Την Τρίτη, 12 Ιουλίου 2016, το Μόνιμο Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης, έκδωσε την απόφασή του για την αντιδικία μεταξύ της Κίνας και των Φιλιππίνων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η απόφαση των πέντε δικαστών, 501 σελίδων, που αναμενόταν με αγωνία από την διεθνή κοινότητα ήταν ομόφωνη υπέρ των Φιλιππίνων και κατέδειξε τις κινεζικές παραβιάσεις του Δίκαιου της Θάλασσας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Η Δημοκρατία των Φιλιππίνων κατέφυγε στο Δικαστήριο τον Ιανουάριο του 2013 και η απόφαση την ικανοποιεί στην πλειοψηφία των θεμάτων.
Η Κίνα πάντως αρνήθηκε από την αρχή την δικαιοδοσία του Δικαστηρίου και δεν συμμετείχε στις διαδικασίες. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η διακεκομμένη γραμμή της Κίνας (όπως δείχνει η κόκκινη γραμμή του παραπάνω χάρτη) είναι παράνομη και αυθαίρετη, και τα ιστορικά δικαιώματα που προβάλει η Κίνα δεν έχουν καμία ισχύ με βάση το διεθνές δίκαιο και τα νησιά Spratly δεν αποτελούν νησιά όπως αυτά ορίζονται από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Πιο συγκεκριμένα, η παράγραφος που ήταν καταπέλτης για την Κίνα αναφέρει:
«Το Δικαστήριο συμπέρανε ότι, το γεγονός ότι η Κίνα έχει ιστορικά δικαιώματα στις πλουτοπαραγωγικές πηγές των υδάτων της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, τέτοια δικαιώματα εξαφανίστηκαν μια και ήταν ασυμβίβαστο με την έννοια της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης όπως αυτή προβλέπεται από την Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας».
Αυτή την παράγραφο πρέπει, μελλοντικά, να την θυμόμαστε γιατί κάτι παρόμοιο προσπαθεί να προβάλει και η Τουρκία στο Αιγαίο.
Επιπλέον, το Δικαστήριο αναφέρθηκε στα επτά τεχνητά νησιά που δημιούργησε η Κίνα και τόνισε ότι τα νησιά αυτά δεν έχουν δικαιώματα και δεν καλύπτονται από το UNCLOS. Επίσης ανέφερε ότι το Άρθρο 121.3 του UNCLOS, που ορίζει τι ακριβώς είναι ένα νησί, απαιτεί να έχει μια «σταθερή κοινότητα ανθρώπων».
Το Δικαστήριο είχε, επίσης, μια εχθρική προς την Κίνα στάση σε σχέση με το γεγονός ότι στην απόφαση αναφέρει ότι « Η Κίνα έχει παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα των Φιλιππίνων στην αποκλειστική της οικονομική ζώνη με (α) την παρεμβολή στα δικαιώματά της στα θέματα αλιείας και εξερεύνησης πετρελαίου, (β) με την κατασκευή τεχνητών νησιών και (γ) με την αδιαφορία της να σταματήσει τους Κινέζους αλιείς από το να ψαρεύουν στην ΑΟΖ της.
Μόνο σε μια περίπτωση το Δικαστήριο δεν έλαβε απόφαση γιατί θεώρησε ότι δεν έχει τέτοιο δικαίωμα. Αυτό ήταν το θέμα των στρατιωτικών δραστηριοτήτων των δυο πλευρών το οποίο εξαιρείται από την δικαιοδοσία του UNCLOS.
Η κυβέρνηση της Κίνας, όπως αναμενόταν, ανακοίνωσε μετά την απόφαση ότι δεν την αναγνωρίζει μια και είχε δηλώσει από την αρχή της υπόθεσης ότι «ούτε θα την αποδεχτεί ούτε θα την αναγνωρίσει.

Η Στάση των Ηνωμένων Πολιτειών 
Αυτή η απόφαση θα δημιουργήσει μεγαλύτερες προστριβές ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ και θα είναι ένα καλό τεστ για την Ουάσιγκτον που πρέπει να δείξει την ικανότητά της να διατηρήσει τον ρόλο της στην ασφάλεια της Ασίας μπροστά αυξανόμενη δύναμη της Κίνας.
Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, δήλωσε ότι «ελπίζει και προσδοκά» τα δυο κράτη να σεβαστούν την απόφαση. Η απόφαση είναι νομικά δεσμευτική αλλά το Δικαστήριο διαθέτει μηχανισμούς που θα επιβάλλουν τις αποφάσεις του. Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι η απόφαση περιέχει τέσσερα βασικά σημεία.
 1. Την ακύρωση της διακεκομμένης γραμμής οριοθέτησης,
2. Τον καθορισμό ότι τα νησιά Spratly και ο ύφαλος Scarborough δικαιούνται μόνο 12 ναυτικά μίλια,
3. Η κατασκευή τεχνητών νήσων και η παράνομη αλίευση του κινεζικού αλιευτικού στόλου παραβίασε τα δικαιώματα των Φιλιππίνων και
4. Η αποξήρανση και εδαφική επέκταση καθώς και η δημιουργία στρατιωτικών εγκαταστάσεων στα νησιά Spratly καταστρέφουν το περιβάλλον.
Βέβαια, το Πεκίνο δεν είναι μόνο του στην απόρριψη αυτής της απόφασης. Κανένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν συμμορφώθηκε με τις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων σε θέματα Δίκαιου Θάλασσας. Όπως είναι γνωστόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν επικυρώσει το UNCLOS, και απέρριψαν μια απόφαση το 1986 του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που απαίτησε να πληρώσει αποζημιώσεις στη Νικαράγουα που της είχε βάλει νάρκες στα λιμάνια της.
Η Κίνα, σίγουρα, θα προσπαθήσει να ισχυροποιήσει τη θέση της με το να κτίσει μια νέα στρατιωτική βάση στο Scarborough Shoal, κάτι που το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον πιστεύει ότι θα είναι «στρατηγικά ανεπιθύμητο» για την Ουάσιγκτον και την Μανίλα, αλλά αδύνατον να αποτρέψουν.
 Η Κίνα δεν θα σταματήσει να διεκδικεί πάνω από το 80% της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, δηλαδή περίπου 3,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα βασισμένη στην έννοια του «ιστορικού δικαιώματος» αγνοώντας τα δικαιώματα του Βιετνάμ, της Ταιβάν, της Μαλαισίας, του Μπρουνέι και των Φιλιππίνων.

Ο Ρόλος των Υδρογονανθράκων 
Ο κύριος λόγος, βέβαια, για αυτή την μεγάλη διαμάχη των 6 κρατών δεν είναι τίποτε άλλο από την διαμάχη για τον πλούτο της ΑΟΖ σε υδρογονάνθρακες. Οι Κινέζοι υπέγραψαν το Δίκαιο της Θάλασσας και ανακήρυξαν ΑΟΖ γιατί είχαν αντιληφθεί, αρκετά νωρίς, τον τεράστιο ορυκτό πλούτο που υπήρχε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και αποφάσισε να αυξήσει παράνομα την ΑΟΖ της για να αποκτήσει το μεγαλύτερο ποσοστό των υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Σύμφωνα με την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ σε μια μελέτη που έγινε την περίοδο 1993/94 είχε υπολογιστεί ότι στην περιοχή υπήρχε περισσότερο φυσικό αέριο από πετρέλαιο.
Οι Αμερικανοί είχαν υπολογίσει, τότε, ότι το 70% των υδρογονανθράκων στην περιοχή ήταν φυσικό αέριο και ότι η Θάλασσα της Νότιας Κίνας περιλάμβανε 266 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Η κρατική κινέζικη εταιρία China National Offshore Oil (CNOOC) έχει υπολογίσει ότι η περιοχή διαθέτει 125 δις. βαρέλια πετρελαίου και 500 τρις. κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
Αλλά μια νέα αμερικανική μελέτη της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, που έγινε το 2010, δείχνει με πιθανότητα 95% να υπάρχουν, τουλάχιστον 750 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, με πιθανότητα 50% να υπάρχουν 2 τρις. βαρέλια και με μια πιθανότητα 5% να υπάρχουν πάνω από 5 τρις. βαρέλια πετρελαίου.
 Πάντως, η ήττα της Κίνας αποτελεί και ήττα της Τουρκίας που προσπαθεί, παραβιάζοντας το Δίκαιο της Θάλασσας, να αυξήσει την θαλάσσια περιοχή που θέλει να ελέγξει στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος και στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Όλα τα κράτη του κόσμου αγωνίζονται για την ΑΟΖ τους εκτός της δικής μου πατρίδας. Σίγουρα, ο Τάσσος Παπαδόπουλος θα μας κοιτά από ψηλά και θα ντρέπεται για τα χάλια μας.
Τα αδέλφια μας, οι Κύπριοι, μας άνοιξαν τα μάτια το 2004 αλλά εμείς, τέσσερις Πρωθυπουργούς αργότερα, συνεχίζουμε να περιφρονούμε την αξία της ΑΟΖ μας.

Η Απόφαση του Δικαστηρίου:
https://pca-cpa.org/wp-content/uploads/sites/175/2016/07/PH-CN-20160712-Press-Release-No-11-English.pdf

Πηγή: Μεγάλη ήττα της Κίνας για την ΑΟΖ στη θάλασσα της Νότιας Κίνας: Τι σημαίνει η απόφαση http://wp.me/p3kVLZ-ACK, Ινφογνώμων Πολιτικά

Ἐπιστολή τοῦ Ὁσίου Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτουπού ἐστάλη στόν π. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο τό 1969.

Ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τῇ 23ῃ Ἰανουαρίου 1969

Σεβαστέ πάτερ Χαράλαμπε 

Ἐπειδή βλέπω τόν μεγάλον σάλον πού γίνεται εἰς τήν Ἐκκλησίαν μας, ἐξ αἰτίας τῶν διαφόρων φιλενωτικῶν κινήσεων καί τῶν ἐπαφῶν τοῦ Πατριάρχου μετά τοῦ Πάπα, ἐπόνεσα καί ἐγώ σάν τέκνον Της καί ἐθεώρησα καλόν, ἐκτός ἀπό τίς προσευχές μου, νά στείλω καί ἕνα μικρό κομματάκι κλωστή (πού ἔχω σάν φτωχός μοναχός), διά νά χρησιμοποιηθῆ καί αὐτό, ἔστω καί γιά μία βελονιά, διά τό πολυκομματιασμένο φόρεμα τῆς Μητέρας μας. Πιστεύω ὅτι θά κάμετε ἀγάπην καί θά τό χρησιμοποιήσετε διά μέσου τοῦ θρησκευτικοῦ σας φύλλου. Σᾶς εὐχαριστῶ.

Θά ἤθελα νά ζητήσω συγγνώμην ἐν πρώτοις ἀπ' ὅλους, πού τολμῶ νά γράψω κάτι, ἐνῶ δέν εἶμαι οὔτε ἅγιος, οὔτε θεολόγος. Φαντάζομαι ὅτι θά μέ καταλάβουν ὅλοι, ὅτι τά γραφόμενά μου δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἕνας βαθύς μου πόνος διά τήν γραμμήν καί κοσμικήν ἀγάπην, δυστυχῶς, τοῦ πατέρα μας κ. Ἀθηναγόρα. Ὅπως φαίνεται, ἀγάπησε μίαν ἄλλην γυναίκα μοντέρνα, πού λέγεται Παπική Ἐκκλησία, διότι ἡ Ὀρθόδοξος Μητέρα μας δέν τοῦ κάμνει καμμίαν ἐντύπωσι, ἐπειδή εἶναι πολύ σεμνή. Αὐτή ἡ ἀγάπη, πού ἀκούσθηκε ἀπό τήν Πόλι, βρῆκε ἀπήχησι σέ πολλά  παιδιά του, πού τήν ζοῦν εἰς τάς πόλεις. Ἄλλωστε αὐτό εἶναι καί τό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας: ἡ οἰκογένεια νά χάση τό ἱερό νόημά της ἀπό τέτοιου εἴδους ἀγάπες, πού ὡς σκοπόν ἔχουν τήν διάλυσιν καί ὄχι τήν ἕνωσιν.

Μέ μία τέτοια περίπου κοσμική ἀγάπη καί ὁ Πατριάρχης μας φθάνει στή Ρώμη. Ἐνῶ θά ἔπρεπε νά δείξη ἀγάπη πρῶτα σέ μας τά παιδιά του καί στή Μητέρα μας Ἐκκλησία, αὐτός, δυστυχῶς, ἔστειλε τήν ἀγάπη του πολύ μακριά. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν νά ἀναπαύση μέν ὅλα τά κοσμικά παιδιά, πού ἀγαποῦν τόν κόσμον καί ἔχουν τήν κοσμικήν αὐτήν ἀγάπην, νά κατασκανδαλίση ὅμως ὅλους ἐμᾶς, τά τέκνα τῆς Ὀρθοδοξίας, μικρά καί μεγάλα, πού ἔχουν φόβο Θεοῦ.

Μετά λύπης μου, ἀπό ὅσους φιλενωτικούς ἔχω γνωρίσει, δέν εἶδα νά ἔχουν οὔτε ψίχα πνευματική οὔτε φλοιό. Ξέρουν, ὅμως, νά ὁμιλοῦν γιά ἀγάπη καί ἑνότητα, ἐνῶ οἱ ἴδιοι δέν εἶναι ἑνωμένοι μέ τόν Θεόν, διότι δέν Τόν ἔχουν ἀγαπήσει.

Θά ἤθελα νά παρακαλέσω θερμά ὅλους τούς φιλενωτικούς ἀδελφούς μας: Ἐπειδή τό θέμα τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι κάτι τό πνευματικόν καί ἀνάγκην ἔχουμε πνευματικῆς ἀγάπης, ἄς τό ἀφήσουμε σέ αὐτούς πού ἀγαπήσανε πολύ τόν Θεόν καί εἶναι θεολόγοι, σάν τούς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, καί ὄχι νομολόγοι, πού προσφέρανε καί προσφέρουν ὁλόκληρο τόν ἑαυτόν τους εἰς τήν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας (ἀντί μεγάλης λαμπάδας), τούς ὁποίους ἄναψε τό πῦρ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί ὄχι ὁ ἀναπτήρας τοῦ νεωκόρου. Ἄς γνωρίζωμεν ὅτι δέν ὑπάρχουν μόνον φυσικοί νόμοι, ἀλλά καί πνευματικοί. Ἑπομένως, ἡ μέλλουσα ὀργή τοῦ Θεοῦ δέν μπορεῖ νά ἀντιμετωπισθῆ μέ συνεταιρισμόν ἁμαρτωλῶν (διότι διπλήν ὀργήν θά λάβωμεν), ἀλλά μέ μετάνοιαν καί τήρησιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου.

Ἐπίσης, ἄς γνωρίσωμεν καλά ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας δέν ἔχει καμμίαν ἔλλειψιν. Η μόνη ἔλλειψις πού παρουσιάζεται, εἶναι ἡ ἔλλειψις σοβαρῶν Ἱεραρχῶν καί Ποιμένων μέ πατερικές ἀρχές. Εἶναι ὀλίγοι οἱ ἐκλεκτοί. Ὅμως, δέν εἶναι ἀνησυχητικόν. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί Αὐτός τήν κυβερνάει. Δέν εἶναι Ναός, πού χτίζεται ἀπό πέτρες, ἄμμο καί ἀσβέστη ἀπό εὐσεβεῖς καί καταστρέφεται μέ φωτιά βαρβάρων, ἀλλά εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. «Καί ὁ πεσῶν ἐπί τόν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται, ἐφ' ὄν δ' ἄν πέση λικμήσει αὐτόν» (Ματθ. καί 44-45). Ὁ Κύριος, ὅταν θά πρέπη, θά παρουσιάση τούς Μάρκους τούς Εὐγενικούς καί τούς Γρηγορίους Παλαμάδες, διά νά συγκεντρώσουν ὅλα τά κατασκανδαλισμένα ἀδέλφια μας, διά νά ὁμολογήσουν τήν Ὀρθόδοξον Πίστιν, νά στερεώσουν τήν Παράδοσιν καί νά δώσουν χαράν μεγάλην εἰς τήν Μητέρα μας.

Εἰς τούς καιρούς μας βλέπομεν ὅτι πολλά πιστά τέκνα τῆς Ἐκκλησίας μας, μοναχοί καί λαϊκοί, ἔχουν, δυστυχῶς, ἀποσχισθῆ ἀπό αὐτήν, ἐξ αἰτίας τῶν φιλενωτικῶν. Ἔχω τήν γνώμην ὅτι δέν εἶναι καθόλου καλόν νά ἀποχωριζώμεθα ἀπό τήν Ἐκκλησίαν κάθε φορᾶ πού θά πταίη ὁ Πατριάρχης. Ἀλλά ἀπό μέσα, κοντά στήν Μητέρα Ἐκκλησία ἔχει καθῆκον καί ὑποχρέωσι ὁ καθένας ν' ἀγωνίζεται μέ τόν τρόπον του. Τό νά διακόψη τό μνημόσυνον τοῦ Πατριάρχου, νά ἀποσχισθῆ καί νά δημιουργήση ἰδικήν του Ἐκκλησίαν καί νά ἐξακολουθῆ νά ὁμιλῆ ὑβρίζοντας τόν Πατριάρχην, αὐτό, νομίζω, εἶναι παράλογον.

Ἐάν διά τήν α ἤ τήν β λοξοδρόμησι τῶν κατά καιρούς Πατριαρχῶν χωριζώμεθα καί κάνωμε δικές μας Ἐκκλησίες - Θεός φυλάξει! - θά ξεπεράσωμε καί τούς Προτεστάντες ἀκόμη. Εὔκολα χωρίζει κανείς καί δύσκολα ἐπιστρέφει. Δυστυχῶς, ἔχουμε πολλές «ἐκκλησίες» στήν ἐποχή μας. Δημιουργήθηκαν εἴτε ἀπό μεγάλες ὁμάδες ἡ καί ἀπό ἕνα ἄτομο ἀκόμη. Ἐπειδή συνέβη στό καλύβι τῶν (ὁμιλῶ διά τά ἐν Ἁγίῳ Ὄρει συμβαίνοντα) νά ὑπάρχη καί ναός, ἐνόμισαν ὅτι μποροῦν νά κάνουν καί δική τους ἀνεξάρτητη Ἐκκλησία. Ἐάν οἱ φιλενωτικοί δίνουν τό πρῶτο πλῆγμα στήν Ἐκκλησία, αὐτοί, οἱ ἀνωτέρω, δίνουν τό δεύτερο. Ἄς εὐχηθοῦμε νά δώση ὁ Θεός τόν φωτισμόν Του σέ ὅλους μας καί εἰς τόν Πατριάρχην μας κ. Ἀθηναγόραν, διά νά γίνη πρῶτον ἡ ἕνωσις αὐτῶν τῶν «ἐκκλησιῶν», νά πραγματοποιηθῆ ἡ γαλήνη ἀνάμεσα στό σκανδαλισμένο ὀρθόδοξο πλήρωμα, ἡ εἰρήνη καί ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἀνατολικῶν Ἐκκλησιῶν καί κατόπιν ἄς γίνη σκέψις διά τήν ἕνωσιν μετά τῶν ἄλλων «Ὁμολογιῶν», ἐάν καί ἐφ' ὅσον εἰλικρινῶς ἐπιθυμοῦν νά ἀσπασθοῦν τό Ὀρθόδοξον Δόγμα.

Θά ἤθελα ἀκόμη νά εἰπῶ ὅτι ὑπάρχει καί μία τρίτη μερίδα μέσα εἰς τήν Ἐκκλησίαν μας. Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ἀδελφοί, πού παραμένουν μέν πιστά τέκνα Αὐτῆς, δέν ἔχουν ὅμως συμφωνίαν πνευματικήν ἀναμεταξύ τους. Ἀσχολοῦνται μέ τήν κριτικήν ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου καί ὄχι διά τό γενικώτερον καλόν τοῦ ἀγῶνος. Παρακολουθεῖ δέ ὁ ἕνας τόν ἄλλον (περισσότερον ἀπό τόν ἕαυτόν του) εἰς τό τί θά εἰπῆ ἤ τί θά γράψη, διά νά τόν κτυπήση κατόπιν ἀλύπητα. Ἐνῶ ὁ ἴδιος ἄν ἔλεγε ἤ ἔγραφε τό ἴδιο πράγμα, θά τό ὑπεστήριζε καί μέ πολλές μάλιστα μαρτυρίες τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Πατέρων. Τό κακό πού γίνεται εἶναι μεγάλο, διότι ἀφ' ἑνός μέν ἀδικεῖ τόν πλησίον του, ἀφ' ἑτέρου δέ καί τόν γκρεμίζει μπροστά στά μάτια τῶν ἄλλων πιστῶν. Πολλές φορές σπέρνει καί τήν ἀπιστία στίς ψυχές τῶν ἀδυνάτων, διότι τούς σκανδαλίζει. Δυστυχῶς, μερικοί ἀπό ἐμᾶς ἔχουμε παράλογες ἀπαιτήσεις ἀπό τούς ἄλλους. Θέλουμε οἱ ἄλλοι νά ἔχουν τόν ἴδιο μέ ἐμᾶς πνευματικόν χαρακτήρα. Ὅταν κάποιος ἄλλος δέν συμφωνῆ μέ τόν χαρακτήρα μας, δηλαδή ἤ εἶναι ὀλίγον ἐπιεικής ἤ ὀλίγον ὀξύς, ἀμέσως βγάζομε τό συμπέρασμα ὅτι δέν εἶναι πνευματικός ἄνθρωπος. Ὅλοι χρειάζονται εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Ὅλοι οἱ Πατέρες προσέφεραν τάς ὑπηρεσίας των εἰς Αὐτήν. Καί οἱ ἤπιοι χαρακτῆρες καί οἱ αὐστηροί. Ὅπως διά τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀπαραίτητα καί τά γλυκά καί τά ξινά καί τά πικρά ἀκόμη ραδίκια (τό καθένα ἔχει τίς δικές του οὐσίες καί βιταμίνες), ἔτσι καί διά τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλοι εἶναι ἀπαραίτητοι. Ὁ ἕνας συμπληρώνει τόν πνευματικόν χαρακτήρα τοῦ ἄλλου καί ὅλοι εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νά ἀνεχώμεθα ὄχι μόνον τόν πνευματικόν του χαρακτήρα, ἀλλά ἀκόμη καί τίς ἀδυναμίες, πού ἔχει σάν ἄνθρωπος.

Καί πάλιν ἔρχομαι νά ζητήσω εἰλικρινῶς συγγνώμην ἀπό ὅλους, διότι ἐτόλμησα νά γράψω. Ἐγώ εἶμαι ἕνας ἁπλός μοναχός καί τό ἔργον μου εἶναι νά προσπαθῶ, ὅσο μπορῶ, νά ἀπεκδύωμαι τόν παλαιόν ἄνθρωπον καί νά βοηθῶ τούς ἄλλους καί τήν Ἐκκλησίαν, μέσω τοῦ Θεοῦ διά τῆς προσευχῆς. Ἀλλ' ἐπειδή ἔφθασαν μέχρι τό ἐρημητήριό μου θλιβερές εἰδήσεις διά τήν Ἁγίαν Ὀρθοδοξίαν μας, ἐπόνεσα πολύ καί ἐθεώρησα καλό νά γράψω αὐτά πού ἔνοιωθα.

Ἄς εὐχηθοῦμε ὅλοι νά δώση ὁ Θεός τήν χάριν Του καί ὁ καθένας μας ἄς βοηθήση μέ τόν τρόπον του διά τήν δόξαν τῆς Ἐκκλησίας μας.

