Για πρώτη φορά δημοσιεύεται όλη η Δικογραφία (Τριμ. Πλημμελ. Φλώρινας 452/1993)

Ο Ζούμπος Ιωάννης, Αναισθησιολόγος στο Γ.Ν. Φλώρινας, συνταξιοδοτήθηκε το έτος 2007 ως Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματός του. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο άνω Νοσοκομείο, αρνήθηκε σταθερά να συμμετέχει σε εκτρώσεις. Το 1993 οδηγήθηκε στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Φλώρινας με την κατηγορία της παράβασης καθήκοντος, διότι την Μ. Τρίτη του έτους 1991 δεν ήθελε να χορηγήσει αναισθησία σε διαδικασία έκτρωσης. Αθωώθηκε επικαλούμενος την θρησκευτική του συνείδηση και παρουσιάζοντας στους έκπληκτους δικαστές δύο εκτρωμένα έμβρυα μέσα σε δοχεία φορμόλης. Ένας από τους μάρτυρες υπερασπίσεώς του ήταν και ο Επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης. Ο κ. Ζούμπος είχε την όλη την διάθεση να παραχωρήσει ευγενικά τη συγκλονιστική αυτή δικογραφία στο Κίνημα "Αφήστε με να Ζήσω" . Το Κίνημα τον ευχαριστεί θερμά τον κ. Ιωάννη Ζούμπο και δημοσιεύει την Δικογραφία ως συγκινητικό ντοκουμέντο σεβασμού προς την ανθρώπινη ζωή, διδασκαλία θάρρους, υπόδειγμα ανυποχώρητου συνανθρώπου μας στις εντολές του Θεού και στην θρησκευτική του συνείδηση. Δημοσιεύεται η δικογραφία, ως νομολογία, αφού έχουν αφαιρεθεί τα ονόματα των διαδίκων της πολιτικής αγωγής.

ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ

Αριθ. 452/1993

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΗ

ΤΟΥ ΤΡΙΜΕΛΟΥΣ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ

Συνεδρίαση της 9-6-1993

Σύνθεση: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος, Ουρανία Φωτοπούλου, Πλημμελειοδίκης, Κωνσταντίνος Γκάλης, Ειρηνοδίκης Αμυνταίου (κωλύεται η ετέρα Πλημ/δίκης), Ηλίας Κωσταράς, Εισαγγελέας, Δέσποινα Μήσσια, Γραμματέας -Δικ. υπάλληλος.

Κατηγορούμενοι: 1) Ιωάννης Λάμπρου ΖΟΥΜΠΟΣ κάτοικος Φλώρινας 2) Ελένη ............. κάτοικος Φλώρινας ΠΑΡΟΝΤΕΣ.

Πράξη: Παράβαση καθήκοντος

ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Στη σημερινή Συνεδρίαση του Δικαστηρίου αυτού ο κλητήρας του ακροατηρίου με εντολή του Προέδρου εκφώνησε τα ονόματα των κατηγορουμένων οι οποίοι παρουσιάσθηκαν και όταν ρωτήθηκαν από τον Πρόεδρο για την ταυτότητά τους είπαν ότι ονομάζονται................................................................... όπως αναφέρεται παραπάνω και διορίζουν συνηγόρους τους για να τους υπερασπιστούν τους παρόντας
δικηγόρους Δημήτριο Πεπη, του Δ.Σ. Φλώρινας, Κων/νο Λογοθέτη του Δ.Σ. Θεσ/νίκης και Ιωάννα Λελούδα Καραγιαννοπούλου του Δ.Σ. Αθηνών ο 1ος και Χρήστο Αλτίνη του Δ.Σ.

Στο σημείο αυτό ο Πρόεδρος εξήγησε στους κατηγορούμενους τα δικαιώματά τους και τους είπε ότι πρέπει να προσέξουν την κατηγορία поυ θα τους απαγγείλει ο Εισαγγελέας, ότι μπορούν να προβάλλουν κατά της κατηγορίας αυτής όλους τους ισχυρισμούς τους να κάνουν παρατηρήσεις και ερωτήσεις μετά από την εξέταση κάθε μάρτυρα ή την έρευνα οποιουδήποτε αποδεικτικού μέσου και ότι θα απολογηθούν μετά το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας.

Στη συνέχεια οι συνήγοροι υπεράσπισης του πρώτου κατηγορουμένου υπέβαλαν την ένσταση αντισυνταγματικότητας του Νόμου περί αμβλώσεων.

Ο συνήγορος υπεράσπισης της 2ης κατηγορούμενης προσκόμισε στο Δικαστήριο έγγραφα από τα οποία προκύπτει ότι η σύζυγος του μηνυτή δεν εισήχθη στο Νοσοκομείο με νόμιμες και τυπικές διαδικασίες.

Ο Εισαγγελέας πήρε το λόγο και απάγγειλε με συνοπτική ακρίβεια την κατηγορία σύμφωνα με το κλητήριο θέσπισμα που κοινοποιήθηκε στους κατηγορουμένους και είπε ότι για την υπόθεση αυτή κάλεσε τους μάρτυρες που αναφέρονται κάτω από το κατηγορητήριο.

Ο κλητήρας του ακροατηρίου με εντολή του Προέδρου φώναξε τα ονόματα των μαρτύρων αυτών οι οποίοι και παρουσιάστηκαν.

Ο κατηγορούμενος σε σχετική ερώτηση του Προέδρου δήλωσε ότι κάλεσε μάρτυρες υπερασπίσεως και ότι δεν έχει να παρατηρήσει ή να εξηγήσει οτιδήποτε για την κατηγορία.

Αφού απομακρύνθηκαν από το ακροατήριο, σύμφωνα με το άρθρο 350 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, οι υπόλοιποι μάρτυρες, παρέμεινε μόνο ο πρώτος μάρτυρας ο οποίος όταν ρωτήθηκε από τον Πρόεδρο για την ταυτότητά του απάντησε ότι ονομάζεται Μ.......... γεννήθηκε στο Π........ Φλώρινας και κατοικεί στο Π........ Φλώρινας είναι 36 χρονών και το επάγγελμά του είναι υπάλληλος Νοσοκομείου, Έλληνας και Χριστιανός Ορθόδοξος, γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, επομένως ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο σύμφωνα με το άρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Η σύζυγός μου ήταν έγκυος 6-7·εβδομάδων και στις 11-4-1991 απευθύνθηκα στον γυναικολόγο του Νοσοκομείου Φλώρινας κ. Μ..... Πράγματι ο γιατρός εξέτασε τη γυναίκα μου, έβγαλε υπέρηχο και διαπίστωσε πράγματι την εγκυμοσύνη.
Του είπαμε ότι θέλουμε να κάνουμε έκτρωση γιατί ήδη είχαμε 5 παιδιά και δεν μπορούσαμε να μεγαλώσουμε και άλλο. Γνώριζα τον Νόμο ότι επιτρέπονται οι εκτρώσεις και απευθύνθηκα στον αναισθησιολόγο του Νοσοκομείου κ. Ζούμπο που εκείνη τη στιγμή έβγαινε από το χειρουργείο, αφού προηγουμένως είχα πάρει το ΝΑΙ των γυναικολόγων, ο οποίος μου είπε "εγώ δεν μπορώ, δεν κάνω φόνο, Πήγαινε όπου θέλεις". Δεν είχα λεφτά να πάω έξω. Η κ. Β......... είχε άδεια εκείνη την ημέρα. Πήγα στον κ. Χ........ που ήταν αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Νοσοκομείου Φλώρινας και αυτός μου είπε ότι την άλλη μέρα που ήρθε η κ. Β.......... αρνήθηκε και αυτή. Εγώ δεν ήρθα σε επαφή καθόλου με την κ. Β......... Ύστερα πήγα στον κ. Εισαγγελέα και έκανα την μήνυση. Αυτό που μου είπε ο κ. Ζούμπος το πίστευε, ότι λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων δεν δίνει αναισθησία για εκτρώσεις. Η γυναίκα μου ήταν στον γυναικολόγο όταν εγώ μίλησα με τον κ. Ζούμπο και τον κ. Χ....... Μαζί με την γυναίκα μου το αποφασίσαμε να κάνουμε την έκτρωση. Είναι οικογενειακό θέμα. Δεν ξέρω αν ο κ. Χ....... σαν α.......... του Δ.Σ. του Νοσοκομείου έδωσε εντολή στους συγκεκριμένους κατηγορούμενους. Θέλω να εφαρμοσθεί ο Νόμος σ’ όλους τους πολίτες σαν ίσους προς ίσον. Δεν μπορώ να μιλήσω επιστημονικά εγώ, για το αν το έμβρυο είναι ζώσα ψυχή. Ο Θεός το δίνει και κάτι είναι. Ο καθένας ότι κάνει είναι υπεύθυνος των πράξεων του, και θα πρέπει να σέβεται τα δικαιώματα του καθενός. Δεν έχω δει έμβρυα. Ορισμένοι Νόμοι έπρεπε να είναι διαφορετικοί. Το έμβρυο το δίνει ο Θεός. Δεν γνωρίζω αν εισήχθη νομίμως για ψήφιση ο Νόμος αυτός. Οι γιατροί σημειώνουν γιατί γίνεται η έκτρωση. Ο κ. Ζούμπος αρνείται πάντοτε τη αναισθησία σε περίπτωση εκτρώσεων, αλλά ποτέ για όφελος του. Δεν τον δικαιολογώ για την πράξη του.

Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Χ.............. ............ του Νικολάου, γεννήθηκε στη Β.......... Φλώρινας και κατοικεί στη Β........., είναι 51 ετών και το επάγγελμά του είναι ιατρός ορθοπεδικός, είναι έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, επομένως ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο σύμφωνα με το άρθρο 218 του Κ.Π.Δ. και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Έλειπε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Νοσοκομείου και ο κ. Μ........... ήρθε σ' εμένα και μου εξήγησε τι συνέβαινε. Πήγα εγώ στον κ. Ζούμπο του είπα για την περίπτωση του κ. Μητρόπουλου και αυτός μου είπε "δεν σκοτώνω ανθρώπους εγώ". Η κ. Β......... εκείνη τη μέρα έλειπε και όταν την άλλη μέρα της το είπα αυτή είπε ότι είναι δουλειά του κ. Ζούμπου. Την μεθεπόμενη ημέρα ενημέρωσα τον Πρόεδρο. Αργότερα έμαθα ότι η σύζυγος του κ. Μ......... δεν είχε εισαχθεί κανονικά στο Νοσοκομείο και ότι στο τέλος την έκτρωση την έκανε έξω. Εγώ το είπα στην κ. Β......... επειδή είναι υπεύθυνη του τμήματός της. Κίνδυνος αναβολής να γίνει η έκτρωση την επόμενη μέρα δεν υπήρχε. Μπορούσε ο μηνυτής να πήγαινε την επόμενη ή την μεθεπόμενη στην κ. Β............ αλλά δεν το έκανε. Εγώ δεν είδα καθόλου τη σύζυγο του κ. Μ............ Μπορούσα να υποθέσω ότι δεν ήταν έγκυος. Ο Νόμος δεν επιβάλλει στους γιατρούς να κάνουν την έκτρωση απλώς το επιτρέπει. Η υπαλληλική σχέση του γιατρού με το Νοσοκομείο δεν απαλλοτριώνει την επιστημονική τους ιδιότητα. Η συνείδηση είναι πάνω απ' όλα. Δεν έγινε πρόγραμμα για το χειρουργείο ούτε τηρήθηκαν οι διαδικασίες πριν για τη σύζυγο του κατηγορουμένου. Δεν ξέρω πώς σκέφθηκε ο κατηγορούμενος. Ίσως επειδή ήταν γνωστός με τους γιατρούς νόμισε ότι ίσως θα περνούσε στο "NTOΥKOY" η υπόθεσή του. Ο κ. Ζούμπος από το 1987 δεν δίνει αναισθησία σε τέτοιες περιπτώσεις. Αυτό πιστεύει αυτό κάνει. Ο κ. Ζούμπος είχε αναλάβει αυτή την υπόθεση, αλλά επειδή η κ. Β.......... είναι υπεύθυνη του Τμήματος αυτού, την ενημέρωσα για να διευθετήσει το θέμα. Ο αναισθησιολόγος έπρεπε να συνεννοηθεί με τον γυναικολόγο να κάνουν πρόγραμμα να δει και ο αναισθησιολόγος την ασθενή και ν' αποφασίσουν. Θα πρέπει να έχουν γίνει διακοπές κύησης στο Νοσοκομείο. Όταν κλήθηκε η κ. Β......... να δώσει αναισθησία, όταν υπήρχε πρόγραμμα επίσημο, την έδωσε.

Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας , ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Κ........ του Δ.............., γεννήθηκε στο Α........ Φλώρινας και κατοικεί στη Φλώρινα, είναι 52 ετών και το επάγγελμά του είναι γιατρός γυναικολόγος, είναι Έλληνας και Χ.Ο. τους κατηγορούμενους γνωρίζει και δεν συγγενεύει με αυτούς, ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Είμαι διευθυντής της γυναικολογικής κλινικής του Νοσοκομείου Φλώρινας. Εγώ τον κ. Μ.......... και τη γυναίκα του δεν τους είδα καθόλου. Πήγαν στον κ. Σ........ ο οποίος εξέτασε την κ. Μ.............., της έκανε υπερηχογράφημα, και διαπίστωσε την εγκυμοσύνη. Στη συνέχεια ο κ. Μ.................... πήγε στον κ. Ζούμπο αν και ήξερε ότι δεν δίνει αναισθησία σε τέτοιες περιπτώσεις. Έπρεπε να έρθει σ' εμένα σαν υπεύθυνο του τμήματός μου να του εξηγήσω τη διαδικασία εισαγωγής της συζύγου του στο Νοσοκομείο. Το Τμήμα μου μπορεί να είναι το μόνο, που δεν διακόπτει την κύηση στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις που πρέπει να διακοπεί η κύηση για διάφορους ιατρικούς λόγους ο κ. Ζούμπος δίνει αναισθησία, όπως και η κ. Β.............. Εξυπηρετούν μέρα νύχτα. Για μία διακοπή κύησης τίθεται θέμα συνείδησης το οποίο επικαλούμαι κι εγώ.
Η κ. Μ................ δεν πήγε στα εξωτερικά Ιατρεία να βγάλει κάρτα να περάσει η εισαγωγή της στα Βιβλία του Νοσοκομείου να συζητήσει στη συνέχεια την περίπτωσή της με τον γυναικολόγο να κάνει τις αιματολογικές εξετάσεις που απαιτούνται να τις δει στη συνέχεια ο αναισθησιολόγος και αν έπρεπε να γινόταν πρόγραμμα χειρουργείου, να οριζόταν ο γιατρός. Το πρόγραμμα για το χειρουργείο το υπογράφω εγώ. Τoν φάκελλο μαζί με όλες τις εξετάσεις το πρόγραμμα τον μελετάει ο αναισθησιολόγος ύστερα αποφαίνεται για τον αν πρέπει να γίνει η επέμβαση ή όχι. Ο κ. Μ........... πήγε την γυναίκα του στο Νοσοκομείο παρακάμπτοντας την διαδικασία, και βρήκε τον κ. Ζούμπο στον διάδρομο. Ο κ. Ζούμπος αρνήθηκε την αναισθησία πριν ακόμα γεννηθεί η υποχρέωσή του να την δώσει. Εμένα δεν μου είπε τίποτα ο κ. Μ............ Δεν ήρθε καθόλου σ' επαφή μαζί μου. Τις ηθελημένες διακοπές κύησης τις αρνείται ο κ. Ζούμπος, τις ιατρικές τις παραδέχεται και δίνει αναισθησία. Από παιδιά γνωριζόμαστε. Προβάλλει θέμα συνειδήσεως όπως προβάλλω κι εγώ, αλλά όχι στον βαθμό αυτό. Το υπερηχογράφημα δείχνει ότι υπάρχει
κύηση, εγώ δεν το είδα ο κ. Μ........ είπε ότι ήταν στην 6η ή 7η εβδομάδα. (Επεδείχθη από τους συνηγόρους της υπεράσπισης των κατηγορουμένων έμβρυα). Από τη στιγμή που γίνεται η σύλληψη είναι ζων οργανισμός. Δεν είναι ποτέ σίγουρο πότε είναι το τέλος της 12ης εβδομάδας κυήσεως. Ο γιατρός δεν μπορεί να δώσει ούτε ευθανασία ούτε να κάνει την άμβλωση. Είναι αντίθετο με την συνείδηση. Πριν γίνει η απαραίτητη προδικασία εισαγωγής η συζήτηση δεν είναι σοβαρή.

Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Μ............ του Ι........, γεννήθηκε στον Λ........... κατοικεί στη Φλώρινα, είναι 38 χρονών και το επάγγελμά του είναι ιατρός - γυναικολόγος, Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Ο κ. Μ.......... ήταν υπάλληλος του Νοσοκομείου και σαν γνωστός ήρθε με την γυναίκα του, την εξέτασα και με τον υπέρηχο διαπίστωσα ότι ήταν έγκυος στην 7η περίπου εβδομάδα. Τότε σχηματίζεται η καρδιά του εμβρύου. Ο Νόμος δεν μας υποχρεώνει να κάνουμε την έκτρωση, απλά την επιτρέπει. Του είπα να βρει αναισθησιολόγο. Γύρισε και μου είπε ότι δεν δίνει ο κ. Ζούμπος αναισθησία. Κανονικά έπρεπε να περάσει από τα εξωτερικά ιατρεία, να την εξετάσει ο γυναικολόγος και στη συνέχεια να μπει στην κλινική. Εκεί θα γίνουν οι αιματολογικές εξετάσεις ακτινογραφία θώρακος, καρδιογράφημα, να κάνει τεστ Παπανικολάου, και στη συνέχει να γραφεί στο πρόγραμμα να σταλεί αυτό στο χειρουργείο να το δουν οι αναισθησιολόγοι και να πουν αν δίνουν αναισθησία, και στη συνέχεια να εξετάσουν και αυτοί τη γυναίκα. Ο αναισθησιολόγος αποκτά αρμοδιότητα αφού γίνουν όλες αυτές οι εξετάσεις, από το σημείο αυτό γεννάται η νομική του υποχρέωση. Στην περίπτωση αυτή δεν τηρήθηκε όλη αυτή η διαδικασία. Ο κ. Ζούμπος έχει πάγια θέση στο θέμα αυτό. Δεν δίνει αναισθησία για διακοπή κύησης για θρησκευτικούς λόγους. Όταν δεν γίνεται στο Νοσοκομείο η άμβλωση, αναγκάζονται οι ιδιώτες να πάνε έξω και να πληρώσουν. Δεν το κάνει σκόπιμα ο κ. Ζούμπος αυτό. Στην Ελλάδα είναι πολλοί γυναικολόγοι
που δεν κάνουν εκτρώσεις. Στα 100.000 παιδιά που γεννούνται στην Ελλάδα γίνονται
450.000 εκτρώσεις. Ο Νόμος αυτός που ψηφίστηκε δεν πρόλαβε τίποτα. Οι εκτρώσεις γίνονται ούτως ή άλλως και μάλιστα πρόχειρα. Ο κ. Ζούμπος δεν μπορεί να το κάνει. Πιστεύει πολύ. Στο Νοσοκομείο της Φλώρινας δύο είναι οι αναισθησιολόγοι και αυτοί δεν δίνουν αναισθησία και έτσι όλες οι γυναίκες οδηγούνται έξω. Είμαι εδώ στη Φλώρινα 3 χρόνια. Μέχρι τώρα δεν στείλαμε στο χειρουργείο πρόγραμμα διακοπής της κύησης. Αν έκαναν όλοι οι γιατροί αυτό που κάνει ο κ. Ζούμπος, για την Ελλάδα θα ήταν καλλίτερα.

Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Αυγουστίνος Καντιώτης Μητροπολίτης Φλώρινας γεννήθηκε στον Λευκώνα Πάρου кατοικεί στη Φλώρινα Έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους δεν συγγενεύει με αυτούς και αφού κλήθηκε να ορκιστεί κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. απάντησε ως εξής: σέβομαι τα Δικαστήρια της Πατρίδας μου, αλλά δεν μπορώ να ορκισθώ, "τηρώ το μη ομόσαι όλως", δεν μπορώ να το παραβώ. Η άμβλωση είναι τo στυγερώτερο έγκλημα. Στη Φλώρινα κάμαμε αγώνες όταν επρόκειτο να ψηφισθεί αυτός ο νόμος, ο οποίος είναι αντισυνταγματικός. Από τη Φλώρινα πρέπει να αρχίσει αυτός ο αγώνας. Ο Νόμος των εκτρώσεων είναι αντισυνταγματικός και πρέπει να καταργηθεί. Θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον κ. Ζούμπο για την πράξη του. Η συνείδηση είναι ανωτέρα όλων των νόμων. Η έκτρωση είναι μεγάλο έγκλημα, είναι φοβερό πράγμα. Στην Ελλάδα δεν έχουμε νέους δεν έχουμε παιδιά. Να βοηθήσετε εσείς το Δικαστήριο της Φλώρινας να κηρυχθεί αυτός ο νόμος αντισυνταγματικός. Να καταργηθεί, όπως καταργήθηκε και στη Γερμανία.

Στο σημείο αυτό διαβάσθηκαν τα εξής έγγραφα: Τα προσκομιζόμενα από το Νοσοκομείο έγγραφα και καταστάσεις και οι προσκομιζόμενες φωτογραφίες.

Στη συνέχεια παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας υπεράσπισης ο οποίος αφού ρωτήθηκε
αποκρίθηκε ότι ονομάζεται Ψαρουδάκης Νικόλαος δικηγόρος Αθηνώνπρώην Πρόεδρος της "Χριστιανικής Δημοκρατίας" Έλληνας και Χ.Ο. τους κατηγορούμενους γνωρίζει και δεν συγγενεύει με αυτούς, ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν. Δ. και εξετασθείς κατέθεσε: Το έθνος διέρχεται κρίση υπογεννητικότητας και θα πρέπει η Πολιτεία να μεριμνήσει. Πολλά σχολεία κλείνουν. Ο Νόμος αυτός που επιτρέπει τις εκτρώσεις ανοίγει την πόρτα για να σκοτώνονται τα παιδιά. Σαν Βουλευτής τότε εργάσθηκα να μην ψηφισθεί αυτός ο Νόμος. Ενώ ο κ. Παπανδρεου μου είχε υποσχεθεί ότι δεν θα εισάγει τον Νόμο για ψήφιση, αλλά δεν το έκανε, το έφερε να συζητηθεί σε ημερήσια διάταξη. Στη συνέχεια πήγα στον κ. Αλευρά. Τελικά ψηφίσθηκε. 'Ηταν οδηγία της Ε.Ο.Κ. Αν είναι αυτά τα καλά της Ε.Ο.Κ. τί τα θέλουμε; Πάνω στο θέμα αυτό έχω γράψει πολλά βιβλία. Βεβαίως και να αθωωθεί ο κατηγορούμενος, αλλά θέλει η συνείδησή του να τον δικαιώσει. Μετά τις 12 εβδομάδες λέει ο νόμος είναι φόνος. Ποιός θα μας πει και θα μας βεβαιώσει πότε είναι 12 εβδομάδες και ένα λεπτό και τι μεσολαβεί σε αυτό το λεπτό. Αυτό το ερώτημα έθεσα και στη Βουλή και κανένας δεν απάντησε. Από τη στιγμή της σύλληψης είναι άνθρωπος. Ολοκληρώνεται σε όλη του τη ζωή, και εξελίσσεται. Ο Νόμος αυτός είναι αντίχριστος είναι παράβαση του Νόμου του Θεού. Το "ου φονεύσεις" ισχύει πάντοτε και όχι υπό προϋποθέσεις. Καλύτερα ανάπηρος και στην Βασιλεία του Θεού παρά υγιής και στο σκοτάδι. Οι αμβλώσεις είναι μία πληγή. Κατάγομαι από αγροτική οικογένεια και είμαι το 4о από τα 7 παιδιά. Ο κατηγορούμενος είναι άξιος συγχαρητηρίων, στη σημερινή εποχή που καταπατούνται όλες οι αξίες. Ο Νόμος των ανθρώπων και ο Νόμος του Θεού λένε το "ου Φονεύσεις". Το Σύνταγμα παίρνει κύρος από το όνομα της Αγίας Τριάδος. Πρώτα είναι ο Νόμος του Θεού και μετά της Πολιτείας. Θα πρέπει και ο Νομοθέτης να σέβεται το Νόμο του Θεού. Δεν θα πρέπει να γίνονται οι αμβλώσεις, αλλά θα πρέπει να λύνεται και το πρόβλημα των Πολυτέκνων. Δώστε μήνυμα με την απόφασή σας αυτή, ότι δεν περνάει Νόμος σε βάρος της συνείδησης του λαού. Εκφυλίστηκε η Ελλάδα. Η δειλία είναι μεγάλο αμάρτημα. Δείλιασαν οι Βουλευτές μας και δεν ήρθαν να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο αυτό. Ήρθαν μόνο 14.·Το Δ/ριο της Γερμανίας ακύρωσε τον Νόμο περί αμβλώσεων. Το έγκλημα αυτό είναι η χειρότερη μορφή ανθρωποκτονίας στη σφαίρα της ανθρωποκτονίας: Η παιδοκτονία.

Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας, ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις αποκρίθηκε ότι ονομάζεται Καρακατσάνης Κωνσταντίνος καθηγητής της Πυρηνικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, και ζήτησε από το Δικαστήριο να μην τον υποχρεώσει να ορκισθεί στο Ιερό Ευαγγέλιο γιατί δεν του το επιτρέπουν οι Θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Κατόπιν τούτου επετράπη στον μάρτυρα να δώσει τον όρκο που προβλέπεται από το άρθρο 220 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ. τον οποίο έδωσε επικαλούμενος την τιμή και την συνείδησή του, και στη συνέχεια κατέθεσε: Εξεπλάγην όταν άκουσα για την παραπομπή των συναδέλφων. Προέχει η Ιατρική συνείδηση και της θρησκευτικής. Η εγκυμοσύνη δεν είναι ασθένεια, ούτε η εγκυμονούσα είναι ασθενής. Δεν υπάρχει γιατρός που πιστεύει ότι δεν υπάρχει άνθρωπος από τη στιγμή της σύλληψης. Το 1986 όταν επρόκειτο να υπογράφει ο Νόμος για τις αμβλώσεις, πολλοί γιατροί πανεπιστημιακοί πάνω από 100 υπέγραψαν κείμενο που θεωρείται ιστορικό (ανάγνωσε παραγράφους από το κείμενο αυτό ο μάρτυρας). Η παγκόσμια Ιατρική συνείδηση είναι η διατήρηση και η προαγωγή της υγείας του ανθρώπινου όντος. Θα πρέπει να αφήνονται ελεύθεροι οι γιατροί ν' αποφασίσουν για την παροχή ή μη αναισθησίας, στο θέμα των αμβλώσεων, όπως λέει και η διακήρυξη της Γενεύης του 1948. Η παγκόσμια ένωση με διακήρυξή της στο Όσλο λέει να αφήνεται ελεύθερος ο γιατρός ν' αποφασίσει, όπως σελίδα 19 του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος. Στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν ιδρύματα της εκκλησίας και άλλων Οργανώσεων που βοηθάνε τις μητέρες ακόμα και τις άγαμες. Στην Δανία ψηφίσθηκε νόμος που επιτρέπει την ευθανασία. Μήπως κάποια άλλη μέρα κληθείτε να κρίνετε γιατρό που δεν έδωσε ευθανασία; Επιστημονικά η ζωή αρχίζει από τη στιγμή που γίνεται η σύλληψη. Μετά τα δύο χρόνια της ζωής του λειτουργούν τα υγιή αντανακλαστικά του παιδιού. Το κείμενο αυτό των γιατρών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στάλθηκε σε όλους τους αρμόδιους φορείς. Ο Νόμος αυτός περί εκτρώσεων ήθελε να προλάβει και να προστατέψει την υγεία των γυναικών αλλά απέτυχε. Αντιδρά το έμβρυο όταν γίνεται η έκτρωση. Προσπαθεί να προφυλαχθεί στην μήτρα της γυναίκας. Είναι φόνος. Είναι ανθρωποκτονία.

Παρουσιάσθηκε άλλη μάρτυρας η οποία σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Σπυροπούλου Ελένη Προϊστάμενη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Ελληνίδα και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορουμένους και δεν συγγενεύει με αυτούς και ζήτησε από το Δικαστήριο να μην την υποχρεώσει να ορκισθεί στο Ιερό Ευαγγέλιο γιατί δεν της το επιτρέπουν οι Θρησκευτικές της πεποιθήσεις. Κατόπιν τούτου επετράπη στην μάρτυρα να δώσει τον όρκο που προβλέπεται από το άρθρο 220 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ. τον οποίο έδωσε επικαλούμενη την τιμή και την συνείδησή της και εξετασθείσα κατέθεσε: Η άμβλωση είναι φόνος. Πώς να διδάξεις να μη διακυβεύεται η ζωή των ανθρώπων τη στιγμή που επιτρέπεται η άμβλωση; Ο Νόμος αυτός είναι αντισυνταγματικός και αντίθετος με την Χριστιανική Πίστη, και την συνείδηση. Δεν συμβιβάζεται από τη μια μεριά να προστατεύεται η υγεία των ανθρώπων και από την άλλη να κάνουμε άμβλωση. Έχουμε αρχίσει πρόγραμμα ενημέρωσης του κοινού. Σε λίγα χρονιά θα ενημερωθεί ο κόσμος. Διατρέχει η Ελλάδα να γίνει χώρα γέρων.

Παρουσιάστηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Σωτήριος Παρδάλης ,είναι Πρόεδρος των Πολυτέκνων Φλώρινας κάτοικος Φλώρινας Έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, ζήτησε από το Δικαστήριο να μην τον υποχρεώσει να ορκισθεί στο Ιερό Ευαγγέλιο γιατί δεν του το επιτρέπουν οι Θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Κατόπιν τούτου επετράπη στον μάρτυρα να δώσει τον όρκο που προβλέπεται από το άρθρο 220 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ. τον οποίο έδωσε επικαλούμενος την τιμή και την συνείδησή του και εξετασθείς κατέθεσε: Είμαι Πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων Φλώρινας, και Συνδικαλιστής. Αγωνιζόμεθα να καταργηθεί αυτός ο εθνοκτόνος Νόμος. Ο κύριος λόγος που γίναμε χώρα γερόντων είναι οι εκτρώσεις. Όσοι είναι μέλη του Συλλόγου μας έχουν την βοήθεια και την συμπαράστασή μας. Ζητάμε από το κράτος μέτρα υποδομής. Χαιρόμεθα για την στάση του κ. Ζούμπου και τις επόμενες μέρες σε ειδική γιορτή θα τον τιμήσουμε. Λυπούμαστε για τον συνάδελφο μηνυτή. Αν ερχόταν σ'εμάς θα τον αγκαλιάζαμε και θα τον βοηθούσαμε.

Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας, η οποία σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Δορκοφίκη Ειρήνη είναι δικηγόρος Αθηνών Ελληνίδα και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς ορκίστηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. και όταν εξετάσθηκε αποκρίθηκε: Είχε δίκιο ο κατηγορούμενος. Ο Νόμος περί εκτρώσεων είναι αντισυνταγματικός, αντιφεμινιστικός και δεν προστατεύει την υγεία της γυναίκας. Ο σκοπός των νόμων θα έπρεπε να είναι η προστασία της υγείας των ανθρώπων. Χωρίς αιτία σκοτώνουν τα παιδιά. Η έκτρωση είναι το κύριο αίτιο της υπογεννητικότητας. Σε 25 χρόνια θα είμαστε όλοι γέροι στην Ελλάδα σε 250 θα αφανισθούμε. Η ηθική κατάπτωση του 'Έλληνα έφερε αυτά τα αποτελέσματα. Σήμερα στην Ελλάδα είμαστε 3% πολύτεκνοι. Αφού δεν επιτρέπεται η ευθανασία, γιατί επιτρέπεται η άμβλωση. Είναι το ίδιο πράγμα. Εγώ είμαι πολιτικός και νομικός. Ο Νόμος αυτός είναι αντισυνταγματικός έτσι κρίθηκε και στην Αμερική, για άλλους λόγους όμως. Χρησιμοποιούν την επιστήμη σε βάρος μας. Αυτός ο νόμος είναι η ήττα του φεμινιστικού κινήματος.

Μετά ο Πρόεδρος κάλεσε τους κατηγορούμενους σε απολογία τους κατηγορούμενους οι οποίοι αρνήθηκαν την πράξη τους που τους αποδίδεται και είπαν ο 1ος: Στις 11 Απριλίου 1991 έξω από το χειρουργείο με βρήκε ο κ. Μ..... και μου είπε "επειδή έχω 5 παιδιά θα σε παρακαλέσω να δώσεις αναισθησία να κάνει η γυναίκα μου έκτρωση''. Αν θέλεις του είπα πήγαινε στην κ. Β......... Εγώ δεν μπορώ να κάνω φόνο. Έτσι έφυγε από εμένα. Δεν είχε βγει ούτε πρόγραμμα, ούτε η γυναίκα του εμφανίσθηκε. Αν έλεγα ότι δέχομαι, θα κινούνταν η διαδικασία, θα έμπαινε στο Νοσοκομείο. Φοβάμαι το Θεό. Ακούω το Νόμο του Θεού και όχι το νόμο των ανθρώπων. Ζω με το νόμο του Θεού. Από τον Νοέμβριο 1987 δεν μπορώ να κάνω έγκλημα. Το θεωρώ ανθρωποκτονία 100%, έγκλημα του σώματος και της ψυχής. Όταν διαγνωσθεί ότι το έμβρυο πάσχει από κάτι, θα αποφάσιζα όπως θα με φώτιζε ο Θεός, εκείνη την ώρα. Μπορεί να το έκανα μπορεί και όχι. Δεν μπορώ να κάνω αυτό το πράγμα. Αντιβαίνει στις θρησκευτικές μου αντιλήψεις. Δεν θα έβαζα την Νομική μου υποχρέωση πάνω από την Θρησκευτική. Η ψυχή μου και η συνείδησή μου δεν θα ησύχαζε. Όταν μαθαίνω ότι άλλοι κάνουν αυτή τη δουλειά φοβάμαι, πόσο μάλλον να το κάνω εγώ. Προσπάθησα να τον μεταπείσω και να τον προστατέψω να μη κάνει άμβλωση αλλά τίποτα.

Η 2η Κατηγορούμενη είπε: Την ημέρα εκείνη έλειπα σε άδεια. Τα γεγονότα τα έμαθα από συζητήσεις. Δεν είδα κανένα πρόγραμμα, ούτε ήρθα σε επαφή με τους γυναικολόγους. Αργότερα έμαθα ότι ο κ. Μ............. έκανε μήνυση και σ' εμένα. Μου φάνηκε ότι ήταν περήφανος για το ότι έκανε τη μήνυση, νόμιζε ότι έβαλε τους γιατρούς στη θέση τους. Εγώ ποτέ δεν αρνήθηκα να κάνω το καθήκον μου. Έχω κι εγώ ηθικές αρχές. Το 1986 ο κ. Ζούμπος έθεσε θέμα συνείδησης. Μου κάνει εντύπωση που έγιναν όλα αυτά την ημέρα που έλειπα και που δεν μου είπαν εμένα τίποτα οι γυναικολόγοι τις επόμενες
μέρες.

Ο Πρόεδρος ρώτησε τον Εισαγγελέα και τους διαδίκους με τελευταίους στη σειρά τους κατηγορούμενους αν θέλουν να κάνουν κάποια συμπληρωματική εξέταση ή εξήγηση και όταν αυτοί απάντησαν αρνητικά κήρυξε το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας.

Ο Εισαγγελέας πήρε και πάλι το λόγο και αφού ανέπτυξε την κατηγορία πρότεινε να κηρυχθούν αθώοι.

Οι συνήγοροι των κατηγορουμένων πήραν το λόγο αφού ανέπτυξαν την υπεράσπισή τους ζήτησαν να κηρυχθούν αθώοι οι πελάτες τους.

Μετά το Δικαστήριο σε μυστική διάσκεψη που έγινε στην έδρα με την παρουσία και της Γραμματέας κατάρτισε την ταυτάριθμη απόφασή του την οποία ο Πρόεδρος αμέσως δημοσίευσε. Η απόφαση αυτή είναι η εξής:

ΣКЕПΤΙКΟ

Από όλη τη σχετική με την απόδειξη κυρία διαδικασία, τα έγγραφα που αναγνώστηκαν τις καταθέσεις στο ακροατήριο των μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης που εξετάστηκαν, την απολογία του κατηγορουμένου και από όλη τη συζήτηση της υπόθεσης αποδείχθηκαν τα εξής: Κατά τις 11-4-1991 ο Μ............., υπάλληλος του Γενικού Νοσοκομείου Φλώρινας, εισήγαγε τη σύζυγό του προς εξέταση στο γυναικολογικό τμήμα του Νοσοκομείου και με το σχετικό υπερηχογράφημα διαγνώσθηκε από το γυναικολόγο ιατρό Μ....... ότι αυτή διένυε το 2ο μήνα της κυήσεως. Αποφασισμένος ο Μ.......... να μην επιτρέψει τη γέννηση του παιδιού, επειδή είχε ήδη με τη σύζυγό του άλλα πέντε τέκνα και αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες διατροφής του, έχοντας και τη συγκατάθεση της συζύγου του, ερώτησε διερευνητικά τον ιατρό Μ......... αν μπορούσε η σύζυγός του να υποβληθεί σε άμβλωση στο Νοσοκομείο και έλαβε την απάντηση ότι θα έπρεπε να ερωτήσει τον παρέχοντα τις υπηρεσίες του στο Νοσοκομείο ως αναισθησιολόγο ιατρό, πρώτο κατηγορούμενο, αν θα συμπράξει σ' αυτή την άμβλωση, ενόψει του ότι ήταν γνωστή στους εργαζομένους στο Νοσοκομείο η τηρούμενη από τον κατηγορούμενο τακτική να μην συμπράττει αδιακρίτως σε αμβλώσεις, για λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως, έστω και αν ο νόμος παρέχει τέτοιο δικαίωμα στις εγκυμονούσες που δεν έχουν συμπληρώσει τη δωδεκάτη εβδομάδα της κυήσεως (άρθρο 304 παρ. 4α του Π.Κ., όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν.1609/1936). Ο Μ............ απευθύνθηκε στον πρώτο κατηγορούμενο και του ζήτησε να συμπράξει ως αναισθησιολόγος στη Χειρουργική επέμβαση τεχνητής διακοπής της κύησης της συζύγου του και όπως αναμενόταν έλαβε αρνητική απάντηση με την επιγραμματική φράση "εγώ δεν κάνω έγκλημα". Η δεύτερη κατηγορούμενη, επίσης αναισθησιολόγος ιατρός του ιδίου Νοσοκομείου και προϊσταμένη του Τμήματος, απούσιαζε με άδεια κατά την 11-4-1991 και δεν ανευρέθηκε να ερωτηθεί από τον Μ. Μητρόπουλο, την επομένη δε που επέστρεψε στην εργασία της διαμήνυσε στον αντιπρόεδρο του Δ.Σ. του Νοσοκομείου Χ......
που απευθύνθηκε σ' αυτή κατά παράκληση του Μ........., ότι την παροχή αναισθησίας για ανάλογες περιπτώσεις είχε αναλάβει ο πρώτος κατηγορούμενος συνάδελφός της.
Διαβλέποντας το ανέφικτο πραγματοποίησης της επέμβασης στο Νοσοκομείο ο Μ......... με τη σύζυγό του απευθύνθηκαν σε ιδιώτη ιατρό, που πραγματοποίησε τελικά τη χειρουργική επέμβαση. Κατά τον εσωτερικό κανονισμό του Νοσοκομείου Φλώρινας, για την εκτέλεση μιας χειρουργικής επέμβασης διακοπής της κύησης, έπρεπε η ενδιαφερομένη έγκυος γυναίκα να υποβληθεί προηγουμένως σε μία σειρά ιατρικών εξετάσεων με αρχή στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου και στη συνέχεια στο αιματολογικό, καρδιολογικό τμήμα κλπ., ώστε να διαπιστωθεί η ετοιμότητα της προς εισαγωγή στο χειρουργείο και εφόσον υπήρχε και η σχετική γνωμάτευση του Γυναικολογικού Τμήματος περιλαμβανόταν στο καταρτιζόμενο πρόγραμμα χειρουργικών επεμβάσεων, το οποίο εγνωστοποιείτο στους κατηγορούμενους αναισθησιολόγους. Από τη γνωστοποίηση αυτού του προγράμματος χειρουργείου ανέκυπτε η υποχρέωση των κατηγορουμένων να παράσχουν τις υπηρεσίες τους διακριβώνοντας απ' την πλευρά της ειδικότητάς τους τα ενδεχόμενα προβλήματα κάθε ατομικής περίπτωσης κατόπιν εξετάσεως των υποψηφίων να χειρουργηθούν και παρέχοντας νάρκωση πριν από τις χειρουργικές επεμβάσεις. Η άρνηση παροχής υπηρεσιών από τους αναισθησιολόγους ιατρούς στη διαδικαστική αυτή φάση εκδηλωνόμενη θα ερχόταν κατ' αρχήν σε αντίθεση με το υπηρεσιακό καθήκον τους.
Η ενδιαφερόμενη να υποβληθεί σε τεχνητή διακοπή της κυήσεώς της σύζυγος του Μ......... όμως, καθ' υπόδειξη προφανώς του τελευταίου, που απέβλεψε στην εξασφάλιση βεβαιότητας για τη σύμπραξη αναισθησιολόγου, εκτός από την εξέτασή της στους υπερηχογράφους του Νοσοκομείου, σε καμμία άλλη ενέργεια δεν προέβη, ήτοι δεν υποβλήθηκε στις προδιαγραφόμενες με τον Κανονισμό του Νοσοκομείου ιατρικές εξετάσεις, για να αποφασισθεί αρμοδίως αν και πότε έπρεπε να χειρουργηθεί, ώστε να ανακύψει ζήτημα αναζήτησης αναισθησιολόγου ιατρού (βλ. σχετική, και υπ' αριθ. πρωτ.1062/1993 έγγραφο του Δ/ντη του Γεν. Νοσοκομείου Φλώρινας). Με βάση αυτά τα περιστατικά δεν ανέκυψε νομική υποχρέωση των κατηγορουμένων να συμπράξουν ως αναισθησιολόγοι ιατροί στην επιτρεπτή κατά νόμο τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης της συζύγου του μηνυτή Μ. ............, καθ' όσον αφενός μεν δεν ζητήθηκε
αυτό από την κυοφορούσα που έπρεπε να συναινέσει στην άμβλωση άρθρο 304 παρ.4 Π.Κ.) και αφετέρου δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από τον κανονισμό του Νοσοκομείου διαδικασία εισαγωγής της ενδιαφερομένης από τα εξωτερικά ιατρεία και διοικητικής καταγραφής της υποβολής της στις αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις, απ' τις οποίες θα κρινόταν η ετοιμότητά της να χειρουργηθεί και αναγραφή της στον οικείο προγραμματισμό χειρουργικών επεμβάσεων. Η προκαταβολική άρνηση του πρώτου κατηγορουμένου όταν και αν εν καιρώ του ζητείτο αυτό αρμοδίως, πέραν του ότι δεν ενέχει καθεαυτή ούτε τα στοιχεία της απόπειρας να παραβεί αντικειμενικώς το καθήκον της υπηρεσίας του, οφειλόταν στη σύγκρουση του υπηρεσιακού καθήκοντος του με τη βαθειά θρησκευτική πεποίθησή του ως ορθοδόξου Χριστιανού που του απαγορεύει να συμπράττει σε τέτοιου είδους μη ιατρικώς ή ηθικώς ενδεδειγμένες αμβλώσεις (επιτρεπόμενες κατά νόμο μέχρι τη 12η εβδομάδα της κυοφορίας), τακτική την οποία συστηματικώς ακολουθεί κατά τη θητεία του στο Νοσοκομείο ως αναισθησιολόγου ιατρού. Με τη σύγκρουση αυτή καθηκόντων ο κατηγορούμενος περιήλθε σε ηθική αμηχανία περί του πρακτέου, που αποτελεί ιδιότυπη μορφή ανθρωπίνως μη φευκτού της υπαιτιότητας και αίρει τον καταλογισμό (βλ. Ν.Χωραφά Ποιν. Δικ. Γεν. Μερ. Εκδ. 1966 παρ.58 II.Α και 80.Ι). Κατά συνέπεια πρέπει οι κατηγορούμενοι να κηρυχθούν αθώοι.

