Ορθοδοξία, να γίνη ο κόσμος «μία ποίμνη εις ποιμήν» (Ίω. 10,16), προς δόξαν του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος, αμήν.

† Επίσκοπος Αυγουστίνος

 
Β' μέρος ομιλίας που έγινε στον Ι. ναό Άγ. Γεωργίου Ν. Μυλοτόπου - Γιαννιτσών την 5-4-1942. Δακτυλογραφημένη καταγραφή της εποχής. Διαίρεσις και σύντμησις 21-2-2010.

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου (Α' Μέρος, Β' Μέρος)

Κύριε διευθυντά

Στο φύλλο της Κυριακής 15.11.2015 της έγκυρης και μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδας «Καθημερινή» δημοσιεύτηκε άρθρο του έγκριτου και διακεκριμένου δημοσιογράφου Πάσχου Μανδραβέλη με τον ερωτηματικό τίτλο «Μάθε, παιδί μου, Θρησκευτικά;».
Επειτα από διεξοδική και λεπτομερή ανάλυση και διατύπωση κριτικής και σχολίων σε άρθρο του καθηγητού Πασχάλη Κιτρομηλίδη, ο αρθρογράφος σας καταλήγει και συμπεραίνει ότι «τα σημερινά Θρησκευτικά παραμένουν ένας επιβλαβής αναχρονισμός της παιδείας μας».

Χωρίς να επιχειρηματολογήσω για την αναγκαιότητα ή όχι της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα σχολεία της πατρίδας μας, θα διατυπώσω μερικά απλά, ίσως αφελή, άμεσα και εύλογα ερωτήματα.

– Είναι δυνατόν η Τουρκία, η κοιτίδα του Ισλαμισμού, να καθορίζει «τον Χριστιανισμό» ως μάθημα επιλογής για τους μουσουλμάνους («Καθημερινή», 15.11.2015) και η Ελλάδα με ομώνυμο υπουργείο «...και Θρησκευμάτων», φύσει χριστιανική χώρα και με συνταγματική επιταγή για τον σκοπό της παιδείας της «...την ανάπτυξη της εθνικής και χριστιανικής συνείδησης» (παρ. 2 άρθρου 16) να επιζητεί και να μεθοδεύει τρόπους κατάργησης της διδασκαλίας των Θρησκευτικών;

– Αλήθεια, οι δημοσιογράφοι, οι κύριοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, με ποια στοιχεία τεκμηριώνουν τις απόψεις τους ότι «τα σημερινά Θρησκευτικά στα σχολεία, παραμένουν ένας επιβλαβής αναχρονισμός της παιδείας μας;».

– Τέλος, ποια βλάβη προξενείται στην ελληνική παιδεία από τη διδασκαλία των Θρησκευτικών;

Ολα τα Συντάγματα της πατρίδας μας, από το έτος 1844 μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί «στο όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος» και έχουν καθορίσει τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας (άρθρο 3) και την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης (άρθρο 13), η οποία αναγνωρίζεται και προστατεύεται και από διεθνείς συμβάσεις (άρθρο 9 Σύμβασης της Ρώμης).

Η ελευθερία εκδήλωσης των θρησκευτικών πεποιθήσεων περιλαμβάνει την ελευθερία της θρησκευτικής διδασκαλίας αρκεί να μην προσλαμβάνει τη μορφή προσηλυτισμού κατά της επικρατούσας θρησκείας (Σγουρίτσα. Ατομικές Ελευθερίες).

Καταργώντας τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στα σχολεία, μεθοδικά και συστηματικά απομονώνουμε την παιδεία από τις εθνικές παραδόσεις και τις αξίες της ιστορίας μας, περιθωριοποιούμε τη χριστιανική πίστη μας και απομακρύνουμε τη νεολαία από τη θρησκεία.

Αυθαίρετος, αναιτιολόγητος και αντισυνταγματικός καταδεικνύεται ο χαρακτηρισμός ότι «τα σημερινά Θρησκευτικά παραμένουν ένας επισφαλής αναχρονισμός της παιδείας μας». Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ένα από τα πολλά του σχολικού προγράμματος και συνεπώς πρέπει να διδάσκεται χωρίς σκοπιμότητες, διακρίσεις, αποχές ή απαλλαγές. Ας σταματήσουμε να μισούμε, να κατασυκοφαντούμε και να περιφρονούμε τη θρησκεία και την πίστη μας.

Πηγή: Εφημερίδα "Καθημερινή", Θρησκευτικά

Η ΕΠΟΧΗ µας εἶναι δύσκολη. Οἱ συνειδητοί χριστιανοί ἀποτελοῦν µικρή µειονότητα. Μειονότητα ἀνάµεσα σέ χριστιανούς! Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν περιφρονεῖται. Ὁ δρόµος τῆς ἀρετῆς τούς εἶναι ἄγνωστος, ὅπως ἄγνωστο τούς εἶναι καί τό ἀλφάβητο τῆς πνευµατικῆς ζωῆς.

Ἐκεῖνος πού ἀπευθύνεται στούς σύγχρονους ἀνθρώπους καί µιλάει γιά τό Χριστό καί τήν Ἐκκλησία, διαπιστώνει ὅτι οἱ ἀκροατές του ἔχουν ἐλάχιστο ἐνδιαφέρον γι’ αὐτά πού λέει, ἄν δέν δυσανασχετοῦν καί κάποτε δέν ἐκνευρίζονται. Ὁ διάβολος τούς ἔχει αἰχµαλωτισµένους τόσο πολύ, πού ἔχεις τήν αἴσθηση ὅτι δέν ὑπάρχει ἐλπίδα ἀπελευθέρωσής τους καί αὐτό τόν καταθλίβει. Πρόκειται γιά ἐσωτερικό µαρτύριο, τό ὁποῖο δύσκολα περιγράφεται. Ὡστόσο χρειάζεται ζῆλος, πού θά ἐµποδίζει τήν ἀπόγνωση καί θά διατηρεῖ τήν προσπάθεια στό ρυθµό πού χρειάζεται. Αὐτό ἰσχύει πρωτίστως γιά τούς ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι καλοῦνται νά συνεχίζουν τό ποιµαντικό τους ἔργο, χωρίς ταλαντεύσεις καί δισταγµούς. Ὅπως ἐπίσης δέν πρέπει νά ἀνησυχοῦν γιά τά ἀποτελέσµατα, τά ὁποῖα εἶναι ὑπόθεση τοῦ Θεοῦ.