Μέ πολύν σεβασμόν πρός ὅλους

Παΐσιος μοναχός

Λόγοι παρακινητικοὶ συγγραφῆς τοῦ Βίου

1. Οὔτε δίκαιον εἶναι οὔτε συμφέρον κρίνεται ὁ φωτοειδὴς βίος τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν νὰ κρύπτεται καὶ νὰ μένῃ διὰ πάντα κεκρυμμένος ὑποκάτω εἰς τὸν μόδιον τῆς σιωπῆς. Δίκαιον δὲν εἶναι, διότι ὁ κυρίως καὶ καθ᾿ αὐτὸ μισθὸς καὶ πληρωμὴ τῆς ἀρετῆς δὲν εἶναι μάταια χρήματα, ἀλλ᾿ εὐφημία καὶ ἔπαινος· «μισθὸς ἀρετῆς ἔπαινος» ἔτζι ἀξιωματικῶς τὸ εἶπεν ἕνας παλαιὸς σοφός. Ὅθεν καὶ συμβαίνει νὰ ἀδικῶνται ἐκ τῆς σιωπῆς οἱ ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμψαντες μὲ τὸ νὰ ἀποστερῶνται ἀπὸ τὸν μισθόν τους, ὁποὺ εἶναι οἱ ἔπαινοι· καὶ ἐν ταὐτῷ ἐκ τῆς αὐτῆς σιωπῆς τῶν ἐπαίνων τὸ κοινὸν τῆς Ἐκκλησίας ζημιοῦται τὰ μέγιστα· ὅτι φυσικὰ τὰ καλὰ ἔργα κηρυττόμενα, φημιζόμενα, ἐκθειαζόμενα τὰς ψυχὰς τῶν ἀκουόντων θερμαίνουσι καὶ εἰς μίμησιν ἐδικήν τους αὐτοὺς διεγείρουσιν, ὡς ἐπαινετὰ καὶ ἄξια διηγήσεως παραδείγματα, ἡ ὁποία μίμησις ἐκ τῆς σιωπῆς ὁμολογουμένως δὲν γίνεται.

Ταῦτα καλῶς ἐπιστάμενοι, τό τε δίκαιον, λέγω, καὶ τὸ συμφέρον, οἱ ἐν τῷ Ἁγιωνύμῳ Ὄρει ὁσιώτατοι πατέρες, οἱ κατὰ Χριστὸν ἀδελφοὶ καὶ φίλτατοι καὶ οἰκειότατοι τοῦ ἐν μακαρίᾳ τῇ λήξει γενομένου ὁσιολογιωτάτου Νικοδήμου, τοῦ κοινοῦ διδασκάλου καὶ φωστῆρος γενομένου τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἐν τῇ καθ᾿ ἡμᾶς γενεᾷ, ἐπαρακάλεσαν τὸν διδάσκαλον κυρ-Ἀθανάσιον Πάριον εἰς τὴν Χίον ὄντα καὶ ἔγραψε βίον ἐγκωμιαστικὸν εἰς τὸν ὁσιολογιώτατον Νικόδημον. Ἀλλὰ μὲ τὸ νὰ μὴν εἶχεν συναναστροφὴν μὲ αὐτὸν δὲν ἐπέτυχε τοῦ σκοποῦ των. Ἐπαρακάλεσαν ἐδῶ τὸν διδάσκαλον κυρ-Χριστοφόρον, διὰ νὰ γράψῃ, ἀλλὰ τὰ γηρατεῖα τὸν ἐμπόδισαν. Καὶ βλέποντας ὅτι ἐπέρασαν τέσσαροι χρόνοι καὶ κανένας δὲν ἠθέλησεν νὰ συγγράψη, ἐπαρακινήθηκα ἐγὼ ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ γλυκυτάτου μου ἀδελφοῦ νὰ ἀλημονήσω τὴν ἀμάθειάν μου, ὁμοίως καὶ τὴν ἀσύντακτόν μου σύνταξιν, μὲ ἐλπίδαν ὅτι μετὰ ταῦτα νὰ τὰ βάλῃ κανένας προκομμένος εἰς καλὴν τάξιν.

Ἐπωφελής, ἀλλὰ καί ὀφειλομένη βιογραφία

2. Τὸ λοιπὸν ἐλᾶτε, ἀδελφοὶ φιλάδελφοι καὶ φιλάρετοι, ὅσοι εἶσθε ἐλεύθεροι ἀπὸ πάθη φθόνου ἢ μίσους, νὰ ἀκούσετε μὲ χαρὰν καὶ ἡδονὴν τὸν βίον καὶ πολιτείαν καὶ τοὺς κόπους ὁποὺ ἔκαμεν εἰς τὴν ζωήν του γράφοντας καὶ συνθέτοντας ἐκκλησιαστικὰ συγγράμματα πρὸς ὠφέλειαν ψυχῆς καὶ ἁπλῶς εἰς ὠφέλειαν Χριστιανῶν ὁ μακαρίτης Νικόδημος. Τὰ ὁποῖα βλέποντας ἐγώ, ὄντας παραδελφός του, καὶ μανθάνοντας ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἴδιον καὶ ἀπὸ ἄλλους φίλους, ὁποὺ ἐστάθηκαν γνώριμοί του ἀπὸ νεαρᾶς του ἡλικίας, κατέστρωσα καὶ ἐσηρείωσα ἐνταῦθα. Διατί, ἂν οἱ Ἕλληνες, ὁποὺ ἦτον δοσμένοι εἰς τὰ γήινα καὶ φθαρτά, ὅταν ἤθελαν ἀκούει κανένα ὑποκείμενον ὁποὺ ἔκαμε τίποτε ἀνδραγάθημα, κατασκευάζοντας κανένα ἀξιόλογον πρᾶγμα ἢ νικῶντας εἰς κανέναν πόλεμον, τὸν ἔσταινον μετὰ τὸν θάνατόν του οἱ συμπατριῶται του στήλας καὶ ἀγάλματα καὶ τὸν ἔκαναν ἐπαίνους καὶ ἐγκώμια μὲ φωνὰς στεντορείους τόσον, ὁπού, ἂν ἦτον τρόπος, καὶ μὲ μολύβι νὰ ἐσχημάτιζον τὰ γράμματα τῶν ἐπαίνων του, διὰ νὰ μένουν ἀνεξάληπτοι καὶ παντοτινοὶ αὐτοὶ οἱ ἔπαινοί του καὶ τὰ ἐγκώμια. Ἡμεῖς αὐτόν, ὁποὺ ἐστόλισε τὴν Ἐκκλησίαν μας μὲ τόσα βιβλία, ὁποὺ αἰῶνες ὁλάκαιροι ἀπέρασαν καὶ δὲν ἐστάθη ἄλλος νὰ συνθέσῃ καὶ νὰ φέρῃ εἰς τὸ μέσον τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅσα αὐτὸς ὁ μακαρίτης ἢ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐσύνθεσε ἢ συντεθειμένα ἀπὸ ἄλλους ἐδιώρθωσε, νὰ μὴ συγγράψωμεν τὰ συγγράμματά του καὶ νὰ μὴν ἀναφέρωμεν τοὺς κόπους του, ποῖος φρόνιμος ὢν καὶ ἐλεύθερος ἀπὸ πάθος φθόνου καὶ μίσους δὲν ἤθελε μᾶς κατηγορήσει; Καὶ νὰ εἰποῦμεν τὴν ἀλήθειαν, καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος Θεὸς δὲν ἤθελε μᾶς μωμήσηται; Διατὶ βλέπομεν καὶ ἀκούομεν ὅτι οὐ μόνον φίλοι, ἀλλὰ καὶ ἐχθροί, οὐ μόνον ὀλίγον γραμματισμένοι, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ πεπαιδευμένοι ἔχουν εἰς τὰ χέρια των τὰ βιβλία του καὶ τὰ μεταχειρίζονται, ὄχι μόνον εἰς στολισμόν τους, ἀλλὰ καὶ εἰς ὄφελος τῆς ψυχῆς των.

Βιογράφησις-διήγησις «φιλαλήθης καὶ ἀπροσπαθής»

3. Ταῦτα στοχαζόμενος καὶ ἐγὼ ἔγραψα τὰ ἐκείνου, ἀπὸ τὸ ὁποῖον γράψιμον ἐκεῖνος δὲν ἔχει κανένα ὄφελος κοντὰ εἰς τὸν Θεόν, παρὰ τὴν ὠφέλειαν ὁποὺ γίνεται ἐξ ἐκείνων του τῶν συγγραμμάτων, ὁ ὁποῖος Θεὸς ἐξεύρει τί καρπὸς γίνεται εἰς ἐκείνους ὁποὺ ἀπαθῶς τὰ ἀναγινώσκουσι καὶ μὲ καλὴν γνώμην καὶ διάθεσιν τὰ ὁλογυρίζουσιν εἰς τὰ χέρια των. Καθὼς καὶ ἐγὼ καρπωθεἰς ἀπὸ αὐτὰ τὰ συγγράμματα ἦλθα εἰς ταύτην τὴν γραφὴν καὶ διηγοῦμαι τὰ κατ᾿ αὐτὸν καταλεπτῶς ἐλεύθερος ὄντας, χάριτι θείᾳ, ἀπὸ κάθε πάθος τὸ πρὸς αὐτόν. Καὶ παρακαλῶ σας, ἅγιοι πατέρες μου καὶ ἀδελφοί, ἐφοδιάσατέ με μὲ τὴν εὐχήν σας, διὰ νὰ βιογραφήσω τὴν ζωὴν τοῦ ἐραστοῦ μου Νικοδήμου φιλαλήθως καὶ ἀπροσπαθῶς.

Καταγωγὴ καί ἀγωγὴ-παιδεία πολυτάλαντοι

4. Νάξος εἶναι μία νῆσος ἀπὸ τὰς καλουμένας Κυκλάδας, ὀνομαστὴ καὶ λαμπρὰ εἰς τοὺς παλαιοὺς καιροὺς τῶν Ἑλλήνων, καὶ μάλιστα ταύτην ἐκόσμησεν Ἰωσὴφ ὁ θαυμάσιος, ὁ Βρυέννιος, μὲ τὴν καλλίστην καὶ ὡραιοτάτην ἔκφρασιν καὶ περιγραφὴν τοῦ ἐν αὐτῆ παρατρέχοντος ποταμοῦ, ἐν εἴδει ἐπιστολῆς, εἰκοστῆς ἀριθμουμένης, πρός τινα φίλον του, ὑπὸ ἕνα Μητροπολίτην τελοῦσα ὁμοῦ μὲ τὴν παρακειμένην αὐτῆ Πάρον καὶ τὴν Ἀντί(πα)ρον. Εἰς αὐτὴν δὲ ταύτην ἐγεννήθη οὗτος ὁ ἀειθαλὴς βλαστὸς τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας κατὰ τὸ ͵αψμθ´ (1749) ἔτος τὸ κοσμοσωτήριον ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ φιλοθέους, Ἀντώνιον καὶ Ἀναστασίαν, καὶ διὰ τοῦ Ἀγγελικοῦ Σχήματος Ἀγάθην μετονομασθεῖσαν. Ὠνομάζετο δὲ καὶ αὐτὸς Νικόλαος ἀπὸ τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Mικρὸς δὲ ὄντας ἔμαθεν εἰς τὴν πατρίδα του, ἡ ὁποία καλεῖται Χώρα, ἀπὸ ἕναν ἱερέα τῆς γειτονίας αὐτοῦ τὰ κοινὰ γράμματα, ὅστις καὶ τὸν ἐσυλλειτουργοῦσε μὲν τὰς καθημερινάς. Μετὰ ταῦτα ἄρχισεν τὰ γραμματικὰ εἰς τὸν παπα-Χρύσανθον, τὸν ἀδελφὸν τοῦ νεωστὶ μαρτυρήσαντος ἱερομάρτυρος Κοσμᾶ, ὄντα καὶ αὐτὸν εἰς τὴν Ναξίαν. Καὶ ὅταν ἔφθασεν ὁ Νικόλαος τὸν 16(ον) χρόνον τῆς ἡλικίας αὐτοῦ, ἐφέρθη ἀπὸ τὸν πατέρα του εἰς τὴν Σμύρνην, καὶ τὸν ἐπῆγεν εἰς τὸν Διδάσκαλον τῆς Σμύρνης, τὸν κυρ-Ἱερόθεον, ὁ ὁποῖος τὸν ἔβαλεν εἰς τὸ κοινόβιον τοῦ σχολείου. Τίνα σπουδὴν καὶ ὁποίαν ἐπιμέλειαν ἔβαλεν ὁ εὐλογημένος Νικόλαος εἰς τὰ μαθήματα, νὰ τὸ παραστήσω ἐγὼ δὲν εἶναι χρεία. Ἀλλὰ κάθε γνωστικὸς ἀκούοντας ὅτι τέσσαρας χρόνους μόνον ἐστάθη εἰς τὸ σχολεῖον καὶ βλέποντας καθένας τὰ βιβλία του καταλαμβάνει καὶ τὴν προθυμίαν του καὶ τὴν ἀγχίνοιαν τοῦ νοός του, μὲ τὴν ὁποίαν τὸν ἐπλούτισεν ὁ Θεός, Τόσον, ὁποὺ ὅ,τι βιβλίον ἀνέγνωθε κάθε ἐπιστήμης ἢ λόγον ἤκουεν ἄξιον μαθήσεως, τὸν ἐσφράγιζεν εἰς τὸ κρανίον του τὸ ὁποῖον ἀληθινὰ ἦτον ὡσὰν ἕνα θησαυροφυλάκιον, καὶ εἰς καιρὸν τὸν ἁρμόζοντα τὸν ἐβλέπαμεν ὁποὺ τὰ ἐξεκένωνε. Καὶ κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον ἐπλήρωνε τὸ δαβιτικὸν ἐκεῖνο λόγιον, ὅτι τὸν καρπὸν αὐτοῦ ἔδιδεν ἐν καιρῷ αὐτοῦ καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσεται. Καὶ ἔτρεχαν ἀπὸ τὴν γλῶσσαν του, καθὼς βλέπεις ἕνα μελισσοκόφινον γεμᾶτον εἰς καιρὸν ὁποὺ εὑρίσκει τὴν νομήν του, ὁποὺ τρέχει ἀδιάκοπα. Ἔτζι καὶ αὐτὸς ὁ μακαρίτης, ὅταν ὡμιλοῦσε, ἤφερνε ταῖς μαρτυρίαις μὲ τοιοῦτον τρόπον, ὁποὺ σχεδὸν δὲν ἐπρόφθανεν ἡ γλῶσσα νὰ εἰπῇ ὅσα ὁ νοῦς ἐκατέβαζεν, τὰ ῥητὰ τῆς θείας Γραφῆς, τῶν Ἁγίων τὰς ἐξηγήσεις τε καὶ νοήματα, τοὺς θείους Κανόνας τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, Συνόδων τε καὶ Πατέρων, μὲ τὰς ἐκδόσεις τῆς τυπογραφίας καὶ μὲ τὰς σελίδας, τὰ δὲ χειρόγραφα τὸ καθένα ποῦ τὸ ἀπάντησε. Ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἀφέντες κατὰ τὸ παρὸν ἐπὶ τὸ προκείμενον ἐπανέλθωμεν.

«Ἦτον ἀπὸ ὅλους ἠγαπημένος»

5. Ὄντας δὲ εἰς τὸ σχολεῖον ὁ μακαρίτης δὲν ἦτον καθὼς μερικοὶ βάρος τοῦ σχολείου, ἀλλὰ ἦτον ἀπὸ ὅλους ἠγαπημένος, ἀπὸ διδασκάλους, ἀπὸ ἐπιτρόπους τοῦ σχολείου καὶ ἀπὸ τοὺς συμμαθητάς του. Καὶ μαρτυροῦσί μου τὸν λόγον τὰ γράμματα ὁποὺ τοῦ ἔστελναν οἱ μακαρῖται διδάσκαλοι, ὁ Ἱερόθεος καὶ μετ᾿ αὐτὸν ὁ Χρύσανθος, καὶ μάλιστα ὁ Ἱερόθεος τοῦ ἔγραφεν; Ἔλα, υἱέ μου, κἂν τώρα εἰς τὸ γῆρας μου, νὰ σὲ ἀφήσω μετὰ θάνατον εἰς τὸ σχολεῖον διδάσκαλον, ὅτι δὲν ἔχω ἄλλον ὡσὰν ἐσένα ὅμοιον εἰς τὴν προκοπήν». Οἱ δὲ μαθηταί, ἐκεῖ ὁποὺ ὡς ἄνθρωποι καὶ αὐτοί, ἐμπαθεῖς καὶ φιλόδοξοι, ἀκόλουθον ἦτον νὰ τὸν ζηλεύωσι καὶ τρόπον τινὰ νὰ τὸν φθονοῦσι, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ τὸν ἀγαποῦσαν ὡς ἀδελφὸν καὶ τὸν ἐτιμοῦσαν ὡς προκομμενέστερον ἀπὸ λόγου τους. Ἀκόλουθον, λέγω, ἦτον νὰ τὸν φθονήσουν, διότι τὸν ἔβλεπον, ἀφοῦ ἔπαιρνε τὸ μάθημα, ἐστέκετο εἰς ἕνα μέρος τοῦ σχολείου καὶ τὸ ἐθεωροῦσε κατὰ μόνας, καὶ μετὰ τοῦτο εὐθὺς ἔλεγε καὶ τὴν ἐξήγησιν, καί, καθὼς μᾶς ἔλεγεν ἀτός του, ὑπεράνω τῆς ὥρας δὲν ἐγίνετο ὁ κόπος του. Καὶ ἔλεγεν ὅτι εἶχε πεντέξι ὁσπίτια ἀρχοντικὰ καὶ εἰς αὐτὰ ἐμοίραζε τὴν ἐξήγησιν τοῦ μαθήματός του, εἰς τὸ τάδε ὁσπίτιον τὸ καὶ τὸ καὶ εἰς τὸ τάδε τὸ καὶ τό. Καὶ ἔπειτα ἐκοιμᾶτον ὅλην τὴν νύκτα κᾳὶ τὸ ταχύ, ὅταν ἐξυπνοῦσε, ἐσυλλογί ζουνταν καὶ τὰ ηὕρισκεν καὶ ἐπήγαινεν καὶ ἄλλαζε τὸ μάθημά του. Δὲν ἐφθονεῖτο, λέγω, διότι ἦτον εἰς ὅλους καλοϋπήκοος· ὁ ἕνας, «Νικόλαε, γράψε μου ἐτοῦτο», ὁ δὲ εὐθὺς μετὰ χαρᾶς τὸ ἔγραφεν· ὁ ἄλλος, «ἐξήγησόν μοι τοῦτο»» καὶ μὲ προθυμίαν ὄχι μόνον αὐτά, ἀλλὰ καὶ ἄλλα, ὁποὺ δὲν τὰ εἶχεν ὁ ἀδελφὸς εἰς τὸν νοῦν του, τὸν ἐσυμβούλευεν. Εἰς τὸν οἰκίσκον ὁποὺ ἦτον αὐτὸς ἦτον καὶ ἄλλοι δύο ἀδελφοὶ μαθηταί, καὶ ὁ ἕνας ἦλθεν ἐδῶ καὶ μᾶς ἔλεγεν· «ἐμεῖς ἐκαθήμεθα ὅλην τὴν νύκτα καὶ ἐμελετούσαμεν μὲ τὸν λύχνον, καὶ αὐτὸς κάποτε ἐξυπνοῦσε καὶ μᾶς ἔλεγεν: «κοιμηθῆτε, βρέ, νὰ ἀναπαυθῇ ὁ νοῦς σας, διὰ νὰ εὕρῃ τὸ μάθημα εὔκολα». Συνήθειαν εἴχασιν εἰς τὸ σχολεῖον καὶ ἐμαγείρευον οἱ μαθηταὶ ἀραδικῶς ὁ καθείς, καὶ ὅταν ἤρχετο ἡ ἀράδα τοῦ Νικολάου διὰ νὰ μαγειρεύσῃ, τοῦτο μόνον ἔκαμνε, ἔβανε τὴν ποδίαν εἰς τὴν μέσην του, τὰς δὲ ὑπηρεσίας τοῦ μαγειρείου τὰς ἐτελείωναν οἱ συμμαθηταί του, διὰ νὰ τὸν ἔχουν εὐπειθῆ εἰς τὰ ζητήματά τους.

Γνωριμία μετὰ Ἁγιορειτῶν-«Κολλυβάδων»

6. Κατὰ δὲ τὸ 1770 ἔτος ἦλθεν ἡ ἀρμάδα τῶν Ρώσων εἰς τὰ Δουκάνησα καὶ ἔκαψε τὴν ἀρμάδα τῶν Τούρκων εἰς τὸν Τζεσιμὲν καὶ διὰ τοῦτο ἐκάκισαν οἱ Τοῦρκοι καὶ ἔκοψαν πολλοὺς Χριστιανοὺς εἰς τὴν Σμύρνην καὶ εἰς ἄλλας πολιτείας. Τότες ὁ Νικόλαος ἔφυγεν ἀπὸ τὴν Σμύρνην καὶ ἐπῆγεν εἰς τὴν πατρίδα του καὶ ἐκεῖ τὸν ἐπῆρεν ὁ Παροναξίας συνοδίαν του. Καὶ ἐκεῖ ὄντας ἀνταμώθη μὲ πατέρας Ἁγιορείτας, μὲ τοὺς ἱερομονάχους, λέγω, Γρηγόριον καὶ Νήφωνα καὶ μἐ τὸν Γερο-Αρσένιον, ἄνδρας τῇ ἀληθείᾳ τοὺς πολλοὺς ὑπερέχοντας τῇ ἀρετῇ καὶ τῇ σεμνότητι, ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἱλκύσθη εἰς τὴν μοναδικὴν πολιτείαν καὶ ἐδιδάχθη ἀπ᾿ αὐτοὺς τὴν νοερὰν προσευχήν. Ἀπ᾿ αὐτοῦ, δὲν ἠξεύρω πότε, ἐπῆγεν εἰς τὴν Ὕδραν. Ἐκεῖ ηὗρε τὸν ἅγιον Κορίνθου κύριον Μακάριον, μὲ κάθε ἀρετὴν καὶ ἁγιωσύνην λάμποντα. Ηὗρε καὶ τὸν Γερο-Σίλβεστρον, τὸν ὑψίνουν καὶ πλατύνουν, τὸν Καισαρέα, τῷ μέλι τῆς ἡσυχίας καὶ θεωρίας τρεφόμενον, ἔξω ἀπὸ τὴν Ὕδραν, εἰς ἕναν στενότατον οἰκίσκον κεκλεισμένον, ἀπὸ τὸν ὁποῖον μάλιστα ἐκαρπώθη ὅλας τὰς ἀρετὰς τοῦ μονήρους βίου.

Ἁγιορείτης κοινοβιάτης Mοναχός

7. Εἰς δὲ τοὺς 1775 ἠθέλησε νὰ ἔλθῃ καὶ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Καταβαίνοντας δὲ εἰς τὸν αἰγιαλὸν ηὗρεν ἕνα καΐκι, ὁποὺ ἑτοιμάζετο νὰ κινήσῃ, Ἐρωτᾷ; «ποῦ, ἂν θέλη ὁ Θεός;» Οἱ δὲ εἶπον: «διὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος». Ὁ δὲ ἀκούσας τὸν λόγον τοῦτον, δοξάσας νοερῶς τὸν Θεόν, ὁποὺ ἐπλήρωσε τὸν πόθον του, μετὰ χαρᾶς τοὺς λέγει: «παρακαλῶ σας, πᾶρτε καὶ ἐμένα». Οἱ δὲ εἶπον: «ἂς εἶναι· σὲ παίρνομεν». Ὅμως, δὲν ἠξεύρω, ἢ ἀστόχησαν, ἢ ἐστοχάσθηκαν ὅτι δὲν ἔχει τὸν ναῦλον του, ὅταν ἐκίνησαν, δὲν τὸν εἶπαν, καὶ αὐτός, καθὼς εἶδεν τὸ καΐκι ὁποὺ ἔφυγεν, εὐθὺς βάνει φωναῖς καὶ κλαύματα καὶ ἐμβαίνει μέσα εἰς τὴν θάλασσαν περιπατῶντας διὰ νὰ τοὺς φθάσῃ. Οἱ δὲ ναῦται βλέποντας ὁποὺ δὲν ἐγύριζεν ὀπίσω, φοβηθέντες τὸν Θεὸν ἐγύρισαν καὶ τὸν ἐπῆραν. Καὶ μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἐκατευωδώθη εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ εἰς τὴν Mονὴν τοῦ Ἁγίου Διονυσίου. Αὐτοῦ ηὗρε τὸν Γερο-Χατζῆ-Μακάριον μὲ τὸν πατέρα του καὶ Χατζῆ-Ἀβράμιον καὶ ἄλλους ἀδελφοὺς ἀξίους εὐλαβείας καὶ προσκολληθεὶς μὲ αὐτοὺς ἔμεινεν εἰς αὐτὴν τὴν Μονήν. Ἦτον ὅμως προϊδεασμένος ἀπὸ τὸν Γερο-Σίλβεστρον διὰ τοὺς ἄνωθεν ἄνδρας. Μετὰ δὲ ἡμέρας τινὰς ἦλθεν καὶ ἕως ἐδῶ καὶ ἐγνωρισθήκαμεν. Οἱ δὲ Διονυσιᾶται βλέποντάς τον προκομμένον τὸν ἠγάπησαν καὶ τὸν ἐπαρακίνησαν νὰ γένῃ καλόγερος. Καὶ πεισθεὶς τῇ συμβουλῇ αὐτῶν τὸν ἔκαμε καλόγερον, ῥασοευχήν, ἕνας παπα-Ἰωσὴφ λεγόμενος. Καὶ οὕτω τὸν ἔβαλαν διαβαστὴν εἰς τὸ Καθολικὸν καὶ γραμματικὸν τοῦ Μοναστηρίου.