Εξάλλου ο αυτοτελής ισχυρισμός των κατηγορουμένων περί αντισυνταγματικότητας της διάταξης του άρθρου 304 παρ. 4α του Π.Κ., όπως ισχύει μετά την αντικατάσταση από το άρθρο 2 του ν. 1609/1986, πρέπει κατά την πλειοψηφούσα γνώμη δύο μελών του Δικαστηρίου αυτού να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθ' όσον ανεξάρτητα από την αμφίβολη ηθική βάση της ανωτέρω διατάξεως, δεν αντιβαίνει αυτή σε καμμία συγκεκριμένη διάταξη του ισχύοντος Συντάγματος, το οποίο σημειωτέον δεν περιέχει
αποτρεπτική για τον κοινό νομοθέτη κατευθυντήρια διάταξη περί λήψης μέτρων αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος της Χώρας. Αν και κατά τη γνώμη ενός μέλους του Δικαστηρίου η ανωτέρω διάταξη είναι αντισυνταγματική και θα έπρεπε να μην εφαρμοσθεί αυτή και να κηρυχθούν αθώοι οι κατηγορούμενοι γι' αυτό το λόγο.

Επειδή από την ίδια παραπάνω αποδεικτική διαδικασία του Δικαστήριο δεν πείσθηκε ότι ο μηνυτής από δόλο ή βαρεία αμέλεια κατάγγειλε τους κατηγορούμενους πρέπει να απαλλαγεί από τα δικαστικά έξοδα και τέλη, τα οποία βαρύνουν το Δημόσιο.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει με παρόντες τους κατηγορούμενους 1)Ιωάννη Λάμπρου Ζούμπο και 2) Ελένη .......... κατοίκους Φλώρινας.

Κηρύσσει αυτούς αθώους

του ότι στο Γενικό Νοσοκομείο Φλώρινας στις 11 Απριλίου 1991 και 12 Απριλίου 1991 οι πρώτος και δεύτερη αντίστοιχα, αναισθησιολόγοι γιατροί, από πρόθεση παρέβηκαν το καθήκον της υπηρεσίας τους με σκοπό να βλάψουν άλλον. Πιο συγκεκριμένα στους προαναφερόμενους χρόνους και κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους στο Νοσοκομείο Φλώρινας, αρνήθηκαν ως αναισθησιολόγοι γιατροί να χορηγήσουν νάρκωση στη σύζυγο του Μ........................., η οποία διένυε τον 2ο μήνα κυήσεως προκειμένου οι γυναικολόγοι να προβούν σε έκτρωση.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε αμέσως στο ακροατήριο σε δημόσια
συνεδρίαση.

Φλώρινα 9-6-1993

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Πηγή: Αφήστε με να ζήσω!

Οι επιστήμονες συνιστούν ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά και προτείνουν να αλλάξουν τα εθνικά όρια έκθεσης.

Ποιοι είναι οι κανόνες, για την ασφαλή χρήση της ασύρματης επικοινωνίας.

Η ανάγκη να ληφθούν μέτρα, για την προστασία από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, τονίστηκε στο πλαίσιο μιας ενδιαφέρουσας ημερίδας, με θέμα «Μη Ιονίζουσα Ακτινοβολία και οι Πιθανές Επιπτώσεις της στην Υγεία» που διοργάνωσε ο ΙΣΑ, το Σάββατο 1η Απριλίου 2017, υπό την αιγίδα της ΚΕΔΕ.

Εισηγήσεις για το θέμα έκαναν ο Δρ. Θεόδωρος Μέτσης, Μηχανολόγος Ηλεκτρολόγος, Μηχανικός Περιβάλλοντος, η Δρ. Στέλλα Κάννα Μιχαηλίδη, χημικός, πρόεδρος της Επιτροπής Κύπρου, για την Προστασία του περιβάλλοντος και της Υγείας των Παιδιών, ο Στυλιανός Ζηνέλης, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Κεφαλονιάς – Ιθάκης, ο Λουκάς Μαργαρίτης, καθηγητής Ραδιοβιολογίας, τμήμα Βιολογίας Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και η Μαρία Φλουράκη, δικηγόρος, διαμεσολαβήτρια. Συντονιστής της ημερίδας ήταν ο επίτιμος πρόεδρος του ΙΣΑ, Σωτήρης Ρηγάκης.

Σύμφωνα με τους ομιλητές, η επιστολή διαμαρτυρίας 220 επιστημόνων διεθνούς κύρους προς τον ΟΗΕ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για τα σημερινά επίπεδα ακτινοβολίας το 2015, τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος NTP (National Toxicology Program) που δημοσιεύτηκαν το 2016, -στo οποίο αναφέρεται αύξηση εγκεφαλικών όγκων και σβαννωμάτων καρδιάς σε πειραματόζωα-, η αυξανόμενη συμπτωματολογία Ηλεκτρικής Υπερευαισθησίας, σε σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, από την έκθεσή του στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, η μεγάλη άνοδος του αυτισμού, καθώς και η πρωτοβουλία αρκετών κρατών να μειώσουν δραστικά τα επιτρεπτά όρια ακτινοβολίας (Ιταλία, Ελβετία, Ρωσία, Πολωνία, Βουλγαρία, Σλοβενία), επιτάσσουν μια πιο προσεκτική και ενδελεχή εξέταση των επιπτώσεων από την κατάχρηση της ασύρματης επικοινωνίας.

Σχολιάζοντας το θέμα, ο πρόεδρος του ΙΣΑ Γ. Πατούλης, ανέφερε τα εξής:

«Ο ΙΣΑ ως θεματοφύλακας της δημόσιας υγείας, αποφάσισε να προχωρήσει σε μία ανοιχτή συζήτηση, για την Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις αυτής, στην Δημόσια Υγεία. Η πολιτεία οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, για να προστατέψει τους πολίτες ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών, όπου το πλαίσιο έχει γίνει πιο αυστηρό. Πρέπει όμως και ο κάθε χρήστης αυτών των συσκευών, να σέβεται τους κανόνες προστασίας και να μην κάνει κατάχρηση. Οφείλουμε μέσα από την αυτοδιοίκηση και τους ιατρικούς συλλόγους να δούμε που συγκλίνουν οι βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες ισχύουν στις άλλες χώρες και να τις εφαρμόσουμε προς όφελος των πολιτών. Πρόκειται για ένα θέμα ανοιχτό που παρακολουθούμε στενά προκειμένου να κάνουμε τις αναγκαίες παρεμβάσεις».

Στο πλαίσιο της ημερίδας, παρουσιάστηκε το υπόμνημα του κ. Μαργαρίτη προς τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Ν. Παπά, στο οποίο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Οι επιδράσεις στην υγεία, από τις ακτινοβολίες της ασύρματης τεχνολογίας, περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο, για εμφάνιση καρκίνου, κυτταρικού στρες, αύξηση των επιβλαβών ελεύθερων ριζών, γενετικές βλάβες δομικές και λειτουργικές αλλαγές του αναπαραγωγικού συστήματος, διαταραχές των λειτουργιών μάθησης και μνήμης. Επίσης άμεσες επιπτώσεις με το μορφή πονοκεφάλων, έλλειψης συγκέντρωσης, αϋπνίες, διαταραχές μνήμης, μείωση ανοσοποιητικού συστήματος αλλεργίες κ.τ.λ. αποτελούν καθημερινά συμπτώματα, στους διαμένοντας πλησίον των κεραιών».

Από την πλευρά του ο Δρ Μέτσης επεσήμανε ότι ερευνητικά ιδρύματα, ακαδημαϊκοί και αξιόλογοι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα επίπεδα ακτινοβολίας που καταγράφονται σήμερα μέσα στον αστικό ιστό δεν είναι ασφαλή. «Τα πορίσματα μελετών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, για τα αρνητικά συμπτώματα στην υγεία, με έμφαση στο σύνδρομο της Ηλεκτρομαγνητικής υπερευαισθησίας που σε κάποιες χώρες έχει πάρει μορφή επιδημίας», είπε χαρακτηριστικά. Επίσης πρόσθεσε ότι νέες εφαρμογές, όπως η τεχνολογία του 5G και οι έξυπνοι μετρητές που θα αντικαταστήσουν τους αναλογικούς μετρητές της ΔΕΗ, θα αυξήσουν την ακτινοβολία και θα επηρεάσουν την καθημερινότητα μας».

Την ανάγκη να ληφθούν μέτρα προστασίας για τα παιδιά τόνισε η Δρ. Σ. Μιχαηλίδη, η οποία παρουσίασε τις πρωτοβουλίες που έχει πάρει η Κυπριακή κυβέρνηση, για την προστασία των παιδιών καθώς και μελέτες που ρητά αντιτίθενται στην χρήση της ασύρματης επικοινωνίας στα εκπαιδευτικά συστήματα των σχολείων καθώς και στην έκθεση των μαθητών ειδικά στην νηπιακή και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Σύμφωνα με τους ομιλητές πολλές επιστημονικές μελέτες και πορίσματα Ιδρυμάτων συστήνουν πιο προσεκτική και ελεγχόμενη έκθεση στην ακτινοβολία και προτείνουν μεταξύ άλλων τα εξής:

1) Να αναθεωρηθεί η νομοθεσία και να τροποποιηθούν τα όρια έκθεσης, με βάση τα νέα βιολογικά δεδομένα, κατά το πρότυπο άλλων χωρών

2) Να ληφθούν μέτρα, για τη μείωση της έκθεσης των παιδιών. Να γίνεται χρήση ενσύρματου δικτύου, στα νηπιαγωγεία, σχολεία κ.α.

3) Η χορήγηση αδειών να μην περιλαμβάνει τοποθέτηση κεραιών, κοντά σε σχολεία, ημερήσια κέντρα φροντίδας, γηροκομεία, νοσοκομεία ή άλλα κτίρια όπου ευαίσθητες ομάδες ανθρώπων μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Με βάση τα συμπεράσματα της ημερίδας, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, εξέδωσε τους κανόνες ασφαλούς χρήσης, της ασύρματης επικοινωνίας που συνίστανται στα εξής:

• Χρησιμοποίησε το κινητό τηλέφωνο λογικά και για σύντομα τηλεφωνήματα.
• Παιδιά κάτω των 14 ετών καλό είναι να μην χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα.
• Μην βάζεις το κινητό σε επαφή με το κεφάλι σου.
• Μην κάνεις χρήση κινητού στο αυτοκίνητο, τραίνο, αεροπλάνο ή ανελκυστήρα.
• Μην κάνεις χρήση κινητού όταν υπάρχουν μικρά παιδιά, ή έγκυες γυναίκες γύρω σου.
• Κράτησε το κινητό μακριά από το σώμα σου.
• Όταν κάνεις χρήση κινητού κράτα απόσταση από άλλους.
• Μην τοποθετείς το κινητό στην τσέπη σου.
• Την νύχτα κλείνε πάντα το κινητό σου και απενεργοποίησε το Wi Fi.
• Μην παίζεις παιχνίδια στο κινητό τηλέφωνο on-line, βάλτο σε airplane mode
• Η χρήση “hands free” είναι προτιμότερη αλλά και εκεί μπορεί να υπάρξει ακτινοβολία.
• Ασύρματα LAN (Wi Fi) μπορούν να σε εκθέσουν σε ακτινοβολία μικροκυμάτων.
• Περιόρισε το Wi Fi και κάνε χρήση σταθερής – ενσύρματης σύνδεσης.
• Όταν το σήμα που δέχεσαι είναι κακό μην τηλεφωνείς.
• Αν έχεις πρόσβαση σε σταθερή γραμμή, κάνε χρήση αυτής κατά προτεραιότητα
• Απενεργοποίησε επιλογές Wi Fi, Bluetooth, και Data, όταν δεν χρησιμοποιούνται

Πηγή: Η άλλη όψη

Πολλὲς φορὲς διαβάζουμε στὶς ἐφημερίδες ἢ ἀκοῦμε στὶς τηλεοπτικὲς εἰδήσεις τὴ φράση «διάλογος κωφῶν», ὅταν ἀκριβῶς θέλουν νὰ τονίσουν τὴν ἀνυπαρξία διαλόγου ἢ συνεννόησης μεταξὺ τῶν δύο μερῶν. Ὅσοι γνωρίζουν κάποιον κωφὸ ἢ ζοῦν στὴν κοινότητα τῶν κωφῶν ξέρουν ὅτι ὄχι μόνο δὲν ὑπάρχει ἔλλειψη διαλόγου, ἀλλὰ πλεονασμὸς ἐπικοινωνίας. Σὲ μία λέσχη κωφῶν ὁ ἀέρας γεμίζει μὲ νοήματα. Οἱ κωφοὶ ἐπικοινωνοῦν καὶ συνεννοοῦνται μεταξύ τους, ἀλλὰ συγχρόνως μπορεῖ νὰ ρίχνουν λοξὲς ματιὲς στὸ διπλανὸ τραπέζι γιὰ νὰ δοῦν τί συζητοῦν οἱ ἄλλοι. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ σὲ ἄλλες ἐκδηλώσεις της κοινότητας.