Ὁ γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος, πού εἶχε µεγάλη ἐµπειρία ἀπό τό τί συµβαίνει στην κοινωνία, ἔλεγε: «Σήµερα εἶναι ὀλίγοι οἱ ἐργαζόµενοι τήν ἀρετή. Ἡ διαφθορά καί ἡ παραλυσία ἐπιπολάζει, ἡ ἀνοµία, ἡ ὑπερηφάνεια, ὁ φθόνος καί ἡ ἀντιζηλία κορυφώθηκαν, ἡ δέ ἀσέβεια καί ὁ ὑλισµός ἐπικρατοῦν. Γι᾿ αὐτό ἔχουµε ἀνάγκη πολλῆς προσοχῆς καί ἐγρηγόρσεως, ἐάν θέλουµε νά ἐπιτύχουµε τήν αἰώνια ζωή. Ἄς βαδίζουµε τήν ὁδό τῆς ἀρετῆς καί τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, γιά νά φθάσουµε, Θεοῦ εὐδοκοῦντος, στά ἀγαπητά σκηνώµατα τοῦ Κυρίου» ( Γνωριµία µέ τό γέροντα Φιλόθεο Ζερβάκο, Θεσ/νίκη 2014, σελ. 135). Παρ᾿ ὅλα αὐτά ὁ γέροντας Φιλόθεος συνέχιζε ἀκούραστος τήν ἱεραποστολική του δράση, ἐλπίζοντας σέ µελλοντική καρποφορία.

Ὑπάρχει ὅµως καί ἕνα παρήγορο σηµάδι. Εἶναι τό γεγονός ὅτι οἱ ἄνθρωποι -ἀκόµα καί αὐτοί πού εἶναι ἀδιάφοροι περί τήν πίστη- ἔχουν τό ὀρθό κριτήριο νά βλέπουν καί νά ἐκτιµοῦν κάθε πνευµατική προσπάθεια, κάτι πού εἶναι τονωτικό γιά τούς ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου.

Ἡ κατάσταση βέβαια θά ἦταν καλύτερη, ἐάν οἱ ἐργάτες ἦταν περισσότεροι καί ἀποδοτικότεροι.Αὐτό θά µποροῦσε νά τό πετύχει ἡ Ἐκκλησία, ἐάν οἱ ὑπεύθυνοι µητροπολίτες δραστηριοποιοῦνταν περισσότερο γιά τούς κληρικούς, γιά τήν καλλιέργειά τους καί τόν ποιµαντικό τους ζῆλο, καί λιγότερο γιά τήν προσωπική τους προβολή καί τήν ἱκανοποίηση τοῦ φοβεροῦ πάθους τῆς φιλοδοξίας, τό ὁποῖο δυστυχῶς παίζει κυρίαρχο ρόλο στή ζωή τους. Ἐλπίζουµε ὅµως ὅτι δέν θά ἀργήσει νά ἔλθει κάτι καλύτερο γιά τήν Ἐκκλησία καί τό λαό τοῦ Θεοῦ.

Πηγή: (Ορθόδοξος Τύπος, 27/11/2015), Ακτίνες

Η Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος, που εκπροσωπεί Πανελλαδικά τις 205.000 και πλέον πολύτεκνες οικογένειες, διαμαρτύρεται έντονα για το επονείδιστο Νομοσχέδιο «ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ», που προωθεί στη Βουλή προς ψήφιση το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με το οποίο προτίθεται να επεκτείνει την ισχύουσα ήδη νομοθεσία και στα λεγόμενα «ομόφυλα ζευγάρια».

Η συγ(Κυβέρνηση), μη μπορώντας να αντισταθεί, συμμορφώνεται στις επιταγές της ηθικά και πνευματικά παραπαίουσας Ευρώπης και με το νομοσχέδιο αυτό ανατρέπει καθ’ ολοκληρία τις αξίες, τα ιδανικά και τις παραδόσεις της Ελληνικής κοινωνίας

Σύμφωνα με τον ορισμό του νομομαθούς Ρωμαίου Μοδεστίνου , ο θεσμός του γάμου αποτελεί: «ανδρός και γυναικός συνάφεια και συγκλήρωση του βίου δια παντός, Θείου τε και ανθρωπίνου δικαίου κοινωνία».

Με το νομοσχέδιο ο θεσμός του γάμου αντιμετωπίζεται θεσμικά και μόνο ως δικαιοπρακτική ενέργεια που ρυθμίζει τις σχέσεις των μερών και αποϊεροποιείται πλήρως.

Με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο μεταβάλλεται το τιμιότατο ανθρώπινο πρόσωπο σε χρηστικό αντικείμενο και καθίσταται  εμφανής η προσπάθειά του να υποκατασταθεί ο ιερός θεσμός του γάμου με νομικές προβλέψεις που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κακοδαιμονία του ισχύοντος νομικού πλαισίου.

Η ΑΣΠΕ δεν απορρίπτει από την κοινωνία τα άτομα εκείνα που η μη ομαλή φυσιολογία του σώματός τους και ενδεχομένως και διάφορες κοινωνικές συνθήκες τα οδήγησαν σε πορεία ζωής διαφορετική απ’ αυτή των φυσιολογικών ανθρώπων εξαιτίας της γενετήσιας διαστροφής  τους.

Καταδικάζει όμως το ολίσθημα του Υπουργείου γιατί επιχειρεί νομοθετικά να απαξιώσει και να υποβιβάσει την ανθρώπινη φύση, την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια  του ατόμου και να εκμηδενίσει τον υψηλό και θεοϊδρυτο θεσμό της οικογένειας, που στηρίζεται στο τρίπτυχο (άρρεν + θήλυ + παιδιά).

Με το νομοσχέδιο αυτό ολοκληρώνεται θεσμικά από το Ελληνικό Κοινοβούλιο η ανατροπή της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας, φαλκιδεύεται η ανθρώπινη  αξιοπρέπεια και απενοχοποιείται η παράχρηση των σωματικών οργάνων του ανθρώπινου είδους και επιχειρείται  να μεταβληθεί ο εν τιμή δημιουργηθείς άνθρωπος σε βοσκηματώδη ύπαρξη.

Η ΑΣΠΕ καλεί όλους του Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου και τους αρμοδίους Φορείς να μην ενδώσουν στην ψήφιση του επονείδιστου αυτού νομοσχεδίου.

Από το Γραφείο Τύπου της ΑΣΠΕ

«Πενήντα χρόνια πριν ήταν αδιανόητος ο όρος ομόφυλη οικογένεια. Όλοι οι υγιείς πολιτισμοί στα βάθη των αιώνων ορίζουν ως οικογένεια την ένωση του άνδρα και της γυναίκας με σκοπό την διαιώνιση του ανθρωπίνου γένους. Ο Ρωμαίος νομοδιδάσκαλος Ερένιος Μοδεστίνος, συνδυάζοντας το Ρωμαϊκό Δίκαιο με την χριστιανική διδασκαλία, δίνει τον ομορφότερο ορισμό του γάμου: «Γάμος εστί ανδρός και γυναικός συνάφεια και συγκλήρωσις του βίου παντός, θείου τε και ανθρωπίνου δικαίου κοινωνία».