Ἀπαρχὴ συγγραφῆς: «Φιλοκαλία» (1777)

8. Εἰς δὲ τοὺς 1777 ἦλθεν ὁ ἅγιος Κορίνθου Μακάριος καὶ μετὰ τὴν προσκύνησιν τῶν ἱερῶν Mοναστηρίων ἦλθεν εἰς ταῖς Καρυαῖς καὶ ἐφιλοξενήθη εἰς τὸν Ἅγιον Ἀντώνιον ἀπὸ ἕναν συντοπίτην του Γερο-Δαβίδ. Καὶ ὄντας αὐτοῦ ἔκραξε καὶ τὸν Νικόδημον καὶ τὸν ἐπαρακάλεσεν νὰ θεωρήσῃ τὴν «Φιλοκαλίαν». Καὶ μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἄρχισεν ὁ εὐλογημένος -μὰ τί ἄρχισεν; ἀπορῶ, δὲν ἠξεύρω τί νὰ εἰπῶ νὰ εἰπῶ πνευματικοὺς ἀγῶνας ἢ ὑπερβολικοὺς κόπους τοῦ νοὸς καὶ τῆς σαρκός του; ὄχι μόνον αὐτὰ εἶναι, ὁποὺ εἶπα, ἀλλὰ καὶ ἄλλα, ὁποὺ δὲν φτάνει ὁ νοῦς μου νὰ τὰ στοχασθῆ -ἄρχισε, λέγω, ἀπὸ τὴν «Φιλοκαλίαν». Καὶ αὐτοῦ βλέπομεν τὸ ὡραιότατον Προοίμιον, τοὺς ἐν συνόψει μελισταγεῖς Βίους τῶν θεσπεσίων Πατέρων. Ὁμοίως ἐδιώρθωσε καὶ τὸν «Εὐεργετινὸν» καὶ μἐ κάλλιστον Προοίμιον ἐκαλλώπισε. Ἐδιώρθωσε καὶ ἐπλάτυνε τὸ πάγχρυσον πονημάτιον, τὸ «Περὶ τῆς θείας καὶ ἱερᾶς συνεχοῦς Μεταλήψεως», τὰ ὁποῖα τὰ ἐπῆρεν ὁ ἅγιος Κορίνθου καὶ τὰ ἐπῆγεν εἰς τὴν Σμύρνην, διὰ νὰ φροντίσῃ τὰ ἔξοδα τῆς τυπογραφίας. Καὶ ὁ Νικόδημος ἔμεινεν εἰς τὸ ὁσπίτιόν μας σχεδὸν ἕναν χρόνον καὶ ἀντέγραψε τὸ διὰ στίχων βιβλίον τοῦ Ἁγίου Μελετίου τοῦ Ὁμολογητοῦ, καὶ πάλιν ἐπῆγεν εἰς τὴν Mονὴν τοῦ Διονυσίου.

Ταξίδιον διὰ «Mπογδανίαν» (Ρουμανίαν) ματαιωθέν

9. Καὶ ἐκεῖ ὄντας ἤκουσε τὴν καλὴν φήμην τοῦ κοινοβιάρχου Παϊσίου Ῥώσου, ὁποὺ ἦτον εἰς τὴν Μπογδανίαν καὶ εἶχεν ὑπὲρ τοὺς χιλίους ἀδελφοὺς εἰς τὴν ἐπίσκεψίν του καὶ ὅτι τοὺς ἐδίδασκεν τὴν νοερὰν προσευχήν. Καὶ ἀγαπῶντας καὶ αὐτὸς αὐτὴν τὴν θείαν ἐργασίαν ἐμβῆκεν εἰς καράβιον, διὰ νὰ ὑπάγῃ εἰς ἀναζήτησιν τῆς φιλουμένης του θείας προσευχῆς. Καὶ ἀρμενίζοντας ἔξω ἀπὸ τὸν Ἄθωνα τοὺς ηὗρε φουρτούνα καὶ ἐκιδύνευσαν ἕως νὰ φθάσουν τὸν λιμένα τῆς Παναγίας εἰς τὴν Θάσον. Καὶ ἐκεῖ εὐγαίνοντας ἄλλαξε τοὺς σκοπούς του ἀπὸ τὴν φουρτούναν κατὰ τὸ φαινόμενον, τῇ δὲ ἀληθείᾳ νεῦσις Θεοῦ τὸν ἐγύρισε, διὰ νὰ ἐπιχειρισθῇ τὸ μέγα τοῦτο καλὸν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.

Ἐρημίτης-ἡσυχαστὴς ὡς «καυγιώτης»

10. Καὶ ἐρχόμενος ἀπὸ τὴν Θάσον πλέον δὲν ὑπῆγε εἰς τὴν τοῦ Διονυσίου, ἀλλ᾿ ἔμεινεν μερικὸν καιρὸν μετἐμᾶς. Ἔπειτα ἐνοικίασε καύγια εἰς τὸν «Ἅγιον Ἀθανάσιον» ἐδῶ εἰς τὴν γειτονίαν μας, καὶ παίρνοντας τὸ ψωμίον ἀποτεμᾶς ἡσύχαζεν ἐκεῖ καὶ ἐργαζόμενος τὴν καλλιγραφίαν εὔγανε τὰ ἔξοδά του. Αὐτοῦ ἐμελούργησε τὰ γλυκύτατα καὶ ἁρμόζοντα εἰς τοιούτους Πατέρας Ἰδιόμελα καὶ Προσόμοια, Ἀθανάσιον, λέγω, καὶ Κύριλλον.

Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ Γερο-Ἀρσένιος ὁ Mοραΐτης καὶ ἐκατοίκησεν εἰς τὸ Κυριακὸν τῆς Σκήτης τοῦ Παντοκράτορος. Τοῦτον ἰδὼν καὶ ἠξεύροντάς τον ἀπὸ τὴν Ναξίαν ἄνδρα εὐλαβῆ καὶ ἐνάρετον καὶ εἴδησιν ἔχοντα τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἐπροσκολλήθη μεταυτὸν καὶ ἔγινεν ὑποτακτικός του. Καὶ μὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἔστησεν ὁ ἀοίδιμος τὴν παλαίστραν τῶν ἀσκητικῶν του ἀγώνων εἰς τὴν Σκήτην τοῦ Παντοκράτορος, πλὴν συχνὰ ἤρχετο καὶ πρὸς ἡμᾶς. Καὶ αὐτοῦ ἀληθινὰ εὑρίσκοντας τὴν ἐκ πολλοῦ ποθουμένην του ἡσυχίαν ἐδόθη ὅλως διόλου καὶ ἡμέρας καὶ νύκτας εἰς τὴν μελέτην τῶν θείων Γραφῶν καὶ εἰς τοὺς λόγους τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὁποὺ εἶναι οἱ θεόσοφοι ἐξηγηταὶ αὐτῶν τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν. Καὶ κατὰ ἀλήθειαν ἔλεγε καὶ αὐτὸς μὲ τὸν Δαβίδ: «ἀγαλλιάσομαι καὶ ἐγὼ ἐπὶ τὰ λόγιά Σου ὡς ὁ εὑρίσκων σκῦλα πολλά» ὅτι ὃν τρόπον, λέγει, ἐκεῖνος ὁ στρατιώτης ὁποὺ εὕρῃ κούρση καὶ λάφυρα πολλὰ σκιρτᾷ καὶ ἀγάλλεται δι᾿ αὐτά, τοιούτης λογῆς καὶ πολὺ περισσότερον ἀκόμα ἐγώ, Κύριε, ἀγάλλομαι καὶ εὐφραίνομαι ἀπὸ τὴν ἀνάγνωσιν καὶ κατατρύφησιν τῶν θείων Σου λογίων, διατὶ μοῦ φωτίζουν τὸν νοῦν καὶ διατὶ μοῦ πλουτίζουν τὴν ψυχὴν μἐ τὸν θησαυρὸν τῶν θεϊκῶν γνώσεων. Καὶ πρεπόντως ὁ Mωυσῆς μέγας γενόμενος ἀφῆκε τὴν Αἴγυπτον καὶ περνῶντας εἰς τὴν γῆν Μαδιάμ, ἐκεῖ εἰς τὸ ὄρος Χωρήβ, ἠξιώθη τῆς ἐν βάτῳ θεοφανείας καὶ συνομιλίας μετὰ τοῦ ἀοράτου Θεοῦ. Ὁ Νικόδημος τὴν κοσμικὴν Αἴγυπτον, ἤτοι τὴν κοσμικὴν καὶ ἐμπαθῆ ζωήν, φυγὼν καὶ εἰς τὸ ὄρος ἀναβὰς τὸ αἰσθητόν τε καὶ νοητὸν τῆς θεωρίας, ἠξιώθη νὰ ἰδῇ τὸν Θεόν, ὡς δυνατὸν ἰδεῖν, προκαθαρθεὶς διὰ τῆς θείας καὶ θεοποιοῦ ἡσυχίας καὶ διὰ τῶν σκληροτάτων νηστειῶν καὶ τῶν ἀρρεμβάστων προσευχῶν. Καὶ φωτισθεὶς τὸν νοῦν ἐκ τῆς φωτολαμποῦς θεωρίας τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν καὶ οὗτος ἐγένετο μέγας, τοῦτ᾿ ἔστι ὁ μέγας διδάσκαλος τοῦ χριστιανικοῦ πληρώματος, μέγας φωστὴρ ἐν τῷ νοητῷ στερεώματι τῆς Ἐκκλησίας καὶ μέγας ἀντίπαλος ὅλων τῶν κακοδόξων. Καὶ βεβαιώνουσι ταῦτα πάντα τὰ συγγράμματα, τὰ ὁποῖα μἐ μυρίους κόπους καὶ ἱδρῶτας καὶ ἀγρυπνίας συνέγραψεν καὶ κατεπλούτισε τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.

Εἰς τὴν Σκυροπούλαν (1777-78)

11. Ὁ δὲ Ἀρσένιος μετὰ τὸ κτίσιμον τῆς καλύβης ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ ἐμετοίκησεν εἰς τὴν Σκυροπούλαν καὶ ὡς ὑποτακτικὸς τὸν ἠκολούθησεν καὶ ὁ Νικόδημος καὶ ἐκάθησεν ἕνα χρόνον. Αὐτοῦ ἐσύνθεσε καὶ τὸ Συμβουλευτικὸν εἰς τὸν ἐξάδελφόν του κύριον Ἱερόθεον, ὄντα τότε Εὐρίπου.

Εἰς τὴν ἔρημον τῆς Καψάλας (1778)

12. Εἰς τοὺς 1778 ἦλθε πάλιν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ ἐρχόμενος ἐδῶ τὸν ἔκαμεν ὁ Γέροντάς μας μεγαλόσχημον. Καὶ περνῶντας ὀλίγος καιρὸς ἀγόρασε τὴν καλύβην ὁποὺ εἶναι ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ, εἰς τὸ ῥαχώνι, ὁποὺ ὀνομάζεται τοῦ Θεωνᾶ. Καὶ ἀπερνῶντας κανένας χρόνος ἦλθεν ἕνας ἀγαπητός του συμπατριώτης, Ἰωάννης ὀνομαζόμενος, καὶ διὰ τοῦ Ἀγγελικοῦ Σχήματος ὠνομάσθη Ἱερόθεος, καὶ ἔγινεν ὑποτακτικός του, ὁ ὁποῖος τὸν ὑπηρέτησε ἕξι ἢ ἑπτὰ χρόνους. Αὐτοῦ δὲ ὄντας ἀπὸ τὰ μελισταγῆ λόγια τοῦ στόματός του ἐσυνάχθησαν πολλοὶ ἀδελφοὶ καὶ ἐκατοίκησαν εἰς τὰς καλύβας ὁποὺ εὑρίσκονται ἐκεῖ τριγύρω, διὰ νὰ τὸν βλέπουν καὶ νὰ φωτίζωνται ἀπὸ τὰς πνευματικάς του νουθεσίας.

Τὰ πρῶτα γνωστὰ Συγγράμματα

13. Εἰς τοὺς 1784 ἦλθε τὸ ὕστερον ὁ ἅγιος Κορίνθου καὶ πάλιν ἐδιώρθωσε καὶ ἐκαλλώπισε τὸ βιβλίον τοῦ Ἁγίου Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου· ἐσύνθεσε τὸ πρῶτον «Ἐξομολογητάριον»· ἐσύναξε καὶ ἐκαλλώπισε καὶ κατὰ μέρος ἐμελούργησεν τὸ ἱερὸν «Θεοτοκάριον». Ὁμοίως ἐκαλλώπισεν τὸ βιβλίον τοῦ «Ἀοράτου Πολέμου» ἢ μᾶλλον εἰπεῖν ἐσύνθεσε καὶ ἐκεφαλοπόνησεν. Ὁμοίως ἐκαλλώπισε καὶ τὸ «τῶν Νέων Μαρτύρων» καὶ τὰ «Πνευματικὰ Γυμνάσματα».

«Ἐχάθη, φεῦ καὶ ἀλλοίμονον»!

14. Εἰς αὐτὸν τὸν καιρὸν παρακαλεῖται ἀπὸ τὸν διδάσκαλον κυρ-Ἀθανάσιον τὸν Πάριον, ὄντα τότε εἰς τὴν Θεσσαλονίκην, νὰ κάμῃ τὸν κόπον διὰ νὰ συνάξῃ τὰ Ἅπαντα τοῦ θείου Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ νὰ τὰ καλλωπίσῃ καθὼς στοχάζεται. Τὴν ὁποίαν παρακάλεσιν μετὰ χαρᾶς τὴν ἐδέχθη, μάλιστα δὲ διὰ τὴν ἀγάπην ὁποὺ εἶχεν εἰς τὸν Ἅγιον Γρηγόριον. Τὸ ἐκαλλώπισε, λέγω, καὶ τὸ ἐστόλισε καὶ εἰς τὴν Εὐγέναν (-Βιέννην) ἐστάλθη διὰ νὰ τυπωθῇ. Ἀλλὰ εἰς μάτην ἔγιναν οἱ τόσοι κόποι τοῦ Νικοδήμου. Διότι ἐκεῖ ὄντας εἰς τὴν τυπογραφίαν ἐξ ἁμαρτιῶν τοῦ Γένους μας ἐκαταδικάσθη ἀπὸ τὴν βασιλείαν ὁ τυπογράφος καὶ τὸ ἐργαστήριόν του νὰ ἀφανισθοῦν, διατὶ ἐτύπωσεν ἕνα συμβουλευτικὸν εἰς τοὺς Χριστιανούς, ὁποὺ εὑρίσκονται εἰς τὴν ἐπικράτειαν τῶν Τούρκων, νὰ ἀποστατήσουν· καὶ ὀνειδισθεὶς ἀπὸ τοὺς Τούρκους ὁ βασιλεὺς τῆς Εὐγένας ἔκαμε ἐτούτην τὴν καταδίκην. Ἐχάθη, φεῦ καὶ ἀλλοίμονον, ἀπὸ τὴν ἀμέλειαν τῶν ἐπιστατῶν τὸ τοιοῦτον πάγκαλον βιβλίον! Τὸ δὲ συμβουλευτικὸν ἦτον τοῦ καταραμένου Mπονεπάρτου.

Ὁ μέγας ἆθλος τοῦ «Πηδαλίου»

15. Μετὰ τὴν τελείωσιν τοῦ βιβλίου τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου ἦλθεν ὁ διδάσκαλος παπα-Ἀγάπιος ἀπὸ τὸν Μορέαν, ἤφερε καὶ τὸ νεοτύπωτον Κανονικόν του. Καὶ βλέποντας τὸ ἰδικόν μας χειρόγραφον ἐξηγημένον παρὰ τοῦ μακαρίτου παπα-Διονυσίου Πιπεριώτου ἐπαρακινήθη νὰ τὸ τυπώσῃ καὶ αὐτοῦ. Καὶ οὕτω συμφωνήσας μὲ τὸν Νικόδημον ἄρχισαν τὴν ἐξήγησιν, ὄχι ὅμως ἡσύχως καὶ μὲ ἄνεσιν, ἀλλὰ μὲ βίαν, διὰ νὰ προφθάσουν τὸν Παναγιώτατον κυρ-Προκόπιον εἰς τὸν Θρόνον, διὰ νὰ πάρουν εὐκόλως τὴν ἄδειαν τῆς τυπώσεως. Καὶ εὐθὺς ἐσύναξαν τρεῖς καὶ τεσσάρους καλλιγράφους εἰς τὸ Κυριακὸν καὶ ὁ Ἀγάπιος μὲ τὸν Ἱερόθεον ἐφρόντιζον βιβλία καὶ τὰ πρὸς ζωοτροφίαν τους, ὁ δὲ Νικόδημος ἐκατέβη εἰς τὴν Καλύβην τοῦ Γερο-Λουκᾶ διὰ τὸ ἐγγύτερον. Καὶ ὄντως θαῦμα ἦτον νὰ τὸν βλέπῃ τινὰς τὸν εὐλογημένον ὁποὺ ἐκάθητο εἰς τὸ σκαμνίον καὶ τριγύρου του εἶχεν τὰ βιβλία, ἄλλα ἀνοικτὰ καὶ ἄλλα κλεισμένα, καὶ μὲ τὸ κονδύλιον εἰς τὴν δεξιὰν ἐθεωροῦσε πότε τὸ ἕνα καὶ πότε τὸ ἄλλο. Ἐσυντάχθη μὲ ὑπερβολικοὺς κόπους καὶ ἱδρῶτας, ἐγράφη ἀπὸ τοὺς καλλιγράφους, τὸ ἐπῆρεν ὁ Ἀγάπιος, πηγαίνει εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν. Ἀλλ᾿ ἡ κακὴ τύχη ἐπρόφθασε καὶ εὔγαλε τὸν Προκόπιον ἀπὸ τὸν πατριαρχικὸν Θρόνον καὶ ἐμβαίνει ὁ κυρ-Νεόφυτος. Παρρησιάζεται εἰς αὐτὸν καὶ εἰς τὴν Σύνοδον ὁ Ἀγάπιος. Ἔκρινεν ἡ Σύνοδος νὰ θεωρηθῇ τὸ βιβλίον ἀπὸ τὸν διδάσκαλον κυρ-Δωρόθεον, τὸ ἐδέχθη ὁ Δωρόθεος, ἀλλὰ μὲ ἀμέλειαν. Προσμένει ὁ Ἀγάπιος ἕναν χρόνον παρακαλῶντας καὶ παρακινῶντας, τίποτας δὲν ἐκατώρθωσε μὲ τὸν Δωρόθεον, καταφρόνεσαις μόνον πολλαῖς ἤκουσε. Τέλος πάντων ἐβαρέθηκε καὶ ἀφήνει τὸ βιβλίον καὶ πηγαίνει εἰς τὸν Μορέαν καὶ ἀπ᾿ ἐκεῖ στέλνει γράμμα εἰς τὸν Νικόδημον καὶ τοῦ φανερώνει τὰ πάντα καὶ ὅτι αὐτὸς παραιτεῖται καὶ ὅ,τι θέλει ἂς κάμῃ τὸ βιβλίον του. Αὐτὸ τὸ γράμμα τὸν ηὗρεν εἰς ἀχαμνὴν κατάστασιν, διατὶ αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἦλθε γράμμα ἀπὸ τὸν κυρ-Νάνον ὅτι ἐχάθη τὸ βιβλίον τοῦ Παλαμᾶ, καὶ τόσον ἐλυπήθη, ὁποὺ δὲν ἠμπόρεσε νὰ σταθῇ εἰς τὴν Καλύβην του μίαν ὥραν. Κλαίων καὶ ὀδυρόμενος ἦλθεν εἰς τὸ κελλίον μας καὶ ἐκάθησεν δύο μῆνας. Ἔπειτα ἐκοινοβίασεν μὲ τὸν Γερο-Σίλβεστρον τὸν Καισαρέα ὄντα τότε ἐδῶ εἰς τὴν γειτονίαν μας καὶ ἔχοντας Κελλίον Παντοκρατορινόν, τὸν Ἅγιον Βασίλειον. Ἀπ᾿ αὐτοῦ ἔγραψεν εἰς τὸν Ἅγιον Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως κυρ-Νεόφυτον καὶ αὐτὸς ἐκύρωσε τὸ βιβλίον καὶ τὸ ἔστειλεν εἰς τὴν Χίον, εἰς τὸν Ἅγιον Κορίνθου Μακάριον, καὶ τὸ ἤφερεν αὐτὸς ἐδῶ. Καὶ διὰ σκέψεως ἀκριβοῦς καὶ συμβουλῆς τινῶν ἀδελφῶν ἔγινεν ὁ ἔρανος τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων καὶ ἐστάλθη εἰς Mπουγδανίαν ἐξ ἁπλότητος πρὸς τὸν κυρ-Θεοδώρητον τὸν ψευδάδελφον. Καὶ αὐτὸς τυπώνοντάς το ἔδειξεν τὴν δολιότητά του, καθὼς φαίνονται αἱ προσθῆκαι του εἰς τὸ Πηδάλιον. Καὶ τόσον ἐλυπήθη ὁ μακαρίτης, ὁποὺ τὸ εἶχε κάλλιον, καθὼς μᾶς ἔλεγεν πολλαῖς φοραῖς, νὰ τὸν ἐκτυποῦσε εἰς τὴν καρδίαν μὲ τὴν μάχαιραν πάρεξ νὰ προσθέσῃ ἢ νὰ ἀφαιρέσῃ τι εἰς τὸ βιβλίον του.

Ἰσόβιος νηστευτὴς-ξηροφάγος!

16. Αὐτοῦ εἰς τὸν Ἅγιον Βασίλειον ἐσύνθεσε τὴν «Χρηστοήθειαν», ἐδιώρθωσε καὶ ἐκαλλώπισε τὰ «ᾈσματικὰ Ἐγκώμια τοῦ Ἐπιταφίου». Μετὰ παρέλευσιν καιροῦ βλέποντας τὸν ὑποτακτικὸν τοῦ Γερο-Σιλβέστρου ὅτι τὸν βαρύνεται, ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν καὶ ἐπῆγεν εἰς τὴν Mονὴν τοῦ Παντοκράτορος. Ἐπειδὴ δὲ τὸ δίκαιον εἶναι νὰ λέγωμεν τὴν ἀλήθειαν, μὲ τοὺς ἐδικούς του ἔχοντας θάρρος εὔγαινεν εἰς τὴν ἀδιακρισίαν ἀπὸ τὴν ἁπλότητά του. Καὶ καθίσας εἰς τὸ Mοναστήριον κανέναν χρόνον, πάλιν ὁ ἔρως τῆς ἡσυχίας τὸν εὔγαλεν ἔξω καὶ ἦλθεν καὶ ἀγόρασεν τὴν Καλύβην ὁποὺ εἶναι ἀντικρὺς τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, καὶ παίρνοντας τὸ ψωμίον του ἀποτεμᾶς ἡσύχαζεν ἐκεῖ. Ἡ δὲ ἄλλη του ζωοτροφία ἦτον ποτὲ μὲν ρύζιον νερόβραστον, ποτὲ δὲ νερόμελον, τὸν δὲ περισσότερον καιρὸν ἐλαίας καὶ μουσκεμένα κουκκία ἦτον τὸ προσφάγιόν του, καὶ ὅποτε τὸν ἐτύχαιναν ὀψάρια, τὰ ἔδιδε κανενὸς γειτόνου του καὶ τὰ ἐμαγείρευεν καὶ τὰ ἔτρωγαν μαζί. Ὁμοίως καὶ οἱ γειτόνοι του ἠξεύροντας ὅτι δὲν μαγειρεύει πολλαῖς φοραῖς τοῦ ἐπήγαιναν μαγείρευμα. Ἤρχετον καὶ εἰς ἡμᾶς συχνὰ καὶ κάποτε μετὰ τὸν χαιρετισμὸν μᾶς ἔλεγεν: «Ἀπόκαμα, βρὲ Γερο-Ανανία». Καὶ ὅταν ἐκαθήμεθα εἰς τὴν τράπεζαν, εἰ μὲν καὶ ἐσιωπούσαμεν, ἔτρωγεν, ὡσὰν νηστικὸς ὁποὺ ἦτον, εἰ δὲ καὶ ἐρωτούσαμεν τίποτας, ἀρχίζοντας νὰ λέγῃ ἀπὸ τὸ λέγειν ἀλησμονοῦσε τὴν πεῖναν, ὥστε ὁποὺ πολλαῖς φοραῖς τὸν ἐπρόσταζεν ὁ μακαρίτης Γέροντάς μας νὰ σιωπήσῃ διὰ νὰ φάγῃ. Ἀλλὰ καὶ μὲ τόσην κακοπάθειαν, ὅμως ἦτον κοκκινοπρόσωπος καὶ παχύς, ὡσὰν νὰ ἐξεφάντωνε καθημερινῶς.