Οἱ κωφοὶ ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους μὲ τὴν νοηματικὴ γλῶσσα. Ἡ νοηματικὴ γλῶσσα δὲν εἶναι διεθνής, ἀλλὰ οἱ κωφοὶ σὲ κάθε χώρα χρησιμοποιοῦν τὴ δική τους νοηματικὴ γλῶσσα π.χ. στὴν Ἑλλάδα, τὴν Ἑλληνικὴ Νοηματικὴ Γλώσσα (Ε.Ν.Γ.), στὶς Η.Π.Α., τὴν Ἀμερικάνικη Νοηματικὴ Γλῶσσα (American Sign Language). Ὅπως συμβαίνει καὶ μὲ τὶς ὁμιλούμενες γλῶσσες σὲ κάθε χώρα ὑπάρχουν καὶ κατὰ τόπους διάλεκτοι τῆς νοηματικῆς γλώσσας. Οἱ γλωσσολογικὲς  ἔρευνες σὲ διάφορες νοηματικὲς γλῶσσες ἔδειξαν ὅτι ἡ κάθε νοηματικὴ γλῶσσα ἔχει συγκεκριμένη δομὴ καὶ ἀνταποκρίνεται στὰ παγκόσμια κριτήρια τῶν ἀνθρωπίνων γλωσσῶν. Εἶναι μία πλήρης γλῶσσα ποὺ μὲ αὐτὴν μποροῦν οἱ κωφοὶ νὰ ἐπικοινωνήσουν τὶς ἰδέες τους, τὰ συναισθήματά τους, τὶς ἀνάγκες τους. Παράλληλα μὲ τὴ νοηματικὴ γλῶσσα ἐκφράζουν τὶς καλλιτεχνικές τους ἀνάγκες μέσα ἀπὸ τὸ θέατρο, τὴν ποίηση καὶ τὴν λογοτεχνία. Τέλος, συμμετέχουν στὴ λατρευτικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὰ μυστήρια καθὼς ἡ νοηματικὴ γλῶσσα εἶναι τὸ μέσον μετάδοσης καὶ ἐπικοινωνίας τῶν ἀληθειῶν τοῦ Εὐαγγελίου.

Μὲ βάση καὶ κέντρο τὴ νοηματικὴ γλῶσσα οἱ κωφοὶ συγκροτοῦν τὴ δική τους κοινότητα καὶ ἀναπτύσσουν κοινὲς ἀξίες, κουλτούρα καὶ παραδόσεις. Παράλληλα ὅμως ἐπηρεάζονται ἀπὸ τὴν εὐρύτερη κοινωνία ἐνῷ συγχρόνως μοιράζονται τὰ ἴδια ἤθη καὶ ἔθιμα τῆς κοινωνίας στὴν ὁποία ζοῦν, πράγμα ποὺ δὲν συμβαίνει πάντα μὲ ὅλες τὶς γλωσσικὲς μειονότητες (π.χ. Πομάκοι, Τσιγγάνοι). Τὸ γεγονὸς ὅτι ἀποτελοῦν γλωσσικὴ μειονότητα εἶναι ποὺ διαφοροποιεῖ τοὺς κωφοὺς ἀπὸ ἄλλες ὁμάδες ἀναπήρων. Ἡ συμμετοχὴ τῶν κωφῶν στὴν εὐρύτερη κοινωνία προϋποθέτει εὐαισθητοποίηση καὶ ἀποδοχὴ τῆς διαφορετικότητάς τους ἀπὸ τοὺς ἀκούοντες. Μέχρι νὰ γίνει αὐτό, οἱ κωφοὶ θὰ βιώνουν διακρίσεις καὶ προκαταλήψεις στὴν καθημερινή τους ζωὴ καὶ στὶς συναλλαγές τους μὲ τοὺς ἀκούοντες.

Οἱ κωφοὶ στὴν πλειοψηφία τους παντρεύονται μεταξύ τους. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἡ κοινότητα τῶν κωφῶν χαρακτηρίζεται ὡς ἐνδογαμικὴ (Padden, 1980). Τὸ 92% περίπου τῶν παιδιῶν ποὺ γεννοῦν οἱ κωφοὶ εἶναι ἀκούοντα. Ἕνα μικρὸ ποσοστὸ κωφῶν γεννοῦν κωφὰ παιδιά (Schein and Delk 1974, Walter, 1990). Τὰ ἀκούοντα παιδιὰ κωφῶν γονέων συνήθως γεννοῦν ἀκούοντα παιδιά. Συνοπτικά, ἀναφερόμαστε λέγοντας ὅτι ἡ κώφωση ἐπηρεάζει τὴν ἱστορία μίας οἰκογένειας γιὰ τρεῖς γενιές. Ἡ Padden (1980) δίνει τὸν ἑξῆς ὁρισμὸ γιὰ τὴν κοινότητα τῶν κωφῶν: «ἡ κοινότητα τῶν κωφῶν ἀποτελεῖται ἀπὸ μία ὁμάδα ἀτόμων ποὺ κατοικοῦν σὲ κάποια περιοχή, ἔχει κοινοὺς στόχους ποὺ καθορίζονται ἀπὸ τὰ μέλη της καὶ παλεύει γιὰ νὰ πετύχει αὐτοὺς τοὺς στόχους.

Μία κοινότητα κωφῶν μπορεῖ νὰ περιλαμβάνει ἄτομα ποὺ δὲν εἶναι κωφά, ἀλλὰ ποὺ ὑποστηρίζουν δραστήρια τοὺς σκοποὺς τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν καὶ δουλεύουν μαζὶ μὲ τοὺς κωφοὺς γιὰ νὰ τοὺς πετύχουν». Ἡ γνώση καὶ ἡ χρήση τῆς νοηματικῆς γλώσσας εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ τὴν ἔνταξη κάποιου στὴν κοινότητα τῶν κωφῶν. Στὴν κοινότητα τῶν κωφῶν ὁ βαθμὸς ἀκουστικῆς ἀπώλειας δὲν παίζει κανένα ρόλο, ἀφοῦ ἡ γνώση καὶ ἡ χρήση τῆς νοηματικῆς γλώσσας εἶναι τὸ διαβατήριο καὶ ἡ πιστοποίηση γιὰ νὰ ἐνταχθεῖ κάποιος σ΄ αὐτή.

Εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι ὅσοι ἀκούοντες θέλουν νὰ γίνουν μέλη τῆς κοινότητας τῶν Κωφῶν  θὰ πρέπει νὰ μποροῦν νὰ ἐπικοινωνοῦν μαζί τους, νὰ γνωρίζουν καὶ νὰ σέβονται τοὺς κανόνες συμπεριφορᾶς στὴν κοινότητα. Οἱ ἀκούοντες ποὺ εἶναι μέλη τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν ξεχωρίζουν γιὰ τὴ στάση τους ποὺ σχετίζεται περισσότερο μὲ τὴ δέσμευση στὴν κοινότητα καὶ τοὺς στόχους της, παρὰ μὲ τὴν ὑπηρεσία ποὺ προσφέρουν εἴτε σὲ σχολεῖα εἴτε σὲ ἄλλους ὀργανισμούς. Γενικὰ εἶναι αὐτοὶ ποὺ παλεύουν μαζὶ μὲ τοὺς κωφοὺς καὶ ὄχι γιὰ τοὺς κωφούς, γιὰ τὸ ὄφελος τῆς κοινότητας καὶ ὄχι τῶν ἰδίων (Β. Λαμπροπούλου, 1998).

Μία σύντομη ἱστορικὴ ἀναδρομὴ εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ νὰ κατανοήσουμε καλύτερα τὴ θέση τῶν κωφῶν στὴν κοινωνία διαχρονικά. Οἱ κωφοὶ καὶ γενικότερα οἱ ἄνθρωποι μὲ ἀναπηρίες ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι τὴν ἀναγέννηση δὲν εἶχαν τὴν ἀποδοχὴ τῆς κοινωνίας καὶ γι’ αὐτὸ τὸν λόγο ζοῦσαν στὸ περιθώριο χωρὶς δικαιώματα καὶ ἐκπαίδευση. Στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ βιβλιογραφία ἔχουμε ἀναφορὲς γιὰ τὴν κώφωση καὶ τὴν ὕπαρξη τῶν κωφῶν κυρίως στὰ ἔργα τοῦ Ἀριστοτέλη καὶ τοῦ Πλάτωνα. Ὁ Ἀριστοτέλης θεωροῦσε ὅτι γλῶσσα καὶ ὁμιλία εἶναι τὸ ἴδιο πράγμα. Στὸ ἔργο του «Προβλήματα» θεωρεῖ τὴν ἀκοὴ πιὸ σημαντικὴ ἀπὸ ὅλες τὶς αἰσθήσεις ἀναφέροντας ὅτι αὐτὴ βοηθάει στὴ νοητικὴ ἀνάπτυξη. Παράλληλα συνέδεε τὴν κώφωση μὲ τὴν ἀλαλία πιστεύοντας ὅτι ἡ βλάβη στὰ ὄργανα τῆς ἀκοῆς ἐπεκτείνεται καὶ στὰ ὄργανα τῆς ὁμιλίας. Ὁ Ἀριστοτέλης δὲν ἀναφέρεται σὲ θέματα ποὺ ἀφοροῦν τὴν ἐκπαίδευση τῶν κωφῶν καὶ ποτὲ δὲν ἰσχυρίστηκε ὅτι κωφοὶ δὲν μποροῦν νὰ ἐκπαιδευτοῦν. Ἡ ἐπίδραση ὅμως τῶν ἰδεῶν του ὄχι μόνο στὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ καὶ σὲ ἄλλες χῶρες ἐπηρέασε σημαντικὰ ἐκπαιδευτικοὺς καὶ γιατροὺς οἱ ὁποῖοι θεωροῦσαν ὅτι ὅσοι δὲν μποροῦν νὰ μιλήσουν δὲν μποροῦν καὶ νὰ ἐκπαιδευτοῦν, ἀφοῦ τὸ ὄργανο μάθησης, ἡ ἀκοή, εἶναι κατεστραμμένο. Στοὺς πλατωνικοὺς διαλόγους φαίνεται πὼς ἡ ὕπαρξη τῆς νοηματικῆς γλώσσας καὶ τὰ πλεονεκτήματα ἀπὸ τὴ χρήση της εἶναι γνωστά. Εἰδικότερα, ὁ Πλάτων, στὸ ἔργο «Κρατύλος», συζητᾶ μὲ τὸν Ἑρμογένη καὶ τὸν Κρατύλο γιὰ τὴν σχέση ἀντικειμένου καὶ λέξης, γιὰ τὸν φυσικὸ ἢ αὐθαίρετο συμβολισμὸ τῶν λέξεων. Σ’ αὐτὸν τὸ διάλογο ὁ Σωκράτης ἀναφέρεται καὶ στὴ νοηματικὴ γλῶσσα, ὡς ἀπαραίτητο μέσο γιὰ νὰ ἐπικοινωνήσουν οἱ κωφοί. Ἡ ἀναφορὰ αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη γραπτὴ μαρτυρία γιὰ τὴν ὕπαρξη τῆς Ἑλληνικῆς Νοηματικῆς Γλώσσας καὶ γιὰ τοὺς κωφούς της ἐποχῆς ἐκείνης. Δυστυχῶς ἡ παρατήρηση τοῦ Σωκράτη γιὰ τὰ πλεονεκτήματα τῆς νοηματικῆς γλώσσας δὲν λήφθηκαν σοβαρὰ ὑπόψη, μὲ ἀποτέλεσμα οἱ κωφοὶ σὲ πολλὲς χῶρες νὰ κρατηθοῦν μακριὰ ἀπὸ τὴν ἐκπαίδευση καὶ μέσα στὴν ἀμάθεια γιὰ περισσότερο ἀπὸ 2.000 χρόνια.

Τὸν 18ο αἰ. ἡ ἐκπαίδευση τῶν κωφῶν παιδιῶν ἄρχισε νὰ ἀναπτύσσεται συστηματικὰ σὲ πολλὲς χῶρες τῆς Εὐρώπης. Στὴ Γαλλία, ὁ ἱερέας Abbe Charles Michel de l’ Epee μετὰ ἀπὸ μία τυχαία ἐπίσκεψη στὸ σπίτι ἐνορίτισσάς του ἀναλαμβάνει τὴν ἐκπαίδευση τῶν διδύμων κωφῶν κοριτσιῶν της. Ὁ de l’ Epee ἔγινε ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ γνωστοὺς δασκάλους κωφῶν καὶ ἵδρυσε τὸ πρῶτο δημόσιο σχολεῖο κωφῶν στὸ Παρίσι τὸ 1755 (Moores, 1996). Ἀμφισβήτησε τὴν ἄποψη ποὺ ἐπικρατοῦσε στὴν ἐποχὴ του θεωρῶντας ὄχι μόνο ὅτι οἱ κωφοὶ μποροῦν νὰ ἐκπαιδευτοῦν, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἡ νοηματικὴ γλῶσσα εἶναι ἡ φυσική τους γλῶσσα. Χρησιμοποιοῦσε τὴ νοηματικὴ γλῶσσα στὴ διδασκαλία του καὶ ἔθετε ὡς κύριο στόχο τὴν γνωστικὴ ἀνάπτυξη τῶν μαθητῶν του καὶ ὡς δευτερεύοντα τὴν ἀνάπτυξη τῆς ὁμιλίας τους. Χρησιμοποιοῦσε δραματοποίηση στὴ διδασκαλία του, γραφὴ μετὰ ἀπὸ δραστηριότητες καθὼς καὶ διήγηση ἱστοριῶν μὲ νοηματικὴ γλῶσσα. Πολλοὶ κωφοὶ μαθητές του δούλεψαν στὸ σχολεῖο αὐτὸ σὰν δάσκαλοι καθὼς καὶ σὲ ἄλλα σχολεῖα τῆς Γαλλίας. Μερικοὶ ταξίδεψαν καὶ ἵδρυσαν σχολεῖα στὴν Ὀλλανδία, Πολωνία, Σουηδία καὶ Ἰρλανδία. Τέλος ὁ κωφὸς μαθητὴς τοῦ Laurent Clerk ἵδρυσε μαζὶ μὲ τὸν Thomas Hopkins Gallaudet τὸ 1817 τὸ πρῶτο σχολεῖο κωφῶν στὶς Η.Π.Α.