Ας συνέλθουμε διότι ο Θεός με τους σεισμούς, τις πλημμύρες και τα τσουνάμι που επιτρέπει μας καλεί σε μετάνοια. Το να αμαρτάνουμε είναι φυσιολογικό και ο Θεός το ανέχεται, το να θεωρούμε όμως την αμαρτία φυσιολογικό τρόπο ζωής είναι ανόητο διότι τα πάθη, όταν δεν αγωνιζόμαστε να τα ξεριζώσουμε μέσα από την καρδιά μας, φέρνουν τόσο τον πνευματικό όσο και τον σωματικό θάνατο».

Πηγή: Ακτίνες

Ἡ πολιτικὴ ἕνωση ἢ διαφορετικά το σύμφωνο συμβίωσης ἀποτελεῖ πλέον νόμο τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας ἀφοῦ ἡ Βουλὴ τῶν Ἀντιπροσώπων ὑπερψήφισε τὸ νομοσχέδιο σὲ νόμο, τὸ ἀπόγευμα τῆς Πέμπτης, 26 Νοεμβρίου. Στὸ νομοσχέδιο τάχθηκαν ὑπὲρ 39 βουλευτές, ἐναντίον 12 ἐνῶ 3 βουλευτὲς τήρησαν ἀποχή.
Συγκεκριμένα ἐνάντια στὸ νομοσχέδιο τάχθηκαν ἀπὸ τὸν ΔΗΣΥ οἱ βουλευτὲς Ἀνδρέας Κυπριανοῦ, Εὐθύμιος Δίπλαρος, Ἀντρέας Θεμιστοκλέους, Ἀντρέας Κυπριανοῦ, Εὐγένιος Χαμπουλλᾶς, Ἀριστοτέλης Μισός, Εὐθύμιος Δίπλαρος καὶ Κόκος Τάσου. Ἀπὸ τὸ ΔΗΚΟ οἱ Ἀντώνης Ἀντωνίου Γιῶργος Προκοπίου. Ἀπὸ τὸ ΑΚΕΛ Σταυριανὸς Πανίκκος καὶ....
Νίκος Κουτσοῦ καὶ ὁ ἀνεξάρτητος βουλευτὴς Ζαχαρίας Κουλίας.
Ἀποχὴ τήρησαν οἱ βουλευτὲς τοῦ ΔΗΚΟ Μάριος Κάρογιαν καὶ Ἄγγελος Βότσης καὶ ἀπὸ ΔΗΣΥ ὁ Κωνσταντίνου.
Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς συζήτησης πρὶν ἀπὸ τὴ ψήφιση τοῦ νομοσχεδίου ὑποστηρικτὲς τοῦ συμφώνου συμβίωσης, καθὼς καὶ μέλη της μὴ κυβερνητικῆς ὀργάνωσης ACCEPTcy διαδήλωναν ὑπὲρ τοῦ συμφώνου συμβίωσης στὸ ἐξωτερικό της Βουλῆς.

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΑΤΣΗΣ : Έπεσε μαχόμενος για την Ελευθερία στις 19 Νοεμβρίου 1958

Όπως και άλλες μεγάλες μορφές των σύγχρονων Ελλήνων έπεσε μαχόμενος για την ελευθερία στις 19 Νοεμβρίου. Μαζί με τους άλλους αγωνιστές της Ελευθερίας του κυπριακού εθνικοαπελευθερωτικού έπους έγραψαν ιστορία.

Προσδιόρισαν με το παράδειγμά τους ότι η Ελευθερία, κοσμοθεωρητικό θέσφατο και άξονας της διαχρονικής Ελληνικότητας είναι ο φάρος κάθε βιώσιμης κοινωνικής οντότητας. Αντί αυτοδιάθεσης οι Βρετανοί επέβαλαν μια κολοβή ανεξαρτησία. Ο κατήφορος άρχισε πολύ γρήγορα και μισό αιώνα μαζί τόσο η Μεγαλόνησος όσο και το νεοελληνικό κράτος βρίσκονται στο χείλος της Αβύσσου. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο μεταμοντέρνο ροκάνισμα πολλών νεοελλήνων που συρρικνώνει την ανθρωπολογική υπόσταση και καθιστά μια κοινωνία έρμαιο των ανελέητων συγκρούσεων της διεθνούς πολιτικής. 
Πολλοί νεοέλληνες μαθητές και φοιτητές δεν θα ξέρουν ποιος είναι ο Κυριάκος Μάτσης ή ότι στην διαδρομή των Ελλήνων το 1955-59 αποτελεί την τελευταία μεγάλη στιγμή πάλης για το κοσμοθεωρητικό θέσφατο της Ελευθερίας. Αντίθετα αναρίθμητοι παλινδρομούν μεταξύ άγνοιας όσων χάνουν τον καιρό τους και χάσκουν σε καφενεία και μπαρ κάθε βράδυ και πνευματικού μπερδέματος που προκαλεί το εχθρικό στην έννοια πατρίδα ιδεολογικό αριστεροδεξιοφασιστικό συνονθύλευμα (δεν συμπεριλαμβάνω τους άμοιρους «οπαδούς» παρά μόνο την ξενοκρατούμενη ολιγαρχία και το υποστηρικτικό «πνευματικό» ακταρμά).

Αυτά γράφονται πρώτον, ως πασίδηλη και αυτονόητη αναφορά στις παθολογίες των νεοελλήνων που οδήγησαν στην απώλεια της εθνικής ανεξαρτησίας που τώρα βιώνουμε και δεύτερον, ως υπόμνηση για όσους συνεχίζουν ακόμη να διαθέτουν πολιτική υπόσταση και να σκέφτονται πολιτικά. Οι τελευταίοι θα είναι πολύτιμοι όταν και εάν σηκωθούμε όρθιοι.

Εάν μη τι άλλο στην ιστορική διαχρονία πολλοί άνθρωποι και πολλές κοινωνίες έπαθαν μεγάλες ζημιές ή εξαφανίστηκαν όταν ξέχασαν κάποια πράγματα:

Ότι η πατρίδα είναι η έσχατη λογική και το υπαρξιακό θεμέλιο των κοινωνικών οντοτήτων και των μελών τους

Ότι η Ελευθερία όπως ενσαρκώνεται στην Εθνική Ανεξαρτησία δύσκολα κερδίζεται (πάντα με αίμα) και δύσκολα διασφαλίζεται.