Ἡ ἐρημο-Καψάλα... μέγας ἄμβων!

17. Εἰς αὐτὴν τὴν Καλύβην ἦλθεν εἰς τοὺς 1794. Αὐτοῦ ἐδιώρθωσε καὶ ἐκαλλώπισε τὸ «Εὐχολόγιον»» αὐτοῦ ἐσύνθεσε τὴν «Χριστοήθειαν» τὸ δεύτερον «Ἐξομολογητάριον», τὰς 14 Ἐπιστολὰς τοῦ Παύλου», τὰς «7 Καθολικάς», τὸ «Ψαλτήριον Εὐθυμίου τοῦ Ζυγαδινοῦ»· ἐμετάφρασε καὶ τὸ ἐπλάτυνε πλουτίζοντας αὐτὸ σχεδὸν μὲ ὅλας τὰς ἐξηγήσεις τῶν Ἁγίων Πατέρων ὁμοίως καὶ τὰς «Ἐννέα Ὠδὰς» τῶν θείων Προφητῶν, τὸ ὁποῖον ὠνόμασε «Κῆπον Χαρίτων»· ἐκαλλώπισε καὶ τὸ «τοῦ Βαρσανουφίου».

Οἱ πειρασμοί τῶν δαιμόνων

18. Καὶ μὴν νομίσητε ὅτι χωρὶς φθόνους καὶ πειρασμοὺς τῶν νοητῶν καὶ αἰσθητῶν ἐχθρῶν τὰ ἐκατώρθωσεν αὐτά, ἀλλὰ καὶ μὲ πολλούς. Καὶ περὶ μὲν τῶν αἰσθητῶν τοὺς πέμπομεν εἰς τὸν βυθὸν τῆς ἀλησμονησίας καὶ τοὺς ἐνεργήσαντας εἰς τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, καθὼς ἔκανε καὶ ἐκεῖνος ὁ μακαρίτης. Οὗτος ὁ εὐλογημένος Νικόδημος εἰς τὴν ἀρχὴν ὁποὺ ἦλθεν ἦτον τόσον δειλός, ὁποὺ εἰς τὴν κέλλαν ὁποὺ τὸν ἐβάναμεν νὰ κοιμηθῇ, ἄφηνε τὴν πόρταν ἀνοικτήν, διὰ νὰ παρηγορῆται, καθὼς ἐνόμιζεν, ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ ὅταν ὑπῆγεν εἰς τὴν ἡσυχίαν, τόσον ἀνδρειώθη, ὁπού, ὅταν ἀγρυπνοῦσεν καὶ ἔγραφεν, οἱ δαίμονες ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρον τοῦ κελλίου του ἐψιθύριζον καὶ αὐτὸς ἔγραφεν, χωρὶς νὰ δειλιάσῃ ποτέ του, κάποτε δὲ ἐγελοῦσε καὶ αὐτὸς εἰς τὰ καμώματά των. Εἰς τὴν Σκυροπούλαν ὅταν ἔμεινε μόνος του μίαν νύκτα, ὕστερον ἀπὸ τὰ ψιθυρίσματα τοῦ ἔκαμαν ἕναν κρότον, ὁποὺ ἐνόμισεν ὅτι ἐγκρεμνίσθη ἕνας τοῖχος, ὁποὺ ἦτον ἔξω ἀπὸ τὸ κελλίον του, καὶ τὸ ταχὺ τὸν ηὗρε γερόν. Καὶ ἐδῶ εἰς ταῖς Καλύβαις ὁποὺ ἦτον ὁμοίως τὸν ἐπείραζαν ψιθυρίζοντας καὶ ἐπιμελήθη νὰ ἀκούσῃ τίποτα καὶ δὲν ἤκουσε. Mίαν μόνην φορὰν ἤκουσεν «αὐτὸς ὁ γράψας». Κάποτε ἐκτυποῦσαν καὶ τὴν μπόρταν τοῦ κελλίου του καὶ πάντοτε ἀπὸ δύο φορὲς μόνον ἐκτυποῦσαν. Ὅταν δὲ ἐξηγοῦσεν τὸν τριακοστὸν τέταρτον Ψαλμόν, εἰς τὸν (6ον) στίχον του: «γενηθήτω ἡ ὁδὸς αὐτῶν σκότος καὶ ὀλίσθημα, καὶ ἄγγελος Κυρίου καταδιώκων αὐτούς», τοῦ ἔκαμαν τόσον κρότον, ὁποὺ τοῦ ἐφάνη ὅτι ἐπέρασεν ἀπὸ τὴν Καλύβην του ἕνα μεγάλο στράτευμα μὲ βίαν πολλὴν καὶ ὅτι ἐγκρεμνίσθη ἕνα πεζούλι, ὁποὺ ἦτον ἐκεῖ σιμά.

Μεγάλη ἀδυναμία-ἐξάντλησις (1805)

19. Εἰς δὲ τοὺς 1805 καὶ 57* τῆς ζωῆς του, αὐτὸς ὁ εὔρωστος καὶ ἀμέριμνος διὰ τὴν ζωοτροφίαν του, αὐτὸς ὁποὺ δὲν ἐφρόντιζε ἕως τότε διὰ μαγείρευμα, ἀλλὰ ἀπερνοῦσε ὡς ηὕρισκεν, αὐτὸς ὁποὺ ἐθρέφετον καὶ εὐφραίνετον καλλιώτερον μὲ τὴν ξηροφαγίαν ὑπὲρ ἄλλους μὲ τὰ ξεφαντώματα ἦλθεν εἰς τόσην ἀδυναμίαν, ὁποὺ ἤθελεν κάθε ἡμέραν μαγείρευμα καὶ κρασίον, καὶ τρώγοντας καὶ πίνοντας πάλιν δὲν αἰσθάνετον καμμίαν δύναμιν. Ὅθεν βιασθεὶς ἐγύρευε κανέναν ἀδελφὸν νὰ κατοικήσουν μαζί. Καὶ πρῶτον ἐκοινοβίασε μὲ ἕναν γείτονά του ὀλίγας ἡμέρας, καὶ μετὰ ταῦτα ἐπῆγεν ἀπάνω εἰς τὸν παπα-Κυπριανόν, ζωγράφον, τοῦ μακαρίτου Παρθενίου. Αὐτοῦ ἐκάθησεν ἕναν χρόνον· αὐτοῦ ἐκαλλώπισε καὶ ἐπλάτυνε τὸν «Συναξαριστήν». Καὶ πάλιν ὁ ἔρως τῆς ἡσυχίας τὸν ἐβίασεν καὶ παρακινούμενος ἀπὸ ἕναν ἀδελφόν, καὶ ὑποσχομένου νὰ τὸν ὑπηρετήσῃ ἕως τέλους ζωῆς του, ἠγόρασε πάλιν τὴν πρώτην Καλύβην εἰς τὸ ῥαχώνι, τὴν ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ. Καὶ περνῶντας κανένας χρόνος τὸν ἄφηκεν αὐτὸς καὶ πάλιν ἄλλος καὶ ἄλλος. Αὐτοῦ ἐξήγησε τοὺς Κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καὶ Θεομητορικῶν Ἑορτῶν καὶ ἄρχισε τὴν ἐξήγησιν εἰς τοὺς «Ἀναβαθμούς».

* Ἐννοεῖται «χρόνους». Τὸ χειρόγραφο, ἔχει «57» ἀντὶ «56»: 1805 μεῖον 1749 (ἔτος γεν.) = 56. Βλ. καὶ σ.30 καὶ σ.68.

«Ὁ ρακενδύτης» ἰατρός!...

20. Ἂχ καὶ πῶς νὰ τὸ γράψω, πατέρες μου, χωρὶς δάκρυα τοιοῦτον λυπηρὸν μήνυμα. Ὅσον ἄρχισεν τὸ πτωχὸν Γένος μας νὰ καυχᾶται καὶ νὰ δοξάζῃ τὸν Θεόν, ὁποὺ τοῦ ἐχάρισε τοιοῦτον ἀπλανῆ φωστῆρα εἰς τέτοιον δυστυχισμένον καιρόν, ὁποὺ ἐξάπλωσεν ἡ ἀνευλάβεια καὶ ἡ ἀθεΐα σχεδὸν εἰς ὅλα τὰ μέρη τῆς γῆς, καὶ τοιοῦτον ὁδηγὸν τῶν πλανωμένων καὶ παραμυθίαν τῶν θλιβομένων. Ναί, τὸν ὁμολογῶ τοιοῦτον, ὄχι μόνον ἀπὸ τὰ βιβλία του, ὁποὺ ἐφώτισε καὶ ἕως τέλους ἔχει νὰ φωτίζῃ ὅλην τὴν Ὀρθόδοξον τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ἀλλὰ τὸ λέγω καὶ ἀπὸ ἐκεῖνα ὁποὺ ἤβλεπα καθημερινῶς, ὁποὺ σχεδὸν ὅλοι οἱ πληγωμένοι ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν ἄφησαν τοὺς Ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς Πνευματικοὺς καὶ ὅλοι ἔτρεχαν εἰς τὸν ρακενδύτην Νικόδημον, διὰ νὰ εὕρουν τὴν ἰατρείαν τους καὶ παραμυθίαν τῶν θλίψεών τους οὐ μόνον ἀπὸ τὰ Μοναστήρια καὶ Σκήταις καὶ τὰ Κελλία, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ Χριστιανοὶ ἤρχοντο ἀπὸ διαφόρους χώρας νὰ ἰδοῦν καὶ νὰ παρηγορηθοῦν εἰς τὰς θλίψεις των ἀπὸ τὸν Νικόδημον. Ὥστε ὁποὺ καὶ πολλαῖς φοραῖς τρόπον τινὰ ἐπαραπονεῖτο εἰς ἐμᾶς· ἐπαραπονεῖτο ὄχι τοὺς ἀδελφοὺς βαρυνόμενος· καὶ πῶς, ὁποὺ αὐτὸς ὅλον τὸ διάστημα τῆς ζωῆς του τὸ ἐδαπάνησεν εἰς τὸ νὰ συνθέτῃ καὶ νὰ ἐξηγῇ τὰ ἀνήκοντα εἰς ὠφέλειαν τῶν ἀδελφῶν του Χριστιανῶν; ὄχι, λέγω, διὰ τοῦτο, ἀλλὰ διατὶ ἐμποδίζετο ἀπὸ τὸ θεῖον τόῦτο ἔργον καὶ διὰ τὸν πόθον ὁποὺ εἶχεν νὰ ἀδολεσχῇ νυκτὸς καὶ ἡμέρας εἰς τὴν θείαν καὶ νοερὰν προσευχήν, Ἐπιμελεῖτο γὰρ καὶ ταύτης διαπαντός, ὅλας τὰς ὥρας τοῦ ἡμερονυκτίου εἰς τούτας τὰς δύο ἐργασίας τὰς εἶχεν ἀφιερωμένας, ἢ νὰ ἐξηγήσῃ κανένα νόημα τῆς θείας Γραφῆς ἢ νὰ κλίνῃ τὴν κεφαλήν του εἰς τὸ ἀριστερὸν μέρος τοῦ στήθους του καὶ νὰ βάνῃ τὸν νοῦν του μέσα εἰς τὴν καρδίαν καὶ νὰ φωνάζῃ νοερῶς τὸ «Κύριε Ἰησοῦ, ἐλέησόν με». Καὶ διὰ τοῦτο πολλάκις μᾶς ἔλεγεν: «πᾶμε, πατέρες μου, εἰς κανένα ἐρημονήσιον νὰ γλυτώσωμεν ἀπὸ τὸν κόσμον».

Ἀλλὰ ἂς εἰπῶ, πατέρες, τὸ θλιβερὸν μήνυμα. Ἐξηγῶντας τοὺς «Ἀναβαθμοὺς» ἐπλήθυνεν ἡ ἀσθένειά του, ἡ ὁποία ἦτον ἀδυναμία καὶ ἀνορεξία, καὶ ὅ,τι ἔτρωγεν δὲν αἰσθάνετον καμμίαν δύναμιν εἰς τὸ σῶμα του, μάλιστα δὲ καὶ ἐφθείρετον. Ἔπεσον τὰ ὀδόντιά του, ἐκουφάθηκε καὶ ὀλίγον.

«Κολλυβᾶς» ἀπολογητής-ὁμολογητής

21. Εἰς ἐτοῦτον τὸν χρόνον ἔστειλε ὁ Παναγιώτατος κυρ-Γρηγόριος Συνοδικὸν παρακινητικὸν εἰς τὸ νὰ μνημονεύουν νεκρώσιμα κόλλυβα τὴν Κυριακήν, καθὼς καὶ τὸ Σάββατον, τὸ ὁποῖον πολλὰ τὸν ἐλύπησε· καὶ μάλιστα ἐλυπήθη, διατὶ νὰ γράψῃ καὶ νὰ ὁμιλήσῃ καθὼς ἤξευρεν δὲν ἐτολμοῦσεν, διότι ἔβλεπε ὅτι ἐδῶ οἱ πρόκριτοι πατέρες τοῦ Ὄρους δὲν ἔχουν καμμίαν προσοχὴν οὔτε εἰς τὰς Παραδόσεις τῶν Ἁγίων Πατέρων οὔτε εἰς τὰ Τυπικὰ ὁποὺ βλέπουν κάθε ἡμέραν. Καὶ ἐνθυμούμενος τὸν μακαρίτην παπα-Παΐσιον, ὁποὺ ἐσυμβούλευσε νὰ μὴν νεκρολογοῦν τὴν Κυριακήν, ἄλλο δὲν ἐκέρδησεν πάρεξ κατηγορίαις μεγάλαις καὶ παρακίνησιν εἰς τοὺς κλέπτας διὰ νὰ τὸν πνίξουν, τὸ ὁποῖον καὶ ἔγινεν μετὰ ταῦτα.

Μὴν ὑποφέροντας οἱ Ἁγιαννανῖται τὸ Συνοδικὸν ὁποὺ ἔστειλε ὁ Παναγιώτατος κυρ-Σαμουήλ, εἰς τὸ ὁποῖον ἐπρόσταζεν νὰ ἀκολουθοῦν αἱ Σκῆται καὶ τὰ Κελλία ἐξίσου τὴν τάξιν καὶ συνήθειαν τῶν ἱερῶν Μοναστηρίων, διατὶ καὶ εἰς τὰ Μοναστήρια ἕως εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Παναγιωτάτου Σωφρονίου ἐφυλάττετο ἡ παράδοσις τῶν Ἁγίων Πατέρων ἐπαρακινήθησαν, λέγω, καὶ ἔστειλαν τὸν Βησσαρίωνα εἰς τὴν Βασιλεύουσαν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Σωφρονίου. Καὶ μὲ ταῖς ψευδοκατηγορίαις του ἐκατάπεισε τὴν Σύνοδον καὶ ἐκάθησε τὸν διδάσκαλον κυρ-Ἀθανάσιον Πάριον, ὄντα τότε εἰς τὴν Θεσσαλονίκην, καὶ ἄλλους τρεῖς, καὶ τοῦ ἐδόθη καὶ τέταρτον Συνοδικὸν ἀναιρετικὸν τῶν τριῶν προτέρων, καθὼς τὸ ἤθελεν αὐτός. Καὶ φοβούμενος νὰ μὴν πάθῃ καὶ αὐτὸς ὅμοια τῶν ἄνωθεν ἐσιώπησε. Ὅμως ἐκινήθη καὶ ἔγραψεν Ὁμολογίαν τῆς Πίστεώς του καὶ ἐκεῖ ἀποκρίνεται ἀρκετῶς διὰ τὴν νεκροκολλυβοπραξίαν τῆς Κυριακῆς.

Ἡμιπληγία ἐξ ὑπερκοπώσεως (1809)

22. Εἰς τοὺς 1809 ἐπῆγεν ἀπάνω εἰς τὸν παπαν-Κυπριανόν, εἰς τὴν ἑορτὴν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, καὶ γυρίζοντας εἰς τὴν Καλύβην του ἀσθένησεν ὀλίγον καὶ μετὰ τὴν ἀσθένειαν τοῦ ἔμεινεν ἀνορεξία. Αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἦλθε καὶ εἰς ἐμᾶς, διὰ νὰ συμβουλευθῆ τί νὰ κάμῃ. Καὶ ἐπειδὴ ἐμεῖς καὶ οἱ τρεῖς ἐγηράσαμεν καὶ δὲν ἠμπορούσαμεν νὰ τὸν ἀναπαύσωμεν, ἐκρίναμεν ὅτι καλόν του εἶναι νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸ Κοινόβιον τῆς Σκιάθου, καὶ ἀποφάσισε καὶ αὐτὸς νὰ ὑπάγῃ. Καὶ πηγαίνοντας ἀπάνω εἰς τὸν παπαν-Κυπριανὸν τὸν ἐμπόδισαν οἱ παπᾶδες του ὑποσχόμενοι νὰ τὸν ὑπηρετήσουν αὐτοὶ καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ. Καὶ ἐν ταὐτῷ ἀσθένησε βαρέως καὶ ἐκουφάθη παραπολύ, ἡ ἀσθένειά του δὲ ὡσὰν καταρροὴ ἦτον. Καὶ ἀπερνῶντας ἕως εἰκοσι ἡμέραις ἀνέλαβεν καὶ τελειώνοντας τοὺς «Ἀναβαθμοὺς» ἐδόξασε τὸν Θεὸν λέγοντας: «Πᾶρε με, Θεέ μου, ὅτι ἐβαρέθηκα ἐτοῦτον τὸν κόσμον». Τοῦτον τὸν λόγον τὸν ἔλεγε πολλάκις, διότι ἔβλεπεν εἰς τὸν ἑαυτόν του μεγάλην ἀδυναμίαν. Εἰς δὲ τὰς πέντε Ἰουλίου ἠθέλησε νὰ σεργιανίσῃ ἕως εἰς τὸ Κουτλουμούσιον καὶ πηγαίνων ἐκεῖ τὸν ἐδέχθησαν μετὰ χαρᾶς οἱ Πατέρες. Καὶ μετὰ τὸν Ἑσπερινὸν τοῦ ἔδωσαν μουλάριον, διὰ νὰ ἀνέβη εἰς τὸ Κελλίον, διὰ νὰ μὴν κοπιάσῃ. Ὁ δὲ βουρδονάριος, διὰ νὰ γυρίση ὀγλήγορα ὀπίσω, τὸν ἐπῆγεν ἀπὸ τὸν ἀνηφορικὸν δρόμον, καὶ τὸ μουλάριον ἔτυχεν νέον καὶ τὸν ἐκούνησεν ἀναβαίνοντας. Πηγαίνοντας δὲ εἰς τὸ ὀσπίτιον καὶ πεζεύοντας ἐπιάσθη τὸ δεξιόν του χέρι, τὴν δὲ ἄλλην ἡμέραν ἐπιάσθη ἡ γλῶσσα του καὶ βρέχοντάς την μὲ νερὸν ὡμιλοῦσε καὶ ἀπερνῶντας ὀλίγον πάλιν ἐπιάνετον. Ἔκραξαν ἰατρὸν καὶ φίλον του ἀκριβόν, ἀλλὰ τίποτας δὲν ἐδυνήθη νὰ βοηθήσῃ. Καὶ παρακαλούμενος ἀπὸ τοὺς πατέρας νὰ τοῦ κάμῃ κανένα ἰατρικὸν ἀπεκρίθη: «Τί νὰ κάμω, πατέρες μου; Ἐμένα μὲ ἤφεραν ἐδῶ ᾑ ἁμαρτίαις, διὰ νὰ ἰδῶ τὸν θάνατον τοῦ φίλου μου. Ἂν ἦτον καταρροὴ ἢ ἄλλη ἀσθένεια, εἴχαμεν ἐλπίδα βοηθείας. Ἀλλά, καθὼς βλέπω, τούτη ἡ ἀσθένεια εἶναι θανατηφόρος. Ἀλλὰ ἄμποτες ὁ Θεὸς νὰ μὲ ἀποδείξῃ ψεύστην». Ἔκαμεν ὅμως κάτι τι καὶ αὐτὸς καὶ τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐπῆρεν καὶ ἄλλους δύο ἰατρούς, ὁποὺ ἔτυχον εἰς ταῖς Καρυαῖς, καὶ ἐπῆγαν εἰς ἐπίσκεψίν του, καὶ βλέποντάς τον καὶ αὐτοὶ μᾶς ἀπελπίζουν. Καὶ οὕτως μίαν ἡμέραν καλλίτερα καὶ τὴν ἄλλην βαρύτερα, ἔφθασεν ἕως τὰς δέκα τρεῖς τοῦ Ἰουλίου.

«Ἀποθαίνω... μεταλάβετέ με»!

23. Εἰς αὐτὰς τὰς ἡμέρας τοῦ ἔκαμαν ὅλα τ᾿ ἁρμόζον(τα) εἰς τὴν ἔξοδον αὐτοῦ, ἤγουν γενικὴν Ἐξομολόγησιν, Εὐχέλαιον καὶ καθημερινὴν μετάδοσιν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Τῇ δὲ δεκάτῃ τρίτῃ ἐβάρυνε καὶ ἐστενοχωρεῖτον. Καὶ μὴ δυνάμενος νὰ λέγῃ τὴν Εὐχὴν μὲ τὸν νοῦν, κατὰ τὴν συνήθειάν του, τὴν ἔλεγεν ἐκφώνως. Καὶ ἔλεγεν καὶ ἔλεγεν εἰς τοὺς ἀδελφούς: Νὰ μὲ συγχωρήσητε, πατέρες μου. Ἀπόκαμεν ὁ νοῦς μου καὶ δὲν δύναται νὰ βαστάξῃ τὴν Εὐχὴν καὶ διὰ τοῦτο τὴν ἐκφωνῶ. Καὶ ἡ ζωή μου τέλος ἔχει, ἀλλὰ ὁ ἅγιος Θεὸς νὰ πληρώσῃ τὸν κόπον τῆς ἀγάπης σας, ὁποὺ κάνετε εἰς ἐμένα τὸν ἁμαρτωλόν. Καί, παρακαλῶ σας, φέρετέ μου τὰ Λείψανα τῶν Ἁγίων μου Πατέρων, Ἁγίου Μακαρίου Κορίνθου καὶ Παρθενίου, Ἁγίου Πνευματικοῦ Πατρός μας». Καὶ ἀγκαλισάμενος αὐτὰ κατεφίλει δακρυρροῶν καὶ λέγοντας; Διατί, Ἅγιοι Πατέρες, μὲ ἀφήκατε ὀρφανόν; Ἐσεῖς ἤλθετε αὐτοῦ καὶ ἀναπαύεσθε διὰ τὰς ἀρετὰς ὁποὺ ἐκατωρθώσατε εἰς τὴν γῆν καὶ κατατρυφᾶτε τὴν δόξαν τοῦ Κυρίου μας, καὶ ἐγὼ πάσχω ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν μου. Διὸ παρακαλῶ σας, Πατέρες μου, ἱκετεύσατε τὸν Κύριόν μας νὰ μὲ ἐλεήσῃ καὶ ἐμένα καὶ νὰ μὲ ἀξιώσῃ αὐτοῦ, αὐτοῦ ὁποὺ εἶσθε καὶ ἐσεῖς». Mὲ τοιαῦτα παραπονευτικὰ λόγια ἐπέρασεν ὅλην τὴν ἡμέραν, τὴν δὲ νύκτα ἐβάρυνε. Οἱ δὲ ἀδελφοὶ ἔμειναν ἄγρυπνοι ὅλην τὴν νύκτα προσμένοντες τὴν ἔξοδόν του. Καὶ πηγαίνοντες συχνὰ τὸν ἐρωτοῦσαν; Διδάσκαλε, πῶς ἔχεις; Καὶ συνωμιλοῦσαν παραμικρό(ν). Τῆ δὲ ἕκτῃ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς μετὰ τὴν ἐρώτησιν τοὺς ἀπεκρίθη; Ἀποθαίνω, ἀποθαίνω, ἀποθαίνω. Ἀλλά, παρακαλῶ σας, μεταλάβετέ με». Καὶ οὕτως εὐτρεπισθεὶς ἐμετάλαβε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Καὶ περνῶντας ὀλίγη ὥρα ἐπῆγαν καὶ τὸν ηὗραν μὲ τὰ χέρια ἐστᾳυρωμένα καὶ τοὺς πόδας ἁπλωτοὺς καὶ τὸν ἐρωτοῦν: Διδάσκαλε, τί κάνεις; ἡσυχάζεις; Ὁ δὲ τοὺς ἀπεκρίθη: «Τὸν Χριστὸν ἔβαλα μέσα μου καὶ πῶς νὰ μὴν ἡσυχάσω;». Καὶ συνομιλήσαντες ὀλίγον ἐσιώπησεν.

