2. Ἡ μέγιστη εὐθύνη τῶν Ὀρθοδόξων τοῦ Π.Σ.Ε., «προφητευμένη» ἀπό τόν Καθηγούμενο Ἀρχιμ. π. Γεώργιο Καψάνη
Εἶναι βέβαιο, ὅτι καί πάλι, λόγῳ κεκτημένης φιλο-οἰκουμενιστικῆς ἐμμονῆς καί προφανοῦς στρουθοκαμηλισμοῦ, πολλοί θά δικαιολογήσουν τούς Ὀρθοδόξους τοῦ Π.Σ.Ε. γιά τίς ληφθεῖσες ἀποφάσεις, προσφεύγοντας στή δικαιολογία τῆς ἐγγενοῦς ἀδυναμίας τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, λόγῳ μειοψηφίας, νά ἀρθρώσουν τόν λόγο τῆς ἀληθείας στίς τελικές ἀποφάσεις. Ὅμως, τά πράγματα ἔχουν ἀλλιῶς: οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχουν τώρα πιά τό δικαίωμα ἐκφράσεως ἐκκλησιολογικῆς διαφοροποιήσεως.
Συμφώνως μέ τίς τροποποιήσεις τοῦ Καταστατικοῦ τοῦ Π.Σ.Ε. ὅπως ἐγκρίθηκε στό Πόρτο Ἀλέγκρε, ἰσχύει μεταξύ ἄλλων καί ἡ ἑξῆς δυνατότητα ἐκφράσεως καί ὅσων παρεκκλίνουν ἀπό τή γενική ἐκκλησιολογική γραμμή τοῦ Π.Σ.Ε.:
«Θέματα πού ἀφοροῦν στήν ἐκκλησιολογική αὐτοσυνειδησία: Ὅπου ἕνα θιγόμενο θέμα θεωρεῖται ἀπό κάποιον ἀντιπρόσωπο ὅτι ἀντιβαίνει στήν ἐκκλησιολογική αὐτοσυνειδησία τῆς ἐκκλησίας του/της, ὁ ἀντιπρόσωπος δύναται νά ζητήσει νά μήν ὑποβληθεῖ πρός ἀπόφαση. Ὁ πρόεδρος θά ζητήσει τή συμβουλή τῆς ἐπιτροπῆς ἐργασίας σέ συνεννόηση μέ τόν ἀντιπρόσωπο αὐτόν καί ἄλλα μέλη τῆς ἴδιας ἐκκλησίας ἤ ὁμολογίας πού εἶναι παρόντα στή συνεδρίαση. Ἄν συμφωνηθεῖ ὅτι τό θέμα πράγματι ἀντιβαίνει στήν ἐκκλησιολογική αὐτοσυνειδησία τῆς ἐκκλησίας τοῦ ἀντιπροσώπου ὁ πρόεδρος θά ἀνακοινώσει ὅτι τό θέμα θά ἀποσυρθεῖ ἀπό τήν ἀτζέντα τῆς συνεδριάσεως πού ἀποφασίζει καί ὅτι μπορεῖ νά ἐξετασθεῖ σέ συνεδρίαση ἀκροάσεως. Τό ὑλικό καί τά πρακτικά τῆς συζητήσεως θά ἀποσταλοῦν στίς ἐκκλησίες-μέλη πρός μελέτη τους καί σχολιασμό» [27].
Παρά ταῦτα ἡ ἀποτυχία τῶν ἐκπροσώπων μας νά ὁμολογήσουν τήν Ἀλήθεια τόσο στό Πόρτο Ἀλέγκρε ὅσο καί στό Πουσάν ἦταν, δυστυχῶς, ἀναμενόμενη.
Πρό ἐτῶν, κατά τήν προετοιμασία τῆς 9ης Γενικῆς Συνελεύεως τοῦ Π.Σ.Ε. στό Porto Alegre τῆς Βραζιλίας (Φεβρουάριος 2006) καί μετά ἀπό αὐτήν, ὅταν ἀκούγονταν οἱ πολύ αἰσιόδοξες φωνές γιά τήν «ἐπί τέλους» κατανόηση τῶν ἑτεροδόξων ἔναντι τῆς ἀποδυναμωμένης μέχρι τότε φωνῆς τῶν Ὀρθοδόξων στό Π.Σ.Ε. καί τήν ἐπιζήτηση στό ἑξῆς τῆς ὁμοφωνίας (consensus) τῶν συμμετεχόντων στίς ἀποφάσεις, καί πάλι ἀπεμπολήθηκε ἀπό τούς ἐκπροσώπους μας ἡ Καθολικότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως σημειώσαμε στήν εἰσαγωγή.