Ότι στην Οδύσσεια των ανθρώπων, των κρατών και του κόσμου ο σταθερός και ακλόνητος πνευματικός προσανατολισμός είναι η πατρίδα και ποτέ κάποιοι μεταφυσική κόσμου που στον σύγχρονο κόσμο προπαγανδίζουν τα εσχατολογικά διεθνιστικά δόγματα.

Ότι η συνοχή, η δημοκρατία, η πολιτική ελευθερία και η ισχύς της οικείας πατρίδας είναι προϋπόθεση ευημερίας, ευταξίας, ασφάλειας και Ελευθερίας-Εθνικής Ανεξαρτησίας.

Ότι η πατρίδα όπως ενσαρκώνεται σήμερα στην έννοια εθνοκράτος είναι «συμβόλαιο» Ελευθερίας των προγόνων με τους ζώντες και τους απογόνους τους

Ότι χωρίς πατρίδα οι άνθρωποι είναι έρμαια και αναλώσιμοι.

Όπως και οι άλλοι ήρωες της Ελευθερίας του εθνικοαπελευθερωτικού έπους 1955-1958 ο Κυριάκος Μάτσης είναι μια από τις μεγαλύτερες μορφές τόσο της διαχρονικής Ελληνικότητας όσο κάθε έθνους που αξιώνει ελευθερία.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ( http://www.kyriakosmatsis.com.cy/biografiko.shtm )

Τα πιο ασφαλή βιογραφικά στοιχεία μάς τα δίνει ο ίδιος ο Κυριάκος Μάτσης, όταν υποχρεώθηκε, το Σεπτέμβριο του 1954, να τα υποβάλει ως υποψήφιος στον προκηρυχθέντα υπό του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) ειδικό διαγωνισμό, με σκοπό την μετεκπαίδευση Κυπρίου γεωπόνου στο εξωτερικό. Γράφει επί λέξει ο Κ. Ματσης:

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΤΣΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΗ ΓΡΑΦΕΙΣΑ ΕΙΔΙΚΩΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΚΗΡΥΧΘΕΝΤΑ ΥΠΟ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΝ ΠΡΟΣ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΝ ΚΥΠΡΙΟΥ ΓΕΩΠΟΝΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΝ.

Εγεννήθην εις το Παλαιχώρι (Μόρφου) της Κύπρου, την 2αν Μαΐου 1926,* εκ γονέων ασχολουμένων και αποζώντων σχεδόν αποκλειστικώς εκ της γεωργίας και δια της αμπελουργίας, λαχανοκομίας και δενδροκομίας.
Έχω ακόμη δύο μικρότερούς μου αδελφούς εκ των οποίων ο εις παρέμεινε εις το χωρίον, ο δέυτερος περατώσας τας γυμνασιακάς του σπουδάς, παρακολουθεί μαθήματα εις την Αμερικανικήν Ακαδημίαν Λάρνακος, Κύπρου, βοηθούμενος προς τούτο υπό του εκ πατρός θείου του.
Έζησα, μέχρι του 13ου έτους της ηλικίας μου, πλησίον των γονέων μου παρακολουθών τα μαθήματα του Δημoτικoύ Σχολείου και βοηθών ταυτοχρόνως αυτούς εις διαφόρους γεωργικάς εργασίας της δυναμικότητός μου, ως λ-χ. ποτίσματα, βόσκησιν αιγών, συλλογήν καρπών κ.λ.π.

Τον Σεπτέμβριον του 1939, ενεγράφην εις το Γυμνάσιον Αμμοχώστου και τη αποκλειστική συνδρομή του εκ πατρός θείου μου κ. Ιωάννου Κ.
Μάτση, εμπόρου εν Αμμοχώστω, εις την οικίαν του οποίου παρέμενα, επεράτωσα τας σπουδάς μου Μέσης Παιδείας, κατά τον Ιούνιον του 1945. Κατά την καθιερωμένην επί τη λήξει του σχολικού έτους εορτήν επελέγη ν υπό των συμμαθητών μου και απήντησα εις την προσφώνησιν του σεβαστού μας Γυμνασιάρχου επί τη αποφοιτήσει μας.

Ακολούθως ηργάσθην επί εν έτος και τρεις μήνας (από lουλίου 1945 μέχρι Οκτωβρίου 1946) ως υπάλληλος εις το τμήμα Ξυλείας και Υλικών Οικοδομής των κ.κ. Π. Ιωάννου και Σία εις Αμμόχωστον.

Κατά το διάστημα τούτο ανεμίχθην ενεργώς εις την εθνικοκοινωνικήν ζωήν της πόλεως ταύτης διατελέσας Γραμματεύς των Διοικητικών Συμβουλίων του Σ.Α.Ε.Γ.Β. (Συλλόγου Αποφοίτων Ελληνικού Γυμνασίου Βαρωσίων) και της Ε.Χ.Α.Ν. (Ελληνικής Χριστιανικής Αδελφότητος Νέων Αμμοχώστου), μέλος του Εκλογικού Επιτελείου του Εθνικού Συνδυασμού διά τας Δημοτικάς εκλογάς και εις των ομιλητών κατά τας προεκλογικάς συγκεντρώσεις του. Επίσης έγραφα τακτικά εις την στήλην Νεολαίας της τότε εκδιδομένης τοπικής εφημερίδος Ακρόπολις.