Τὸ 1880 πραγματοποιήθηκε Διεθνὲς Συνέδριο ἐκπαιδευτικῶν κωφῶν παιδιῶν στὸ Μιλάνο. Σ’ αὐτό, ἡ διαμάχη ποὺ ὑπῆρχε ἀνάμεσα σὲ ἐκπαιδευτικοὺς γιὰ τὸν ρόλο τῶν νοημάτων καὶ τῆς ὁμιλίας στὴ ἐκπαίδευση τῶν κωφῶν παιδιῶν κορυφώθηκε μὲ σκληρὴ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς Νοηματικῆς Γλώσσας. Θεωρήθηκε ὅτι ἡ Νοηματικὴ ἐμποδίζει τὰ παιδιὰ νὰ ἀσκηθοῦν καὶ νὰ ἀναπτύξουν ὁμιλία. Στὰ συμπεράσματα τοῦ Συνεδρίου καὶ στὸ τελικὸ ψήφισμα ἐπικυρώνεται «ἡ ἀναμφισβήτητη ἀνωτερότητα τῆς ἄρθρωσης στὴν ἀποκατάσταση τοῦ κωφάλαλου ἀτόμου στὴν κοινωνία καὶ στὸ ἐφοδιασμό του μὲ πληρέστερη γνώση τῆς γλώσσας». Τὸ Συνέδριο τοῦ Μιλάνου ἐπηρέασε τὴν ἐκπαίδευση τοῦ κωφοῦ παιδιοῦ παγκόσμια. Κύριος ἐκπαιδευτικὸς στόχος ἔγινε ἡ διδασκαλία τοῦ προφορικοῦ λόγου. Ὅλοι οἱ κωφοὶ ποὺ ἐργαζόντουσαν ὡς δάσκαλοι στὰ σχολεῖα κωφῶν ἀπολύθηκαν. Καταργήθηκε ἡ νοηματικὴ ὡς ἐκπαιδευτικὸ ἐργαλεῖο καὶ ἀπαγορεύθηκε ἡ χρήση της στοὺς χώρους τῶν σχολείων. Καθὼς δὲν ἀναγνωρίστηκε ἡ διάκριση ἀνάμεσα στὴ γλῶσσα καὶ τὴν ὁμιλία, ἡ διδασκαλία τῆς γλώσσας πέρασε σὲ δεύτερη μοῖρα καὶ ἡ διδασκαλία τῆς ὁμιλίας ἔγινε τὸ κύριο μάθημα στὸ ἀναλυτικὸ πρόγραμμα ἐκπαίδευσης. Ὑποβαθμίστηκε ἔτσι ἡ γνωστικὴ ἀνάπτυξη καὶ ἡ σχολικὴ πρόοδος τῶν κωφῶν μαθητῶν.

Ἡ ἐπικράτηση τοῦ ἰατρικοῦ-παθολογικοῦ μοντέλου, στὴν ἐκπαίδευση εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα ἡ κώφωση νὰ ἀντιμετωπίζεται ὡς «ἀσθένεια» ποὺ ἡ ἐκπαίδευση καλεῖται νὰ θεραπεύσει μέσα ἀπὸ τὴν διδασκαλία τῆς ὁμιλίας, ἐνῷ κοινωνικὰ ὁ κωφὸς ἀντιμετωπίστηκε ὡς ἀσθενὴς καὶ συχνὰ ὡς ἄτομο μὲ νοητικὴ καθυστέρηση. Τὸ 1960 ἡ γλωσσολογικὴ ἐρευνητικὴ δουλειὰ τοῦ William Stokoe πάνω στὴ δομὴ τῆς Ἀμερικάνικης Νοηματικῆς Γλώσσας ἀλλάζει τὴ στάση τῆς ἐπιστημονικῆς κοινότητας ἀπέναντι στὴ νοηματικὴ γλῶσσα. Παράλληλα οἱ κοινωνιογλωσσολογικὲς μελέτες ἀναδεικνύουν τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν. Ἔτσι ἡ κοινωνιολογικὴ ἄποψη ὅτι οἱ κωφοὶ ἀποτελοῦν πολιτισμικὴ καὶ γλωσσικὴ μειονότητα ἀρχίζει νὰ κερδίζει ἔδαφος καὶ ἀνάμεσα στοὺς ἐκπαιδευτικούς. Ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ ’80, λοιπόν, τὸ κίνημα τῶν κωφῶν ἐνέτεινε διεθνῶς τὶς προσπάθειες ἀναγνώριση τῆς νοηματικῆς γλώσσας. Οἱ κωφοὶ ἀπαίτησαν καὶ πέτυχαν σὲ πολλὲς χῶρες (ἀνάμεσά τους-καθυστερημένα-καὶ ἡ Ἑλλάδα μὲ τὸ νόμο 2817 τοῦ 2000) τὴν ἀναγνώριση τῆς ἐθνικῆς τους νοηματικῆς γλώσσας ὡς ἐπίσημης γλώσσας τῆς κοινότητάς τους καὶ ὡς κύριο μέσο τῆς ἐκπαίδευσής τους. Αὐτὸ εἶχε ὡς συνέπεια νὰ υἱοθετηθεῖ τὸ δίγλωσσο-διπολιτισμικὸ μοντέλο στὴν ἐκπαίδευση τῶν κωφῶν παιδιῶν. Ἑστιάζουμε στὴν ἑλληνικὴ ἱστορία τοῦ κινήματος τῶν κωφῶν τὸν 20ο αἰ.: Οἱ πρῶτες προσπάθειες ἐκπαίδευσης κωφῶν ἄρχισαν τὸ 1907, ἐνῷ τὸ πρῶτο σχολεῖο κωφῶν ἱδρύθηκε τὸ 1923 στὴν Ἀθῆνα. Μέχρι τὸ 1984 ἡ χρήση τῆς νοηματικῆς γλώσσας στὰ σχολεῖα κωφῶν ὅλης της Ἑλλάδας ἦταν αὐστηρὰ ἀπαγορευμένη, ἀλλὰ τὰ παιδιὰ τὴν μάθαιναν στὰ οἰκοτροφεῖα ἀπὸ συμμαθητές τους, κυρίως αὐτοὺς ποὺ εἶχαν κωφοὺς γονεῖς. Ἡ Ἑλληνικὴ Νοηματικὴ Γλῶσσα διατηρήθηκε ζωντανὴ ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια μέσα στὴν κοινότητα τῶν κωφῶν. Ὅπως συμβαίνει σὲ ὅλες τὶς ἱστορίες χειραφέτησης ἔτσι καὶ στὴν συγκεκριμένη ὑπῆρξε ἕνα πρόσωπο-κλειδὶ ποὺ συνέβαλλε ὅσο κανένας στὸ ξεπέρασμα τῶν διάχυτων προκαταλήψεων καὶ στερεοτύπων.

Πρόκειται γιὰ τὸν Νικόλαο Γραικὸ τὴ δράση τοῦ ὁποίου θὰ ἐπιχειρήσουμε ἀκολούθως νὰ ἀποδώσουμε παραπέμποντας στὶς συνθῆκες τῆς ἐποχῆς του. Ἑλλάδα, 1938. Ὑπάρχει μόνο ἕνα δημοτικὸ σχολεῖο κωφῶν στὴν Ἀθήνα. Οἱ κωφοὶ ζοῦν καὶ μεγαλώνουν σὲ μία κοινωνία ὅπου οἱ ἄνθρωποι εἶναι δέσμιοι πολλῶν προλήψεων. Λόγῳ τῆς ἄγνοιας καὶ τῶν προκαταλήψεων δὲν στιγματίζονται μόνο οἱ κωφοὶ ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ μέλη τῆς οἰκογένειάς τους, στὴν πλειοψηφία τους ἀκούοντες ποὺ συχνὰ δὲν γνωρίζουν τὴ νοηματικὴ γλῶσσα. Στὸ σχολεῖο ἀπαγορεύεται ἡ χρήση τῆς νοηματικῆς, ἡ ὁποία δὲν θεωρεῖται γλῶσσα ἀλλὰ παντομίμα ἕνας εἶδος ἐπικοινωνίας ποὺ ταιριάζει σὲ κατώτερα ὄντα. Στὸν δρόμο ὁ κόσμος καρφώνει τὸ βλέμμα του πάνω στοὺς κωφοὺς ποὺ ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους στὴ νοηματικὴ γλῶσσα καὶ σχολιάζει. Τὴν ἴδια χρονιὰ ὁ Νικόλαος Γραικὸς εἶναι κατηχητὴς στὸν Ἱ.Ναὸ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν στὰ Πετράλωνα. Μία Κυριακὴ ἕνα κατηχητόπουλο τὸν πλησιάζει καὶ τὸν ρωτᾶ ἐὰν μπορεῖ νὰ φέρει τὸν ἀδελφό του ποὺ εἶναι κωφὸς στὸ κατηχητικό. Τὸν διαβεβαιώνει πὼς ὁ ἴδιος θὰ ἐξηγεῖ στὸν κωφὸ ἀδελφό του ὅτι συμβαίνει καὶ λέγεται σ’ αὐτὲς τὶς συναντήσεις. Στὸ αἴτημα αὐτὸ ἀπάντησε θετικὰ καὶ ἔτσι γνωρίστηκε γιὰ πρώτη φορὰ μὲ τὸν κωφὸ νέο Γιάννη Ἄντζακα (Ν. Λογιάδης, 1996). Ὁ Γιάννης Ἄντζακας παρακολουθοῦσε τακτικὰ τὶς συναντήσεις αὐτὲς καὶ σύντομα κλείστηκε μία συμφωνία ἀνάμεσα σ’ αὐτὸν καὶ τὸν κατηχητή του. Ὁ κωφὸς νέος θὰ δίδασκε τὴ νοηματικὴ γλῶσσα στὸν κατηχητή του ὥστε ἡ ἐπικοινωνία τους νὰ εἶναι ἄμεση καὶ χωρὶς τὴ μεσολάβηση τοῦ ἀκούοντα ἀδελφοῦ του. Χρόνια πρίν, ἀνάλογη συμφωνία εἶχε κάνει ὁ de l’ Epee στὸ Παρίσι μὲ τὸν πρῶτο κωφὸ μαθητή του. (H. Lane, 1984). Σύντομα, ὁ κατηχητὴς μποροῦσε νὰ διηγεῖται τὴν περικοπὴ τοῦ Εὐαγγελίου μὲ νοήματα. Γεμᾶτος ἐνθουσιασμό, ὁ Γ. Ἄντζακας κάλεσε τοὺς κωφοὺς φίλους του, τὸν Πέτρο Πανώριο καὶ τὸν Σταῦρο Πεσματζόγλου νὰ γνωρίσουν κι αὐτοὶ τὸν ἐξαιρετικὸ αὐτὸ κατηχητὴ  ποὺ μποροῦσε νὰ ἐπικοινωνεῖ μὲ τὴ δική τους γλῶσσα. Τώρα πιά, οἱ διηγήσεις τοῦ Εὐαγγελίου ἔχουν ἐμπλουτιστεῖ μὲ ἀνάλυση τῶν περικοπῶν αὐτῶν, καθὼς ὁ κατηχητὴς μέρα τὴ μέρα χειρίζεται ὅλο καὶ πιὸ ἄνετα τὴ νοηματικὴ γλῶσσα. Οἱ κωφοὶ νέοι συναντιοῦνται ὅλο καὶ πιὸ συχνὰ μὲ τὸν κατηχητή τους, ἐνῷ στὴν ὁμάδα προστίθενται δύο νέα μέλη, ὁ Ἀλέκος Βισκαδουράκης καὶ ὁ Μανόλης Κρητικός. Αὐτοὶ οἱ πέντε κωφοὶ νέοι ἀποτέλεσαν τὸν πρῶτο πυρῆνα τοῦ κατηχητικοῦ ποὺ ὀργανώθηκε ἀποκλειστικὰ γι’ αὐτούς. Στὶς 20 Ἰουλίου 1940 ὁ Νικόλαος Γραικὸς ἐκάρη ὡς μοναχὸς Νικόδημος στὴ Μονὴ τῆς Παναγίας Ξενιᾶς στὸν Ἁλμυρὸ Βόλου. Τὸ Σεπτέμβριο τοῦ ἴδιου χρόνου χειροτονεῖται ὡς κληρικὸς τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καὶ γίνεται ἐφημέριος του Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἀθηνῶν. Στὴ θέση αὐτὴ ὑπηρέτησε γιὰ 27 χρόνια. Ὁ πατὴρ Νικόδημος στὰ δύσκολα χρόνια του πολέμου καὶ τῆς Κατοχῆς εἶναι πάντα κοντὰ στὰ κωφὰ πνευματικὰ παιδιά του γιὰ νὰ τὰ στηρίξει μὲ κάθε δυνατὸ τρόπο. Σὲ μία περίπτωση μάλιστα, ὅπου οἱ Γερμανοὶ συνέλαβαν μία παρέα νεαρῶν κωφῶν, προφανῶς λόγῳ παρεξήγησης, τοὺς ἐπισκέπτεται στὴ φυλακὴ καὶ μεσολαβεῖ ὥστε νὰ ἐλευθερωθοῦν. (Μ. Κατσίμπρα, 1990). Στὴ διάρκεια τῶν δύσκολων αὐτῶν χρόνων συνεχίζει, ὅσο οἱ συνθῆκες τὸ ἐπιτρέπουν, νὰ πραγματοποιεῖ τὶς συναντήσεις τοῦ κατηχητικοῦ ὅπου τὰ μέλη εἶναι μόνο κωφοί. Ὁ πατὴρ Νικόδημος γνωρίζει καὶ ἐπικοινωνεῖ ἄνετα μαζί τους μὲ τὴ νοηματικὴ γλῶσσα. Ἀνοίγει ἔτσι στοὺς κωφοὺς διάπλατα τὴν πόρτα καὶ τοὺς δίνει γιὰ πρώτη φορὰ τὴ δυνατότητα νὰ συμμετέχουν συνειδητὰ στὴ πνευματικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὰ μυστήρια. Ὁ κατηχητὴς τοὺς εἶναι τώρα καὶ ὁ ἐξομολόγος τους. Εἶναι ὁ πρῶτος ἀκούων ποὺ γίνεται μέλος τῆς κοινότητας τῶν Ἑλλήνων κωφῶν.