«Προφητικῶς», ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, Ἀρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης, ἐξέφραζε τόν ἴδιο καιρό τόν προβληματισμό του γιά τό αὐξημένο βάρος εὐθύνης πού ἡ consensus συνεπάγεται γιά τούς Ὀρθοδόξους στήν κατάστρωση τῶν τελικῶν κειμένων· ἔγραφε:
«Χαιρετίσθηκε ὡς ἐπιτυχία τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἡ πρόσφατη (Porto Alegre, Φεβρουάριος 2006) τροποποίησις τοῦ Καταστατικοῦ τοῦ Π.Σ.Ε., ὅσον ἀφορᾶ τόν τρόπο λήψεως τῶν ἀποφάσεών του, μέ τήν ἀποδοχή καί καθιέρωσι τῆς ἀρχῆς τῆς ὁμοφωνίας. Ἡ τροποποίησις ὑπῆρξε καρπός τῆς εὐρυτάτης ἀνησυχίας τῶν Ὀρθοδόξων γιά τήν πορεία πού ἔχει πάρει τό Π.Σ.Ε. τίς τελευταῖες δεκαετίες. Μέ αὐτήν δόθηκε ἡ δυνατότητα στούς Ὀρθοδόξους νά ἀσκοῦν veto σέ σοβαρά θέματα [...] τό σοβαρότερο πρόβλημα εἶναι τό ἐκκλησιολογικό. Γι’ αὐτό ἰδιαίτερα τό πρόβλημα οἱ Ὀρθόδοξοι ἀντιπρόσωποι στό Π.Σ.Ε. ἐπωμίζονται, λόγῳ τῆς ἤδη κατακτηθείσης ἀρχῆς τῆς ὁμοφωνίας, ὁλόκληρη τήν εὐθύνη. Θά ἐπιχειρήσουν νά θέσουν τέρμα στήν ἀλλόκοτη «ἐκκλησιολογία» τοῦ Π.Σ.Ε. ἤ θά παρασυρθοῦν νά τήν υἱοθετήσουν; [...] Εἶναι προφανές ὅτι μέ τίς ἀποφάσεις τοῦ Porto Alegre ἡ «θεωρία τῶν κλάδων» παραμένει ἡ θεολογική ἔκφρασις τῆς Ἐκκλησιολογίας τοῦ Π.Σ.Ε., ἡ «βαπτισματική θεολογία» δεσπόζει στούς οἰκουμενιστικούς κύκλους καί ἡ πιστότης μας στήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησιολογία διακυβεύεται, καθώς ἀναγνωρίζουμε στούς ποικιλωνύμους αἱρετικούς τόν τίτλο τῆς Ἐκκλησίας. Καί αὐτά μέ τήν ὑπογραφή τῶν ἀντιπροσώπων μας, ἰδιαίτερα τώρα πού διαθέτουν τό δικαίωμα τοῦ veto!» [28].
Οἱ ἀμετανόητες ἐκκλησιολογικές ἁμαρτίες στίς «Δηλώσεις» τοῦ παρελθόντος καί προφανῶς καί ἄλλοι παράγοντες, γιά τούς ὁποίους πρέπει ὅλοι πολύ σοβαρῶς νά διερωτώμεθα, δέν ἐπέτρεψαν καί πάλι στό Πουσάν τή διατύπωση τῆς ἀληθοῦς Ἑκκλησιολογίας τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας, τῆς Ὀρθοδόξου. Ἀντιθέτως, καλούμεθα καί σέ μετάνοια, διότι ἡ ἐμμονή μας στήν Ὀρθοδοξία ... διέσπασε τό χριστιανικό Σῶμα τῆς ... «ἀοράτου Ἐκκλησίας» ἐνῷ δέν ἐπέτρεψε τήν «ἑνότητα στήν ποικιλία» (“unity in diversity”) τῶν δογμάτων, κατά τήν ἀρέσκεια τῆς Πανθρησκείας τῆς Νέας Ἐποχῆς καί Νέας Τάξεως Πραγμάτων.
Σημειώσεις
27. Constitution and Rules of the World Council of Churches (as amended by the 9th Assembly, Porto Alegre, Brazil, February 2006), Rules, XX, 6.d : «Matters concerning ecclesiological self-understanding: Where a matter being raised is considered by a delegate to go against the ecclesiological self-understanding of his or her church, the delegate may request that it not be submitted for decision. The moderator shall seek the advice of the business committee in consultation with this delegate and other members of the same church or confession present at the session. If agreed that the matter does in fact go against the ecclesiological self-understanding of the delegate’s church, the moderator shall announce that the matter will be removed from the agenda of the decision session and may be considered in a hearing session. The materials and minutes of the discussion shall be sent to the member churches for their study and comment.» God, in your Grace ... ; Official Report of the Ninth Assembly of the World Council of Churches, Edited by Luis N. Rivera-Pagán, WCC Publications, Geneva 2007, σελ. 469. (ἀπό pdf στό Διαδίκτυο).
28. «Ἐπίκαιρα γεγονότα καί θέματα: Ἡ Θ΄ Γενική Συνέλευσις τοῦ Π.Σ.Ε. στό Porto Alegre» ἐν Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος 31 [2006] 120ἑ.