Το έτος 1946, τυχών υποτροφίας της Κυπριακής Αγροτικής Εταιρείας, μετέβην εις Θεσσαλονίκην και εγγραφείς, την 31ην Δεκεμβρίου 1946, εις την Γεωπονοδασολογικήν Σχολήν (Τμήμα Γεωπονίας) του εκείσε
Πανεπιστημίου, ηξιώθην της απονομής του Πτυχίου Γεωπονίας, την 21 ην lουνίου 1952. Καθ’ όλη ν την διάρκειαν της εις Ελλάδα παραμονής μου, ήτις συνέπεσε με τας ζοφεροτέρας ημέρας του συμμοριτοπολέμου δεν παρέμεινα απαθής θεατής του διεξαγομένου κατά του κομμουνισμού αγώνος, αλλά τουναντίον επολέμησα αυτόν με όλην την δύναμιν της ψυχής μου, υπηρετήσας εις την πολιτοφυλακήν του Δ. Αστυνομικού Τμήματος Θεσσαλονίκης, αρθρογραφήσας πολλάκις από των στηλών της απογευματινής εφημερίδος Θεσσαλονίκης Νέα Αλήθεια επί θεμάτων αφορώντων κυρίως την προδοτικήν στάσιν των Κυπρίων Κομμουνιστών εις τα Εθνικά μας ζητήματα και λαβών μέρος εις υπερτριάκοντα ανά την Μακεδονικήν ύπαιθρον και τα προκεχωρημένα στρατιωτικά φυλάκια φοιτητικάς εξορμήσεις, οργανουμένας υπό του Α2 Γραφείου του Γ’ Σώματος Στρατού τη συμπράξει των καθηγητών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Μ.Ε.Ε.Φ. (Μορφωτικής Ενώσεως Εθνικοφρόνων Φοιτητών). Εξελέγην δις μέλος του Συμβουλίου της ως άνω Εθνικής Φοιτητικής οργανώσεως και από της θέσεώς μου ταύτης έλαβα ενεργόν μέρος και εις πάσαν άλλην φοιτητικήν εκδήλωσιν εν τω Πανεπιστημίω ων εις των κυρίων ομιλητών εις τας εκάστοτε εορτάς επί τη επετείω Εθνικών γεγονότων, αντικομμουνιστικών συλλαλητηρίων και συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας διά την κατοχή ν της ιδιαιτέρας μου πατρίδος – Κύπρου – υπό των Άγγλων. (Αν και όσα σημειούνται ανωτέρω θεωρούνται και ως υπεύθυνοι δηλώσεις, δεδομένου του σκοπού διά τον οποίον γράφονται, εν τούτοις και δι’ επιβεβαίωσιν αλλά και διά σχηματισμόν σαφεστέρας αντιλήψεως παραθέτω αποσπάσματα Μακεδονικών εφημερίδων περιέχοντα στοιχεία από την προαναφερθείσαν δράσιν μου).

Επανακάμψας εις Κύπρον, τον lούλιον του 1952, ανέλαβα την τεχνικήν διεύθυνσιν του Αγροκτήματος της Κυπριακής Αγροτικής Εταιρείας Κουκλιών Αμμοχώστου, την οποίαν διατηρώ μέχρι σήμερον. Το αγρόκτημα τούτο καλύπτον έκτασιν δώδεκα περίπου χιλιάδων (12,000) δεκαδικών στρεμμάτων ευρίσκεται επί του 140υ μιλιοδείκτου της οδού Αμμοχώστου-Λευκωσίας. Εις αυτό καλλιεργούνται κυρίως εσπεριδοειδή, ελαίαι, χαρουπιαί, επιτραπέζιοι σταφυλαί και δημητριακά, διατηρείται δε και ποίμνιον εκ τριακοσίων περίπου (300) προβάτων εντοπίου φυλής. Η διοργάνωσις του Αγροκτήματος τούτου και η επί επιστημονικών βάσεων διεξαγωγή των εργασιών του απερρόφησε ολόκληρον την προσοχήν και ενεργητικότητά μου, κατά το υπερδιετές διάστημα της εις αυτό παραμονής μου.

Ερχόμενος εις επαφήν με τους χωρικούς των πέριξ του Αγροκτήματος κοινοτήτων, δεν παραλείπω από του να δίδω εις αυτούς πάσαν οδηγίαν διά τα γεωργικά προβλήματα που τους απασχολούν.
Επί πλέον, επειδή το χωρίον μου είναι καθυστερημένη δενδροκομική περιοχή χρήζουσα μεγάλης αναπτύξεως, καταβάλλω κάθε προσπάθειαν διά την πρόοδόν του προς την κατεύθυνσιν ταύτην. Έγραψα μάλιστα και σχετικόν άρθρον εις την εφημερίδα της Π.Ε.Κ. (Παναγροτικής Ενώσεως Κύπρου) Φωνή των Αγροτών διά την επέκτασιν της καλλιεργείας της κερασιάς.

Η αυτοβιογραφία αύτη εγράφη ειδικώς διά τον προ κηρυχθέντα υπό του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών διαγωνισμόν προς μετεκπαίδευσιν Κυπρίου γεωπόνου εις το εξωτερικόν.

Ο γράψας
Μάτσης Κυριάκος
Εν Κουκλίοις (Αμμοχώστου) τη 10η Σεπτεμβρίου 1954.

* Η πραγματική ημερομηνία γέννησης του Κ. Μάτση είναι 23.1.1926

Συμπληρωματικά προς όσα ο Κ. Μάτσης Γράφει για την πορεία του, μέχρι το Σεπτέμβρη του 1954, θα μπορούσαν να λεχθούν τα εξής: Γονείς του Κυριάκου ήταν ο Χριστοφής και η Κυριακού Μάτση. Τα δε δύο αδέλφια του ήταν ο Γεώργιος και ο Ιωάννης Μάτσης(1). Ο πρώτος παρέμεινε στο χωριό. Ο δεύτερος, μετά τις γυμνασιακές του σπουδές, το 1954, παρακολουθούσε μαθήματα στην Αμερικανική Ακαδημία Λάρνακας. Πρόκειται για τον αγωνιστή, βουλευτή και τέως πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού Γιαννάκη Μάτση.

Το Σεπτέμβρη του 1954, ο Κ. Μάτσης επισκέπτεται τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Ήδη είχε ενταχθεί στις τάξεις των Κυπρίων αγωνιστών. Στη Θεσσαλονίκη, όπως γράφει ο ίδιος σε επιστολή του ημερομηνίας 5.1.1955, πήγε «για την εκπλήρωση άλλων σκοπών»(2), ιδιαίτερα για τη συλλογή οπλισμού(3).

Η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, την 1 η Απριλίου 1955, βρίσκει τον Κ. Μάτση ήδη ενταγμένο στις τάξεις της Ε.Ο.Κ.Α. Γράφει χαρακτηριστικά ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας-Διγενής, στρατιωτικός αρχηγός του Αγώνα, στα Απομνημονεύματά του σ. 326:

Εκ των πρώτων κατετάγη εις την Οργάνωσιν. Στρατιώτης του καθήκοντος, αγνό ς και τίμιος, υπόδειγμα εις τους υφισταμένους του, εμψυχωτής, εισήλθεν εις τον αγώνα με την φλόγα της αυτοθυσίας και
την δίψαν να επιτελέση έργον μεγάλον.

Στα πρώτα βήματα του Αγώνα ο Διγενής του ανέθεσε τη διοργάνωση ομάδων κρούσεως στην περιοχή Αμμοχώστου και ακολούθως στην περιοχή Μιτσερού. Κατόπιν, ανέλαβε την πολύ σημαντική και επικίνδυνη ευθύνη του παγκύπριου κεντρικού συνδέσμου μεταξύ Αρχηγού και αγωνιστών και του ρυθμιστή μεταφοράς οπλισμού και εφοδίων σ’ ολόκληρη την Κύπρο.