Ὁ πατὴρ Νικόδημος δὲν γνωρίζει τὰ συμπεράσματα τοῦ συνεδρίου τοῦ Μιλάνου (1880) σχετικὰ μὲ τὴν ἀπαγόρευση τῆς χρήσης τῆς νοηματικῆς γλώσσας. Ἀλλὰ καὶ δὲν περιμένει νὰ ἀνακοινωθοῦν τὰ συμπεράσματα τῆς γλωσσολογικῆς ἔρευνας (1960) γι’ αὐτήν. Ξέρει πολὺ καλὰ ὅτι ἡ νοηματικὴ εἶναι πλήρης γλῶσσα καὶ ὄχι παντομίμα. Γνωρίζει ἀκόμα ὅτι ἡ νοηματικὴ εἶναι τόσο πλούσια γλῶσσα ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ ἀποδώσει ὅλα τὰ θεῖα νοήματα καὶ ἀλήθειες. Ἡ ἀγάπη του γιὰ κωφοὺς εἶναι μεγάλη. Βλέπει τὸ πρόσωπο καὶ ὄχι τὴν ἀναπηρία. Νιώθει καὶ βιώνει τὴν διαφορετικότητα τῶν προσώπων καὶ ἀποδέχεται ὅτι οἱ κωφοὶ μποροῦν νὰ συμμετέχουν ἰσότιμα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἀποδοχὴ καὶ ὁ σεβασμός του στὴν προσωπικότητα τῶν κωφῶν ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι στὴ δεκαετία τοῦ ’60 ἀναθέτει στὸ Γιάννη Ἄντζακα τὴν εὐθύνη τοῦ κατηχητικοῦ καθὼς καὶ τὸ κήρυγμα στὴν  εἰδικὴ Θεία λειτουργία γιὰ κωφοὺς ποὺ πραγματοποιοῦσε τακτικὰ μὲ παράλληλη διερμηνεία στὴ νοηματικὴ γλῶσσα. Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδας ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς ὁ ἀριθμὸς τῶν κωφῶν ποὺ παρακολουθοῦσαν τὸ κατηχητικὸ αὐξήθηκε δραστικὰ καὶ ἦταν ἐξαιρετικὰ δύσκολο στὸν ἐφημέριο τῆς Μητρόπολης Ἀθηνῶν νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς ὁλοένα αὐξανόμενες ἀνάγκες. Καλεῖ τὸ 1948 τὴν κ. Κατσίμπρα Μαρούλα νὰ ἀναλάβει τὴν κατήχηση τῶν κωφῶν κοριτσιῶν καὶ γυναικῶν. Ἡ Κατσίμπρα Μαρούλα ἔμαθε σύντομα τὴ νοηματικὴ γλῶσσα καὶ ἔγινε ἔτσι ἡ πρώτη διερμηνέας τῆς Ἑλληνικῆς Νοηματικῆς Γλώσσας.

Στὰ χρόνια ποὺ ἀκολούθησαν ὁ πατὴρ Νικόδημος εἶχε τὴ χαρὰ νὰ τελέσει τοὺς γάμους πολλῶν ζευγαριῶν κωφῶν καὶ νὰ βαφτίσει τὰ παιδιά τους. Τὴν ἴδια ἐποχή, γιατροὶ καὶ ἐκπαιδευτικοὶ πιστεύουν ὅτι δὲν πρέπει νὰ γίνονται γάμοι μεταξὺ κωφῶν, γιατί αὐτὸ συντελεῖ στὴν αὔξηση τῶν ποσοστῶν τῆς κώφωσης μέσα στὸ γενικὸ πληθυσμό. Τὸ 1963, μαζὶ μὲ ἐκλεκτοὺς συνεργάτες του, ἵδρυσε τὸ Σωματεῖο: Φίλοι τῶν Κωφῶν «ὁ Προφήτης Ζαχαρίας» μέσα στὸ ὁποῖο ἀναπτύχθηκε ἕνα σημαντικὸ μέρος τῆς ζωῆς τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν. Στοὺς χώρους τοῦ σωματείου οἱ κωφοὶ εἶχαν τὴν εὐκαιρία νὰ παρακολουθοῦν διαλέξεις πάνω σὲ θέματα ποὺ τοὺς ἀπασχολοῦσαν, μαθήματα κοπτικῆς, ραπτικῆς. Ὀργανώνουν ἐκεῖ διάφορες ἐκδηλώσεις ἐνῷ παράλληλα συμμετέχουν στὴ Θεία Λειτουργία, τὴν ἐξομολόγηση καὶ τὴν κατήχηση. Περισσότερο ὅμως ἀπὸ ὅλα, νιώθουν ὅτι εἶναι ἕνα μέρος ποὺ δὲν ὑπάρχουν διακρίσεις ὅπου μποροῦν νὰ χρησιμοποιοῦν τὴ νοηματικὴ γλῶσσα χωρὶς νὰ τραβοῦν τὰ βλέμματα, χωρὶς νὰ ντρέπονται. Οἱ κωφοὶ πηγαίνουν ἐκεῖ μὲ τὰ παιδιά τους, ἀκούοντα τὰ περισσότερα, ἀλλὰ καὶ κωφά, τὰ ὁποῖα παίζουν καὶ ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους χωρὶς νὰ συνειδητοποιοῦν καὶ νὰ βλέπουν τὴ διαφορετικότητά τους. Ὁ πατὴρ Νικόδημος γίνεται ὁ πνευματικὸς καὶ αὐτῶν τῶν παιδιῶν. Τὸ 1967 χειροτονεῖται ἐπίσκοπος Θηβῶν καὶ Λεβαδείας, ἀλλὰ ἀκόμα καὶ ὑπὸ αὐτὴ τὴν ἰδιότητα παραμένει κοντὰ στοὺς κωφοὺς δίνοντας κάθε Πέμπτη τὸ «παρών» στὸ σωματεῖο τους. Τὸ 1981 ὁ Ἐπίσκοπος Νικόδημος ἀποσύρεται στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Συνεχίζει νὰ ἐπικοινωνεῖ ἀδιάκοπα μὲ τοὺς κωφοὺς μέχρι τὸν θάνατό του (15 Φεβρουαρίου 1996). Αὐτὴ εἶναι μὲ ἐλάχιστα λόγια ἡ ἱστορία τοῦ ἐπισκόπου πρώην Θηβῶν καὶ Λεβαδείας Νικοδήμου, τῆς προσωπικότητας ποὺ ἔπαιξε πιθανῶς τὸν καταλυτικότερο ρόλο στὴν ἀνάπτυξη καὶ τὴν ἐνδυνάμωση τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν στὴν Ἑλλάδα. Δὲν εἶναι ἄλλωστε τυχαῖο ποὺ γιὰ τοὺς κωφοὺς ὑπῆρξε πάντα ὁ πατὴρ Νικόδημος.

Ὁ πρῶτος πρόεδρος τῆς Ὁμοσπονδίας Κωφῶν Ἑλλάδος Στάθης Τζοῦρος, ἐκδότης τῆς μοναδικῆς στὴν Ἑλλάδα ἐφημερίδας γιὰ κωφοὺς «ὁ Κόσμος τῆς Σιωπῆς», εἶχε ἀναφέρει ὅτι «τὸν πατέρα Νικόδημο πρέπει νὰ τὸν γράψει ἡ ἱστορία μὲ χρυσὰ γράμματα γιὰ τὴν προσφορά του στοὺς κωφούς, σὲ μία ἐποχὴ ποὺ κανένας δὲν ἐνδιαφερότανε καὶ δὲν πρόσεχε αὐτὴ τὴ μερίδα τῶν ἀνθρώπων». Ἀντὶ ἐπιλόγου: Ὅλα ὅσα παραπάνω παρατίθενται εἶναι διασταυρωμένες μαρτυρίες, ἀλήθειες βγαλμένες μέσα ἀπὸ τὶς βαθύτερες τῶν ἀνθρώπων ὑπαρξιακὲς ἀναφορὲς καὶ μνῆμες. Ὁ ἀναγνώστης καλεῖται νὰ συνειδητοποιήσει ὅτι ἡ ἱστορία τῆς κοινότητας τῶν κωφῶν δὲν γράφεται σὲ βιβλίο, εἶναι εἰκόνες στὸ μυαλὸ τῶν κωφῶν ποὺ μεταφέρονται μὲ τὴ νοηματικὴ γλῶσσα ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Τις μοναδικές υπηρεσίες του έχει προσφέρει και στην Κύπρο! «Να προσπαθείς να γίνεις κάποιος που θα προσφέρει στους άλλους». Αυτό είναι το μότο του διεθνούς φήμης καρδιοχειρουργού κ. Αυξέντιου Καλαγκού.Συμβουλή που κληρονόμησε από τον πατέρα του και προσπαθεί να την κάνει πράξη κάθε λεπτό της ζωής του.

Ο 53χρονος Κωνσταντινουπολίτης, διευθυντής της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Γενεύης, είναι ξακουστός όχι μόνο για την επιστημονική του επάρκεια αλλά και για την πολύτιμη προσφορά του στον συνάνθρωπό του όπου αυτός και αν μένει και σε όποια οικονομική κατάσταση και αν βρίσκεται.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που τον αποκαλούν «φύλακα άγγελο» των άρρωστων φτωχών παιδιών, και όχι άδικα. Τα τελευταία 14 χρόνια έχει χειρουργήσει περισσότερα από 13.000 άπορα παιδιά, μέσα από πρόγραμμα του φιλανθρωπικού ιδρύματος «Coeurs pour tous» («Καρδιές για όλους») που ο ίδιος έχει ιδρύσει. Ταξιδεύει από τη μια άκρη της Γης στην άλλη χαρίζοντας ξανά τη ζωή σε παιδιά με σοβαρά καρδιακά προβλήματα.   Αρκεί ένα μήνυμα, ένα τηλεφώνημα, για να αναλάβει δράση.   Και πού δεν έχει πάει. Μαρόκο, Αλγερία, Μαυρίκιο, Σενεγάλη, Λίβανο, Συρία, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Ινδία, Βιετνάμ, Σερβία, Ερυθραία, Μολδαβία, Ουκρανία, Ρουμανία, Κύπρο και τελευταίως Ελλάδα.   Εν μέσω οικονομικής ύφεσης, πώς θα μπορούσε να μείνει η χώρα μας έξω από τον κατάλογο; Στην Ελλάδα, το όνομά του έγινε ευρέως γνωστό μετά τη συνεργασία που εξασφάλισε το Νοσοκομείο Παίδων «Μητέρα».   Ο κ. Καλαγκός μεταβαίνει στην Αθήνα μία φορά τον μήνα (αναμένεται να έλθει την προσεχή εβδομάδα) και κάνει, κατά μέσο όρο, τέσσερα ως πέντε χειρουργεία. Από τον Σεπτέμβριο, οπότε ξεκίνησε η συνεργασία του με το Νοσοκομείο, ως και σήμερα έχει χειρουργήσει δωρεάν εννέα παιδιά με σοβαρό καρδιολογικό πρόβλημα.

Ο κ. Καλαγκός χειρουργεί συνολικά περίπου 1.000 περιστατικά τον χρόνο, παιδιά και ενηλίκους. Από αυτά, περίπου 300 αφιλοκερδώς μόνο στη Γενεύη και περίπου άλλα τόσα σε άλλες χώρες. Τα έξοδα καλύπτονται από το Ιδρυμα «Coeurs pour tous», το οποίο ίδρυσε το 1998. «Σε αυτό συμμετέχουν βασιλικές οικογένειες, ακόμη και ελβετικές τράπεζες» λέει ο ίδιος, χωρίς να θέλει να αποκαλύψει τα στοιχεία των συμμετεχόντων. Ο φιλάνθρωπος πατέρας Η φιλανθρωπική δράση τού επίσης γιατρού πατέρα του έπαιξε καταλυτικό ρόλο στον τρόπο ζωής του κ. Καλαγκού. «Ο πατέρας μου ήταν παθολόγος, διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Βαλουκλή στην Κωνσταντινούπολη. Στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου είχε μια μονοκατοικία και εκεί έκανε ιατρείο. Από το πρωί ως το βράδυ ήταν με τους ασθενείς του και δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα εξέταζε δωρεάν φτωχούς ανθρώπους. Η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η ιατρική ως λειτούργημα υπήρξε βίωμα μέσα από την οικογένεια» λέει ο κ. Καλαγκός. Η προσφορά του πατέρα του ήταν τόσο σημαντική σε βαθμό που αναγνωρίστηκε και από τους Τούρκους. Εδωσαν το όνομά του σε δρόμο της περιοχής του Αγίου Στεφάνου.

Μιλώντας για την ανθρωπιστική δράση του πατέρα του και την ευαισθησία που είχε απέναντι στους ασθενείς, τους οποίους δεν διέκρινε σε πλούσιους και φτωχούς, λέει ότι μπορεί να οφείλεται και στο γεγονός ότι ο ίδιος πέρασε δύσκολες στιγμές. «Ουσιαστικά είδε την οικογένειά του να χάνει όλα τα υπάρχοντά της, να διώκεται από το Προκόπι και να αναγκάζεται να μετακομίσει στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας μου, για να μπορέσει να σπουδάσει, διάβαζε με το κερί. Είχε νιώσει στο πετσί του την έλλειψη οικονομικών πόρων και πού μπορεί αυτό να οδηγήσει. Γι” αυτό ήθελε να βοηθάει όλους τους ανθρώπους, χωρίς να κάνει διακρίσεις. Με αυτές τις αξίες μεγάλωσε και εμάς, τα παιδιά του». Εκτός από τον μεγάλο δάσκαλο της ζωής του, τον πατέρα του, ο κ. Καλαγκός είχε την τύχη να βρεθεί σε μεγάλους δασκάλους της Ιατρικής, τον σερ Μαγκντί Γιακούμπ και τον Αλέν Καρπεντιέ (ο εμπνευστής τής πρώτης τεχνητής βαλβίδας καρδιάς). «Οι δύο δάσκαλοι», σημειώνει, «μού μετάγγισαν την αυταπάρνηση και το σθένος που θα πρέπει να έχει ένας χειρουργός». «Εργάζομαι 20 ώρες την ημέρα» Εξαιρετικά επίπονο είναι το πρόγραμμα του κ. Αυξέντιου Καλαγκού, καθώς εργάζεται καθημερινά περί τις 20 ώρες. Η ζωή του μοιράζεται ανάμεσα σε χειρουργεία, συναντήσεις και διαλέξεις. Το περίεργο είναι ότι δεν νιώθει κουρασμένος ούτε λεπτό. «Το χαμόγελο ενός παιδιού, η χαρά των γονιών του… Αυτή είναι η ανταμοιβή μου. Τότε ούτε κούραση νιώθω ούτε τίποτα. Παίρνω κουράγιο και συνεχίζω». Η ζωή που έχει ακολουθήσει ο κ. Καλαγκός έχει τα οφέλη της, έχει όμως και τα κόστη της, καθώς αποβαίνει εις βάρος της οικογένειάς του. Ωστόσο ο ίδιος θεωρεί ότι «όταν ο Θεός σού έχει δώσει ένα χάρισμα, πρέπει να το μοιράζεσαι. Δεν πρέπει να κλείνεις ποτέ τα μάτια σου στους άλλους».

