Δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερο πράγμα στὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν ἀναπαυμένη συνείδηση. Εἶναι μεγάλο πράγμα νὰ μὴ σὲ πειράζη ἡ συνείδησή σου, ὅτι μποροῦσες νὰ κάνης καὶ κάτι ἄλλο καὶ δὲν τὸ ἔκανες. Τότε ὁ ἄνθρωπος ἔχει μιὰ συνεχῆ ἐσωτερικὴ χαρὰ καὶ ὅλη ἡ ζωή του εἶναι πανηγύρι. Αὐτὴ ἡ ἐσωτερικὴ χαρὰ δίνει τὴν πνευματικὴ δύναμη.
– Γέροντα, πῶς θὰ καταλάβη κανεὶς ὅτι εἶναι εὐάρεστο στὸν Θεὸ αὐτὸ ποὺ κάνει;
– Ἔχει ὁ ἄνθρωπος ἐσωτερικὴ πληροφορία.
– Φθάνει ἡ δική του πληροφορία ἢ χρειάζεται καὶ ἡ μαρτυρία τῶν ἄλλων;
– Μιλάω γιὰ ἕναν ποὺ ἔχει σωστὴ συνείδηση· δὲν μιλάω γιὰ ἕναν ποὺ ἔχει λανθασμένη συνείδηση. Ἡ σωστὴ συνείδηση πληροφορεῖ τὸν ἄνθρωπο σωστά. Τότε ὁ ἄνθρωπος νιώθει σιγουριά, ἐλπίδα καὶ λέει μὲ ταπείνωση: «Δὲν εἶμαι γιὰ τὸν Παράδεισο· εἶμαι γιὰ τὴν κόλαση, ἀλλὰ πιστεύω ὅτι ἡ ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ δὲν θὰ μ᾿ ἀφήσουν». Τὸ νιώθει αὐτό, γιατὶ ἀγωνίζεται· δὲν κάθεται, χωρὶς νὰ κάνη τίποτε, καὶ ἀναπαύει τὸν λογισμό του λέγοντας: «Ὁ Θεὸς θὰ μὲ σώση».
Ἡ συνείδηση..., φοβερό! Δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη φωτιά, μεγαλύτερη κόλαση ἀπὸ τὸ κάψιμο τῆς συνειδήσεως. Δὲν ὑπάρχει φοβερώτερο καὶ βασανιστικώτερο σαράκι ἀπὸ τὸ σαράκι τῆς συνειδήσεως. Οἱ κολασμένοι θὰ ὑποφέρουν αἰωνίως, γιατὶ θὰ τοὺς βασανίζη ἡ σκέψη πὼς ἔχασαν τὰ ἀγαθὰ τοῦ Παραδείσου γιὰ λίγα χρόνια ἐπιγείου ζωῆς, ἂν καὶ αὐτὰ ἦταν γεμάτα τύψεις καὶ ἄγχος. Τὰ πάθη τότε δὲν θὰ ἱκανοποιοῦνται καὶ αὐτὸ θὰ εἶναι ἄλλο βάσανο.
– Γέροντα, πῶς μπορεῖ ὁ μοναχὸς νὰ ζῆ πρακτικὰ τὸ μαρτύριο τῆς συνειδήσεως;
– Τὸ μαρτύριο τῆς συνειδήσεως εἶναι γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους· δὲν εἶναι μόνο γιὰ τὸν μοναχό. Οἱ μοναχοὶ ἔχουν ἐπιπλέον καὶ τὸ γλυκὸ μαρτύριο τῆς ἀσκήσεως. Στὴν οὐσία ὅμως δὲν ὑπάρχει μαρτύριο τῆς συνειδήσεως γιὰ ἕναν ποὺ ἀγωνίζεται σωστά. Γιατί, ὅσο πονάει κανεὶς πνευματικά, ὅσο πονάει δηλαδὴ εἴτε γιὰ τὰ χάλια του, εἴτε γιατὶ συμμετέχει στὸ Πάθος τοῦ Κυρίου, τόσο ἀνταμείβεται μὲ θεία παρηγοριά. Ἀκόμη κι ἂν ἔχη θλίψεις, στενοχώριες κ.λπ., ὅταν ἔχη ἀναπαυμένη τὴν συνείδησή του, αἰσθάνεται μέσα του θεία παρηγοριά.
Πηγή: (Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Γ' «Πνευματικὸς ἀγώνας»), Εθνέγερσις