Την 6η Ιανουαρίου 1956, συνελήφθη και οδηγήθη στα φρικτά ανακριτήρια της Ομορφίτας, όπου και εβασανίσθη ανηλεώς. Εκεί τον επεσκέφθη ο στυγνός στρατάρχης, τότε κυβερνήτης της νήσου, σερ Τζων Χάρτινγκ και του πρόσφερε το κολοσσιαίο για την εποχή ποσό του μισού εκατομμυρίου λιρών, προκειμένου να αποκαλύψει πού βρισκόταν ο Διγενής. Έμεινε ιστορική η καθόλα ελληνική απάντηση του ήρωα: «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής». Στη συνέχεια, μεταφέρεται στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, απ’ όπου δραπέτευσε, στις 13 Σεπτεμβρίου του 1956. Αρχικά καταφεύγει στην Πιτσιλιά, στον τομέατου Γρηγόρη Αυξεντίου και ακολούθως μετακινείται στην περιοχή Μόρφου-Ζώδιας. Το Νοέμβριο του 1956, επωμίζεται την ευθύνη του τομεάρχη της περιοχής Κυρηνείας, ο οποίος ήταν αποδιοργανωμένος, λόγω πολλών συλλήψεων. Δύο χρόνια μετά, στις 19 Νοεμβρίου 1958, έπεσε ηρωικά στο χωριό Κάτω Δίκωμο, ύστερα από προδοσία. Τάφηκε, στα κρυφά, στα Φυλακισμένα Μνήματα, μακράν των οικείων του και του αγαπημένου χώματος του χωριού του Παλαιχωρίου.

Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΑΤΣΗ
Επιστέγασμα των αγώνων του Κυριάκου Μάτση ήταν όταν, μέσα από το κρησφύγετο του στο Δίκωμο, βροντοφώναξε στη 1:30 το μεσημέρι της 19ης Νοεμβρίου του 1958:

«Όχι δεν παραδίδομαι. Αν θα βγω, θα βγω πυροβολώντας».

Περικυκλωμένος στο ασφυκτικό κρησφύγετό του δεν είχε άλλη εκλογή παρά να πεθάνει. Ο ίδιος δεν είχε αφήσει στην ψυχή του κανένα ηθικό περιθώριο για εκλογή. Ήταν έτοιμος για τον θάνατο. Τον είχε προβλέψει στα γράμματά του, τον είχε αναλύσει στους φιλοσοφικούς στοχασμούς του, τον είχε με σιγουριά καταγράψει στο ημερολόγιο του, τον είχε τραγουδήσει. Είχε υπογραμμίσει στο βιβλίο «Σιδηρά Διαθήκη» του Δημητρακοπούλου:

«Έκλεξε όσον ημπορής τον τρόπο του θανάτου σου, ένας ωραίος θάνατος είναι συνήθως η ευγενεστέρα πράξις της ζωής!»

Ο Λοχίας του Τμήματος Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων (αρ. 442) Σαλίμ Γιαβούζ άκουσε όλο τον διάλογο μεταξύ του Κυριάκου Μάτση και του μεταφραστή, και κατέθεσε αργότερα:

Άκουσα τον μεταφραστή να λεει στα ελληνικά: ‘Μάτση, Μάτση πιάστηκες στο κρησφύγετο. Δεν υπάρχει πιθανότητα να δραπετεύσεις. Παραδώσου’.

Στη συνέχεια άκουσα μια βαριά φωνή που φαινόταν ότι ερχόταν κάτω από το δάπεδο, να απαντά στα ελληνικά: ‘Δεν παραδίδομαι’.

Ο μεταφραστής στη συνέχεια ρώτησε: “Πόσοι είστε εκεί κάτω;’

Και η φωνή απάντησε: ‘Τρεις».

Ο μεταφραστής ακολούθως ρώτησε: ‘πόσα όπλα έχετε μαζί σας;’
Και η φωνή απάντησε: ‘Δυο’.

Ο μεταφραστής ρώτησε: ‘έχετε βόμβες;’

Και η φωνή απάντησε: ‘Έχουμε βόμβες’

Ο μεταφραστής είπε στη συνέχεια: ‘Ελάτε ένας, ένας, άοπλοι και παραδοθείτε’.

Η φωνή απάντησε: ‘Δύο πρόσωπα έρχονται άοπλα- μην τους πυροβολήσετε’.

Ο μεταφραστής ρώτησε: ‘Εσύ τι θα κάμεις;’

Η φωνή απάντησε: ‘Θα δω τι θα κάνω με τον εαυτό μου. Εάν δεν θέλετε να πολεμήσετε, είναι καλύτερα να φύγετε από το δωμάτειο’.

Έντεκα μήνες πριν το πέρασμα του Μάτση στην αθανασία, σε επιστολή προς τους γονείς του, φανερώνει το πως θα αντιμετώπιζε το τελευταίο προσκλητήριο της πατρίδας:

«Πιστεύομεν ότι κάθε θυσία μας δεν πηγαίνει άδικα και εσείς να είστε περήφανοι για μας. Αν ο καλός Θεός μας επιφυλάσσει την λαμπράν τύχη να δώσουμεν την ζωήν μας για την πατρίδα, τότε η χαρά σας πρέπει να είναι απέραντη. Δεν ξέρω αν μπορεί να ονειρευτεί ένας άνθρωπος καλύτερη τύχη από αυτή. Και δεν μπορώ να σκεφθώ γονείς που να είναι πιο περήφανοι παρά για τα παιδιά τους που έπεσαν για την πατρίδα».

Ο λόγος του Μάτση είναι λόγος διαχρονικός, γιατί πηγάζει από αξίες οικουμενικές, οι οποίες έχουν ως κέντρο αναφοράς τους τον άνθρωπο. Ο Κυριάκος Μάτσης αντιτάχθηκε και με την γραφίδα του, αλλά και με το όπλο του σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού και καταπίεσης. Η πίστη του στην ελευθερία και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια στάθηκαν οι παντοτινοί σύντροφοί του.