«Ἐβασίλευσεν ὁ νοητὸς ἥλιος»

24. Τῇ δὲ δεκάτῃ τετάρτῃ ἀνατέλλοντος τοῦ αἰσθητοῦ ἡλίου εἰς τὴν γῆν ἐβασίλευσεν ὁ νοητὸς ἥλιος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ· ἔλειψεν ὁ στῦλος ὁ ὁδηγῶν τὸν νέον Ἰσραὴλ εἰς τὴν εὐσέβειαν· ἐκρύβη ἡ νεφέλη ἡ δροσίζουσα τοὺς τηκομένους τῷ καύσωνι τῶν ἁμαρτιῶν· ἐπένθησαν οἱ φίλοι καὶ γνωστοὶ καὶ ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ἐκ τῶν ὁποίων ἕνας Χριστιανὸς καὶ ἀγράμματος ὢν εἶπε τοιοῦτον λόγον: «Πατέρες μου, καλλίτερον νὰ ἀπόθαιναν χίλιοι Χριστιανοὶ σήμερον καὶ ὄχι ὁ Νικόδημος».

Αἱ ἀκτῖνες τῶν διδαχῶν αὐτοῦ «φωτίζουν»

25. Ἀλλὰ τὸ νὰ πενθῇ τινὰς καὶ νὰ ὀδύρεται τὸν θάνατον τοιούτου ἀνδρὸς εἶναι εὔλογον μέν, ἀλλὰ μὲ κρίσιν ἀνθρώπινον. «Ὅμως ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ ἔκρινεν εὐλογώτερον, διὰ νὰ τὸν ἐπάρῃ, καθὼς τὸ ἐζητοῦσε, διατὶ ἐκοπίασε ὑπερβολικῶς εἰς τὸν μυστικὸν ἀμπελῶνα Αὐτοῦ. Καὶ ἂν ἀπέθανε ὡς ἄνθρωπος καὶ ἐκρύρη ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν μας, ἡρπάγη διὰ νὰ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὸ βάρος τοῦ γηρατείου καὶ τῆς ἀκολουθούσης ἐξ αὐτοῦ ὀδυνηρᾶς ζωῆς. Ἀλλὰ αἱ ἀκτῖνες τῶν διδαχῶν αὐτοῦ εἶναι μετεμᾶς καὶ μᾶς φωτίζουν καὶ ἔχουν νὰ φωτίζουν τὴν Ἐκκλησίαν.

Πηγή: http://users.uoa.gr

ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων

Υπάρχουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν με το ζόρι το πρωί στην προσευχή ή χωρίς να έχουν συνείδηση ιερότητας για τη στιγμή της προσευχής. Είναι λίγο ρουτίνα, «πάμε για να αρχίσουμε». Είναι λιγότερο Έλληνες και χριστιανοί από τους άλλους;

Οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά.

Τα παραπάνω είπε ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, σήμερα στη Βουλή, απαντώντας επίκαιρη ερώτηση του Εφήβου Βουλευτή Αρκαδίας  Φωτίου Μουρούτσου,  σχετικά με την αμφισβήτηση της αξίας της πρωινής προσευχής στο σχολείο, του μαθήματος των Θρησκευτικών και των μαθητικών παρελάσεων, καθώς και την προσπάθεια υποτίμησης της διαχρονικής σημασίας τους για την ελληνική οικογένεια.

Ειδικότερα ο υπουργός Παιδείας είπε τα εξής:

ΕΙΝΑΙ ΔΙΧΑΣΜΟΣ: Λέτε ότι με όσα λέγω στρέφομαι ενάντια στον ελληνικό λαό και την ιστορία του. Είναι λάθος. Είναι διχασμός. Δεν θα πάμε ποτέ μπροστά, όταν αμφισβητούμε ο ένας την ελληνικότητα του άλλου. Είμαστε όλοι Έλληνες και είμαστε όλοι Έλληνες δημοκράτες.

Η ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΑΠΟΨΗ: Στοιχείο της δημοκρατίας είναι η αναγνώριση της αντίθετης άποψης. Δεν λέω «σωστής», αλλά η αναγνώρισή της στο πλαίσιο του διαλόγου. Έχουμε διαδικασίες, για να επιλέγουμε κάποια στιγμή ποια είναι η σωστή και μετά ποια άλλη είναι η σωστή. Δεν υπάρχουν ανιστορικά ορθές αποφάσεις. Προχωράει μια κοινωνία, προχωράει ένα έθνος.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Αυτά, λοιπόν, σε σχέση με την ταυτότητα. Η ταυτότητα στην οποία εντάσσεται σήμερα ένας νέος είναι η εθνική ταυτότητα. Είναι η ταυτότητα που έχει να κάνει με το φύλλο του, πώς το βλέπει, η ταυτότητα που έχει να κάνει με την κοινωνική του παρουσία, η ταυτότητα που έχει να κάνει με την πολιτιστική του προοπτική, η ταυτότητα που έχει να κάνει με τον κόσμο, γιατί σήμερα είμαστε πολίτες όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και ολόκληρου του κόσμου.

ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΖΟΡΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ: Θέσατε και άλλα ζητήματα τα οποία έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Για παράδειγμα, θέσατε το θέμα των Θρησκευτικών και των παρελάσεων. Να πω εξαρχής ότι υπάρχουν παιδιά, τα οποία δεν παρελαύνουν κάθε χρόνο για διάφορους λόγους. Είναι λιγότερο Έλληνες από τους άλλους που παρελαύνουν; Υπάρχουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν με το ζόρι το πρωί στην προσευχή ή χωρίς να έχουν συνείδηση ιερότητας για τη στιγμή της προσευχής. Είναι λίγο ρουτίνα, «πάμε για να αρχίσουμε». Είναι λιγότερο Έλληνες και χριστιανοί από τους άλλους;

ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ: Θα ήθελα, επίσης, να αναφερθώ και στο ζήτημα, πιο συγκεκριμένα, που αναφέρατε και έχει να κάνει με το μάθημα των Θρησκευτικών. Έχει ληφθεί απόφαση, μετά από διάλογο πενταετίας –πριν από τη δική μας Κυβέρνηση ξεκίνησε αυτός ο διάλογος και η πειραματική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών Θρησκευτικών- και με την Εκκλησία και με άλλους θεωρητικούς κύκλους για το πώς θα διδάσκεται το μάθημα των Θρησκευτικών στο σχολείο.

ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Δεν θέλουμε να είναι κατηχητικό. Γιατί; Το κατηχητικό σημαίνει ότι πηγαίνει μέσα ο δάσκαλος, ο θεολόγος, για να κάνει κάποιον χριστιανό. Θα βαθμολογείται αυτό; Δηλαδή, θα βαθμολογούμε αν κάποιος είναι καλός ή κακός χριστιανός; Αυτό είναι παράλογο.

ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΝ ΕΧΕΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ: Είναι δυνατόν ένα σχολειό, το οποίο είναι κοσμικό σχολειό -την ευθύνη την έχει η εκάστοτε Πολιτεία- να μετατραπεί σε κατηχητικό σχολείο; Ο θεολόγος, δηλαδή, θα ελέγχεται από τον τοπικό επίσκοπο τι μάθημα κάνει μέσα εκεί, γιατί είναι κατηχητικό το μάθημα αυτό, δηλαδή, αν θα είναι σωστά ή όχι αυτά που λέει; Όχι, βέβαια.

ΣΧΟΛΕΙΟ ΟΥΔΕΤΕΡΟΘΡΗΣΚΟ: Θέλουμε ένα σχολείο που να είναι ουδετερόθρησκο, να μην παρεμβαίνει στη συνείδηση των παιδιών, να τους δίνει γνώσεις για το θρησκευτικό φαινόμενο και, βεβαίως, να τους δίνει περισσότερα και πληρέστερα τα ζητήματα που αφορούν την ορθόδοξη θρησκεία, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος στη χώρα μας είναι ορθόδοξοι.

ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ: Παρένθεση: Όταν το Σύνταγμα λέει «επικρατούσα θρησκεία», δεν εννοεί κρατική θρησκεία. Εννοεί ότι οι περισσότεροι δηλώνουν ότι πιστεύουν στη θρησκεία αυτή, στην ορθοδοξία. Αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι δεν πιστεύουν σε αυτήν τη θρησκεία, δεν έχουν δικαίωμα μέσα στο σχολειό να ακούνε κάτι για τη δική τους θρησκεία. Το σημαντικότερο: Σε συνθήκες ύπαρξης πολλών παιδιών από άλλες χώρες στη χώρα μας. Δίπλα σου κάθεται ένα παιδάκι που οι γονείς του είναι μουσουλμάνοι. Θέλεις να ξέρεις τι πιστεύει ο μουσουλμανισμός ή εικόνα για το ισλάμ θα είναι η εικόνα του ISIS, των εγκληματιών.

ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ: Θα τελειώσω με το ζήτημα, το οποίο θέσατε, των παρελάσεων. Ξέρετε πότε εφαρμόστηκαν οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι είναι από παλιά; Είναι από το 1937. Τότε, στη χώρα μας είχαμε δικτατορία Μεταξά, και οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά.

ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΕΤΕΙΟΙ: Έχει σημασία οι εθνικές επέτειοι να διδάσκονται με την καλή έννοια στο σχολείο, με γιορτές. Και στους δήμους να διοργανώνονται γιορτές, να μαθαίνουμε τον πολιτισμό, την ιστορία. Αυτό έχει σημασία. Λιγότερο έχει σημασία να παρελαύνουμε, ουσιαστικά, με τρόπους στρατιωτικών αγημάτων. Σημασία έχει να μαθαίνουμε την ουσία και δεν έχει σημασία εάν γίνεται, έστω, η γυμναστική επίδειξη στην παρέλαση.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ: Είναι προφανές ότι σε ό,τι αφορά το θέμα των Θρησκευτικών την ευθύνη για την αλλαγή του μαθήματος την έχει το Υπουργείο, μέσω της απόφασης του ΙΕΠ, η οποία ελήφθη και θα εφαρμοστεί από φέτος, με νέα προγράμματα τον Σεπτέμβριο. Την ευθύνη για να μην είναι υποχρεωτική η προσευχή στα σχολεία την έχει, επίσης, το Υπουργείο. Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους συλλόγους των διδασκόντων, όπως είπατε, να διχάζονται κτλ.. Εμείς θα την πάρουμε την ευθύνη. Η ευθύνη θα είναι: Δεν υποχρεώνουμε να γίνονται το πρωί προσευχές στα σχολεία. Αν, όμως, θελήσουν κάποιοι, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν απαγορεύουμε. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι δεν θα θεωρήσουμε ότι η ταυτότητα του Έλληνα και η ταυτότητα του ορθόδοξου χριστιανού είναι μια ταυτότητα, όπως λένε οι πολιτικοί επιστήμονες, εργαλειακή, από τη μία εκκλησιαστικοποίησης και από την άλλη στρατιωτικοποίησης. Όχι, θέλουμε να υπάρχει ελευθερία. Τονίζω ότι η βάση της εθνικής μας ταυτότητας είναι η Δημοκρατία.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, η εποχή στην οποία ζούμε χαρακτηρίζεται -και όχι άδικα- ως εποχή της παγκοσμιοποίησης. Εκτός αυτού οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με τις επιθετικές διαθέσεις γειτονικών χωρών, οι οποίες καταβάλουν προσπάθειες οικειοποίησης των ονομάτων και του συμβολαίου της ελληνικής ιστορίας, υπαγορεύουν την ανάγκη οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ανασύνταξης του ελληνικού κράτους.

Όμως, κυριότερη άμυνά μας ως έθνος απέναντι σε αυτές τις συνθήκες αποτελεί η διασφάλιση της ελληνικής μας ταυτότητας. Όμως, με έκπληξη παρατηρώ ότι η Κυβέρνηση, και συγκεκριμένα το Υπουργείο σας, προχωρά σε προώθηση θέσεων, οι οποίες οδηγούν σε αμφισβήτηση του ρόλου των μαθητικών παρελάσεων, της πρωινής προσευχής και του μαθήματος των Θρησκευτικών, που αποτελούν μέρος της ελληνικής μας ταυτότητας.

Όμως, τα προβλήματα δεν περιορίζονται στην αποτυχία διατήρησης της ελληνικής ταυτότητας, αφού παράλληλα υπάρχει κίνδυνος να διχασθεί η σχολική κοινότητα. Η ευρύτερη πλειοψηφία των Ελλήνων μαθητών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Συνεπώς, δεν μπορούμε να ξέρουμε ποια θα είναι η αντίδραση της πλειονότητας των μαθητών σε μια ενδεχόμενη απόφαση του συλλόγου καθηγητών του εκάστοτε σχολείου που θα οδηγήσει σε κατάργηση της πρωινής προσευχής.

Επίσης, όλοι γνωρίζουμε πως το σχολείο αποτελεί -ή καλύτερα θα έπρεπε να αποτελεί- μια μικρογραφία της κοινωνίας. Κατά συνέπεια, όπως η κοινωνική ζωή της χώρας μας συνδέεται με την επίσημη ή επικρατούσα θρησκεία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το Σύνταγμα, κάτι τέτοιο πρέπει να συμβαίνει και με το σχολείο. Για το γεγονός, λοιπόν, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων μαθητών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, θεωρώ ότι η πρωινή προσευχή πρέπει να διατηρηθεί στο ελληνικό σχολείο.

Αναφορικά με το μάθημα των Θρησκευτικών είναι απαραίτητο να υπάρξει συνέχεια στο κατηχητικό έργο, αφού έτσι εξασφαλίζεται η τήρηση δυο κανόνων του Συντάγματος σχετικών με την παιδεία. Συγκεκριμένα, ικανοποιείται η παράγραφος 2 του άρθρου 16 του Συντάγματος, όπου ορίζεται υποχρέωση της παιδείας να αναπτύσσει την εθνική και θρησκευτική συνείδηση. Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι τα Θρησκευτικά αποτελούν εθνικό κεφάλαιο.

Αναφορικά με τις μαθητικές παρελάσεις, θεωρώ αδύνατο να εφαρμοστεί η πρόταση που παρουσιάσατε στις τελευταίες σας δηλώσεις, σχετικά με τη λήψη της απόφασης για τη συμμετοχή του εκάστοτε σχολείου στην παρέλαση από τους καθηγητές, αφού αδυνατώ να δεχτώ ότι οι μαθητές που επιθυμούν να παρελάσουν δεν θα αντιδράσουν στον αποκλεισμό του σχολείου τους, πολύ δε περισσότερο όταν η απόφαση αυτή δεν δεσμεύει άλλα σχολεία.

Πρέπει, επίσης, να γίνει ξεκάθαρο ότι οι μαθητές που συμμετέχουν στην παρέλαση, συμμετέχουν, επειδή επιθυμούν να τιμήσουν τους εθνικούς ήρωες και την ιστορία μας κι όχι από υποχρέωση.

Για τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, θεωρώ άστοχες τις όποιες αποφάσεις αμφισβήτησης των θεσμών αυτών. Θα μπορούσε, φυσικά, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του ελληνικού σχολείου να σταλεί με την έναρξη της σχολικής περιόδου οδηγία, με την οποία θα γίνεται κατανοητό στους καθηγητές ότι οι μαθητές θα συμμετάσχουν στην πρωινή προσεχή και στις παρελάσεις μόνο με τη θέλησή τους.

Με βάση τα παραπάνω, ερωτώ εσάς, κύριε Υπουργέ, πρώτον, ποιες είναι οι αλλαγές που θα προωθήσετε σχετικά και ποιος ο στόχος των αλλαγών αυτών.

Δεύτερον, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και όσα ανέφερα, καταργώντας και αμφισβητώντας τη θέση της χριστιανικής παιδείας, αλλά και των μαθητικών παρελάσεων στο ελληνικό σχολείο, δεν νομίζετε ότι στρέφεστε ενάντια στον ελληνικό λαό και στην ιστορία του;

Σύμφωνα, άλλωστε, και με έρευνα της «Κάπα Research», οι ορθόδοξοι χριστιανοί στη χώρα μας αγγίζουν το πολύ υψηλό ποσοστό του 81,4%, ενώ αναφορικά με τις παρελάσεις αυτές αποτελούν διαχρονικά τρόπο απόδοσης τιμής σε αυτούς που αγωνίστηκαν και θυσίασαν τη ζωή τους, για να μπορούμε να μιλάμε εμείς αυτή τη στιγμή ελευθέρα και δημοκρατικά.

ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ

Στη δευτερολογλία ο Εφηβος Βουλευτής είπε τα εξής:

-Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να συμφωνήσω με αυτό που είπατε ότι η δημοκρατία είναι πάρα πολύ σημαντική στην καθημερινή μας ζωή, σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα γενικότερα.

-Θα ήθελα, όμως, να διαφωνήσω με κάποια πράγματα που είπατε σχετικά με την ομιλία μου. Δεν νομίζω ότι αναφέρθηκα στην στρατιωτικοποίηση ούτε θεωρώ ότι με αυτά που είπα εννόησα ότι όποιος, για παράδειγμα, δεν συμμετέχει σε παρέλαση ή δεν συμμετέχει στην πρωινή προσευχή δεν είναι Έλληνας.

-Πιστεύω, όμως, ότι το να μπορούμε να σεβόμαστε και να αποδίδουμε τιμές στους προγόνους μας είναι κάτι πολύ σημαντικό. Αυτός είναι και ο λόγος των μαθητικών παρελάσεων. Δεν έχουν κάτι το υπερβολικό, για να μην γίνονται.

-Από εκεί και πέρα όσον αφορά τα Θρησκευτικά, πέρασα την Β΄ Λυκείου φέτος και διδάχθηκα και έμαθα πράγματα για όλες τις υπόλοιπες θρησκείες. Αυτό, δηλαδή, συμβαίνει ήδη τώρα στο παρόν σύστημα. Οπότε δεν υπάρχει κάποιος λόγος να αλλάξει κάτι, αφού ήδη συμβαίνει αυτό για το οποίο μιλήσατε.

-Από εκεί και πέρα γενικότερα θέλω να πω και για την παγκοσμιοποίηση. Είπατε ότι είναι μια πρόκληση θετική. Εγώ προσωπικά δεν θεωρώ θετική πρόκληση το να εξαλείφονται τα στοιχεία του κάθε έθνους. Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία ανήκουμε, έχει ως κεντρικό σύνθημα «ενωμένοι στην πολυμορφία». Συμφωνώ στο «ενωμένοι», συμφωνώ, όμως, και στην «πολυμορφία».

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

-  Να συμφωνήσουμε ότι δεν αμφισβητεί ο ένας την ελληνικότητα του άλλου και, συνεπώς, η διαπίστωσή σας ότι στρέφομαι ενάντια στον ελληνικό λαό και την ιστορία του είναι μάλλον λάθος στη διατύπωσή της.

-Να συμφωνήσουμε πως, ό,τι και αν πιστεύει ο καθένας εδώ, είμαστε όλοι Έλληνες. Να συμφωνήσουμε, επίσης, πως ό,τι και αν πιστεύει κανείς σε σχέση με τα θρησκευτικά του πιστεύω είναι σεβαστό και δεν θα επιβάλουμε μέσα από κατηχητικό στο σχολείο τη μια ή την άλλη αντίληψη περί θρησκείας. Αυτό σημαίνει δημοκρατία.

-Και να συμφωνήσουμε ότι σχολείο σημαίνει να μαθαίνουν τα παιδιά, να μαθαίνουν την ιστορία και να τιμούν τους προγόνους τους, να μαθαίνουν για την θρησκεία που πιστεύει ο γονιός τους, αλλά και την θρησκεία που πιστεύει ο διπλανός τους και έτσι να τιμούν το σύνολο της λειτουργίας της κοινωνικής και της πολιτιστικής.

-Θα ήθελα να σταθώ σε ένα ζήτημα. Ορθώς είπατε ότι δεν είναι κανείς περισσότερο Έλληνας ή περισσότερο χριστιανός, αν κάνει παρέλαση ή αν προσεύχεται το πρωί, υπό συνθήκες μάλιστα που γνωρίζουμε πώς γίνονται οι προσευχές και παρελάσεις σε πολλές περιπτώσεις. Μαθητές είστε, το γνωρίζετε.

-Αυτό που θέλω να συνεννοηθούμε είναι ότι η αναγκαία διαμόρφωση των ουσιαστικών πλευρών της εθνικής ταυτότητας προϋποθέτουν να μάθουμε -το τονίζω- την ιστορία μας με ανοικτό τρόπο, να μάθουμε τη γλώσσα μας με ανοικτό τρόπο, την λογοτεχνία μας, τη σχέση της ελληνικής λογοτεχνίας και της ελληνικής ιστορίας με την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια λογοτεχνία και ιστορία, γιατί δεν είμαστε έτσι εδώ πέρα. Δεν φυτευτήκαμε έτσι σε αυτήν την χώρα, υπάρχει μια ολόκληρη ιστορία.

-Και το θέμα της παγκοσμιοποίησης, στο οποίο αναφέρθηκα, είπα ότι έχει και θετικές πλευρές. Έχει αναμφίβολα αρνητικές και τις ζούμε από την οικονομική της πλευρά, αλλά έχει και θετικές. Το γεγονός ότι πιο εύκολα πηγαίνει ένα παιδί σήμερα στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, με τα Erasmus και τα άλλα προγράμματα, είναι θετικό ή αρνητικό; Θετικό είναι.

-Το ότι μιλάμε πιο πολλές γλώσσες και εμείς και θέλουμε και οι άλλοι να μιλάνε. Αυτό είναι ένα στοιχείο, επίσης, που ωθείται από την παγκοσμιοποίηση, είναι θετικό ή αρνητικό; Θετικό είναι αυτό.

-Με λίγα λόγια, ότι η ελληνική κουλτούρα, ο ελληνικός πολιτισμός και η ελληνική ταυτότητα δεν είναι μια απομονωμένη στη γωνία ταυτότητα και κουλτούρα, αλλά είναι εγγεγραμμένη στην καρδιά του ευρωπαϊκού πολιτισμού, είναι θετικό ή αρνητικό; Προφανώς είναι θετικό.

Πηγή: esos.gr

…………………………………..

Μαθητές επιτέθηκαν στον Φίλη για τα Αρχαία, τα Θρησκευτικά και τις παρελάσεις

Ο Νίκος Φίλης, έδωσε το παρόν στην 21η Σύνοδο της Βουλής των Εφήβων. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο υπουργός Παιδείας, δέχθηκε ερωτήσεις για όλα τα θέματα που άπτονται του υπουργείου Παιδείας. 

Στο επίκεντρο βρέθηκαν τα αρχαία Ελληνικά, η κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων, τα θρησκευτικά, και η πρωινή προσευχή. Mάλιστα ο έφηβος βουλευτής από την Αρκαδία Φώτης Μουρούτσος έφερε σε δύσκολη θέση τον κ. Φίλη όταν τον κατηγόρησε ότι οι απόψεις του για την κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων και της πρωινής προσευχής σε συνδυασμό με την αλλαγή στον τρόπο διδασκαλίας των θρησκευτικών, στρέφονται κατά της εθνικής μας ταυτότητας.

«Η δημοκρατία αποτελεί τη βάση της εθνικής μας ταυτότητας. Λέτε ότι δεν σέβομαι το έθνος και την ταυτότητά μας με αυτά που λέω. Είναι λάθος και διχασμός. Δεν θα πάμε ποτέ μπροστά όταν αμφισβητούμε ο ένας τον άλλον. Δεν υπάρχει περιούσιος λαός», ήταν η απάντηση του Υπουργού Παιδείας.

Παράλληλα, ευρισκόμενος σε θέση άμυνας για τις απόψεις του, είπε πως τα θρησκευτικά και οι παρελάσεις αποτελούν «επίδειξη θρησκευτικής και εθνικής συνείδησης», κάτι το οποίο όπως είπε πρέπει να είναι μακριά από το σχολείο.