Πηγή: Tsagou News

Το τσιγάρο είναι ένα ψυχοσωματικό ναρκωτικό, εξ αιτίας της έντονης εθιστικής «ναρκωτικής» ουσίας της νικοτίνης. Το κάπνισμα είναι μια «εξαρτημένη» συνήθεια που (για κάποιους) γίνεται ο προθάλαμος του χασίς, και άλλων ουσιών.
Ξεκινά συνήθως από μια αφελή περιέργεια, «μια δοκιμή με ρίσκο», από ανάγκη για αποδοχή, συμμετοχή και ένταξη σε κάποια ομάδα «για την παρέα και για πλάκα»» ή από ανάγκη για ταύτιση με κάποια πρότυπα (μιμητισμό).
Ένας μιμητισμός και μια πρόωρη, εγωιστική πράξη επίδειξης, «μαγκιά και αντριλίκι» των αγοριών, και μια πράξη ψευδής ανεξαρτησίας, «ξετσούμισμα» των κοριτσιών, που αρχίζει, όταν αποκοπεί από τον νου η λογική, για μια ανόητη ιδέα και μια παράλογη επιθυμία.
Μια επιθυμία, και μια αυτοκαταστροφική, επαναστατική παρακοή και αχαριστία, που ανταποδίδει «μαχαιριά» στα «μη», τα «πρέπει» και τις συμβουλές, των «παιδοτρίβων» εκπαιδευτικών και γονιών, που από περιέργεια, πείσμα και νταηλίκι, γίνεται συνήθεια, επίκτητη ανάγκη, μανία, πάθος και εξάρτηση.
Μια εξάρτηση που προκειμένου να ικανοποιηθεί, τους αμβλύνει το αίσθημα ντροπής και της ευγένειας, τους υπεραυξάνει το συναίσθημα της θρασύτητας – αναίδειας και τα σπρώχνει να βρίσκουν τρόπους, χρόνο και χρήματα, ακόμη και όταν αυτό είναι αντίθετο με την υγεία τους, το συμφέρον τους, το δικαίωμα των άλλων και τον νόμο.
Αρχικά, κάθε προσωπική και κοινωνική εκδήλωση, κατά την οποία εκδηλώνεται – αναπτύσσεται – κάποιο συναίσθημα από «ψυχοσωματική ευχαρίστηση» ή «ψυχοσωματικό πόνο», (χαρά, λύπη, άγχος, φόβος, stress) συνοδεύεται «ανακλαστικά» με τσιγάρο, οπότε τα χέρια συνηθίζουν να το κρατούν, κι αποκτούν «ανακλαστική μνήμη», σε κάθε ψυχοσωματική ένταση «ψυχοσωματική διέγερση».
Η ψυχοσωματική διέγερση, όπως και η έντονη δραστηριότητα, επηρεάζει τα ζωτικά όργανα (καρδιά, στομάχι, συκώτι, χολή, πνευμόνια) και το νευρικό και το αναπνευστικό σύστημα, κι άλλοτε τα φουσκώνει «πρήζει», άλλοτε τα σφίγγει, κι άλλοτε τα χαλαρώνει κι έτσι, επιβεβαιώνονται οι φράσεις «μου έπρηξες το συκώτι, τη χολή, το στομάχι», «τα νέα ήταν ευχάριστα και ηρέμησα!», «κάπνισα ένα τσιγάρο και χαλάρωσα!».
Ο καπνιστής ανάλογα με το συναίσθημα, ή την δραστηριότητα, νιώθει είτε μια «πίεση» με δυσφορία, αμηχανία και εκνευρισμό, είτε μια ευχαρίστηση ή υπέρμετρη ευφορία, που δεν μπορεί να ελέγξει «σαν κάτι να του λείπει – σαν κάτι να θέλει» και για να ξεφουσκώσει, να χαλαρώσει, να καταλαγιάσει, να απολαύσει κάτι, (να συγκεντρωθεί ο νους για να σκεφτεί ή να κάνει κάτι, ή ακόμη και για να πάρει δύναμη για κάτι, «καταφεύγει» στο κάπνισμα, γιατί του έχει γίνει απαραίτητο συνοδευτικό και ρυθμιστικό «ψυχοσωματικό δεκανίκι», από «ψυχοσωματική συνήθεια».
Από ψυχοσωματική συνήθεια στον εισπνεόμενο καπνό, με την «ναρκωτική – εθιστική» ουσία της νικοτίνης και τα κατάλοιπα πίσσας, αιθάλης, αμμωνίας, λιπασμάτων και εντομοκτόνων, «εθίζονται» τα ζωτικά όργανα και κυρίως η καρδιά, η οποία είναι ο «θρόνος» από τα έγκατα του νου, των κυττάρων του σώματος και των συναισθημάτων κι αποκτά (ναρκωτική) «ψυχοσωματική εξάρτηση».
Από ψυχοσωματική εξάρτηση, παραβλέπει τον κίνδυνο του συνδρόμου της στέρησης, και ‘’ντοπαρισμένος’’ ψυχικά και σωματικά (παίζει) κάνει κύκλους την δίνη του καπνού, όπως η μέλισσα (από αβλεψία για τις ήδη πνιγμένες), κάνει κύκλους, γύρω από το ποτήρι με την πορτοκαλάδα.
Η αυταπάτη «όποτε θέλω το κόβω», το υποκοριστικό «τσιγαράκι», οι τσίχλες και τα αρώματα, που συνειδητά και ασυνείδητα υποτιμούν, υποβαθμίζουν, εξωραΐζουν και κρύβουν «στρουθοκαμηλικά» τις παρενέργειες από την μπόχα και την καπνίλα, θα κατονομαστούν «εξάρτηση» και «βρωμοτσίγαρο» μόνο όταν από εκνευρισμό και ανασφάλεια για τον καπνό, χαθεί ο αυτοέλεγχος ή φουντώσει ο «τσιγαρόβηχας».
Οι έκδηλες ψυχοσωματικές και (στερητικές) επιπτώσεις, από την τυχόν έλλειψη του καπνού (πονοκέφαλος, σιελόρροια, διαταραχή του ύπνου, φλέμα, καταρροή, δυσκοιλιότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, εκνευρισμός, ταραχή και ανησυχία, λαχτάρα για τσιγάρο), σε συνδυασμό με την ψυχοσωματική εξάρτηση σε συνήθειες και κινήσεις, με τον καιρό γίνονται αιτία να χαθεί παντελώς, ο εκ της φύσης σταθεροποιητής (ρυθμιστής – ελεγκτής) του συναισθήματος – διάθεσης.
Το χάσιμο του (ρυθμιστή) του συναισθήματος, γίνεται αιτία να χαθεί ο ψυχικός και ο σωματικός «αυτοέλεγχος» και να μετατραπεί η ψυχοσωματική γαλήνη, η ηρεμία και η απόλαυση, σε (ψυχοσωματικό βάσανο), «ψυχοσωματική αποδιοργάνωση».
Η ψυχοσωματική αποδιοργάνωση, ο (ψυχοσωματικός αποσυντονισμός) και η διαπίστωση ότι το τσιγάρο (το κάπνισμα) από επιθυμία έγινε «επίκτητη ανάγκη» και ψυχοσωματικό πρόβλημα, δημιουργεί στο μυαλό «εμφύλια διαμάχη» επίγνωση – συναίσθηση – του «συνδρόμου της στέρησης».
Η συναίσθηση του συνδρόμου της στέρησης, οδηγεί στην αυτοκριτική – αυτοκατάκριση «αυτομεμψία» με το ‘’λούσιμο’’ των επιθέτων (το έμαθα σαν βλάκας, κατάντησα πρεζόνι) και στις πρώτες δειλές σκέψεις και ισχνές προσπάθειες «απεξάρτησης», που συνήθως δεν καρποφορούν, επειδή αναβάλλονται ή ματαιώνονται, παρά την συνδρομή και τις συμβουλές ειδικών/γιατρών, γιατί η συνήθεια έγινε αρρωστημένη ανάγκη, «κόλλημα» μανία και «πάθος».
Το πάθος του καπνίσματος (όπως και κάθε πάθος) για να κοπεί, πρέπει να φύγει η αγάπη προς τις «αιτίες» και τις «αφορμές», ώστε να απαλλαγή ο νους από τις σκέψεις για κάπνισμα, οι οποίες γεννιούνται συνειρμικά μέσω των αισθήσεων, από τις συνήθειες.
Οι συνήθειες, για να κοπούν ή να αλλάξουν, χρειάζεται παραδοχή του πάθους, επιθυμία (βούληση) για απεξάρτηση, «απόφαση» υπομονή και προσπάθεια.
Η προσπάθεια για όσους δεν μπορούν να κόψουν το τσιγάρο «μία κι έξω», πρέπει να γίνει, με κατάλληλες τεχνικές έλεγχου των κινήσεων και των αισθήσεων, που θα στοχεύουν, στο να εξαφανισθούν οι σκέψεις και οι συνήθειες, που οδηγούν στο κάπνισμα.
Για ξεκίνημα της προσπάθειας, ο καπνιστής δεν πρέπει να ξαναπάρει μαζί του «σύνεργα» (πακέτο, σακουλάκι καπνού, αναπτήρα) και επιμελώς να προσέξει ώστε, μετά από κάθε δραστηριότητα και κάθε ψυχοσωματική ευχαρίστηση ή στενοχώρια:
• να έχει αμέσως στο χέρι που συνήθως κρατά το τσιγάρο, κάποιο αντικείμενο (μπρελόκ, στυλό, μολύβι, μπαλάκι, κομπολόι, κομποσκοίνι κλπ.), για να απασχολείται, μέχρι να σβηστεί ή να αλλαχτεί η καταγεγραμμένη από τον εγκέφαλο και τα νεύρα κίνηση.
• να μυρίζει κάποιο αρωματικό μαντιλάκι, ή κολόνια, ώστε να ξεχαστεί η καπνίλα.
• να σκέφτεται οτιδήποτε άλλο, με οποιοδήποτε συνετό τέχνασμα – τρόπο – χωρίς να ψάχνει για δικαιολογίες – προφάσεις – «άλλοθι» για να καπνίσει δήθεν «το τελευταίο!».
Να γυμνάζεται και να αρχίσει καινούργιες δραστηριότητες, ώστε αποφεύγει την ακηδία και τα μέρη (τις συνθήκες), που γίνονται αφορμές για να γεννηθούν σκέψεις για κάπνισμα.
Να αποφεύγει, τις καταστάσεις που διεγείρουν έντονα συναισθήματα και να μην παραμένει δίπλα σε όσους καπνίζουν, και σε όσους είναι αγχώδεις – νευρικοί, γιατί τα συναισθήματα κατά τον «Sigmund Freud» μεταδίδονται!
Αν παρά ταύτα, νιώσει έντονη επιθυμία για κάπνισμα, να πιει λίγο νερό, να μασήσει μια τσίχλα, και να πάρει κάποιες βαθιές αναπνοές, για να αποφύγει την αμηχανία, το «φούσκωμα» – σφίξιμο – stress ή την υπέρμετρη ευφορία, που τυχόν νιώθει, με την σκέψη ότι δίνει μια μάχη, που οπωσδήποτε πρέπει να κερδίσει.
Σημείωση: Οι πατέρες της Ορθοδοξίας (Ισαάκ ο Σύρος, Ιωάννης ο Χρυσόστομος) υποστήριξαν ότι, κάποια από τα κακά συναισθήματα, όπως είναι ο θυμός, η οργή, η αγανάκτηση, η πονηριά, και η φιλαργυρία, είναι πολύ καλά (έχουν εξαίρετες ιδιότητες), όταν χρησιμοποιούνται για να αναχαιτιστεί – νικηθεί – κάποια κακή σκέψη (λογισμός), ή κάποια κακή συνήθεια, ή συναίσθημα που έγινε πάθος.
Με άλλα λόγια, ο καπνιστής αφού αρχίσει να νιώθει αποστροφή και μίσος, για την κακή συνήθεια που έγινε πάθος, πρέπει να ντραπεί, να θυμώσει, να οργισθεί, να αγανακτήσει και να πονηρέψει, για το συμφέρον της υγείας, της αισθητικής εικόνας, και της τσέπης του!
Η χρήση αντικαταστατών, (φαρμακευτικές τσίχλες, αυτοκόλλητα ή πίπα με νικοτίνη) ως μεθοδολογία απεξάρτησης, επεκτείνουν χρονικά το σύνδρομο της στέρησης, ενώ η ύπνωση, ο βελονισμός και το ψεύτικο τσιγάρο, ως μέθοδος διακοπής του καπνίσματος, είναι απλά «γιατροσόφια» και «μαντζούνια», που ορισμένους «αυθυποβολικά» μπορεί να τους βοηθήσουν.
Η διακοπή του καπνίσματος, είναι η κορυφαία πράξη, από το καταστάλαγμα όλων των διανοητικών επεξεργασιών και των παραγόντων που επηρεάζουν μια υπεύθυνη, ισχυρή, μαχητική, συνετή και «συνεπή» απόφαση.
Η συνεπή απόφαση, θα σπάσει τα βρόχια και τα δίχτυα (τα δεσμά) της εξάρτησης, θα τερματίσει την αυτόβουλη ψυχοσωματική υποδούλωση στην νικοτίνη, και θα συμβάλλει για να ανακτηθεί, ο χαμένος αυτοσεβασμός – αυτοεκτίμηση και η χαρά της ψυχοσωματικής ελευθερίας.

Υ.Γ. Το πάθος του καπνίσματος (τσιγάρου), όταν πολυκαιρίσει, καταγράφεται ανεξίτηλα στα κύτταρα «στο D.N.A.» του σώματος, της μνήμης και του νου, ως ένα είδος ποινικού μητρώου «μια ισόβια ποινή με προσωρινή αναστολή» που ελλοχεύει – καραδοκεί – μέσα στην καρδιά, ως όφις κρυμμένος στην κοπριά, και (υποβόσκει) όπως ο έρπις, για να εκδηλωθεί σε όσους μετά από αγώνα απεξάρτησης και αποτοξίνωσης επανέλθουν.

• Ο νους κατά τον Σωκράτη, είναι ο ηνίοχος που βάζει φρένο στις επιθυμίες των παθών και οδηγεί τον άνθρωπο στο αγαθό και το καλό.
Πλάτωνας «Φαίδρος»
• Η αρετή συνίσταται όχι μόνο στην αποχή από τα όποια πάθη, αλλά και στην μη επιθυμία των παθών.
Oscar wilde
• Αν σε οδηγεί το πάθος, δώσε τα χαλινάρια στη λογική.
Benjamin Franklin

Πηγή: Vimaonline.gr, Ενωμένη Ρωμηοσύνη