Πηγή: Ινφογνώμων Πολιτικά

Ἡ ΚΖ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλη­σιῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων γιά θέματα αἱρέσεων καί παραθρησκείας, πού πραγμα­τοποιήθηκε, ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Μακαριω­τά­του Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, στό Συνεδριακό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κορίνθου, ἀπό 2 ἕως 4.11.2015, μέ τή φιλόξενη φροντίδα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κορίνθου κ. Διονυσίου καί ὑπό τήν προεδρία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γλυφάδας κ. Παύλου, Μέλους τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν Αἱρέσεων, μέ θέμα: «Ὄψεις τοῦ συγχρόνου Ἀποκρυφισμοῦ», μετά ἀπό ἐκτενῆ συζήτηση ἐπί τῶν εἰσηγήσεων, ἐνέκρινε ὁμοφώνως τά ἀκόλουθα Πορίσματα:

1. Ἡ Συνδιάσκεψη διαπίστωσε τή μεγάλη ἔξαρση τοῦ ἀποκρυφιστικοῦ φαινομένου στήν ἐποχή μας. Ἀποκρυφισμός εἶναι ἡ πίστη σέ ἀπόκρυφες πραγματικότητες, ὀντότητες καί δυνάμεις, οἱ ὁποῖες προσεγγίζονται μέ ἀπόκρυφες τεχνικές. Πρόκειται γιά ἀρχαῖο καί διαχρονικό, πολύμορφο καί μέ ἀπόλυτα ἀνθρωποκεντρικό χαρακτήρα δαιμονοκίνητο σύστημα, τό ὁποῖο ἀπομακρύνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν πραγματικό προορισμό του, πού εἶναι ἡ κατά Χάριν θέωσή του, δίνοντάς του τήν ψευδαίσθηση τῆς αὐτοθέωσης.

2. Ὁ σύγχρονος Ἀποκρυφισμός ἐμφανίζεται μέ τίς μορφές τοῦ Νεοσατανισμοῦ, τῆς πολυειδοῦς Μαγείας, τοῦ Πνευματισμοῦ, τοῦ Channelling, τοῦ Ἐσωτερισμοῦ, τῆς Καμπάλα, τῆς Μαντικῆς (Νεκρομαντεία, Καφεμαντεία, Οἰωνοσκοπεία, Ὀνειρομαντεία, Κλυδωνισμός, Κάρτες Ταρώ), τῆς Ἀστρολογίας, τοῦ Σαμανισμοῦ, τῆς Ψευδοαγγελολογίας, τῆς Ἀγγελοθεραπείας, τοῦ Ρέϊκι, τοῦ Νεοπαγανισμοῦ, τῆς Ἀριθμοσοφίας, τοῦ κινήματος Ντάνωφ, τῆς Ψευδοπροφητείας, τῆς Οὐφολογίας καί μέ πολλές ἄλλες μορφές Ἀποκρυφισμοῦ, οἱ ὁποῖες ἐντάσσονται στό γενικώτερο ρεῦμα τῆς «Νέας Ἐποχῆς».

3. Ἡ ὕπαρξη, ἡ ταυτότητα καί οἱ τεχνικές τῶν βασικῶν μορφῶν τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι καταγεγραμμένες στήν Ἁγία Γραφή. Ἐκεῖ γίνεται σαφής διάκριση ἀνάμεσα στά γνήσια Ἁγιοπνευματικά χαρίσματα τῆς Ἐκκλησίας καί στά μή γνήσια, τά δαιμονικά, ὅπως αὐτά ἐμφανίζονται στόν διαχρονικό Ἀποκρυφισμό. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦλθε στόν κόσμο γιά νά καταλύσει τό κράτος καί τά ἔργα τοῦ Σατανᾶ. Στήν Ἁγία Γραφή προφητεύεται τό ἐλπιδοφόρο ἐσχατολογικό γεγονός τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ὁριστικῆς κατά-λύσεως ὅλων τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων.

4. Περισσότερο εὐάλωτοι ἀπό τήν ἐπίδραση τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι οἱ νέοι μας. Οἱ κυριότεροι λόγοι ἐπηρεασμοῦ τῶν νέων ἀπό τίς διάφορες μορφές τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι: τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά τῆς νεανικῆς καί κυρίως τῆς ἐφηβικῆς ἡλικίας, ἡ ἐλλιπής Ὀρθόδοξη κατήχηση, ἡ ἀνεπάρκεια καί ἡ κρίση τῆς οἰκογένειας, ἡ λανθασμένη στόχευση καί ἀποχριστιανοποίηση τῆς παιδείας, ἡ ἀπουσία νοήματος ζωῆς καί ἡ ἀναζήτησή του σέ ἐπικίνδυνους πνευματικά χώρους, ἡ συστηματική πλύση ἐγκεφάλου ἀπό ἔντυπα, παιχνίδια καί ἠλεκτρονικά μέσα ἐνημερώσεως (τηλεόραση, διαδίκτυο κ.ἄ.) καί ἡ ἀνησυχητική ἐξάρτηση ἀπό αὐτά. Τό φαινόμενο «Χάρυ Πότερ» ἀποτελεῖ χαρακτηριστική περίπτωση διείσδυσης τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ στήν παιδική καί ἐφηβική ἡλικία.

5. Ἡ Συνδιάσκεψη ἀσχολήθηκε ἐνδελεχῶς μέ τίς πιό σημαντικές ἀπό τίς μορφές τοῦ συγχρόνου Ἀποκρυφισμοῦ. Μία εὐρύτατα διαδεδομένη μορφή Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι ἡ Ἀστρολογία, ἡ ὁποία θέλει νά προβάλλεται ὡς ἐπιστήμη καί ἀσκεῖ ἐντυπωσιακή γοητεία στόν σύγχρονο ἐκκοσμικευμένο ἄνθρωπο. Τόν ἀποκόπτει ἀπό τήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, τόν προσδένει σέ μοιρολατρικές ἀντιλήψεις μέ ψευδεῖς προβλέψεις, αἰχμαλωτίζοντάς τον σέ ἀπατηλές «ἀστρικές δυνάμεις», στήν πραγματικότητα δαιμονικές. Ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη τῆς Ἀστρονομίας ἔχει διαχωρίσει πλήρως τή θέση της ἀπό τήν Ἀστρολογία καί τήν θεωρεῖ ψευδοεπιστήμη.

6. Ὁ Νεοπαγανισμός εἶναι ἕνας ἀπό τούς πιό εὔρωστους διαύλους τοῦ νεοεποχίτικου Ἀποκρυφισμοῦ, προβάλλοντας καί ἑδραιώνοντας τίς δοξασίες του μέ τήν ὑποτιθέμενη ἐπιστροφή στό κλέος τῆς προχριστιανικῆς ἀρχαιότητας. Πρόκειται ὅμως γιά σύγχρονα θρησκευτικά σχήματα τοῦ νεοεποχίτικου ἀποκρυφιστικοῦ πλέγματος, δομημένα μέ στοιχεῖα τῆς ἀρχαίας εἰδωλολατρίας.