Από την άλλη πλευρά, αναφερόμενος, ζήτημα των θρησκευτικών, τόνισε ότι το Υπουργείο Παιδείας θέλει ένα σχολείο «ουδετερόθρησκο» που δεν θα λειτουργεί ως κατηχητικό, ενώ για τις παρελάσεις σημείωσε ότι «δεν αποτελούσαν ποτέ στοιχείο της εθνικής μας ταυτότητας αλλά στοιχείο φρονηματισμού», προτάσσοντας ως καλύτερη λύση τον εορτασμό των εθνικών επετείων με γιορτές στα σχολεία που θα έχουν ως στόχο την εκμάθηση του πολιτισμού και της ιστορίας μας έναντι «της επίδειξης με τρόπους στρατιωτικών αγημάτων» όπως είπε.

«Δεν θα γίνει το θέμα της εθνικής μας ταυτότητας θέμα εκκλησιαστικοποίησης και στρατικοποίησης», σημείωσε. Αναφορικά με το ζήτημα της κατάργησης της πρωινής προσευχής στα σχολεία, ο υπουργός ανακοίνωσε ότι κατευθυντήρια γραμμή του Υπουργείου Παιδείας είναι αυτή να μην είναι υποχρεωτική αλλά όσα σχολεία το επιθυμούν να έχουν το δικαίωμα να τη συνεχίσουν.

Ο υπουργός Παιδείας βρέθηκε στο στόχαστρο και του έφηβου βουλευτή Γιώργου Μπακάλη από τα Δωδεκάνησα. Ο νεαρός εξαπέλυσε επίθεση προς τον κ. Φίλη, με αφορμή την απόφαση του τελευταίου να μειώσει κατά μια ώρα τη διδακτέα ύλη των Αρχαίων Ελληνικών. "Αν υπάρχει δυσκολία έκφρασης των ελληνικών από τους μαθητές όπως λέτε πως θα λυθεί με την απομάκρυνση από τη ρίζα τους; Μια ολόκληρη γενιά είμαστε έρμαιο της ασύμφορης αυτής πρακτικής δύναμης" επεσήμανε. 

Προσπαθώντας να απαντήσει στον νεαρό  ο Νίκος Φίλης πέταξε το μπαλάκι των ευθυνών στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το οποίο παίρνει αποφάσεις έπειτα από χρόνιες μελέτες. Ωστόσο αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που του αναλογούν είπε πως "επιθυμία μας είναι περισσότερη ουσία και όχι τύπος. Θέλουμε ποιοτικό χρόνο στο σχολείο. Δεν μπορεί στο γυμνάσιο να διδάσκονται περισσότερες ώρες Αρχαία Ελληνικά και λιγότερες Νέα Ελληνικά. Πρέπει να δοθεί έμφαση στη λογοτεχνία και στη ζωντανή γλώσσα. Αν κάποιος δεν γνωρίζει τα αρχαία δεν σημαίνει ότι δεν ξέρει να μιλάει καλά τα νέα ελληνικά ή αντίστροφα. Να συζητήσουμε το θέμα όχι με βάση ιδεολογική αλλά παιδαγωγική», ανέφερε ο Υπουργός Παιδείας, προκαλώντας αίσθηση καθώς φάνηκε να χαρακτηρίζει εμμέσως «νεκρή γλώσσα» τα Αρχαία Ελληνικά.

Παρ όλα αυτά, ο μαθητής δεν φάνηκε να πείθεται λέγοντας στη συνέχεια πως «Δεν έχω δει ποτέ μου δέντρο και φυτό να επιβιώνει χωρίς τις ρίζες του κι έτσι η νέα ελληνική γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα αρχαία». Ο κ. Φίλης επέμεινε στην «παιδαγωγική» διάσταση του θέματος, ζητώντας την ψύχραιμη αντιμετώπισή του, ενώ προανήγγειλε την πρόθεση του Υπουργείου για την εισαγωγή νέων γνωστικών αντικειμένων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση όπως η σεξουαλική ενημέρωση και τα ζητήματα εθισμού όπως στα ναρκωτικά ή στα τάμπλετ.

Τέλος ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η ερώτηση της Μαρίας Φλιούρα, μαθήτριας σχολείου ειδικής αγωγής, για τα επαγγελματικά δικαιώματα. «Θα ήθελα εκ μέρους της πολιτείας να εκφράσω την αυτοκριτική ή και την ντροπή μας. Γιατί η ειδική εκπαίδευση στο σύνολό της είναι παραμελημένη», σημείωσε με συστολή ο Νίκος Φίλης, προαναγγέλλοντας την ίδρυση Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου και Λυκείου, στο οποίο θα παιδιά που θα φοιτούν θα έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους αποφοίτους ΕΠΑΛ που με το νέο σύστημα θα μπορούν στο τέταρτο έτος να κάνουν πρακτική άσκηση λαμβάνοντας το 75% του βασικού μισθού έχοντας και κοινωνική ασφάλιση. «Έχουμε πλήρη συνείδηση ότι τα σχολεία σας θέλουν περισσότερο έμπρακτο ενδιαφέρον από την πολιτεία και σας το υποσχόμαστε», κατέληξε ο Υπουργός Παιδείας.

Ποιοι έδωσαν το παρών στη συνεδρίαση

Στη σημερινή συνεδρίαση παραβρέθηκαν ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας, οι Υπουργοί Παιδείας και Δικαιοσύνης κ.κ. Νικόλαος Φίλης και Νικόλαος Παρασκευόπουλος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας αρμόδιος για θέματα Έρευνας και Καινοτομίας, κ. Κωνσταντίνος Φωτάκης, ο Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, οι Αντιπρόεδροι της Βουλής κ.κ. Αναστασία Χριστοδουλοπούλου και Δημήτριος Κρεμαστινός, η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Φώφη Γεννηματά, ο Πρόεδρος του Ποταμιού κ. Σταύρος Θεοδωράκης, ο Πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων κ. Βασίλης Λεβέντης, βουλευτές εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων, οι πρώην Πρόεδροι της Βουλής κ.κ. Απόστολος Κακλαμάνης και Δημήτριος Σιούφας, ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Ιωάννης Γρίβας και ο Αρχιμανδρίτης κ. Χρυσόστομος Παπαθανασίου ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.

Πηγή: parapolitika.gr,11/07/2016

Μάθημα Παιδείας από τη Βουλή των Εφήβων στον Φίλη

«Δεν έχω δει ποτέ μου δέντρο και φυτό να επιβιώνει χωρίς τις ρίζες του κι έτσι η νέα ελληνική γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα αρχαία» επισήμανε μαθητής λυκείου -Τα αρχαία ελληνικά δεν είναι ζωντανή γλώσσα απάντησε ο υπουργός και επέμεινε σε ουδετερόθρησκα σχολεία

Την σφοδρότερη κριτική για τις προωθούμενες αλλαγές στο δημόσιο σχολείο δέχθηκε ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης και αυτό γιατί τα «πυρά» δεν προήλθαν από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης αλλά από τα μέλη της Βουλής των εφήβων που είναι μαθητές λυκείου.

Κατά την διάρκεια του κοινοβουλευτικού ελέγχου οι έφηβοι βουλευτές αμφισβήτησαν ευθέως την πολιτική Φίλη επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι τα αρχαία ελληνικά αποτελούν βάση για την σωστή γνώση των νεοελληνικών, πως η πρωινή προσευχή και οι παρελάσεις πρέπει να διατηρηθούν και  πως τα θρησκευτικά αποτελούν «εθνικό κεφάλαιο».

Ωστόσο, ούτε και αυτή την φορά ο κ. Φίλης φάνηκε να αμφιβάλλει για την ορθότητα των ενεργειών του και βάλθηκε να νουθετεί τους μαθητές επισημαίνοντάς τους μεταξύ άλλων ότι τα αρχαία ελληνικά δεν είναι «ζωντανή γλώσσα» και πως απαιτούνται «ουδετερόθρησκα σχολεία».

«Πρέπει να δώσουμε έμφαση στη  λογοτεχνία και τη ζωντανή γλώσσα» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός για να προσθέσει «όποιος δεν γνωρίζει αρχαία ελληνικά δεν σημαίνει ότι δεν μιλάει καλά την ελληνική γλώσσα... να μιλήσουμε με βάση παιδαγωγική και όχι ιδεολογική».

«Δεν έχω δει ποτέ μου δέντρο και φυτό να επιβιώνει χωρίς τις ρίζες του κι έτσι η νέα ελληνική γλώσσα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τα αρχαία» του επισήμανε έφηβος βουλευτής καταχειροκροτούμενος από τους υπόλοιπους αλλά ο κ. Φίλης όχι μόνο παρέμεινε ανένδοτος αλλά άρχισε να μιλά για διχαστικές αντιλήψεις: «Το θέμα της αρχαίας γλώσσας μην το αντιμετωπίζετε ιδεολογικά. Η πλειοψηφία δεν μιλαει αρχαία αλλά νοιώθει βαθιά Έλληνας. Τα παιδιά σήμερα είτε διδάσκονται αρχαία είτε όχι δεν μιλούν καλά την ελληνική».

Εξίσου αιχμηρή κριτική ήρθε και για την κατάργηση των θρησκευτικών. Ενας από τους μαθητές είπε στον υπουργό Παιδείας: «Καταργώντας τη χριστιανική παιδεία και τις παρελάσεις στρέφεστε εναντίον του λαού και της εθνικής μας ταυτότητας». «Δεν μπορεί να υπάρξει εθνική ταυτότητα χωρίς δημοκρατία. Δεν  υπάρχουν πιο Έλληνες ανάμεσα στους Έλληνες. Δεν υπάρχει περιούσιος λαός. Είμαστε όλοι Έλληνες δημοκράτες» απάντησε ο κ. Φίλης για να συνεχίσει: «Λέτε δεν σέβομαι το έθνος και την ταυτότητά μας με αυτά που λέω. Όμως είναι λάθος αυτή η άποψη. Είναι λάθος ο διχασμός. Δεν θα πάμε ποτέ μπροστά όταν αμφισβητούμε ο ένας τον άλλον».

«Υπάρχουν παιδιά που δεν παρελαύνουν, είναι λιγότερο Έλληνες; Υπάρχουν παιδιά που δεν πανε για προσευχή, είναι λιγότερο χριστιανοί; Μακριά από εμάς το στοιχείο της επίδειξης θρησκευτικότητας ή ελληνικότητας… Δεν θέλουμε το σχολείο να είναι κατηχητικό. Θέλουμε ένα σχολείο ουδετερόθρησκο». 

Πηγή: protothema.gr,11/07/2016

...............................................................

Βουλή των Εφήβων: Κριτική, αντιπαράθεση με τον Φίλη για τις αλλαγές στην Παιδεία και... selfies (πάρα πολλές selfies)

Κριτική στους κυβερνώντες, αντιπαράθεση με τον υπουργό Παιδείας, Νίκο Φίλη για τις αλλαγές που προωθεί στην Παιδεία και... selfies, πάρα πολλές selfies στη σημερινή συνεδρίαση της Βουλής. Η οποία δεν ήταν σαν τις άλλες, αφού τη θέση των βουλευτών πήραν έφηβοι, που μίλησαν για τα δικαιώματα του παιδιού, κατά την ΚΑ' Σύνοδος της Βουλής των Εφήβων Βουλευτών.

Μοιραία, στους προβληματισμούς που εξέφρασαν βρέθηκε και η οικονομική κατάσταση της χώρας, η ανεργία, η μετανάστευση των νέων, το εκπαιδευτικό και εξεταστικό σύστημα, το προσφυγικό, οι κοινωνικές ανισότητες. Όμως δεν έλειψε για άλλη μια χρονιά ο ξύλινος λόγος, ανάρμοστος για νεαρούς μαθητές, που παραπέμπουν περισσότερο σε ατομικές εκθέσεις ιδεών παρά σε ειλικρινής παρουσίαση των προβλημάτων που πραγματικά αντιμετωπίζουν.

Εξαίρεση η Μαρία Πλιούρα, μαθήτρια ειδικού σχολείου, που μίλησε λιτά και με σαφήνεια για ένα σημαντικό πρόβλημα των παιδιών που φοιτούν σε ειδικά σχολεία: τα επαγγελματικά δικαιώματα του πτυχίου που λαμβάνουν. Ή μάλλον η έλλειψη αυτών.

Η Μαρία εισέπραξε το παρατεταμένο χειροκρότημα των υπολοίπων παιδιών και την απάντηση Φίλη: «Εκ μέρους της πολιτείας, να εκφράσω την αυτοκριτική και τη ντροπή μας, γιατί η ειδική εκπαίδευση στα σχολεία, στο σύνολό της, είναι παραμελημένη. Είναι υποχρέωσή μας να στηρίξουμε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες».

Η μάχη των Αρχαίων

Σε άλλο τόνο (και με άλλο λόγο) ο έφηβος βουλευτής Δωδεκανήσου Γιώργος Μπακάλης κατηγόρησε τον υπουργό Παιδείας για εμμονή στην περικοπή διδακτικών ωρών των Αρχαίων Ελληνικών.

«Δεν είναι λογικό στην πρώτη γυμνασίου να διδάσκονται περισσότερα Αρχαία από ότι Νέα Ελληνικά» επεσήμανε κ. Φίλης, προσθέτοντας ότι «αν κάποιος δεν γνωρίζει καλά τα Αρχαία Ελληνικά, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μιλήσει καλά ελληνικά».

«Όπως ένα φυτό δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τις ρίζες του, έτσι και τα Νέα Ελληνικά δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τα Αρχαία» δευτερολόγησε ο έφηβος βουλευτής.

«Μην αντιμετωπίζετε ιδεολογικά το θέμα των Αρχαίων» απάντησε από την πλευρά του ο Νίκος Φίλης.

Περί... πρωινής προσευχής

Ο υπουργός Παιδείας απάντησε και στην κριτική που δέχθηκε από τον έφηβο βουλευτή Αρκαδίας, Φώτη Μουρούτσο, για την αμφισβήτηση της ανάγκης, όπως είπε, τόσο της πρωινής προσευχής στα σχολεία, όσο και της διδασκαλίας των θρησκευτικών, αλλά και των παρελάσεων.

Ο έφηβος βουλευτής υποστήριξε ότι «με τις πολιτικές αμφισβήτησης της εθνικής μας ταυτότητας και συνείδησης, υπάρχει κίνδυνος να διχαστεί η μαθητική κοινότητα».

«Δεν θα πάμε μπροστά αν δεν αναγνωρίζουμε και τη αντίθετη άποψη. Είναι παράλογο ένα σχολείο που είναι κοσμικό, να μετατρέπεται σε θρησκευτικό. Θέλουμε ένα "ουδετερόθρησκο" σχολείο και όχι ένα κατηχητικό σχολείο. Να μην παρεμβαίνει η επικρατούσα θρησκεία που είναι η χριστιανική. Ένα σχολείο που θα δίνει πληροφορίες για όλες τις θρησκείες. Όταν δίπλα σας κάθεται ένας μαθητής με γονείς μουσουλμάνους δεν θα θέλατε να μάθετε τι πιστεύει», απάντησε ο κ. Φίλης, ενώ αναφερόμενος στις μαθηματικές παρελάσεις, επεσήμανε: «Δεν είναι λιγότερο Έλληνες τα παιδιά που παρελαύνουν με το ζόρι ή που για αυτά είναι ρουτίνα η προσευχή. Τα εξωτερικά στοιχεία δεν καθορίζουν τον εσωτερικό κόσμο μας. Οι παρελάσεις καθιερώθηκαν από το 1937 επί δικτατορίας του Μεταξά. Αυτές δεν αποτελούσαν στοιχεία εθνικής ταυτότητας του παιδιού, αλλά στοιχείο φρονηματισμού. Οι εθνικοί επέτειοι έχει σημασία να διδάσκονται με γιορτές και όχι με βηματισμό στρατιωτικών αγημάτων». «Η βάση της εθνικής μας ταυτότητας είναι η δημοκρατία», κατέληξε ο κ. Φίλης.

Selfie time

Η στιγμές που οι έφηβοι βουλευτές θυμήθηκαν ξανά την παιδικότητά τους ήταν την ώρα των... selfies. Πρωταγωνιστής ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ως άλλοτε δημοφιλές παιδί της τάξης (aka πρόεδρος δεκαπενταμελούς), τράβηξε το ενδιαφέρον των παιδιών.

*Οι προτάσεις που ακούστηκαν θα συμπεριληφθούν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού που καταρτίζει η Ειδική Επιτροπή», όπως τους υποσχέθηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Νίκος Παρασκεύπουλος.

……………………………………

Κριτική στον υπουργό από έφηβους βουλευτές

Φίλης: «Νεκρά» τα Αρχαία, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία

Αθήνα

Τα Αρχαία Ελληνικά θεωρούνται «νεκρή γλώσσα» από τον υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη, ο οποίος εκτιμά περισσότερο τη διδασκαλία της «ζωντανής γλώσσας» των Νέων Ελληνικών, ενώ ταυτόχρονα προαναγγέλλει μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

«Δεν μπορεί η σεξουαλική ενημέρωση να απουσιάζει από τα σχολεία» σχολίασε σήμερα, Δευτέρα, στη Βουλή μιλώντας στους μαθητές λυκείου έφηβους «βουλευτές», που βρέθηκαν στο κοινοβούλιο.

Στα παραπάνω, ο υπουργός Παιδείας πρόσθεσε μια δόση «εξεταστικού», καθώς δήλωσε ότι το σύστημα εισαγωγής σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ θα αλλάξει, αλλά κατόπιν διαλόγου.

Είχε προηγηθεί όμως η οξεία κριτική που δέχτηκε από νεαρούς «βουλευτές» για την πολιτική του στα θέματα παιδείας.

Οι νέοι διαφώνησαν με την περικοπή των ωρών διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στα γυμνάσια, ενώ δήλωσαν πως το μάθημα αυτό αποτελεί βάση για τη σωστή γνώση των νεοελληνικών. Κάποιοι ανάμεσά τους δε υποστήριξαν ακόμη ότι η πρωινή προσευχή και οι παρελάσεις πρέπει να διατηρηθούν και πως τα Θρησκευτικά αποτελούν «εθνικό κεφάλαιο».

Ο υπουργός Παιδείας συνέκρινε τη διδασκαλία των Αρχαίων με εκείνη της Νεοελληνικής Γλώσσας, την οποία χαρακτήρισε «ζωντανή γλώσσα», τη στιγμή κατά την οποία δίνεται μάχη παγκοσμίως για να υποστηριχθεί η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και των αντίστοιχων πανεπιστημιακών εδρών.

Ωστόσο, τελικά αποποιήθηκε... ευθυνών και δήλωσε ότι τις αποφάσεις για τις αλλαγές δεν τις λαμβάνει ο υπουργός, που έχει απλώς ρόλο επικυρωτικό, αλλά το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) έπειτα από «εμπεριστατωμένη μελέτη και έρευνα».

Πάντως, για το θέμα της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας εξέφρασε την προσωπική του γνώμη, η οποία είναι πως τα Αρχαία Ελληνικά πρέπει να διδαχθούν είτε από πρωτότυπο στο Λύκειο είτε από μετάφραση στο Γυμνάσιο.

Λιγότερες εξετάσεις στα Γυμνάσια

Για να αντιστρέψει δε το κλίμα και τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από το θέμα, επανέλαβε τη θέση του για λιγότερες εξετάσεις στα Γυμνάσια.

«Δεν θέλουμε να υπάρχει στο σχολείο, στο Γυμνάσιο ιδιαίτερα, μια αντίληψη ότι τα παιδιά συμμετέχουν απλώς για να δώσουν εξετάσεις. Θέλουμε να έχει μεγαλύτερο χρόνο η διάρκεια του σχολικού έτους, να έχουμε τετράμηνα και όχι τρίμηνα και στο τέλος κάθε τάξης στο Γυμνάσιο να μη δίνονται δώδεκα και δεκαπέντε μαθήματα στην τελική εξέταση, αλλά αυτά που θα εκτιμήσουμε ότι είναι τα πιο βασικά για τη λειτουργία του σχολείου» δήλωσε ο κ. Φίλης.

Κατάλοιπο του Μεταξά οι παρελάσεις

Στην περίπτωση των παρελάσεων ο υπουργός Παιδείας είπε πως αποτελούν πολιτική της δικτατορίας Μεταξά, ενώ για τα Θρησκευτικά ζήτησε σχολείο «ουδετερόθρησκο»...

«Σχετικά με το ζήτημα το οποίο θέσατε, των παρελάσεων. Ξέρετε πότε εφαρμόστηκαν οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι είναι από παλιά; Είναι από το 1937. Τότε στη χώρα μας είχαμε δικτατορία Μεταξά και οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Φίλης.

«Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια» διαπίστωσε μόνος του. «Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε τι σημαίνει παρέλαση: να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν και αυτά» συνέχισε.

Σχολείο «ουδετερόθρησκο»

Για τα Θρησκευτικά, ο κ. Φίλης ανέφερε ότι έχει ληφθεί απόφαση, έπειτα από διάλογο πενταετίας και με την Εκκλησία και με άλλους θεωρητικούς κύκλους, για το πώς θα διδάσκεται το μάθημα στο σχολείο.

«Δεν θέλουμε να είναι κατηχητικό. Γιατί; Το κατηχητικό σημαίνει ότι πηγαίνει μέσα ο δάσκαλος, ο θεολόγος, για να κάνει κάποιον χριστιανό. Θα βαθμολογείται αυτό; Δηλαδή, θα βαθμολογούμε αν κάποιος είναι καλός ή κακός χριστιανός;» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Παιδείας.

«Θέλουμε ένα σχολείο που να είναι ουδετερόθρησκο, να μην παρεμβαίνει στη συνείδηση των παιδιών, να τους δίνει γνώσεις για το θρησκευτικό φαινόμενο και, βεβαίως, να τους δίνει περισσότερα και πληρέστερα τα ζητήματα που αφορούν την ορθόδοξη θρησκεία, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος στη χώρα μας είναι ορθόδοξοι» συμπλήρωσε.

Για το αν οι σύλλογοι διδασκόντων θα αποφασίζουν για την πρωινή προσευχή ο κ. Φίλης διευκρίνισε ότι την ευθύνη για να μην είναι υποχρεωτική η προσευχή στα σχολεία την έχει, επίσης, το υπουργείο.

«Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους συλλόγους των διδασκόντων, όπως είπατε, να διχάζονται. Εμείς θα την πάρουμε την ευθύνη. Η ευθύνη θα είναι: Δεν υποχρεώνουμε να γίνονται το πρωί προσευχές στα σχολεία. Αν, όμως, θελήσουν κάποιοι, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν απαγορεύουμε» δήλωσε.

Περί παραπαιδείας

Ο υπουργός Παιδείας δέχτηκε μια ερώτηση από έφηβη βουλευτή στην Κύπρο για την παραπαιδεία και στην οποία απάντησε ότι μια παράμετρος για την αντιμετώπισή της είναι οι λιγότερες εξετάσεις και συνακόλουθα η ύπαρξη ποιοτικού χρόνου και όχι ποσοτικού.

Άλλη μία παράμετρος για την αντιμετώπιση της παραπαιδείας είναι κατά τον υπουργό «ο απεγκλωβισμός από μία κοινωνική αντίληψη σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουμε ως πολίτες με αξία και δικαιώματα αν δεν πάμε στο πανεπιστήμιο. Αυτό είναι λάθος» τόνισε ο κ. Φίλης.

Ακολουθώντας δε με συνέπεια την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων (ξεκίνησαν πρώτοι την πολιτική του γερμανικού μοντέλου της «διττής εκπαίδευσης» και της προσπάθειας να στραφεί μεγαλύτερος αριθμός νέων προς την τεχνική εκπαίδευση όπου και πολλοί θα θητεύουν νωρίς σε επιχειρήσεις), σημείωσε: «Υπάρχουν πολλοί τρόποι τελειώνοντας το Λύκειο να προχωρήσει κανείς και σε άλλες εκπαιδευτικές επιλογές. Η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας είναι υποβαθμισμένες. Η προσπάθειά μας είναι να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτήν, προκειμένου τα παιδιά, μέσα από μία ολόπλευρη μόρφωση και όχι από μια πρώιμη επιλογή, να μπορέσουν να οδηγηθούν σε σωστές επιλογές και τεχνικής εκπαίδευσης ανώτερης και ανώτατης. Πρέπει να καταλάβουμε ότι, εάν για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους η προσπάθεια των ανθρώπων να πάνε στα πανεπιστήμια συναρτάται όχι μόνο με την αγάπη προς τη μόρφωση, αλλά και με την προσπάθεια να ανέβουν κοινωνικά, αυτή η πραγματικότητα σήμερα έχει αλλάξει».