7. Ἡ σύγχρονη Ψευδοαγγελολογία δέν ἔχει καμία ἀπολύτως σχέση μέ τήν ἐκκλησιαστική διδασκαλία περί τῶν ἁγίων Ἀγγέλων. Τόσο ὡς πρός τίς προϋποθέσεις της, ὅσο καί ὡς πρός τό περιεχόμενό της ἔχει σαφῶς ἀντιχριστιανικό, συγκρητιστικό καί ἀποκρυφιστικό περιεχόμενο. Συνδυάζει μία σειρά ἐξωχριστιανικῶν, χριστιανικῶν, ἐσωτεριστικῶν, ἰουδαϊκῶν καί ἰσλαμικῶν στοιχείων, πού σέ ἀρκετά σημεῖα θυμίζει ἔντονα χαρακτηριστικά τοῦ ἀρχαίου Γνωστικισμοῦ, μέ ἔκδηλη τήν νεοεποχίτικη σφραγίδα.

8. Χαρακτηριστική μορφή τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ εἶναι τό Channelling (Διαυλισμός), μία καθαρά νεοεποχίτικη πρακτική, ἡ ὁποία μετατρέπει τόν ἄνθρωπο πού ἀσχολεῖται μ᾿ αὐτή σέ «κανάλι», τό ὁποῑο -κατά τά λεγόμενα τῶν ἐκπροσώπων του- συντονίζεται «ἐνεργειακά» μέ πνεύματα, ὥστε νά δέχεται καί νά «διοχετεύει» μηνύματα καί ὁδηγίες ἀπό ὑποτιθέμενες «φωτεινές ὀντότητες» (ἀγγέλους, δασκάλους, ἐξωγήινους κ.ἄ.). Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀσκεῖται αὐτή ἡ τεχνική μᾶς βεβαιώνει ὅτι πρόκειται περί ἐπικίνδυνης ἀποκρυφιστικῆς πρακτικῆς, πού «ἀνοίγει» ἐπικοινωνία μέ ἀκάθαρτα πνεύματα. Ἄλλωστε, στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση δέν ὑπάρχουν «τεχνικές» γιά τήν ἐπικοινωνία μέ τόν Τριαδικό Θεό, τούς Ἀγγέλους καί τούς Ἁγίους Του.

9. Γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία οἱ ἀπόκρυφες πραγματικότητες καί δυνάμεις, στίς ὁποῖες ἀναφέρεται ὁ Ἀποκρυφισμός σέ ὅλες τίς μορφές του, εἶναι σαφῶς δαιμονικές, ὅπως καί οἱ τεχνικές του. Οἱ συνέπειες ἀπό τήν ἐνασχόληση μέ τόν Ἀποκρυφισμό εἶναι ἀπρόβλεπτες καί πολύ σοβαρές, τόσο γιά τήν ψυχική καί πνευματική ὑγεία τῶν ἐμπλεκομένων, ὅσο καί γιά τήν σωματική, καθόσον τά τελευταῖα χρόνια χρησιμοποιεῖται σέ «θεραπευτικές μεθόδους» τῶν λεγομένων «ἐναλλακτικῶν-ἐνεργειακῶν θεραπειῶν», ἀλλά καί προσπαθεῖ νά διεισδύσει σέ τομεῖς τῆς κλασσικῆς ἰατρικῆς καί ψυχικῆς ὑγείας. Συνεπῶς, ὅποιος σχετίζεται μέ ὁποιονδήποτε τρόπο μέ τέτοιες ἀπόκρυφες πραγματικότητες, δυνάμεις καί τεχνικές, ἀποκόπτεται ἐθελούσια ἀπό τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καί ὑποδουλώνεται σέ δαιμονικές δυνάμεις.

10. Παρόμοια φαινόμενα ἀπαντῶνται δυστυχῶς καί σέ μεμονωμένα πρόσωπα καί ὁμάδες πού δραστηριοποιοῦνται στόν χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως οἱ λεγόμενες «φωτισμένες» καί οἱ «ὁραματίστριες». Ἐπίσης ἀπαντῶνται στίς διάφορες παρατάξεις τῶν σχισματικῶν Παλαιοημερολογιτῶν, πού δραστηριοποιοῦνται στήν Ἑλλάδα καί σέ ἄλλες χῶρες, πρακτικές οἱ ὁποῖες ἀποκλίνουν σοβαρά ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση.

Ὡς ἐκ τούτου, ἀπαιτεῖται ἐπαγρύπνιση καί διαφώτιση τοῦ πιστοῦ λαοῦ μέ ὅλα τά μέσα πού διαθέτει ἡ Ἐκκλησία, καθότι βρίσκεται σέ πλήρη ἐξέλιξη μία συντονισμένη προσπάθεια νοθεύσεως τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος. Ἄλλωστε, ὅπως ἔχει ἐπισημανθεῖ, ὁ Ἀποκρυφισμός καί οἱ νεοφανεῖς αἱρέσεις δέν στοχεύουν τόσο στό νά ἐξέρχονται οἱ πιστοί ἀπό τήν Ἐκκλησία, ὅσο στό νά παραμένουν ἐντός Αὐτῆς μέ ἀλλοιωμένο τό Ὀρθόδοξο φρόνημα.

Ἡ Συνδιάσκεψη ἐγκρίνει ὁμοφώνως τά ὡς ἄνω Πορίσματα καί ἐξουσιοδοτεῖ τόν Πρόεδρο αὐτῆς νά τά ὑπογράψει.

Ὁ Πρόεδρος τῆς Συνδιασκέψεως

† Ὁ Γλυφάδας, Ἑλληνικοῦ, Βούλας, Βουλιαγμένης καί Βάρης Παῦλος

Οἱ Ἐντεταλμένοι τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν

Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, Μητροπολίτης Κυδωνίας

καί Ἀποκορώνου Δαμασκηνός

Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος Ἐμμανουήλ

Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, Ἀρχιεπίσκοπος Λύδδης Δημήτριος

Πατριαρχείου Ρωσίας, Ἡγούμενος Θεοφάνης Λουκιάνωφ

Πατριαρχείου Σερβίας Ἱερομόναχος Εὐσέβιος Mεάντζια

Πατριαρχείου Ρουμανίας, Καθηγητής Κυπριανός Στρέτζα

Πατριαρχείου Βουλγαρίας Μητροπολίτης Νευροκοπίου Σεραφείμ

Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, Πρωτοπρ. Δημήτριος Κωστόπουλος

Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Πρωτοπρ. Κυριακός Τσουρός

Ἐκκλησίας Πολωνίας, Πρωτοπρ. Ἀνδρέας Λέφτσακ

Ὁ φιλοξενῶν τήν Συνδιάσκεψη

Μητροπολίτης Κορίνθου Διονύσιος

Ὁ Πρόεδρος τῆς Συνδιασκέψεως

† Ὁ Γλυφάδας, Ἑλληνικοῦ, Βούλας, Βουλιαγμένης καί Βάρης Παῦλος

Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Γλυφάδας, Η άλλη όψη