Νέος τύπος ειδικού σχολείου

Τέλος, προανήγγειλε νέο τύπου σχολείου για την ειδική εκπαίδευση απαντώντας σε ερώτηση που του έκανε έφηβη βουλευτής, μαθήτρια ειδικού σχολείου της Πρότυπης Βιοτεχνικής Μονάδας ΟΑΕΔ Λακκιάς, η οποία διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός ότι το πτυχίο της δεν έχει επαγγελματικά δικαιώματα. Όπως είπε, ο νέος τύπος σχολείου θα ονομάζεται Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο-Λύκειο και θα λειτουργεί υπό ενιαία διεύθυνση με τέσσερα χρόνια γυμνάσιο και τέσσερα χρόνια λύκειο, ενώ οι απόφοιτοί του θα έχουν ίσα δικαιώματα με τους αποφοίτους Επαγγελματικών Λυκείων.

Πηγή: Μάρνυ Παπαματθαίου - Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, http://news.in.gr

Πηγή: Ακτίνες

Τι είπε ο υπουργός Παιδείας για τα Θρησκευτικά, τις αλλαγές στις Πανελλαδικές, την παραπαιδεία, αλλά και τις αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Γυμνασίων

«Υπάρχουν παιδιά, τα οποία πηγαίνουν με το ζόρι το πρωί στην προσευχή ή χωρίς να έχουν συνείδηση ιερότητας για τη στιγμή της προσευχής. Είναι λίγο ρουτίνα, «πάμε για να αρχίσουμε». Είναι λιγότερο Ελληνες και χριστιανοί από τους άλλους; Οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ηταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά».

Τα παραπάνω είπε ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, χθες στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του έφηβου βουλευτή Αρκαδίας Φωτίου Μουρούτσου, σχετικά με την αμφισβήτηση της αξίας της πρωινής προσευχής στο σχολείο, του μαθήματος των Θρησκευτικών και των μαθητικών παρελάσεων, καθώς και την προσπάθεια υποτίμησης της διαχρονικής σημασίας τους για την ελληνική οικογένεια.
 
Παράλληλα, ο Νίκος Φίλης δήλωσε από το βήμα της Βουλής ότι πρόθεση του Υπουργείου είναι να μπουν γνωστικά αντικείμενα και μαθήματα στα σχολεία. «Δεν μπορεί η σεξουαλική ενημέρωση να απουσιάζει από τα σχολεία. Είναι έγκλημα αυτό που συμβαίνει… Δεν μπορεί τα ζητήματα εθισμού -πάσης φύσεως εθισμού, από τα ναρκωτικά μέχρι τα τάμπλετ- να είναι έξω από τη συζήτηση στο σχολείο. Πρέπει και αυτά ως γνωστικά αντικείμενα και όχι ως περιθωριακά πρότζεκτ να υπάρχουν μέσα στο σχολείο» υπογράμμισε ο υπουργός,
 
Αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Γυμνασίων
Ο υπουργός δέχτηκε ερώτηση και για τη μείωση των ωρών διδασκαλίας στα Γυμνάσια κατά τρεις, με αποτέλεσμα το ωρολόγιο πρόγραμμα να διαμορφώνεται στις 32 έναντι των 35 ωρών. Στην απάντησή του ο Νίκος Φίλης διευκρίνισε ότι τις αποφάσεις για τις αλλαγές δεν τις λαμβάνει ο υπουργός, που έχει απλά ρόλο επικυρωτικό αλλά το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής μετά από εμπεριστατωμένη μελέτη και έρευνα.

Η βασική άποψη του υπουργού είναι οτι χρειαζόμαστε λιγότερες εξετάσεις στο Γυμνάσιο και περισσότερο ωφέλιμο διδακτικό χρόνο. «Δεν θέλουμε να υπάρχει στο σχολείο, στο Γυμνάσιο ιδιαίτερα, μια αντίληψη ότι τα παιδιά συμμετέχουν απλώς για να δώσουν εξετάσεις. Θέλουμε να έχει μεγαλύτερο χρόνο η διάρκεια του σχολικού έτους, να έχουμε τετράμηνα και όχι τρίμηνα και στο τέλος κάθε τάξης στο Γυμνάσιο να μην δίνονται δώδεκα και δεκαπέντε μαθήματα στην τελική εξέταση, αλλά αυτά που θα εκτιμήσουμε ότι είναι τα πιο βασικά για τη λειτουργία του σχολείου» δήλωσε ο Νίκος Φίλη, συμπληρώνοντας:

«Αρα, ουσία και όχι τύπος. Αρα, μάθημα, σχέση του εκπαιδευτικού με το παιδί και όχι εξετάσεις. Αυτός είναι ο κατευθυντήριος στόχος μας».

Ο κ. Φίλης στη συνέχεια τόνισε ότι «θέλουμε ποιοτικό χρόνο και όχι γενικά και αόριστα χρόνο. Θέλουμε να υπάρχει εκπαιδευτικό πρόγραμμα και αυτό να ικανοποιείται από τις επιλογές των εκπαιδευτικών και όχι το σχολειό να ικανοποιεί, καταρχήν, δικαιώματα εργασίας. Το σχολειό, καταρχήν, ικανοποιεί δικαιώματα εκπαιδευτικών αναγκών».

Ο υπουργός αναφέρθηκε στο θέμα της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών, εκφράζοντας την άποψη ότι τα Αρχαία Ελληνικά πρέπει να διδαχθούν είτε από πρωτότυπο στο Λύκειο είτε από μετάφραση στο Γυμνάσιο -αυτό είναι μια ανοικτή συζήτηση που κάνουμε στην εκπαιδευτική κοινότητα- και να δώσουμε έμφαση στη λογοτεχνία και γενικότερα στη διδασκαλία της Γλώσσας, της ζωντανής γλώσσας του λαού με την οποία συνεννοούμαστε σήμερα μεταξύ μας και όπως ξέρετε έχει παρεισφρήσει σήμερα το φαινόμενο των greeklish. Τα παιδιά, εσείς βομβαρδίζεστε από τον οπτικό πολιτισμό και χρειάζεται να συζητήσουμε σοβαρά με εκπαιδευτικούς και παιδαγωγούς της γλώσσας το πρόβλημα της γλωσσικής διδασκαλίας.

Παράλληλα, ο Νίκος Φίλης δήλωσε από το Βήμα της Βουλής ότι πρόθεση του υπουργείου είναι να μπουν ένα γνωστικά αντικείμενα και μαθήματα στα σχολεία. «Δεν μπορεί η σεξουαλική ενημέρωση να απουσιάζει από τα σχολεία. Είναι έγκλημα αυτό που συμβαίνει…Δεν μπορεί τα ζητήματα εθισμού -πάσης φύσεως εθισμού, από τα ναρκωτικά μέχρι τα τάμπλετ- να είναι έξω από τη συζήτηση στο σχολείο. Πρέπει και αυτά ως γνωστικά αντικείμενα και όχι ως περιθωριακά πρότζεκτ να υπάρχουν μέσα στο σχολείο» υπογράμμισε ο Υπουργός,
υποστηρίζοντας ότι αυτή η περίοδος της ζωής των παιδιών -τα παιδιά του Γυμνασίου δηλαδή- είναι μια περίοδος που ό,τι τώρα μάθουν το μαθαίνουν και ό,τι δεν το μάθουν τώρα, δεν θα το μάθουν ποτέ αργότερα.

Κλείνοντας την απάντησή ο Νίκος Φίλης υπογράμμισε ότι σήμερα τα παιδιά, είτε διδάσκονται Αρχαία είτε όχι, δεν μιλάνε καλά την ελληνική μας γλώσσα για πολλούς λόγους. «Ας το συζητήσουμε και ας καταλήξουμε ψύχραιμα για ποιον λόγο» δήλωσε ο Υπουργός που για το θέμα της Βιολογίας ανέφερε ότι περιορίστηκε κατά μία ώρα αναρωτώμενος αν αυτό είναι μια απώλεια.

«Θα το δούμε. Επαναλαμβάνω ότι έχουμε ως σύνθημά μας –σύνθημα με τη θετική έννοια- το εξής: Θέλουμε ποιοτικό χρόνο διδασκαλίας και όχι να χάνουν τα παιδιά στις τάξεις ώρες που στην ουσία είναι ώρες εξετάσεων και όχι μάθησης» υπογράμμισε ο Υπουργός.

Ερώτηση για τα θρησκευτικά και τις παρελάσεις
Σε ερώτηση που δέχτηκε σχετική με τα Θρησκευτικά και τις σχεδιαζόμενες αλλαγές ο Νίκος Φίλης δήλωσε ότι έχει ληφθεί απόφαση, μετά από διάλογο πενταετίας -πριν από τη δική μας κυβέρνηση ξεκίνησε αυτός ο διάλογος και η πειραματική εφαρμογή νέων προγραμμάτων σπουδών Θρησκευτικών- και με την Εκκλησία και με άλλους θεωρητικούς κύκλους για το πώς θα διδάσκεται το μάθημα των Θρησκευτικών στο σχολείο.

«Δεν θέλουμε να είναι κατηχητικό. Γιατί; Το κατηχητικό σημαίνει ότι πηγαίνει μέσα ο δάσκαλος, ο θεολόγος, για να κάνει κάποιον χριστιανό. Θα βαθμολογείται αυτό; Δηλαδή, θα βαθμολογούμε αν κάποιος είναι καλός ή κακός χριστιανός;» αναρωτήθηκε ο Νίκος Φίλης, τονίζοντας ότι αυτό είναι παράλογο.

Παράλληλα, ο Υπουργός σημείωσε ότι θέλουμε ένα σχολείο που να είναι ουδετερόθρησκο, να μην παρεμβαίνει στη συνείδηση των παιδιών, να τους δίνει γνώσεις για το θρησκευτικό φαινόμενο και, βεβαίως, να τους δίνει περισσότερα και πληρέστερα τα ζητήματα που αφορούν την ορθόδοξη θρησκεία, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος στη χώρα μας είναι ορθόδοξοι.

Για το ζήτημα των παρελάσεων ο Νίκος Φίλης δήλωσε τα εξής:
«Θα τελειώσω με το ζήτημα, το οποίο θέσατε, των παρελάσεων. Ξέρετε πότε εφαρμόστηκαν οι μαθητικές παρελάσεις στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι είναι από παλιά; Είναι από το 1937. Τότε, στη χώρα μας είχαμε δικτατορία Μεταξά, και οι παρελάσεις εφαρμόστηκαν για τον εθνικό φρονηματισμό των ελληνοπαίδων. Μα, θα μου πείτε ότι μετά πέρασαν πολλά χρόνια. Το δέχομαι. Να ξέρουμε, όμως, ότι αυτές οι παρελάσεις δεν αποτελούσαν ποτέ εξ αρχής ούτε μετά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του παιδιού και του Νεοέλληνα. Ήταν ένα στοιχείο φρονηματισμού, όπως λεγόταν. Μετά, ξέρετε, τι σημαίνει παρέλαση: Να πάνε τα παιδιά να τα δουν οι γονείς τους. Εντάξει, να παρελάσουν κι αυτά.

Έχει σημασία οι εθνικές επέτειοι να διδάσκονται με την καλή έννοια στο σχολείο, με γιορτές. Και στους δήμους να διοργανώνονται γιορτές, να μαθαίνουμε τον πολιτισμό, την ιστορία. Αυτό έχει σημασία. Λιγότερο έχει σημασία να παρελαύνουμε, ουσιαστικά, με τρόπους στρατιωτικών αγημάτων. Σημασία έχει να μαθαίνουμε την ουσία και δεν έχει σημασία εάν γίνεται, έστω, η γυμναστική επίδειξη στην παρέλαση».

Για το αν οι σύλλογοι διδασκόντων θα αποφασίζουν για την πρωινή προσευχή ο Νίκος Φίλης διευκρίνισε ότι την ευθύνη για να μην είναι υποχρεωτική η προσευχή στα σχολεία την έχει, επίσης, το Υπουργείο.

«Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους συλλόγους των διδασκόντων, όπως είπατε, να διχάζονται κτλ.. Εμείς θα την πάρουμε την ευθύνη. Η ευθύνη θα είναι: Δεν υποχρεώνουμε να γίνονται το πρωί προσευχές στα σχολεία. Αν, όμως, θελήσουν κάποιοι, αυτό είναι άλλη ιστορία. Δεν απαγορεύουμε. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι δεν θα θεωρήσουμε ότι η ταυτότητα του Έλληνα και η ταυτότητα του ορθόδοξου χριστιανού είναι μια ταυτότητα, όπως λένε οι πολιτικοί επιστήμονες, εργαλειακή, από τη μία εκκλησιαστικοποίησης και από την άλλη στρατιωτικοποίησης. Όχι, θέλουμε να υπάρχει ελευθερία. Τονίζω ότι η βάση της εθνικής μας ταυτότητας είναι η Δημοκρατία» δήλωσε ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.

Ενίσχυση καλλιτεχνικών μαθημάτων
Σε άλλη ερώτηση για το αν θα ενισχυθούν τα καλλιτεχνικά μαθήματα ο Νίκος Φίλης δήλωσε ότι Η καλλιτεχνική παιδεία διευρύνει τους ορίζοντες των παιδιών, όπως η πολιτική παιδεία διευρύνει τους ορίζοντες των ενηλίκων.

«Άρα, η πολιτεία, αν έχει ως πρόταγμά της τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, των εφήβων και των μικρότερων μαθητών, πρέπει τα καλλιτεχνικά μαθήματα με την ευρεία έννοια -στην οποία αναφερθήκατε κι εσείς και συμπεριλαμβάνετε και τη λογοτεχνία, όχι μόνο τις εικαστικές τέχνες, αλλά και τη μουσική- πρέπει να αποτελέσουν έναν από τους σπονδύλους του νέου προγράμματος σπουδών» ανέφερε ο Νίκος Φίλης, δίνοντας την υπόσχεση στον έφηβο βουλευτή ότι θα μελετήσουν το θέμα της ενίσχυσης των καλλιτεχνικών μαθημάτων.
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι αναμορφώνοντας το πρόγραμμα θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν, για να ενισχύσουν την ολόπλευρη μόρφωση των παιδιών, που σημαίνει και την καλλιτεχνική μόρφωση.

Αλλαγή στις πανελλαδικές
Σε ερώτηση για σχεδιαζόμενες αλλαγές στις πανελλαδικές ο Υπουργός Παιδείας αφού αναγνώρισε ότι το τωρινό σύστημα είναι αδιάβλητο και αντικειμενικό τόνισε την ανάγκη της αλλαγής του καθώς το Λύκειο και ειδικά η Γ τάξη έχει μετατραπεί σε προθάλαμο των ΑΕΙ.
«Δεν τρέχουμε, δεν βιαζόμαστε. Προκειμένου να αλλάξει αυτό το σύστημα, δεν αρκεί μόνο, όπως είπατε –και σωστά- η κατάλληλη προετοιμασία και ο μακροχρόνιος σχεδιασμός.

Χρειάζεται δημόσιος διάλογος και συναίνεση από πολλές πλευρές και εννοώ και πολιτικά κόμματα. Το επιδιώκω. Αυτός είναι ο στόχος μου για τις μεγάλες αλλαγές συνολικά της εκπαίδευσης, προκειμένου το σχολείο να είναι σχολείο ποιότητας και ισότητας και όχι σχολείο άκρατου ανταγωνισμού, σχολείο με αντίληψη φροντιστηρίου, σχολείο-προθάλαμος για τα πανεπιστήμια» δήλωσε ο Υπουργός εκφράζοντας την πεποίθηση ότι του χρόνου θα παρουσιαστεί στον δημόσιο διάλογο μια πρόταση συναρτημένη με τα πριν και τα μετά, όχι εντοπισμένη μόνο στη στιγμή της επιλογής.

«Θα είμαστε έτοιμοι. Δεν θα αιφνιδιάσουμε, το παιδί θα έχει τουλάχιστον τρία χρόνια μπροστά του, για να γνωρίζει με ποιο τρόπο θα επιλεγεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» ανέφερε ο Νίκος Φίλης.

Ερώτηση για την Παραπαιδεία
Ο Νίκος Φίλης δέχτηκε μια ερώτηση από έφηβη Βουλευτή στην Κύπρο για την παραπαιδεία και στην οποία απάντησε ότι μια παράμετρος για την αντιμετώπισή της είναι οι λιγότερες εξετάσεις και συνακόλουθα η ύπαρξη ποιοτικού χρόνου και όχι ποσοτικού.

Αλλη μια παράμετρος για την αντιμετώπιση της παραπαιδείας είναι κατά τον Υπουργό ο απεγκλωβισμός από μία κοινωνική αντίληψη σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουμε ως πολίτες με αξία και δικαιώματα, αν δεν πάμε στο πανεπιστήμιο.

«Αυτό είναι λάθος», τόνισε ο Νίκος Φίλης, σημειώνοντας ότι «υπάρχουν πολλοί τρόποι τελειώνοντας το Λύκειο να προχωρήσει κανείς και σε άλλες εκπαιδευτικές επιλογές. Η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας είναι υποβαθμισμένες. Η προσπάθειά μας είναι να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτήν, προκειμένου τα παιδιά, μέσα από μία ολόπλευρη μόρφωση και όχι από μια πρώιμη επιλογή, να μπορέσουν να οδηγηθούν σε σωστές επιλογές και τεχνικής εκπαίδευσης ανώτερης και ανώτατης. Πρέπει να καταλάβουμε ότι, εάν για συγκεκριμένους ιστορικούς λόγους η προσπάθεια των ανθρώπων να πάνε στα πανεπιστήμια, συναρτάται όχι μόνο με την αγάπη προς τη μόρφωση, αλλά και με την προσπάθεια να ανέβουν κοινωνικά, αυτή η πραγματικότητα σήμερα έχει αλλάξει».

Στην πρόταση της Βουλευτού η εισαγωγή να μη γίνεται μόνο με γραπτές εξετάσεις αλλά και με μια συνέντευξη ο Νίκος Φίλης σημείωσε ότι «πρέπει να βρούμε διαδικασίες «φακέλου» -με την καλή έννοια- για τα προσόντα του παιδιού, που θα προκύπτουν από τη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία και όχι, επαναλαμβάνω, από στιγμιαίες εξετάσεις. Θα το σκεφτούμε».

Κλείνοντας την απάντησή ο Νίκος Φίλης υπογράμμισε ότι σήμερα τα παιδιά, είτε διδάσκονται Αρχαία είτε όχι, δεν μιλάνε καλά την ελληνική μας γλώσσα για πολλούς λόγους. «Ας το συζητήσουμε και ας καταλήξουμε ψύχραιμα για ποιον λόγο» δήλωσε ο Υπουργός που για το θέμα της Βιολογίας ανέφερε ότι περιορίστηκε κατά μία ώρα αναρωτώμενος αν αυτό είναι μια απώλεια.

«Θα το δούμε. Επαναλαμβάνω ότι έχουμε ως σύνθημά μας –σύνθημα με τη θετική έννοια- το εξής: Θέλουμε ποιοτικό χρόνο διδασκαλίας και όχι να χάνουν τα παιδιά στις τάξεις ώρες που στην ουσία είναι ώρες εξετάσεων και όχι μάθησης» υπογράμμισε ο υπουργός.

Πηγή: Πρώτο Θέμα

Ἡ ἁγία Εὐφηµία! Ὁ Γέροντας, διηγήθηκε τό ἑξῆς: «Εἶχα γυρίσει ἀπό τόν κόσµο, ὅπου εἶχα βγῆ γιά ἕνα ἐκκλησιαστικό θέµα. Τήν Τρίτη 15, κατά ἡ ὥρα 10 τό πρωΐ, ἤµουν µέσα στό Κελλί µου καί ἔκανα τίς Ὧρες. Ἀκούω χτύπηµα στήν πόρτα καί µιά γυναικεία φωνή νά λέη: «Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡµῶν...». Σκέφθηκα: «Πῶς βρέθηκε γυναίκα µέσα στό Ὄρος;». Ἐν τούτοις ἔνιωσα µιά θεία γλυκύτητα µέσα µου καί ρώτησα:

Λίγες µέρες πρίν τήν σύγκληση τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅπως αὐτή ἔχει χαρακτηρισθῆ τά τελευταῖα χρόνια, ἔγραψα ἕνα ἄρθρο στό ὁποῖο ἐξέθετα τίς ἀπόψεις µου γιά τήν Σύνοδο αὐτή. Κατά τόν ἴδιο τρόπο µετά τήν σύγκληση τῆς Συνόδου θά καταγράψω τίς πρῶτες παρατηρήσεις µου πού εἶναι ἀπόρροια ὄχι στοχασµῶν, ἀλλά ἰδίας ἀντιλήψεως, χωρίς νά ἐξαντλῶ τό µεγάλο αὐτό θέµα.

Πηγή: Παρέμβασις, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Στά κείμενα τά ὁποῖα ἔχουμε ὑπ' ὄψιν μας καί ἐπί τῶν ὁποίων θά γίνη συζήτηση κεντρικό σημεῖο εἶναι ὁ ὅρος Ἐκκλησία πού συνδέεται μέ τό τί εἶναι Ἐκκλησία καί ποιοί προσδιορίζονται ὡς μέλη της.

1. Ἡ διάκριση τῶν ὅρων

Ὁ ὅρος Ἐκκλησία εἶναι πολυσήμαντος. Προέρχεται ἀπό τό ρῆμα ἐκκαλέω-ῶ, πού δηλώνει τήν συνάθροιση ἀνθρώπων.

Στἀ κείμενα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί διαφόρων κοινωνιολόγων συναντᾶνται πολλές φορές ὁ ὅρος Ἐκκλησία. Θά δοῦμε μερικές τέτοιες περιπτώσεις.

Ἀπό πλευρᾶς κοινωνιολογικῆς Ἐκκλησία εἶναι ἡ συνάθροιση ἀνθρώπων γιά νά συζητήσουν θέματα πού ἀπασχολοῦν τήν κοινωνία. Γνωστή εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Δήμου στήν ἀρχαία...

Ἀθήνα. Μέ τήν ἄποψη αὐτή ὑπάρχει καί ἡ ἔκφραση «ἐκκλησία πονηρευομένων» (Ψαλμ. 25).  

Ἀπό πλευρᾶς θρησκευτικῆς, Ἐκκλησία εἶναι ἡ συνάντηση ἀνθρώπων γιά νά ὑμνήσουν καί νά δοξάσουν τόν Θεό ἤ νά ἐκδηλώσουν τό θρησκευτικό τους συναίσθημα. Μέ αὐτήν τήν ἔννοια γίνεται λόγος γιά Ἐκκλησία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιά Ἐκκλησία αἱρετικῶν, ἀκόμη καί γιά συνάθροιση ἀνθρώπων γιά νά ὑμνήσουν τόν διάβολο, καί ἔτσι ὀνομάζεται σατανική ἐκκλησία.

Ἀπό πλευρᾶς θεολογικῆς Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τό ὁποῖο προσέλαβε ὁ Χριστός ἀπό τήν Παναγία καί τό θέωσε. Σέ αὐτό τό Σῶμα ἐντάχθηκαν οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ μετέπειτα Χριστιανοί, μετά τήν Πεντηκοστή.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Ἐκκλησία Θεοῦ ζῶντος, στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α΄ Τιμ. γ΄ 15). Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ καί αὐτή εἶναι ὁ στύλος καί τό ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας.

2. Ἡ Ἐκκλησία μέ ἀκρίβεια καί οἰκονομία

Σέ ἐκκλησιαστικά κείμενα μπορεῖ κανείς νά συναντήση τόν ὅρο Ἐκκλησία καί μέ ἀκρίβεια καί μέ οἰκονομία.

Μέ ἀκρίβεια ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ Χριστός εἶναι ἡ κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, οἱ βεβαπτισμένοι καί οἱ βεβαιόπιστοι εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας καί ταυτόχρονα μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Συγχρόνως ἡ Ἐκκλησία χαρακτηρίζεται ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ καί «κοινωνία θεώσεως», πού σημαίνει ὅτι ὅσοι μετέχουν τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί εἶναι μέλη τῆς Ἐkκλησίας, μετέχουν κατά διαφόρους βαθμούς τῆς θεώσεως.

Μέ τήν προοπτική αὐτή ἡ Σύνοδος τῆς Καρχηδόνος στήν ὁποία προήδρευσε ὁ ἅγιος Κυπριανός, γράφει ὅτι στούς αἱρετικούς δέν ὑπάρχει Ἐκκλησία: «Παρά δέ τοῖς αἱρετικοῖς, ὅπου Ἐκκλησία οὐκ ἔστιν...». Ἐπίσης, μέ αὐτήν τήν προοπτική συντάσσονται οἱ Κανόνες 7ος τῆς Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί 95ος τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅπου γίνεται λόγος γιά Ἀρειανούς, Μακεδονιανούς, Ναυατιανούς, Νεστοριανούς, Εὐτυχιανούς, Σεβηριανούς, τούς ὁποίους ὀνομάζουν μέ αὐτό τό ἰδιαίτερο ὄνομα καί δέν κάνουν λόγο γιά Ἐκκλησία τῶν Ἀρειανῶν, τῶν Μακεδονιανῶν κλπ.

Μέ αὐτό τό νόημα πρέπει νά δῆ κανείς τήν διδασκαλία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου στόν 1ο Κανόνα: «Οἱ δέ τῆς Ἐκκλησίας ἀποστάντες, οὐκ ἔτι ἔσχον τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφ' ἑαυτούς• ἐπέλιπε γάρ ἡ μετάδοσις τό διακοπῆναι τήν ἀκολουθίαν». Καί ἐπίσης ἔτσι ἑρμηνεύεται καί ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ: «Οἱ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας τῆς ἀληθείας εἰσι καί οἱ μή τῆς ἀληθείας ὄντες, οὐδέ τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἐστίν».

Ἐπίσης πρέπει νά ὑπενθυμίσω ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς σέ ἐπιστολή του πρός τόν Διονύσιο Μοναχό, κάνει λόγο γιά τά τρία γένη ἀθεΐας. Ὡς δεύτερο γένος ἀθεΐας ἐννοεῖται «ἡ πολυσχεδής δή καί πολύμορφος ἀπάτη τῶν αἱρετικῶν». Αὐτό πρέπει νά τό δοῦμε μέσα στήν προοπτική τῶν ἱερῶν Κανόνων, οἱ ὁποῖοι προσδιορίζουν ἐκείνους πού ἔχουν διαφορετική ἄποψη ἀπό τήν δογματική ἀλήθεια τῆς Ἐκλησίας καί τούς χαρακτηρίζουν ὡς αἱρετικούς.

Νομίζω ὅτι κανένας Ὀρθόδοξος Κληρικός, καί μάλιστα εὑρισκόμενος σέ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, προκειμένου νά συντονισθῆ μέ τήν ὅλη Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας δέν μπορεῖ νά παραθεωρήση τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία πού διατυπώθηκε ἀπό πολλούς Πατέρες καί ἀπό Συνόδους ὅτι τό Filioque, δηλαδή ἡ ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ ὅπως καί τό actus purus εἶναι αἱρέσεις πού διαλύουν ὅλο τό ὀρθόδοξο οἰκοδόμημα. Ὅταν γιά παράδειγμα στήν δυτική θεολογία γίνεται λόγος γιά τό ὅτι ὁ Θεός ἐπικοινωνεῖ μέ τήν κτίση καί τόν ἄνθρωπο μέ κτιστές ἐνέργειες, τότε ἀμφισβητεῖται τελείως τό ἔγκυρο καί τό ὑποστατό τῶν Μυστηρίων

Μέ οἰκονομία ὁ ὅρος Ἐκκλησία ἀνευρίσκεται σέ μερικά κείμενα Πατέρων καί συγγραφέων καί ἔτσι χαρακτηρίζονται οἱ αἱρετικοί. Σέ πολλές τέτοιες περιπτώσεις, ἄν κανείς προσέξη, θά δῆ ὅτι μέ τόν ὅρο Ἐκκλησία ἐννοοῦνται οἱ συναθροίσεις ἤ καί οἱ Ναοί στούς ὁποίους γίνονται οἱ συναθροίσεις.

Γιά παράδειγμα, ὁ ἅγιος Νεκτάριος κάνει λόγο γιά «δυτική Ἐκκλησία». Αὐτό ὅμως πρέπει νά τό δοῦμε ἀφ' ἑνός ὅτι ἔτσι πού εἶχε ἐπικρατήσει τήν ἐποχή ἐκείνη πού ἔγραφε ὁ ἅγιος Νεκτάριος νά λέγωνται οἱ Ρωμαιοκαθολικοί, ἀφ' ἑτέρου δέ ὅτι αὐτό πρέπει νά ἐνταχθῆ μέσα στήν ὅλη διδασκαλία τοῦ ἁγίου Νεκταρίου.

Συγκεκριμένα, ὁ ἅγιος Νεκτάριος, ὅπως φαίνεται στά κείμενά του, εἶχε σαφῆ ἀντίληψη ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική, Ἀποστολική Ἐκκλησία, καί ὁμιλοῦσε γιά «ἑτεροδόξους Ἐκκλησίας». Ἡ λέξη ἑτερόδοξος φανερώνει τήν αἵρεση καί ἑπομένως αὐτό ἔχει ἰδιαίτερη βαρύτητα ἀπό πλευρᾶς θεολογίας. Ὅμως, δέν πρέπει κανείς νά παραβλέπη ὅτι ὁ ἅγιος Νεκτάριος, ἰδιαιτέρως στό βιβλίο του «Μελέτη ἱστορική περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος» θεωρεῖ τούς Πάπες ὡς τούς «κακούς δαίμονες» τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας.

Συγκεκριμένα γράφει:

«Τί πρός ταῦτα νά εἴπῃ τις;  Νά κλαύσῃ ἤ νά μυκτηρίσῃ τάς τοιαύτας τῶν Παπῶν τῆς δύσεως ἀξιώσεις; Φρονῶ ὅτι δέον νά κλαύσῃ, διότι πολλά τό ἑλληνικόν ἔθνος ἔχυσε δάκρυα διά τούς τοιούτους Πάπας, οἵτινες ἐγένοντο οἱ κακοί δαίμονες τῆς ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους». Ἐπίσης, δέν πρέπει νά παραβλέψη κανείς ὅτι ὁ ἅγιος Νεκτάριος κάνει λόγο γιά τίς αἱρέσεις τοῦ δυτικοῦ Χριστιανισμοῦ, καθώς ἐπίσης ὀνομάζει τήν Σύνοδο ἐπί Μεγάλου Φωτίου ὡς Η΄ Οἰκουμενική Σύνοδο.

Ἑπομένως, ὅποιος ἐπικαλεῖται τήν ἄποψη τοῦ ἁγίου Νεκταρίου γιά τόν ὅρο «ἑτερόδοξες Ἐκκλησίες» δέν πρέπει νά παραβλέπη τήν ὅλη διδασκαλία τοῦ ἁγίου Νεκταρίου γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν αἵρεση.

Ἔχοντες ὑπ' ὄψιν τόν κατ' ἀκρίβειαν καί κατ' οἰκονομίαν ὅρο Ἐκκλησία, πρέπει νά γίνη κατανοητό ὅτι ὑφίσταται διαφορά μεταξύ καθημερινῶν συζητήσεων ἤ γραπτῶν κειμένων καί ἐπιστολῶν μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν λοιπῶν Χριστιανῶν, καί τῶν ἀποφάσεων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Δηλαδή, μπορεῖ στήν καθημερινή γλώσσα καί τήν ἐπικοινωνία πού ἔχουμε μέ ἄλλους Χριστιανούς νά χρησιμοποιῆται ὁ ὅρος Ἐκκλησία κατ' οἰκονομίαν γιά τούς ἑτεροδόξους, ὅμως ὅταν πρόκειται νά ἐκδοθῆ Συνοδική Πρᾶξις μέ βαρύτατο θεολογικό περιεχόμενο, τότε πρέπει νά χρησιμοποιῆται ἡ ἀκρίβεια. Δέν εἶναι κατανοητό σέ δογματικά κείμενα νά ὑπάρχη ἔκπτωση ἀπό τήν ὀρθόδοξη αὐτοσυνειδησία.

Αὐτό πρέπει νά γίνη καί στό κείμενο τό ὁποῖο ἐπεξεργαζόμαστε μέ τίτλο «Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ὁ λοιπός Χριστιανικός κόσμος». Ἤδη ὁ τίτλος αὐτός εἶναι ἀκριβέστατος θεολογικά καί δογματικά, ὁπότε καί τό περιεχόμενό του πρέπει νά εἶναι ἀκριβέστατο, δηλαδή δέν μπορεῖ νά ὑπάρχη ἀναντιστοιχία μεταξύ τίτλου καί περιεχομένου ἑνός κειμένου.

Ἐπίσης, μέ τόν ὅρο «λοιπός Χριστιανικός κόσμος» δέν ἐννοοῦνται μόνον οἱ δυτικοί Χριστιανοί, ἀλλά καί οἱ ἀνατολικοί Χριστιανοί, ὅπως οἱ Προχαλκηδόνιοι, οἱ Νεστοριανοί, καί οἱ Μονοθελῆτες.

Ἑπομένως, θά πρέπει νά γίνη ἀποδεκτή ἡ πρόταση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος νά γίνη λόγος ἀφ' ἑνός μέν γιά Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀφ' ἑτέρου δέ γιά Χριστιανικές Ὁμολογίες καί Κοινότητες.

Πηγή: Παρέμβασις, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Οσοι έχουν μελετήσει στοιχειωδώς τη Γερμανία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θα έχουν παρατηρήσει τη στενή σχέση της με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη μετέπειτα Νέα Τουρκία που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Και όμως, μέχρι σήμερα ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί σε βάθος και με σύστημα με τη σχέση, τη συμμαχία αυτή, τις προεκτάσεις και τα παρεπόμενά της.

Ο ιστορικός Stefan Ihrig πράττει ακριβώς αυτό, φέρνοντας στο φως πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τον ιδιαίτερο θαυμασμό των Γερμανών εθνικιστών και βέβαια των ναζί απέναντι στον ίδιο τον Κεμάλ, αλλά και στις γενοκτονικές πολιτικές των Νεότουρκων. Τα αποτελέσματα της έρευνάς του περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Ατατούρκ και ναζί. Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού».

– Πώς προέκυψε η συμμαχία Γερμανίας-Τουρκίας το 1914-18 και ποια η ιδιαίτερη σημασία της;

– Ηδη από τη δεκαετία του 1890, η Γερμανία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήσαν κοντά και συχνά σε ένα καθεστώς συμμαχίας. Γι’ αυτό και η συμμαχία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ήταν συμπτωματική. Την ίδια στιγμή, δεν ήταν όλοι οι Νεότουρκοι γερμανόφιλοι, ενώ πολλοί στη Γερμανία έβλεπαν τους Οθωμανούς περισσότερο σαν βάρος. Ωστόσο, ήσαν πολλοί εκείνοι που έβλεπαν τις περιοχές που κατείχαν οι Οθωμανοί ως πολύ σημαντικές για το μέλλον της Γερμανίας. Οπως επίσης και εκείνοι, μεταξύ αυτών και ο αυτοκράτορας, που σκέφτονταν ότι μια Τζιχάντ υποκινημένη από και με καθοδηγητές τους Οθωμανούς θα ήταν ένας κρυφός άσος στο μανίκι κατά τον Μεγάλο Πόλεμο του 1914. Επιπλέον, όταν έληξε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, πολλοί Γερμανοί είδαν σε όσα υπέστησαν οι Τούρκοι τη δική τους μοίρα. Και οι δύο πλευρές ηττήθηκαν στον πόλεμο, και οι δύο υποχρεώθηκαν σε ταπεινωτικές συνθήκες ειρήνης. Η Γερμανία βρισκόταν ακόμη σε κατάσταση σοκ εξαιτίας της ήττας, φοβισμένη από την τιμωρητική συνθήκη που της επέβαλε η Αντάντ. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα εθνικιστικής απόγνωσης, κάποια γεγονότα στην Ανατολία εξερέθισαν τα πάθη και τα όνειρα των Γερμανών εθνικιστών. Υπό τον Ατατούρκ, οι Τούρκοι ξεκίνησαν μιαν αντίσταση στις δικές τους «Τουρκικές Βερσαλλίες», δηλαδή στη Συνθήκη των Σεβρών.

Τα έβαλαν με ολόκληρη την Αντάντ, όπως επίσης με τον ελληνικό στρατό, ακόμη και με τη δική τους κυβέρνηση στην Κωνσταντινούπολη. Οι Γερμανοί εθνικιστές και ειδικά οι ναζί σκέφτηκαν πως η Γερμανία θα έπρεπε να αντιγράψει το παράδειγμα των κεμαλιστών. Κατά κάποιον τρόπο, οι ναζί, ως πολιτικό κίνημα, εξελίχθηκαν μαζί με τον Ατατούρκ. Ο τουρκικός Αγώνας της Ανεξαρτησίας (1919-1922) συμπίπτει με την ίδρυση του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος και τα πρώτα χρόνια του ναζισμού. Και ο πόλεμος του Ατατούρκ ήταν ένα μείζον γεγονός στα ΜΜΕ της πρώιμης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Ηταν ένα από τα πιο σοβαρά θέματα συζήτησης και σίγουρα η σημαντικότερη ξένη είδηση στον γερμανικό Τύπο κατά τα χρόνια 1919-1923.

Οι ναζί, όπως και άλλοι Γερμανοί εθνικιστές, βρήκαν στην «τουρκική λύση» την απάντηση στα δικά τους εθνικά προβλήματα – με επίκεντρο, κυρίως, την αναθεώρηση της Συνθήκης των Βερσαλλιών και την εγκαθίδρυση μιας διαφορετικής κυβέρνησης κάτω από έναν ισχυρό ηγέτη. Ηταν ιδίως στους μήνες που οδήγησαν στο Πουτς (πραξικόπημα) του Χίτλερ, στα τέλη του 1923, που το τουρκικό μοντέλο διαδραμάτισε κυρίαρχο ρόλο και επηρέασε βαθιά τους ναζί, δημιουργώντας μιαν ατμόσφαιρα μέσα από την οποία οι ναζί σκέφτηκαν πως είχε έρθει η ώρα να δράσουν. Αυτό φαίνεται και από τις συζητήσεις που έγιναν κατά τη δίκη μετά το Πουτς. Τότε ο Χίτλερ αναφέρθηκε στο ιδανικό του μοντέλο, τον Ατατούρκ, άμεσα μάλιστα, τοποθετώντας τον ψηλότερα απ’ ό,τι τον Μουσολίνι.

– Ο Χίτλερ λοιπόν θαύμαζε τον Ατατούρκ. Το «αίσθημα» ήταν αμοιβαίο;

– Ας μη γελιόμαστε: ήταν μια μονόπλευρη «ερωτική» σχέση. Στο μέτρο που γνωρίζω, ο Ατατούρκ δεν είχε ανταποκριθεί· έβλεπε τον Χίτλερ ως ένα επικίνδυνο άτομο. Αμέσως μετά τον θάνατο του Ατατούρκ, δημοσιεύθηκε ένα άρθρο σε γερμανική εφημερίδα. Πραγματευόταν τις ποιότητες που πρέπει να έχει ο αρχηγός ενός έθνους, τι θα του άξιζε να έχει προκειμένου να οδηγήσει ένα λαό. Το άρθρο υπογράμμιζε εμφατικά ότι ο ιδανικός ηγέτης θα έπρεπε να εργαστεί για την ειρήνη στο εξωτερικό προκειμένου να εξασφαλίσει τον λαό του. Η ειρήνη ήταν το κεντρικό μήνυμα. Και ο συγγραφέας του άρθρου ήταν, τουλάχιστον με βάση την εν λόγω εφημερίδα, ο ίδιος ο Ατατούρκ. Η δημοσίευση ενός τέτοιου άρθρου δεν συνιστούσε απλώς τομή στην κυρίαρχη εικόνα που είχε το Γ΄ Ράιχ για τον Ατατούρκ, συνιστούσε επίσης και πράξη αντίστασης στον Χίτλερ.

– Πώς και η εμμονή των ναζί στην αρία φυλή δεν τους εμπόδισε από το να δουν τους Τούρκους σαν «υπανθρώπους»;

– Σε αντίθεση με ό,τι νομίζουμε, οι απόψεις των ναζί σε ό,τι αφορά άλλες χώρες ποίκιλλαν και ήσαν αλλόκοτες. Το βασικό ήταν να απέχουν γεωγραφικά – και η Τουρκία ήταν μια τέτοια περίπτωση. Οπότε το φυλετικό έπαυε να είναι μείζον ζήτημα. Ωστόσο, μετά τους ρατσιστικούς νόμους της Νυρεμβέργης, μερικά κράτη, μεταξύ αυτών και η Τουρκία, ζήτησαν από τη γερμανική κυβέρνηση να δώσει εξηγήσεις. Η απάντηση που δόθηκε ήταν ότι εκτός των γερμανικών συνόρων, η σημαντική διάκριση ήταν Ευρωπαίος/Μη Ευρωπαίος, όχι Αριος/Μη Αριος, συνεπώς, από τη στιγμή που η Τουρκία ήθελε να γίνει ευρωπαϊκή, η Γερμανία θα την υποστήριζε.

– Σε πόσο επίσημο επίπεδο εξέφραζαν οι ναζί τον θαυμασμό τους προς τους Τούρκους;

– Μετά το αποτυχημένο Πουτς και έως το 1933, οι ναζί απέφευγαν κάθε αναφορά στο «τουρκικό θαύμα», διότι επιδίωκαν πλέον να πάρουν την εξουσία με νόμιμα μέσα. Από το 1933 κι έπειτα, όλα αυτά άλλαξαν. Μέσα στο 1933, ο Χίτλερ αποκαλεί τον Ατατούρκ «λαμπερό αστέρι μέσα στο σκοτάδι» – φράση που έμελλε να γίνει η επίσημη αναφορά της Τουρκίας από το Γ΄ Ράιχ. Μάλιστα, ο θαυμασμός των ναζί απέναντι στην Τουρκία έφτασε σε τέτοια ύψη που κάποιος θα μπορούσε να μιλήσει για «αδελφοποίηση» με το Γ΄ Ράιχ – η Νέα Τουρκία και η Νέα Γερμανία αποδίδονταν σαν «δίδυμα κράτη» και ο Κεμαλισμός και ο Εθνικοσοσιαλισμός ως δίδυμα κινήματα. Στην αρχή, ωστόσο, πολλοί πολιτικοί και θεωρητικοί ισχυρίζονταν πως η Νέα Τουρκία είχε αφήσει πολύ πίσω της τη Νέα Γερμανία σε ό,τι αφορά την εθνική αναδόμηση της χώρας. Οι ναζί υποσχέθηκαν πως θα έκαναν το καλύτερο δυνατό το συντομότερο δυνατόν.

– Υποθέτω πως αυτό είναι σαφής νύξη ως προς τις γενοκτονικές πολιτικές των Νεότουρκων κυρίως.

– Η Τουρκία είχε «ξεφορτωθεί» τις περισσότερες από τις μειονότητές της, πρώτα τους Αρμένιους και δευτερευόντως τους Ελληνες. Για τους ναζί, αυτό που συνέβαινε στην Τουρκία τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 ήταν μια επιτυχημένη αναδόμηση και ανακατασκευή της χώρας με βάση έναν εθνικιστικό/φυλετικό άξονα. Γι’ αυτούς, ήταν το απόλυτο παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει ένα καθαρά εθνικό κράτος κάτω από έναν δυναμικό ηγέτη. Κατά την άποψη των ναζί, η Νέα Τουρκία δεν θα είχε καταστεί πραγματικότητα εάν η Τουρκία δεν είχε «ξεφορτωθεί» τις μειονότητές της. Υπό αυτή την έννοια, οι ναζί και οι λοιποί Γερμανοί εθνικιστές ήσαν σε θέση να αποτυπώσουν τη Νέα Τουρκία του Ατατούρκ ως ένα είδος πειράματος για μια εθνοτική-φυλετική αναδόμηση μεγάλης κλίμακας· ένα πείραμα που γι’ αυτούς σηματοδότησε την ισχύ ενός νέου εθνικού κράτους, καθαρού από τυχόν μειονότητες· ένα πείραμα που όχι μόνον επιβεβαίωσε τα πιστεύω τους σχετικά με τις φυλετικά καθαρά κράτη, αλλά τους έδειξε και διάφορους τρόπους σχετικά με το πώς επιτυγχάνεται αυτό.

– Αληθεύει ότι ο Χίτλερ δήλωσε δημοσίως πως κανένας δεν θυμόταν πια τους Αρμένιους, προκειμένου να διαλύσει τον όποιο δισταγμό απέναντι στο «εβραϊκό πρόβλημα»;

– Η δήλωση αυτή έχει αμφισβητηθεί. Αλλο είναι το σημαντικό ερώτημα: σε ποιο βαθμό γνώριζαν οι Γερμανοί περί της αρμενικής γενοκτονίας και τι έκαναν με τις πληροφορίες που είχαν; Η συνεχιζόμενη διένεξη σχετικά με την αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας έχει περιθωριοποιήσει το γεγονός, καθιστώντας το μια υποσημείωση στην ευρύτερη ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία. Και όμως, ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός εκείνη την εποχή, ειδικά για τη Γερμανία. Οχι μόνον η Γερμανία ήταν στενά συνδεδεμένη με το γεγονός αυτό, ως σύμμαχο κράτος των Οθωμανών, αλλά και οι διπλωμάτες της, οι αξιωματικοί και οι στρατιώτες της. Υπήρξε μια τεράστια συζήτηση στη Γερμανία του 1920 ως προς το αν όντως οι Αρμένιοι εξοντώθηκαν βάσει σχεδίου.

Στο τελευταίο βιβλίο μου, «Δικαιολογώντας τη Γενοκτονία», προσπαθώ να δείξω όχι ότι οι Γερμανοί βρήκαν στην αρμενική γενοκτονία μια πηγή έμπνευσης, όσο ότι ήξεραν πολύ καλά ότι είχε συμβεί. Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να πούμε πως οι ναζί δεν χρειάζονταν να τους διδάξει κανένας πώς θα εξοντώσουν τους Εβραίους. Η ευθύνη για το Ολοκαύτωμα είναι όλη δική τους. Αυτό που δείχνω με τη μελέτη μου είναι πως η Γενοκτονία των Αρμενίων ήταν μια ιδέα πολύ ρεαλιστική στο μυαλό των ναζί ήδη προτού ο Χίτλερ πάρει την εξουσία. Θα πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι η χρονική απόσταση που χωρίζει την αρμενική γενοκτονία από το Ολοκαύτωμα δεν είναι τόσο μεγάλη όσο νομίζουμε – και είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει αυτό τόσο για τη γερμανική ιστορία όσο και για το ανθρώπινο γένος, την ικανότητά μας να εκλογικεύουμε τον φόνο αθώων ανθρώπων.

Συμπτώσεις

– Στο βιβλίο σας αναφέρετε πως ο Ατατούρκ πέθανε στις 10 Νοεμβρίου του 1938, δηλαδή ακριβώς την επόμενη ημέρα από τη Νύχτα των Κρυστάλλων στη Γερμανία. Συνδέονται τα δύο αυτά γεγονότα;

– Τα γεγονότα αυτά καθ’ εαυτά δεν συνδέονται, αμφότερα όμως συναγωνίστηκαν ως προς την προσοχή που απέσπασαν από τον Τύπο της εποχής. Το εβραϊκό πογκρόμ δεν ήταν εύκολη υπόθεση για τους ναζί, οι οποίοι την ίδια στιγμή που το δικαιολογούσαν, το ίδιο εύκολα το υποβίβαζαν. Ο Ατατούρκ, ωστόσο, ήταν ένα αγαπημένο θέμα στη Γερμανία του Μεσοπολέμου. Οπότε ο θάνατός του έγινε μεγάλη είδηση στη Γερμανία του Γ΄ Ράιχ. Οι μεγάλες εφημερίδες αφιέρωσαν πολύ χώρο στη ζωή και στο έργο του. Σε άλλες μεγάλες εφημερίδες η πρώτη σελίδα είχε αφιερωθεί στην ανακοίνωση του θανάτου του καθώς και σε άρθρα γι’ αυτόν. Σχετική αλυσιδωτή αρθρογραφία ακολούθησε όλες τις υπόλοιπες ημέρες. Και όλο αυτό δεν ήταν ντιρεκτίβα του υπουργείου Προπαγάνδας αλλά κάτι πηγαίο: επί δύο δεκαετίες, σύσσωμος ο γερμανικός Τύπος δημοσίευε έναν τεράστιο όγκο ειδήσεων πάνω στον Ατατούρκ, οπότε, όταν πέθανε, ήταν σε θέση να παρουσιάσει τη δική του αφήγηση πάνω στο ποιος ήταν ο Ατατούρκ.

​​Το βιβλίο «Ατατούρκ και ναζί» του Stefan Ihrig κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος σε μετάφραση του Νίκου Ρούσσου. Πρόλογος στην ελληνική έκδοση: Βλάσης Αγτζίδης.

Πηγή: Καθημερινή, Ινφογνώμων Πολιτικά